καὶ ὁ ἔμπορος ἐπιβὰς τῆς Χάμου, τὸν μὲν γραμματικὸν σὺν τῷ ψάλτῃ καινὰς στολὰς ἀμφιέσας, ἵστησιν ἄμφω ἐπὶ τοῦ πρα- τηρίου. τὸν δʼ Αἴσωπον ἐπεὶ μηδαμόθεν εἶχε κοσμῆ- σαι, ὅλος γὰρ ἦν ἁμάρτημα, ἐσθῆτα σάκκου τούτῳ περικαθάψας, μέσον ἀμφοῖν ἔστησεν, ὡς καὶ τούς ὁρῶντας ἐξίστασθαι λέγοντας ,,πόθεν τοῦτο τὸ βδέ- λυγμα, τὸ καὶ τούς ἄλλους ἀφανίζον;“ Αἴσωπος δὲ καίπερ ὑπὸ πολλῶν σκωπτόμενος, ἵστατο μέντοι τολμηρὰ πρὸς αὐτούς ἀτενίζων. Ξάνθος δὲ ὁ φιλό- [*](ἐστιν E ἤ τις) ἢ τίς εἴ τις Φ ἥτις H. τις om. b 1547 1 ἐκεῖνον om. R τὸ om. A μεμελανομένον P Z, in Q ω ex corr. pro ο; μελανωμένον, in marg. με K 2 ἀνθρώπιον] ον in P add. im. alia in rasura: primo uidetur scripta fuisse forma barbara ἀνθρῶπιν νουνεχέστερον R 3 δαπανο- μένους P Z ἄρτους om. R 4 τὰ στρ.] τὰ in A. add. A 2) [*](στρώματα sed ω ex corr., στρώμματα altera l. μ deleta R πεφορτισαμένων a 6 μεν omisso accentu Z saepe 7 ὑπελήφθη P, (sed supra scr. ει Q 2) 8 ὁ supra uer- sum A1 9 αὐτῷ] αὐτῶν V P 10 ἀπάραι A E H δὴ corr. em δὲ D m. pr. ἀπεμπωλήσοντι V M b ἀπεμπολή- σοντι Φ 11 σώματα V σώματια E 12 ψ in A. exarauit A 2 13 ἀμφιάσας E ἵστησαν Z 14 post εἶχε erasa l. ν) [*](15 ὅλως Φ, ὅλος corr. ex ὅλως V Q m. pr. 16 περικα- λύψας D ἕστηκεν H 19 ὑπὸ ex ἐπὶ in D m. alia fecit) [*](ἵσταντο P ἵστατο E μέντοι bis R 20 τολμηρῶς A. Q D R τολμηρὸς P)
239
σοφος, εἷς τῶν ἐνοικούντων ὤν τηνικαῦτα τῇ Σάμῳ, προελθών ἐπὶ τὴν ἀγορὰν καὶ θεασάμενος τούς μὲν δύο παῖδας σύν εὐπρεπείᾳ παρισταμένους, μέσον δὲ τούτων τὸν Αἴσωπον, ἠγάσατο τὴν τοῦ- ἐμπόρου ἐπίνοιαν, ὅπως τὸν αἰσχρὸν ἐν τῷ μεταξὺ τέταχεν, ὡς τῇ παραθέσει τοῦ δυσειδοῦς καλλίους ἑαυτῶν τούς νεανίσκους φανῆναι. ἐγγυτέρω δʼ ἐπιστάς, ἐπύθετο τὸν ψάλτην, πόθεν ἂν εἴη. καὶ ὅς· „Καπ- παδόκης“. καὶ ὁ Ξάνθος· „τί οὖν οἶδας ποιεῖν“; ὃ δέ „πάντα“. καὶ ἐπὶ τούτοις Αἴσωπος ἐξεγέλασε. τῶν
[*](p. 20 b.) δὲ σχολαστικῶν, οἳ τῷ Ξάνθῳ συνῆσαν, ὡς εἶδον αὐτὸν γελάσαντα καὶ παραφήναντα τούς ὀδόντας ἐξαίφνης, καί τι τέρας ὁρᾶν δοξάντων, καὶ τοῦ μέν „ἦ που κήλη ἐστὶν ὀδόντας ἔχουσα“ λέγοντος, τοῦ δέ „τί ποτε ἄρα ἰδών ἐγέλασε;“ τοῦ δὲ ὡς „οὐκ ἐγέ- , λακεν, ἀλλʼ ἐρρίγωσεν“, πάντων δὲ βουλομένων γνῶναι τίς ποτε ἦν ὁ γέλως, εἶς τις αὐτῶν προσελ- θών τῷ Αἰσώπῳ φησίν· ,ὅτου χάριν ἐγέλασας“; καὶ ὅς· „ἀποχώρει, θαλάττιον πρόβατον“. τοῦ δὲ ἀμη- χανήσαντος τοῖς ὅλοις ἐπὶ τῷ λόγῳ, κἀκ τοῦ εὐθέος
[*](1 ἐνοικούτων V τηνικαύτους P 2 προσελθὼν A K προἐξελθῶν P 3 εὐτρεπεία V 4 ἡγήσατο V ἡγάσατο P ἠγάσατο A quod in ἠγήσατο mutauit A 2 5 τέταχεν corr. ex τέταγεν m. pr. 7 νεανίσκους V: νεανίας ceteri 7 ἐγγυτέρῳ v ἐγγιτέρῳ Z ὲγγιτέρω K δὲ Z s 8 τὸν ψάλτην (οῦ et ου m. rec.) D τοῦ ψάλτου P K v καπαδόκης Q; ο in A add. m. rec. 9 εἶδας ποιῆν P 10 ἐξεγέλασεν) [*](11 Ξάνθει V 12 αὐτὸν in A add. A 2 ὁδόντας R P H ut saepe; in Q ὁ. mutatum in ὀ. 13 καὶ τοῦ μὲν in A bis scriptum semel erasum est 15 ποτʼ Q ἆρα H, E (ex corr.) ἐγέλασεν M δὲ ὡς V R: δʼ ὡς ceteri 16 ἐρί- γωσεν V ἐρίγωσεν D ρ add. D 2 ἐρρίγωσε Q (sed deleta l. ν), R Q Z ν ἐρίγωσε A P (deleta l. ν), E H 17 προελθών V) [*](18 cf. Syntipam p. 188, 12 19 θάλ. πρόβ. in margine suppleuit Z mpr. 20 εᾀκτοῦ a κᾳκτοῦ b κἀκ τούτου E 20 εὐθέος M: εὐθέως D supra scr. ο, εὐθέως ceteri) 240
