Panarion (Adversus Haereses)

Epiphanius

Epiphanius. Epiphanius, Volume 1-3. Holl, Karl, editor. Leipzig: Hinrichs, 1915-1933.

οὑτος γὰρ ὁ Ἐπιφάνης, ὡς ἔφην, υἱὸς ὤν Καρ- ποκράτους, μητρὸς δὲ Ἀλξανθρείας οὕτω καλουμένης, τούτοις ὡς προεῖπον συνάπτεται· ἀπὸ Κεφαλληνίας μὲν τὸ πρὸς πατρὸς γένος ὤν, ἑπτακαιδεκαετῆ <δὲ> βιώσας χρόνον θᾶττον τὸν κατέστρεψεν, τοῦ κυρίου ὥσπερ ἀκάνθας τοὺς φαύλους ἀπαλλάσσοντος, κρεῖττόν τι περὶ τῆς οἰκουμένης προνοοῦντος.

μετὰ δὲ τὴν αὐτοῦ τελευτὴν οἱ πρὸς αὐτοῦ πεπλανημένοι τῆς ἀπ’ αὐτοῦ πληγῆς οὐκ ἀπέσχοντο.

ἐν Σάμῳ γὰρ ὡς θεὸς ἔτι καὶ εἰς δεῦρο τιμᾶται· τέμε- νος γὰρ αὐτῷ ἱδρύσαντες οἱ ἐπιχώριοι θυσίας καὶ τελετὰς ἐπιτελοῦσι κατὰ νεομηνίαν, βωμοὺς δὲ αὐτῷ ἔστησαν καὶ μουσεῖον εἰς ὅνομα αὐτοῦ περίπυστον ἀνεστήσαντο, τὸ δὴ Ἐπιφάνους μουσεῖον καλού- μενον.

θύουσι γὰρ αὐτῷ οἱ Κεφαλλῆνες εἰς τοσαύτην πλάνην ἐλη- λακότες καὶ σπένδουσι καὶ ἐν τῷ ἰδρυμένῳ αὐτοῦ τεμένει εὐωχοῦνται ὔμνους τε αὐτῷ ᾄδουσι.

δι᾿ ὑπερβολὴν δὲ τῆς ἐκείνου παιδείας, ἐγκυκλίου τε καὶ Πλατωνικῆς, ἡ πᾶσα τοῖς προειρημένοις κατά τε τὴν αἵρεσιν καὶ κατὰ τὴν ἑτέραν πλάνην, λέγω <δὲ> τὴν εἰς μανίαν τοὺς ἐπιχωρίους τρέψασαν, γέγονεν ἀπ΄ αὐτοῦ άπάτη.

συνήπ- τετο γοῦν οὖτος ὁ Ἐπιφάνης Σεκούνδῳ καὶ τοῖς ἀμφ’ αὐτόν. τὴν γὰρ αὐτοῦ ἰοβολίαν ἀπεμάξατο, λέγω > τὴν τῆς ἀδικούσης ἑρπετώδους [*](4 — 8 Clemens AI. strora. III 5, 2; II 197, 19 ählin ὐἱὸς ἦν Καρποκράτους καὶ μητρὸς Ἀλεξανθρείας τοὔνομα, τὰ μὲν πρὸς πατρὸς Ἀλεξανδρεύς, ἀπὸ δὲ μητρὸς Κεφλληνεύς, ἔζησε δὲ τὰ πάντα ἑπτακάίδεκα ἔτη — 11 — 17 Clem. AI. a. a. Ο. δεὸς ἐν Σἄμῃ τῆς Κεφαλληνίας τετίμηται, ἔνθα αὐτῷ ἰερὸν ῥυτῶν λίθων, βωμοὶ τεμένη μουσεῖον ᾡκοδόμηταί τε καὶ καθιέρωται, καὶ συνιόντες εἰς τὸ ἱερὸν οἱ Κεφαλλῆνες κατὰ νουμηνίαν γενέθλιον ἀποθέωσιν θύουσιν Ἐπιφάνει, σπένδουσί τε καὶ εὐωχοῦνται καὶ ὕμνοι ᾄδονται; dazu Hilgenfeld Ketzergeschichte S. 402 ff Usener Weihnachtsfest 2 S. 114 10 — 17f Clemens AI. a. a. O. ἐπαιδεύθη μὲν οὖν παρὰ τοῖ πατρὶ τήν τε ἐγκύκλιον παιδείαν καὶ τὰ Πλάτωνος] V M) [*](1 συνημμένου aus αυνημμένον Vcorr 3 συρφετώδη||| , ς wegradiert Vcorr 6 Κεφαλληνίας, λ oben über V corr 7 <δὲ> * H καὶ hineingeflickt 15 Κεφαλῆνες V 17 τε Dind.] δὲ YM 19 > * 20 συνείπετο aus αυνήπετο V corr συνείπετο M 22 <δὲ> * | ἀδικούσης durchgestrichen V corr < M ς über V corr)

443
φθορᾶς περιττολογίαν.

