Vita Aesopi Pl vel Accursiana (sub auctore Maximo Planude) (recensio 1)

Vitae Aesopi

Vitae Aesopi. Fabulae romanenses Graece conscriptae, Volume 1. Eberhard, Alfred, editor. Leipzig: Teubner, 1872.

Ἄλλοτέ ποτε τοῦ Ξάνθου ἐξ ἀφέδρου ἐπανιόντος, καὶ πυθομένου τὸν Αἴσωπον, τί δή ποτε οἱ ἄνθρω- ποι μετʼ ἀπόπατον τὰ τῆς γαστρὸς ἐκκρίματα βλέ- πουσιν, ἐκεῖνος ἔφη „κατὰ τοὺς πάλαι χρόνους ἀνήρ τις τῶν τρυφερώτερον ζώντων πολύν χρόνον ὑπὸ σπατάλης ἐν τῇ ἀφόδῳ ἐκάθητο, ὡς καὶ τὰς οἰκείας ἐκεῖ διατρίβων ἀποπατῆσαι φρένας. ἐξ ἐκείνου τοί- νυν δεδοικότες οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων πρὸς τὰ τῆς γαστρὸς ἑαυτῶν ἀφορῶσι λύματα, μήπως καὶ αὐτοὶ τοῦτο πεπόνθασιν. ἀλλὰ σύ, δέσποτα, μὴ φοβοῦ· οὐ γὰρ ἔχεις φρένας.“

Ἐν ἡμέρᾳ δέ τινι συμποσίου συγκροτηθέντος καὶ τοῦ Ξάνθου σύν τοῖς ἄλλοις τῶν φιλοσόφων ἀνακλι- θέντος, καὶ τοῦ πότου ἤδη ἐπικρατήσαντος, συχνὰ προ- βλήματα μεταξύ τούτων ἐκαλινδεῖτο. καὶ τοῦ Ξάνθου ἀρξαμένουταράττεσθαι, Αἴσωπος παρεστὼς ἔφη· „δέ- σποτα, ὁ Διόνυσος τρεῖς κέκτηταικράσεις· τὴν μὲν πρώ- την ἡδονῆς, τὴν δὲ δευτέραν μέθης, τὴν δὲ τρίτην [*](p. 56 b.)ὕβρεως. καὶ ὑμεῖς οὖν πεπωκότες ἤδη καὶ ἡσθέντες, [*](1 post αἰσώπω add. φησὶν Φ 2 πρὸς] εἰς Φ (D) E H K Z v 3 ἄλλο τε ποτὲ K ἐξαφόδρου R m. pr. ἐξ ἀφέ- δρας Q ἐξαφέδρου H 5 μετὰ πόπατον P ἐκκρίμματα V ἐκκρίματα R m. pr. ἐκρίματα E H ἐκρίμματα b 1530 6 παλαιοὺς P K Z v, παλεοὺς A 7 τρυφερότερον R A. τρυ- φερώτερωον K inter ζώντων et πολὺν in Q erasum πο 8 τῆ scripsi: τῶ V, om. ceteri καὶ om. Φ οἰκίας P 9 ἐξεκείνου H 10 τὰ] τὰς K 11 ἑαυτῶν om. E H K Z v) [*](σι λυ et 13 ἐν in ras. M 2 12 ἀλλὰ σὺ Q sed ὺ loco l. l. οὶ erasarum m. pr. ἀλλασὺ P ἀλλά συ b 1534 ἀλλὰ σοὶ Z ἀλλά σοι a, b 1530 (E?) 15 τῶν φιλοσόφων] φίλοις Φ ἀνακλινθέντος D Z v 18 δεσπότα P 19 μὲν bis Z 20 μέθυς P 21 καὶ ὑμεῖς] ὑμεῖς Q οὖν] μὲν οὖν Φ ἡθέντες P)