ἀναχωρήσαντος, ὁ Ξάνθος τῷ ἐμπόρῳ φησί· ,,πόσου τιμήματος ὁ ψάλτης“; τοῦ δέ „χιλίων ὀβολῶν“ ἀποκριναμένου, πρὸς τὸν ἕτερον ἦλθεν, ὑπερβάλλον ἀκούσας τὸ τίμημα. καὶ μέντοι καὶ τοῦτον ἐρομένου τοῦ φιλοσόφου, πόθεν ἂν εἴη, καὶ ἀκούσαντος ὅτι Λυδός, καὶ ἐπανερομένου „τί οὖν οἶδας ποιεῖν;“ κἀκείνου φαμένου ,,πάντα, πάλιν ἐγέλασεν Αἴσω- πος. τῶν σχολαστικῶν δέ τινὸς διαπορουμένου „τί δή ποτε οὗτος πρὸς πάντα γελᾷ“ ; ἕτερος πρὸς αὐτὸν εἶπεν· „εἰ βούλει καὶ σὺ θαλάσσιος τράγος ἀκοῦσαι, ἐρώτησον“. ὁ δὲ Ξάνθος καὶ αὖθις ἤρετο τὸν ἔμ- πορον· ,,πόσου τιμήματος ὁ γραμματικός;“ κἀκείνου „ρισχιλίων ὀβολῶν“ ἀποκριναμένου, δυσφόρως ὁ φιλόσοφος ἤνεγκε τὴν ὑπερβολὴν τοῦ τιμήματος καὶ στραφεὶς ἀπῄει. τῶν δὲ σχολαστικῶν ἐρομένων, εἰ μὴ ἤρεσεν αὐτῷ τὰ σωμάτια, „ναί“, φησίν „ἀλλὰ δόγμα κεῖται, μὴ ἀνδράποδον ὠνεῖσθαι τῶν πολυτί- μων“. ἑνὸς δὲ τούτων φαμένου „ἀλλʼ εἰ τοῦθʼ οὕτως ἔχει, τὸν γοῦν αἰσχρὸν τοῦτον οὐδεὶς νόμος ἐμποδών ἵσταται μὴ ὠνήσασθαι· τὴν αὐτὴν γὰρ καὶ
[*](1 πόσου corr. ex πόσον P 3 ἀποκρινομένου A. 4 ἀκούσας] ἀκηδιάσας ? cf. W τούτων P ἐρωμένου E H) [*](5 ἀκούσαντος] ἀκούσας 6 λιθὸς Z ἐπανερωμέ- νου H εἷδας E b 7 ἐγέλασε A, ν add. A 2; αἴσωπος ἐγέλασε R 8 διαπορουμένον (l. ν finalem substituit m. pr. in locam erasi ων) Q, ἀπορουμένου E H E M v, ἐπανερομένου Φ) [*](9 πρὸς πάντα scripsi et sic Q: πρὸς πάντας V M D Φ E H K Z v πάντας (om. praepositione) 10 θαλάττιος Q D E H K Z v 11 ἔμπορον] αἴσωπον V 12 ὁ ante γρ. om. P) [*](γραματικὸς A. καὶ ἐκείνου Z 13 ὀβ. corr. ex ὀκ. P ἀποκριναμένον P δυσφόρος P δισφόρως Z ἐδυσφόρει ὁ φ.· καὶ τὴν ὑ. οὐκ ἤνεγκε τοῦ τιμ. 15 ἀπείη E ἐρωμένων H ἐρωμένον P 16 ἤρεσε A. ν add. A 2 17 ἀν- δράποδον corr. ex ἀνδραπόδων m. pr. τῶν in D add. D2) [*](πολιτῶν in R ante πολιτίμων statim deletum 18 εἰθ᾿ οὕτως Φ, D (ταῦ add. D 2), εἰ ταῦθʼ οὕτως D 2, K Z v 19 ἔχει, erasa L. ν Q 20 καὶ οὗτος] καὶ om. V) 241
οὗτος λειτουργίαν εἰσοίσει· καὶ ἡμεῖς τὸ τίμημα τούτου καταθησόμεθα“, Ξάνθος ἔφη· „ἀλλὰ γελοῖον
[*](p. 22 b.) ἂν εἴη ὑμᾶς μὲν ἐκτῖσαι τὸ τίμημα, ἐμὲ δὲ τὸν δοῦ- λον ὠνήσασθαι· ἄλλως τε καὶ τὸ γύναιόν μου καθά- ρειον ὄν, οὐκ ἂν ἀνάσχοιτο ὑπ’ αἰσχροῦ σωματίου ὑπηρετεῖσθαί“. τῶν δὲ σχολαστικῶν αὖθις εἰπόντων „ἀλλʼ ἐγγύς ἡ γνώμη, καθηγητά, τοῦ μὴ πείθεσθαι γυναικί“, ὁ φιλόσοφος εἶπε· „λάβωμεν πρότερον πεῖραν εἰ οἶδέ τι, μή ποτε καὶ τὸ τίμημα μάτην ἀπό- ληται“. προσελθών γοῦν τῷ Αἰσώπῳ „χοῖρε“ φησί. καὶ ὅς· „μὴ γὰρ ἐλυπούμην“; καὶ ὁ Ξάνθος· „ἀσπά- ζομαί σε“. κἀκεῖνος· ,,κἀγὼ σέ“. καὶ ὁ Ξάνθος ἅμα τοῖς ἄλλοις ἐπὶ τῷ παραλόγῳ καὶ ἑτοίμῳ τῆς ἀποκρίσεως ἐκπλαγείς, ἤρετο· „ποταπὸς εἶ“; ὁ δέ „μέλας“ φησι. καὶ ὁ Ξάνθος· ,,οὐ τοῦτό φημι, ἀλλὰ πόθεν γεγέννησαι“; καὶ ὅς· ,,ἐκ τῆς γαστρὸς τῆς μητρός μου“. καὶ ὁ Ξάνθος· ,,οὐ τοῦτο λέγω, ἀλλʼ ἐν ποίῳ τόπῳ γεγέννησαι;“ κἀκεῖνος· ,,οὐκ ἀνήγγειλέ μοι ἡ μήτηρ μου, πότερον ἐν ἀνωγέῳ ἢ κατωγεῳ“.
