Panarion (Adversus Haereses)

Epiphanius

Epiphanius. Epiphanius, Volume 1-3. Holl, Karl, editor. Leipzig: Hinrichs, 1915-1933.

19. Τὴν δὲ τῆς ἀπολυτρώσεως <παρ᾿> αὐτοῖς παράδοσιν συμβέβηκεν [*](3f Agraphon, vgl. Resch Agrapha2 S. 179 — 7 Luk. 19, 42 — 9 Matth. 11, 28f — 13 Matth. 11, 25—27) [*](V M lat.) [*](2 ἀντεπερωτήσει + sua lat. | ἀπορρῆσαι, ein ρ getilgt V corr 3 <μὴ> Ausgg.] non lat. | vor δεδειχέναι + non lat. 4 vor τῶν λόγων + ex lat. 5 εἶναι zu δεῖν verändert V corr δεῖν Μ | »ἕνα«*] ἑνὸς VM unum lat. 8 <ἀπὸ> Ausgg.] α lat. | διὰ τοῦ ἐκρύβη ῥήματος] per eum sermonem qui est absconditus lat. 10 καὶ < lat. 11 φησί aus φασί V corr φησί Μ 12 <ἀπόδειξιν> Ausgg.] ostensionem lat. 13 φέρουσιν] afferunt lat. | ἐξομολογοῦμαι *] ἐξομολογήσομαι VM confiteor lat. | πݲεݲρݲ ε auf Rasur V corr 13f τῶν οὐρανῶν καὶ τῆς γῆς] terrae et coelorum lat. 14 τῆς < Μ 15 [μοι] Ausgg.] < lat. 16 μου < lat. 17 ἀποκαλύψει, h h V corr ἀποκαλύψει M 18 <γὰρ> Dind.] enim lat. 18f τὸν ὑπ᾿ αὐτῶν παρεξευρημένον < lat. 19 μηδενὸς V | πώποτε < lat. 20 vor ἐγνωκότος + manifeste lat. 21 καὶ] et lat.; (entweder zu streichen oder) mit auch zu übersetzen 23 <παρ᾿> αὐτοῖς *] ipsorum lat.)

35
ἀόρατον εἶναι καὶ ἀκατάληπτον, ἅτε † τῶν ἀκρατήτων καὶ ἀοράτων Μητέρα ὑπάρχουσαν καὶ διὰ τοῦτο ἄστατον οὖσαν, οὐχ ἁΠλῶς οὐδὲ ἑνὶ λόγῳ ἀπαγγεῖλαι ἔστιν διὰ τὸ ἕνα ἕκαστον αὐτῶν, καθὼς αὐτοὶ βούλονται, παραδιδόναι αὐτήν. ὅσοι γὰρ εἰσι ταύτης τῆς γνώμης μυσταγωγοί, τοσαῦται καὶ ἀπολυτρώσεις.

καὶ ὅτι μὲν εἰς ἐξάρνησιν τοῦ βαπτίσματος τῆς εἰς θεὸν ἀναγεννήσεως καὶ πάσης τῆς πίστεως ἀπόθεσιν ὑποβέβληται τὸ εἲδος τοῦτο ὑπὸ τοῦ Σατανᾶ, ἐλέγχοντες αὐτοὺς ἀπαγγελοῦμεν ἐν τῷ προσηκοντι τοπῳ.

Λέγουσι δὲ αὐτὴν ἀναγκαίαν εἲναι τοῖς τὴν τελείαν γνῶσιν εἰληφόσιν, ἵνα εἰς τὴν ὑπὲρ πάντα δύναμιν ὦσιν ἀναγεγεννημένοι. ἄλλως γὰ;ρ ἀδύνατον > ἐντὸς Πληρώματος εἰσελθεῖν, ἐπειδὴ αὕτη ἐστὶν ἡ εἰς τὸ βάθος τοῦ Βυθοὺ κατάγουσα κατ’ αὐτούς.

