226
[*](p. 4 b. 1530)Πραγμάτων φύσιν τῶν ἐν ἀνθρώποις ἠκρίβωσαν μὲν καὶ ἄλλοι, καὶ τοῖς μετʼ αὐτοὺς παρέδωκαν φέ- ροντες· Αἴσωπος δὲ δοκεῖ μὴ πόρρω θειοτέρας ἐπι- πνοίας τῆς ἠθικῆς διδασκαλίας ἁψάμενος πολλῷ τῷ μέτρῳ τοὺς πολλοὺς αὐτῶν παρελάσαι. καὶ γὰρ οὔτʼ ἀποφαινόμενος, οὔτε συλλογιζόμενος, οὔτε μὴν ἐξ ἱστορίας, ἣν ὁ πρὸ τῆς κατʼ αὐτὸν ἡλικίας ἤνεγκε χρόνος, τὴν νουθεσίαν διατιθέμενος, ἀλλὰ μύθοις τὰ πάντα παιδοτριβῶν, οὕτω τὰς τῶν ἀκροωμένων ἀγρεύει ψυχάς, ὡς αἰσχύνεσθαι ταῦτα τοὺς λογικοὺς ποιεῖν ἢ φρονεῖν, ἃ μήτε ὄρνιθες μήτε ἀλώπεκες, καὶ αὖ πάλιν μὴ προσέχειν ἐκείνοις, οἷς πολλὰ τῶν ἀλό- γων ἐν καιρῷ καὶ νουνεχῶς προσεσχηκότα μυθεύεται. [*](in M βίος αἰσώπου τοῦ μυθοποιοῦ in folio lacerato super- est: cetera quidem pars lineae prope tota est abscissa, sed nhihil uidetur scritpti pertiisse. τοῦ μυθοποιοῦ om. V αἰσ. β. τοῦ μ., μαξίμω τῶ πλανούδη συγγραφείς KZv βίος αἰσ. τοῦ μ. συγγρα- φεῖς παρὰ τοῦ σοφωτάτου καὶ λογιωτάτου κυροῦ μαξίμου τοῦ πλανούδη Q οὗτος ὁ βίος λέγεται συγγραφεὶς παρὰ τοῦ τιμιω- τάτου ἐν μοναχοῖς μαξίμου τοῦ πλανούδη codicis P m. altera saec. XV 3 μετὰ A 4 μή] μοι in rasura Z ἐπιπνοίας] ιπν in ras A 2 6 αὐτὸν E παρελάσας Q 7 συλλογι- σομενος 8 ἦν E P ὁ om. A ἡλικίας] ἱστορίας Φ ἤνεγκεν P, post ἤνεγκε aliquid erasum in 11 ἀγρεύει M sed ita abolitum ut cognoscere tibi uidearis ἀγριώ ταῦτα om. F J K Z v 12 ἢ euanuit in M μήτε—μήτε V D Q μήτ᾿ —μήτε M R E H μήτ᾿—μήτʼ Φ J F Z v 13 μὴ om. Q, in D add. supra uersum 14 post καιρῶ om. καὶ Z K J F v, in D deletum punctis μυθ.] θαυμάζεται Q)
227
ἐξ ὧν ἃ μὲν κινδύνους ἐπηρτημένους αὐτοῖς διέδρα, ἃ δὲ μεγίστης ἐν τοῖς καιρίοις τῆς ὡφελείας ἔτυχεν. οὗτος τοίνυν ὁ τὸν καθʼ αὑτὸν βίον φιλοσόφου πολι- τείας εἰκόνα προθέμενος καὶ ἔργοις μᾶλλον ἢ λόγοις φιλοσοφήσας, τὸ μὲν γένος ἐξ Ἀμορίου τῆς Φρυγίας κατῆγε τῆς μεγάλης ἐπίκλησιν, τὴν δὲ τύχην γέγονε δοῦλος. ἐφʼ ᾧ καὶ σφόδρα μοι δοκεῖ τὸ τοῦ Πλάτω- νος ἐν Γοργίᾳ καλῶς ἅμα καὶ ἀληθῶς εἰρῆσθαι· „ὡς τὰ πολλὰ γὰρ ταῦτα“ φησίν „ἐναντία ἀλλήλοις ἐστίν, ἥ τε φύσις καὶ ὁ νόμος“. Αἰσώπου γὰρ τὴν ψυχὴν ἡ μὲν φύσις ἐλευθέραν ἀπέδωκεν, ὁ δὲ παρ ἀνθρώπων νόμος τὸ σῶμα πρὸς δουλείαν ἀπέδοτο. ἴσχυσεμέντοι οὐδʼ οὕτω τῇ τῆς ψυχῆς ἐλευθερίᾳ λυμήνασθαι, ἀλλὰ καίτοι πρὸς πολλὰ καὶ πολλαχόσε μεταφέρων
[*](p. 6 b.) τὸ σῶμα, τῆς οἰκείας ἐκείνην ἕδρας οὐχ οἷός τʼ ἐγέ- νετο μεταστῆσαι. ἐτύγχανε δʼ ὢν οὐ μόνον δοῦλος, ἀλλὰ καὶ δυσειδέστατα τῶν ἐπʼ αὐτοῦ πάντων ἀν- θρώπων εἶχε. καὶ γὰρ φοξὸς ἦν, σιμὸς τὴν ῥῖνα, σιμὸς
[*](1 ἃ μὲν] ἃ om. (Z) b ἐπηρμένους Z ν ἐπηρμένους F ἐπη- τημένους A ρ add. A 2 αὐτοῖς om. Φ. in M αὐτοῖς corr. ex αὐτοὺς 2 μεγίστοις F E H, in D m. pr. ης factum ex οις καιροῖς R τῆς om. Q ἔτυχεν] ν euanuit in M 3 κατ᾿ αὐτὸν V καθʼ ἑαυτὸν M καθʼ αὐτὸν E 5 φιλοσο- φίσας R P ἀμορίου D, ω add. D 2 7 Plat. Gorg. 482 extr. 2, 80, 6 Bk. 8 ἠρεῖσθαι V 9 γὰρ] δὲ Plato: quare γὰρ cum φησὶν coniungendum uidetur. τὰ π. γὰρ τ euanuerunt in M ἐναντίʼ M Φ 10 φύσις om. A, add. A 2; P in marg. manu rec. πλά- των et φύσις καὶ νόμος : quatia abhinc praetermitto. καὶ ὁ] ὁ om. R 11 παρ᾿] περὶ R 12 ἀπέδετο A ἀπέδωτο P οὐδῶτω P 13 τὴν τ. ψ. ἐλευθερίαν F J Z v τὸ τ. ψ. ἐλευ- θερίαν D, suprascr. ην D 2, τῆς τῆς ψ. ἐλευθερίας E, H (l. ς priori articulo postea adiecta), τῆ —ἐλευθερία Q 1 unde Q 2 fecit τὴν —ἐλευθερίαν 14 μεταφέρον Q 15 ἐκείνην ante τῆς οἰκ. A οὐχʼ D Q A ut saepe οἷος τ᾿ M D Q E H A J F fere ubique 16 ἐτύχ. μόνως 17 δυσειδέστα- τον ἐπ᾿] ἀπʼ F 18 εἴχεν M R alterum σιμὸς ex σιμὸν fecit A 2) 228
τὸν τράχηλον, πρόχειλος, μέλας — ὅθεν καὶ τοῦ ὀνό- μάτος ἔτυχε· ταὐτὸν γὰρ Αἴσωπος τῷ Αἰθίοπι — προ- γάστωρ, βλαισὸς καὶ κυφός, τάχα καὶ τὸν Ὁμηρικὸν Θερσίτην τῇ αἰσχρότητι τοῦ εἴδους ὑπερβαλλόμενος. τὸ δὲ δὴ πάντων ἐν αὐτῷ χείριστον ἦν τὸ βραδύ- γλωσσον καὶ τὸ τῆς φωνῆς ἄσημόν τε καὶ ἀδιάρθρω- τον. ἃ πάντα καὶ δοκεῖ τὴν δουλείαν Αἰσώπῳ παρα- σκευάσαι· καὶ γὰρ δὴ καὶ θαῦμα ἂν ἦν, εἰ οὕτως ἀτόπως ἔχοντι τοῦ σώματος ἐξεγένετο τὰς τῶν δου- λούντων ἄρκυς διαφυγεῖν. ἀλλὰ τὸ μὲν σῶμα τοι- οῦτον ἦν τῷ ἀνδρί· τὴν δὲ ψυχὴν ἀγχινούστατος ἐπεφύκει καὶ πρὸς ἐπίνοιαν πᾶσαν ἐπηβολώτατος.
Ὁ κεκτημένος τοίνυν αὐτόν, ἅτε πρὸς οὐδὲν τῶν ἐντὸς οἰκίας ἔργων οἰκείως ἔχοντα, σκάπτειν εἰς ἀγρὸν ἐξαπέστειλεν. ὃ δʼ ἀπελθὼν, τοῦ ἔργου προθύμως εἴχετο. ἀφικομένῳ δέ ποτε καὶ τῷ δεσπότῃ πρὸς τὸν ἀγρὸν ἐφʼ ᾧ τῶν ἔργων ἐπισκοπὴν θέσθαι γεωργός τις σῦκα τῶν ἀγαθῶν δρεψάμενος δῶρον ἤνεγκεν. ὃ δʼ ἐπὶ τῷ τῆς ὀπώρας ἡσθεὶς ὡραίῳ, Ἀγαθόποδι τῷ οἰ- [*](1 τὸν] τὸ (Ζ) b μέτρας A 2 ταυτὸν 14 M D Q A H J F v ut saepe αἴσωπον E H ἔσωπος Q τῷ] τὸ Q αἰθίωπι E Z 3 καὶ κυφὸς] κεκυφός κεκυφὼς P, τὸν om. Q 4 θερόιτην E ὑπερβαλόμενος Q, alterum λ add. Q 2 5 ἐν] ἐπ᾿ Q τὸ ante βραδ. om. Z βραδύγλωσ- σον] σσ ex corr. M 6 φονῆς A 7 τῶ αἰσ. Q παρα- κευάσαι V 8 ἂν om. Φ ἐι ούστως P 12 ἐπιβολώτα- τος V, A 2 (η in ι mutauit A 2) ἐπιβουλώτατος E H ἐπηβου- λώτατος ἐπιβολώτατος Q, η add. Q 2 13 οὐδὲν] οὐδὲν ἦν A τῶν ἐντὸς om. E H J F Z K v τῶν ἐντὸς τῆς οίκίας οἰκίας fecit ex οἰκείας A 2 14 ἔργον corr. ex ἔργων E) [*](υ E H J F Z K v 16 ἀφικο- μένω in marg. K τὸν om V; τοὺς P 1, τὸν P 2 17 ἐφῷ M Q A H F δόσθαι R γεωρός A γ add. A 2 18 ἤνεγκε A, P ex corr. m. pr. 19 ἀγαθο in M abscissum. ἀγαθόπαιδι Φ )
229
κέτῃ —τοῦτο γὰρ ἦν ὄνομα τῷ παιδί —φυλάττειν ἐκέ- λευσεν, ὡς αὐτῷ μετὰ τὸ λουτρὸν παραθεῖναι. συμβὰν δʼ οὕτω, καὶ τοῦ Αἰσώπου κατὰ δή τινα χρείαν εἰσελ- θόντος εἰς τὴν οἰκίαν, ἀφορμῆς ὁ Ἀγαθόπους λαβό- μενος, βουλὴντοιάνδε τῶν συνδούλων τινὶ προτείνει· „ἐμφορηθῶμεν, εἰ δοκεῖ, τῶν σύκων, ὦ οὗτος, κἂν ὁ δεσπότης ἡμῶν ταῦτα ζητήσῃ, ἀλλʼ ἡμεῖς γε τοῦ Αἰ- σώπου καταμαρτυρήσομεν ἄμφω ὡς εἰς τὴν οἰκίαν
[*](p. 8 b.) εἰσδραμόντος καὶ ἀδείας τυχόντος καὶ τὰ σῦκα λάθρα καταφαγόντος, καὶ ἐπʼ ἀληθεῖ θεμελίῳ τῇ πρὸς τὸν οἶκον εἰσόδῳ πολλὰ τῶν ψευδῶν ἐποικοδομήσομεν. καὶ τὸ μηδὲν ἔσται ὅγε εἷς πρὸς τούς δύο, καὶ ταῦτα μηδʼ ἄνευ ἐλέγχων διᾶραί ποτε τὴν γλῶτταν δύναμιν ἔχων“. δόξαντος δὴ τούτου πρὸς τοὔργον ἐχώρησαν, καὶ τῶν σύκων ἐσθίοντες ἔλεγον ἐφʼ ἑκάστῳ σὺν γέ- λωτι· ,,φεῦ σοι, δύστηνε Αἴσωπε“. ὁ τοίνυν δεσπό- της ἐπανελθών ἀπὸ τοῦ λουτροῦ, καὶ τὰ σῦκα ζητήσας καὶ ἀκούσας ὡς Αἴσωπος αὐτὰ κατεδήδοκε, τόν τε Αἴσωπον σύν ὀργῇ κελεύει κληθῆναι καὶ κληθέντι
[*](1 ἦν om. A τῷ παιδὶ] αὐτῶ τῶ παιδὶ Q 2 αὑτῶ R a αὐτὸ Z K αὐτ F, ῶ F 2 μετὰ δὲ οὕτω K παρα- θῆναι R E H παρασθεῖναι P συμβᾶν E, H ex corr. 3 ἐσώπου E et sic saepe καταδή E H F 4 ὁ om. P 5 βουλὴν om. Φ τινὶ ante τῶν συνδ. conlocat Φ 6 συ- κῶν D l corr. D 2 7 ζητήσῃ] αἰτήσῃ Φ ζητήσει E H γε om. J F Z K v 8 καταμαρτυρήσωμεν F P; in A υ et η ex corr. A 2 9 καὶ ἀδ. τυχ. om. Z v τυχόντες P 10 ἐπα- ληθεῖ R E H, Z (sed corr.), ἐπαλʼ ἐυθεῖ uel ἐγθεῖ P θε- μελίω] τεκμηρίω A 11 ἐπικοδομήσομεν E H ἐποικοδομή- σωμεν Q 12 τὸν b 1530. τότε? 13 μὴ δʼ M A E H J F v) [*](missorum exempli loco semel ascripsi. 14 δὴ] δὲ K τούτου] τούτον P τοὖργον M Q D A v ἐχόρησαν R 15 συκῶν R 16 ἔσωπε E 18 ὡς om. Φ αἴσωπον — κατεδηδοκέναι Φ κατεδήδοκεν M R τε] δὲ M τόν τε αἴσωπον om. 19 σ, ο. κληθῆναι αὐτὸν κελεύει Φ ) 230
φησί· „λέγεμοι, ὦ κατάρατε, οὕτω μου κατεφρονήσας, ὡς εἰς τὸ ταμιεῖον εἰσελθεῖν καὶ τὰ ἑτοιμασθέντα μοι σῦκα θοινήσασθαι“; ὃ δὲ ἀκούων μὲν καὶ συνιεὶς ἦν, λαλεῖν δʼ εἶχεν οὐδʼ ὁπωσοῦν διὰ τὸ βραδύγλωσσον· μέλλων δὲ ἤδη τύπτεσθαι, τῶν κατηγόρων σφοδρότε- ρον ἐπικειμένων, πεσών πρὸς τοὺς τοῦ δεσπότου πό- δας, ἀνασχέσθαι μικρὸν ἐδεῖτο. δραμών δὲ καὶ χλιαρὸν ὕδωρ προσενεγκών, τούτου τε πέπωκε, καὶ τούς δα- κτύλους εἰς τὸ στόμα καθείς, αὖθις τὸ ὑγρὸν μόνον ἀνέβαλεν· οὔπω γὰρ τροφῆς ἁψάμενος ἔτυχεν. ἠντι- βόλει γοῦν αὐτὸ τοῦτο καὶ τούς διώκοντας δρᾶσαι, ὡς ἂν δῆλον γένηται, τίς ὁ τὰ σῦκα διαφορήσας. ὁ δὲ δεσπότης τὸ νοῆμον αὐτοῦ θαυμάσας, οὕτω ποιεῖν καὶ τοῖς ἄλλοις ἐπέταξεν. οἳ δʼ ἐβουλεύσαντο πιεῖν μὲν τοὺ ὕδατος, μὴ μέντοι καὶ καθεῖναι κατὰ τοῦ λαιμοῦ τοὺς δακτύλους, ἀλλʼ ἐπὶ τὰ πλάγια τῶν γνά- θων αὐτούς παραφέρειν. οὐκ ἔφθασαν δὲ πιόντες, καὶ τὸ χλιαρὸν ὕδωρ ἐκεῖνο ναυτίαν τοῖς πεπωκόσι παρα- χρὴμα ἐπενεγκόν, αύτομάτην παρέσχε τὴν ὀπώραν ἀνα- δοθῆναι. τότε τοίνυν πρὸ ὀφοθαλμῶν πεσόντος τοῦ
[*](1 φησίν M E ὦ om. Φ μου] μοι κατεφρ. fecit ex καταφρ. A 2 2 ταμεῖον E ἐλθεῖν Φ ἐτοιμασθέντα Q) [*](4 δὲ H E F Z K v δὲ οὐκ εἶχεν ο. Φ οὐδοπωσοῦν M D οὐδοποσοῦν H Z K J F βραδίγλ. E 5 μέλλον F σφοδρότερον scripsi: σφοδροτέρων libri 7 ἀναχέσθαι E (sed erasa l. σ.), H P ἀνέχεσθαι D (in marg. D 2 ἀνασχέσθαι), R) [*](9 αὖθις] εὐθύς ? αὐτίκα ? sed ef Hertlein ad Xen. An. III 2, 11 et Jahrb. f. PhiI. 95, 475. iterum Liu. 21, 18, 14 10 ἀνέβαλε V 13 δὲ om. R, D add. D 2 τὸ] τὸν A. ποιεῖν corr. (ex πιεῖν?) A 2 14 τούς ἄλλους H E J F K Z v προσέταξεν V ποιεῖν Κ, πιεῖν in ποιεῖν mutauit A 2) [*](15 καὶ om. Φ H E J F K Z v καθῆναι Q R 16 γνα- θῶν A 17 περιφέρειν Q D R 18 πεποιηκόσι D ο D 2 πεποκόσι b πεπωκόσιν ἐπ. παρ. Φ 19 ἐπενεγκών H E J F K Z ὑπενεγκών R αὐτομῶτον P παρέσχεν τὴν R παρέσχεται A (om. τὴν) 20 ὀφοθαμῶν V) 231
τε κακουργήματος τῶν οἰκετῶν καὶ τῆς συκοφαν- p. 10 b. τίας, ὁ μὲν δεσπότης ἐκέλευσεν αὐτούς γυμνωθέντας μαστίζεσθαι· οἳ δʼ ἐπέγνωσαν σαφῶς κατὰ τὸν εἰ- πόντα ὡς
ὅςτις καθʼ ἑτέρου δόλια μηχανεύεται αὐτὸς καθʼ αὐτοῦ τοῦτο ποιῶν λανθάνει. Τῇ δʼ ἐπιούσῃ τοῦ μὲν δεσπότου εἰς ἄστυ ἐπανα- ζεύξαντος, τοῦ δʼ Αἐσώπου σκάπτοντος ᾗ προσετάγη, ἱερεῖς τῆς Ἀρτέμιδος εἴτʼ ἄλλοι τινὲς ἄνθρωποι τῆς ὁδοῦ πλανηθέντες καὶ τῷ Αἰσώπῳ περιτυχόντες, προὐτρέποντο πρὸς Διὸς ξενίου τὸν ἄνδρα τὴν εἰς ἄστυ φέρουσαν αὐτοῖς ὑποδεῖξαι. ὃ δʼ ὑπὸ σκιὰν δένδρου τούς ἄνδρας ἀπαγαγών πρότερον καὶ λιτὸν παραθέμενος δεῖπνον, εἶτα καὶ ἡγησάμενος αὐτοῖς, εἰς ἣν ἐζήτουν ὁδὸν εἰσήνεγκεν. οἳ μὲν οὖν τοῦτο μὲν ἐπὶ τῇ ξενίᾳ, τοῦτο δὲ καὶ ἐπὶ τῇ ὁδηγίᾳ διαφερόν- τως τοῦ ἀνδρὸς ἐξαρτηθέντες, τάς τε χεῖρας εἰς οὐρα- νὸν ἦραν καὶ εὐχῇ τὸν εὐεργέτην ἠμείψαντο. Αἴσω- πος δʼ ὑποστρέψας καὶ εἰς ὕπνον καταπεσὼν ὑπό [*](1 τῆς om. M V D R H Φ J F Z K καὶ τῆς om. K, in marg. suppl. καὶ 4 ὡς om. Φ, in M abscissum periit 5 δόλους Φ μηχανέβεται P 6 αὐτὸς καθʼ αὑτοῦ τοῦτο λανθάνει ποιῶν V, M in margine (addito γρ.) (Lugd ; cf. W): scripsi ποιῶν λανθάνει non immemor eorum quae post Porsonem Din- dorfius in praef. poët. scen. exposuit: αὑτῶ (αὐτῶ D E H F Z K b) λέληθε τὸ κακὸν (κακῶν P) ἀρχιτεκτονῶν Q D R Φ E H F I K Z, M in textu, v 7 μὲν om. Φ εἰ P cf. 11 ἐπανεζεύξαντος R ἀναζεύξαντος ed. Neuelet. 8 τοῦ δὲ Z, καὶ τοῦ (om. δὲ) Φ κάμνοντος Q προσετάγη V: προσε- τάχθη ceteri (Z ex προετ. corr.) 9 εἴτʼ ἄλλοι τινὲς om. D) [*](11 προυτρέποντο Q D Φ H J F K Z v: qualia in posterum non notabo ἐσ A 12 ὑποσκιὰν E H 13 ἀπάγὼν F Z καὶ ante λιτὸν om. a λυτὸν Q 15 ante ὁδὸν in A. add. εἰς A 2 οὕτω, in margine γρ. τοῦτο (m. pr.?) Q, ante τοῦτο in A erasum τοῦτο 16 δὲ καὶ] δὲ om. E διαφε- ρόντως om. Φ 18 ἦρον F τοῦ εὐεργέτην (ην factum ex ειν) P εὐεργετὴν R ἀμείψαντο Z)
232
τε τοῦ συνεχοῦς πόνου καὶ καύματος, ἔδοξεν ἰδεῖν τὴν Τύχην ἐπιστᾶσαν αὐτῷ, καὶ λύσιν τῆς γλώττης καὶ λόγου δρόμον καὶ σοφίαν τὴν τῶν μύθων χαρι- ζομένην. εὐθύς οὖν διυπνισθείς φησι· „βαβαί, πῶς ἡδέως κεκοίμημαι· ἀλλὰ καὶ καλὸν ὄνειρον ἰδεῖν ἔδοξα. καὶ ἰδού, ἀκωλύτως λαλῶ· βοῦς, ὄνος, δί- κελλα. νὴ τούς θεούς, συνῆκα πόθεν μοι τἀγαθὸν προσεγένετο τοῦτο· εὐσεβήσας γὰρ εἰς τούς ξένους, ἀντιλαμβανομένου τοῦ κρείττονος ἔτυχον. ἆρʼ οὖν τὸ εὖ ποιεῖν ἀγαθῶν ἐστι πλῆρες ἐλπίδων“.