[*](2 τοῦτο A τούτο P ὁ ξάνθος v 3 ἂν εἴη] μὲν ἄν εἴη Q μὲν om. E H F K Z v ἐκτίσαι M V Q D Φ R E H v) [*](4 μου] μὲν Q καθάριον D F K Z v. in Q ει m. pr. sed ut uidetur corr. ex ι 5 ἂν om. Z σώματος 7 καθηγητά, τοῦ scripsi: καθηγητὰ τὸ Q D R, cf. W. κα... τὰ τὸ cum spatio trium litterarum M κατὰ τὸ V E H F K Z v τοῦ solum Φ πίθεσθαι Z 8 γυναικὸς R εἶπε V sed ε uidetur corr. ex εν, εἶπεν M λάβομεν P E H πρῶτον M 9 πεῖραν om. ἀπόλληται Φ ἀπόλυται V D ἀπόλειται E 10 οὖν K φησίν E 11 ἀσπάσομαί Z) [*](12 κακ. καγὼ σε D, κ. κἀγώ σε Q 13 τῆς ἀποκρίσεως om. 15 φησὶν E ὁ ξ., φησὶν, οὐ τ. φ. R 16 γεγέ- νησαι D Φ E H K Z v ..ν.. R καὶ ὁ ξ. — μου (17) om. Z) [*](17 καὶ ὃς] καὶ ὃ ὁ P, κἀκεῖνος V τούτω Z 18 γε- γένησαι Q D K F v, in R prius ν add. m. pr. ἀνήγγειλέν P) [*](19 μου om. Q D R H, E (sed in hoc libro erasum est) πρότερον P ἐν om. R E ἀνωγέω ἢ κατωγέω M V Q R P E H ἀνωγαίω, ἢ κατωγαίω D) 242
καὶ ὁ φιλόσοφος „τί δὲ πράττειν ἐπίστασαι“; κἀκεῖ- νος· „οὐδέν“. καὶ ὁ Ξάνθος· „τίνα τρόπον“; ὃ δέ „ἐπειδήπερ οὗτοι πάντα ἐπίστασθαι ἐπηγγείλαντο, ἐμοὶ δὲ κατέλιπον οὐδὲ ἕν“. καὶ ἐπὶ τούτοις οἱ σχο- λαστικοὶ ὑπερφυῶς ἀγάμενοι, „νὴ τὴν θείαν πρό- νοιαν“, ἔφασαν, ,πάνυ καλῶς ἀπεκρίνατο· οὐδὲ γὰρ εἶς ἐστιν ἄνθρωπος, ὃς ἅπαντα εἰδείη. διὰ γὰρ ταῦτα δηλαδὴ καὶ ἐγέλα“. αὖθις οὖν ὀ Ξάνθος φησί· „βούλει πρίωμαί σε“; καὶ ὁ Αἴσωπος· „ἐμοῦ πρὸς τοῦτο συμβούλου δέῃ; ὁπότερόν σοι δοκεῖ βέλτιον, ἤτοι πρίασθαι ἢ μή, ποίει· οὐδεὶς γὰρ οὐδὲν πρὸς βίαν ποιεῖ· τοῦτο παρὰ τῇ σῇ κεῖται γνώμῃ. κἂν μὲν βούλῃ, βαλαντίου θύραν ἀνοίξας ἀργύριον ἀρίθμει· εἰ δὲ μή, μὴ σκῶπτε“. πάλιν οὖν οἱ σχο- λαστικοὶ πρὸς ἀλλήλους ἔφασαν· ,,νὴ τούς θεούς,
[*](p. 24 b.)νενίκηκε τὸν καθηγητήν“. τοῦ δὲ Ξάνθου φήσαντος „ἐὰν πρίωμαί σε, δραπετεῦσαι βουλήσῃ“; γελάσας ὁ Αἴσωπος ἔφη· τοῦτο εἰ βουλήσομαι πρᾶξαι, οὐ πάντως χρήσομαί σοι συμβούλῳ, ὡς δὴ καὶ σὺ μικρῷ
[*](2 καὶ ὁ ξάνθος in D add. D 2 in margine 3 ἐπίσταν- ται R 4 ἐμοί δε E H ante κατέλιπον in D trium fere litterarum rasura οὐδεὲν (ὲν factum ex ἑν) F οὐδεέν M H E ὁυδεὲν P 7 ἄνωσ Z ὃς ἅπαντα εἰδείη V D: ὃς ἂν πάντα εἰδείη ceteri. cf. Krügeri Gr. Gr. 54, 14, 4 Madvigi Synt. Gr. p. 143 n. διὰ γὰρ ταῦτα postea addita in Z 8 post ἐγέλα in erasum σε 10 τούτου R 11 ἤτοι] ἥτοι E ἤτη P ἢ F K Z v 12 κἄν μεν Z ut saepe 13 βούλη, η ex ει factum m. pr. M βούλει Q D Φ E H post βούλει in Q in extrema p. 19 erasum βα: qualia fere semper praeterii) [*](14 ἀριθμεῖ Z alterum μὴ om. E H F K Z a, b 1530 σκῶπτε, in margine κόπτε K 14 οὖν om. A 17 δραπε- τεύση D αι add. D 2 βουλήση corr. ex βουλεύση D, βου- λήσει P 17 inter γελάσας ὁ add. τοίνυν E, τοί deletum E) [*](18 τοῦτο] ταῦτα Φ πράξαι Q R P b 19 πάντα P ὡς] ὁς b 1530, ὃς 1534 μικ in A corr. ex μοι) 243
