Panarion (Adversus Haereses)

Epiphanius

Epiphanius. Epiphanius, Volume 1-3. Holl, Karl, editor. Leipzig: Hinrichs, 1915-1933.

μεθ᾿ ἣν τῆς δεκάδος μηνμονεύοντα φῶς λέγειν καὶ ἡμέραν καὶ νύκτα, στερέωμά τε καὶ ἑσπέραν καὶ ὃ καλεῖται πρωΐ, ξηράν τε καὶ θάλασσαν, ἔτι τε βοτάνην καὶ δεκάτῳ τόπῳ τὸ ξύλον·

οὕτως τε διὰ τῶν δέκα ὀνομάτων τοὺς δέκα Αἰῶνας μεμηνυκέναι. τῆς δὲ δωδεκάδος οὕτως ἐξεικονίσθαι παρ᾿ αὐτῷ τὴν δύναμιν· ἥλιον γὰρ λέγειν καὶ σελήνην, ἀστέρας τε καὶ καιρούς, ἐνιαυτούς τε καὶ κήτη, ἔτι <ἔτι τε> ἰχθύας καὶ [*](14 Gen. 1, 1 — 18 Gen. 1, 2) [*](V M lat. Hipp, (bis Ζ. 8)) [*](1 φασὶ < Hipp. 3 μόνιμον] ἄμωμον Hipp. | τὸ ἀίδιον Hipp. | > Hipp. 1 εἰς + τοῦτο Hipp. | χρόνους] tetnporum spatia lat. 4f vor τὸ αἰώνιον + πρὸς Hipp. .5 τεθεῖσθαι Hipp. | οἰόμενον] γενόμενον μὲν οὖν Hipp. 6 ἀπέραντον] ἀόρατον Hipp. 1 τε] δὲ Hipp. < lat. 7 κατάλυσιν hinter Ζ. 8) Hipp. 10 <τι> Dind. Öh.] aliquid lat. 12 μηνύσαντας Dind.] V M manifestantes lat. 13 ἐπάγει Μ | τῆς] τὴν M 15 οὖν < 17 τὸ ἀόρατον Dind. Oh.] τὸν ἀόρατον V M invisibile lat. | vor ἀπόκρυφον + τὸν V 18 <δὲ> Dind. Öh.] aidem lat. 19 πρώτης] πρὸ τῆς M 20 σφισιν αὐτοῖς] in quibus sunt lat. 23 τε2 hineingeflickt Vcorr 24 τε *] δὲ V M quoque lat. 25 δωδεκάδος Dind.] δυωδεκάδος V δυοδεκάδος Μ | παρ’ αὐτῷ] apiid cos lat. 26 ἔτι <ἔτι τε> *] adhuc efiam lat.)

30
ἑρπετά, πετεινά τε καὶ τετράποδα, θηρία τε καὶ ἐπὶ πᾶσι τούτοις δωδέκατον τὸν ἄνθρωπον. οὕτως ὑπὸ τοῦ πνεύματος τὴν τριακοντάδα διὰ Μωυσέως εἰρῆσθαι διδάσκουσιν.

ἀλλὰ μὴν καὶ τὸν πλαστὸν ἄνθρωπον κατ᾿ εἰκόνα τὴς ἄνω δυνάμεως ἔχειν ἐν αὑτῷ τὴν ἀπὸ τῆς μιᾶς πηγῆς δύναμιν ἱδρῦσθαι δὲ ταύτην ἐν τῷ κατὰ τὸν ἐγκέφραλον τόπῳ), ἀφ᾿ ἧς ἀπορρεῖν δυνάμεις τέσσαρας κατ’ εἰκόνα τῆς ἄνω τετράδος καλουμένας, τὴν μὲν ὅρασιν, τὴν δὲ ἀκοήν, τὴν δὲ τρίτην ὄσφρησιν καὶ τὴν τετάρτην γεῦσιν.