Οὕτω μὲν οὖν Αἴσωπος ὑπερησθεὶς τῷ πράγματι, πάλιν ἤρξατο σκάπτειν. τοῦ δʼ ἐφεστηκότος τῷ ἀγρῷ —Ζηνᾶς ἦν αὐτῷ τοὔνομα — πρὸς τοὺς ἐργαζομένους ἐλθόντος καὶ τούτων ἕνα, ἐπειδὴ μικρὸν ἐσφάλη τοῦ ἔργου, τῇ ῥάβδῳ πατάξαντος, Αἴσωπος παραχρῆμα [*](p. 12 b.)ἀνέκραγεν· ,,ἄνθρωπε, τοῦ χάριν τὸν μηδὲν ἠδικηκότα οὕτως αἰκίζῃ καὶ πᾶσιν εἰκῆ πληγὰς ἐμφορεῖς διʼ ἡμέ- ρας ; πάντως ἀναγγελῶ ταῦτα τῷ κεκτημένῳ.“ Ζηνᾶς δὲ ταῦτα τοὺ Αἰσώπου ἀκούσας, ἐξεπλάγη τε οὐ μέ- σως, καὶ πρὸς ἑαυτὸν εἶπεν· ,,Αἴσωπος λαλεῖν ἀρξά- [*](1 συνεχουσῶν P 2 τύχειν P ἐπιστῶσαν Q, α add. Q 2 λύσιν] ἔκλυσιν deleto qui in ύ erat accentu Z κλύσιν l. κ deleta puncto J 3 χαριζομένων P 4 εὐθεῖς P 5 εἰδέως κεκοίμησαι P εἰδεῖν P Z 6 ἀκωλύτως R m. pr.) [*](δίκελα Φ (A ex corr.) 7 τὸ ἀγαθὸν P 9 ἀντιλα- βομένου ed. Basil. 1547 τοῦ] μου τοῦ Q τοῦ κρείττο- νος] i. e. dei. κρείτονος F, τ F 2 ἄρʼ M V D R F J Z K v 10 ἀγαθὸν Φ ἀγγαθῶν in rasura m. pr. ἐπιπλῆρες H) [*](12 ἤρξατο σκάπτειν om. A, supplet A 2 13 ζηνὰς P plerumque ἦν om. Φ 14 τοῦτον V Q 15 τῇ ῥάβδῳ om. Φ 16 τὸν om. A 1, add. A 2 17 οὕτω R ἐμφοριεῖς P καὶ πᾶσι (uel εἰκῆ δὲ) πληγὰς ἐμφορεῖς δι᾿ ἡμέρας uersus fuerit 18 πάντως] πάντα A 19 ἐσῶπου P ut saepe ἀκού- σας τοῦ αἰσώπου E τὲ M Q D A R E H J F K Z ut saepe )
233
μενος οὐδὲν ἐμοὶ ὄφελος ἔσται. φθάσας τοίνυν αὐτοῦ κατηγορήσω αὐτὸς ἐπὶ τοῦ δεσπότου, πρὶν αὐτὸς τοῦτʼ αὐτὸ δράσῃ, καί με ὁ δεσπότης τῆς ἐπιτροπῆς παραλύσῃ.“ ταῦτʼ εἰπὼν εὐθύ τῆς πόλεως πρὸς τὸν δεσπότην ἤλαυνε. καὶ δὴ σύν θορύβῳ προσελθών, „χαῖρε“ φησί„δέσποτα“. ὃ δέ „τί τεθορυβημένος πά- ρει;“ φησί· καὶ ὁ Ζηνᾶς· „χρῆμά τι τερατῶδες ἐν τῷ ἀγρῷ συνέβη“ .καὶ ὁ δεσπότης „ἦ πού τι δένδρον παρὰ καιρὸν [καρπὸν] ἤνεγκεν; ἢ τῶν κτηνῶν τι παρὰ φύσιν ἐγέννησεν“; καὶ ὅς· ,,οὐχ οὕτως, ἀλλʼ Αἴσωπος ἄναυ- δος τὸ πρότερον ὢν νυνὶ λαλεῖν ἤρξατο.“ καὶ ὁ δεσπό- της „οὕτω σοι μηδὲν τῶν ἀγαθῶν γένοιτο, τοῦτο νομί- ζοντι τέρας εἶναι.“ ὃ δέ „καὶ μάλα·“ φησίν „ἃ μὲν γὰρ εἰς ἐμὲ περιύβρισεν, ἑκών παρίημι, δέσποτα· εἰς δὲ σὲ καὶ θεούς οὐ φορητὰ βλασφημεῖ.“ ἐπὶ τούτοις ὀργῇ ληφθεὶς ὁ δεσπότης τῷ Ζηνᾷ φησιν· „ἰδού σοι παρα- δέδοται Αἴσωπος· ἀπόδου, δώρησαι, ὃ βούλει ἐπʼ αὐτῷ ποίησον. “τοῦ δὲ Ζηνᾶ ἐπʼαὐτῷ γενόμενον παρα-
[*](1 ἐμοὶ scripsi; ἐμὸν libri, nisi quod P m. pr. habet ἐμὴν, mutatum in ἐμόν manu altera φθάσω Q, D Φ αὐτοῦ] αὐτός F J K Z v 2 κατηγορήσας M V Q D Φ R E H πρὶν ἂν ? αὐτὸς] prius αὐτοῦ F J K Z v 3 τοῦτο Φ δράσει Φ E H) [*](καί με] κέμε P 4 παραλύσει D Φ E F J K, Z (sed mutauit in η Z 2) a ταῦτα R P ταῦθʼ A εἰπὸν Q εὐθύς R A 2 (εὐθύ A 1) τῆς om. D 5 ἤλαυνεν Φ 6 δεσπότα D, A primo τίτε θορυβομένος ed. Neuel. 7 ζημλᾶς A ἀγρῷ] ἀγρῶ φησί Φ 8 ἦπου τὰ δέμδρα Q R Φ (ἥπου ταδ. P), D (sed mut. in τι δένδρον D 2) ἦπου τί E H 9 καρπὸν om. V Q ἤ τι τῶν κτηνῶν D κτινῶν Q, η add. Q 2 10 ἐγέννησε Q R F J K Z v οὐχʼ M Q D καιὁς ὁ χούτος P τὸ πρ. ἀν. ὢν V τοπρ. a 11 ἄναν- δρος P, postea corr. ἄναυδος νῦν D λαβεῖν a λαλἡν P) [*](14 ἐμὲ] ἡμᾶς εἰς δὲ θεούς καὶ σὲ R 16 φησί, Φ ἰδοῦ E H παραδίδοται R 17 βούλει ὑπʼ D 18 ἐπʼ αὐτοῦ γενόμ. Q αὐτῷ om. F γενομένου E ) 234
λαβόντος τὸν Αἴσωπον καὶ τὴν κατʼ αὐτοῦ δεσπο- τείαν αὐτῷ ἀναγγείλαντος, ἐκεῖνος ,,ὅ τι δήποτε βου- λομένῳ σοί ἐστι“ φησίν „ἔργασαι“.
Κατὰ δὲ δή τινα τύχην ἀνδρός τινος κτήνη ζη- τοῦντος πρίασθαι καὶ διὰ ταῦτα τὸν ἀγρὸν διιόν- τος ἐκεῖνον καὶ τὸν Ζηνᾶν ἐρομένου, ἐκεῖνος ,,θρέμμα μὲν οὐκ ἔστι μοι“ φησίν „ἀποδόσθαι, σωμάτιον δὲ ἄρρεν· ὅπερ εἰ θέλεις ὠνήσασθαι, πάρεστι“. τοῦ δʼ [*](p. 14 b.)ἐμπόρου φήσαντος ὑποδειχθῆναι αὐτῷ τὸ σωμάτιον. καὶ τοῦ Ζηνᾶ τὸν Αἴσωπον μεταπεμψαμένου, ὁ ἔμπορος ἰδών αὐτὸν καὶ ἀνακαγχάσας, ,,πόθεν σοι“ φησὶ πρὸς τὸν Ζηνᾶν ,,ἥδε ἡ χύτρα ; πότερον στέλεχός ἐστι δένδρου ἢ ἄνθρωπος ; οὗτος εἰ μὴ φωνὴν εἶχεν, οὐδὲν ἂν ἔδει μὴ οὐχὶ δοκεῖν ἀσκο- κήλη. ἵνα τί μοι τὴν πορείαν διέκοψας τουτουὶ τοῦ καθάρματος ἕνεκα;“ ταῦτʼ εἰπών ἀπῄει τὴν ἑαυτοῦ. ὁ δʼ Αἴσωπος μεταδιώξας αὐτόν, „μεῖνον“ φησόν. ὃ δὲ μεταστραφείς, ,,ἄπιθι“ φησίν „ἀπʼ ἐμοῦ, ῥυ- παρώτατε κύον“. καὶ ὁ Αἴσωπος· „εἰπέ μοι, τίνος ἕνεκεν δεῦρο ἐλήλυθας“ ; καὶ ὁ ἔμπορος· κάθαρμα, [*](19 καὶ abscissum periit in M 2 ἀναγκείλαντος P ἐκεῖνος priore loco praetermissum pro u. ἐστι substituit 4 δέ (δὲ R) τινα (omissa p. δή) R K τινὸς om. R 5 διαταῦτα M R D E ut saepe a u. ἐκεῖνος incipit cod. Lugd. Vulcan. 93 (U) f. 116 7 φηφησὶν V φησιή F 8 εἰθ. ἐθέλεις D, corr. D 2 πάρεστιν M δὲ F U Z K ν) [*](9 ἀποδειχθῆναι R αὐτὸ D, corr. αὑτῷ D 2 11 ἀνα- γκαχάσας ἀναγκαγχάσας R 12 πότε 13 στέλεγχος P) [*](ἐστὶ erasa l. ν Q 14 φωνεῖν P οὐχὶ] οὐ D 15 ἱνατί E J Q ἵνάτι H ut saepe πορίαν V τουτουὶ corr. ex τοῦτον Q m. pr. 16 ἕνεκα V: ἕνεκεν ceteri τἀὐτα U ἀπείη E ἑαυτοῦ] ἑαυτοῦ ὁδὸν K U Z F J v 17 δὲ U) [*](18 ὅδε, Z ὅ δʼ.᾿. M fenestrâ una uel duae litterae uidentur periisse φησι A ῥυπαρώτατον κύον (κύον m. pr. in ras.) A κύων libri praeter A 19 εἰπέ μοι post τίνος ἕνεκεν U 20 ἕνεκα E, ..εν ex ..α fecit Q m. pr.)
235
ἵνα τι χρηστὸν πρίωμαι· σοῦ δὲ ὄντος ἀχρήστου καὶ σαπροῦ οὐ χρῄζω“. καὶ ὁ Αἴσωπος· „ὤνησαί με, καὶ εἴ τίς ἐστι πίστις, πολλά σε ὠφελῆσοι οἷός τʼ εἰμί“. καὶ ὅς· „τί δʼ ἂν σοῦ ὀναίμην, στυγήματος ὄντος αὐτόχρημα“; καὶ ὁ Αἴσωπος· ,,οὐ πάρεστί σοι παιδία οἴκοι ἀτακτοῦντα καὶ κλαίοντα ; τούτοις ἐπίστησόν με παιδαγωγόν, καὶ πάντως αὐτοῖς ἀντὶ μορμοῦς ἔσομαι.“ γελάσας οὖν ἐπὶ τούτοις ὁ ἔμπορός φησι τῷ Ζηνᾷ· „πόσου τὸ κακὸν τόδε πωλεῖς ἀγγεῖον“; ὃ δέ „τριῶν“ φησίν „ὀβολῶν“. ὁ δʼ ἔμπορος αὐτίκα τούς τρεῖς ὀβολοὺς κατεβάλετο, λέγων ,οὐδὲν κατε- θέμην, καὶ οὐδὲν ἐπριάμην“. ὁδευσάντων τοιγαροῦν καὶ ἀφικομένων αὐτῶν οἴκαδε, παιδάρια δύο ὑπὸ μητρὶ ἔτι τελοῦντα, τὸν Αἴσωπον ἰδόντα καὶ συγχυ- θέντα ἀνέκραξε. καὶ ὁ Αἴσωπος εὐθύς τῷ ἐμπόρῳ φησίν· „ἔχεις μου τῆς ἐπαγγελίας ἀπόδειξιν“. ὃ δὲ γελάσας, „εἰσελθών“ φησίν „ἐνδοτέρω, ἄσπασαι τοὺς συνδούλους σου“. τὸν δὲ εἰσελθόντα καὶ ἀσπασά- μενον ἰδόντες ἐκεῖνοι, „τί ποτε ἄρα κακὸν τῷ ἡμῶν δεσπότῃ“ φασί „συμβέβηκεν, ὅτι σωμάτιον αἰσχρὸν
[*](1 ὄντος ἀχρ. V: ὄντος post σαπροῦ conlocant ceteri 2 ὤνησέ με V D ὤνησαί μαι P 3 πολλάσαι P οἷός τἐ U) [*](4 σοῦ om. Z v; σου M V Q Φ R E H U J a, ed. Neuel. ὠναίμην V στηγήματος P U συστήματος E 5 αὐτό- γημα A ρ add. A 2 qualia plerumque praetermitto 6 κλέ- οντα U 7 πάντας U αὐτεὶς P ἀντιμορμοῦς P H) [*](8 τούτοις] τούτῳ F J K b τοῦτω U (Z?) 9 τόδε] τὸ δὲ R τοῦτο E H J F U Z v πολεῖς Z 10 δὲ E H U Z b) [*](11 κατεβάλλετο E H J F U Z v 14 ἔτι conlocant ante ὑπὸ μ. F J K U Z v ἔσωπον E 15 ἀνέκραζε R ἔσω- πος E 16 φησὶ Φ E H μοι P τῆς in A add. A 2 ἐπαγγελλίας A ἐμπαγγ. P τὴν ἀπόδειξιν? .]; Q 17 γελάσας in lacuna fere totum periit in M ἐνδοτέρω om. E H F J K Z U v 18 σου om. D ἐιελθόντα A σε A 23 19 ἆρα H ἄρα E sed ἄ mut. in ἆ ἡμῶν] ἐμῶ R 20 δε- σπότην P φασὶν Q φησὶ E H συνέβη Φ) 236
[*](p. 16 b.)οὕτως ἐπρίατο; ἀλλʼ ὡς ἔοικεν, ἀντὶ βασκανίου τοῦτο τῆς οἰκίας ὠνήσατο“.
Μετὰ δʼ οὐ πολύ καὶ ὁ ἔμπορος εἰσελθών, τὰ πρὸς ὁδὸν εὐτρεπισθῆναι τοῖς δούλοις ἐπέσκηψε· μέλλειν γὰρ τὴν ἐπιοῦσαν εἰς Ἀσίαν πορεύεσθαι. οἳ μὲν οὖν αὐτίκα τὰ σκεύη διεμερίζοντο. ὁ δʼ Αἴσω- πος ἐδεῖτο τοῦ κουφοτάτου τῶν φορτίων αὐτῷ παρα- χωρεῖν, ἅτε δὴ νεωνήτῳ καὶ μήπω πρὸς τὰς τοιαύ- τας ὑπουργίας γεγυμνασμένῳ. τῶν δέ, καὶ εἰ μηδὲν ἆραι βούλεται, συγγνώμην παρεχομένων, ἐκεῖνος οὐ δεῖν ἔλεγε πάντων κοπιώντων αὐτὸν μόνον ἀσυν- τελῆ τυγχάνειν. τῶν δὲ ὅπερ ἂν ἆραι βούληται ἐπι- τρεπόντων, δεῦρο κἀκεῖσε περιβλεψάμενος, καὶ σκεύη ἀθρήσας διάφορα, σάκκους καὶ στρώματα καὶ γυρ- γάθους, ἕνα γύργαθον ἄρτων πεπληρωμένον, ὃν καὶ δύο βαστάζειν ἔμελλον, αὑτῷ ἐπιτεθῆναι κελεύει. [*](1 ἀντιβασκανίου H 2 in ὠνήσατο desinit U 3 εἰσελ- θὼν] abscissum periit in M. εἰ A 2 in rasura; etiam a m. pr. scriptum uidetur fuisse εἰ 4 ὁδῶν P ἐυτεπ. A ρ A 2 5 μέλλει A; μέλλων eraso quod in sequebatur u. γὰρ ἐπί- ουσαν A 6 δισμερίζοντο Z διἁμερίζοντο P αἰδεῖτο H 7 τοῦ] τὸ erasa l. ῦ Q κοφοτάτου R κουφοτέρ ?? A κοφοτέ- ρου P κοφοτερου E κουφουτάτου H κουφότατον παρα- σχεῖν Q 9 ὑπηρεσίας καὶ supra uersum Z μὴδὲν H, eraso accentu η E 10 ἄραι V ἆρα P ἄρα J F Z K βουλαιτε P βούληται E H J F K Z b ἐκεῖνος] αὐτὸς V. post ἐκεὶνος erasa p. δὲ, A 11 οὐ δεῖν] οὐδὲν Q Φ ἔλεγεν Q κοπιόντων V Q R E H; ο corr. in ω K Z κωπμώντωνJ 12 ὅπερ ἂν ἆρα βούλοιται Q ὅπερ ἂν ἆραι βούλοιτο A ὅπερ ἂν ἆρα (m. pr.) βούλοι, τὸ P ὅπερ ἄρα βούλεται V ἐπι- τροπόντων A 13 κακεῖσε H ut saepe καὶ σκεύη in D add. manus rec. 14 ἀθρήσας ut conieceram M Q; ἀθροίσας libri certeri. περιβλετψάμενος W στρώμματα R 15 ἄρτον P ὃν καὶ scripsi: ἕνʼ V ὃν ceteri 16 αὐτῶ M V Q D R Φ b ἐπιτεθεῖναι H E J F K Z v ἐπιθεῖναι R)
237
οἳ δὲ γελάσαντες καὶ μηδὲν εἶναι μωρότερον τοῦ χυδαίου τούτου καθάρματος φάμενοι, ὃς μικρῷ μὲν ἔμπροσθεν τὸ κουφότατον ἆραι τῶν φορτίων ἐδεῖτο, νῦν δὲ τὸ πάντων βαρύτατον εἵλετο· χρῆναι μέντοι τὴν ἐπιθυμίαν αὐτοῦ πληρῶσαι· ὑπολαβόντες τὸν γύργαθον ἐπιτιθέασι τῷ Αἰσώπῳ. ὃ δὲ κατὰ τῶν ὤμων τὸ φορτίον ἐπηχθισμένος, δεῦρο κἀκεῖσε διε- κλονεῖτο. τὸν δὲ ἰδὼν ὁ ἔμπορος ἀπεθαύμασε καί φησιν· ,,Αἴσωπος εἰς τὸ πονεῖν πρόθυμος ὢν ἤδη τὴν ἑαυτοῦ τιμὴν ἐξέτισε· κτήνους γὰρ φόρτον ἤρατο“. ἐπεὶ δὲ ὥρας οὔσης ἀρίστου κατέλυσαν, Αἴσωπος κελευσθεὶς ἀρτοδοτῆσαι, ἡμιδεᾶ τὸν γύρ- γαθον πολλῶν φαγόντων ἐποίησεν. ὅθεν καὶ μετὰ τὸ ἄριστον κουφοτέρου τοῦ φορτίου γεγονότος, προ- θυμότερον ὥδευε. καὶ δὴ καὶ ἑσπέρας οὗ κατήχθη- σαν πάλιν ἀρτοδοτήσας, τῇ ἐφεξῆς ἡμέρᾳ κενὸν παντάπασιν ἐπὶ τῶν ὤμων ἀνέχων τὸν γύργαθον, πρῶτος ἁπάντων ᾔει, ὡς καὶ τοῖς συνδούλοις, προ-
[*](p. 18 b.) τρέχοντα τοῦτον ὁρῶσιν, ἀμφίβολα γίνεσθαι, πότερον ὁ σαπρός ἐστιν Αἴσωπος ἤ τις ἕτερος· καὶ κατα-
[*](1 μὴδὲν H, in E η eraso accentu 2 μικρὸν V) [*](3 κουφότερον Q ἄραι V E H ἐδεῖτο ante ἆραι conlocant J F Z K v αἰδεῖτο V 4 νῦνδε H τὸ π.] τῶν π. A βαρύτερον Q 5 πληροῦσθαι? ἐπιλαβόντες) [*](6 γύγανθον D: supra quoque aliquotiens erasa l. ν ἐπὶ τῆ θέασι P ὁδαὶ P 7 ἐπιχθησμένος P ἀπηχθισμένος fecit ex ἐπ. D m pr. ἀπηχθισμένος F J K Z v 7 ἀπεθαύ- μασεν F J Z K v 9 φησὶ E 10 ἐξέτησε Z l. η facta ex ι) [*](φορτίον Q 11 δὲ corr. ex δὴ D m. pr. ἀρίστου om. R κατέλυσαν om. Φ 12 ἡμὶ δὲ ὰ τογ. P 14 κουφ. γεγ. τοῦ φορτίου Q τοῦ om. A, bis exhibet H προθυμώτερον R, b 1547 προθυμότερος D, ν add. D 2; A ο ex corr. 15 ὤδευε R H E ut saepe καὶ δὴ καὶ] καὶ δὴ (δὶ P) Φ) [*](ἐσπ. P οὗ] οὒς P 18 ᾔει] εἴη M V; εἴη mutauit in ἤει D m. pr. 19 τοῦτον om. A. ἀμφίβολον Φ πρότερον P) [*](20 ὁ σαπρὸς] πρὸς K, in marg. ο σα ἐστιν] οὗτος) 238
μαθοῦσιν ἐκεῖνον εἶναι, θαυμάζειν ὅπως τὸ μεμελα- νωμένον ἀνθρώπιον νουνεχέστερα πάντων ἔπραξε, τούς ῥᾳδίως δαπανωμένους ἄρτους ἀράμενον, ἐκεί- νων τὰ στρώματα καὶ τὰ λοιπὰ τῶν σκευῶν ἐπιφορ- τισαμένων, ἃ μὴ φύσιν ἔλαχεν οὑτωσὶ δαπανᾶσθαι. ὁ μὲν οὖν ἔμπορος ἐπὶ τῇ Ἐφέσῳ γενόμενος, τὰ μὲν ἄλλα τῶν ἀνδραπόδων σύν κέρδει ἀπέδοτο, ὑπελεί- φθη δʼ αὐτῷ τρία, γραμματικός, ψάλτης καὶ ὁ Αἴσω- πος. τῶν δέ τις αὐτῷ συνήθων συμβουλεύσας εἰς Σάμον ἀπᾶραι, ὡς ἐκεῖ δὴ σὺν μείζονι κέρδει ἀπεμ- πολήσοντι τὰ σωμάτια, πείθει.
