Historia Ecclesiastica

ὁ δὲ αὐτὸς οὗτος Ἰουστῖνος, καὶ πρὸς Ἕλληνας ἱκανώτατα πονήσας, καὶ λόγους ὑπὲρ τῆς ἡμετέρας πίστεως ἀπολογίαν ἔχοντας βασιλεῖ Ἀντωνίνῳ τῷ [*](14 lustin. Apol. I. c. 26.)

[Nic. H. E. III, 26-32] “ Αὐτοκράτορι Τίτῳ ῾Αἰλίῳ ’Αδριανῷ Ἀντωνίνῳ Εὐσεβεῖ Καίσαρι Σεβα- “στῷ, καὶ Οὐηρισσίμῳ υἱῷ φιλοσόφῳ , καὶ Λουκίῳ ῾φιλοσόφῳ, Καίσαρος φύσει υἱῷ καὶ Εὐσεβοῦς εἰσποι- “ητῷ, ἐραστῇ παιδείας, ἱερᾷ τε συγκλήτῳ καὶ παντὶ “δήμῳ Ῥωμαίων, ὑπὲρ τῶν ἐκ παντὸς γένους ἀνθρώ- “πων ἀδίκως μισουμένων καὶ ἐπηρεαζομένων , ’Ιουστῖνος Πρίσκου τοῦ Βακχείου, τῶν ἀπὸ Φλαουίας “ Νέας πόλεως τῆς Συρίας Παλαιστίνης , εἷς αὐτῶν ὢν , τὴν προσφώνησιν καὶ ἔντευξιν ποιήσομαι. ” ἐντευχθεὶς δὲ καὶ ὑφ’ ἑτέρων ὁ αὐτὸς βασιλεὺς ἐπὶ τῆς Ἀσίας ἀδελφῶν, παντοίαις ὕβρεσι πρὸς τῶν ἐπιχωρίων δήμων καταπονουμένων, τοιαύτης ἠξίωσε τὸ κοινὸν τῆς Ἀσίας διατάξεως ·

[Nic. H. E. III, 28] “ Αὐτοκράτωρ Καῖσαρ “ Μάρκος Αὐρήλιος Ἀντωνῖνος Σεβαστὸς, Ἀρμένιος, “ἀρχιερεὺς μέγιστος, δημαρχικῆς ἐξουσίας τὸ πέμπτον καὶ δέκατον, ὕπατος τὸ τρίτον, τῷ κοινῷ τῆς Ἀσίας χαίρειν.

ἐγὼ μὲν οἶδα ὅτι καὶ τοῖς θεοῖς ἐπιμελές ἐστι μὴ λανθάνειν τοὺς τοιούτους. πολὺ γὰρ “μᾶλλον ἐκεῖνοι κολάσαιεν ἂν τοὺς μὴ βουλομένους “ αὐτοὺς προσκυνεῖν ἢ ὑμεῖς.

οὓς εἰς ταραχὴν ἐμβάλλετε , βεβαιοῦντες τὴν γνώμην αὐτῶν ἥνπερ “ ἔχουσιν, ὡς ἀθέων κατηγοροῦντες. εἴη δ’ ἂν ἐκείνοις ῾ αἱρετὸν τὸ δοκεῖν κατηγορουμένοις τεθνάναι μᾶλ- ῾λον ἢ ζῆν ὑπὲρ τοῦ οἰκείου θεοῦ. ὅθεν καὶ νικῶσι, [*](5 lustin. Apol. I. c. 1. p. 53. 19 Ibid. c. 68. p. 100.)

περὶ δὲ τῶν σεισμῶν “τῶν γεγονότων καὶ γινομένων οὐκ ἄτοπον ὑμᾶς “ὑπομνῆσαι, ἀθυμοῦντας μὲν ὅταν περ ὦσι, παρα- “βάλλοντας δὲ τὰ ὑμέτερα προς τὰ ἐκείνων.