τὴν δὲ ὀγδοάδα φασὶν μηνύεσθαι διὰ τοῦ ἀνθρώπου οὕτως· ἀκοὰς μὲν δύο ἔχοντος καὶ τοσαύτας ὁράσεις, ἔτι τε ὀσφρήσεις δύο καὶ διπλῆν γεῦσιν, πικροῦ τε καὶ γλυκέος.

ὅλον δὲ | τὸν ἄνθρωπον πᾶσαν τὴν εἰκόνα τῆς τριακοντάδος οὕτως ἔχειν διδάσκουσιν· ἐν μὲν ταῖς χερσὶ διὰ τῶν δακτύλων [*](P251) τὴν δεκάδα βαστάζειν, ἐν ὅλῳ δὲ τῷ σώματι εἰς δώδεκα μέλη διαιρουμένῳ τὴν δωδεκάδα. διαιροῦσι δὲ αὐτό, καθάπερ τὸ τῆς Ἀληθείας διῄρηται παρ᾿ αὐτοῖς σῶμα, περὶ οὗ προειρήκαμεν. τήν τε οὖν ὀγδοάδα, ἄρρητόν τε καὶ ἀόρατον οὖσαν, ἐν τοῖς σπλάγχνοις κρυβομένην νοεῖσθαι.

16. Ἥλιον δὲ πάλιν, τὸν μέγαν φωστῆρα, ἐν τῇ τετάρτῃ τῶν ἡμερῶν γεγονέναι διὰ τὸν τῆς τετράδος ἀριθμὸν φάσκουσι.

τῆς τε σκηνῆς τῆς ὑπὸ Μωυσέως κατασκευαθείσης αἶ αὐλαὶ ἐκι βύσσου καὶ ὑακίνθου καὶ πορφύρας καὶ κοκκίνου γεγονυῖαι τὴν αὐτὴν παρ᾿ αὐτοῖς ἐπέδειξαν εἰκόνα.

τόν τε τοῦ ἱερέως ποδήρη, τέσσαρσι στοιχείοις λίθων πολυτελῶν κεκοσμημένον, τὴν τετράδα σημαίνειν διορίζονται· καὶ εἴ τινα <ὅλως> τοιαῦτα ἐν ταῖς γραφαῖς εἰς τὸν τῶν τεσσάρων δυνάμενα ἄγεσθαι ἀριθμόν, διὰ τὴν τετρακτὺν αὐτῶν φασι γεγονέναι.

τὴν δὲ ὀγδοάδα πάλιν δείκνυσθαι οὕτως· ἐν τῇ ὀγδόῃ τῶν ἡμερῶν πεΠλάσθαι λέγουσι τὸν ἄνθρωπον· ποτὲ μὲν γὰρ αὐτὸν τῇ ἕκτῳ βούλονται γεγονέναι, ποτὲ δὲ > τῇ ὀγδόῃ, εἰ μή τι τὸν μὲν χοϊκὸν ἐν τῇ ἕκτῃ τῶν ἡμερῶν ἐροῦσι πεπλάσθαι, τὸν δὲ σαρ- [*](17 vgl. Exod. 26, 1 — 20 Exod. 28, 17) [*](V M lat.) [*](1 τε1 < V | ἐπὶ πᾶσι τούτοις Dind. Oh.] πετεινά που τοῖς V M super omnia lat. 1f δυωδέκατον, ω aus ο Vcorr δυοδέκατον M 2 τριακοντάδα Ausgg.] τριάκοντα V M triacontadem lat, 3 lies πλασθέντα? *, vgl. S. 31, 4 4 πηγῆς Ausgg.] πηγὴν V πηγῆν Μ fontelat. 7 <lat. 9 ἔχοντος Ausgg.] hahentem lat. 12 δεκαδύο V M 14 σῶμα Ausgg.] τοῖς σώασιν V M corpus lat. | τε οὐν] autem lat. 16 μέγα, ν angeflickt Vcorr μέγα Μ 20 ποδήρη///, ν wegradiert V | στοιχ·είοις] ordinihus lat.; lies στοίχοις? Pet. 21 > *] omnino lat. ἄλλα? ül. 23 δὲ < lat. 24 ὀγδόῃ, η auf Rasur, dahinter 1 wegradiert V 25 μὲν < lat. | τῇ ἕκτῃ] sexfo die lat.; lies wohl <ἐν> τῇ ἕκτῃ <ἐν> τῇ ὀδδήῃ *] in cctavo lat. 26 τὸν1] τὸ M | ἐροῦσι] dicunt lat.)