καὶ ὁ ἔμπορος ἐπιβὰς τῆς Χάμου, τὸν μὲν γραμματικὸν σὺν τῷ ψάλτῃ καινὰς στολὰς ἀμφιέσας, ἵστησιν ἄμφω ἐπὶ τοῦ πρα- τηρίου. τὸν δʼ Αἴσωπον ἐπεὶ μηδαμόθεν εἶχε κοσμῆ- σαι, ὅλος γὰρ ἦν ἁμάρτημα, ἐσθῆτα σάκκου τούτῳ περικαθάψας, μέσον ἀμφοῖν ἔστησεν, ὡς καὶ τούς ὁρῶντας ἐξίστασθαι λέγοντας ,,πόθεν τοῦτο τὸ βδέ- λυγμα, τὸ καὶ τούς ἄλλους ἀφανίζον;“ Αἴσωπος δὲ καίπερ ὑπὸ πολλῶν σκωπτόμενος, ἵστατο μέντοι τολμηρὰ πρὸς αὐτούς ἀτενίζων. Ξάνθος δὲ ὁ φιλό- [*](ἐστιν E ἤ τις) ἢ τίς εἴ τις Φ ἥτις H. τις om. b 1547 1 ἐκεῖνον om. R τὸ om. A μεμελανομένον P Z, in Q ω ex corr. pro ο; μελανωμένον, in marg. με K 2 ἀνθρώπιον] ον in P add. im. alia in rasura: primo uidetur scripta fuisse forma barbara ἀνθρῶπιν νουνεχέστερον R 3 δαπανο- μένους P Z ἄρτους om. R 4 τὰ στρ.] τὰ in A. add. A 2) [*](στρώματα sed ω ex corr., στρώμματα altera l. μ deleta R πεφορτισαμένων a 6 μεν omisso accentu Z saepe 7 ὑπελήφθη P, (sed supra scr. ει Q 2) 8 ὁ supra uer- sum A1 9 αὐτῷ] αὐτῶν V P 10 ἀπάραι A E H δὴ corr. em δὲ D m. pr. ἀπεμπωλήσοντι V M b ἀπεμπολή- σοντι Φ 11 σώματα V σώματια E 12 ψ in A. exarauit A 2 13 ἀμφιάσας E ἵστησαν Z 14 post εἶχε erasa l. ν) [*](15 ὅλως Φ, ὅλος corr. ex ὅλως V Q m. pr. 16 περικα- λύψας D ἕστηκεν H 19 ὑπὸ ex ἐπὶ in D m. alia fecit) [*](ἵσταντο P ἵστατο E μέντοι bis R 20 τολμηρῶς A. Q D R τολμηρὸς P)
239
σοφος, εἷς τῶν ἐνοικούντων ὤν τηνικαῦτα τῇ Σάμῳ, προελθών ἐπὶ τὴν ἀγορὰν καὶ θεασάμενος τούς μὲν δύο παῖδας σύν εὐπρεπείᾳ παρισταμένους, μέσον δὲ τούτων τὸν Αἴσωπον, ἠγάσατο τὴν τοῦ- ἐμπόρου ἐπίνοιαν, ὅπως τὸν αἰσχρὸν ἐν τῷ μεταξὺ τέταχεν, ὡς τῇ παραθέσει τοῦ δυσειδοῦς καλλίους ἑαυτῶν τούς νεανίσκους φανῆναι. ἐγγυτέρω δʼ ἐπιστάς, ἐπύθετο τὸν ψάλτην, πόθεν ἂν εἴη. καὶ ὅς· „Καπ- παδόκης“. καὶ ὁ Ξάνθος· „τί οὖν οἶδας ποιεῖν“; ὃ δέ „πάντα“. καὶ ἐπὶ τούτοις Αἴσωπος ἐξεγέλασε. τῶν
[*](p. 20 b.) δὲ σχολαστικῶν, οἳ τῷ Ξάνθῳ συνῆσαν, ὡς εἶδον αὐτὸν γελάσαντα καὶ παραφήναντα τούς ὀδόντας ἐξαίφνης, καί τι τέρας ὁρᾶν δοξάντων, καὶ τοῦ μέν „ἦ που κήλη ἐστὶν ὀδόντας ἔχουσα“ λέγοντος, τοῦ δέ „τί ποτε ἄρα ἰδών ἐγέλασε;“ τοῦ δὲ ὡς „οὐκ ἐγέ- , λακεν, ἀλλʼ ἐρρίγωσεν“, πάντων δὲ βουλομένων γνῶναι τίς ποτε ἦν ὁ γέλως, εἶς τις αὐτῶν προσελ- θών τῷ Αἰσώπῳ φησίν· ,ὅτου χάριν ἐγέλασας“; καὶ ὅς· „ἀποχώρει, θαλάττιον πρόβατον“. τοῦ δὲ ἀμη- χανήσαντος τοῖς ὅλοις ἐπὶ τῷ λόγῳ, κἀκ τοῦ εὐθέος
[*](1 ἐνοικούτων V τηνικαύτους P 2 προσελθὼν A K προἐξελθῶν P 3 εὐτρεπεία V 4 ἡγήσατο V ἡγάσατο P ἠγάσατο A quod in ἠγήσατο mutauit A 2 5 τέταχεν corr. ex τέταγεν m. pr. 7 νεανίσκους V: νεανίας ceteri 7 ἐγγυτέρῳ v ἐγγιτέρῳ Z ὲγγιτέρω K δὲ Z s 8 τὸν ψάλτην (οῦ et ου m. rec.) D τοῦ ψάλτου P K v καπαδόκης Q; ο in A add. m. rec. 9 εἶδας ποιῆν P 10 ἐξεγέλασεν) [*](11 Ξάνθει V 12 αὐτὸν in A add. A 2 ὁδόντας R P H ut saepe; in Q ὁ. mutatum in ὀ. 13 καὶ τοῦ μὲν in A bis scriptum semel erasum est 15 ποτʼ Q ἆρα H, E (ex corr.) ἐγέλασεν M δὲ ὡς V R: δʼ ὡς ceteri 16 ἐρί- γωσεν V ἐρίγωσεν D ρ add. D 2 ἐρρίγωσε Q (sed deleta l. ν), R Q Z ν ἐρίγωσε A P (deleta l. ν), E H 17 προελθών V) [*](18 cf. Syntipam p. 188, 12 19 θάλ. πρόβ. in margine suppleuit Z mpr. 20 εᾀκτοῦ a κᾳκτοῦ b κἀκ τούτου E 20 εὐθέος M: εὐθέως D supra scr. ο, εὐθέως ceteri) 240
ἀναχωρήσαντος, ὁ Ξάνθος τῷ ἐμπόρῳ φησί· ,,πόσου τιμήματος ὁ ψάλτης“; τοῦ δέ „χιλίων ὀβολῶν“ ἀποκριναμένου, πρὸς τὸν ἕτερον ἦλθεν, ὑπερβάλλον ἀκούσας τὸ τίμημα. καὶ μέντοι καὶ τοῦτον ἐρομένου τοῦ φιλοσόφου, πόθεν ἂν εἴη, καὶ ἀκούσαντος ὅτι Λυδός, καὶ ἐπανερομένου „τί οὖν οἶδας ποιεῖν;“ κἀκείνου φαμένου ,,πάντα, πάλιν ἐγέλασεν Αἴσω- πος. τῶν σχολαστικῶν δέ τινὸς διαπορουμένου „τί δή ποτε οὗτος πρὸς πάντα γελᾷ“ ; ἕτερος πρὸς αὐτὸν εἶπεν· „εἰ βούλει καὶ σὺ θαλάσσιος τράγος ἀκοῦσαι, ἐρώτησον“. ὁ δὲ Ξάνθος καὶ αὖθις ἤρετο τὸν ἔμ- πορον· ,,πόσου τιμήματος ὁ γραμματικός;“ κἀκείνου „ρισχιλίων ὀβολῶν“ ἀποκριναμένου, δυσφόρως ὁ φιλόσοφος ἤνεγκε τὴν ὑπερβολὴν τοῦ τιμήματος καὶ στραφεὶς ἀπῄει. τῶν δὲ σχολαστικῶν ἐρομένων, εἰ μὴ ἤρεσεν αὐτῷ τὰ σωμάτια, „ναί“, φησίν „ἀλλὰ δόγμα κεῖται, μὴ ἀνδράποδον ὠνεῖσθαι τῶν πολυτί- μων“. ἑνὸς δὲ τούτων φαμένου „ἀλλʼ εἰ τοῦθʼ οὕτως ἔχει, τὸν γοῦν αἰσχρὸν τοῦτον οὐδεὶς νόμος ἐμποδών ἵσταται μὴ ὠνήσασθαι· τὴν αὐτὴν γὰρ καὶ
[*](1 πόσου corr. ex πόσον P 3 ἀποκρινομένου A. 4 ἀκούσας] ἀκηδιάσας ? cf. W τούτων P ἐρωμένου E H) [*](5 ἀκούσαντος] ἀκούσας 6 λιθὸς Z ἐπανερωμέ- νου H εἷδας E b 7 ἐγέλασε A, ν add. A 2; αἴσωπος ἐγέλασε R 8 διαπορουμένον (l. ν finalem substituit m. pr. in locam erasi ων) Q, ἀπορουμένου E H E M v, ἐπανερομένου Φ) [*](9 πρὸς πάντα scripsi et sic Q: πρὸς πάντας V M D Φ E H K Z v πάντας (om. praepositione) 10 θαλάττιος Q D E H K Z v 11 ἔμπορον] αἴσωπον V 12 ὁ ante γρ. om. P) [*](γραματικὸς A. καὶ ἐκείνου Z 13 ὀβ. corr. ex ὀκ. P ἀποκριναμένον P δυσφόρος P δισφόρως Z ἐδυσφόρει ὁ φ.· καὶ τὴν ὑ. οὐκ ἤνεγκε τοῦ τιμ. 15 ἀπείη E ἐρωμένων H ἐρωμένον P 16 ἤρεσε A. ν add. A 2 17 ἀν- δράποδον corr. ex ἀνδραπόδων m. pr. τῶν in D add. D2) [*](πολιτῶν in R ante πολιτίμων statim deletum 18 εἰθ᾿ οὕτως Φ, D (ταῦ add. D 2), εἰ ταῦθʼ οὕτως D 2, K Z v 19 ἔχει, erasa L. ν Q 20 καὶ οὗτος] καὶ om. V) 241
οὗτος λειτουργίαν εἰσοίσει· καὶ ἡμεῖς τὸ τίμημα τούτου καταθησόμεθα“, Ξάνθος ἔφη· „ἀλλὰ γελοῖον
[*](p. 22 b.) ἂν εἴη ὑμᾶς μὲν ἐκτῖσαι τὸ τίμημα, ἐμὲ δὲ τὸν δοῦ- λον ὠνήσασθαι· ἄλλως τε καὶ τὸ γύναιόν μου καθά- ρειον ὄν, οὐκ ἂν ἀνάσχοιτο ὑπ’ αἰσχροῦ σωματίου ὑπηρετεῖσθαί“. τῶν δὲ σχολαστικῶν αὖθις εἰπόντων „ἀλλʼ ἐγγύς ἡ γνώμη, καθηγητά, τοῦ μὴ πείθεσθαι γυναικί“, ὁ φιλόσοφος εἶπε· „λάβωμεν πρότερον πεῖραν εἰ οἶδέ τι, μή ποτε καὶ τὸ τίμημα μάτην ἀπό- ληται“. προσελθών γοῦν τῷ Αἰσώπῳ „χοῖρε“ φησί. καὶ ὅς· „μὴ γὰρ ἐλυπούμην“; καὶ ὁ Ξάνθος· „ἀσπά- ζομαί σε“. κἀκεῖνος· ,,κἀγὼ σέ“. καὶ ὁ Ξάνθος ἅμα τοῖς ἄλλοις ἐπὶ τῷ παραλόγῳ καὶ ἑτοίμῳ τῆς ἀποκρίσεως ἐκπλαγείς, ἤρετο· „ποταπὸς εἶ“; ὁ δέ „μέλας“ φησι. καὶ ὁ Ξάνθος· ,,οὐ τοῦτό φημι, ἀλλὰ πόθεν γεγέννησαι“; καὶ ὅς· ,,ἐκ τῆς γαστρὸς τῆς μητρός μου“. καὶ ὁ Ξάνθος· ,,οὐ τοῦτο λέγω, ἀλλʼ ἐν ποίῳ τόπῳ γεγέννησαι;“ κἀκεῖνος· ,,οὐκ ἀνήγγειλέ μοι ἡ μήτηρ μου, πότερον ἐν ἀνωγέῳ ἢ κατωγεῳ“.
[*](2 τοῦτο A τούτο P ὁ ξάνθος v 3 ἂν εἴη] μὲν ἄν εἴη Q μὲν om. E H F K Z v ἐκτίσαι M V Q D Φ R E H v) [*](4 μου] μὲν Q καθάριον D F K Z v. in Q ει m. pr. sed ut uidetur corr. ex ι 5 ἂν om. Z σώματος 7 καθηγητά, τοῦ scripsi: καθηγητὰ τὸ Q D R, cf. W. κα... τὰ τὸ cum spatio trium litterarum M κατὰ τὸ V E H F K Z v τοῦ solum Φ πίθεσθαι Z 8 γυναικὸς R εἶπε V sed ε uidetur corr. ex εν, εἶπεν M λάβομεν P E H πρῶτον M 9 πεῖραν om. ἀπόλληται Φ ἀπόλυται V D ἀπόλειται E 10 οὖν K φησίν E 11 ἀσπάσομαί Z) [*](12 κακ. καγὼ σε D, κ. κἀγώ σε Q 13 τῆς ἀποκρίσεως om. 15 φησὶν E ὁ ξ., φησὶν, οὐ τ. φ. R 16 γεγέ- νησαι D Φ E H K Z v ..ν.. R καὶ ὁ ξ. — μου (17) om. Z) [*](17 καὶ ὃς] καὶ ὃ ὁ P, κἀκεῖνος V τούτω Z 18 γε- γένησαι Q D K F v, in R prius ν add. m. pr. ἀνήγγειλέν P) [*](19 μου om. Q D R H, E (sed in hoc libro erasum est) πρότερον P ἐν om. R E ἀνωγέω ἢ κατωγέω M V Q R P E H ἀνωγαίω, ἢ κατωγαίω D) 242
καὶ ὁ φιλόσοφος „τί δὲ πράττειν ἐπίστασαι“; κἀκεῖ- νος· „οὐδέν“. καὶ ὁ Ξάνθος· „τίνα τρόπον“; ὃ δέ „ἐπειδήπερ οὗτοι πάντα ἐπίστασθαι ἐπηγγείλαντο, ἐμοὶ δὲ κατέλιπον οὐδὲ ἕν“. καὶ ἐπὶ τούτοις οἱ σχο- λαστικοὶ ὑπερφυῶς ἀγάμενοι, „νὴ τὴν θείαν πρό- νοιαν“, ἔφασαν, ,πάνυ καλῶς ἀπεκρίνατο· οὐδὲ γὰρ εἶς ἐστιν ἄνθρωπος, ὃς ἅπαντα εἰδείη. διὰ γὰρ ταῦτα δηλαδὴ καὶ ἐγέλα“. αὖθις οὖν ὀ Ξάνθος φησί· „βούλει πρίωμαί σε“; καὶ ὁ Αἴσωπος· „ἐμοῦ πρὸς τοῦτο συμβούλου δέῃ; ὁπότερόν σοι δοκεῖ βέλτιον, ἤτοι πρίασθαι ἢ μή, ποίει· οὐδεὶς γὰρ οὐδὲν πρὸς βίαν ποιεῖ· τοῦτο παρὰ τῇ σῇ κεῖται γνώμῃ. κἂν μὲν βούλῃ, βαλαντίου θύραν ἀνοίξας ἀργύριον ἀρίθμει· εἰ δὲ μή, μὴ σκῶπτε“. πάλιν οὖν οἱ σχο- λαστικοὶ πρὸς ἀλλήλους ἔφασαν· ,,νὴ τούς θεούς,
[*](p. 24 b.)νενίκηκε τὸν καθηγητήν“. τοῦ δὲ Ξάνθου φήσαντος „ἐὰν πρίωμαί σε, δραπετεῦσαι βουλήσῃ“; γελάσας ὁ Αἴσωπος ἔφη· τοῦτο εἰ βουλήσομαι πρᾶξαι, οὐ πάντως χρήσομαί σοι συμβούλῳ, ὡς δὴ καὶ σὺ μικρῷ
[*](2 καὶ ὁ ξάνθος in D add. D 2 in margine 3 ἐπίσταν- ται R 4 ἐμοί δε E H ante κατέλιπον in D trium fere litterarum rasura οὐδεὲν (ὲν factum ex ἑν) F οὐδεέν M H E ὁυδεὲν P 7 ἄνωσ Z ὃς ἅπαντα εἰδείη V D: ὃς ἂν πάντα εἰδείη ceteri. cf. Krügeri Gr. Gr. 54, 14, 4 Madvigi Synt. Gr. p. 143 n. διὰ γὰρ ταῦτα postea addita in Z 8 post ἐγέλα in erasum σε 10 τούτου R 11 ἤτοι] ἥτοι E ἤτη P ἢ F K Z v 12 κἄν μεν Z ut saepe 13 βούλη, η ex ει factum m. pr. M βούλει Q D Φ E H post βούλει in Q in extrema p. 19 erasum βα: qualia fere semper praeterii) [*](14 ἀριθμεῖ Z alterum μὴ om. E H F K Z a, b 1530 σκῶπτε, in margine κόπτε K 14 οὖν om. A 17 δραπε- τεύση D αι add. D 2 βουλήση corr. ex βουλεύση D, βου- λήσει P 17 inter γελάσας ὁ add. τοίνυν E, τοί deletum E) [*](18 τοῦτο] ταῦτα Φ πράξαι Q R P b 19 πάντα P ὡς] ὁς b 1530, ὃς 1534 μικ in A corr. ex μοι) 243
πρόσθεν ἐμοί“. καὶ ὁ Ξάνθος· „καλῶς μὲν λέγεις, ἀλλʼ αἰσχρὸς εἶ“. κἀκεῖνος· „εἰς τὸννοῦν ἀφορᾶν δεῖ, φιλό- σοφε, καὶ μὴ εἰς τὴν ὄψιν“. τότε τῷ ἐμπόρῳ προ- σελθών ὁ Ξάνθος φησί· ,,πόσου τοῦτσν πωλεῖς;“ καὶ ὅς· „κερτομῆσαί μου πάρει τὴν ἐμπορίαν, ὅτι τούς ἀξίους σου παῖδας ἀφείς, τὸν αἰσχρὸν τοῦτον εἵλου; θάτερον τῶν λοιπῶν ὤνησαι, τοῦτου δὲ πρόσ- δομα λάβε“. καὶ ὁ Ξάνθος· „οὐ δῆτα, ἀλλὰ τοῦ- τον“. καὶ ὁ ἔμπορος· „ἑξήκοντα ὀβολῶν ὤνησαι“. καὶ οἱ μὲν σχολαστικοὶ παραχρῆμα τὸ τίμημα συνει- σενεγκόντες κατέθεντο, ὁ δὲ Ξάνθος ἐκτήσατο. οἱ τοίνυν τελῶναι τὴν πρᾶσιν μεμαθηκότες παρῆσαν ἀνακρίνοντες, τίς μὲν ὁ ἀπεμπολήσας, τίς δʼ ὁ πρι- άμενος. αἰσχυνομένων δʼ ἀμφοτέρων ἑαυτούς ἀνει- πεῖν διὰ τὸ πενιχρὸν τοῦ τιμήματος, Αἴσωπος στὰς εἰς τὸ μέσον ἀνέκραξεν· „ὁ μὲν πραθείς, ἐγώ· ὁ πριάμενος δʼ οὑτοσί, καὶ ὁ πωλήσας ἐκεινοσί. εἰ δʼ αὐτοὶ σιωπῶσιν, ἐγὼ ἄρα ἐλεύθερός εἰμι“. οἱ δὲ τελῶναι διαχυθέντες, ἐχαρίσαντό τε τῷ Ξάνθῳ τὸ τέλος καὶ ἀπηλλάγησαν.
Ὁ μὲν οὖν Αἴσωπος ἠκολούθει πρὸς τὴν οἰκίαν [*](1 καλῶς (καλὸς P) μὲν λέγεις M Q D Φ E H F K Z v: μὲν om. V ἀλ’ Q 2 δεῖ] χρὴ Φ 4 ὁ om. P πόσου τιμήματος τοῦτον E, H sed in hoc τιμήματος deletum) [*](πολεῖς Z, in Q πωλεῖς corr. ex πολιεις 5 κερτομή σαι M πάρει in Q fecit ex περὶ m. pr. 6 σου om. R 10 τὸ τίμημα om. P K Z v 11 ενεγ in A ex corr. ἑκτή- l σαντο 12 πράσιν Φ P (Ζ) v 13 μέν A ἀπεμπωλήσας v E H Z, pars edd. 14 δὲ ἀμφ. Z δ ἀ. in H corr. ex δὲ ἂν εἰπεῖν P 15 ὁ αἴσωπος F K Z v 16 πρια- θεὶς E 17 δʼ om. R, δὲ Z; ὁ δὲ πρ. ο. Q ὁ μὲν πω- λήσας ἐκεινοσὶν M E ἐκεῖνος εἷ P εἰ δὲ Z 18 σιω- πῶσι, A ἆρα E H P οἱ δὲ οἶδα P 19 ἐχάρισαν τότε V Q R τὸ] τῶ Z 20 ἀπηλλάγησαν] διαχύθησαν A διε- χύθησαν P; librarius Φ uidetur uoluisse διελύθησαν 21 αἴσ. corr. ex ἔσ. Q m. pr. ἀκολούθει K)
244
ἀπιόντι τῷ Ξάνθῳ'. μεσημβρινοῦ δὲ καύματος ὄντος, ὁ Ξάνθος ἐν τῷ περιπατεῖν τὸν χιτῶνα ἀνασυρά- μενος οὔρει. ὅπερ ἰδὼν Αἴσωπος καὶ τῶν ἱματίων ἐκείνου δραξάμενος ὄπισθεν, πρὸς ἑαυτὸν εἵλκυσε καί φησι „τὴν ταχίστην με πώλησον, ἐπεὶ δραπε- τεύσω“. καὶ ὁ Ξάνθος· „ἀνθʼ ὅτου“; „ὅτι“ φησίν „οὐκ ἂν δυναίμην τοιούτῳ ὑπηρετεῖσθαι δεσπότῃ.
[*](p. 26 b.)εἰ γὰρ σὺ δεσπότης ὢν καὶ μηδένα φοβούμενος, ὅμως ἄνεσιν οὐ παρέσχες τῇ φύσει, ἀλλὰ βαδίζων οὐρεῖς, εἰ τύχοι τὸν δοῦλον ἐμὲ πρός τινα σταλῆναι διακο- νίαν κἀν τῷ μεταξὺ τῆς πορείας τοιόνδε τι ἀπαι- τῆσαι τὴν φύσιν, ἀνάγκη πᾶσα πετόμενόν με ἀπο- πατεῖν“. καὶ ὁ Ξάνθος· „τοῦτό σε θορυβεῖ; τρία κακὰ βουλόμενος διαδρᾶναι βαδίζων οὐρῶ.“ καὶ ὅς· ,,ποῖα“; κἀκεῖνος· „ἑστῶτί μοι τὴν μὲν κεφαλὴν κατέ- καυσεν ἂν ὁ ἥλιος, τοὺς δὲ πόδας τὸ τῆς γῆς ἔδαφος ὂν ἐκπεπυρωμένον, ἡ δὲ τοῦ οὔρου δριμύτης τἣν ὄσφρησιν ἂν ἐλυμήνατο“. καὶ ὁ Αἴσωπος· „βάδιζε, πέπεικάς με“.
