Panarion (Adversus Haereses)
Epiphanius
Epiphanius. Epiphanius, Volume 1-3. Holl, Karl, editor. Leipzig: Hinrichs, 1915-1933.
23. Ἀνθρώπων δὲ τρία γένη ὑφίστανται, πνευματικὸν χοϊκὸν ψυχικόν, καθὼς ἐγένοντο Κάϊν Ἄβελ Σήθ, <ἵνα δείξωσι> καὶ ἐκ τούτων τὰς τρεῖς φύσεις, οὐκέτι καθ᾿ ἕνα ἀλλὰ κατὰ γένος.
καὶ τὸ μὲν χοϊκὸν εἰς φθορὰν χωρεῖν καὶ τὸ ψυχικόν, ἐὰν τὰ βελτίονα ἕληται ἐν τῷ τῆς Μεσότητος τόπῳ ἀναπαύσεσθαι· ἐὰν δὲ τὰ χείρω, χωρήσειν καὶ αὐτὸ πρὸς τὰ ὅμοια.
τὰ δὲ πνευματικά, ἃ ἐγκατασπείρει ἡ Ἀχαμώθ, ἔκτοτε ἕως τοῦ νῦν δικαίαις ψυχαῖς παιδευθέντα ἐνθάδε καὶ ἐκτραφέντα, διὰ τὸ νήπια ἐκπέμπεσθαι, ὕστερον τελειότητος ἀξιωθέντα νύμφας ἀποδοθήσεσθαι τοῖς τοῦ Σωτῆρος ἀγγέλοις δογματίζουσι, τῶν ψυχῶν αὐτῶν κατ᾿ ἀνάγκην ἐν Μεσότητι μετὰ τοῦ Δημιουργοῦ ἀναπαυσαμένων εἰς τὸ παντελές.
καὶ αὐτὰς μὲν τὰς ψυχὰς πάλιν ὑπομερίζοντες λέγουσιν ἃς μὲν φύσει ἀγαθάς, ἃς δὲ φύσει πονηράς. καὶ τὰς μὲν ἀγαθὰς ταύτας εἶναι τὰς δεκτικὰς τοῦσπέρματος ματος γινομένας, τὰς δὲ φύσει πονηρὰς μηδέποτε ἂν ἐπιδέξασθαι ἐκεῖνο τὸ σπέρμα.
[*](6 Matth. 8, 9 Luk. 7, 8)[*](V Μ lat. (Tert., Ηipp.) )[*]( 2 χειρόνων Ausgg.] χεῖρῶν V M periorum lat 3 διατετελεκέναι] conservasse (διατετηρηκέναι) lat. | κυρίου(!)· ἐλθόντος δὲ τοῦ am Rande nachgetragen V corr < M salvatoris. cum venisset autem lat. 4 καὶ Rande nachgetragen V corr < M et lat. 4f προσχωρῆσαι *] προσχωρήσαντα V Μ cessisse lat. 8 αὐτὸν, ο aus ω V corr | τὴν κατὰ τὸν κόσμον οἰκονομίαν] eam quae secundum ipsum est mundi creationem. (= τὴν κατ᾿ αὐτὸν κόσμου οἰκ.) lat. 9 ἐπιμέλειαν] diligentiam atque curam lat. | vor καὶ + ἀλλὰ V 10 αὐτῷ < lat. 13 <ἵνα δείξωσι> *] ut ostendant lat. 14 ἓν aus ἕνα V corr 15 καὶ] vero lat. | τὰ] τε Μ 16 ἀναπαύ///εσθαι, σ ausradiert V corr 17 ἃ ἐγκατασπείρει (gleichfalls kein quae) lat. ἂν auf Rasur V corr ἐγκατασπείρει (ohme ἃ) Μ inseminat (gleichfalls kein quae) lat. 17f δικαίαις] propter quod et (διὸ καὶ αἱ) lat. 18 ἐνθάδε + quidem lat. | vor ἐκτραφέντα + semina lat. | τραφέντα Μ 18f ἐκπεπέμφθαι V emittantur lat. 20 δογματίζουσι] respondent lat. 22 μὲν] autem lat.)24. Τοιαύτης δὲ τῆς ὑποθέσεως αὐτῶν οὖσης, ἣν οὖτε προφῆται ἐκήρυξαν, οὐτε ὁ κὑριος ἐδίδαξεν οὔτε ἀπόστολοι παρέδωκαν, ἣν περισσοτέρως κὺχοῦσιν πλεῖον τῶν ἄλλων ἐγνωκέναι, ἐξ ἀγράφων ἀναγινώσκοντες καὶ τὸ δὴ λεγόμενον ἐξ ἄμμου σχοινία πλέκειν ἐπιτηδεύοντες,
ἀξιοπίστως προσαρμόξειν πειρῶνται τοῖς εἰρημένοις ἤτοι παραβολὰς κυριακὰς ἢ ῥήσεις προφητικὰς ἢ λόγους ἀποστολικούς, ἴνα τὸ πλάσμα αὐτῶν μὴ ἀμάρτυρον ειναι οοκῃ, τὴν μὲν τάξιν καὶ τὸν εἰρμὸν τῶν γραφῶν ὑπερβαίνοντες καὶ οσον ἐφ ἐαὐτοῖς λύοντες τὰ μέλη τῆς ἀληθείας.
