Panarion (Adversus Haereses)

Τούτους δὲ τοὺς Αἰῶνας εἰς δόξαν τοῦ Πατρὸς προβεβλημένους, βουληθέντας καὶ αὐτοὺς διὰ τοῦ ἰδίου δοξάσαι τὸν Πατέρα, προβαλεῖν προβολὰς ἐν συζυγίᾳ· τὸν μὲv Λόγον καὶ τὴν Ζωὴν μετὰ τὸ προβαλέσθαι τὸν ἄνθρωπον καὶ τὴν Ἐκκλησίαν, ἄλλους δέκα Αἰῶνας, ὧν τὰ ὀνόματα λέγουσι ταῦτα· Βύθιος καὶ Μῖξις, Ἀγήρατος καὶ Ἕνωσις, Αὐτοφυὴς καὶ Ἡδονή, Ἀκίνητος καὶ Σύγκρασις, Μονογενὴς καὶ Μακαρία. οὗτοι Ε;

δέκα Αἰῶνες, οὕς φάσκουσιν ἐκ Λόγου καὶ Ζωῆς προβεβλῆσθαι. τὸν δὲ Ἄνθρωπον καὶ αὐτὸν προβαλεῖν μετὰ τῆς Ἐκκλησίας Αἰῶνας δώδεκα, δς ταῦτα τὰ ὀνόματα χαρίζονται· Παράκλητος καὶ Πίστις, Πατρικὸς καὶ Ἐλπίς, Μητρικὸς καὶ ἀγάπη, Ἀείνους καὶ Σύνεσις, Ἐκκλησιαστικὸς καὶ Μακαριότης, Θελητὸς καὶ Σοφία.

Οὗτοί εἰσιν οἱ τριάκοντα Αἰῶνες τῆς πλάνης αὐτῶν, οἱ σεσιγημένοι καὶ μὴ γινωσκόμενοι. τοῦτο τὸ ἀόρατον καὶ πνευματικὸν κατ᾿ αὐτοὺς Πλήρωμα, τριχῆ διεσταμένον εἰς ὀγδοάδα καὶ δεκάδα καὶ δωδεκάδα.

καὶ διὰ τοῦτο τὸν σωτῆρα λέγουσιν οὐδὲ γὰρ κύριον ὀνομάζειν αὐτὸν θέλουσι) τρ:ακοντα ι~ιζ·. κατα το φανερον μτ,οεν πεποιηκενα:. επ:οε:κνυντα το μυστήριον τούτων των Αιώνων, άλλα κα: επί τη;

παραβολής των είς τον ά;χπελώνα πεμπομένων εργατών φανερώτατα του; τριάκοντα τούτου; Αιώνας μεμηνϋσθ-αι. πέμποντα: γαρ οί μεν περί πρώτην ώραν. οἱ δὲ περὶ τρίτην, οἱ δὲ περὶ ἕκτην, οἱ δὲ περὶ ἐνάτην, ἄλλοι δὲ περὶ ἑνδεκάτην· συντιθέμεναι οὖν αἰ προειρημέναι ὧραι εἰς αὑτὰς τὸv τῶν τριάκοντα ἀριθμὸν ἀναπληροῦσι. μία γὰρ καὶ τρεῖς καὶ ἕξ καὶ ἐννέα καὶ ἕνδεκα τριάκοντα γίνονται. διὰ δὲ τῶν ὡρῶν τοὺς Αἰῶνας μεμηνῦσθαι θέλουσι.

καὶ ταῦτ᾿ εἶναι τὰ μεγάλα καὶ θαυμαστὰ καὶ ἀπόρρητα μυστίρια, ἃ καρποφοροῦσιν αὐτοί, καὶ εῖ πού τι τῶν ἐν πλήθει εἰρημένων ἐν ταῖς γραφαῖς δυνηθείη προσαρμόσαι καὶ εἰκάσαι τῷ πλάσματι αὐτῶν.

11. Τὸν μὲν οὖν Προπάτορα αὐτῶν γινώσκισθθαι μδνῳ λέγουσι τῷ ἐξ αὐτοῦ γεγονότι Μονογενεῖ τουτέστιν τῷ Νῷ, τοῖς δὲ λοιποῖς πᾶσιν ἀόρατον καὶ ἀκατάληπον ὑπάρχειν. μόνος Γε ὁ Νοῦς κατ᾿ αὐτοὺς ἐτέρπετο θεωρῶν τὸν Πατέρα καὶ τὸ μέγεθος τὸ ἀμέτρητον αὐτοῦ κατανοῶν [*](17ff vgl. Matth. 20, 1ff V M lat. (Tert., Hipp.)) [*](2 προβάλλειν M 3 προβαλ///έσθαι, λ getilgt Vcorr 5 βύθιος aus βίθυος V corr βίθυος M 6 <οἱ> * 10 vor Ἐκκλησιαστικὸς + καὶ VM < 15 αὐτὸν ὀνομάζειν M IS φησι M 19f ὁ μὲν . . . ὁ δὲ . . . οἱ δὲ M 21 τὸν τῶν) τῶν τὸν M 23 γίνωνται M 25 ἐν πλήθει < > lat. 26 προσαρμόσαι] poterunt adapfare lat.; nach δυνηθείη ist wohl eine vor Epiph. n. lat. entstandene Lücke anzunemen, auszufüllen etwa nach S. 409 εἰς τοῦτο, Ε; *)

καὶ διενοεῖτο καὶ τοῖς λοιποῖς Αἰῶσιν ἀνακοινώσασθαι τὸ μέγεθος τοῦ Πατρός, ἡλίκος τε καὶ ὅσος ὑπῆρχεν, καὶ ὡς ἦν ἄναρχός τε καὶ ἀχώρητος καὶ οὐ καταληπτὸς ἰδεῖν· κατέσχεν δὲ αὐτὸν ἡ Σιγὴ βουζητήσεως τοῦ προειρημένου Προπάτορος αὐτῶν ἀναγαγεῖν.

