Panarion (Adversus Haereses)

12. Νομίζω δὲ καὶ ἐν τῷ παρόντι ἱκανῶς πρὸς τάς σου λέξεις, ὦ ἀγύρτα, εἰρῆσθαι, ὦν ποιήσας τὸν ἔλεγχον ἐπὶ τὰς ἐξῆς αἱρέσεις βαδιοῦμαι, τὸν αὐτὸν θεὸν συνήθως ἐπικαλούμενος ἐπικουρῆσαι τῇ ἡμῶν μετριότητι εἰς τὸ φωρᾶσαι ἑκάστης αἱρέσεως παραπεποιημένης τὸν ἔλεγχον.

ὅτι μὲν γὰρ συρίγμασιν ἑαυτοῦ, ὡς ἀπὸ θαλάσσης ἀνελθὼν καραρίας καὶ ἔχιδναν προκαλούμενος, τὴν Φλώραν διὰ τῶν γραμμάτων αὐτήν τε καὶ ἄλλους σὺν αὐτῇ ἠπάτησεν, δέδεικατι ἐν τοῖς εἰρημένοις· ἐν δὲ τῇ

τῆς ἀληθείας σαγήνῃ ἡς τὸ αἴνιγμα ὁ [*](5 Matth. 24, 50f — 16 I Kor. 10, 11 — 29 f vgl. Matth. 13, 51ff V M) [*](1 ὡς auf Rasur Ycorr 2 vor ἅτε zwei Buchstaben ausradiert V corr 8 κατὰ *] περὶ V M | συκοφαντεῖν aus συκοφαντῶν V corr συκοφαντεῖν M 10 οὐθ᾿] *] erst nachgetragen Ycorr stellt in M 13 εἰπεῖν ὅτι am Rande nachgetragen Ycorr 10 f εἰς οὓς — κατήντησεν nachgetragen V corr 17 > * 19 εἴθε auf Rasur V corr 23 αἰρέσεις am Rande nachgetragen V corr 25 μετριό|||τητι ο aus ω Ycorr 29 nach ἧς 2—3 Buchstaben ausradiert)

ἐν τῇ τοῦ θεοῦ τοίνυν δυνάμει συντρίψαντες τοῦτον αὐτοὶ μὲν θεῷ εὐχαριστήσωμεν, ἐπὶ δὲ τὰς ἑξῆς ὁμοίως ὡς προεῖπον [*](P 229 D 214 Ö 424) προέρχεσθαι ἐπιβαλώμεθα. |

Μάρκος δέ τις, ἀφ᾿ οὗπερ οἱ Μαρκώσιοι καλούμενοι, ἀπὸ τούτων ὁρμώμενος καὶ ἕτερα παρὰ τούτους τολμήσας κακὰ τῷ κόσμῳ ἐξήμεσε· τούτους γὰρ διαδέχεται τοὺς περὶ Σεκοῦνδον καὶ Ἐπιφάνη καὶ Πτολεμαῖον καὶ Οὐαλεντῖνον, εἰς περισσοτέραν δὲ ἀγυρτώδη συνάθροισιν ἐπήρθη.

γύναια γὰρ καὶ ἄνδρας παρ᾿ αὐτοῦ πεπλανημένα τε καὶ πεπλανημένους ἐπηγάγετο, ὑποληφθεὶς ὁ ἐλεεινὸς διορθωτὴς εἰναι τῶν προειρημένων ἀπατεώνων, μαγικῆς ὑπάρχων κυβείας ἐμπειρότατος.

ἀπατήσας δὲ τοὺς προειρημένους πάντας καὶ τὰς προειρημένας προσέχειν αὐτῷ ὡς γνωστικωτάτῳ καὶ δύναμιν τὴν μεγίστην ἀπὸ τῶν ἀοράτων καὶ ἀκατονομάστων τόπων ἔχοντι, ὡς πρόδρομος ὢν ἀληθῶς τοῦ Ἀντιχρίστου ἀποδέδεικται.

τὰ γὰρ Ἀναξιλάου παίγνια τῇ τῶν λεγομένων μάγων πανουργίᾳ συμμίξας, δι᾿ αὐτῶν φαντάζων τε καὶ μαγεύων, εἰς ἔκπληξιν τοὺς ὁρῶντάς τε καὶ πειθομένους αὐτῷ περιέβαλεν, | ὡς καὶ οἱ αὐτοῦ αὐτοῦ ἔτι καὶ εἰς δεῦρο τοῦτο ἐπιτελοῦσιν.