οἱ μὲν “οὖν εὐπαρρησιαστότεροι γίνονται πρὸς τὸν θεὸν, “ὑμεῖς δὲ παρὰ πάντα τὸν χρόνον, καθ᾿ ὃν ἀγνοεῖν “δοκεῖτε, τῶν τε θεῶν καὶ τῶν ἄλλων ἀμελεῖτε καὶ “τῆς θρησκείας τῆς περὶ τὸν ἀθάνατον, ὃν δὴ τοὺς “Χριστιανοὺς θρησκεύοντας ἐλαύνετε καὶ διώκετε “ἕως θανάτου.

ὑπὲρ δὲ τῶν τοιούτων ἤδη καὶ “πολλοὶ τῶν περὶ τὰς ἐπαρχίας ἡγεμόνων καὶ τῷ “θειοτάτῳ ἡμῶν ἔγραψαν πατρὶ, οἷς καὶ ἀντέγραψε “μηδὲν ἐνοχλεῖν τοῖς τοιούτοις, εἰ μηδὲν φαίνοιντο “περὶ τὴν τῶκ ῾Ρωμαίων ἡγεμονίαν ἐγχειροῦντες. καὶ “ἐμοὶ δὲ περὶ τῶν τοιούτων πολλοὶ ἐσήμαναν, οἷς “δὴ καὶ ἀντέγραψα, κατακολουθῶν τῇ τοῦ πατρὸς “γνώμῃ

εἰ δέ τις ἐπιμένοι τινὰ τῶν τοιούτων εἰς “πράγματα φέρων ὡς δὴ τοιοῦτον, ἐκεῖνος ὁ καταφε- “ρόμενος ἀπολελύσθω τοῦ ἐγκλήματος, καὶ ἐὰν φαί- “νηται τοιοῦτος ὢν, ὁ δὲ καταφέρων ἔνοχος ἔσται “δίκης. προετέθη ἐν Ἐφέσω ἐν τῷ κοινῷ τῆς Ἀσίας.”

τούτοις οὕτω χωρήσασιν ἐπιμαρτυρῶν Μελίτων τῆς ἐν Σάρδεσιν ἐκκλησίας ἐπίσκοπος, κατ᾿ αὐτὸ γνωριζόμενος τοῦ χρόνου, δῆλός ἐστιν ἐκ τῶν εἰρημένων αὐτῷ ἐν ᾗ πεποίηται πρὸς αὐτοκράτορα Οὐῆρον ὑπὲρ τοῦ καθ᾿ ἡμᾶς δόγματος ἀπολογίᾳ.

[Nic. H. E. III, 30] Ἐπὶ δὲ τῶν δηλουμένων, Ἀνικήτου τῆς ῾Ρωμαίων ἐκκλησίας ἡγουμένου, Πολύκαρπον ἔτι περιόντα τῷ βίῳ γενέσθαι τε ἐπὶ ῾Ρώμης καὶ εἰς ὁμιλίαν τῷ Ἀνικήτῳ ἐλθεῖν διά τι ζήτημα περὶ τῆς κατὰ τὸ πάσχα ἡμέρας, Εἰρη-

καὶ ἄλλην δὲ ὁ αὐτὸς περὶ τοῦ Πολυκάρπου παραδίδωσι διήγησιν, ἣν ἀναγκαῖον τοῖς περὶ αὐτοῦ δηλουμένοις ἐπισυνάψαι οὕτως ἔχουσαν ·

“Καὶ Πολύκαρπος δὲ οὐ μόνον ὑπὸ ἀποστόλων μαθητευθεὶς , καὶ συναναστραφεὶς πολλοῖς τὸν Χρι- “ στὸν ἑωρακόσιν, ἀλλὰ καὶ ὑπὸ ἀποστόλων καταστα- “ θεὶς εἰς τὴν Ἀσίαν ἐν τῇ ἐν Σμύρνῃ ἐκκλησίᾳ ἐπί- “σκοπος, ὃν καὶ ἡμεῖς ἑωράκαμεν ἐν τῇ πρώτῃ ἡμῶν ἡλικίᾳ.

