Panarion (Adversus Haereses)

22. Εἰσὶ δὲ οἱ λέγοντες προβλέσθαι αὐτὸν καὶ χριστόν, υἱὸν ἵδιον, ἀλλὰ καὶ * ψυχικόν, > περὶ τούτου διὰ τῶν προφητῶν λελαληκέναι. εἶναι δὲ τοῦτον τὸν διὰ Μαρίας διοδεύσαντα, καθάπερ ὕδωρ διὰ σωλῆνος ὁδεύει, καὶ εἰς τοῦτον ἐπὶ τοῦ βαπτίσματος κατελθεῖν ἐκεῖνον τὸν ἀπὸ τοῦ Πληρώματος ἐκ πάντων Σωτῆρα ἐν εἴδει περιστερᾶς. γεγονέναι δὲ ἐν αὐτῷ καὶ τὸ ἀπὸ τῆς Ἀχαμὼθ σπέρμα πνευματικόν.

τὸν οὖν κύριον ἡμῶν ἐκ τεσσάρων τούτων σύνθετον γεγονέναι φάσκουσιν, ἀπο- [*](V Μ lat. (Tert., Hipp.) 1 οὐν] quidem lat. | ἡμῖν Ausgg.] ἡμᾶς VM nobis lat. | οὕς Ausgg.] quos lat. 1 f ἐκ κόσμου] ἐγκόσμους M de saeculo lat. 2 ὶ 1]* x003C; lat. Ι εἶναι *] ἠμῖν VM 003C;lat. 4f οὐ πράξεις γὰρ εἰς πληρώσεις ἄγε ἄγει M 5 μὲν x003C; V 003E; Ausgg.] autein lat. 10 συ///ζυγία, ν ausradiert V 11 τοῦτο, το angeflickt V corr τοῦ Μ 16 ἀναπαύεσθαι M 18 ἐμφολεῦον M 18 f ἐκλάμψαν, λαμψ auf Rasur V corr ἐκάλυψεν M exnrdesccfis lat. 19 καὶ κατεργασάμενον] consumit et lat. 20 διδάσκουσι x003C;lat. 22 καὶ x003C; lat. (?) 23 * alte Lücke; ergänze > * | Ausgg.] et lat. 26 ἐκ πάντων + > ? * Ι ἐν oben über V corr 28 f ἀποσῴζοντα Ausgg.] αὐτὸ σώζοντα YM servantem lat.)

καὶ τοῦτον μὲν ἀπαθῆ διαμεμνηκέναι οὐ γὰρ ἐνεδέχετο παθεῖν αὐτόν, ἀκράτητον τητον καὶ ἀόρατον ὑπάρχοντα) καὶ διὰ τοῦτο ἦρθαι, προσαγομένου αὐτοῦ τῷ Πιλάτῳ, τὸ εἰς αὐτὸν κατατεθὲν πνεῦμα χριστοῦ. ἀλλ' οὐδὲ τὸ ἀπὸ τῆς Μητρὸς σπέρμα πεπονθένα λέγουσιν. ἀπαθές γὰρ καὶ αὐτό, † τὸ πνευματικὸν καὶ ἀόρατον καὶ αὐτῷ τῷ Δημιουργῷ.

ἔπαθεν δὲ λοιπὸν ὁ κατ' αὐτοὺς ψυχικὸς Χριστὸς καὶ ὁ ἐκ τῆς οἰκονομίας κατεσκευασμένος μυστηριωδῶς, ἵν' ἐπιδείξῃ > αὐτοῦ ἡ Μήτηρ τὸν τύπον τοῦ ἄνω χριστοῦ, ἐκένου τοῦ ἐπεκταθέντος τῷ σταυρῷ καὶ μορφώσαντος τὴν Ἀχαμώθ μόρφωσιν τὴν κατ’ οὐσίαν. πάντα γὰρ ταῦτα τύπους ἐκείνων εἶναι λέγουσι.

τὰς δὲ ἐσχηκυίας τὸ σπέρμα τῆς Ἀχαμὼθ ψυχὰς ἀμείνους λέγουσι γεγονέναι τῶν λοιπῶν. διὸ καὶ πλέον τῶν ἄλλων ἠγκπῆσθαι ὑπὸ τοῦ Δημιουργοῦ, μὴ εἰδότος τὴν αίτίαν, ἀλλὰ παρ' αὐτοῦ λογιζομένου εἶναι τοιαυτας.