Ἐπεὶ δὲ καὶ τῇ οἰκίᾳ ἐπέστησαν, ὁ Ξάνθος πα- [*](1 ἀπιόντι] ντι in Z add. m. rec. μεσεμβρ. R μεσυμβρ. Z μεσηβρ. a 2 χειτῶνα v ἀνασυρόμενος A ἀνασυρῶ- μενος P 3 εἰδῶν H ὁ αἴσωπος E καὶ saepe melius abesset) [*](4 πρὸς αὐτὸν 5 φησὶν E τηνταχ. A, (accentu graui eraso) Q K a 6 ὅτε b 1530 φησὶ Q ὑπηρετή- σθαι P K ὑπηρετεῖσαι Q 8 μηδένα H 9 παρέχεις R 10 τύχει E 11 κἂν V R A, D 2 κὰν P Z πορίας Φ τοιόνδε τι MDQAREHJFZv τοιονδέ τι P ἀπαντῆσαι Q) [*](12 ἀνάγκη] ἀν m. rec. Z ἀπὸ πατεῖν H 13 θο- ρυβῇ M 14 διαδρᾶναι ante τρία κακὰ βουλ. Z; διαδρᾶ- σαι R διαδράναι Φ καὶ om. D 15 ποία V P ἐστ. factum ex ἕστ. E μὲν om. Q R ἂν κατέκαυσεν Q 17 ὂν] ἂν Φ ἐκπυρωμένον D, in Q πε supra uersam m. pr.) [*](ὄρου M corr. M 2 δρυμύτης V, E H, sed hi ex corr. in ι m. pr ex υ radendo fecit 19 πεπηκάς P 20 ἐπεὶ] πεῖ D καὶ] ἐν Φ, om. Q οἰκία in R corr, ex οἰκίαν m. pr. παραγκ. ut saepe)
245
ραγγείλας τῷ Αἰσώπῳ μένειν πρὸ τοῦ πυλῶνος, ἐπειδὴ καθάρειον ὂν αὐτῷ τὸ γύναιον ᾔδει καὶ οὐκ ἐχρῆν ἐξαπίνης τοιοῦτον αἶσχος αὐτῇ φανῆναι, πρίν τινα καὶ πρὸς αὐτὴν ἀστείσηται. αὐτὸς δʼ εἰσελθὼν λέγει· „κυρία, οὐκέτι με τοὐντεῦθεν ὀνειδίσεις τῆς θεραπείας, ἧς πρὸς τῶν θεραπαινίδων τῶν σῶν ἀπο- λαύω. ἤδη γὰρ κὰγὼ παῖδά σοι ἐπριάμην, ἐν ᾧ καὶ ὄψει κάλλος, οἷον οὔπω τεθέασαι· ὃς καὶ ἤδη πρὸ τοῦ πυλῶνος ἕστηκε“. κἀκεῖνος μὲν ταῦτα· αἱ δέ γε θεραπαινίδες ἀληθῆ νομίσασαι τὰ λεχθέντα, πρὸς ἀλλήλας οὐκ ἀγεννῶς ἠμφισβήτουν περὶ τοῦ τίνι τούτων νυμφίος ὁ νεώνητος ἔσται. τῆς δὲ τοῦ Ξάνθου γυναικὸς εἴσω κληθῆναι τὸν νεώνητον κε- λευσάσης, μία τῶν ἄλλων μᾶλλον ὀργῶσα, καὶ ὡς ἀρραβῶνα τὴν κλῆσιν ἁρπάσασα, τὸν νεώνητον ἐκ- δραμοῦσα ἐκάλει. κἀκείνου φαμένου „ἰδοὺ ἐγὼ πάρειμι“, ἐκπλαγεῖσα „σύ“ φησίν „εἶ;“ καὶ ὅς·
[*](1 ποιλῶνος P 2 καθάριον F K Z v αὐτῶ post γύ- ναιον Q; αὑτῷ v ἤδη E εἴδι P 3 αἶσχρος Z 1 corr. m. rec. αὐτῇ] αὐτῶ R 4 ἑαυτὸν D in αυτὸν mutauit D 2) [*](ἀστήσηται P , αυτὸς Q δʼ] δὲ R, om. Q 5 οὐκ ἔτι H ut saepe τοἐντ. V τοεντ. A, Q (sed το in ras. et in ε spiritus erasus) το εντ. D τὸ ἐντ. R P μετοὐντ. ν με τουντ. ὀνειδίσης D ὀνειδιεῖς F K Z v 6 post θερα- πείας uu. αἶσχος . . . κὰι πρὸς (3, 4) iterum scripta et deleta sunt in A τῶν ante θεραπ. om. A θεραπενίδων Q H . . αι. . E) [*](ἀπολαύσω E 7 παῖδας F 7. 8 ἥδει P 8 οὔτω Z, corr. m. rec., in Q οὔπω factum ex οὕπω m. pr., οὕπω D ὀυπω A. 9 ἕστηκεν M ἔστηκε b, in ἕ. corr. ex ἔ. m. pr. 10 θεραπενίδες Q R A E, in D E ε rubro supra αι scriptum ἀληθεῖ E ut uidetur mutatum in ῆ πρὸς ἀλλή- λας om. 11 ἀγενῶς V R E J F K Z v ; οὐγκαγενῶς ὡς P) [*](ἀμφισβήτουν E 12 ὁ νυμφίος K, νύμφιος A. τοῦ ξ. δὲ τῆς γυν. τὸν νεών. εἴσω κλ. κελ. Φ 14 μᾶλλον om. A) [*](15 ἀραβῶνα V Φ F K Z a, pars edd. 16 κἀκείνη . . . πρόσωπον 246, 4 om. A, in marg. inferiore adiecit m. pr.; καὶ δεῦρο εἴσελθε infra erasum est. φαμένον P ἰδοῦ P ) 246
„ναί“. κἀκείνη· „ἀβάσκαντα, μὴ εἰσέλθῃς εἴσω, καὶ
[*](p. 28 b.)πάντες φύγωσι“. καὶ μέντοι καὶ ἄλλης ἐξελθούσης, καὶ ὡς εἶδεν αὐτόν, ,,παταχθείη σου“ φαμένης „τὸ πρόσωπον“, καὶ „δεῦρο εἴσελθε, ἀλλὰ μὴ προσεγγί- σῃς μοι, εἰσελθών ἔστη ἀντικρύ τῆς δεσποίνης. ἣ δὲ τοῦτον θεασαμένη, τὰς ὄψεις ἀπέστρεψε πρὸς τὸν ἄνδρα, φαμένη· ,,πόθεν μοι τοῦτο τὸ τέρας ἤνε- γκας ; ἔκβαλε αὐτὸν τοῦ προσώπου μου“. κἀκεῖνος· ,,ἅλις σοι, κυρία, μὴ οὕτω σκῶπτέ μου τὸν νεώνη- τον“. δέ· „δῆλος εἶ, Ξάνθε, μισήσας με· ἑτέραν γὰρ ἀγαγέσθαι βουλόμενος καὶ ἴσως αἰδούμενος φράσαι μοι, ὡς τῆς σῆς οἰκίας ἀναχωρήσω, τὸν κυνο- κέφαλόν μοι τοῦτον κεκόμικας, ὡς ἂν τὴν αὐτοῦ δυσανασχετοῦσα λατρείαν φύγω. δός μοι τὴν προῖκά μου καὶ πορεύσομαι“. πρὸς ταῦτα τοῦ Ξάνθου μεμψαμένου τὸν Αἴσωπον, ὡς κατὰ μὲν τὴν ὁδὸν ἀστεῖά τινα φθεγξαμένου περὶ τῆς ἐν τῷ βαδίζειν οὐρήσεως, νυνὶ δὲ πρὸς τὴν γυναῖκα μηδὲν λέγον- τος, Αἴσωπος ἔφη· „βάλε αὐτὴν εἰς τὸ βάραθρον.“ καὶ ὁ Ξάνθος· „παῦε, κάθαρμα· ἦ οὐκ οἶσθʼ ὅτι ταύ-
[*](1 ἀβάσκαντε K b 1530. 1534. ἀβάσκανλους P 3 καὶ ὡς] καὶ om. Φ σον P φαμένη E 4 post εἴσελθε erasa l. ν Q 5 μοι, καὶ εἰσελθών Q ἕστη E H ἔστη in ἕστη mutauit Q 2 6 ἀπέστρεψεν Φ; in D ψ ex corr. m. pr. 7 ἤνεγγας B 8 ἔκβαλλε E H ἔκβαλαι P 9 ἅλισοι Q, ς et accentum in ras. add. Q 2; ἄλις in D factum ex ἅλις ὑπόσκωπτέ F Z K v μου om. 10 μησίσας Z, μισ. corr. ex μυσ. Q m. pr. 11 γὰρ om. Q D E F Z K v) [*](ἀγέσθαι Z ἀγάγεσθαι R A 12 φρᾶσαι (αι in rasura Q 2) Q σῆς om. Φ b 13 κεκόμηκας P b ὡσὰν Q 14 post δυσανασχετοῦσα in D extrita l. ν δός μοι V ut infra: δὸς αὖ μοι M E H F Z δὸς οὖν μοι Q D Φ R K v, W. (δός D, Z 1) 16 μὲν om. 18 νυνίδε E H μὴδὲν H μηδὲ P οὐδὲν R 19 βάλλε A τὸν β. b παῦε D ἦ M R E H: ἢ V Q D A F K Z v οἷ P οὐκ οἶσθα R A οὑκείσθα, P) 247
την ὡς ἐμαυτὸν στέργω“; καὶ ὁ Αἴσωπος „ἐρᾷς τοῦ γυναίου“; κἀκεῖνος· ,,πάνυ μὲν οὖν, δραπέτα“. καὶ πρὸς τοῦτο ὁ Αἴσωπος κροτήσας εἰς τὸ μέσον τὸν πόδα, μεγάλως ἔκραξε· „Ξάνθος ὁ φιλόσοφος γυναικοκρατεῖται“. καὶ, στραφεὶς πρὸς τὴν αὑτοῦ δέσποιναν ἔφη· ,,σύ, ὦ δέσποινα, ἐβούλου τὸν φιλό- σοφον ὠνήσασθαί σοι δοῦλον νέον, εὐσωματοῦντα, σφριγῶντα, ὃν ἔδει γυμνήν σε κὰν τῷ βαλανείῳ θεᾶσθαι, καί σοι προσπαίζειν τὰ εἰς αἰσχύνην τοῦ φιλοσόφου ; Εὐριπίδη, χρυσοῦν ἐγώ σου φημὶ τὸ στόμα, τοιαῦτα λέγον·
πολλαὶ μὲν ὀργαὶ κυμάτων θαλαττίων,πολλαὶ δὲ ποταμῶν καὶ πυρὸς θερμοῦ πνοαί,δεινὸν δὲ πενία, δεινὰ δʼ ἄλλα μυρία,πλὴν οὐδὲν οὕτω δεινὸν, ὡς γυνὴ κακή. σὐ δʼ ὦ δέσποινα,φιλοσόφου γυνὴ οὖσα,ύπὸ καλῶν νεα-
[*](p. 30 b.) νίσκων ὑπηρετεῖσθαι μὴ θέλε, μή πως ὕβριν τῷ ἀνδρί σου προστρίψῃς“. ἣ δὲταῦτα ἀκούσασα καὶ πρὸς μηδὲν ἀντειπεῖν δυνηθεῖσα, ,,πόθεν, ἄνερ“, φησί „τὸ κάλ-
[*](1 ἐμαυτῶ P 2 κἀκεῖνος supra lineam A. m pr. 3 post τοῦτο rasura in D ὁ V: om ceteri post ὁ αἴσ. in A. deleta uu. ἔφη βάλε αὐτὴν τὸ] τὸν deleta l. ν Z μέσον Q ον in ras. 4 ἀνέκραξε E H F K Z v ; ἔκραζε (ζ mut. in ξ) R) [*](5 γυναικορατεῖται K, Z m. pr. (Z 2 add. κ); in Q . . ται restitutum pro . . τε, ut saepissime 5 αὑτοῦ A D: αὐτοῦ ceteri 6 ὦ] τῶ P βούλου Φ ἐβούλου . . . σφριγῶντα in ras. Z m. pr. 8 κὰν κὰν ἐν Φ, κἂν in κᾀν mut. R. κἀκ Z 9 θεάσασθαι Φ πρὸς παίζειν M H E εἰς] πρὸς Q R 11 λέγων P 12 cf. Nauckii Fr. trag. 1045 p. 540; uersus indicantur in D (inde a u. χρυσοῦν) et Z 13 κ. θ. π. πνεία L ante θερμοῦ in Q erasum καὶ 14 δεινὸν δὲ πενία suppleuit in margine A m. pr. δεινὴ μὲν πενεία L δεινὰ] δεινὸν Φ 15 γυναικὴ κ. π. οὐδὲν χεῖρον γυναικὸς γλωσσώδους καὶ ὀργίλης L 16 ὑποκαλῶν H ut saepe 17 ὑπερετεῖσθαι Z 18 πρὸσ ποίψησ μήδὲν H) [*](19 ἄντι· πεῖν P ἀντιπεῖν H ἄνερ] ἄν D ερ add. D 2 κάλλος] κάλος P K) 248
λος τοῦτο τεθήρακας ; ἀλλὰ καὶ λάλος ὁ σαπρὸς οὗτος φαίνεται καὶ εὐτράπελος. διαλλαγήσομαι τοί- νυν αὐτῷ“. καὶ ὁ Ξάνθος· „Αἴσωπε, διήλλακταί σοι ἡ σὴ δέσποινα“. καὶ ὁ Αἴσωπος εἰρωνευσάμενος „μέγα τι χρῆμα“ φησί „τὸ πραῦναι γυναῖκα“. καὶ ὁ Ξάνθος· „σιώπα τοὐντεῦθεν· ὠνησάμην γάρ σε εἰς δουλείαν, οὐκ εἰς ἀντιλογίαν“.
Τῇ δʼ ὑστεραίᾳ ὁ Ξάνθος ἕπεσθαι τῷ Αἰσώπῳ κελεύσας, πρός τινα τῶν κήπων ἧκεν ὠνησόμενος λάχανα. τοῦ δὲ κηπωροῦ δέσμην λαχάνων θερίσαν- τος, ἀνείληφεν Αἴσωπος. τοῦ δὲ Ξάνθου μέλλοντος ἤδη τῷ κηπωρῷ καταβάλλειν τὸ κέρμα, ὁ κηπωρός „ἔα κύριε“, φησίν „ἑνὸς προβλήματος παρὰ σοῦ δέομαι“. καὶ ὁ Ξάνθος· „τίνος“; καὶ ὅς· „τί δή ποτε τὰ μὲν παρʼ ἐμοῦ φυτευόμενα τῶν λαχάνων, καίπερ ἐπιμελῶς σκαλιζόμενά τε καὶ ἀρδευόμενα, βραδεῖαν ὅμως ποιεῖται τὴν αὔξησιν· οἷς δʼ αὐτο- μάτη ἐκ γῆς ἡ ἀνάδοσις, καίτοι μηδεμιᾶς ἐπιμελείας ἀξιουμένοις, τούτοις ὀξυτέρα ἡ λάστησις“; ὁ μὲν οὖν Ξάνθος, καίτοι φιλοσόφου τῆς ζητήσεως οὔσης, [*](3 διήλακται P K . . λ . . D 4 εἰρωνευσάμενος om. V 5 μέγα τι M Q D Φ R E μεγάτι H χρῆμα om. D add. D 2) [*](φησὶ om. V 6 τὸ ἐντ. P, τὸεντ. A. accent postea ad- iecto 7 δουλίαν 8 ὁ V: om. cetero ἔπαισθαι P 9 τῶν corr. ex τον K κήπων] κηπωρῶν F Z K ὠνησά- μενος R 10 κηπουροῦ Φ E H λαγχάνων P 11 ἀνεί- ληχεν Φ δὲ om. A 12 κηπουρῶ Φ E H καταβαλειν Q D καταβαλεῖν (εῖ corr. ex λ) A καταβαλην P κατὰβάλλειν H ut saepe κηπορὸς Z κηπουρὸς Φ 13 φησὶ A φησὴν, ut uidetur, P περὶ D, corr. παρὰ D 2 παρά σου V 16 τε in A add. A 2 ἀρδ. 2, ἀδρ. m. pr. ἁρδ. H 17 ποιεῖ A. ποιεῖτε P δʼ αὐτομάτην R δ᾿ αὐτομάτως A δαυτομάτος P 18 ἡ ante ἀνάδ. om. A καίπερ Φ καί τι μὴ δεμιᾶς H 19 ἀξιουμένοις A unde . . μένης fecit A 2 ὀξήτερα A 20 τῆς] τοῖς P)
249
μηδὲν ἕτερον συννοήσας εἰπεῖν, τῇ θείᾳ προνοίᾳ καὶ τοῦτο πρὸς τοῖς ἄλλοις διοικεῖσθαί φησιν. ὁ δὲ Αἴσωπος, παρὴν γάρ, ἐγέλασε. καὶ πρὸς αὐτὸν ὁ φιλόσοφος· ,,πότερον γελᾷς ἢ καταγελᾷς“; καὶ ὁ Αἴσωπος „καταγελῶ“, φησίν „ἀλλʼ οὐ σοῦ, τοῦ δὲ διδάξαντός σε. ἃ γὰρ ὑπὸ θείας προνοίας γίνεται, ταῦθʼ ὑπὸ σοφῶν ἀνδρῶν τυγχάνει τῆς λύσεως. προβαλοῦ τοίνυν ἐμέ, κἀγὼ λύσω τὸ πρόβλημα“. ἐν τούτῳ τοίνυν ὁ Ξάνθος ἐπιστραφεὶς λέγει τῷ
[*](p. 32 b.) κηπωρῷ· „ἥκιστα πάντων εὐπρεπές ἐστιν, ὦ τᾶν, ἐμὲ τὸν ἐν τοσούτοις ἀκροατηρίοις διαλεχθέντα τὰ νῦν ἐν κήπῳ λύειν σοφίσματα. παῖς δέ μοι οὑτοσὶ πολλῶν πεῖραν ἔχων ἀκολουθεῖ· τούτῳ προσαναθέ- μενος, τῆς λύσεως τεύξῃ τοῦ ζητουμένου“. καὶ ὁ κηπωρός· ,,οὗτος ὁ αἰσχρὸς γράμματα οἶδεν; οἴμοι τῆς δυστυχίας. ἀλλὰ φράσον, ὦ λῷστε, εἰ τοῦ ζη- τουμένου τὴν διασάφησιν ἔγνωκας“. καὶ ὁ Αἴσωπος „ἡ γυνή“ φησίν „ἐπειδὰν πρὸς δεύτερον γάμον ἔλθῃ, τέκνα ἐκ τοῦ πρώτου ἀνδρὸς ἔχουσα, εἴπερ εὕροι καὶ τὸν ἄνδρα ἐκ τῆς προτέρας γυναικὸς τεκνο-
[*](1 μὴδὲν H, in E η radendo factum ex ὴ συνοήσας V Q P; in A statim corr. 2 φησί φησὶ· A 3 δʼ Φ F K Z v παρῆν] πλὴν P ἐγέλασεν M 4 πότερον ex πρότ. corr. Q 6 γίγνεται A 7 ταῦτα Q 8 προβάλλου Q προβαλλὺ P προβάλου A 9 λέγει] λέγω P 10 κηπουρῷ Φ) [*](ὧ τὰν P ὦ τ᾿ ἂν E H 11 τὸν] τῶν P ἀκροάτη- ρίας P διαλέγοντα A τανῦν V M Q Φ H 12 σωφί- σματα Z μοι] μου b οὑτοσὶ ex οὕτωσι corr. M 1 οὑ- τωσὶ E H, οὑτο-σὶ Q littera aliqua erasa 13 ἀκολουθείαν E H ἀκολουθίας F K Z v 14 τῆς λύσης τεύξει P 15 κηπουρὸς Φ αἰσχρῶς P οἶδεν ex εἶδεν corr. M εἶ- δεν P b 16 ὦ λῶστε] in margine V ὦ φίλε V 2 17 τὴν om. ἔγνωσας m. pr. 18 ἡ] εἰ Φ φησι Φ ἐπειδὰν om. γάμον δεύτερον Φ 19 πρώτου V: προ- τέρου ceteri 20 εὕρη V Φ K Z F ἐκ] τέκνα ἐκ F K Z v) [*](προτ.] ο in ras. Q m. pr. γυναικὸς om. A τεκνο- ποησάμενον Q ἀνδροτεκνοποιησάμενον Φ) 250
ποιησάμενον, ἃ μὲν αὐτὴ ἐπηγάγετο, τούτων μήτηρ ἐστίν, ἃ δʼ εὗρεν ἐν τῷ ἀνδρὶ, τούτων ἐστὶ μητρυιά. πολλὴν οὖν ἐν ἑκατέροις ἐνδείκνυται τὴν διαφοράν. τὰ μὲν γὰρ ἐξ αὐτῆς φιλοστόργως καὶ ἐπιμελῶς τρέφουσα διαγίνεται, τὰ δʼ ἐξ ἀλλοτρίων ὠδίνων μισεῖ, καὶ ζηλοτυπίᾳ χρωμένη, τὴν ἐκείνων τροφὴν περικόπτουσα, τοῖς ἑαυτῆς προστίθεται τέκνοις. τὰ μὲν γὰρ φύσει ὡς οἰκεῖα φιλεῖ, ἀποστέργει δὲ τὰ τοῦ ἀνδρὸς ὡς ἀλλότρια. τὸν ἴσον δὴ καὶ ἡ γῆ τρό- πον τῶν μὲν αὐτομάτως ἐξ αὐτῆς φυομένων μήτηρ ἐστίν· ἃ δʼ αὐτὸς ἐμφυτεύεις, τούτων γίνεται μη- τρυιά. οὗ χάριν καὶ μᾶλλον ὡς γνήσια τὰ οἰκεῖα τρέφει καὶ θάλπει, τοῖς δὲ παρὰ σοῦ φυτευομένοις οὐ τοσαύτην ὡς νόθοις τὴν τροφὴν νέμει“. ἐπὶ τού- τοις ἡσθεὶς ὁ κηπωρός ,,πιστεύσαις ἄν μοι“, φησίν ,,ὅτι με ἀμηχάνου λύπης καὶ ἀδολεσχίας ἐκούφισας.
