Vita Constantini
Eusebius of Caesarea
Eusebius. Eusebius Werke, Volume 1. Heikel, Ivar, editor. Leizpig: Hinrichs, 1902.
ά. Λικινίου διωγμὸς λαθραῖος ἐπισκόπους ἀναιροῦντος ἐν Ἀμασείᾳ τοῦ Πόντου.
β΄, Καθαιρέσεις ἐκκλησιῶν καὶ ἐπισκόπων κρεουργίαι.
γ΄. Ὅπως Κωνσταντῖνος ὑπὲρ Χριστιανῶν διώκεσθαι μελλόντων ἐκινήθη.
δ΄. Ὅτι Κωνσταντῖνος μὲν παρεσκευάζετο μετ’ εὐχῶν Λικίνιος δὲ μετà μαντειῶν εἰς πόλεμον.
έ. Ὅσα Λικίνιος ἐν τῷ ἄλσει θύων εἶπεν περὶ τῶν εἰδώλων καὶ τοῦ Χριστοῦ.
ς΄. Φαντασίαι κατὰ τὰς ὑπὸ Λικίνιον πόλεις, ὡς τῶν Κωνσταντίνου στρατευμάτων διιόντων.
ζ΄. Ὅτι ἐν πολέμοις ὅπου σταυροειδὲς σημεῖον παρῆν, ἐκεῖ τὰ τῆς νίκης ἐγίνετο.
ή. Οτι πεντήκοντα τὸν σταυρὸν φέρειν ἐξελέχθησαν.
θ΄. Ὅτι τῶν σταυροφόρων ἀνῃρέθη μὲν ὁ φυγών, ὁ δὲ πίστει παραμείνας ἐσώθη.
ί. Συμβολαὶ Συμβολαὶ καὶ Κωνσταντίνου νίκαι.
ιά. Φυγὴ Λικινίου καὶ γοητεῖαι.
ιβ΄. Ὅπως Κωνσταντῖνος ἐν σκηνῇ προσευχόμενος ἐνίκα.
ιγ'. Φιλανθρωπία περὶ τοὺς συλλαμβανομένους στρατιώτας.
ιδ΄. Ἕτι περὶ τῶν ἐν τῇ σκηνῇ προσευχῶν.
ιέ. Λικινίου περὶ φιλίας δόλος καὶ εἰδωλολατρεία.
ις΄. Ὅπως μὴ ἀντιπολεμεῖν τῷ σταυρῷ Λικίνιος παρῄνει τοῖς στρα τιωταις.
ιζ΄. Νίκη Κωνσταντίνου.
[*](In A ἄρχη τοῦ δευτέρου λόγου und dann folgt, ohne Inhaltsverzeichnis, der Text selbst Ι Die Zahlzeichen ά, β΄, γ΄ usw. nur in VJ Ι Im Texte — im T.) feh- len alle überschriften in JM (ausser bei dem ersten Cap.!) BA, aber finden sich in V Ι 2 λικιννίου hier und überall mit zwei ν J, vgl. S. 5,25 Ι 9 εἰπεν so V, εἶπεν im Τ. V Ι 15 ἐξελέγησαν, aber γη auf Ras., J | 22 τῆ V hier u. im T.,)ιή. Λικινίου θάνατος, καὶ ἐπινίκια περὶ τούτου.
ιθ΄. Φαιδρότης καὶ πανηγύρεις.
κ'. Ὅπως ὑπὲρ ὁμολογητῶν ἐνομοθέτει Κωνσταντῖνος.
κα. Ὅπως καὶ περὶ μαρτύρων καὶ ἐκκλησιαστικῶν κτημάτων.
κα. Ὅπως καὶ τοὺς δήμους ἀνεκτήσατο.
χγ΄. Ὅτι θεὸν τῶν ἀγαθῶν αἴτιον ἐκήρυττεν, καὶ περὶ ἀντιγράφων νομων.
