Panarion (Adversus Haereses)

2. Καὶ ἁπλῶς περικακῶ τὴν πᾶσαν τούτων τοῦ σκότους πήρωσιν ὑποδεῖξαι. πολὺν γὰρ χρόνον ἀναλώσαιμι ἄν, εἰ ἐνταῦθα τὴν περὶ τούτων γενομένην σύνταξιν ἐθελήσω λεπτολογῆσαι, τὰ ἄτοπα [*](6 f den sonst unbekannten Namen barth’ enos hat Epiph. viell. ans lib. Jubil. 4, 28 Littmann geschöpft, wo Lamechs Frau = Noahs Mutter betenos für barth' enos?) ßt — 7 Noah = Deukalion nach Theophilus ad III 19; S. 232 Otto; vgl. dement. Hom. II 16; S. 26, 3 Lagarde — 19 vgl. dazu oben haer. 21, 2, 5; S. 240, 10 ff u. ebenda 4, 1; S. 242, 20 ff; Genaueres unten c. 4 V M) [*](1 ταύτην *] τοῦτο V M Ι γὰρ < M 2 πῦρ οὐ] πυροῦ M 3 ἀλλὰ + καὶ γὰρ < M 5 παρ’ V 5 χρῆσθαι V 6 f βαρθεννῶς M 7 f M 9 προσφερόμενοι M 11 φασὶ M 12 φασὶ φασὶν, auf Rasur V corr 13 καὶ πρῶτον — καὶ τρίτον] dazu am Rand (??) οὐχ ἅπαξ οὐδὲ δὶς ἀλλὰ πολλάκις V corr 14 δὴ] φησὶν M, Ι ἔτη] ἔτι Μ 15 ὑπ' αὐτῆς nachgetragen V corr < 16 φασίν M 23 f πειρωσιν V πλήρωσιν M 24 ὑποδεικνύων, κνύων auf Rasur V corr ὑποδεῖξαι M Ι ἐνταῦθα] ταῦτα καὶ M 25 γενομένην <)

ἄλλοι δὲ ἐξ αὐτῶν, διαφόρως πάλιν ἐπεντριβόμενοι τάς τε ὄφεις αὐτῶν κρούοντες καὶ περικρουόμενοι, Βαρκαββᾶν τινα προφήτην παρεισάγουσιν, ἄξιον τοῦ αὐτοῦ ὀνόματος.

καββᾶ γὰρ ἑρμηνεύεται πορνεία κατὰ τὴν Συριακὴν διάλεκτον, φονοκτονία δὲ κατὰ τὴν Ἑβραϊκήν, καὶ πάλιν ἑρμηνεύεται τετάρτη μοῖρα τοῦ μέτρου· χλεύης δὲ καὶ γέλωτος τὸ τοιοῦτον, μᾶλλον δὲ σχετλιασμοῦ ἄξιον παρὰ τοῖς τὸ ὄνομα τοῦτο ἐπισταμένοις κατὰ τὰς ἰδίας γλώσσας.

φέρουσι δὲ ἡμῖν ἐκ τούτου τοῦ θαυμασιωτάτου προφήτου διήγησιν αἰσχράν, ὅπως φθοριμαίοις σώμασι πλησιάσαι πεισθῶμεν καὶ τῆς ἄνωθεν ἐλπίδος ἐκπέσωμεν, οὐκ αἰσχυνόμενοι αὐτοῖς τοῖς ῥήμασι τὰ τῆς πορνείας διηγεῖσθαι πάλιν ἐρωτικὰ τῆς Κύπριδος ποιητεύματα.