[*](1 μὲν] μὴ F K Z a: sed in editionis Aldinae exemplis qui- busdam uitium sublatum est αὐτὴ] αὐτῆ R P αὐτὴ H, in Q αὐτὴ rademdp factum ex αὐτῆ αὐτὴ V: αὐτή τέκνα ceteri ἐπηγάγετο corr. ex ἀπ. Z 2 δὲ V Z ἐν i. e. παρὰ cf. in- dicem. noli igitur reponere ἀνδρὸς μητυιὰ A, ρ add. A 2, μι- τρία P 3 δείκνυται V; in ἐνδείκνυται corr. ται ex τε) [*](4 ἐξαυτῆς Z ἐξαυτοῖς P ἐξἀὐτῆς H hic et 10 φιλο- σόφως 5 διἀγύνεται P 5 τὰ δὲ ἐξ Z τὰ δὲ ὲξ K, τοὺς δʼ ἐξ A τοὺς δὲξ P τὰ δʼ ἐξαλλ. H 6 ζηλωτυπία E ζυλοτ. H 7 τοῖς] τῆς P ἑαυτῆς ex ἑαυτοῖς corr. M 1 ἑαυτοῖς V R P E H προτίθεται M V R, P (προτήθ.), E H, Q (erasa aliqua littera super o) προστίθεσθαι A τὰ μὴ γὰρ H 8 οἰκείως φ, R εἰκεἵα φιλεῖ P, l. φ fecit ex ώς m. pr. 9 ἀνδρὸς ὡς] ὡς om. D ἷσον ν δή] δὲ R F) [*](10 αὐτομάτως om. Φ 11 δὲ Z ἐμφιτεύεις Z μη- τρυὰ D 12 οὐχάριν P τὰ οἰκεῖα om. Φ 13 τρέφῃ P) [*](14 τὴν τροφὴν ὡς νόθοις Φ νέμοι P νέμειν deleta l. ν extrema D 15 ἡσθεὶς om. Φ κηπουρός πιστεύ- σης P πιστεύσας Q; in A uidetur fuisse . . σας uel . . σης, sed iam scriptura fere omnino euanuit: . . σαις corr. ex . . σαῦς H 16 λύπης om. Φ ἀδολεσχίας] ἀμφιβολίας, ἀμηχανίας, με- ρίμνης. cf. Schleusn. L. V. T. 1, 61 m. Bk. An. 1, 21, 30. Suid. ) 251
ἄπιθι προῖκα φέρων τὰ λάχανα, καὶ ὁσάκις σοι τού- των δεῖ, ὡς εἰς οἰκεῖον κῆπον βαδίζων άμβανε“.
Μεθ᾿ ἡμέρας πάλιν εἰς τὸ βαλανεῖον ἐλθόντος τοῦ Ξάνθου καί τισιν ἐντυχόντος ἐκεῖ τῶν φίλων, [*](p. 34 b.) καὶ πρὸς τὸν Αἴσωπον εἰρηκότος εἰς τε τὴν οἰκίαν προδραμεῖν καὶ φακῆν εἰς τὴν χύτραν ἐμβαλόντα ἑψῆσαι, ἐκεῖνος ἀπελθών κόκκον ἕνα φακῆς εἰς τὴν χύτραν ἕψει βαλών. ὁ δὲ δὴ Ξάνθος ἅμα τοῖς φίλοις λουσάμενος, ἐκάλει τούτους συναριστήσοντας. προ- εῖπε μέντοι καὶ ὡς λιτῶς, ἐπὶ φακῇ γὰρ ἔσται τὸ δεῖπνον, καὶ ὡς μὴ δεῖ τῇ ποικιλίᾳ τῶν ἐδεσμάτων τούς φίλους κρίνειν, ἀλλὰ δοκιμάζειν τὴν προθυμίαν. τῶν δὲ εἰξάντων καὶ πρὸς τὴν οἰκίαν ἀφικομένων, ὁ Ξάνθος φησί· „δὸς ἡμῖν ἀπὸ λουτροῦ πιεῖν, Αἴ- σωπε“. τοῦ δʼ ἐκ τῆς ἀπορροίας τοῦ λουτροῦ λαβόν- τος καὶ ἐπιδεδωκότος, ὁ Ξάνθος τῆς δυσωδίας ἀνα- πλησθείς, φεῦ, τί τοῦτο“, φησίν „Αἴσωπε“; καὶ ὅς· „ἀπὸ λουτροῦ, ὡς ἐκέλευσας“. τοῦ δὲ Ξάνθου τῇ παρουσίᾳ τῶν φίλων τὴν ὀργὴν ἐπισχόντος καὶ λεκάνην αὐτῷ παρατεθῆναι κελεύσαντος, Αἴσωπος τὴν λεκάνην θεὶς ἵστατο. καὶ ὁ Ξάνθος· ,,οὐ νίπτεις“; κἀκεῖνος· „ἐντέταλταί μοι ταῦτα μόνα ποι- [*](1 φέρων προῖκα D 2 ὡς εἰς] εἰς om. V D Φ R E H F K Z βαδίζειν P 3 μεθημέρας δὲ πάλιν E H F K Z v 4 τοῦ om. Φ τῶν] τὸν P 6 προσδραμεῖν V Q E A H F K Z v φακὴν M V Q D R Φ E H F ἐμβά- λοντα Φ 7 ἐψ. Q A ἀπ., εἰς τὴν χ. ἕτα κόκκον ἕψει βαλὼν (βαλλῶν P λαβὼν A) Φ omisso u. φακῆς 8 ἕψει libri, nisi quod ἕψει A, Q quod m pr. fecit ex ἕ. 9 τούτοις P) [*](συναριστήσονται P 11 ὡς] ος P ut saepe δεῖ scripsi: δεῖν libri τῇ in A suppleuit m. pr. 13 εἱξ. A. 14 αἴσω- πος P 15 δὲ Z 16 ὁ ξάνθος om. Φ ἀναπληθεὶς b 17 τι Z τὶ H ut saepissime τί τοῦτο] τοιοὕτο P ἔσωπε E) [*](18 ὁς Z 19 ἐπισχόντος A, σ ex corr. 20 αὐτῷ] i. e. αὑτῷ 22 μόνα om. F K Z v, μόνον R, μόνα ταῦτα Q Φ)
252
εῖν, ὅσα ἂν ἐπιτάξῃς. σὺ δὲ νῦν οὐκ εἶπας· Βάλε ὕδωρ εἰς τὴν λεκάνην καὶ νίψον τοὺς πόδας μου, καὶ θὲς τὰς ἐμβάδας, καὶ ὅσα ἐφεξῆς“. πρὸς δὴ ταῦτα τοῖς φίλοις ὁ Ξάνθος ἔφη· „μὴ γὰρ δοῦλον ἐπριάμην; οὐκ ἔστιν ὅπως· ἀλλὰ διδάσκαλον“. ἀνα- κλιθέντων τοίνυν αὐτῶν καὶ τοῦ Ξάνθου τὸν Αἴσω- πον ἐρωτήσαντος, εἰ ἕψηται ἡ φακῆ, δοίδυκι λαβὼν ἐκεῖνος τὸν τῆς φακῆς κόκκον ἀνέδωκεν. ὁ δὲ Ξάν- θος λαβὼν καὶ οἰηθεὶς ἕνεκεν τοῦ πεῖραν λαβεῖν τῆς ἑψήσεως τὴν φακῆν δέξασθαι, τοῖς δακτύλοις διατρί- ψας ἔφη· „καλῶς ἕψηται· κόμισον“. τοῦ δὲ μόνον τὸ ὕδωρ κενώσαντος ἐν τοῖς τρυβλίοις καὶ παραθέν-
[*](p. 36 b.)τος, ὁ Ξάνθος „ποῦ ἐστιν ἡ φακῆ“; φησί. καὶ ὅς· „ἔλαβες αὐτήν“. καὶ ὁ Ξάνθος· „ἕνα κόκκον ἕψησας“; καὶ ὁ Αἰσωπος· „μάλιστα. φακῆν γὰρ ἑνικῶς εἶπας, ἀλλʼ οὐ φακᾶς, ὃ δὴ πληθυντικῶς λέγετο“. ὁ μὲν οὖν Ξάνθος ἀπορήσας τοῖς ὅλοις, „ἄνδρες ἑταῖροι“, φησίν ,,οὗτος εἰς μανίαν με περιτρέψει“. εἶτα στρα-
[*](1 ἂν προςτάξης V ἂν ἐπιτάξεις P 2 νίψων P μου τοὺς πόδας Q 3 τὰς] τὰ ἑξῆς Φ (ἐ. P) 4 φί- λης P ἔφη] φησί· Q γὰρ om. Z 5 ἀνακληθέντων R P) [*](6 αἴσοπον A 7 εἵ Z 7 10 11 ἔψ. A H 7 13 φακὴ (-ῆ P) et paulo post φακὴν φακὰς M V Q D Φ R E H, ed. Neuel. (sed haec φακᾶς, et V semel φακῆν) δοίδικι Φ δοίδυκα R δίδυκι Q 8 ἐκεῖνος . . . . . λαβὼν om. Q; δοίδικι λαβὼν (καὶ) οἰηθεὶς ἕ., sed καὶ erastum: in cuius locum in margine ascripsit Q 2: παρέθηκεν ἐπὶ τράπεζαν αἴσωπος· ξάνθος δὲ, . prae- terea supra scriptum est ἕψω ἀπέδωκεν Φ 9 τοῦ om. Q D R λαβὴν P 10 ἔψ. A H, Q. qui 11 ἕψ. corr. ex ἔψ.) [*](δείξασθαι? δακτύλης P 11 ante κόμισον in A de- letum κόκκον κόμησον P H, E (sed corr.) μόνου P 12 κενώσαντος] κομίσαντος Φ τριβλίοις Φ E H F K Z 13 ὁ om. b 1530. 1534 π. ἐστι (l. ν erasa) φησὶν ἡ φ. (φησι) [hoc uocabulum erasum est] καὶ ὃς Q φησὶν E 14 ἔψ. Q) [*](15 ὁ αἴσ.] ὁ om. A add. A 2 μάλιστα] ισ loco erasae l. α Q εἶπος post ἀλλ’ conlocat b 1530, post φακᾶς b 1534 16 οὒ ὃ . . . λέγεται om. πληνθυντικῶς P 18 φησὶν] ἔφη F M K v εἰς] εἰ A ς add. A 2 περιτρέψῃ P) 253
φεὶς πρὸς τὸν Αἴσωπον, εἶπεν· „ἀλλʼ ἵνα μὴ δόξω, κακὲ δοῦλε, τοῖς φίλοις ἐνυβρίζειν, ἀπελθών ὤνησαι πόδας χοιρείους τέτταρας, καὶ διὰ ταχέων ἑψήσας παράθες“.
τοῦ δὲ σπουδῇ τοῦτο ποιήσαντος καὶ τῶν ποδῶν ἑψομένων, ὁ Ξάνθος εὐλόγως θέλων τύψαι τὸν Αἴσωπον, αὐτοῦ περί τι τῶν εἰς χρείαν ἀσχο- λουμένου, ἕνα τῶν ποδῶν ἐκ τῆς χύτρας λαθραίως ἀνελόμενος ἔκρυψε. μετὰ μικρὸν δὲ καὶ ὁ Αἴσωπος ἐλθὼν καὶ τὴν χύτραν ἐπισκεψάμενος, ὡς τούς τρεῖς μόνον πόδας ἑώρακε, συνῆκεν ἐπιβουλὴν αὐτῷ τινα γεγονυῖαν. καὶ δὴ καταδραμών ἐπὶ τὴν αὐλὴν καὶ τοῦ σιτευομένου χοίρου τὸν ἕνα τῶν ποδῶν τῇ μα- χαίρᾳ περιελών καὶ τῶν τριχῶν ψιλώσας, εἰς τὴν χύτραν ἔρριψε καὶ συνέψει τοῖς ἄλλοις. Ξάνθος δὲ δείσας, μή πως Αἴσωπος τὸν ὑφαιρεθέντα τῶν ποδῶν οὐχ εὑρὼν ἀποδράσῃ, αὖθις εἰς τὴν χύτραν αὐτὸν ἐνέβαλε. τοῦ δʼ Αἰσώπου τούς πόδας εἰς τὸ τρυ- βλίον κενώσαντος καὶ πέντε τούτων ἀναφανέντων, ὁ Ξάνθος „τί τοῦτο“, φησίν ,,Αἴσωπε; πῶς πέντιδ“; κἀκεῖνος· „τὼ δύο χοίρω πόσους ἔχετον πόδας“; [*](1 ἀλλείνα P 3 χοιρίους Q D Z E, H (sed e corr.) χοι- ροίους P διαταχέων M Q D R δια ταχέων A διἀταχέων P διαταχέως V 3. 5 ἐψ. Q 4 σπουδὴ H 5 ἑψημένων Φ 6 ἔσωπον E εἰς in A add. A 2 ἀσχολουμένων Φ ἀσχολου- μένου (l. υ facta ex ν) Z 8 ἀνελκόμενος P ἀνεψόμενος D, λ add. D 2 ἔκρυψεν M μικρῶν P μεταμικρὸν δὲ E μετὰ μικρόνδε H καὶ ὁ αἴσ.] καὶ om. E 10 μόνον V: μόνους ceteri ἑώρακεν M b (praetered. Neuel.) συνῆκε (Z) b) [*](τινα αὐτῶ Q 12 τὸν] τῶν M 13 ψηλώσας V ψιλός σας P 15 δύσας P αἴσωπος] σω suppl. 2; ἔσωπος E ὁ αἴσωπος Φ 16 οὐγʼ M, Q 2, H E οὐχ εὑρὼν om. Q D, add. Q 2 D 2 ἀποδράσει Φ 17 τριβλίον F Z τρίβλιον b τρύβλιον A a, b 1547 19 τοῦτο] τούτων R 20 δύω M Q v (praeter b 1534) χοίρω Q sed in utroque corr. ο ex ε, in Q praetered ω in ras. τῶν δύο χοίρων E H ἔχει V )
254
καὶ ὁ Ξάνθος· „ὀκτώ“. καὶ ὁ Αἴσωπος· „εἰσὶν οὖν ἐνταυθὶ πέντε, καὶ ὁ σιτευόμενος χοῖρος νέμεται κάτω τρίπους“. καὶ ὁ Ξάνθος πάνυ βαρέως σχὼν πρὸς τούς φίλους φησίν· ,,οὐχὶ μικρῷ πρόσθεν εἶ- πον, ὡς τάχιστά με πρὸς μανίαν οὗτος δὴ περιτρέ- ψεά“; καὶ ὁ Αἴσωπος· „δέσποτα, οὐκ οἶσθʼ ὅτι τὸ ἐκ
[*](p. 38 b.)προσθέσεως τε καὶ ἀφαιρέσεως εἰς τὸ κατὰ λόγον ποσὸν συγκεφαλαιούμενον, οὐκ ἔστιν ἁμάρτημα“; ὁ μὲν οὖν Ξάνθος μηδεμίαν εὐπρόσωπον αἰτίαν εὑρηκὼς μαστιγῶσαι τὸν Αἴσωπον, ἡσύχασε.
Τῇ δʼ ὑστεραίᾳ τῶν σχολαστικῶν τις πολυτελὲς εὐτρεπίσας δεῖπνον, σὺν ἄλλοις σχολαστικοῖς καὶ τὸν Ξάνθον κέκληκεν. εὐωχουμένων τοίνυν, ὁ Ξάνθος μερίδας ἐκ τῶν παρακειμένων ἀνελόμενος ἐπιλέκτους καὶ τῷ Αἰσώπῳ ὄπισθεν ἐφεστῶτι δούς, „τῇ εὐνο- ούσῃ μοι“ φησὶ πρὸς αὐτόν „ταῦτα ἐπίδος ἀπελ- θών“. ὃ δʼ ἀπιών καθʼ ἑαυτὸν ἐνενόει· ,,νῦν καιρὸς τίσασθαί μου τὴν δέσποιναν, ἀνθʼ ὧν με ἡνίκα νεώ- νητος ὖλθον ἔσκωπτεν. ὄψεται τοίνυν τίς τῷ δε- [*](2 ἐνταυθὶ V: ἐνταυθοῖ ceteri ὁ σιτ.] ὁ om. Z 3 κάτω om. Z; κάτω νέμεται βραχέως V 4 φησὶ b) [*](μικρὸν K 5 μοι D, ε add. D 2 με δὴ A μεδῆ P 5 οὗτος δὴ] δὴ om. Φ; περιτρέψει δὴ οὗτος περι- τρέψη E 6 οὐκ om. a (in exemplis quibusdam additum est) 7 προθέσεώς R E H, D postea correctus m. pr. τε om. Φ) [*](καταλόγου R κατὰ λόγων P 8 ποσῶν P 9 μὴ δὲ μίαν D, Q extrotp qui in η erat accentu μηδὲ) μὴδεμίαν H) [*](αἰτίαν εὐπρόσωπον Φ F Z K v 11 ὑστερέα K πολυ- τελαῖς P 12 εὐπρεπίσας εὐτρεπήσας P σχολαστικοῖ a) [*](13 κέκληκε κέκληκεν Z ἐνοχουμένωον P 15 αἰ- σῶπο, P ὄπισθεν ἐφεστῶτι in rasura Z m. pr εὐνούση Z, corr. Z 2. nolui autem in tali scriptore seiungere εὖ cum omnes ubique libri in formam εὐνοεῖν conspirent 16 φησὶν R, φησὶν post u. ταῦτα conlocatur in Φ αὐτὴν K ταῦτʼ Q D R ἐπίδως E, in ος factum ex ως 17 ἐννόει D) [*](18 με om. Φ νεώνητον E 20 τίς scripsi: εἰ libri)
255
σπότῃ μου εὐνοεῖ.“ ἀφικόμενος οὖν εἰς τὴν οἰκίαν καὶ καθίσας ἐν τῷ προδόμῳ καὶ τὴν δέσποιναν ἐκκα- λέσας, τὴν σπυρίδα τῶν μερίδων ἐπίπροσθεν αὐτῆς τέθεικε καί φησι· „δέσποινα, ταῦτα πάντα ὁ δεσπότης πέπομφεν οὐ σοί, ἀλλὰ τῇ εὐνοούσῃ“. καὶ τὴν κύνα καλέσας καὶ εἰπών ,,ἐλθέ, λύκαινα, φάγε, σοὶ γὰρ ὁ δεσπότης δοθῆναιταῦτα ἐπέταξεν“, ἀνὰ μέρος τῇ κυνὶ πάντα παρέβαλε. μετὰ δὲ τοῦτο πρὸς τὸν δεσπότην πάλιν ἐλθών καὶ ἐρωτηθεὶς εἰ τῇ εὐνο- ούσῃ δέδωκε πάντα, „πάντα“, φησί, καὶ ἐνώπιον ἐμοῦ πάντα κατέφαγε“. τοῦ δὲ ἐπανερομένου „καὶ τί ποτε ἄρα ἐσθίουσα ἔλεγεν“ ἐκεῖνος· „ἐμοὶ μέν“ φησίν „οὐδʼ ὁτιοῦν εἴρηκε, καθʼ ἑαυτὴν δέ σοι χάρι- τας ᾔδει“. ἡ μέντοι γυνὴ τοῦ Ξάνθου συμφορὰν τὸ πρᾶγμα ποιησαμένη ἅτε δὴ δευτέρα τῆς κυνὸς ἐλεγχθεῖσα τῇ πρὸς τὸν ἄνδρα εὐνοίᾳ, καὶ ἐπειποῦσα ἦ μὴν μηκέτι τοῦ λοιποῦ συνοικήσειν αὐτῷ, εἴσω παρελθοῦσα τοῦ κοιτῶνος ἐθρήνει. τοῦ δὲ πότου προκόπτοντος καὶ ζητημάτων πρὸς ἀλλήλους προ-
[*](P. 40 b.) [*](1 εὐνοεῖ R εὐνοῇ P 2 καθήσας προδρόμῳ P b 1547. ἐν τῶ πρ. κ. τ. δ. ἐκκαλέσας om. Z; a quibus uerbis in a nonus incipit uersus 4 τέθεικεν M E τέθηκε V τέθ. καὶ] θέμενος 5 πέμποφεν τὴν] τὸν φ 6 litterae λύκαι in rasura Q m. pr. σοὶ] σὺ E H 7 ταῦτα ἐπέ- ταξεν δοθῆναι K Z v, δ. ταῦτα παρέβαλε ἐπ. deleto u. παρέ- βαλε R, δ ταῦτα πάντα ἐπ. D 8 πάντα] ταῦτα F πρὸς] εἰς V 10 πάντως φησί Φ ἐνώπιόν μου R 11 ἐπαινερομένου Z ἐπανερωμένου P H καί τιποτ᾿ Q 13 οὐδοτιοῦν M V K E H b οὐδότι οὖν P οὐδ᾿ ὁτιοῦν eraso qui in ῦ erat spiritu Q εἴρηκεν M Φ (εἴρικεν P) σοι Q, in locum east σου ? 14 μέν τοι v saepe 15 οἰησαμένη (Z) b, λογισαμένη (l. ι radendo facta ex η) Q δὴ] καὶ Φ τοῦ κυνὸς Φ (τουκεινὸς P) 16 ἐλεχθεῖσα R E H Q primo, se supra acr. γ τὸν om. P 17 ἢ μὴν ἤμην E H b) [*](μὴκέτι H συνοικήση D, ειν add. D 2 18 κιτῶνος a 19 προτινομένων A. προτεινουμένων a) 256
τεινομένων, καὶ ἑνὸς αὐτῶν ἀπορήσαντος πηνίκα ἂν γένοιτο μεγάλη ἐν ἀνθρώποις ἀνάγκη, Αἴσωπος ὄπισθεν ἑστὼς εἶπεν· ,,ἡνίκα ἂν οἱ νεκροὶ ἀνιστά- μενοι τὰ ἑαυτῶν ἀπαιτήσωσι κτήματα“. καὶ οἱ σχο- λαστικοὶ γελάσαντες ἔφασαν· ,,νοήμων ἐστὶν ὁ νεώ- νητος“. ἑτέρου δὲ πάλιν τοιόνδε τι προθέντος, ὅτου χάριν τὸ μὲν πρόβατον ἐπὶ σφαγὴν ἑλκόμενον οὐ βοᾷ, ὁ δὲ χοῖρος ὅτι μάλιστα κράζει, Αἴσωπος αὖθις ἔφη ὅτι „τὸ μὲν πρόβατον κατὰ τὸ εἰωθὸς ἀμελγό- μενον ἢ τὸ τοῦ πόκου βάρος ἀποτιθέμενον, σιγῇ ἕπεται· διὸ καὶ ὑποσκελιζόμενον καὶ τὸν σίδηρον ὁρῶν, οὐδὲν δεινὸν ὑποπτεύει, ἀλλʼ ἐκεῖνα τὰ συνήθη καὶ μόνα δοκεῖ πείσεσθαι. ὁ δὲ χοῖρος ἅτε δὴ μήτʼ ἀμελγόμενος μήτε κειρόμενος μηδὲ συνειδὼς ἑαυτῷ πρός τι τῶν τοιούτων ἑλκόμενος, ἀλλʼ ὅτι τῶν σαρ- κῶν αὐτοῦ μόνον ἐστὶ χρεία, εἰκότως βοᾷ“. τούτων οὕτω ῥηθέντων, οἱ σχολαστικοὶ πάλιν ἐπῄνεσαν αὐτόν, τραπέντες εἰς γέλωτα. παυσαμένου μέντοι τοῦ πότου καὶ τοῦ Ξάνθου πρὸς τὴν οἰκίαν ἀπονο-