κδ΄. Νόμος Κωνσταντίνου περὶ τῆς εἰς θεὸν εὐσεβείας καὶ τοῦ χριστιανισμου, ἐν ῳ ἐστι ταυτα.
κε . Ὑπόδειγμα ἐκ παλαιῶν χρόνων.
κς΄. Περὶ διωχθέντων καὶ διωκτῶν.
κζ΄. Ὅσων ὁ διωγμὸς αἴτιος κακῶν τοῖς τολμήσασι κατέστη.
κη . Ὅτι θεὸς τῶν καλῶν ὑπηρέτην Κωνσταντῖνον ἐξελέξατο.
κθ΄ . Εὐσεβεῖς εἰς θεὸν Κωνσταντίνου φωναὶ καὶ ὁμολογητῶν ἔπαινος.
λ΄. Νόμος ἀπολύων ἐξορισμοῦ καὶ βουλῆς καὶ δημεύσεως.
λά. Τοὺς ἐν νήσοις ὁμοίως.
λβ΄. Τοὺς ἐν μετάλλοις καὶ δημοσίοις ἀτιμωθέντας.
λγ΄. Περὶ ὁμολογητῶν στρατευσαμένων.
λδ΄. Ἀπολύσεις τῶν ἐν γυναικείοις ἢ εἰς δουλείαν δοθέντων ἐλευθέρων.
λέ . Περὶ κληρονομίας οὐσιῶν τῶν μαρτύρων καὶ ὁμολογητῶν καὶ μετοικισθέτων καὶ ταμιευθέντων.
λς΄. Τῶν μὴ ἐχόντων συγγενεῖς κληρονόμον εἶναι τὴν ἐκκλησίαν καὶ τὰ ὑπ' αὐτῶν δοθέντα τισὶ βέβαια μένειν.
λζ΄. Ἀποδιδόναι τοὺς κατέχοντας τὰ τοιαῦτα χωρία καὶ κήπους καὶ οἰκίας χωρὶς ὡν ἐκαρπώσαντο.
λή. Ποίῳ τρόπῳ χρὴ περὶ τούτων ἐπιδιδόναι δεήσεις.
λθ΄. Ταῖς ἐκκλησίαις ἀποδοῦναι τὸ ταμεῖον χωρία καὶ κήπους καὶ οἰκίας καὶ λοιπά.
μ΄ . Τὰ μαρτύρια καὶ τὰ κοιμητήρια ταῖς ἐκκλησίαις ἀποδοθῆναι.
[*](2 φαιδρότης V hier u. im Τ., φαιδρότις MB, φαιδρότητες J Ι 4 ὑπὲρ V hier, (im Texte: περὶ) | κτημάτων] πραγμάτων ἐνομοθέτει im T. V Ι 8 περὶ εὐσε- βείας εἰς θεὸν καὶ χριστιανισμοῦ im T. V Ι 10 ὑποδείγματα ἐκ τῶν V hier Ι 11 τῶν + vor διωχθ. über der Zeile V1 hier Ι 12 ὅσων hier u. im Τ. V, ὅπως JMB | τολμήσασι V hier u. im T., πολεμήσασι JMB | 13 ὑπηρέτην τῶν καλῶν im Τ. V | τῶν < J Ι 16 νήσοις] νόσοις J Ι τοὺς — ὁμοίως] ἀνάκλησις τῶν νήσοις im T. V Ι 17 καὶ + vor ἀτιμ. V hier Ι ἀτιμασθέντας MB Ι τοὺς—ἀτιμ.] ἀνάκλησις τῶν ἐν μετάλλοις καὶ δημοσίοις ἔργοις ἀτιμασθέντων im T. V Ι 21 καὶ μετ. καὶ ταμ. < im T. V Ι 24 δοθέντα τίσι(ν) V, δωρηθέντα JMB Ι μένων MB 25 τοὺς κατέχοντας τὰ τοιαῦτα V hier, τοὺς τοιαῦτα κατέχοντας V im Τ, τοῖς κατἐχουσι JMB Ι 27 χρὴ V hier u. im Τ, δεῖ JMB Ι 29 καὶ λοιπὰ V hier u. im Τ., < JMB Ι 30 ἀποδοῦναι)μά. Τοὺς ἀγοράσαντας ἐκκλησιαστικὰ ἢ κατὰ δωρεὰν λαβόντας ἀποδοῦναι.