μεταφέρουσι δὲ καὶ σήμων ὑπὸ σοφοῦ τεχνίτου, λύσας τὴν ὑποκειμένην τοῦ ἀνθρώπου ἰδέαν μετενέγκοι τὰς ψηφῖδας ἐκείνας καὶ μεθαρμόσοι καὶ ποιήσοι μορφὴν κυνὸς ἢ ἀλώπεκος καὶ ταύτην φαύλως κατεσκευασμένην,
ἔπειτα διορίξοιτο καὶ λέγοι ταύτην εἶναι τὴν τοῦ βασιλέως ἐκείνην εἰκονα τὴν καλήν, ἢν ὁ σοφὸς τεχνίτης κατεσκεύασεν, δεικνὺς τὰς ψηφῖδας τὰς καλῶς ὑπὸ τοῦ τεχνίτου τοῦ πρώτου είς τὴν τοῦ βασιλέως εἰκόνα συντεθείσας, κακῶς δὲ ὑπὸ τοῦ ὑστέρου εἰς κυνὸς μορφὴν μετενεχθείσας, καὶ διὰ τῆς τῶν ψηφίδων φαντασίας μεθοδεύοι τοὺς ἀπειροτέρους τοὺς κατάληψιν βασιλικῆς μορφῆς οὑκ ἐχοντας καὶ πείθοι ὅτι αὕτη ἡ σαπρὰ τῆς ἀλώπεκος ἰδέα ἐκείνη ἔστὶν ἡ καλὴ τοῦ βασιλέως εἰκών.
τὸν αὐτὸν δὴ τρόπον καὶ οὖτοι γραῶν μύθους συγκαττυσαντες, ἐπειτα βήματα καὶ λέξεις καὶ παραβολὰς ὅθεν καὶ ποθὲν αποσπῶντες, ἐφαρμόξειν βούλονται τοῖς μύθοις αὐτῶν τὰ λόγια τοῦ θεοῦ.
καἰ öσα μὲν τοῖς ἐντὸς τοῦ Πληρώματος ἐφαρμόξουσιν, εἰρήκαμεν. ὅσα δὲ καὶ τοῖς ἐκτὸς τοῦ Πληρώματος αὐτῶν προσοικειοῦν πειρῶνται ἐκ [*](Ρ 194) τῶν γραφῶν, ἔστιν τοιαῦτα.
τὸν κύριον ἐν τοῖς ἐσχάτοις τοῦ κόσμου [*](V M lat. 1 —23 bei Ephrem Syrus περὶ τῆς ἀρετῆς c. 8; I 224f Assemani 1 δὲ] igitur lat. 2 lies > ? * 2f περισσοτέρως *] περὶ τῶν ὅλων VM abundantius lat. 3 πλείων Μ 4 σχοινίον Ephr. | ἀξιοπίστως] M fide digna lat. ἀξιόπιστα Ephr. 8 ὅσον] οἷον M 9f τῶν — λογίων] ex iis quae aptant ex donnmcis eloquiis lat. 10 κακοσυνθέτων M | φαντασία getilgt, ür am Rand gesetzt Vcorr 11 εἰκόνα . . . κατεσκευασμένην Ephr. 12 εἰδέαν Ephr. 13 μεθαρμόσοι καὶ] reformans lat. | καὶ ποιήσοι] πιιήσας Ephr. ποιήσοι + ex iis Jat. 14 ταίτης . . κατεσκευασμένης Ephr. 15 τοῦ x003C; M | εἰκόνα ἐκείνην Εphr. 16 καλὰς Ephr. 17 συντελεσθείας Ephr. 18 δευτέρου Ephr. 19 μορφῆς βασιλικῆς Ephr. 20 αὕτη] αὐτῆ M | εἰδέα Ephr. | ἐκείνη Ephr. 22 συγκαττύσαντες] assu[m]entes lat. συγχαττύουσι Ephr. | — παραβολὰς] διά τε ῥημάτων καὶ λέξεων καὶ παραβολῶν βολῶν Ephr. 23 μεθαρμόζειν Ephr..| ἑαυτῶν Ephr. 24 τοῖς <Μ Μ | τοῖς ἐντὸς] ἐν τοῖς V 25 προσοικειοῦν] ad (?) insinuare lat. 26 κύριον] χριστὸν M)
τὴν δὲ δωδεκαετῆ παρθένον ἐκείνην, τὴν τοῦ ἀρχισυναγώγου θυγατέρα, ἣν ἐπῑστὰς ὁ κύριος ἐκ νερῶν ἤγειρεν, τύπον εἶναι διηγοῦνται τῆς Ἀχαμώθ, ἣν ἐπεκταθεὶς ὁ Χριστὸς αὐτῶν ἐμόρφωσεν καὶ εἰς αἴσθησιν ἤγαγε τοῦ καταλιπόντος αὐτὴν φωτός.