[*](1 ἀπορρήσαντος V 2 ἀνάγκη] ταραχὴ V μεγ. ἀνάγκη ἐν ἀ. 4 ἐαὐτὸν P ἀπαιτὴσωσί κτ. χρήματα V σώματα M D, omnia m. pr. 5 ἔφησαν Q: post hoc u. era- sum νο 6 τοιόνδε τι (libri τοιόνδε τι) om. E H Z K v προστιθέντος Φ προτιθέντος 7 εἰς φαγὴν P εἰς φαγὼν A, σφαγὴν restituit A 2 8 ὅτι] ἔτι κρώζει R 9 μὲν om. Φ ἀναμελγόμενον E 10 ἢ καὶ τό a, καὶ τὸ (om. ἢ) Φ 11 ἕπ. corr. ex ἔπ. Q: ἕπεται διὸ Z δι ἃ A διὰ P inter ὑποσκελι et ζόμενον in Q littera erasa 12 οὐδει- νὸν 13 πείθεσθαι ἅτε δὴ in D add. D 2 μή μετ᾿ ἀμελγ. Z μεταμελγ. K 14 μηδὲ Q P: μὴ δὲ ceteri συνιδὼς Φ ἑαυοῷ] corr. ex ὁν Q 16 αὐτὰ P μόνου A μόνων M Q D E H P K Z v ἔστι χρείᾳ a εἰκότος P 17 οὕτως Q R Φ (οὔτος P) 18 τραπένταις P γέλωτας Q μέντοι] τοίνυν V D 19 πότου corr. ex πόθου P πρὸς] εἰς D ἀπον in rasura Q m. pr. ) 257
στήσαντος, καὶ τῇ γυναικὶ συνήθως ὁρμήσαντος προσλαλεῖν, ἐκείνη τοῦτον ἀποστραφεῖσά φησι· „μὴ μου πλησίον γένῃ. δός μοι τὴν προῖκα καὶ ἀπελεύ- σομαι. οὐδὲ γὰρ ἂν μείναιμι σύν σοὶ τοὐντεῦθεν. σὺ δʼ ἀπελθών τὴν κύνα κολάκευε, ᾗ πέπομφας τὰς μερίδας“. καὶ ὁ Ξάνθος ἐκπλαγεὶς λέγει· ,,οὐκ ἔστιν ὅπως οὐκ ἤρτυσέ μοί τι κακὸν πάλιν Αἴσωπος“. καὶ πρὸς τὴν γυναῖκά φησι· „κυρία, ἐμοῦ πεπωκό- τος σύ μεθύεις; τίνι τὰς μερίδας πέπομφα, οὐχὶ σοί“; μὰ Δίʼ, ἐμοὶ μὲν οὔ“, φησὶν ἐκείνη „τῄ δὲ κυνί“. καὶ ὁ Ξάνθος τῷ Αἰσώπῳ κληθέντι φησί· „τίνι δέδωκας τὰς μερίδας“; κἀκεῖνος· „τῇ εὐνοούσῃ σοι“. καὶ πρὸς τὴν γυναῖκα ὁ Ξάνθος· ,,οὐδὲν ἔλα-
[*](p. 42 b.) βες“; κἀκείνη· „οὐδέν“. καὶ ὁ Αἴσωπος· „τίνι γὰρ ἐκέλευσας τὰς μερίδας δοθῆναι, ὦ δέσποτα“; κἀκεῖ- νος· ,,τῇ εὐνοούσῃ μοι“. καὶ ὁ Αἴσωπος τὴν κύνα φωνήσας, „αὕτη σοι“ φησίν „εὐνοεῖ. ἡ γὰρ γυνὴ κἂν εὐνοεῖν λέγῃ, ἀλλ ἐπʼ ἐλαχίστῳ ἀλγήσασα ἀντιλέγει, λοιδορεῖται, ἀναχωρεῖ· τὴν μέντοι κύνα τύψον, ἀπέ-
[*](1 ὁρμίσαντος b 1530. 1547 2 προσλαλεῖν l. λ altera mutata in β Z πρὸς τὸ λαλεῖν Φ φησι] ἔφη R 3 προῖκα μου καὶ Q R K v πρ. μοι καὶ Z 4 οὐδὲν b (praeter ed. Neuel.) μείναι (l. ι finali) μι M μιεῖναι μοι D μεῖναι με E μείναι με H; in Q μείναιμι sed ι radendo factum ex οι τοεντ. V M A D τοἐντ. P τὸ ἐντ. Q R 5 ᾗ καὶ ? 6 οὐ- κέστην P 7 ἤρτησε πάλιν om. D ὁ αἴσ. Φ R 8 κυρία post σὺ (9) conlocat Φ πεποκότος V 9 οὐχι- σοί; a οὐχι σοὶ Z 10 μα δί· V μὰ δία Q μα δι P μὰ δὶ K Z 11 κυνὶ corr. ex κυνὴ Q αἰσῶπο P ut saepe κληθέντι om. P 13 σοι factum ex σου Q σοί b συὶ ed. Neuel. 14 καὶ ὁ αἴσωπος in margine add. V m pr. 15 ὦ δέσποτα hoc loco V: ceteri libri δέσποτα, Q ὦ δέσποτα, post ἐκέλευσας (15) 17 σοι om. V φησὶν om. D 18 λέγει E, A (corr. A 2) λ H λέγηται K Z v ἐπὶ λαχίστω R ἐπιλαχί- στω D m. pr. (ἐπ᾿ ἐλ. restituit D 2), ὑπ᾿ ἐλ. a ἐπελ. H 19 λοιδωρεῖται H) 258
λασον, καὶ οὐκ ἀναχωρήσειεν ἄν, ἀλλʼ ἐπιλαθομένη πάντων, αὐτίκα φιλοφρόνως σαίνει καὶ σύν χάριτι τὸν δεσπότην. ἔδει σε οὖν εἰπεῖν, δέσποτα, τῇ γυ- ναικὶ τὰς μερίδας κομίσαι, καὶ μὴ τῇ εὐνοούσῃ.“ καὶ ὁ Ξάνθος· „όρᾷς, ὦ κυρία, ὡς οὐκ ἐμὸν τὸ ἁμάρτημα, ἀλλὰ τοῦ κομίσαντος; ἀνάσχουτοιγαροῦν, καὶ οὐκ ἀπορήσω προφάσεως, διʼ ἣν αὐτὸν μαστι- γώσω“. τῆς δὲ μὴ πειθομένης, ἀλλὰ λάθρα πρὸς τούς ἑαυτῆς γονεῖς ἀποχωρησάσης, Αἴσωπος εἶπεν· ,,οὐκ ὀρθῶς εἶπον, ὦ δέσποτα, ὡς ἡ κύων σοι μᾶλ- λον εὐνοεῖ, καὶ οὐχ ἡ ἐμὴ δέσποινα;“ ἡμερῶν δέ τι- νων παρῳχηκυιῶν, καὶ τῆς γυναικὸς ἀδιαλλάκτου μενούσης, καὶ τοῦ Ξάνθου τῶν προσηκόντων τινὰς ὡς αὐτην ὡς ἂν ὑποστρέψειεν οἴκαδε πέμψαντος, τῆς δὲ μὴ ὑπείκειν θελούσης, καὶ τοῦ Ξάνθου διʼ αὐτὴν εἰς ἀθυμίαν πεσόντος, Αἴσωπος αὐτῷ προ- σελθών φησι· „μὴ ἀνιῶ, δέσποτα. ἐγὼ γὰρ αὐτὴν αὔριον ἥκειν αὐθαίρετον καὶ ἀπαράκλητον δράσω πρὸς σέ.“ καὶ λαβών κέρμα, πρὸς τὴν ἀγορὰν ἦλθε,
[*](1 ἀναχωρήσοι ἐν ἂν P 2 φιλοφρόνος P errore fre- quenti post αὐτίκα distinguit Q σύν χάριτι τρέχει πρὸς τὸν δ. E 4 κόμισον Z K v. κόμισαι Q μή] οὐχὶ P 5 ὦ V : om. ceteri 6 τοιγαροῦν Z H τοιγὰρ οὖν P, Q primo, sed iam accentu et spiritu erasis 7 αὐτῶ μαστιγῶ σω P 8 λάθρᾳ a 9 τοὺς intra lineas suppleuit Q 2 ἑαυτούς H 10 ὦ] σοι Φ 11 καὶ corr. ex ναὶ P m. pr, οὐχὶ ἡ ἐμοὶ Q οὐχῆ ἐμῆ P. (οὐχʼ E H) 12 παρωχηκότων V παρωχη- κύων E H ἀδιαλάκτου V Q D 13 τοξάνθου P προσ- οικόντων b 1530 14 ὡς] K in margine πρὸς ὡς ἂν om. D; structuram in hoc scriptore noli emendare ὑποστρέψοιεν E H ὑποστρέψει ἐνοίκαδε P 15 ὑπεικὴν P ὑπήκειν E H ordo uu. μὴ ὑ. θελ. non est sollicitandus 16 αὐτὴν corr. ex αὐτῆς Q m. pr. προσελθών αὐτῶ H E K v 18 ἀνιᾶ E H αὐτὴν] τὴν D εἰς τὴν Φ 18 αὐθέρετον Q ἀπαράλλακτον E H Z v 19 ἦλθεν Q R Z K v) 259
καὶ ὠνησάμενος χῆνας καὶ ὄρνιθας καὶ ἄλλʼ ἄττα τῶν πρὸς εὐωχίαν ἐπιτηδείων, βαδίζων τὰς οἰκίας περιενόστει. παρῄει τοίνυν καὶ τὴν τῶν τῆς αὐτοῦ δεσποίνης γεννητόρων οἰκίαν, μήτε ταύτην εἰδέναι προσποιούμενος ἐκείνων τυγχάνουσαν, μήτε μὴν ἐν αὐτῇ τὴν δέσποιναν μένουσαν. καὶ δὴ τινι τῶν τῆς οἰκίας ἐκείνης ἐντυχών ἠρώτα εἴ τί που τῶν εἰς γά-
[*](p. 44 b.) μους χρησίμων οἱ κατὰ τὴν οἰκίαν ἔχοιεν αὐτῷ πω- λῆσαι. τοῦ δὲ ,,καὶ τίς τούτων ἔχει τὴν χρείαν;“ πυνθανομένου, „Ξάνθος“ φησίν „ὁ φιλόσοφος· αὔ- ριον γὰρ γυναικὶ μέλλει συνάπτεσθαι.“ τοῦ δὲ ἀνα- βάντος καὶ τῇ γυναικὶ ταῦτα τοῦ Ξάνθου ὡς ἤκου- σεν ἀναγγείλαντος, ἐκείνη σύν δρόμῳ καὶ σπουδῇ πρὸς τὸν Ξάνθον ἦλθεν αὐτίκα, καὶ αὐτοῦ κατεβόα λέγουσα πρὸς τοῖς ἄλλοις καὶ ταῦτα, ὡς ,,οὐκ ἂν ἐμοῦ ζώσης, ὦ Ξάνθε, ἑτέρᾳ γυναικὶ δυνηθείης συναρμοσθῆναι.“ καὶ οὕτως ἔμεινεν ἐπὶ τῆς οἰκίας δι᾿ Αἰσώπου, ὡς καὶ διʼ ἐκεῖνον ἀπῆρε.
Μετὰ δʼ ἡμέρας πάλιν τινὰς καλέσας ὁ Ξάνθος σχολαστικούς εἰς ἄριστον, τῷ Αἰσώπῳ φησίν· „ὀψώ- [*](1 χήνας ἄλλάττα M Q ἄλλάτα V E H ἄλλα τα A, τ add. A 2, ἄλλαττα P ἀλλάττα 2 ἐπι τῆ δείων P οἰκείας mutauit in ίας E, οἰκία 3 τὴν corr. ex τὸν et 6 τῆς ex τοῦ Q m. pr. αὑτοῦ a 4 γεννητήρων b ταύτην] μὴν αὐτήν Φ 5 πρὸς πιοὔμενος P ἐκείνω et 6 δέσποινα Q m. pr.: ll. ν postea additae 7 ἐντυγχῶν P) [*](εἴ τι που M Q E H 8 οἱ] εἳ P, ει D corr. οἱ D 3 ἔχοι ἐν P 9 delendumne τήν? 10 πυνθανομένου V: πυ- θομένου M Q D A K Z v πυρομένου P πυθουμένου E H) [*](11 . . σθαι corr. ex σθε Q 2 12 τοῦ ξάνθου om. E 13 ἀναγκείλαντος P ἐκύνη P ut saepe 14 ἑαυτοῦ Q κατευόα P 16 ζώσης ἐμοῦ D ὦ om. Q, in Z corr. ex ὡς) [*](ξάνθε ἔ. corr. ex ξάνθος P δυνηθήσῃ K Z v δυνη- θέρης H 17 σαναρμ. P 18 gen. noli mutare. δι ἐκεί- νων ἀπῆρεν M ἀπείρεν P ἀπήρη A 19 μεταδ H) [*](20 in V ante εἰς punctis deletum est τινὰς φησὶ H E Z K ὀψώνισον Q, ὠψώνησον mutaum in ὀψ. Z)
260
νησον ἀπελθών πᾶν ὅ τι χρηστότατόν τε καὶ βέλτι- στον.“ ὃ δὲ ἀπιών καθʼ ἑαυτὸν ἔλεγεν· „ἐγώ διδάξω τὸν δεσπότην μὴ μωρὰ διατάττεσθαι“. γλώττας οὖν μόνας ὑείους πριάμενος καὶ ἑτοιμάσας, ἀνακλιθεῖσι γλῶτταν ὀπτὴν ἑκάστῳ σύν ὀξυγάρῳ παρέθηκε. τῶν δὲ σχολαστικῶν ἐπαινεσάντων ὡς φιλόσοφον τὸ πρῶ- τον ἔδεσμα διὰ τὴν τῆς γλώττης πρὸς τὸν λόγον ὑπηρεσίαν, πάλιν Αἴσωπος ἑφθὰς γλώττας παρέ- θηκε. καὶ αὖθις αὖ βρώματος αἰτηθέντος ἄλλου καὶ ἄλλου, ὃ δʼ οὐδὲν ἕτερον ὅτι μὴ γλώττας προὐτίθει. τῶν δὲ σχολαστικῶν ἐπὶ τῷ ταὐτῷ τῆς τροφῆς ἀγα- νακτησάντων καὶ „μέχρι τίνος γλώττας;“ εἰπόν- των, καὶ ὡς „ἠμεῖς διʼ ἡμέρας γλώττας ἐσθίοντες τὰς ἡμετέρας ἠλγήσαμεν“, ὁ Ξάνθος φησὶ πρὸς ὀργήν· „οὐδέν σοι πάρεστιν ἕτερον, Αἴσωπε;“ καὶ ὅς· ,,οὐ δῆτα“. κἀκεῖνος· ,,οὔκουν ἐνετειλάμην σοι, κατάρατον ἀνθρώπιον, πᾶν ὅ τι χρηστότατόν τε καὶ ἄριστον ὀψωνῆσαι“; καὶ ὁ Αἴσωπος ,,πολλὰς ὁμολογῶ
[*](p. 46 b.)σοι τὰς χάριτας μεμφομένῳ με φιλοσόφων ἀνδρῶν
[*](2 ἔλεγε M 3 μὴ corr. ex μο R m. pr. διατάττειν W γλώσσας R 4 ὑείας Q ὑείου b 1534 ἑτοιμάσας] ἀγοράσας punctis subscriptis deletum in D, ἑτοιμάσας in margine adiecit D 3 ἀνακληθείσι P ἀνακλινθεῖσι Z K v 5 ἑκά- στω in A. add. A 2 συνοξειγάρω P παρέθηκεν R 6 ὡς] καὶ Q, D sed deleuit et ὡς supra scripsi D 3 φιλο- σόφον b 1530. 1534 τὸ] τὸν b 1530 8 ὑπηρεσίαν λεξάν- των, πάλιν Q αἴσωπος om. R ἐφθὰς R Z b (praeter Neuel.) εὐθὰς P γλῶσσας E γλῶττας H παρέθυκε P) [*](9 ἐτηθέντος ἄλου P 10 προυτίθει M Q D Φ E H K Z v) [*](11 δὲ in A. suppl. A 2 τῶ in D adiecit m. pr ταυτῶ libri 12 καὶ Q D Φ R: om. V M E H Z K v τινὸς R ὑπόντων P 13 διημέρας ut saepe 14 τὰς ἡμέρας P) [*](ἠλγίσαμεν 15 παρ᾿ ἔστιν Z αἴσωπε ἕτερον R 16 οὔ Z ἐν ἐτοιλ. P 17 τε] δὲ Z 18 ἄρηστον P ὀψωνίσαι Q 19 με] om. Z, μοι Q ἀνδρῶν om. D Φ a (in P φιλοσόφων ultimum est f 11 uocabulum)) 261
παρόντων· τί οὖν ἂν γένοιτο γλώττης χρηστότερόν τε καὶ βέλτιον ἐν τῷ βίῳ; πᾶσα γὰρ παιδεία καὶ φιλοσοφία διʼ αὐτῆς παιδεύεται καὶ διδάσκεται· διʼ αὐτῆς δόσεις, λήψεις, ἀγοραί, ἀσπασμοί, εὐφημίαι, μοῦσα πᾶσα· διʼ αὐτῆς συγκροτοῦνται γάμοι, πόλεις ἀνορθοῦνται, ἄνθρωποι διασώζονται. καὶ συνελόντι φάναι, διʼ αὐτῆς ἅπας ὁ βίος ἡμῶν συνέστηκεν. οὐδὲν ἄρα τῆς γλώττης ἄμεινον“. ἐπὶ τούτοις οἱ σχολαστικοὶ τὸν μὲν Αἴσωπον ὀρθῶς λέγειν φάμενοι, ἡμαρτηκέναι δὲ τὸν διδάσκαλον, διελύθησαν ἕκαστος ἐπʼ οἴκου. τῇ δʼ ὑστεραίᾳ πάλιν αἰτιωμένων αὐτῶν τὸν Ξάνθον, ἐκεῖνος ἀπελογεῖτο μὴ κατὰ γνώμην αὐτοῦ ταῦτα γεγονέναι, ἀλλὰ τοῦ ἀχρείου δούλου τῇ κακουργίᾳ. σήμερον δὲ ἀλλʼ ἀμείψει τὸ δεῖπνον· „κἀγὼ δὴ παρόντων ὑμῶν αὐτῷ διαλέξομαι“. καὶ καλέσας αὐτόν, πᾶν ὅ τι φαυλότατόν τε καὶ χείρι- στον ὀψωνῆσαι κελεύει, ὡς τῶν σχολαστικῶν σὺν αὐτῷ δειπνησόντων. ὃ δὲ μηδὲν διατραπεὶς πάλιν
[*](1 τί οὖν αν V R: τί ἂν οὖν ceteri 2 βέλτιστον R παιδία P 3 διὰ Z αὑτῆς P post διδάσκεται in Q octo fere litterae erasae; uersus qui insequitur incipit a l. l. ται deletis non ante sed post δι᾿ αὐτῆς distinxit R 4 εὐφη- μίαι in D suppl. D 3 5 αὑτῆς P γὰρ post u. αὐτῆς add. E (γαρ), K Z, D 2, v γάμοι] πόλεμοι πόλις P saepe) [*](7 φᾶναι M R D H K Z v πᾶς Φ 8 οὐδὲν ἄ. τ. γ. ἄμεινον om. P 9 ὀρθὸς P 10 διεληλύθεισαν R διελη- λύθασιν E H Z K v 11 δὲ Z ὑστερ K 12 ἀπολο- γεῖτο (Z K), v praeter Neuel. γνόμην A 13 αὐτῶ R ταῦτα in D supra lineam adiecit m. pr. γενέσθαι Φ 14 κακουργεία P ἀλλὰ μείψει P ἀλλ᾿ ἀμείψει D, ἀλλ᾿ punctis deleuit et δια supra scripsit D 3, διαμείψει (om. p. ἀλλά) Z v; de p. ἀλλὰ u. Krüger Gr. Gr. 69, 4, 5. Bäumlein. Part. Gr. p. 12. ceterum nescio an scribendum sit ἀνταμείψειν,) [*](15 δὴ scripsi δὲ libri, om. Q ἡμῶν P 16 ἀχείρι- στον P 17 ὀψονῆσαι D, ὀψων. inde fecit D 2; ὀψωνίσαι) [*](τόν σχολαστικὸν P σὺν om. Q 18 μὴδὲν H) 262
γλώσσας ἐπρίατο, καὶ ἑτοιμάσας, ἀνακλιθεῖσι παρέ- θηκεν. οἳ δὲ πρὸς ἀλλήλους ὑπεφώνουν· χοίρειαι πάλιν γλῶτται“; καὶ μετὰ μικρὸν αὖθις γλώττας παρέθηκε καὶ μάλα αὖθις καὶ αὖθις. τοῦ Ξάνθου δὲ δυσανασχετήσαντος καὶ „τί τοῦτο, Αἴσωπε“; εἰρη- κότος, μὴ πάλιν ἐνετειλάμην σοι πᾶν ὅ τι χρηστό- τατόν τε καὶ βέλτιστον ὀψωνῆσαι; οὐχὶ πᾶν ὅ τι φαυλότατόν τε καὶ χείριστον“; ὃ δέ· ,,καὶ τί ποτε χεῖρον τῆς γλώττης, ὦ δέσποτα ; οὐ πόλεις διʼ αὐτῆς καταπίπτουσιν; οὐκ ἄνθρωποι διʼ αὐτῆς ἀναιροῦν- ται; οὐ ψεύδη πάντα καὶ βλασφημίαι καὶ ἐπιορκίαι διὰ ταύτης περαίνονται; οὐ γάμοι καὶ ἀρχαὶ καὶ βα-
[*](p. 48 b.) σιλεῖαι διʼ αὐτῆς ἀνατρέπονται; οὐχ ὡς κεφάλαιον εἰπεῖν, ὁ βίος διʼ αὐτῆς ἅπας μυρίων πλημμελημά- των γέμει;“ ταῦτα τοῦ Αἰσώπου φαμένου, τῶν τις συνανακειμένων τῷ Ξάνθῳ φησίν· ,,οὗτος, εἰ μὴ πάνυ σεαυτὸν ἀσφαλίσῃ, οὐκ ἂν ἄπορος εἴη μανίας ἀφορμή σοι γίνεσθαι. οἵα γὰρ ἡ μορφή, τοιάδε καὶ ἡ ψυχή“. καὶ ὁ Αἴσωπος πρὸς αὐτόν· ,,σύ μοι
[*](1 γλώσας E ἀνακλινθεἴσι Z K v ἀνακληθεῖσι R P παρʼ ἔθ. Z 2 ἐπεφώνουν V χοίριαι R E H 3 γλῶσ- σαι E H Z K v μεταμικρὸν M καὶ κατὰ μ. αὐτοῖς, αὖ- θις Φ 4 παρέθηκεν E καὶ αὖθις om. 5 δυσχα- νασχ. αἴσ.; εἰρ.] εἰπόντος αἴσωπε 6 ἐνετιλάμην P) [*](7 βέλτ. καὶ χρηστ. (om. p. τε) Φ ὀψωνίσαι Q 8 φαυλότατόν δε (uel τε) καὶ Z post χείριστον R add. ὀψωνῆσαι καὶ τίποτε suppleuit in margine A. m. pr., A 2 δὲ et χείριστον 9 χεῖρον] χύριστον P πόλις P οὐ — ἄνθρ. R 12 περένονται P οὐ γάμοι . . . . . . ἀνατρέπονται om. Q γαμοὶ R, D sed in D accentus extritus 13 ἀνα- τρέπωνται P οὐχ᾿ ὡς M Q saepe 14 ὁ βίος om. Φ ἅπας ὁ κόσμος μ. Φ uersus fuerit ὁ βίος διʼ αὐτῆς πλημ- μελημάτων γέμει 15 τῶν τις τῶν σ. E 16 ἀνακειμέ- νων R φησὶ· E 17 σε αὐτὸν P D (D 2 extrito spiritu uocabula coniunxit) σε αυτὸν Q σαυτὸν A σεαυτὸν Z sed σεα ex corr. 18 ἀφορμῆ E, H ex corr. m. pr. γίνεσθαι V: γενέσθαι M Q D R Φ E H K Z v οἷα V P E H) 263
δοκεῖς, ἄνθρωπε, κακεντρεχής τις καὶ περίεργος εἶναι, δεσπότην κατὰ οἰκέτου παροξύνων.“ καὶ ὁ Ξάνθος πρὸς ταῦτα, προφάσεως ἐφιέμενος μαστιγῶσαι τὸν Αἴσωπον, „δραπέτα“ φησίν „ἐπεὶ περίεργον εἶπας τὸν φίλον, δεῖξόν μοι ἀγαγών ἀπερίεργον ἄνθρωπον“.