καὶ οἱ μὲν λοιποὶ ὁμοίως Αἰῶνες ἡσυχῆ πως ἐπεπόθουν τὸν προβολέα τοῦ σπέρματος αὐτῶν ἰδεῖν καὶ τὴν ἄναρχον ῥίζαν ἱστορῆσαι.

προήλατο δὲ ὁ πολὺ τελευταῖος καὶ νεώτατος τῆς δωδεκάδος τῆς ὑπὸ τοῦ Ἀνθρώπου καὶ τῆς Ἐκκλησίας προβεβλημένης Αἰὼν τουτέστιν ἡ Σοφία καὶ ἔπαθε πάθος ἄνευ τῆς ἐπιπλοκῆς τοῦ Ε;ζύγου τοῦ Θελητοῦ, ὅ ἐνήρξατο μὲν ἐν τοῖς περὶ τὸν Νοῦν καὶ τὴν Ἀληθειαν ἀπέσκηψε δὲ εἰς τοῦτον τὸν παρατραπέντα, προφάσει μὲν ἀγάπης † τόλμης δὲ, διὰ τὸ μὴ κεκοινωνῆσθαι τῷ Πατρὶ τῷ τελείῳ, καθὼς καὶ ὁ Νοῦς. τὸ δὲ πάθος εἶναι ζήτησιν τοῦ Πατρός·

ἤθελε γάρ, ὡς λέγουσι, τὸ μέγεθος αὐτοῦ καταλαβεῖν. ἔπειτα μὴ δυνηθέντα διὰ τὸ ἀδυνάτῳ ἐπιβαλεῖν πράγματι καὶ ἐν πολλῷ πάνυ ἀγῶνι γενόμενον διά τε τὸ μέγεθος τοῦ βάθους καὶ τὸ ἀνεξιχνίαστον τοῦ Πατρὸς καὶ τὴν πρὸς αὐτὸν στοργήν, ἐκτενόμενον ἀεὶ ἐπὶ τὸ πρόσθεν ὑπὸ τῆς γλυκύτητος αὐτοῦ τελευταῖον ἄν καταπεπόσθαι καὶ ἀναλελύσθαι εἰς τὴν ὅλην οὐσίαν, εἰ μὴ τῇ στηριζούσῃ καὶ ἐκτὸς τοῦ ἀρρήτου μεγέθους φυλασσούσῃ τὰ ὅλα συνέτυχε δυνάμει.

ταύτην δὲ τὴν δύναμιν καὶ Ὅρον καλοῦσιν, ὑφ᾿ ἧς ἐπεσχῆσθαι καὶ ξστηρίχθαι καὶ μόγις ἐπιστρέψαντα εἰς ἑαυτὸν καὶ πεισθέντα , ὅτι ἀκατάληπτός ἐστιν 6 Πατήρ, ἀποθέσθαι τὴν προτέραν ἐνθύμησιν σὺν τῷ ἐπιγενομένῳ πάθει ἐκ τοῦ ἐκπλήκτου ἐκείνου θαύματος.

12. Ἔνιοι δὲ αὐτῶν οὕτως τὸ πάθος τῆς Σοφίας καὶ τὴν ἐπιστροφὴν 25 μυθολογοῦσιν· ἀδυνάτῳ καὶ ἀκαταλήπτῳ πράγματι αὐτὴν ἐπι- [*](V M lat. (Tert., Hipp.)) [*](4 θέλειν + 〈αὐτὸν〉? * 5 προειρημένου < > lat. | Προπάτορος] lat. | ἀγαγεῖν V 6 ὁμοίιος αἰῶνες] aeones omnes lat. 7 προήλατο, ή auf Rasur Vcorr προσήλετο M | ὁ πολὺ *, nach valde ultimiis lat.] πολὺ ὁ VM 9 προβεβλημένος V 10 Ε; ζύγου Ausgg., nach coniugis lat.] ζυγοῦ VM 11f παρατραπέντα, τραπεν auf Rasur Vcorr 12 πρόφασιν V | † τόλμης] temeritatis lat. τόλμη M (richtige Verbesserung des vor Epiph. u. lat. liegenden Fehlers) | κεκοινῶσθαι M coinmunicaverat lat. 15 δυνηθέντα *] δυνηθῆναι VM quam Που posset lat. | τὸ] τῶ M | καὶ < > lat. | vor πολλῷ + τῶ V 16 τε < 19 ὅλην] universam lat. reliquam Tert. (nicht vorzuziehen, vgl. S. 407, 23; der Sinn ist: sie wäre aufgelöst worden in die gesamte d. h. in die 21 καὶ2 < > lat. | ἐπιστρέψαν Μ 22 πεισθέντα + iam lat. 23 ἐπιγινομένω | ἐκπλήττου M 21 οὕτως Dind., nach huiusmodi lat.] πῶς VM 25 μυθλογοῦσιν] velut fabulam narrant lat. | ἀκαταλή///πτω, μ getilgt Vcorr)