ἄλλοι δὲ ἐξ αὐτῶν πάλιν ἐπίπλαστον εἰσάγουσιν ἀγώγιμόν τι ποίημα, ᾡ ποιητεύματι ἐπέθεντο ὄνομα, εὐαγγέλιον τελειώσεως τοῦτο φάσκοντες. καὶ ἀληθῶς οὐκ εὐαγγέλιον τοῦτο, ἀλλὰ πένθος τῆς τελειώσεως. πᾶσα γὰρ ἡ τοῦ θανάτου τελείωσις ἐν τῇ τοιαύτῃ ὑποσπορᾷ τοῦ διαβόλου ἐμφέρεται.

ἄλλοι δὲ οὐκ αἰσχύνονται λέγοντες εὐαγγέλιον [*](3 Βαρκαββᾶς als Prophet der Basilidianer bezeugt durch Agrippa Kastor bei Eusebius h. e. IV 7, 7; S. 310, 16 ff Schwartz προφήτας δὲ ἑαυτῷ ὀνομάσαι Βαρκαββαν καὶ Βαρκωφ καὶ ἄλλους ἀνυπάρκτους τινὰς ἑαυτῷ συστησάμενον, βαρβάρους τε αὐτοῖς εἰς κατάπληξιν τῶν τὰ τοιαῦτα τεθηπότων ἐπιφημίσαι προσηγορίας (Filastrius haer. 33, 6; S. 18, 16 ff addunt efiam prophetas qiiosdam natos de m, speciosum nomine et ’cahan ist wohl Vergröberung des Epiph.) — 5 f die über καββᾶ teilweise wiederholt de mens, ac pond. 25; S. 186, 1 ff Lagarde — 13 ff vgl. Filastrius haer. 33, 7 ; S. 18, 18 Marx alii autem evangelium consummationis et visiones inanes et plenas fallaciae et somnia videre diversa adserunt delirantes — 1 7 das Evangelium der Eva nur hier bezeugt ; zur Sache vgl. Irenaeus adv. haer. I 30, 7 ; I 234 Harvey Mater autem ipsoriou argumentata est per serpentem seducere Evam et Adam supergredl praeceptuvi Jaldahaoth; Eva autem quasi a filio dei hoc audiens facile credidit et Adam suasit manducare de arbore, de qua diocerat deus non manducare. manducantes autem cognovisse eam quae est super omnia virtutem dicunt et ahscessisse ah his qui fecerant eos V M) [*](1 αὐτῆς M Ι διδάγματα + τὰ Μ Ι καθ’ ἑκάστην Μ 4 αὐτοῦ *] αὐτῶν V M 1 hinter καββᾶ 2 — 3 Buchstaben radiert V 5 f φονοκτονία — ἑβραϊκὴν angeflickt V corr < M 7 δὲ 1 < M 8 ἐπιστABBREVαμένοις 34 9 θαυμασιωτάτου < M 10 ὅπως ABBREV ὅ vorgesetzt u. hinten 1 Vcorr πῶς τε M 13 εἰσάγωσιν M 14 f τοῦτο φάσκοντες durchgestrichen V corr 15 πένθος ABBREV τελείωσις, zwischen beiden Worten Rasur von 3 Buchstaben, ις auf Rasur V corr 16 θανάτου, θ u. τ auf Rasur V)

3. Ὁρμῶνται δὲ άπὸ μωρῶν ὀπτασιῶν καὶ μαρτυριῶν ἐν ᾡ εὐαγγελίῳ ἐπαγγέλλονται. φάσκουσι γὰρ οὕτως ὅτι »ἔστην ἐπὶ ὄρους ὑψηλοῦ καὶ εἶδον ἄνθρωπον μακρὸν καὶ ἄλλον κολοβόν, καὶ ἤκουσα ὡσεὶ φωνὴν βροντῆς καὶ ἤγγισα τοῦ ἀκοῦσαι καὶ ἐλάλησε πρός με καὶ εἶπεν· ἐγὼ σὺ καὶ σὺ ἐγώ, καὶ ὅπου ἐὰν ᾖς, ἐγὼ ἐκεῖ εἰμι, καὶ ἐν ἅπασίν εἰμι ἐσπρμένος. καὶ ὅθεν ἐὰν θέλῃς, συλλέγεις με. ἐμὲ δὲ συλλέγων ἑαυτὸν συλλέγεις«. καὶ ὠ τῆς τοῦ διαβόλου ὑποσπορᾶς.