πρόσθεν ἐμοί“. καὶ ὁ Ξάνθος· „καλῶς μὲν λέγεις, ἀλλʼ αἰσχρὸς εἶ“. κἀκεῖνος· „εἰς τὸννοῦν ἀφορᾶν δεῖ, φιλό- σοφε, καὶ μὴ εἰς τὴν ὄψιν“. τότε τῷ ἐμπόρῳ προ- σελθών ὁ Ξάνθος φησί· ,,πόσου τοῦτσν πωλεῖς;“ καὶ ὅς· „κερτομῆσαί μου πάρει τὴν ἐμπορίαν, ὅτι τούς ἀξίους σου παῖδας ἀφείς, τὸν αἰσχρὸν τοῦτον εἵλου; θάτερον τῶν λοιπῶν ὤνησαι, τοῦτου δὲ πρόσ- δομα λάβε“. καὶ ὁ Ξάνθος· „οὐ δῆτα, ἀλλὰ τοῦ- τον“. καὶ ὁ ἔμπορος· „ἑξήκοντα ὀβολῶν ὤνησαι“. καὶ οἱ μὲν σχολαστικοὶ παραχρῆμα τὸ τίμημα συνει- σενεγκόντες κατέθεντο, ὁ δὲ Ξάνθος ἐκτήσατο. οἱ τοίνυν τελῶναι τὴν πρᾶσιν μεμαθηκότες παρῆσαν ἀνακρίνοντες, τίς μὲν ὁ ἀπεμπολήσας, τίς δʼ ὁ πρι- άμενος. αἰσχυνομένων δʼ ἀμφοτέρων ἑαυτούς ἀνει- πεῖν διὰ τὸ πενιχρὸν τοῦ τιμήματος, Αἴσωπος στὰς εἰς τὸ μέσον ἀνέκραξεν· „ὁ μὲν πραθείς, ἐγώ· ὁ πριάμενος δʼ οὑτοσί, καὶ ὁ πωλήσας ἐκεινοσί. εἰ δʼ αὐτοὶ σιωπῶσιν, ἐγὼ ἄρα ἐλεύθερός εἰμι“. οἱ δὲ τελῶναι διαχυθέντες, ἐχαρίσαντό τε τῷ Ξάνθῳ τὸ τέλος καὶ ἀπηλλάγησαν.
Ὁ μὲν οὖν Αἴσωπος ἠκολούθει πρὸς τὴν οἰκίαν [*](1 καλῶς (καλὸς P) μὲν λέγεις M Q D Φ E H F K Z v: μὲν om. V ἀλ’ Q 2 δεῖ] χρὴ Φ 4 ὁ om. P πόσου τιμήματος τοῦτον E, H sed in hoc τιμήματος deletum) [*](πολεῖς Z, in Q πωλεῖς corr. ex πολιεις 5 κερτομή σαι M πάρει in Q fecit ex περὶ m. pr. 6 σου om. R 10 τὸ τίμημα om. P K Z v 11 ενεγ in A ex corr. ἑκτή- l σαντο 12 πράσιν Φ P (Ζ) v 13 μέν A ἀπεμπωλήσας v E H Z, pars edd. 14 δὲ ἀμφ. Z δ ἀ. in H corr. ex δὲ ἂν εἰπεῖν P 15 ὁ αἴσωπος F K Z v 16 πρια- θεὶς E 17 δʼ om. R, δὲ Z; ὁ δὲ πρ. ο. Q ὁ μὲν πω- λήσας ἐκεινοσὶν M E ἐκεῖνος εἷ P εἰ δὲ Z 18 σιω- πῶσι, A ἆρα E H P οἱ δὲ οἶδα P 19 ἐχάρισαν τότε V Q R τὸ] τῶ Z 20 ἀπηλλάγησαν] διαχύθησαν A διε- χύθησαν P; librarius Φ uidetur uoluisse διελύθησαν 21 αἴσ. corr. ex ἔσ. Q m. pr. ἀκολούθει K)
244
ἀπιόντι τῷ Ξάνθῳ'. μεσημβρινοῦ δὲ καύματος ὄντος, ὁ Ξάνθος ἐν τῷ περιπατεῖν τὸν χιτῶνα ἀνασυρά- μενος οὔρει. ὅπερ ἰδὼν Αἴσωπος καὶ τῶν ἱματίων ἐκείνου δραξάμενος ὄπισθεν, πρὸς ἑαυτὸν εἵλκυσε καί φησι „τὴν ταχίστην με πώλησον, ἐπεὶ δραπε- τεύσω“. καὶ ὁ Ξάνθος· „ἀνθʼ ὅτου“; „ὅτι“ φησίν „οὐκ ἂν δυναίμην τοιούτῳ ὑπηρετεῖσθαι δεσπότῃ.
[*](p. 26 b.)εἰ γὰρ σὺ δεσπότης ὢν καὶ μηδένα φοβούμενος, ὅμως ἄνεσιν οὐ παρέσχες τῇ φύσει, ἀλλὰ βαδίζων οὐρεῖς, εἰ τύχοι τὸν δοῦλον ἐμὲ πρός τινα σταλῆναι διακο- νίαν κἀν τῷ μεταξὺ τῆς πορείας τοιόνδε τι ἀπαι- τῆσαι τὴν φύσιν, ἀνάγκη πᾶσα πετόμενόν με ἀπο- πατεῖν“. καὶ ὁ Ξάνθος· „τοῦτό σε θορυβεῖ; τρία κακὰ βουλόμενος διαδρᾶναι βαδίζων οὐρῶ.“ καὶ ὅς· ,,ποῖα“; κἀκεῖνος· „ἑστῶτί μοι τὴν μὲν κεφαλὴν κατέ- καυσεν ἂν ὁ ἥλιος, τοὺς δὲ πόδας τὸ τῆς γῆς ἔδαφος ὂν ἐκπεπυρωμένον, ἡ δὲ τοῦ οὔρου δριμύτης τἣν ὄσφρησιν ἂν ἐλυμήνατο“. καὶ ὁ Αἴσωπος· „βάδιζε, πέπεικάς με“.