269
τὰ ἐφεξῆς καταλίπετε.“ καὶ ὁ Ξάνθος ἤδη μεθύων φησί· „σιώπα, τοῖς ἐν Ἅιδου συμβούλευε“. καὶ ὁ Αἴσωπος· „οὐκοῦν καὶ εἰς Ἅιδου κατασπασθήσῃ“. τῶν δὲ σχολαστικῶν τις ὑποβεβρεγμένον ἤδη τῇ μέθῃ τὸν Ξάνθον ἰδὼν καὶ τὸ ὅλον εἰπεῖν οἰνο- πλῆγα, καθηγητά“, φησί „δύναταί τις ἐκπιεῖν τὴν θάλατταν ἄνθρωπος“; καὶ ὅς· ,,πάνυ μὲν οὖν. ἐγώ γὰρ αὐτὸς ταύτην ἐκπίομαι“. καὶ ὁ σχολαστικός· „εἰ δʼ οὐ δυνήσῃ, τί ποτέ σοι τίμημα ἐπιγράψψω“; καὶ ὁ Ξάνθος· „τὴν οἰκίαν μου τίθημι πᾶσαν. καὶ ἐπὶ τούτοις καταθέμενοι τούς δακτυλίους, τὰς συν θήκας ἐκύρωσαν. τότε μὲν οὖν διελύθησαν· τῇ δʼ ὑστεραίᾳ πρωίας ἐξεγερθέντος τοῦ Ξάνθου, καὶ τήν τε ὄψιν νιψαμένου καὶ τὸν δακτύλιον ἐν τῷ νίπτε- σθαι μὴ ἰδόντος, καὶ τὸν Αἴσωπον περὶ αὐτοῦ πυ- θομένου, ἐκεῖνος ,,οὐκ οἶδα“, φησί „τί ποτε γέγονεν. ἓν δʼ οἴδα μόνον, ὅτι τῆς οἰκίας σαυτοῦ ἀλλότριος γέγονας“. καὶ ὁ Ξάνθος· „ὅτι τί δή“; καὶ ὁ Αἴσωπος· „ὅτι τὴν χθὲς μεθύων συνέθου τὴν θάλατταν ἐκπιεῖν· [*](1 τὰ] τοὺς V κατελίπετε V R καταλίπετε, α loco era- sae l. ε Q, καταλίπεται D καταλίπατε Φ E H 2 ἅδῃ E H K Z v 3 οὐκ οὖν Z εἰςάδου P ut 2 ἐνάδου κατασπα- σθείση E, κατασπαθήση D 4 ὑπὸ βεβραγμένον P, ὑπο- βεβρεγμένο D, ν add. D 2 τῆς μέθης V 5 τὸ om. E H K Z ν 6 φησιν E δύναταί] αί Q 2 pro ε 7 θάλ- λατταν priore l. λ deleta R, θάλασσαν V 8 ἐκπίωμαι R) [*](9 ἡδοῦ P δυνήθη F σοι τὸ τίμ. (τήμ. P) Φ 10 τὴκ τὶν P τίθη μοι P 11 τοὺς δακτ. καταθ. Q 12 διελύσαν Q (m. pr.?), διελεύθησαν b 1530 13 ἐξεγερ- θὲνθος Z ἐξεργεθέντος D 13 τὴν τε τὴν δὲ Z 14 νι- ψάμενος R τὸν] τὸ Φ τῷ om. A 15 ἰδόντος) εἰδό- τος Φ 16 ἐκεῖνος om. A 17 ἕν δʼ M Q b ἓν A (om. δ᾿) ἓν δʼ corr. ex ἐν δʼ R. ἐνδοἷδα P σαυτοῦ] αὐτοῦ D 18 καὶ ὁ Ξ. om. Φ inter ξ. et ὅτι in D deletum καὶ 19 ἰχθὲς A. θάλασσαν A πιεῖν Q)
270
κἀπὶ ταῖς ὁμολογίαις κατέθου καὶ τὸν δακτύλιον. κἀκεῖνος· „καὶ πῶς ἄρʼ ἐγὼ μεῖζον πίστεως ἔργον δυνήσομαι ; ἀλλὰ σοῦ νῦν δέομαι, εἴ τις ξύνεσις, εἴ τις δεινότης καὶ ἐμπειρία, ξυμπαρίστασο καὶ βοήθειαν ὄρεγε, ὡς περιγενέσθαι ἢ τάς γε συνθήκας λῦσαι.“ καὶ ὁ Αἴσωπος· „περιγενέσθαι μὲν οὐκ ἔνι, λυθῆναι δὲ τὰς ὁμολογίας ποιήσω. ἐπειδὰν γὰρ αὖ- θις τήμερον εἰς ταὐτὸ συνέλθητε, μηδʼ ὁτιοῦν φα- νῇς δειλιάσας, ἀλλʼ ἅπερ ὡμολόγησας παροινῶν, ταῦτα καὶ νήφων λέγε. κέλευσον μέντοι στρώματα [*](p. 58 b.)