In Aristotelis Metaphysicorum

Itaque cum hoc pacto res se babeat, quid nobis alia initia quaereuda sunt, ut baec desevanius, convertentes nos ad poëtas, qui generant omnia ex nocte et informi chao et, ut uno verbo dicam, ex eo, quod uatura potentia est, non actu? sed baec missa faciamus et dicamus esse corpus, quod indefesso motu movetur; hic autem est motus circularis. quod non tantum ratione, sed etiam opere perspicuum est. cum vero motus non deficiat, [corpus] quod eo movetur, aeternum erit; id autem est primus orbis. si igitur mobile corpus a motu non vacat. ue quod mo vet quidem a motu unquam desistere aut cessare palam est. iam satis ergo patefecimus [primum motorem] aeternum sempiteruaeque esse continuationis; nunc quod immobilis sit, explicabimus, idque repetendo ea, quae iam praefati sumus. si enim quidpiam ex duabus constet rebus, quarum altera sit seiuncta et per se stare possit, altera itidem per se manebit et seiuncta erit. cum igitur detur mobile et idem movens, et mobile tantummodo non movens, necessario datur et movens non mobile, hoc autem est, quod natura ’istit 71071 immixtum materiae, cuius substantia actus est. sed nemo miretur dari movens immobile, nam omne desiderabile hoc pacto m|ovet et omne intellegibile, cum intellegitur et aliquas functiones movet, hoc pacto movet. at cum desiderabilia et intellegibilia multa sint in nobis et in aliis animalibus, fieri nequit, ut desiderabile et intellegibile simul moveaut; nam desiderabile desiderium movet quidem et manet immotum. eius natura tamen non est in genere intellegibilium. in primis vero principiis materiae non immixtis idem est desiderabile atque intellegibile. nam desiderabile est, <quia> intellegibile est, non e contrario quia desiderabile. et hoc ipsum invenitur in desiderabilibus nobis propinquis, quae videmus indeque appetimus et eligimus. appetimus autem grata et eligimus vere bona. nam quae eligimus, appetimus, quoniam videntur bona; neque talia videntur, quia nos ea appetimus, sed appetimus, quia talia videntur. atqui nobis multa videri contiugit aliter atque sint; sed in primo desiderato atque in primo desiderio nulla est diversitas inter id, quod videtur, et id, quod re vera est; nam idem est, et quod apparet et quod vere est. itacpue quod de eo intellegitur, est in ratione eius, et quod intellegitur esse bonum, id ipsum re vera est bonum.

Initium autem desiderii est id, quod de prima causa intellegitur, eo modo, quo appetitus nostri initium est imaginatio et cogitatio; omnis autem intellectus ab intellegibili moventur, ut cogitatio movetur a cogitabili atque imaginatio ab imaginabili. species vero intellegibilium plures sunt, omnium tamen prima est substantia et huius substautiae ea, quae simplex est et est actu, aa nulla potentia admiscentur, de qua nihil praedicatur, quae subiectum nullum habet, sed re vera est natura una et simplex, quod autem materiam habet, nee simplex nec unum separatim esse potest; at ubi est potentia, ibi multitudo atque compositio. quod cum unum esse dicatur, nou est quidem, si primariam unius vim acceperis, tametsi saepius unum et simplex dicatur. nam bominem unum dicimus, gentem unam, propositionem simplicem atque elemeutum simplex; sed si quis optime veritatem scrutetur, inveuiet nomina baec in rebus omnibus mentiri praeterquam in prima substantia; nam de hac vere dicitur, quod una sit et simplex, ueque | cum [*](f.13) earn unam esse dicimus, quantitatem significamus, ut cum nationera unam dicimus, digitum unum, bominem unum atque equum unum. in bis namque aliud est id, (piod est, aliud est esse unum; in natura vero bac ens et unum idem suut. ita quoque simplex dicitur, nou quod ex ea possit quicquam componi nee alterius comparatione sic appellatur, sed natura simplex est sine ulla compositione et multiplicitate. et haec natura non tantum est primus motor rerum, sed est perfectio et id gratia cuius.

Nam quod ex se eligibile est et quod in se babet pulchritudinem et summam nobilitatem, id et principium et ex se perfectio existit. et hoc etiam in lege reperitur. nam lex quoque administrationem movet, quae ab ea est. lex euim sua ipsius gratia et per se pulchra est ac eligibilis. nam tunc praestantissimi babentur iustissimeque dicuntur gubernare administrantes, cum legis normam et ordinem speculando perficiunt administrationem eamque custodiunt. [hoc tamen interest, quod] lex non est substantia, sed actio quaedam substautiae, quae quidem desinit esse nee manet nisi per terminatum tempus; at primum desiderabile et primum movens est substautia non immixta materiae, sempiternae contiuuationis, simplex, cuius natura actus est. perinde ac si cogitatione fingeremus legem, qua administratio nititur, vivere et se ipsam intellegere, et intellectioue ilia, ut re vera movet, administrationem movere ad modum rei desideratae. ita summus deus est vigor, lex, causa aequabilitatis et ordinis huius mundi, estque intellectus perfecte [*](6. 7 cui et sq.] hie excidit una pagina in A 27 et hoc et sq.] interpretatio verb, (p. 1072b2) ἔστι γάρ τινι τὸ οὖ ἕνεκα 32 hoc—quod] sed codd. 40 perfecte . veritasque cocld.: vere perfecteque F)