Ἐπεὶ δὲ καὶ τῇ οἰκίᾳ ἐπέστησαν, ὁ Ξάνθος πα- [*](1 ἀπιόντι] ντι in Z add. m. rec. μεσεμβρ. R μεσυμβρ. Z μεσηβρ. a 2 χειτῶνα v ἀνασυρόμενος A ἀνασυρῶ- μενος P 3 εἰδῶν H ὁ αἴσωπος E καὶ saepe melius abesset) [*](4 πρὸς αὐτὸν 5 φησὶν E τηνταχ. A, (accentu graui eraso) Q K a 6 ὅτε b 1530 φησὶ Q ὑπηρετή- σθαι P K ὑπηρετεῖσαι Q 8 μηδένα H 9 παρέχεις R 10 τύχει E 11 κἂν V R A, D 2 κὰν P Z πορίας Φ τοιόνδε τι MDQAREHJFZv τοιονδέ τι P ἀπαντῆσαι Q) [*](12 ἀνάγκη] ἀν m. rec. Z ἀπὸ πατεῖν H 13 θο- ρυβῇ M 14 διαδρᾶναι ante τρία κακὰ βουλ. Z; διαδρᾶ- σαι R διαδράναι Φ καὶ om. D 15 ποία V P ἐστ. factum ex ἕστ. E μὲν om. Q R ἂν κατέκαυσεν Q 17 ὂν] ἂν Φ ἐκπυρωμένον D, in Q πε supra uersam m. pr.) [*](ὄρου M corr. M 2 δρυμύτης V, E H, sed hi ex corr. in ι m. pr ex υ radendo fecit 19 πεπηκάς P 20 ἐπεὶ] πεῖ D καὶ] ἐν Φ, om. Q οἰκία in R corr, ex οἰκίαν m. pr. παραγκ. ut saepe)
245
ραγγείλας τῷ Αἰσώπῳ μένειν πρὸ τοῦ πυλῶνος, ἐπειδὴ καθάρειον ὂν αὐτῷ τὸ γύναιον ᾔδει καὶ οὐκ ἐχρῆν ἐξαπίνης τοιοῦτον αἶσχος αὐτῇ φανῆναι, πρίν τινα καὶ πρὸς αὐτὴν ἀστείσηται. αὐτὸς δʼ εἰσελθὼν λέγει· „κυρία, οὐκέτι με τοὐντεῦθεν ὀνειδίσεις τῆς θεραπείας, ἧς πρὸς τῶν θεραπαινίδων τῶν σῶν ἀπο- λαύω. ἤδη γὰρ κὰγὼ παῖδά σοι ἐπριάμην, ἐν ᾧ καὶ ὄψει κάλλος, οἷον οὔπω τεθέασαι· ὃς καὶ ἤδη πρὸ τοῦ πυλῶνος ἕστηκε“. κἀκεῖνος μὲν ταῦτα· αἱ δέ γε θεραπαινίδες ἀληθῆ νομίσασαι τὰ λεχθέντα, πρὸς ἀλλήλας οὐκ ἀγεννῶς ἠμφισβήτουν περὶ τοῦ τίνι τούτων νυμφίος ὁ νεώνητος ἔσται. τῆς δὲ τοῦ Ξάνθου γυναικὸς εἴσω κληθῆναι τὸν νεώνητον κε- λευσάσης, μία τῶν ἄλλων μᾶλλον ὀργῶσα, καὶ ὡς ἀρραβῶνα τὴν κλῆσιν ἁρπάσασα, τὸν νεώνητον ἐκ- δραμοῦσα ἐκάλει. κἀκείνου φαμένου „ἰδοὺ ἐγὼ πάρειμι“, ἐκπλαγεῖσα „σύ“ φησίν „εἶ;“ καὶ ὅς·
[*](1 ποιλῶνος P 2 καθάριον F K Z v αὐτῶ post γύ- ναιον Q; αὑτῷ v ἤδη E εἴδι P 3 αἶσχρος Z 1 corr. m. rec. αὐτῇ] αὐτῶ R 4 ἑαυτὸν D in αυτὸν mutauit D 2) [*](ἀστήσηται P , αυτὸς Q δʼ] δὲ R, om. Q 5 οὐκ ἔτι H ut saepe τοἐντ. V τοεντ. A, Q (sed το in ras. et in ε spiritus erasus) το εντ. D τὸ ἐντ. R P μετοὐντ. ν με τουντ. ὀνειδίσης D ὀνειδιεῖς F K Z v 6 post θερα- πείας uu. αἶσχος . . . κὰι πρὸς (3, 4) iterum scripta et deleta sunt in A τῶν ante θεραπ. om. A θεραπενίδων Q H . . αι. . E) [*](ἀπολαύσω E 7 παῖδας F 7. 8 ἥδει P 8 οὔτω Z, corr. m. rec., in Q οὔπω factum ex οὕπω m. pr., οὕπω D ὀυπω A. 9 ἕστηκεν M ἔστηκε b, in ἕ. corr. ex ἔ. m. pr. 10 θεραπενίδες Q R A E, in D E ε rubro supra αι scriptum ἀληθεῖ E ut uidetur mutatum in ῆ πρὸς ἀλλή- λας om. 11 ἀγενῶς V R E J F K Z v ; οὐγκαγενῶς ὡς P) [*](ἀμφισβήτουν E 12 ὁ νυμφίος K, νύμφιος A. τοῦ ξ. δὲ τῆς γυν. τὸν νεών. εἴσω κλ. κελ. Φ 14 μᾶλλον om. A) [*](15 ἀραβῶνα V Φ F K Z a, pars edd. 16 κἀκείνη . . . πρόσωπον 246, 4 om. A, in marg. inferiore adiecit m. pr.; καὶ δεῦρο εἴσελθε infra erasum est. φαμένον P ἰδοῦ P ) 246
„ναί“. κἀκείνη· „ἀβάσκαντα, μὴ εἰσέλθῃς εἴσω, καὶ
[*](p. 28 b.)πάντες φύγωσι“. καὶ μέντοι καὶ ἄλλης ἐξελθούσης, καὶ ὡς εἶδεν αὐτόν, ,,παταχθείη σου“ φαμένης „τὸ πρόσωπον“, καὶ „δεῦρο εἴσελθε, ἀλλὰ μὴ προσεγγί- σῃς μοι, εἰσελθών ἔστη ἀντικρύ τῆς δεσποίνης. ἣ δὲ τοῦτον θεασαμένη, τὰς ὄψεις ἀπέστρεψε πρὸς τὸν ἄνδρα, φαμένη· ,,πόθεν μοι τοῦτο τὸ τέρας ἤνε- γκας ; ἔκβαλε αὐτὸν τοῦ προσώπου μου“. κἀκεῖνος· ,,ἅλις σοι, κυρία, μὴ οὕτω σκῶπτέ μου τὸν νεώνη- τον“. δέ· „δῆλος εἶ, Ξάνθε, μισήσας με· ἑτέραν γὰρ ἀγαγέσθαι βουλόμενος καὶ ἴσως αἰδούμενος φράσαι μοι, ὡς τῆς σῆς οἰκίας ἀναχωρήσω, τὸν κυνο- κέφαλόν μοι τοῦτον κεκόμικας, ὡς ἂν τὴν αὐτοῦ δυσανασχετοῦσα λατρείαν φύγω. δός μοι τὴν προῖκά μου καὶ πορεύσομαι“. πρὸς ταῦτα τοῦ Ξάνθου μεμψαμένου τὸν Αἴσωπον, ὡς κατὰ μὲν τὴν ὁδὸν ἀστεῖά τινα φθεγξαμένου περὶ τῆς ἐν τῷ βαδίζειν οὐρήσεως, νυνὶ δὲ πρὸς τὴν γυναῖκα μηδὲν λέγον- τος, Αἴσωπος ἔφη· „βάλε αὐτὴν εἰς τὸ βάραθρον.“ καὶ ὁ Ξάνθος· „παῦε, κάθαρμα· ἦ οὐκ οἶσθʼ ὅτι ταύ-