31
κικὸν ἐν τῇ ὀγδόῃ· διέσταλται γὰρ ταῦτα παρ᾿ αὐτοῖς.

ἔνιοι δὲ <καὶ> ἄλλον <εἶναι> θέλουσι τὸ κατ’ εἰκόνα καὶ ὁμοίωσιν θεοῦ γεγονότα ἀρσενόθηλυν ἄνθρωπον καὶ τοῦτον εἲναι τὸν πνευματικόν, ἄλλον δὲ τὸν ἐκ τῆς Τῆς πλασθέντα.

Καὶ τὴν τῆς κιβωτοῦ δὲ οἰκονομίαν ἐν τῷ κατακλυσμῷ, ἐν ᾗ ὀκτὼ ἄνθρωποι διεσώθησαν, φανερώτατά φασι τὴν σωτήριον ὀγδοάδα μηνύνειν. τὸ αὐτὸ δὲ καὶ τὸν Δαυίδ, ὄγδοον ὄντα τῇ γενέσει τῶν ἀδελφῶν αὐτοῦ, σημαινειν. ετι μην καὶ την περιτομην, οκταημερον γινομενην, το περιτμημα τῆς ἄνω ὀγδοάδος δηλοῦν.

καὶ ἁΠλῶς ὅσα εὑρίσκεται ἐν ταῖς γραφαῖς ὑπάγεσθαι δυνάμενα εἰς τὸ ἀριθμὸν τῶν ὀκτὼ τὸ μυστήριον τῆς ὀγδοάδος ἐκπληροῦν λέγουσιν.

ἀλλὰ καὶ τὴν δεκάδα σημαίνεσθαι διὰ τῶν δέκα ἐθνῶν, ὧι ἐπηγγείλατο ὁ θεὸς τῷ Ἀβραὰμ εἰς κατάσχεσιν δοῦναι, λέγουσι,. καὶ τὴν > Σάρραν δὲ οἰκονομίαν, ὡς μετὰ ἔτη δέκα δίδωσιν αὐτῷ τὴν ἑαυτῆς δούλην Ἄγαρ, ἵνα ἐξ αὐτῆς τεκνοποιήσηται, τὸ αὐτὸ δηλοῦν.

καὶ ὁ δοῦλος δὲ ὁ > Ἀβραὰμ πεμφθεὶς ἐπὶ Ῥεβέκκαν καὶ ἐπὶ τῷ φρέατι διδοὺς αὐτῇ ψέλια χρυσῶν δέκα, καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτῆς κατέχοντες αὐτὴν ἐπὶ δέκα ἡμέρας, ἔτι τε Ῥοβοάμ ὁ τὰ δέκα σκῆπτρα λαμβάνων καὶ τῆς σκηνῆς αἶ δέκα αὐλαὶ καὶ οἱ στῦλοι οἱ δεκαπήχεις καὶ οἱ δέκα υἱοὶ Ἰακὼβ ἐπὶ τὴν ὠνὴν τοῦ σίτου τὸ πρῶτον εἰς Αἴγυπτον πεμφθέντες καὶ οἱ δέκα ἀπόστολοι, οἷς φανεροῦται μετὰ τὴν ἔγερσιν ὁ κύριος, τοῦ Θωμᾶ μὴ παρόντος, τὴν ἀόρατον διετύπουν κατ᾿ αὐτοὺς δεκάδα.