πόθεν τὸν νοῦν ἐξέτρεψε τῆς ἀνθρωπότητος καὶ εἰς μωρὰ καὶ ἀσύστατα περιέσπασεν ἀπὸ τοῦ λ·όγοι τῆς ἀληθείας; οὐκ ἔστι γὰρ σχεδὸν τῷ νοῦν ἔχοντι χρεία ἀπὸ γραφῆς ἢ ἀπὸ παραδειγμάτων ἢ ἑτέρου τινὸς πράγματος ποιεῖσθαι τούτων τὴν ἀνατροπήν. τῷ γὰρ όρθῷ λογισμῷ εὕδηλος αὐτῶν καὶ φωρατὴ ἡ τῆς μωρολογίας δραματουργία καὶ μοιχῶν ἐργασία.

ταῦτά τοι καὶ τὰ τοιαῦτα εἰσηγούμενοι οἱ ἀμφὶ τὴν [*](8 ff vgl. unten S. 287, lOf, dazu Hippolyt refut. Y (3, 4; S. TS, 6 Wendland (die Naassener) τιμῶσιν ἄνθρωπον καὶ υἱὸν ἀνθρώπου u. das Apokryphon Johannis (C. Schmidt in der Philotesia für P. Kleinert S. 324) »Es blickte gar sehr die in ihn, das reine Licht hinein u. tcandte sich hin zu ihm u. gebar einen seligen Licht- σπινθήρ: er icar aber in der Größe ihr nicht gleich. Dies ist der der sich dem Vater offenbart hat, der αὐτογένητος-Gott, der erstgeborene Sohn des Alls van dem Geiste des reinen « ebenda S, 327 »die ölf Aonen, die stehen bei dem Kitide, dem großen αὐτογενέτωρ « — 11 f vgl. unten S. 286, 22 Oxyrhynchuslogion 1; I 9, 23 ff Grenfell-Hunt λέγει Ἰησοῦς· ὅπου ἐὰν ὦσιν δύο, οὐκ εἰσὶν ἄθεοι καὶ ὅπου εἷς ἐστιν μόνος, λέγω· ἐγώ εἰμι μετ’ αὐτοῦ· ἔγειρον τὸν λίθον κἀκεῖ εὑρήσεις με. σχίσον τὸ ξύλον κἀγὼ ἐκεῖ εἰμί Irenaeus adv. haer. 1, 13, 3 I 118 Harvey ἵνα ἔσῃ ὃ ἐγὼ καὶ ἐγὼ ὃ σύ Pistis Sophia c. 96 ; S. 148, 18 Schmidt ich bin sie u. sie sind ich Dieterich Abraxas S. 196, 17 σὺ γὰρ εἶ ἐγὼ καὶ ἐγὼ av; die hermetischen Stellen bei Reitzenstein Poimandres S. 21 vgl. S. 236 ff V Μ) [*](1 βρῶμα, βρ V corr Ι γνώσεως + ὡς M 2 * etwa <τὴν κακόβλαστον *, vgl. haer. 31, 1, 6; 32, 1, 1; 66, 32, 1 3 καὶ 2] ἢ M Ι 3 f ἴσα εἴη] ἴσασιν M 6 vor ὑποσπορὰ noch einmal ἡ hineingeflickt V corr 7 μαρτυριῶν καὶ ὀπτασιῶν Y 11 καὶ ἐγὼ — σὺ ἐγώ noch einmal wiederholt V 14 ἐξέστρεψε Μ μωABBREVρὰ, ein Buchstabe ausradiert V 15 ἔστι] ἔτι M 17 τούτω V 19 2 Buchstaben ausradiert V ἐξηγούμενοι Μ)