τὸ μὲν γὰρ βάπτισμα τοῦ φαινομένου Ἰησοῦ ἀφέσεως <εἶναι> ἁμαρτιῶν, τὴν δὲ ἀπολύτρωσιν τοῦ ἐν αὐτῷ Χριστοῦ εἰς τελείωσιν, καὶ τὸ μὲν ψυχικόν, τὴν δὲ πνευματικὴν εἶναι ὑφίστανται, καὶ τὸ μὲν βάπτισμα ὑπὸ Ἰωάννου κατηγγέλθαι εἰς μετάνοιαν, τὴν δὲ ἀπολύτρωσιν υπὸ Χριστοῦ κεκομίσθαι εἰς τελείωσιν.

καὶ τοῦτ᾿ εἶναι περὶ οὗ λέγει »καὶ ἄλλο βάπτισμα ἔχω βαπτισθῆναι, καὶ πάνυ ἐπείγομαι εἰς αὐτό«. ἀλλὰ καὶ τοῖς υἱοῖς Ζεβεδαίου, τῆν μητρὸς αὐτῶν αἰτουμένης τὸ καθίσαι αὐτοὺς ἐκ δεξιῶν καὶ ἐξ ἀριστερῶν μετ’ αὐτοῦ εἰς τὴν βασιλείαν, ταύτην προσθεῖναι τὴν ἀπολύτρωσιν τὸν κύριον λέγουσιν, εἰπόντα »δύνασθε τὸ βάΠτισμα βαπτισθῆναι, ὃ ἐγὼ μέλλω βαπτίζεσθαι;«

καὶ τὸν Παῦλον ῥητῶς φάσκουσι τὴν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ἀπολύτρωσιν πολλάκις μεμηνυκέναι, καὶ εἶναι ταύτην τὴν ὑπ᾿ αὐτῶν ποικίλως καὶ ἀσυμφώνως παραδιδομένην.

[*](17 vgl. Luk. 12, 50 — 21 Matth. 20, 20)[*](V M lat.)[*](1f † τῶν ἀκρατήτων καὶ ἀοράτων Μητέρα] incomprehensibilium et invisibilium mater lat.; altes Verderbnis, lies <ἐκ> τῆς ἀκρατήτου καὶ ἀοράτου Μητρὸς 2 vor οὐχ ἁπλῶς wohl ausgefallen <διὸ> * 3 ἕνα Ausgg.] ἕν V M umisquisque 5 μὲν < lat. 6 ἀπόθεσιν] destructionem lat. | ὑποβέβληται] remissa est 8 προσήκοντι] aptiorilat. 9 εἰληφό///σιν, ο aus ω Vcorr εἰληφῶσιν Μ 10f ἀδύνατον + nobis lat. 11 <εἶναι> *] esse lat. | ἡ hineingeflickt Vcorr 11f τὸ βάθος τοῦ βυθοῦ Ausgg.] εἰς τὸ βάθου V εἰς τὸ βάθος Μ in profundum Bythi lat. 12 μὲν γὰρ] et . . quidem lat. 13 ἀφέσεως] in remisslonem lat. | <εἶναι> Ausgg.] esse lat. | ἀπολύτρωσιν + esse lat. 13f κατελθόντος *] Χριστοῦ κατελθόντος V M 14 Χριστοῦ] Spiritus lat. 15 ὑπὸ aus ἀπὸ Vcorr 16 Χριστοῦ] Χριστοῦ] eins qui in eo est Christi lat. 17 καὶ2 < 19 τὸ καθίσαι] ut sedere faceret lat.)
36

20. Οἱ μὲν γὰρ αὐτῶν νυμφῶνα κατασκευάζουσι καὶ μυσταγωγίαν ἐπιτελοῦσι μετ᾿ ἐπιρρήσεών τινων τοῖς τελουμένοις καὶ πνευματικὸν γάμον φάσκουσιν εἶναι τὸ ὑπ᾿ αὐτῶν γινόμενον κατὰ τὴν ὁμοιότητα τῶν ἄνω συζυγιῶν·

οἱ δὲ ἄγουσιν ἐφ᾿ ὕδωρ καὶ βαπτίζοντες οὕτως ἐπιλέγουσιν »εἰς ὄνομα ἀγνώστου πατρὸς τῶν ὅλων, εἰς Ἀλήθειαν μητέρα > πάντων, εἰς τὸν κατελθόντα εἰς Ἰησοῦν εἰς ἕνωσιν καὶ ἀπολύτρωσιν καὶ κοινωνίαν τῶν δυνάμεων«.