μβ΄. Σέβειν τὸν θεὸν σπουδαίως παραίνεσις.
μγ΄. Ὅπως τὰ νομοθετηθέντα ὑπὸ Κωνσταντίνου δἰ ἔργων πληροῦτο.
μδ΄. Ὅτι τοὺς ἄρχοντας Χριστιανοὺς προῆγεν· εἰ δὲ καὶ Ἕλληνες ἦσαν, τὸ θύειν αὐτοῖς ἀπηγόρευτο.
μέ. Περὶ νόμων κωλυόντων μὲν θυσίας οἰκοδομεῖν δὲ ἐκκλησίας προσταττόντων.
μς΄ . Κωνσταντίνου πρὸς Εὐσέβιον καὶ λοιποὺς ἐπιοκόπους περὶ τῆς τῶν ἐκκλησιῶν οἰκοδομῆς, καὶ ὥστε τὰς παλαιὰς ἐπισκευάζεῖν καὶ μείζονας οἰκοδομεῖν διὰ τῶν ἀρχόντων.
μζ΄. Ὅτι κατὰ εἰδωλολατρείας ἔγραφεν.
μή. Κωνσταντίνου πρὸς τὰς ἐπαρχίας περὶ τῆς πολυθέου πλάνης διάταγμα ἐν ᾧ προοίμιον περὶ κακίας καὶ ἀρετῆς.
μθ΄. Περὶ τοῦ πατρὸς τοῦ φιλοθέου Κωνσταντίνου καὶ περὶ Διοκλλητιανοῦ καὶ Μαξιμιανοῦ τῶν διωκτῶν.
ν΄. Ὅτι διὰ τὴν τοῦ Ἀπόλλωνος μαντείαν, ὡς μὴ δυναμένου μαντεύεσθαι διὰ τοὺς δικαίους, ὁ διωγμὸς ἀνεκινήθη.
νά. Ὅτι νέος ὢν ἔτι Κωνσταντῖνος αὐτήκοος γέγονε Διοκλητιανοῦ διὰ τὸ ἀκοῦσαι τοὺς δικαίους εἶναι Χριστιανοὺς τὰ περὶ διωγμοῦ γράψαντος.
νβ΄. Ὅσα εἴδη βασάνων καὶ τιμωριῶν κατὰ Χριστιανῶν ἐτολμήθη.
νγ΄. Ὅτι βάρβαροι Χριοτιανοὺς ὑπεδέξαντο.
νδ΄. Οἴα μετῆλθε δίκη τοὺς διὰ τὴν μαντείαν διώκτας.
νέ. Δοξολογία Κωνσταντίνου εἰς θεὸν καὶ ὁμολογία περὶ τοῦ σημείου τοῦ σταυροῦ καὶ εὐχὴ περὶ ἐκκλησιῶν καὶ λαῶν.
νς΄. Ὅτι προσεύχεται μὲν Χριστιανοὺς εἶναι πάντας, οὐκ ἀναγκάζει δέ.
νζ΄. Δοξολογία εἰς θεὸν δι᾿ υἱοῦ φωτίσαντος τοὺς πλανωμένους.
νή. Δοξολογία πάλιν ἐκ τῆς τοῦ κόσμου λειτουργίας.
νθ΄. Δοζολογία εἰς θεὸν ἀεὶ διδάσκοντα τὰ καλά.
ξ΄. Παραινέσεις ἐπὶ τἐλει τοῦ διατάγματος μηδένα μηδενὶ ἐνοχλεῖν.