[*](1 ἀβάσκαντε K b 1530. 1534. ἀβάσκανλους P 3 καὶ ὡς] καὶ om. Φ σον P φαμένη E 4 post εἴσελθε erasa l. ν Q 5 μοι, καὶ εἰσελθών Q ἕστη E H ἔστη in ἕστη mutauit Q 2 6 ἀπέστρεψεν Φ; in D ψ ex corr. m. pr. 7 ἤνεγγας B 8 ἔκβαλλε E H ἔκβαλαι P 9 ἅλισοι Q, ς et accentum in ras. add. Q 2; ἄλις in D factum ex ἅλις ὑπόσκωπτέ F Z K v μου om. 10 μησίσας Z, μισ. corr. ex μυσ. Q m. pr. 11 γὰρ om. Q D E F Z K v) [*](ἀγέσθαι Z ἀγάγεσθαι R A 12 φρᾶσαι (αι in rasura Q 2) Q σῆς om. Φ b 13 κεκόμηκας P b ὡσὰν Q 14 post δυσανασχετοῦσα in D extrita l. ν δός μοι V ut infra: δὸς αὖ μοι M E H F Z δὸς οὖν μοι Q D Φ R K v, W. (δός D, Z 1) 16 μὲν om. 18 νυνίδε E H μὴδὲν H μηδὲ P οὐδὲν R 19 βάλλε A τὸν β. b παῦε D ἦ M R E H: ἢ V Q D A F K Z v οἷ P οὐκ οἶσθα R A οὑκείσθα, P) 247
την ὡς ἐμαυτὸν στέργω“; καὶ ὁ Αἴσωπος „ἐρᾷς τοῦ γυναίου“; κἀκεῖνος· ,,πάνυ μὲν οὖν, δραπέτα“. καὶ πρὸς τοῦτο ὁ Αἴσωπος κροτήσας εἰς τὸ μέσον τὸν πόδα, μεγάλως ἔκραξε· „Ξάνθος ὁ φιλόσοφος γυναικοκρατεῖται“. καὶ, στραφεὶς πρὸς τὴν αὑτοῦ δέσποιναν ἔφη· ,,σύ, ὦ δέσποινα, ἐβούλου τὸν φιλό- σοφον ὠνήσασθαί σοι δοῦλον νέον, εὐσωματοῦντα, σφριγῶντα, ὃν ἔδει γυμνήν σε κὰν τῷ βαλανείῳ θεᾶσθαι, καί σοι προσπαίζειν τὰ εἰς αἰσχύνην τοῦ φιλοσόφου ; Εὐριπίδη, χρυσοῦν ἐγώ σου φημὶ τὸ στόμα, τοιαῦτα λέγον·
πολλαὶ μὲν ὀργαὶ κυμάτων θαλαττίων,πολλαὶ δὲ ποταμῶν καὶ πυρὸς θερμοῦ πνοαί,δεινὸν δὲ πενία, δεινὰ δʼ ἄλλα μυρία,πλὴν οὐδὲν οὕτω δεινὸν, ὡς γυνὴ κακή. σὐ δʼ ὦ δέσποινα,φιλοσόφου γυνὴ οὖσα,ύπὸ καλῶν νεα-
[*](p. 30 b.) νίσκων ὑπηρετεῖσθαι μὴ θέλε, μή πως ὕβριν τῷ ἀνδρί σου προστρίψῃς“. ἣ δὲταῦτα ἀκούσασα καὶ πρὸς μηδὲν ἀντειπεῖν δυνηθεῖσα, ,,πόθεν, ἄνερ“, φησί „τὸ κάλ-
[*](1 ἐμαυτῶ P 2 κἀκεῖνος supra lineam A. m pr. 3 post τοῦτο rasura in D ὁ V: om ceteri post ὁ αἴσ. in A. deleta uu. ἔφη βάλε αὐτὴν τὸ] τὸν deleta l. ν Z μέσον Q ον in ras. 4 ἀνέκραξε E H F K Z v ; ἔκραζε (ζ mut. in ξ) R) [*](5 γυναικορατεῖται K, Z m. pr. (Z 2 add. κ); in Q . . ται restitutum pro . . τε, ut saepissime 5 αὑτοῦ A D: αὐτοῦ ceteri 6 ὦ] τῶ P βούλου Φ ἐβούλου . . . σφριγῶντα in ras. Z m. pr. 8 κὰν κὰν ἐν Φ, κἂν in κᾀν mut. R. κἀκ Z 9 θεάσασθαι Φ πρὸς παίζειν M H E εἰς] πρὸς Q R 11 λέγων P 12 cf. Nauckii Fr. trag. 1045 p. 540; uersus indicantur in D (inde a u. χρυσοῦν) et Z 13 κ. θ. π. πνεία L ante θερμοῦ in Q erasum καὶ 14 δεινὸν δὲ πενία suppleuit in margine A m. pr. δεινὴ μὲν πενεία L δεινὰ] δεινὸν Φ 15 γυναικὴ κ. π. οὐδὲν χεῖρον γυναικὸς γλωσσώδους καὶ ὀργίλης L 16 ὑποκαλῶν H ut saepe 17 ὑπερετεῖσθαι Z 18 πρὸσ ποίψησ μήδὲν H) [*](19 ἄντι· πεῖν P ἀντιπεῖν H ἄνερ] ἄν D ερ add. D 2 κάλλος] κάλος P K) 248
λος τοῦτο τεθήρακας ; ἀλλὰ καὶ λάλος ὁ σαπρὸς οὗτος φαίνεται καὶ εὐτράπελος. διαλλαγήσομαι τοί- νυν αὐτῷ“. καὶ ὁ Ξάνθος· „Αἴσωπε, διήλλακταί σοι ἡ σὴ δέσποινα“. καὶ ὁ Αἴσωπος εἰρωνευσάμενος „μέγα τι χρῆμα“ φησί „τὸ πραῦναι γυναῖκα“. καὶ ὁ Ξάνθος· „σιώπα τοὐντεῦθεν· ὠνησάμην γάρ σε εἰς δουλείαν, οὐκ εἰς ἀντιλογίαν“.