οἱ δὲ τὰ ἀπὸ περιεργίας * ὁρῶντες δοκοῦσι δυνάμεις τινὰς ἐν χερσὶν αὐτοῦ ἐπιτελεῖσθαι καὶ τῶν παρ᾿ αὐτοῖς ταῦτα ποιούντων.

τὸν γὰρ νοῦν καὶ αὐτοὶ ἀπολέσαντες οὐχ ὁρῶσι, μὴ γινώσκοντες δοκιμάσαι, ὅτι ἀπὸ μαγείας ἡ σύστασις τοῦ παρ᾿ αὐτοῦ παιγνίου ὡς ἔπος ἐπιτελεῖται. ἐπιτελεῖται. αὐτοὶ γὰρ ἐμβρόντητοι παντάπασι γεγόνασιν, ὑπαχθέντες κακῇ τινι ὑπονοίᾳ.

φασὶ γὰρ τρία ποτήρια λευκῆς ὑάλου παρ’ αὐτοῖς ἑτοιμάζεσθαι κεκραμένα λευκῷ οἴνῳ καὶ ἐν τῇ ἐπιτελουμένῃ παρ᾿ αὐτοῦ ἐπῳδῇ, τῇ νομιζομένῃ εὐχαριστίᾳ, μετα- [*](V M 6—16 fast wörtlich nacli Irenaeus adv. haer. I 13, 1; I (=lat.); vgl. auch Hippolyt refut. VI 39, 1; S. 170, 11—14 Wendland) [*](1 Überschrift κατὰ Μαρκωσίων ιݲδݲ ἡ καὶ τριακοστὴ τετάρτη V M 4 ν wegradiert Vcorr 6 παρ᾿] ὑπ᾿ statt παρ’ Vcorr ὑπ᾿ Μ 8 vor μαγικῆς + <ἅτε> * 11 ἀκατο///νομάστων, ο aus ω Vcorr | ἔχοντι aus ἔχων Vcorr 12 Ἀναξιλάου, α auf Rasur Vcorr 13 vor τῆ zwei Buchstaben ausradiert V 15 ἀπ’ *] ὑπ᾿ V M 16 * <ὁρμώμενα>*)

Ἐγὼ τοίνυν ἵνα μὴ εἰς δεύτερον κάματον ἑαυτὸν ἐπιδῶ, ἁρκεσθῆναι δεῖν ἡγησάμην τοῖς ἀπὸ τοῦ μακαριωτάτου καὶ ἁγιωτάτου Εἰργωαίου κατ᾿ αὐτοῦ τοῦ Μάρκου καὶ τῶν ἐξ αὐτοῦ ὁρμωμένων πραγματευθεῖσιν, ἅτινα ἐνταῦθα πρὸς ἔπος ἐκθέσθαι ἐσπούδασα, καὶ ἔστιν τάδε. φάσκει γὰρ αὐτὸς Εἰργναῖος ὁ ἅγιος ἐν τῷ ὑποφαίνειν τὰ ὑπ᾿ αὐτῶν γενόμενα, λέγων οὕτως·

ΕΚ ΤΩΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΕΙΡΗΝΑΙΟΥ.

Ποτήρια οἵνῳ κεκραμένα προσποιούμενος εὐχαριστεῖν καὶ ἐπὶ πλέον ἐκτείνων τὸν λόγον τῆς ἐπικλήσεως πορφύρεα καὶ ἐρυθρὰ ἀναφαίνεσθαι ποιεῖ, ὡς δοκεῖν τὴν ἀπὸ τῶν ὑπὲρ τὰ ὄλα Χάριν τὸ αἷμα τὸ ἑαυτῆς στάζειν ἐν τῷ ἐκείνου ποτηρίῳ διὰ τῆς ἐπικλήσεως αὐτοῦ καὶ ὑπεριμείρεσθαι τοὺς παρόντας ἐξ ἐκείνου γεύσασθαι τοῦ πόματος, ἵνα καὶ εἰς αὐτοὺς ἐπομβρήσῆ ἡ διὰ τοῦ μάγου τούτου κλῃζομένη Χάρις.