ἄλλοι δὲ Ἑβραϊκά τινα ὀνόματα ἐπιλέγουσι πρὸς τὸ μᾶλλον καταπλήξασθαι τοὺς τελουμένους, οὕτς· βασεμὰ χαμοσσὴ βααιανοορὰ μισταδία ῥουαδὰ κουστὰ βαβοφὸρ καλαχθεῖ. τούτων δ᾿ ἡ ἑρμηνεία ἐστὶ τοιαύτη· ὑπὲρ πᾶσαν δύναμιν τοῦ Πατρὸς ἐπικαλοῦμαι * φῶς ὀνομαζόμενον καὶ πνεῦμα ἀγαθὸν καὶ ζωή, ὅτι ἐν σώματι ἐβασίλευσας.

ἄλλοι δὲ πάλιν τὴν λύτρωσιν * ἐπιλέγουσιν οὕτως· τὸ ὄνομα τὸ ἀποκεκρυμμένον ἀπὸ πάσης θεότητος καὶ κυριότητος καὶ ἀληθείας, ὃ ἐνεδύσατο Ἰησοῦς ὁ Ναζαρηνὸς ἐν ταῖς ζώναις τοῦ φωτὸς τοῦ Χριστοῦ, Χριστοῦ ζῶντος διὰ πνεύματος ἁγίου, εἰς λύτρωσιν ἀγγελικήν, ὄνομα τὸ τῆς ἀποκαταστάσεως·

Μεσσία οὐφαρέγνα μεμψαι μὲν χαλ δαίαν μοσομὴ δαέα ἀκφαρ νεψευ ουα Ἰησοῦ Ναζαρία. καὶ τούτων δὲ ἡ ἑρμηνεία ἐστὶν τοιαύτη· οὐ διαιρῶ τὸ πνεῦμα, τὴν καρδίαν καὶ τὴν ὑπερουράνιον δύναμιν τὴν οἰκτίρμονα· ὀναίμην τοῦ ὀνόματός σου, σωτὴρ ἀληθείας.

καὶ ταῦτα μὲν ἐπιλέγουσιν αὐτοὶ οἱ τελοῦντες, ὁ δὲ τετελεσμένος ἀποκρίνεται· ἐστήριγμαι καὶ λελύτρωμαι καὶ λυτροῦμαι τὴν ψυχήν μου ἀπὸ τοῦ αἰῶνος τούτου καὶ πάντων τῶν παρ᾿ αὐτοῦ ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Ἰαώ, ὃς ἐλυτρώσατα τὴν [*](V M lat. 1—8 (bis τελουμένους) Ensebius h. e. IV 11, 5; S. 322, 18—25 Schwartz 16f = S. 46, 3f) [*](1 νυμφῶνα + quoddam lat. | μυσταγωγίαν] quasi mysticum lat. 2 ἐπιρρήσεων] profanis dictionibus lat.; vgl. S. 37, 6 | τελουμένοις Eus,, vgl. Ζ. 20] τελειουμένοις VM iis qui sacrantur lat. 4 ἐπιλέγουσιν] dicimt lat. 5 in veritatc lat. clarom. | <τῶν> Eus. 6 εἰς2 < lat. clarom. | τὸν Ἰησοῦν Eus. 6f — δυνάμεων < Eus. 6 καὶ ἀπολύτρωσιν < lat. clarom. 7 vor Ἑβραϊκὰ + τινὰ < lat. Eus. 8 πρὸς τὸ μᾶλλον καταπλήξασθαι] ut stupori sint vel lat. | τελειουμένους V M; vgl. Ζ. 2 8f basyma cacabasa eanaairra umistadia rbada ëota bafobor camelanthi lat.; über die verschiedenen Wiederherstellungsversuche vgl. H. ßmann ZNW 1915 10 vor ὑπὲρ + hoc quod est lat. | * alte ücke, änze wohl σὲ <σὲ τὸν> * 11 ἀγαθὸν < lat. 12 * alte ücke, > * 14 ζώναις *] ζωαῖς V M zonis lat. | τοῦ Χριστοῦ < lat. | Christus dominus lat.; lies wohl τοῦ *, vgl. S. 37, 1 16f niessia ufar magno in seenchaldia mosome daea achafare nepseha Jesu Naxarene lat. 16 μεσία S. 46, 3 1 μὰν V M | δαίαν] δία S. 46, 3 | νοσσομὴ S. 46, 3 (V) 17 νεψευ] ναιψευ (vai auf Rasur V) V M ἀνεψευ S. 46, 4 | ουσα M 1 7 δὲ < lat. | ἡ < 18 vor οὐ διαιρῶ + Christi lat.)