Τῇ δʼ ὑστεραίᾳ ὁ Ξάνθος ἕπεσθαι τῷ Αἰσώπῳ κελεύσας, πρός τινα τῶν κήπων ἧκεν ὠνησόμενος λάχανα. τοῦ δὲ κηπωροῦ δέσμην λαχάνων θερίσαν- τος, ἀνείληφεν Αἴσωπος. τοῦ δὲ Ξάνθου μέλλοντος ἤδη τῷ κηπωρῷ καταβάλλειν τὸ κέρμα, ὁ κηπωρός „ἔα κύριε“, φησίν „ἑνὸς προβλήματος παρὰ σοῦ δέομαι“. καὶ ὁ Ξάνθος· „τίνος“; καὶ ὅς· „τί δή ποτε τὰ μὲν παρʼ ἐμοῦ φυτευόμενα τῶν λαχάνων, καίπερ ἐπιμελῶς σκαλιζόμενά τε καὶ ἀρδευόμενα, βραδεῖαν ὅμως ποιεῖται τὴν αὔξησιν· οἷς δʼ αὐτο- μάτη ἐκ γῆς ἡ ἀνάδοσις, καίτοι μηδεμιᾶς ἐπιμελείας ἀξιουμένοις, τούτοις ὀξυτέρα ἡ λάστησις“; ὁ μὲν οὖν Ξάνθος, καίτοι φιλοσόφου τῆς ζητήσεως οὔσης, [*](3 διήλακται P K . . λ . . D 4 εἰρωνευσάμενος om. V 5 μέγα τι M Q D Φ R E μεγάτι H χρῆμα om. D add. D 2) [*](φησὶ om. V 6 τὸ ἐντ. P, τὸεντ. A. accent postea ad- iecto 7 δουλίαν 8 ὁ V: om. cetero ἔπαισθαι P 9 τῶν corr. ex τον K κήπων] κηπωρῶν F Z K ὠνησά- μενος R 10 κηπουροῦ Φ E H λαγχάνων P 11 ἀνεί- ληχεν Φ δὲ om. A 12 κηπουρῶ Φ E H καταβαλειν Q D καταβαλεῖν (εῖ corr. ex λ) A καταβαλην P κατὰβάλλειν H ut saepe κηπορὸς Z κηπουρὸς Φ 13 φησὶ A φησὴν, ut uidetur, P περὶ D, corr. παρὰ D 2 παρά σου V 16 τε in A add. A 2 ἀρδ. 2, ἀδρ. m. pr. ἁρδ. H 17 ποιεῖ A. ποιεῖτε P δʼ αὐτομάτην R δ᾿ αὐτομάτως A δαυτομάτος P 18 ἡ ante ἀνάδ. om. A καίπερ Φ καί τι μὴ δεμιᾶς H 19 ἀξιουμένοις A unde . . μένης fecit A 2 ὀξήτερα A 20 τῆς] τοῖς P)
249
μηδὲν ἕτερον συννοήσας εἰπεῖν, τῇ θείᾳ προνοίᾳ καὶ τοῦτο πρὸς τοῖς ἄλλοις διοικεῖσθαί φησιν. ὁ δὲ Αἴσωπος, παρὴν γάρ, ἐγέλασε. καὶ πρὸς αὐτὸν ὁ φιλόσοφος· ,,πότερον γελᾷς ἢ καταγελᾷς“; καὶ ὁ Αἴσωπος „καταγελῶ“, φησίν „ἀλλʼ οὐ σοῦ, τοῦ δὲ διδάξαντός σε. ἃ γὰρ ὑπὸ θείας προνοίας γίνεται, ταῦθʼ ὑπὸ σοφῶν ἀνδρῶν τυγχάνει τῆς λύσεως. προβαλοῦ τοίνυν ἐμέ, κἀγὼ λύσω τὸ πρόβλημα“. ἐν τούτῳ τοίνυν ὁ Ξάνθος ἐπιστραφεὶς λέγει τῷ
[*](p. 32 b.) κηπωρῷ· „ἥκιστα πάντων εὐπρεπές ἐστιν, ὦ τᾶν, ἐμὲ τὸν ἐν τοσούτοις ἀκροατηρίοις διαλεχθέντα τὰ νῦν ἐν κήπῳ λύειν σοφίσματα. παῖς δέ μοι οὑτοσὶ πολλῶν πεῖραν ἔχων ἀκολουθεῖ· τούτῳ προσαναθέ- μενος, τῆς λύσεως τεύξῃ τοῦ ζητουμένου“. καὶ ὁ κηπωρός· ,,οὗτος ὁ αἰσχρὸς γράμματα οἶδεν; οἴμοι τῆς δυστυχίας. ἀλλὰ φράσον, ὦ λῷστε, εἰ τοῦ ζη- τουμένου τὴν διασάφησιν ἔγνωκας“. καὶ ὁ Αἴσωπος „ἡ γυνή“ φησίν „ἐπειδὰν πρὸς δεύτερον γάμον ἔλθῃ, τέκνα ἐκ τοῦ πρώτου ἀνδρὸς ἔχουσα, εἴπερ εὕροι καὶ τὸν ἄνδρα ἐκ τῆς προτέρας γυναικὸς τεκνο-