καὶ τράπεζαν παρὰ τὴν ἠιόνα τεθῆναι καὶ παῖδας ἑτοίμους σύν ἐκπώμασιν ὀρέχειν σοι τὸ θαλάττιον ὕδωρ. ἐπειδὰν δὲ σύμπαντα θεάσῃ τὸν ὄχλον συν- δεδραμηκότα ἐπὶ τὴν θέαν, αὐτὸς ἀναπεσών κέλευ- σον ἐκ τῆς θαλάττης πλησθῆναι τὸ ἔκπωμα. καὶ τοῦτο λαβών ἐν ἐπηκόῳ πάντων εἰπὲ τῷ συνθηκο- φύλακι· ,,τίνας παρʼ ὑμῖν πεποιήκαμεν τὰς συνθή- κας“; καὶ ὃς ἀποκρινεῖταί σοι, ὡς ὡμολόγησας τὴν θάλατταν ἐκπιεῖν. στραφεὶς οὖν σὺ πρὸς ἅπαντας, [*](1 κατέθου] μετέθου V 2 ἆρʼ A ἆρ P πίστεος b 1530. 1534 3 ἀλλά σου M Q D A K E H Z v ἀλλάσσου P) [*](νῦν om, R Φ σύνεσις M R Q D Φ σύνεσις corr. e σύν- θεσις Z σύνθεσις H E K v 4 ξυμπαρύστασο P 5 ὥσπερ γενέσθαι R γε om. Φ 7 δὲ] μὲν D ὁμ. Q corr. ex ὡμ. ποιή D 8 τἀὐτὸ E H ταυτὸ ceteri libri praeter V) [*](μὴ δ᾿ ὁτιοῦν R Q μηδοτιοῦν M D Z H E K μηδε τιοῦν A μὴ δὲ τι οὖν P φανεὶς V, b 1534 9 ἀλλάπερ P, D 1 (corr. D 3) παροινῶν (K Z) v: παρʼ οἶνον V M P Φ Q D E H (Q οἷν ν m. pr. in nas) 10 μὲν τὰ Q. μ. καὶ τρά- παιζαν καὶ στρ. P, μ. τρ. καὶ στρ. A 11 παῖδα R παί- δας Q 13 θεάσει P συνδεδρ. τὸν ὄχλον Q 14 ἐπει P) [*](θεὰν A. 16 ἐπικόω H 17 ὑμῖν corr. ex ἡμῖν m. pr. πεποιήμεθα Φ 18 ἀποκρίνεταί R D, ἀποκρίνεῖ- ταί P; (in Q . . ται corr. m. pr. ex . . τε) ὁμολ. A D K οὑμολ. P 19 θάλασσαν K Z v, E (sed ττ supra lin.) )
271
οὕτω φράσον· ,,ἄνδρες Σάμιοι, ἴστε καὶ ὑμεῖς πάν- τως πλείστους ὅσους ποταμούς ἐκβάλλοντας εἰς τὴν θάλατταν. ἐγὼ δὲ συνεθέμην μόνην τὴν θάλατταν ἐκπιεῖν, οὐ μὴν καὶ τούς ἐξιόντας εἰς αὐτὴν ποτα- μούς. οὗτος οὖν ὁ σχολαστικὸς ἀπελθών πρότερον ἐπισχέτω τούς ποταμούς ἅπαντας, εἶτα δʼ εὐθύς ἐγώ τὴν θάλατταν μόνην ἐκπίομαι.“ ὁ δὲ Ξάνθος τὴν μέλλουσαν ἐκ τούτου τῆς συνθήκης διάλυσιν ἔσεσθαι γνούς, ὑπερήσθη. τοῦ δήμου τοίνυν παρὰ τὸν αἰγιαλὸν συρρεύσαντος ἐπὶ θέαν τοῦ πραχθή- σεσθαι μέλλοντος, καὶ τοῦ Ξάνθου κατὰ τὰ διδαχ- θέντα πρὸς τοῦ Αἰσώπου δράσαντος καὶ εἰπόντος, οἱ Σάμιοι ἀνεβόησαν εὐφημοῦντες αὐτὸν καὶ θαυ- μάζοντες. ὁ δὲ σχολαστικὸς προσπεσών τηνικαῦτα τῷ Ξάνθῳ, νενικῆσθαί τε ὡμολόγει καὶ τὰς συνθή- κας ἐδεῖτο λῦσαι· ὃ καὶ πεποίηκε Ξάνθος δυσωποῦν- τος τοῦ δήμου.