ἐξελθών τοίνυν τῆς ἐπιούσης ἐπὶ τῆς λεωφόρου ὁ Αἴσωπος καὶ τούς παριόντας περισκοπῶν, ὁρᾷ τινα ἐφʼ ἑνὸς τόπου ἱκανὸν χρόνον καθίσαντα, ὃν καὶ δοκιμάσας καθʼ αὐτὸν ἀπράγμονά τινα καὶ ἀπλοῦν εἶναι, προσελθών φησιν· ,,ὁ δεσπότης σε καλεῖ σύν αὐτῷ ἀριστῆσαι.“ καὶ ὁ ἄγροικος ἐκεῖνος μηδὲν περι- εργασάμενος, μηδὲ τίς ὢν ὑπὸ τίνος καλεῖται, εἰ- σῆλθεν εἰς τὴν οἰκίαν, καὶ σύν αὐτοῖς ὑποδήμασι φαύλοις οὖσιν ἀνέπεσεν. ἐρομένου δὲ τοῦ Ξάνθου „τίς οὗτος“; Αἴσωπος εἶπεν· „ἀπερίεργος ἄνθρωπος“. καὶ ὁ Ξάνθος εἰς οὖς εἰπών τῇ γυναικὶ συνυποκρι- θῆναι αὐτῷ καὶ ὅπερ ἂν αὐτὸς ἐπιτάττῃ, ποιεῖν, ὡς ἂν εὐπροσώπῳ λόγῳ πληγὰς τῷ Αἰσώπῳ ἐντεί- νειεν, εἶτα ἐν ἐπηκόῳ πάντων φησί· „κυρία, ὕδωρ ἐπὶ τῆς λεκάνης βαλοῦσα, τούς πόδας τοῦ ξένου [*](1 κατατρέχειν τις] τε V 2 παροξύνων (παρο- ξύνῃ P) κατὰ οἰκέτου Q D Φ E H K Z v 4 αἴσωπον V M R Q D E: ἄνθρωπον Φ K Z v, om. H εἶπες Φ 5 φίλων P ἀπερ. ἄνθρ. ἀγαγὼν E H K Z v 6 τῆ ἐπι- ούση E λεοφόρου 7 περιόντας Q ἐπισκοπῶν R) [*](ὁράτινα H 9 καθʼ ἑαυτὸν Q A. καθε αὐτὸν P ut fere semper ἄπλους P 10 δεσπότας A. καλεῖ καὶ σὺν A. 11 ἀριστήναι P ἀγροῖκος E ἄνθρωπος Φ μηθὲν R Q D μὴδὲν H περιεργάμενος R 12 μηδὲ τίς scripsi μή τέ τις cum rasura in ι, μὴ τὲ τίς D μήτε τίς ceteri ὢν add. Q 2 in ras. 13 αὐτοῖς] τοῖς R Q D Φ ὑποδεί- μαση. (littera ν quae erat post η in φ mutata) φαύλης οὖσην P ἐρωμένου H, in E l. ο facta ex ω 15 οὗτος] εἴη Q αἴσοπος A 16 τῆ γυναικὶ om. Φ 17 ἐπιτάττει R P E H) [*](18 ὡσὰν Q ut saepe, cf. 258, 14 19 ἐπικόω V; in Q η corr. ex ι Q 1 φησίν Q D Φ κυρία om. Q D 1 (add. D 2) R Φ 20 post βαλοῦσα add. γύναι Φ)
264
νίψον.“ διενοεῖτο γὰρ καθʼαὑτόν, ὡς πάντως ὁ μὲν ξένος εὐλαβηθήσεται, ὁ δʼ Αἴσωπος, ὡς ἐκείνου περι- έργου φανέντος, πληγὰς λήψεται. ἡ μὲν οὖν βα- λοῦσα τὸ ὕδωρ εἰς τὴν λεκάνην, ᾔει τοὺς πόδας τοῦ ξένου νίψουσα· ὃ δʼ ἐπιγνούς ταύτην οὖσαν τὴν
[*](p. 50 b.)τοῦ οἴκου δεσπότιν, καθʼ ἑαυτὸν εἶπε· „τιμῆσαί με πάντως βούλεται, καὶ τούτου δὴ χάριν αὐτοχειρίᾳ τούς πόδας μου βούλεται νίψαι, ἐπεὶ θεραπαινίσιν εἶχεν ἂν τοῦτʼ ἐπιτάξαι.“ προτείνας οὖν τούς πόδας, ,,νίψον, κυρία“ φησί. καὶ νιψάμενος ἀνεκλίθη. τοῦ δὲ Ξάνθου κελεύσαντος οἶνον τῷ ξένῳ δοθῆναι πιεῖν, πάλιν ἐκεῖνος διελογίσατο καθʼ αὐτὸν ὡς ,,αὐτοὺς μὲν πρότερον ἔδει πιεῖν, ἐπεὶ δʼ οὕτως αὐτοῖς ἔδοξεν, οὐδὲν ἔργον ἐμοὶ τὰ τοιαῦτα ἐρευνᾶν“, καὶ λαβὼν ἔπιεν. ἀριστώντων δὲ καί τινος ἐδέσ- σματος τῷ ξένῳ παρατεθέντος κἀκείνου ἡδέως ἐσθί- οντος, ὁ Ξάνθος τῷ μαγείρῳ ὡς κακῶς τοῦτο ἀρτύ- σαντι ἐνεκάλει καὶ μέντοι καὶ ἀποδυθέντι πληγὰς ἐνεφόρει. ὁ δʼ ἀγρότης καθʼ ἑαυτὸν ἔλεγε· „τὸ μὲν
[*](1 νίψον τοῦ ξ. Φ γὰρ om. D 1 add. D 2 καθʼ ἑαυ- τὸν R Z καθʼ ἀυτὸν H καθαυτὸν P saepe, om. D μὲν om. D 1 add. D 2 3 λήγεται βάλλουσα R 4 εἴη) [*](5 νίψασα R, in D νίψουσα corr. ex νέψωσα δ᾿ ἐπι- γνοὺς V M R Q D Φ: ὅδʼ ἐ|γνοὺς H in pagina extrema, δὲ γνούς E (δὲ corr. ex δἐ), K Z v 6 δεσπότην V δέσποτιν D (ι ex corr.) δεσπότην P εἶπεν M με om. Φ 7 δὴ] δὲ Φ E H K Z v 8 ποδάσμου a πόδας μου b θεραπε- νίσιν V E H θεραπενίσων P 9 ἂν εἶχε Q erasa l. ν τοῦτο Φ 10 καὶ om A 1 add. A 2 ἀνεκλίνθη K Z b 12 ἑαυτὸν 13 μὲν τὸ πρ. E H K Z v ἐπεὶ δʼ ὡς A ἐπειδῶς P 14 τὰ τοιαῦτ᾿ ἐ. M Φ ἐρ. τὰ τοιαῦτα Q 15 ἀριστώντων scripsi: ἀριστούντων libri 16 παρατιθ. P) [*](17 τοῦτω P ἀρτύσαντος ἀρτίσαντι Q P 18 μέντι P ἀποδοθέντι R 19 ἐνεφώρει b 1534. 1547. δὲ R Z ἀγροιώτης b 1530. 1534. Neu. ἀγριώτης b 1547 καθʼ αὑ- τὸν A. H K Z v καθʼ ἀυτὸν P ἔλεγεν M E P) 265
ἔδεσμα ἄριστα ἕψηται καὶ οὐδενὸς αὐτῷ δεῖ πρὸς τὸ καλῶς ἔχειν· εἰ δὲ καὶ δίχα προφάσεως βούλεται τὸν αὐτοῦ δοῦλον μαστιγοῦν ὁ οἰκοδεσπότης, τί πρὸς ἐμέ“; κοῦ δὲ Ξάνθου ἀσχάλλοντος καὶ οὐχ ἡδέως διακειμένου, ἐπεὶ μηδὲν ὁ ξένος περιειργάζετο, τέλος πλακοῦντες ἠνέχθησαν. ὁ δὲ ξένος, ἅτε δὴ μήπω πλακοῦντος γευσάμενος, σωρεύων καὶ συνει λῶν αὐτούς ὡς ψωμοὺς ἤσθιε. τοῦ δὲ Ξάνθου τὸν ἀρτοποιὸν αἰτιασαμένου καὶ „τί δή ποτε, ὦ κατά- ρατε“, φαμένου ,,καὶ μέλιτος δίχα καὶ πεπέρεως τούς πλακοῦντας ἐσκεύασας“; ἐκεῖνος ἔφη· „εἰ μὲν ὠμός ἐστιν, ὦ δέσποτα, ὁ πλακοῦς, ἐμὲ τύπτε, εἰ δʼ οὐχ ὡς ἔδει ἐσκεύασται, μὴ ἐμὲ ἀλλὰ τὴν δέσποιναν αἰτιῶ.“ καὶ ὁ Ξάνθος· „εἰ πρὸς τῆς ἐμῆς τοῦτο γέγονε γυναικός, ζῶσαν αὐτὴν ἀρτίως κατακαύσω.“ καὶ πάλιν τῇ γυναικὶ νεύει αὐτῷ συνυποκριθῆναι διʼ Αἴσωπον. κελεύσας οὖν κληματίδας εἰς τὸ μέ-
[*](p. 52 b.) σον ἀχθῆναι, πυρὰν ἀνῆψε. καὶ λαβόμενος τῆς γυναικός, ἐγγύς τῆς πυρᾶς ἤγαγε, προσδοκήσιμος ὢν αὐτὴν εἰς τὸ πῦρ ἐπαφεῖναι. διέτριβε δέ πως
[*](1 ἄριστον P ἔψηται Q H 2 εἰ] ὁ Q 3 ἑαυτοῦ A ἐἀυτοῦ P αὐτοῦ M Q D R E H K Z v ὁ οἰκ. μαστ. Φ 4 τοῦ ξ. δὲ Φ ἀσχάλοντος V D E H ἀσχάλοντος m. pr. ἀσχάλοτος R m. pr. οὐχʼ E H οὑχως εἰδέως P εἰδ. m. pr. in ras. 5 μὴδὲν H περιεργάζετο A. 6 7 πλακοῦντες] κ A 2 bis fecit ex ν ὅτε b 1530 7 μηδέπω P συνε- λὼν R 8 ὡς ψωμούς in marg. add. V m. pr. 9 ἀρτο- ποιῶν P αἰτησαμένου V αἰτισαμένου A αἰτιασαμένους P αἰκισαμένου D τί om. Z 17 ἔφη] sic libri; differt pars exemplorum ed. Ald. 12 δὲ οὐχ R δ᾿ ὁυχως P (supra ω rasura) δ᾿ οὐχ᾿ ὡς Q 14 πρὸ R 15 γυνεκὸς A κατα- σκευάσω a (sed in nonnullis exemplis exstat κατακαύσω) 16 αὐτῶ libri συνειποκρ. P 17 διʼ] δʼ Z εἰς τὸ μ. κλημ. ἀχθ. Q 18 πῦρ R Q D ἀνῆψαι V 19 post ἤγαγε erasa l. ν Q προδοκ. A 1. σ add. A 2 προσδοκίσιμος b 1530 20 ἐπαφῆναι V, D 1, corr. D 2) 266
καὶ περιεβλέπετο τὸν ἄγροικον, εἴ πως ἀναστὰς τοῦ τοιοῦδε τολμήματος εἶρξαι αὐτὸν ἐγχειρήσειεν. ὃ δὲ καθʼ ἑαυτὸν αὖθις διεσκοπεῖτο ὡς ,,αἰτίας μὴ παρού- σης, τί δή ποτε οὕτως ὀργίζεται“; εἶτά φησιν· „οἰκο- δεσπότα, εἰ τοῦτο κέκρικας δεῖν γενέσθαι, ὑπόμεινόν με μικρὸν μέχρις ἂν ἀπελθών ἐνέγκω μου καὶ αὐτὸς ἐξ ἀγροῦ τὴν γυναῖκα, ὡς ἂν ἄμφω κατὰ τὸ αὐτὸ κατακαύσῃς“. ταῦτα τοῦ ἀνδρὸς ὁ Ξάνθος ἀκούσας καὶ τὸ τούτου ἀκέραιον καὶ γενναῖον θαυμάσας, τῷ Αἰσώπῳ φησίν· „ἴδε ἀληθῶς ἄνθρωπος ἀπερίεργος. ἔχεις τὰ νικητήρια λαβών, Αἴσωπε. ἅλις ἔχει σοι τοῦ λοιποῦ. τὸ δʼ ἐντεῦθεν ἐλευθερίας τῆς σῆς ἐπιτεύξῃ“.
Τῆς δʼ ἐπιούσης ὁ Ξάνθος ἐπέταξε τῷ Αἰσώπῳ εἰς τὸ βαλανεῖον ἀπελθεῖν καὶ σκέψασθαι, εἰ μὴ πολύς πάρεστιν ὄχλος, βούλεσθαι γὰρ αὐτὸν λου- θῆναι. ἀπιόντι δὲ ὁ στρατηγὸς συναντήσας καὶ τοῦ Ξάνθου γνούς αὐτὸν ὄντα, ἤρετο ποῖ πορεύοιτο. τοῦ δὲ „οὐκ οἶδα“ φαμένου, νομίσας ὁ στρατηγὸς τὴν ἐρώτησιν αὐτοῦ παρ᾿ οὐδὲν λογισθῆναι, εἰς εἰρκτὴν [*](1 περιεβλέπετο in corr. ex περιέβλεπετο ἄγρικον P ἀγροῖκον E τοῦ τοιοῦ δὲ Z τουτοιού-του δὲ P; in Q syllaba δε in rasura, in R l. υ u. τοῦ et l. ι u. τοι cor- rectae sunt 2 εἴρξας Q (accentus in rasura). εἶξαι A εἴξαι P ἐγχειρήσιεν Z 3 αὑτὸν Z v 4 δήποται) [*](οὗτος V in serie uerborum (in marg. οὕτως m. pr.) A οὔ- τος P οἰκοδέσποτα R K Z v, om. Φ 6 με in Q add. in linea extrema m. pr., μοι V R, δήμε Φ ἂν in A add. A 2) [*](7 ὡσὰν H κατατοαυτὸ V, P (sed erasa accentu qui erat in κατὰ), κατὰ τοαυτὸ M, D (ex corr.) 8 ἀκ. ὁ ξ. R 9 θαῦμα, P 10 αἰσῶπο P ἀπ. ἀνθρ. Φ D (etiam Q ἀνθρ. ἀπ.) 11 ἄλλις P ἔχει] ἔχοις V (l. o detrita), ἔχω Q (ω in ras.) σοι] σου M τοῦ] του M, acc. del. 12 τὸ δὲ A τοδὲ P εὐτεῦθεν H ἐπιτέξη A 15 αὑ- τὸν b 16 καὶ] τῆς b 1534 17 ξάντου Z ἤ. ποῦ A D Q ἤρετό που P ἤ. πῆ M E H πορεύετο Z 19 οὐτοῦ a παρουδὲν H E εἰρκτὴν V Q ἐρρκτὴν P)
267
αὐτὸν ἀπαχθῆναι κελεύει. ἀπαγόμενος τοίνυν ὁ Αἴσωπος ἔκραξεν· „ὁρᾷς, ὦ στρατηγέ, ὅπως ὀρθῶς ἀπεκρίθην ; ἃ γὰρ μὴ προσεδόκησα, καὶ συνήντησά σοι, καὶ εἰς εἰρκτὴν ἤδη ἀπάγομαι.“ καὶ ὁ στρατη- γὸς ἐκπλαγεὶς ἐπὶ τῷ τῆς ἀπολογίας ἑτοίμῳ, ἀφῆ- κεν ἀπιέναι· Αἴσωπος δὲ παραγενόμενος εἰς τὸ βαλανεῖον καὶ πλῆθος ἐν αὐτῷ θεασάμενος ὄχλου, καὶ λίθον ὁρᾷ κατὰ τὸ τῆς εἰσόδου μεσαίτατον κει-
[*](p. 54 b.) μενον, ἐφʼ ὃν ἕκαστος τῶν εἰσιόντων τε καὶ ἐξιόν- των τὸν πόδα προσέπταιε. τοῦτον δὲ εἶς τις εἰσιών ἐφʼ ᾧ λούσασθαι, ἄρας μετέθηκεν. ὑποστρέψας οὖν πρὸς τὸν δεσπότην, „εἰ κελεύεις“ φησί „δέσποτα, λούσασθαι, ἕνα ἄνθρωπον ἐν τῷ βαλανείῳ τεθέα- μαι“. καὶ τοῦ Ξάνθου ἐλθόντος καὶ τὸ πλῆθος τῶν λουομένων ἰδόντος καὶ „τί τοῦτο,“ εἰπόντος ,,Αἴ- σωπε; οὐχ ἕνα ἄνθρωπον ἔφης ἑωρακέναι ;“ ὁ Αἴ- σωπος „ναί·“ φησί ,,τὸν γὰρ λίθον ἐκεῖνον“, τῇ χειρὶ δείξας, „πρὸ τῆς εἰσόδου κείμενον εὗρον, ἐφʼ ὃν οἱ εἰσιόντες πάντες καὶ ἐξιόντες προσέπταιον. εἶς δέτις πρὶν ἢ προσπταῖσαι ἄρας μετέθηκεν. ἐκεῖ- νον οὖν ἕνα ἄνθρωπον εἶπον ἑωρακέναι, προτιμήσας
[*](1 inter τοίνυν et ὁ in Q littera erasa 4 εἰρκτὴν V Z H εἰρρκτὴν P 5 ἐκπλαγεὶς in in marg. suppl. τῷ] τὸ Q 8 μεσέτατον P μεσάστατον H 9 τῶνει -σιόν τὸν P; qualia plerumque praetermisi 10 προσέπτεαι a εἷς om. R δʼ εἷς Z 11 ἐφ ω D K, ἐφῶ M Q R H, P (erasa l. ν). a, ἐφῷ b (Z) μετέθηκεν corr. A m. pr. ex μεθῆκεν οὖν] δὲ K 13 βαλανίω A τεθέαμε Z 15 ἰδόντ Q m. pr.) [*](αἴσωπ Q, post π rasura 16 οὐγʼ E H 17 καὶ ὁ αἴσωπος V, om. Φ Q φησιν E K Z v 18 δείξας τῆ χειρὶ Q; in D post ἐκεῖνον lacuna est septem fere litterarum 19 οἱ om. Q εἰσίοντες καὶ οἱ ἐξ. D πρὸς πταίσαι (uel . . σας) P 20 μετέθηκε R 21 ἕνα ὄντα ἄνθρ. Q ἕνα ἅτον P) 268
τῶν ἄλλων“. καὶ ὁ Ξάνθος· „οὐδὲν παρὰ τῷ Αἰσώπῳ ἀργὸν πρὸς ἀπολογίαν.“
Ἄλλοτέ ποτε τοῦ Ξάνθου ἐξ ἀφέδρου ἐπανιόντος, καὶ πυθομένου τὸν Αἴσωπον, τί δή ποτε οἱ ἄνθρω- ποι μετʼ ἀπόπατον τὰ τῆς γαστρὸς ἐκκρίματα βλέ- πουσιν, ἐκεῖνος ἔφη „κατὰ τοὺς πάλαι χρόνους ἀνήρ τις τῶν τρυφερώτερον ζώντων πολύν χρόνον ὑπὸ σπατάλης ἐν τῇ ἀφόδῳ ἐκάθητο, ὡς καὶ τὰς οἰκείας ἐκεῖ διατρίβων ἀποπατῆσαι φρένας. ἐξ ἐκείνου τοί- νυν δεδοικότες οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων πρὸς τὰ τῆς γαστρὸς ἑαυτῶν ἀφορῶσι λύματα, μήπως καὶ αὐτοὶ τοῦτο πεπόνθασιν. ἀλλὰ σύ, δέσποτα, μὴ φοβοῦ· οὐ γὰρ ἔχεις φρένας.“
Ἐν ἡμέρᾳ δέ τινι συμποσίου συγκροτηθέντος καὶ τοῦ Ξάνθου σύν τοῖς ἄλλοις τῶν φιλοσόφων ἀνακλι- θέντος, καὶ τοῦ πότου ἤδη ἐπικρατήσαντος, συχνὰ προ- βλήματα μεταξύ τούτων ἐκαλινδεῖτο. καὶ τοῦ Ξάνθου ἀρξαμένουταράττεσθαι, Αἴσωπος παρεστὼς ἔφη· „δέ- σποτα, ὁ Διόνυσος τρεῖς κέκτηταικράσεις· τὴν μὲν πρώ- την ἡδονῆς, τὴν δὲ δευτέραν μέθης, τὴν δὲ τρίτην [*](p. 56 b.)ὕβρεως. καὶ ὑμεῖς οὖν πεπωκότες ἤδη καὶ ἡσθέντες, [*](1 post αἰσώπω add. φησὶν Φ 2 πρὸς] εἰς Φ (D) E H K Z v 3 ἄλλο τε ποτὲ K ἐξαφόδρου R m. pr. ἐξ ἀφέ- δρας Q ἐξαφέδρου H 5 μετὰ πόπατον P ἐκκρίμματα V ἐκκρίματα R m. pr. ἐκρίματα E H ἐκρίμματα b 1530 6 παλαιοὺς P K Z v, παλεοὺς A 7 τρυφερότερον R A. τρυ- φερώτερωον K inter ζώντων et πολὺν in Q erasum πο 8 τῆ scripsi: τῶ V, om. ceteri καὶ om. Φ οἰκίας P 9 ἐξεκείνου H 10 τὰ] τὰς K 11 ἑαυτῶν om. E H K Z v) [*](σι λυ et 13 ἐν in ras. M 2 12 ἀλλὰ σὺ Q sed ὺ loco l. l. οὶ erasarum m. pr. ἀλλασὺ P ἀλλά συ b 1534 ἀλλὰ σοὶ Z ἀλλά σοι a, b 1530 (E?) 15 τῶν φιλοσόφων] φίλοις Φ ἀνακλινθέντος D Z v 18 δεσπότα P 19 μὲν bis Z 20 μέθυς P 21 καὶ ὑμεῖς] ὑμεῖς Q οὖν] μὲν οὖν Φ ἡθέντες P)
269
