Panarion (Adversus Haereses)

εἴ ποτε γυναικὶ συναφθείη καὶ ᾖ ἀπ' αὐτῆς, βαπτίζεσθαι ἐν τοῖς ὕδασιν, εἴ που δἂν εὐποροίη ἢ θαλάσσης ἢ ἄλλων ὑδάτων.

ἀλλὰ καὶ εἰ συναντήσειέν τινι ἀνιὼν ἀπὸ τῆς τῶν ὑδάτων καταδύσεως καὶ βαπτισμοῦ, ὡσαύτως πάλιν ἀνατρέχει βαπτίζεσθαι, πολλάκις καὶ σὺν τοῖς ἱματίοις.

τὰ νῦν δὲ [*](1 Prov. 5, 14 — 8 ff vgl. Origenes in Matth. tom. XVI 12; IV 37 f Lommatzsch ἐκ Μαρίας καὶ τοῦ Ἰωσὴφ οἰομένων αὐτὸν εἶναι Eusebius h. e. ΙΙΙ 27, 2 S. 256, 4 Schwartz — 15 vgl. dement. Hom. XIII 4; S. 134, 15ff Lagarde πρὸς τοίτοις δὲ ἀδιαφόρως μὴ βιοῦντες τραπέζης ἐθνῶν οὐκ ἀπολαύομεν, ἅτε δὴ οὐδὲ συνεστιᾶσθαι αἰτοῖς δυνάμενοι διὰ τὸ ἀκαθάρτως αὐτοὺς βιοῦν u. oben haer. 9, 3, 6 S. 200, 13f haer. 13, 1, 2; S. 206, 3 — 16 vgl. dement. Hom. VII 8; S. 84, 14 Lagarde ἀπὸ κοίτης γυναικὸς λούεσθαι XI 30; S. 118, 17 ἀλλὰ κω μετὰ κοινωνίαν βαπτίζεσθαι δεῖ — 20 zu σὺν ἱματίοις vgl. haer. 9, 3, 6; S. 200, 14 f u. Hippolyt refut. IX 15, 3; S. 253, 26 Wendland βαπτισθῆτε ἐκ δευτέρου σὺν τοῖς ἐνδύμασιν u. ebenda 15, 5; S. 254, 6 βαπτισάσθω > παντὶ τῷ φορέματι αὐτοῦ — 20 ff vgl. dement. Hom. ep. Clem. ad Jac. 7; S. 8, 14ff Lagarde πρὸ πάντων τοὺς νέους πρὸς γάμον ζευγνύτωσαν ἐν τάχει, προλαμβάνοντες τῆς νεαζούσης ἐπιθυμίας τὰ παγιδεύματα. ἀλλὰ μηδὲ τῶν ἤδη γερόντων περὶ γάμου ἀμελείτωσαν· ἐνίοις γὰρ V M) [*](1 ἐπ’ αὐτῶ aus ἐπ’ αὐτὸν Vcorr Ι τὸ2 ausradiert Vcorr; lies wohl ὅτι * 3 γὰρ] οὖν V 5 ὡς ὕστερον hineingeflickt Vcorr 8 <ὤν> * 9 τοῦ < 10 ἐν < M 11 τῷ 1 oben über Vcorr 13 f ἐπιτελεῖται — Σαμαρείταις < M 14 οὗτος, ο aus ω Vcorr 15 τινὸς τῶν *] τινῶν VM 17 ἥπου M)

γέγονε δὲ ἡ ἀρχὴ τούτων μετὰ τὴν τῶν Ἱεροσολύμων ἅλωσιν. ἐπειδὴ γὰρ πάντες οἱ εἰς Χριστὸν πεπιστευκότες τὴν Περαίαν κατ’ ἐκεῖνο καιροῦ κατᾠκησαν τὸ πλεῖστον, ἐν Πέλλῃ τινὶ πόλει καλουμένῃ τῆς Δεκαπόλεως τῆς ἐν τῷ εὐαγγελίῳ γεγραμμένης πλησίον τῆς Βαταναίας καὶ Βασανίτιδος χώρας, τὸ τηνικαῦτα ἐκεῖ μεταναστάντων καὶ ἐκεῖσε διατριβόντων αὐτῶν, γέγονεν ἐκ τούτου πρόφασις τῷ Ἐβίωνι.