37
ψυχὴν αὐτοῦς εἰς, ἀπολύτρωσιν ἐν τῷ Χριστῷ τῷ ζῶντι.

εἶτ᾿ ἐπιλέγουσιν οἱ παρόντες· εἰρήνη πᾶσιν, ἐφ᾿ οὓς τὸ ὄνομα τοῦτο ἐπαναπέπαυτι. ἔπειτα μυρίζουσι τὸν τετελεσμένον τῷ ὀπῷ τῷ ἀπὸ βαλσάμου. τὸ γὰρ μύρον τοῦτο τόΠοι τῆς ὑπὲρ τὰ ὅλα εὐωδίας εἶναι λέγουσιν.

Ἔνιοι δ᾿ αὐτῶν τὸ μὲν ἄγειν ἐπὶ τὸ ὕδωρ περισσὸν εἶναι φάσκουσι, μίξαντες δὲ ἔλαιον καὶ ὕδωρ ἐπὸ τὸ αὐτὸ μετ’ ἐπιρρήσεών <τινων> αἷς προειρήκαμεν ἐπιβάλλουσι τῇ κεφαλῇ τῶν τελουμένων, καὶ τοῦτ᾿ εἶναι τὴν ἀπολύτρωσιν θέλουσι. μυρίζουσι δὲ καὶ αὐτοὶ τῷ βαλσάμῳ.

ἄλλοι δὲ ταῦτα πάντα παραιτησάμενοι φάσκουσι μὴ δεῖν τὸ τῆς ἀρρήτου καὶ ἀοράτου δυνάμεως μυστήριον δι᾿ ὁρατῶν καὶ φθρτῶν ἐπιτελεῖσθαι κτισμάτων, καὶ τῶν ἀνεννοήτων καὶ ἀσωμάτων δι᾿ αἰσθητῶν καὶ σωματικῶν.

εἶναι δὲ τὴν τελείαν ἀπολύτρωσιν αὐτὴν τὴν ἐπίγνωσιν τοῦ ἀρρήτου Μεγέθους· ὑπ᾿ ἀγνοίας γὰρ Ὑστερήματος καὶ πάθους γεγονότων διὰ γνώσεως καταλύεσθαι πᾶσαν τὴν ἐκ τῆς ἀγνοίας σύστασιν, ὥστ᾿ εἲναι τὴν γνῶσιν ἀπολύτρωσιν τοῦ ἔνδον ἀνθρώπου.

καὶ μήτε σωματικὴν ὑπάρχειν αὐτὴν φθαρτὸν γὰρ τὸ σῶμα) μήτε ψυχικήν, ἐπὶ καὶ ἡ ψυχὴ ἐξ Ὑστερήματός > καὶ ἔστι τοῦ πνεύματος ὥσπερ οἰκητήριον· πνευματικὴν οὖν δεῖν καὶ τὴν λύτρωσιν ὑπάρχειν.