τὰ ἐφεξῆς καταλίπετε.“ καὶ ὁ Ξάνθος ἤδη μεθύων φησί· „σιώπα, τοῖς ἐν Ἅιδου συμβούλευε“. καὶ ὁ Αἴσωπος· „οὐκοῦν καὶ εἰς Ἅιδου κατασπασθήσῃ“. τῶν δὲ σχολαστικῶν τις ὑποβεβρεγμένον ἤδη τῇ μέθῃ τὸν Ξάνθον ἰδὼν καὶ τὸ ὅλον εἰπεῖν οἰνο- πλῆγα, καθηγητά“, φησί „δύναταί τις ἐκπιεῖν τὴν θάλατταν ἄνθρωπος“; καὶ ὅς· ,,πάνυ μὲν οὖν. ἐγώ γὰρ αὐτὸς ταύτην ἐκπίομαι“. καὶ ὁ σχολαστικός· „εἰ δʼ οὐ δυνήσῃ, τί ποτέ σοι τίμημα ἐπιγράψψω“; καὶ ὁ Ξάνθος· „τὴν οἰκίαν μου τίθημι πᾶσαν. καὶ ἐπὶ τούτοις καταθέμενοι τούς δακτυλίους, τὰς συν θήκας ἐκύρωσαν. τότε μὲν οὖν διελύθησαν· τῇ δʼ ὑστεραίᾳ πρωίας ἐξεγερθέντος τοῦ Ξάνθου, καὶ τήν τε ὄψιν νιψαμένου καὶ τὸν δακτύλιον ἐν τῷ νίπτε- σθαι μὴ ἰδόντος, καὶ τὸν Αἴσωπον περὶ αὐτοῦ πυ- θομένου, ἐκεῖνος ,,οὐκ οἶδα“, φησί „τί ποτε γέγονεν. ἓν δʼ οἴδα μόνον, ὅτι τῆς οἰκίας σαυτοῦ ἀλλότριος γέγονας“. καὶ ὁ Ξάνθος· „ὅτι τί δή“; καὶ ὁ Αἴσωπος· „ὅτι τὴν χθὲς μεθύων συνέθου τὴν θάλατταν ἐκπιεῖν·
[*](1 τὰ] τοὺς V κατελίπετε V R καταλίπετε, α loco era- sae l. ε Q, καταλίπεται D καταλίπατε Φ E H 2 ἅδῃ E H K Z v 3 οὐκ οὖν Z εἰςάδου P ut 2 ἐνάδου κατασπα- σθείση E, κατασπαθήση D 4 ὑπὸ βεβραγμένον P, ὑπο- βεβρεγμένο D, ν add. D 2 τῆς μέθης V 5 τὸ om. E H K Z ν 6 φησιν E δύναταί] αί Q 2 pro ε 7 θάλ- λατταν priore l. λ deleta R, θάλασσαν V 8 ἐκπίωμαι R) [*](9 ἡδοῦ P δυνήθη F σοι τὸ τίμ. (τήμ. P) Φ 10 τὴκ τὶν P τίθη μοι P 11 τοὺς δακτ. καταθ. Q 12 διελύσαν Q (m. pr.?), διελεύθησαν b 1530 13 ἐξεγερ- θὲνθος Z ἐξεργεθέντος D 13 τὴν τε τὴν δὲ Z 14 νι- ψάμενος R τὸν] τὸ Φ τῷ om. A 15 ἰδόντος) εἰδό- τος Φ 16 ἐκεῖνος om. A 17 ἕν δʼ M Q b ἓν A (om. δ᾿) ἓν δʼ corr. ex ἐν δʼ R. ἐνδοἷδα P σαυτοῦ] αὐτοῦ D 18 καὶ ὁ Ξ. om. Φ inter ξ. et ὅτι in D deletum καὶ 19 ἰχθὲς A. θάλασσαν A πιεῖν Q) 270
κἀπὶ ταῖς ὁμολογίαις κατέθου καὶ τὸν δακτύλιον. κἀκεῖνος· „καὶ πῶς ἄρʼ ἐγὼ μεῖζον πίστεως ἔργον δυνήσομαι ; ἀλλὰ σοῦ νῦν δέομαι, εἴ τις ξύνεσις, εἴ τις δεινότης καὶ ἐμπειρία, ξυμπαρίστασο καὶ βοήθειαν ὄρεγε, ὡς περιγενέσθαι ἢ τάς γε συνθήκας λῦσαι.“ καὶ ὁ Αἴσωπος· „περιγενέσθαι μὲν οὐκ ἔνι, λυθῆναι δὲ τὰς ὁμολογίας ποιήσω. ἐπειδὰν γὰρ αὖ- θις τήμερον εἰς ταὐτὸ συνέλθητε, μηδʼ ὁτιοῦν φα- νῇς δειλιάσας, ἀλλʼ ἅπερ ὡμολόγησας παροινῶν, ταῦτα καὶ νήφων λέγε. κέλευσον μέντοι στρώματα
[*](p. 58 b.)καὶ τράπεζαν παρὰ τὴν ἠιόνα τεθῆναι καὶ παῖδας ἑτοίμους σύν ἐκπώμασιν ὀρέχειν σοι τὸ θαλάττιον ὕδωρ. ἐπειδὰν δὲ σύμπαντα θεάσῃ τὸν ὄχλον συν- δεδραμηκότα ἐπὶ τὴν θέαν, αὐτὸς ἀναπεσών κέλευ- σον ἐκ τῆς θαλάττης πλησθῆναι τὸ ἔκπωμα. καὶ τοῦτο λαβών ἐν ἐπηκόῳ πάντων εἰπὲ τῷ συνθηκο- φύλακι· ,,τίνας παρʼ ὑμῖν πεποιήκαμεν τὰς συνθή- κας“; καὶ ὃς ἀποκρινεῖταί σοι, ὡς ὡμολόγησας τὴν θάλατταν ἐκπιεῖν. στραφεὶς οὖν σὺ πρὸς ἅπαντας,
[*](1 κατέθου] μετέθου V 2 ἆρʼ A ἆρ P πίστεος b 1530. 1534 3 ἀλλά σου M Q D A K E H Z v ἀλλάσσου P) [*](νῦν om, R Φ σύνεσις M R Q D Φ σύνεσις corr. e σύν- θεσις Z σύνθεσις H E K v 4 ξυμπαρύστασο P 5 ὥσπερ γενέσθαι R γε om. Φ 7 δὲ] μὲν D ὁμ. Q corr. ex ὡμ. ποιή D 8 τἀὐτὸ E H ταυτὸ ceteri libri praeter V) [*](μὴ δ᾿ ὁτιοῦν R Q μηδοτιοῦν M D Z H E K μηδε τιοῦν A μὴ δὲ τι οὖν P φανεὶς V, b 1534 9 ἀλλάπερ P, D 1 (corr. D 3) παροινῶν (K Z) v: παρʼ οἶνον V M P Φ Q D E H (Q οἷν ν m. pr. in nas) 10 μὲν τὰ Q. μ. καὶ τρά- παιζαν καὶ στρ. P, μ. τρ. καὶ στρ. A 11 παῖδα R παί- δας Q 13 θεάσει P συνδεδρ. τὸν ὄχλον Q 14 ἐπει P) [*](θεὰν A. 16 ἐπικόω H 17 ὑμῖν corr. ex ἡμῖν m. pr. πεποιήμεθα Φ 18 ἀποκρίνεταί R D, ἀποκρίνεῖ- ταί P; (in Q . . ται corr. m. pr. ex . . τε) ὁμολ. A D K οὑμολ. P 19 θάλασσαν K Z v, E (sed ττ supra lin.) ) 271
οὕτω φράσον· ,,ἄνδρες Σάμιοι, ἴστε καὶ ὑμεῖς πάν- τως πλείστους ὅσους ποταμούς ἐκβάλλοντας εἰς τὴν θάλατταν. ἐγὼ δὲ συνεθέμην μόνην τὴν θάλατταν ἐκπιεῖν, οὐ μὴν καὶ τούς ἐξιόντας εἰς αὐτὴν ποτα- μούς. οὗτος οὖν ὁ σχολαστικὸς ἀπελθών πρότερον ἐπισχέτω τούς ποταμούς ἅπαντας, εἶτα δʼ εὐθύς ἐγώ τὴν θάλατταν μόνην ἐκπίομαι.“ ὁ δὲ Ξάνθος τὴν μέλλουσαν ἐκ τούτου τῆς συνθήκης διάλυσιν ἔσεσθαι γνούς, ὑπερήσθη. τοῦ δήμου τοίνυν παρὰ τὸν αἰγιαλὸν συρρεύσαντος ἐπὶ θέαν τοῦ πραχθή- σεσθαι μέλλοντος, καὶ τοῦ Ξάνθου κατὰ τὰ διδαχ- θέντα πρὸς τοῦ Αἰσώπου δράσαντος καὶ εἰπόντος, οἱ Σάμιοι ἀνεβόησαν εὐφημοῦντες αὐτὸν καὶ θαυ- μάζοντες. ὁ δὲ σχολαστικὸς προσπεσών τηνικαῦτα τῷ Ξάνθῳ, νενικῆσθαί τε ὡμολόγει καὶ τὰς συνθή- κας ἐδεῖτο λῦσαι· ὃ καὶ πεποίηκε Ξάνθος δυσωποῦν- τος τοῦ δήμου.
Ἀφικομένων δʼ αὐτῶν εἰς τὴν οἰ- κίαν, Αἴσωπος προσελθών τῷ Ξάνθῳ φησίν· ,,ὁ [*](1 οὕτως φρ. φρ. οὕτως Φ (οὖτως P, ω fecit m. pr. ex ο) πάντων D, ς add. D 2 2 ἐμβάλλοντας Φ, Q (sed μ m. pr. pro erasa l. κ) 3 θάλασαν V Φ K Z v μόνον D (μό) 4 ἐξ. A 2 fecit ex ἀξ. A; εἰσιόντας R, Q 2 in marg., E) [*](5 οὔτως P 5— 6 uu, οὑτος . . . ἅπαντας intra lineas et in marg. add. Q m. pr. 7 ἐκπίωμαι 8 μέλλου P τούτης τῆς E 9 παρὰ] περὶ V 10 αἰγυαλόν R συ- ρεύσαντος P συρεύσ. Q m. pr. ἐπὶ θέα R πραχθ.] inter α et χ erasa l. γ Q 11 διδαχθέντα] δι in ras. Z; διατα- χθέντα διαχθέντα P m. pr. 12 πρὸς τοῦ Αἰσ. om. Φ) [*](δράσαντος] πράξαντος P 13 ἀνευόησαν P εὐφη- μοῦνταις P 14 σχολαστικῶς P προσπεσὸν Q τι νι καύτα P 15 ὁμολῶγει P; ὡμ. ex ὁμ. corr. D 16 λύ- σαι πεποίηκε ὁ ξ. A 17 αὑτῶν P 18 προεξελθὼν Φ)
272
πάντα σοι τὸν βίον χαρισάμενος ἐγὼ οὔκουν ἄξιός εἰμι[,δέσποτα,] τυχεῖν ἐλευθερίας“; καὶ ὁ Ξάνθος λοι- δορήσας αὐτὸν ἀπήλασε λέγων· „μὴ γὰρ οὐ βουλο-
[*](p. 60 b.)μένῳ μοι ἦν τοῦτο πρᾶξαι; ἀλλʼ ἔξελθε πρὸ τοῦ πυλῶνος καὶ σκέψαι. κἂν ἴδῃς δύο κορώνας, ἀνάγ- γειλόν μοι· ἀγαθὸς γὰρ οἰωνὸς οὗτος· ἐπεὶ εἰ μίαν ἴδοις, τοῦτο πονηρόν.“ προελθὼν οὖν ὁ Αἴσωπος καὶ συμβὰν οὕτω δύο κορώνας ἐπί τινος ἰδὼν δέν- δρου καθεζομένας, εἰσελθὼν τῷ Ξάνθῳ ἀνήγγειλεν. ἐξιόντι δὲ τῷ Ξάνθῳ ἡ ἑτέρα τούτων ἀπέπτη. καὶ ὁ Ξάνθος θατέραν μόνην ἰδὼν ἔφη· „οὐκ εἶπάς μοι, κατάρατε, δύο ἑωρακέναι“; καὶ ὅς· „οὕτως· ἀλλ᾿ ἡ ἑτέρα ἀπέπτη“. καὶ ὁ Ξάνθος· ,,ἐπέλιπέ σοι, δραπέτα, τὸ χλευάζειν με“; καὶ κελεύει αὐτὸν γυ- μνωθέντα τύπτεσθαι. τοῦ δʼ Αἰσώπου μαστιζομέ- νου, προσελθών τις ἐκάλει ἐπὶ δεῖπνον τὸν Ξάνθον. καὶ ὁ Αἴσωπος [ἔτι] τυπτόμενος ἀνεβόησεν· „οἴμοι τῷ δυστήνῳ· ἐγὼ μὲν γὰρ ὁ τὸ δικόρωνον ἰδὼν
[*](1 χ., ἐγώ· a οὐκ in serie uerborum, γρ. οὔκουν in mar- gine E οὐκανάξιος P 2 δέσποτα om. V: habent ceteri) [*](λοιδορησάμενος Q 3 ἀπέλασε V βολομένω M βουμένω Q, λο Q 2 4 ἦν in marg., D intra lineas m. pr. πράξαι R P ἐξέλθε Z 5 σκέψαι] αι m. pr. ex ε ἵδης κωρῶνας P, κορ. factum ex κωρ. Q, κόρ. D ἀναγκ. A 6 ἐπεὶ] πλὴν? ἴδης E ἴδη V Z v πονηρῶν P προελθὼν M F Φ: προσελθὼν ceteri) [*](ὁ om. M R Q D H E 8 οὕτω om. Φ ἰδὼν ἐ. τ. δ. Q, ἰδὼν in D om. adiecit intra uersus D 2 9 προσελθὼν E H K Z v 11 οἷπας H E 12 δύο καταρ. ἑ. Q οὔτος P) [*](13 ἑτέρη D σοι] Sintenis ad Plut. Cat. 13, 23. Wyt- tenb. t. VIII, 1 p. 655. Interpr. ad Thom. Mag. p. 349 Bern.) [*](14 χλεβάζειν R 15 αἰσόπου A. μαστιζομένου V μαστιγομένου A μαστιγωμένου R P E H μαστιγουμένου M Q D K Z v 16 ἐπὶ τὸ δ. E H K Z v, ἐπει δ. P 17 τυπτό- μενος V: ἔτι (ἔτυ P) τυπτόμενος M R Q D Φ E H K Z v ἀνε- υόησεν P 18 τῷ om. A. ὁ τὸ] ὁ in A. add. m. pr.; ὅτι Q D δίκωρον R ἰδὼν] εἰδὼς Φ) 273
τύπτομαι, σὺ δʼ ὁ μίαν ἰδών μόνην εἰς εὐωχίαν ἄπει. ἕωλος ἄρʼ ἦν ἡ οἰωνοσκοπία.“ καὶ ὁ Ξάνθος τὸ ἀγχί- νουναὐτοῦ θαυμιάσας, παύσασθαι κελεύει τυπτόμενον.
Μετὰ δʼ οὐ πολλὰς ἡμέρας φιλοσόφους καὶ ῥήτορας καλέσας ὁ Ξάνθος, ἐκέλευσε τῷ Αἰσώπῳ πρὸ τοῦ πυλῶνος στῆναι καὶ μηδένα τῶν ἰδιω- τῶν εἰσελθεῖν συγχωρῆσαι, ἀλλʼ ἢ τούς σοφούς μόνους. τῇ δὲ ὥρᾳ τοῦ ἀρίστου κλείσας Αἴσωπος τὸν πυλῶνα, ἐντὸς ἐκαθέσθη. τῶν κεκλημένων δέ τινος ἐλθόντος καὶ τὴν θύραν κόπτοντος, Αἴσωπος ἔνδοθεν ἔφη· „τί σείει ὁ κάων;“ ὃ δὲ νομίσας κύων κληθῆναι, ὀργισθεὶς ἀνεχώρησεν. οὕτως οὖν ἕκαστος ἀφικνούμενος, αὖθις ἀπῄει σὺν ὀργῇ, νομίζων ὑβρί- ζεσθαι, τοῦ Αἰσώπου ταὐτὰ πάντας ἔνδοθεν ἐρω- τῶντος. ἑνὸς δʼ αὐτῶν κόψαντος καὶ ,,τί σείει ὁ κύων“; ἀκούσαντος, καὶ ,,τήν τε κέρκον καὶ τὰ ὦτα“ ἀποκριθέντος, Αἴσωπος αὐτὸν ὀρθῶς δοκιμά- [*](p. 62 b.) σας ἀποκεκρίσθαι, ἀνοίξας πρὸς τὸν δεσπότην ἤγαγε καὶ φησίν· „οὐδεὶς τῶν φιλοσόφων συνεστιαθῆναί σοι ἦλθεν, ὦ δέσποτα, πλὴν οὗτος μόνος“. καὶ ὁ Ξάνθος σφόδρα ἠθύμησε, παραλελογίσθαι οἰηθεὶς ὑπὸ τῶν κληθέντων. τῇ δʼ ὑστεραίᾳ συνελθόντες [*](1 σύ δʼ 2 ἕωλος Q P Z b οἰνοσκοπία D οἰνοσκο- πέα R 3 ἀγχοίνουν D κελεύει παύεσθαι Q (αι corr ex ε)) [*](4 δʼ οὐ] δὲ Q 6 στῆσαι R μὴδένα H 7 εἰσελθεῖν M pr. ex corr. ἢ om. Φ 10 inter κόπτον et τος in Q quat- tuor litterae ab initio uersus erasae 11 ἔνδον Q τίσει ει ὁ P) [*](ὁ] ὁ δὲ b 1530 12 ὀργισθεὶς in A add. A 2 οὗτος A. οὔτος P 13 ἀπείη E ὑβρίσθαι A 14 ταυτὰ M V R, (eraso spiritu) E Z v ταῦτα A. ταύτα P ἐρωτόντος E) [*](15 αὐτῶν P 2 τί συ εἰ ὁ P 16 τε in M supra uer- sum add. M 2 ut uidetur 17 δοκ. ὀρθ. ἀπ. Q 18 ἤγα- γεν M 19 συνεσθιαθῆναι V συνεστιασθῆναι D 20 οὗ- τος καὶ μ. E 21 ἠθύμησε erasa l. ν Q ἠθύμησεν M 22 ὑπὸ] παρὰ R m. pr. τῆς δʼ ὑστεραίας M R Q D Φ E H K Z v)
274
οἱ κληθέντες ἐπὶ τὴν διατριβήν, ἐνεκάλουν τῷ Ξάνθῳ, φάσκοντες· „ὡς ἔοικας, ὦ καθηγητά, ἐπε- θύμεις μὲν αὐτὸς ἐξουδενῶσαι ἡμᾶς, αἰδούμενος δέ, τὸν σαπρὸν ἐπὶ τοῦ πυλῶνος ἔστησας Αἴσωπον, ὡς προπηλακίσαι καὶ κύνας ἡμᾶς ἀποκαλέσαι.“ καὶ ὁ Ξάνθος· „ὄναρ τοῦτ ἔδτιν, ἢ ὕπαρ“; κἀκεῖνοι· „εἰ μή ῥέγχομεν, ὕπαρ“. καὶ δὴ τάχος μετακληθεὶς Αἴ- σωπος καὶ ἐρωτηθεὶς σὺν ὀργῇ, τοῦ χάριν ἀτίμως τούς φίλους ἀπέστρεψεν, ἔφη· ,οὐχὶ σύ μοι, δέσποτα, ἐνετείλω, μή τινα τῶν ἰδιωτῶν καὶ ἀμαθῶν ἀνδρῶν ἐᾶσοι πρὸς τὴν σὴν συνεισελθεῖν εὐωχίαν, ἀλλʼ ἢ τοὺς σοφούς μόνους“; καὶ ὁ Ξάνθος· „καὶ τίνες οὗτοι; οὐ τῶν σορῶν“; καὶ ὁ Αἴσωπος· „οὐδεμιᾷ μηχανῇ· αὐτῶν γὰρ κοπτόντων τὴν θύραν, κἀμοῦ ἔνδοθεν ἐρωτῶντος „τί ποτε σείει ὁ κύων“ ,οὐδʼ ὁστι- σοῦν αὐτῶν συνῆκε τὸν λόγον. ἐγὼ γοῦν ὡς ἀμα- θῶν πάντων φανέντων, οὐδένα τούτων εἰσήγαγον, πλὴν τὸν σοφῶς τοῦτον ἀποκριθέντα μόνον.“ οὕτως οὖν τοῦ Αἰσώπου ἀπολελογημένου, ὀρθῶς ἅπαντες λέγειν αὐτὸν ἐψηφίσαντο.
[*](2 φάσκοτες a, λέγοντες D Φ ἔοικεν 5 προπιλα- κίσαι V προπηκίσαι Q, λα Q2 καύνας Φ ἐπικαλέσαι P 6 ἔστιν H: ἐστι A, ceteri libri ἐστὶν ὕπαρξ· P κἀκεῖ- τος V M E H 7 ῥέγχωμεν D τάχα R 8 ἀτ. τ. φ. V M R D: τ. φ. ἀτ. E H K Z v, τ. φιλοσόφους (in A corr. m. pr. ex φίλους) ἀτίμους Φ 9 ἀπέστρεψας σὺ in K corr. e σοι μοι) με 10 ἀμαθῶν in A fecit ex ἀγα- θῷν m. pr. 11 inter σὴν et σ. in deletum εισελσυνεισῆλ- θεν συνελθεῖν Q D E H K Z v ἢ] ἡ P 12 σ. καὶ μόνους Φ, σ. καὶ λογίους D 13 οὐδὲ μιᾶ Q 14 μ. α. καὶ γὰρ R μ.: α. καὶ γὰρ M Q D E H K Z v μ.· α. γὰρ καὶ Φ)[*](15 ποτε om. R σύει E οὐδʼ ὁ. Q eraso qui in ὁ erat accentu, οὐδόστ. Z 16 λόγων P μαθῶν (in uersus initio) P 18 σοφὸν A σοφῶν P μόνον scripsi μοι libri οὕτος P 19 ἄπαντες] οἱ πάντες Q)275