Ancoratus

70. Συνεργεῖ τοίνυν, ὡς ἀποδέδεικται, τᾠ πατρὶ ὁ μἱὸς καὶ τὸ πνεῦμα τὸ ἃγιον· »τᾠ λόγω γὰρ κυρίου οἱ οὐρανοὶ ἐστερεώθησαν καὶ τῷ πνεύματι τοῦ στόματος αὐτοῦ πᾶσα ἡ δύναμις αὐτῶν«. προσκυνητὸν δὲ τὸ | πνεῦμα τὸ ἅγιον· »τοὺς γὰρ προσκυνοῦντας D169 θεῷ ἐν πνεύματι δεῖ προσκυνεῖν καὶ ἀληθείᾳ.«

εἰ δὲ συνεργεῖ ταῦτα, κτίσις κτίσιν οὐκ ἐργάζεται οὐδὲ κτιστὴ ἡ θεότης γίνεται οὐδὲ ἐν μέτρῳ ἢ περιοχῇ θεὸς γινώσκεται. ἔστι γὰρ ἀπερίγραφος ἀχώρητος ἀπερινόητος, πάντα περιέχων τὰ ποιήματα τοῦ θεοῦ.

οὐδὲ λατρευτὴ ἡ κτίσις· »ἐλάτρευσαν, γάρ <φησιν>, τῇ κτίσει παρὰ τὸν καὶ ἐμςράνθησαν«. πῶς γὰρ οὐ μωρὸν κτίσιν θεολογεῖν ἀθετεῖν τε <τὴν> πρώτην ἐντολὴν τὴν λέγουσαν »ἄκουε Ισραήλ, κύριος θεός σου κύριος εἶς ἰστιν«· »οὐκ ἔσται ἐν σοὶ θεὸς πρόσφατος«.

ἐν γραφαῖς δὲ ἀγίαις διάφορα ὀνόματα καλεῖται πατρὸς καὶ υἱοῦ καὶ 20 αγίου πνεύματος, πατρὸς μὲν πατὴρ παντοκράτωρ πατὴρ ἁπάντων πατὴρ Χριστοῦ· υἱοῦ δὲ Λόγος Χριστὸς φῶς ἀληθινόν· τοῦ δὲ ἁγίου πνεύματος παράκλητος πνεῦμα ἀληθείας πνεῦμα θεοῦ πνεῦμα Χριστοῦ.

ἔτι τοίνυν ὸ θεὸς νοεῖται καὶ πατὴρ φῶς, ἀλλ᾿ ὡς ὺπέρλαμπρον, δύναμις σοφία <ζωή> εὶ δὲ φῶς ό θεὸς καὶ πατήρ, φῶς ἐκ φωτὸς ὸ υὁὸς καὶ τοῦτο τοῦτο »φῶς οἰκῶν τὸ ἀπρόσιτον«.

δύναμις [*](3 f Act. 20, 28 — 5 f I Tim. 1, 12 — 8 f Psal. 32, 6 — 10 f Job. 4, 24 — 15f öm. 1, 25 vgl. 22 — 17 f Deut. 6, 4 — 18 Psal. 80, 10 — 25 I Tim. 6, 16 L J pan.) [*](1 μεγάλου θεοῦ] κυρίου L J 2 ἡ αὐτὴ δὲ η ἡ δὲ αὐτὴ ἡ L ἡ αὐτὴ ἤ αὐτὴ ἡ pan. 3 προσέχετε + δὲ L J | ἔθετο ἡμᾶς pan. 4 ποιμαίνειν + ἡμᾶς pan. 5 ἐνδυναμοῦντι pan. 6 εἰς διακονίαν θέμενος pan. 8 τῷ γὰρ λόγῳ LJ 9 αὐτῶν] αὐτοῦ pan. 11 θεὸν L | ἐν <pan. | δεῖ προσκυνεῖν hinter καὶ ἀληθείᾳ L | ταῦτα] ἠ ἀλήθεια pan. 12 vor κτίσις + ἡ L I ἡ < L J 13 θεὸς < L J 14 περιεχόμενος pan. | τοῦ θεοῦ] ό | οὐδὲ λατρευτὴ] οὐ λατρευτέα δὲ pan. 15 ή < L J | > * 17 τε *] LJpan. | <τὴν> * | πρώτην] πατρὸς τὴν pan. 18 κύριος < pan. | θεὸς < 19 ὀνόματα διάφορα pan. 21 υἰοῦ] κυρίου pan. | hinter Χριστὸς + υἱός pan. 23 ἔτι Pet.] τί LJ pan. | ό < L pan. | ἄλλως L ἄλλον J 24 ζωή nach S. SS, 3 < 25 διὰ τοῦτο] διὰ τοῦ φωτὸς L J | οἰκῶν φῶς LJ)

τὸ δὲ ἃγιον πνεῦμα παρὰ ἀμφοτέρων, πνεῦμα ἐκ πνεύματος. πνεῦμα γὰρ ὁ θεός‘, † θεότης χαρισμάτων ἐστὶ δοτήρ, ἀληθέστατον φωτιστικὸν παράκλητον βουλευμάτων τοῦ πατρὸς ἀγγελτικόν.

ὡς γὰρ ὁ υἱός »μεγίλης βουλῆς ἄΠελος‘, οὓτω καὶ τὸ πνεῦμα τὸ ἃγιον. ἀλλ’ ἐλάβομεν« φησἰ πνεῦμα Νοῦ, ἳνα ἴδωμεν τὰ χαρισθέντα ἠμῖν ὑπὸ θεοῦ, ἃ καὶ λαλοῦμεν, οὐκ ἐν πειθοῖ σοφίας λόγοις, ἀλλ’ ἐν ἀποδείξει πνεύματος θεοῦ, πνευματικοῖς πνευματικὰ συγκρίνοντες«.

71. Αλλ᾿ ἐρεῖ τις· οὐκοῦν φαμὲν δύο εἶναι υἱούς, καὶ πῶς μονογενής; γενής; μενοῦν γε. σὺ τίς εἶ ὁ ἀντιλογιζόμενος τῷ θεῷ;« δὲ γὰρ τὸν μὲν υἱὸν καλεῖ τὸν ἐξ αὐτοῦ, τὸ δὲ ἃγιον πνεῦμα τὸ παρ᾿ ἀμφοτέρων, ἃ μόνον πίστει νοούμενα ὑπὸ τῶν ἁγίων φωτεινὰ φωτοδότα φωτεινὴν τὴν ἐνέργειαν ἔχει συμφωνίαν τε πρὸς αὐτὸν τὸν »πατέρα« ποιεῖται φωτός‘), πίστει ἄκουε, ὡ οὗτος,

ὃτι ὁ πατὴρ ἀληθοῦς υἱοῦ ἐστι πατήρ, φῶς ὃλος, καὶ <ὁ> υἱὸς ἀληθοῦς πατρὸς <υἱός> φωτός, οὐχ ὡς τὰ ποιητὰ ἤ κτιστὰ προσηγορίᾳ μόνῃ· καὶ πνεῦμα ἃγιον πνεῦμα ἀληθείας ἐστί, φῶς τρίτον παρὰ πατρὸς καὶ υἱοῦ.