17. Τὴν δωδεκάδα δέ, περὶ ἣν καὶ τὸ μυστήριον τοῦ πάθους τοῦ Υστερήματος γεγονέναι, ἐξ οὗ πάθους τὰ βλεπόμενα κατεσκευάσθαι θέλουσιν, ἐπισήμως καὶ φανερῶς πανταχῇ

κεῖσθαι λέγουσιν, ὡς τοὺς δώδεκα υἱοὺς τοῦ Ἰακώβ, ἐξ ὧν καὶ <αἱ> δώδεκα φυλαί, καὶ τὸ λόγιον τὸ δώδεκα ἔχον λίθους καὶ τοὺς δώδεκα κώδωνας καὶ τοὺς ὑπὸ Μωυσέως τεθέντας υπὸ τὸ ὄρος δώδεκα λίθους, ὡσαύτως δὲ καὶ τοὺς ὑπὸ Ἰησοῦ [*](5 vgl. Gen. 7, 23 IPe. 3, 20 — 7 vgl. I Sain. 16, 11f — 11 vgl. Gen. 15, 19f — 13 vgl. Gen. 16, 2f — 15 vgl. Gen. 24, 22 — 16 vgl. Gen. 24, 55 — 17 vgl. ön, 11, 31 — 17f vgl. Exod. 26, 1 — 18 vgl. Exod. 26, 15f — 18f vgl. Gen. 42, 3 — 19f vgl. Joh. 20, 24 — 24f vgl. Gen. 35, 22 — 25f vgl. Exod. 28, 15 u. 29 — 26f vgl. Exod. 24, 4 — 27f vgl. Jos. 4, 3) [*](V M lat.) [*](1 > *] et lat. 2 <εἶναι> *] esse lat. 6 σωτήριον < lat. ἀδελφῶν αὐτοῦ] inter fratres suos lat. 13 〈κατὰ〉 *] secundum lat.; > Ausgg. 15 <τῷ> * 17 Jeroboam lat. 17f vor τῆς σκηνῆς + τὴν M 22 Ausgg.] δυωδεκάδα V Μ duodecadem lat. 24 φανερῶς] manifestissime lat.. 25 <αἱ> * | δεκαδύο VM)

32
ἐν τῷ ποταμῷ καὶ ἄλλους εἰς τὸ πέραν, καὶ τοὺς βαστάζοντας τὴν κιβωτὸν τῆς διαθήκης καὶ τοὺς ὑπὸ Ἠλία πεθειμένους ἐν τῇ ὁλοκαυτώσει τοῦ μόσχου καὶ τὸν ἀριθμὸν δὲ τῶν ἀποστόλων καὶ πάντα ἁπλῶς ὄσα τὸν δωδέκατον ἀριθμὸν διασῴζει τὴν δωδεκάδα αὐτῶν χαρακτηρίζειν λέγουσι.

τὴν δὲ τούτων πάντων ἕνωσιν ὀνομαζομένην τριακοντάδα διὰ τῆς τριάκοντα πηχῶν τὸ ὕψος ἐπὶ Νῶε κιβωτοῦ καὶ διὰ Σαμουὴλ κατακλίναντος τὸν Σαοὺλ ἐν τοῖς τριάκοντα κλητοῖς πρῶτον καὶ διὰ Δαυίδ, ὅτε ἐπὶ τριάκοντα ἡμέραις ἐκρύβετο ἐν τῷ ἀγρῷ, καὶ διὰ τῶν συνεισελθόντων αὐτῷ εἰς τὸ σπήλαιον λ καὶ διὰ τοῦ τὸ μῆκος γίνεσθαι τῆς ἁγίας σκηνῆς τριάκοντα πηχῶν, καὶ εἴ τινα ἄλλα ἰσάριθμα τούτοις εὑρίσκουσι, τὴν τριακοντάδα αὐτῶν διὰ τῶν τοιούτων ἐπιδεικνύναι φιλεριστοῦσιν.