[*](1 μὴδὲν H, in E η radendo factum ex ὴ συνοήσας V Q P; in A statim corr. 2 φησί φησὶ· A 3 δʼ Φ F K Z v παρῆν] πλὴν P ἐγέλασεν M 4 πότερον ex πρότ. corr. Q 6 γίγνεται A 7 ταῦτα Q 8 προβάλλου Q προβαλλὺ P προβάλου A 9 λέγει] λέγω P 10 κηπουρῷ Φ) [*](ὧ τὰν P ὦ τ᾿ ἂν E H 11 τὸν] τῶν P ἀκροάτη- ρίας P διαλέγοντα A τανῦν V M Q Φ H 12 σωφί- σματα Z μοι] μου b οὑτοσὶ ex οὕτωσι corr. M 1 οὑ- τωσὶ E H, οὑτο-σὶ Q littera aliqua erasa 13 ἀκολουθείαν E H ἀκολουθίας F K Z v 14 τῆς λύσης τεύξει P 15 κηπουρὸς Φ αἰσχρῶς P οἶδεν ex εἶδεν corr. M εἶ- δεν P b 16 ὦ λῶστε] in margine V ὦ φίλε V 2 17 τὴν om. ἔγνωσας m. pr. 18 ἡ] εἰ Φ φησι Φ ἐπειδὰν om. γάμον δεύτερον Φ 19 πρώτου V: προ- τέρου ceteri 20 εὕρη V Φ K Z F ἐκ] τέκνα ἐκ F K Z v) [*](προτ.] ο in ras. Q m. pr. γυναικὸς om. A τεκνο- ποησάμενον Q ἀνδροτεκνοποιησάμενον Φ) 250
ποιησάμενον, ἃ μὲν αὐτὴ ἐπηγάγετο, τούτων μήτηρ ἐστίν, ἃ δʼ εὗρεν ἐν τῷ ἀνδρὶ, τούτων ἐστὶ μητρυιά. πολλὴν οὖν ἐν ἑκατέροις ἐνδείκνυται τὴν διαφοράν. τὰ μὲν γὰρ ἐξ αὐτῆς φιλοστόργως καὶ ἐπιμελῶς τρέφουσα διαγίνεται, τὰ δʼ ἐξ ἀλλοτρίων ὠδίνων μισεῖ, καὶ ζηλοτυπίᾳ χρωμένη, τὴν ἐκείνων τροφὴν περικόπτουσα, τοῖς ἑαυτῆς προστίθεται τέκνοις. τὰ μὲν γὰρ φύσει ὡς οἰκεῖα φιλεῖ, ἀποστέργει δὲ τὰ τοῦ ἀνδρὸς ὡς ἀλλότρια. τὸν ἴσον δὴ καὶ ἡ γῆ τρό- πον τῶν μὲν αὐτομάτως ἐξ αὐτῆς φυομένων μήτηρ ἐστίν· ἃ δʼ αὐτὸς ἐμφυτεύεις, τούτων γίνεται μη- τρυιά. οὗ χάριν καὶ μᾶλλον ὡς γνήσια τὰ οἰκεῖα τρέφει καὶ θάλπει, τοῖς δὲ παρὰ σοῦ φυτευομένοις οὐ τοσαύτην ὡς νόθοις τὴν τροφὴν νέμει“. ἐπὶ τού- τοις ἡσθεὶς ὁ κηπωρός ,,πιστεύσαις ἄν μοι“, φησίν ,,ὅτι με ἀμηχάνου λύπης καὶ ἀδολεσχίας ἐκούφισας.
[*](1 μὲν] μὴ F K Z a: sed in editionis Aldinae exemplis qui- busdam uitium sublatum est αὐτὴ] αὐτῆ R P αὐτὴ H, in Q αὐτὴ rademdp factum ex αὐτῆ αὐτὴ V: αὐτή τέκνα ceteri ἐπηγάγετο corr. ex ἀπ. Z 2 δὲ V Z ἐν i. e. παρὰ cf. in- dicem. noli igitur reponere ἀνδρὸς μητυιὰ A, ρ add. A 2, μι- τρία P 3 δείκνυται V; in ἐνδείκνυται corr. ται ex τε) [*](4 ἐξαυτῆς Z ἐξαυτοῖς P ἐξἀὐτῆς H hic et 10 φιλο- σόφως 5 διἀγύνεται P 5 τὰ δὲ ἐξ Z τὰ δὲ ὲξ K, τοὺς δʼ ἐξ A τοὺς δὲξ P τὰ δʼ ἐξαλλ. H 6 ζηλωτυπία E ζυλοτ. H 7 τοῖς] τῆς P ἑαυτῆς ex ἑαυτοῖς corr. M 1 ἑαυτοῖς V R P E H προτίθεται M V R, P (προτήθ.), E H, Q (erasa aliqua littera super o) προστίθεσθαι A τὰ μὴ γὰρ H 8 οἰκείως φ, R εἰκεἵα φιλεῖ P, l. φ fecit ex ώς m. pr. 9 ἀνδρὸς ὡς] ὡς om. D ἷσον ν δή] δὲ R F) [*](10 αὐτομάτως om. Φ 11 δὲ Z ἐμφιτεύεις Z μη- τρυὰ D 12 οὐχάριν P τὰ οἰκεῖα om. Φ 13 τρέφῃ P) [*](14 τὴν τροφὴν ὡς νόθοις Φ νέμοι P νέμειν deleta l. ν extrema D 15 ἡσθεὶς om. Φ κηπουρός πιστεύ- σης P πιστεύσας Q; in A uidetur fuisse . . σας uel . . σης, sed iam scriptura fere omnino euanuit: . . σαις corr. ex . . σαῦς H 16 λύπης om. Φ ἀδολεσχίας] ἀμφιβολίας, ἀμηχανίας, με- ρίμνης. cf. Schleusn. L. V. T. 1, 61 m. Bk. An. 1, 21, 30. Suid. ) 251
ἄπιθι προῖκα φέρων τὰ λάχανα, καὶ ὁσάκις σοι τού- των δεῖ, ὡς εἰς οἰκεῖον κῆπον βαδίζων άμβανε“.