[*](3 σπουδαία JMB | 4 ἐπληροῦτο V hier u. im Τ., ἐτελειοῦτο JMB | 7 αὐτοὺς im T V | ἀπηγορεύετο V hier | 11 ὥστε καὶ im Τ. V | 13 ἔγραψε κωνσταντῖνος im Τ. V | 15 ἐν ᾧ] καὶ MB | Wortfolge ἀρετῆς καὶ κακίας MB | 16 κωνσταντίου V hier | περὶ τοῦ πατρὸς Κωνσταντίνου ὅτι φιλοθέου im Τ. V | 17 μαξιμίνου VMB | 20 αὐτήκοος γέγονε V hier u. im T, < JMB Ι Διοκλ. διὰ τὸ ἀκονῦσαι < MB | 23 χριστιανοὺς V hier | 24 ἀπεδέξαντο V hier | 27 λαοῦ im T. V | 28 προσευχαὶ V hier | κωνσταντῖνος + vor χρ. im Τ. V | 29 φωτίσαντα, ος über der Zeile, V hier.)ξά. Ὅπως ἀπὸ τῆς Ἀλεξανδρέων διὰ τὸ κατὰ Ἄρειον ἐκινοῦντο ζητήσεις.
ξβ΄. Περὶ τοῦ αὐτοῦ καὶ περὶ Μελιτιανῶν.
ξγ΄. Ὅπως περὶ εἰρήνης πέμψας Κωνσταντῖνος ἔγραψεν.
ξδ΄. Κωνσταντίνου πρὸς Ἀλέξανόρον τὸν ἐπίσκοπον καὶ Ἄρειον τὸν πρεσβύτερον.
ξέ. Ὅτι περὶ τῆς εἰρήνης ἐμερίμνα συνήθως.
ξς΄. Ὅτι καὶ τὰς έν Ἀφρικῇ ζητήσεις διωρθώσατο.
ξζ΄. Ὅτι ἐκ τῆς ἀνατολῆς τὰ τῆς εὐσεβείας ἤρξατο.
ξή. Ὅτι λυπηθεὶς διὰ τὴν στάσιν τὰ περὶ εἰρήνης συμβουλεύει.
ξθ΄. Πόθεν ἡ Ἀλεξάνδρου καὶ Ἀρείου ζήτησις ἤρξατο, καὶ ὅτι μὴ ἐχρῆν συζητεῖν ταῦτα.
ό. Παραινέσεις περὶ ὁμονοίας.
οά. Μὴ διὰ μικρὰς λέζεις φιλονεικεῖν περὶ τοῦ αὐτοῦ.
οβ΄. Ὅτι δι’ εὐλάβειαν ὑπεραλγῶν δακρύειν ἠναγκάζετο καὶ μέλλων εἰς τὴν ἀνατολὴν ἐπέσχε διὰ ταῦτα.
ογ΄. Ἐπίμονος καὶ μετὰ τὸ γράμμα τοῦτο ταραχὴ τῶν ζητήσεων.
Κεφάλαια τοῦ δευτέρου λόγου.
[*](1 τὰ im T. V Ι 3 τοῦ αὐτοῦ] ἀρείου im T. V | 4 Wortfolge ἔγραψε πέμψας κωνσταντῖνος im Τ. V. Ι 5 βασιλέως κωνσταντίνου ἐπιστολὴ im T. V Ι 6 πρεσβύ- την MB Ι 7 συννήθως J | post συνήθως + κωνσταντῖνος im T. V Ι 8 nach διωρθ. + κωνσταντῖνος im Τ. V Ι 10 τὰ < Y hier Ι 13 παραινέσις im T. V Ι 16 ἀνατομὴν + διαβαίνειν im Τ. V, (hier) am Rande + ὁρμᾶν B2 | 17 καὶ vor ταραχὴ im Τ. V | 18 κεφ. — λόγου < J, aber das zweite Buch ängt mit Worten an: Εὐσεβίου τοῦ παμφίλου εἰς τὸν βίον τοῦ μακαρίου κωνσταντίνου βι- βλίον β J.)