4. Ἰσίδωρον δὲ φάσκουσιν ἐν παραινέσεσι τῆς αὐτοῦ μοχθηρίας αἴτιον γεγενῆσθαι. εἰ δὲ καὶ αὐτὸς τὰ ἴσα φρονῶν καὶ ἐξ αὐτῶν ὁρμώμενος ἐτύγχανεν ἢ ἐκ φιλοσόφων μαθὼν παραινετικός τις καὶ αὐτὸς ὑπῆρχεν, οὐ πάνυ σαφῶς περὶ τοῦ Ἰσιδώ- ρου γνῶναι ἠδυνήθημεν. πλὴν οὑτοι πάντες καττύουσι τὴν ἴσην πραγματείαν.

Πρῶτον μὲν οὖν ἐνομοθέτει αὐτὸς ὀ Ἐπιφάνης σὺν τῷ αὐτοῦ πατρί τε καὶ προστάτῃ τῆς αἱρέσεως Καρποκράτει καὶ τοῖς άμφαύτὸν κοινὰς εἰναι τὰς τῶν άνθρώπων γυναῖκας, ἔκ τε τῶν Πλά- τωνος Πολιτειῶν τὴν πρόφασιν λαβὼν καὶ τὴν ἰδίαν ἐπιθυμίαν ἐκτελῶν.

ἐντεῦθεν δὲ τὴν ἀρχὴν ποιεῖται λέγων, ὡς έν τῷ εὐαγγελίῳ ἐξφέρεται τοῦ σωτῆρος φάσκοντος τρεῖς μὲν εὐνούχους εἶναι τόν τε ἐξ άνθρώπων εύνουχιζόμενον καὶ τὸν ἐκ γεννητῆς καὶ τὸν διὰ τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν ἑαυτὸν ἑκουσίως εὐνουχίσαντα, καί φησιν·

»οἱ τοίνυν κατὰ ἀνάγκη, οὐ κατὰ λόγον εὐνοῦχοι γίνονται. οἶ δὲ ἕνεκα τῆς βασιλέας τῶν οὐρανῶν ἑαυτοὺς εὐνουχίσαντες, διὰ τὰ ἐκ κοῦ γάμου συμβαίνοντα, φασί, τὸν ἐπιλογισμὸν τοῦτον λαμβάνουσιν, τὴν περὶ τὸν πορτ- > τῶν ἐπιτηδείων ἀσχολίαν δεδιότες.

καὶ <καὶ τῷ> »βέλτιον γαμῆσαι ἢ πυροῦσθαι, μὴ εἰς πῦρ ἐμβάλῃς τὴν ψυχήν σου«, φησὶ λέγειν τὸν ἀπό- στολον· ἡμέρας καὶ νυκτὸς ἀντέχων καὶ φοβούμενος, μὴ τῆς ἐγκρατείας ἀποπέσῃς. πρὸς γὰρ τὸ ἀντέχειν γινομένη ψυχὴ μερίζεται τῆς ἐλπίδος«.

»ἀντέχου τοίνυν« ὡς ἤδη προεῖπον, τῆς παραινέσεως εἰς [*](1 über Isidor vgl. Clemens AI. strom. II 113, 3ff; II 174, 21 ff ählin III 1, Iff; II 195, 3ff VI 53, 2ff II 458, 19ff — 7 —11 vgl. Clemens AI. strom. III 8, If; II 199, 4ff ählin u. Theophilus ad Autol. III 6; S. 200 Otto —11—14 vgl. Clemens AI. Strom. IUI, If; II 195, 4ff ählin — Matth. 19, 12 — —S. 454, 5 ÖRTLICH aus Clemens AI. strom. III 1, 4ff; II 195, 14ff ählin — 18 vgl. I Kor. 7, 9 V M 15—S. 445, 5 Clemens) [*](4 καὶ αὐτὸς angeflickt Vcorr 7 οὐν *] ὅτι VM 8 τε καὶ πρωτοστάτη, τε καὶ πρω auf Rasur Vcorr 9 τῶν Dind.] τοῦ VM 13 εὐνουχιζομενον V | γενετῆς aus γεννητῆς Vcorr γεννητῆς M 15 f τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν τῆς αἰωνίου βασιλείας Clemens AI. 16 εὐνουχίσαντες ἑαυτοὺς Clemens AI. 16 f συμβαίνοντα, νοντα auf Rasur Vcorr 17 φασί hinter γάμου (Z. 16) Clemens AI. 17f τοῦτον — <τοῦτον—πορισμὸν> Clemeus AI. 18 < <καὶ τῷ> *] καὶ τὸ Clemens AI. βέλτιον] ἄμεινον Clemens AI. 19 φησὶ < Clemens AI. 20 νυκτὸς καὶ Clemens AI. 21 τὸ] viell. vorclementinischer Fehler ür τῷ * | γενομένη Clemens AI. 22 ἀντέχου Clemens AI.] ἀνέχου VM 22 f ὡς ἤδη — τὸν λόγον < Clemens AI.)

444
μέσον φέρων τὸν λόγον φησὶ κατὰ λέξιν ὁ Ἰσίδωρος ἐν τοῖς Ἠθικοῖς ἀποσπερματίσας εὐσυνειδήτως προσεύχου. ὅταν δέ, φησίν, ἠ εὐχαριστία ΣΟΥ εῖς αἴτησιν ὑποπέσῃ καὶ στῇς <εὶς> τὸ λοιπόν, οὐ κατορθώσας, [μὴ] αφαλῆναι, γάμησον«.