οιο καί είς προφήτας, φασίν, ἔτασσεν αὐτὰς καὶ ἱερεῖς καὶ βασιλεῖς. καὶ πολλὰ ὑπὸ τοῦ σπέρματος τούτου εἰρῆσθαι διὰ τῶν προφητῶν ἐξηγοῦνται, ἅτε ὑψηλοτέρας φύσεως ὑπάρχοντος. πολλὰ δὲ καὶ τὴν Μητέρα περὶ τῶν τέρω εἰρηκέναι λέγουσιν, ἀλλὰ καὶ διὰ τούτου καὶ τῶν ὑπὸ τούτου γενομένων ψυχῶν *.

καὶ λοιπὸν τέμνουσι τὰς προφητείας, τὸ μέν τι ἀπὸ τῆς Μητρὸς εἰρῆσθαι θέλοντες, τὸ δέ τι ἀπὸ τοῦ σπέρματος, τὸ δέ τι ἀπὸ τοῦ Δημιουργοῦ.

ἀλλὰ καὶ τὸν Ἰησοῦν ὡσαύτως τὸ μέν τι ἀπὸ τοῦ Σωτῆρος εἰρηκέναι, τὸ δέ τι ἀπὸ τῆς Μητρός, τὸ γε τι ἀπὸ τοῦ Δημιουργοῦ, καθὼς ἐπιδείξομεν προϊόντος ἡμῖν τοῦ λόγου.

τὸν δὲ Δημιουργόν, ἅτε ἀγνοοῦντα τὰ ὑπὲρ αὐτόν, κινεῖσθαι μὲν ἐπὶ τοῖς λεγομένοις, καταπεφρονηκέναι δὲ αὐτῶν, ἄλλοτε ἄλλην αἰτίαν νομί- [*](V M lat. (Tert., Hipp.) 4 > *] illa lat. 6 προσαγο///μένου, ο aus ω Vcorr 7 τὸ 1] τὸν M 8 † τὸ] quippe lat., lies ἅτε oder) ὂν * 9 αὐτῷ τῷ δημιουργῷ] τὸ τοῦ M 9f κατ’ αὐτοὺς ὁ V 10 καὶ hineingeflickt Vcorr 11 > Ansgg.] per lat. 14 τῆς Ἀχαμὼθ] ab Achamofh lat. | ἀμείνους + 15 πλεῖον V 17 φησὶν Μ | ἔτασεν M 18 ὑπὸ] de lat. | lat. 19 ἐξηγοῦνται aus ἐξηγεῖσθαι Vcorr | ὑψηλωτέρας V | ὑπάρχοντας Vcorr 20 διὰ τούτου V M per hunc lat.; wohl alter Fehler ür διὰ τοῦ Δηυιουργοῦ * 21 ψυχῶν, ψυ vorn angeflickt Vcorr χῶν M | *] alte ücke; wohl πολλὰ πολλὰ εἰρῆσθαι > * 22 θέλοντες] docentes lat. | ἀπὸ τοῦ] ah lat. 23 ἀλλὰ x003C; lat. | ὡσαύτως] tantundem lat. 24 ἀπὸ τοῦ Σωτῆρος] lat. 25 ἐπιδείξωμεν M | vor προἰ·όντος + ἔτι)

καὶ οὕτως ἀγνοοῦντα διατετελεκέναι ἄχρι τῆς παρουσίας τοῦ Σωτῆρος· ἐλθόντος δε τοῦ Σωτῆρος μαθεῖν αὐτὸν παρ᾿ αὐτοῦ πάντα λέγουσιν καὶ ἄσμενον αὐτῷ προσχωρῆσαι χωρῆσαι μετὰ πάσης τῆς δυνάμεως αὐτοῦ,

καὶ αὐτὸν εἶναι τὸν ἐν τῷ εὐαγγελίῳ ἑκατόνταρχον, λέγοντα τῷ σωτῇρι »καὶ γὰρ ἐγὼ ὑπὸ τὴν ἐμαυτοῦ τοῦ ἐξουσίαν ἔχω στρατιώτας καὶ δούλους, καὶ ὃ ἐὰν προστάξω, ποιοῦσι«.

τελέσειν δὲ αὐτὸν τὴν κατὰ τὸν κόσμον οἰκονομίαν μέχρι τοῦ δέοντος καιροῦ, μάλιστα δὲ διὰ τὴν τῆς ἐκκλησίας ἐπιμέλειαν καὶ διὰ τὴν ἐπίγνωσιν τοῦ ἑτοιμασθέντος αὐτῷ ἐπάθλου, ὅτι εἰς τὸν τῆς Μητρὸς τόπον χωρήσει.