ἐπιπολὺ γὰρ παρέμεινε, καὶ πάνυ.γηρα- ῾λέος, ἐνδόξως καὶ ἐπιφανέστατα μαρτυρήσας, ἐξῆλθε τοῦ βίου , ταῦτα διδάξας ἀεὶ, ἃ καὶ παρὰ τῶν ἀπο- “ στόλων ἔμαθεν, ἃ καὶ ἡ ἐκκλησία παραδίδωσιν, “ καὶ μόνα ἐστὶν ἀληθῆ.

μαρτυροῦσι τούτοις αἱ “κατὰ τὴν Ἀσίαν ἐκκλησίαι πᾶσαι, καὶ οἱ μέχρι νῦν “ διαδεδεγμένοι τὸν Πολύκαρπον , πολλῷ ἐξιοπιστότερον καὶ βεβαιότερον ἀληθείας μάρτυρα ὄντα Οὐα- “λεντίνου καὶ Μαρκίωνος καὶ τῶν λοιπῶν κακογνω- “μόνων, ὃς καὶ ἐπὶ Ἀνικήτου ἐπιδημήσας τῇ Ῥώμῃ πολλοὺς ἀπὸ τῶν προειρημένων αἱρετικῶν ἐπέστρε- ‘ψεν ἐπὶ τὴν ἐκκλησίαν τοῦ θεοῦ, μίαν καὶ μόνην “ ταύτην ἀλήθειαν κηρύξας ὑπὸ τῶν ἀποστόλων παρειληφέναι, τὴν ὑπὸ τῆς ἐκκλησίας παραδεδομένην. “

καὶ εἰσὶν οἱ ἀκηκοότες αὐτοῦ ὅτι Ἰωάννης ὁ του “ κυρίου μαθητὴς ἐν τῇ Ἐφέσῳ πορευθεὶς λούσασθαι, “καὶ ἰδὼν ἔσω Κήρινθον ἐξήλατο τοῦ βαλανείου μη λουσάμενος, ἀλλ’ ἐπειπὼν, φύγωμεν , μὴ καὶ τὸ βαλανεῖον συμπέσῃ, ἔνδον ὄντος Κηρίνθου τοῦ τῆς “ἀληθείας ἐχθροῦ.

καὶ αὐτὸς δὲ ὁ Πολύκαρπος [*](1 Iren. fragm. p. 341. Mass. Conf. infra 5, 24. 5 Iren. III, 3. 4. p. 176.)

ἔστι δὲ καὶ ἐπιστολὴ “ Πολυκάρπου πρὸς Φιλιππησίους γεγραμμένη ἱκανω- “τάτη, ἐξ ἧς καὶ τὸν χαρακτῆρα τῆς πίστεως αὐτοῦ “ καὶ τὸ κήρυγμα τῆς ἀληθείας οἱ βουλόμενοι καὶ φρον- ‘τίζοντες τῆς ἑαυτῶν σωτηρίας δύνανται μαθεῖν.·

ταῦτα ὁ Εἰρήναιος. ὁ γέ τοι Πολύκαρπος ἐν τῇ δηλωθείσῃ πρὸς Φιλιππησίους αὐτοῦ γραφῇ φερομένῃ εἰς δεῦρο κέχρηταί τισι μαρτυρίαις ἀπὸ τῆς Πέτρου προτέρας ἐπιστολῆς.

’Αντωνῖνον μὲν δὴ τὸν Εὐσεβῆ κληθέντα, εἰκοστὸν καὶ δεύτερον ἔτος τῆς ἀρχῆς διανύσαντα, Μάρκος Αὐρήλιος Οὐῆρος, ὁ καὶ Ἀντωνῖνος , υἱὸς αὐτοῦ, σὺν καὶ Λουκίῳ ἀδελφῷ διαδέχεται.