καὶ ἄρχεται μὲν τὴν κατοίκησιν ἔχειν έν Κωκάβῃ τινὶ κώμῃ ἐπὶ τὰ μέρη τῆς Καρναὶμ τῆς καὶ Ἀσταρὼθ ἐν τῇ Βασανίτιδι χώρᾳ, ὡς ἡ ἐλθοῦσα εἰς ἡμᾶς γνῶσις περιέχει. ἔνθεν ἄρχεται τῆς κακῆς αὐτοῦ διδασκαλίας, ὅθεν δῆθεν καὶ οἱ Ναζωραῖοι, οἳ ἄνω μοι προδεδήλωνται.

συναφθεὶς γὰρ οὑτος ἐκείνοις καὶ ἐκεῖνοι τούτῳ, ἑκάτερος ἀπὸ τῆς ἑαυτοῦ μοχθηρίας τῷ ἑτέρῳ μετέδωκε. καὶ διαφέρονται μὲν ἕτερος πρὸς τὸν ἕτερον κατά τι, ἐν δὲ τῇ κακονοίᾳ ἀλλήλους ἀπεμάξαντο. ἥδη δέ μοι καὶ ἐν ἄλλοις λόγοις καὶ κατὰ τὰς ἄλλας αἱρέσεις περὶ τῆς τοποθεσίας Κωκάβων καὶ τῆς Ἀραβίας διὰ πλάτους εἴρηται.

3. Καὶ τὸ μὲν πρῶτον οἇτος ὁ Ἐβίων, ὡς ἔφην, Χριστὸν ἐκ σπέρματος ἀνδρός, τουτέστι τοῦ Ἰωσήφ, ὡρίζετο· ἐκ χρόνου δέ τινος καὶ δεῦρο οἱ αὐτοῦ, ὡς εἰς ἀσύστατον καὶ ἀμήχανον τρέψαντες τὸν ἴδιον νοῦν ἄλλοι ἄλλως παρ' αὐτοῖς περὶ Χριστοῦ διηγοῦνται· [*](καὶ γηράσασιν ἀκμαία ἔνεστιν ἐπιθυμία III 26; S. 43, 19 γάμον νομιτεύει, ἐγκρά- τειαν συγχωρεῖ III 68; S. 54, 32; dazu unten c. 18, 2; S. 357, 16ff u. bei den äern haer. 19, 1, 7; S. 218, 14 f 4 Anspielung auf die clementinischen epp. de virginitate? — 5 ff vgl. zu haer. 29, 7, 7; S. 330, 4 ff — 8 vgl. Matth. 4, 25 — 11 vgl. Zahn, Forschungen I 333 — 18 vgl. haer. 29, 7, 7; die »andern « sind nicht erhalten V Μ) [*](1 τε < M 2 καὶ < Μ Ι ταύτῃ + τῆ Μ 3 διὰ vor τὸν wiederholt Μ 4 <διὸ> * 4 f lies ἐπιγράφουσι?* 5 τούτων *] τούτου V Μ 7 τὸ πλέον 9 βανέας M 12 καρναὶμ, ι auf Rasur V corr Ι τῆς 2 Zahn] Ἀρνὲμ VM 14 Ναζαρηνοὶ V 15 ἐκεῖνοι///, ein Buchstabe wegradiert V 17 ἐν δὲ + καὶ Μ 22 ἀνδρός] ἀνάνδρως Μ | Ἰωσὴφ + <γεγεννῆσθαι> * 23 ὡς εἰς + τὸ * 24 παρ’ αὐτοῖς aus παρὰ τοῖς Vcorr)

τάχα δὲ οἶμαι ἀπὸ τοῦ συναφθῆναι αὑτοῖς Ἠλξαῖον τὸν ψευδοπροφήτην τὸν παρὰ τοῖς Σαμψηνοῖς καὶ Ὀσσηνοῖς καὶ Ἐλκεσαίοις καλουμένοις <τὸν προδεδηλωμένον> ὡς ἐκεῖνος φαντασίαν τινὰ διηγοῦνται καὶ περὶ πνεύματος ἁγίου.

τινὲς γὰρ ἐξ αὐτῶν καὶ Ἀδὰμ τὸν Χριστὸν εἶναι λέουσιν, τὸν πρῶτόν τε πλασθέντα καὶ ἐμφυσηθέντα ἀπὸ τῆς τοῦ θεοῦ ἐπιπνοίας.