Vita Constantini

Ἐπιτείνας δ' ἔτι μᾶλλον ὁ βαοιλεὺς τὴν πρὸς τὸν θεὸν ὁσίαν, διόασκαλίαν ἀπελεγκτικὴν τῆς εἰδωλολάτρου πλάνης τῶν πρὸ αὐτοῦ κεκρατηκότων τοῖς κατὰ πᾶν ἔθνος ἐπαρχιώταις κατέπεμπεν, λογιώτερον τοὺς ἀρχομένους προτρέπων τὸν ἐπὶ πάντων θεὸν γνωρί- ζειν αὐτὸν τε τὸν Χριστὸν αὐτοῦ διαρρήδην ἐπιγράφεσθαι σωτῆρα. καὶ ταύτην δὲ τὴν γραφήν, αὐτόγραφον οὐσαν αὐτοῦ μεταληφθεῖσαν δ' ἐκ τῆς Ῥωμαίων φωνῆς, ἀπολαβεῖν ἀναγκαῖον τῷ παρόντι λόγῳ, ὡς ἂν δοκοῖμεν αὐτοῦ βασιλέως ἐπακούειν ταῖς πάντων ἀνθρώπων ἀκοαῖς τοῦτον ἐκβοῶντος τὸν τρόπον.

Βασιλέως ἐπιστολὴ κατὰ πάσας τὰς ἐπαρχίας. Νικητὴς Κωνσταντῖνος Μέγιστος Σεβαοτὸς ἐπαρχιώταις ἀνατολικοῖς.

Πάντα μὲν ὅσα τοῖς κυριωτάτοις τῆς φύσεως περιέχεται νόμοις τῆς κατὰ τὴν θείαν διάταξιν προνοίας τε καὶ θεωρίας ἱκανὴν αἴσθησιν τοῖς πᾶσι παρέχει, οὐδὲ ἐστί τις ἀμφιβολία οἱς κατ' εὐθεῖαν γνώσεως ὁδὸν ἡ διάνοια ἐπ' ἐκεῖνον ἄγεται τὸν σκοπόν, ὡς ἡ τοῦ ὑγιοῦς λογισμοῦ καὶ τῆς ὄψεως αὐτῆς ἡ ἀκριβὴς κατάληψις μιᾷ ῥοπῇ τῆς ἀληθοῦς ἀρετῆς ἐπὶ τὴν γνῶσιν ἀναφέρει τοῦ θεοῦ. διόπερ πᾶς συνετὸς ἀνὴρ οὐκ ἄν ποτε ταραχθείη τοὺς πολλοὺς ὁρῶν ἐναντίαις προαιρέσεσι φερομένους. 2ἀνόνητος γὰρ ἂν ἡ τῆς ἀρετῆς ἐλάνθανε [*](4 εἰς μεῖζον Wil., aber vgl. Plur. καινὰ Ι χρείας V Ι 5 οἱ λοιποὶ] λοιπὸν V 6 Μόνο,ν MBA | ἐπεστάλη Soor., Theod., V, ἐπεστάλθη JBA, ὑπεστάλθη Μ | 7 προθυμία] σπουδῆ Socr., Theod., | 8 διαφυλάξει V, Socr. cod. F, διαφυλάξοι JMBA Ι οῦν] καὶ V Ι 11 τε] < V Ι 12 ὁ < Hkl Ι 13 ἀπελεγκτικὴν VJ, κατὰ MBA Ι εἰδωλολάτρου VJ, τρου auf Ras. J, εἰδωλολατρίας MBA Ι 14 ἐθνῶν MB Ι ἐπαρχιώταις VM, ἐπαρχεώταις JBA Ι 17 μεταληφθεῖσαν δ’ V, ἐκληφθεῖσαν δ' J, εἰδέναι θεόi Vita C; θεδν εἰδέναι JN, εἰδέναι βασιλέα H Ι 23 μὲν] μὴ H Ι οἰράνιον J» N, J, aber ν auf Ras., J, τῆς H Ι καὶ < vor ζωῆς B Ι 89 αὐτοῦ !1, ,:icof J, ὲαιτοῦ N Ι καταστὰς ἀγαθῶν N Ι 30 σωτῆρα γέραιρον(ον αἰτοῦ)

„Ἔσχον ἴγωγε τοὺς πρὸς τούτου γενομένους αὐτοκράτορας διὰ τὸ τῶν τρόπων ἄγριον ἀποσκλήρους, μόνος δ᾿ ὁ πατὴρ ὁ ἐμὸς ἡμερότητος ἔργα μετεχειρίζετο, μετὰ θαυμαστῆς εὐλαβίας ἐν πάσαις ταῖς ἑαυτοῦ πράζεσι τὸν σωτῆρα θεὸν ἐπικαλούμενος. ὅσοι δὲ λοιποί ποί οὐχ ὑγιαίνοντες τὰς φρένας ἀγριότητος μᾶλλον ἢ πραότητος ἐπεμέλοντο, καὶ ταύτην ἔτρεφον ἀφθόνως, ἐπὶ τῶν ἰδίων καιρῶν τὸν ἀληθῆ λόγον διαστρέφοντες, τῆς δὲ πονηρίας αὐτοῖς ἡ δεινότης εἰς τοσοῦτον ἐξήπτετο, ὡς πάντων ὁμοῦ τῶν θείων τε καὶ ἀνθρωπίνων πραγμάτων εἰρηνευομένων ἐμφυλίους ὑπ᾿ ἐκίνων πολέμους ἀναρριπίζεσθαι.”

„Τὸν Ἀπόλλω τὸ τηνικαῦτα ἔφασαν ἐξ ἄντρου τινὸς καὶ σκοτίου μυχοῦ οὐχὶ δ᾿ ἐξ ἀνθρώπου χρῆσαι, ὡς ἄρα οἱ ἐπὶ τῆς γῆς δίκαιοι ἐμπόδιον εἶεν τοῦ ἀληθεύειν αὐτόν, καὶ διὰ τοῦτο ψευδεῖς τῶν τριπόδων τὰς μαντείας ποιεῖσθαι. τοῦτο γάρ τοι ἡ ἱερεία αὐτοῦ, κατηφεῖς τοὺς πλοκάμους ἀνεῖσα ὑπὸ μανίας τ᾿ ἐλαυνομένη, τὸ ἐν ἀνθρώποις κακὸν ἀπωδύρετο. ἀλλ᾿ ἴδωμεν ταῦτα εἰς ὁποῖον τέλος ἐξώκειλε.