Anthologiarum libri
Vettius Valens
Vettius Valens. Anthologiarum libri. Kroll, Wilhelm, editor. Berlin: Weidmann, 1908.
Οὗιοι οἱ Ϛ´ ἄνθρωποι πλέοντες, ἔτεροι δὲ πολλοὶ καὶ βίᾳ ἀνέμου περιπεσόντες ἀποπτερυγωθέντος τοῦ πηδαλίου ἐκινδύνευσαν ὑποβρύχιοι ἀπελθεῖν τοῦ σκάφους κῦμα ἐκδεξαμένου. ἀλλὰ [*](4 περίοδον V 8 συμμετέσχε V 10 λβ´ V 35 nempe ἑτέροις τε πολλοῖς)
Ὅθεν ἐὰν πολλάκις κατά τινας χρόνους οἱ πλείους ἢ πάντες οἱ ἀστέρες εὑρίσκωνται χρηματίζοντες, συγκρίνειν δεήσει ἑκάστῳ, πῶς σχηματίζεται καὶ τίνος ἐπικαιρότερος ἢ δυναστικώτερος τυγχάνει, πότερον ὁ φαῦλον ἢ ὁ ἀγαθὸν ἀποτελῶν, κἀκείνῳ βραβεῖον τοῦ ἀποτελέσματος ἀπονέμειν, εἶτα τοῖς λοιποῖς τοῖς ἀσθενέστερον δυναμένοις ἀποτελεῖν διʼ ἐλπίδος καὶ ὑπερθέσεως καὶ φόβου καὶ ζημίας· πολλάκις γάρ ὐπʼ ὄψιν προδείξαντες ἀποτέλεσμα ἠτόνησαν διὰ ἐπὶ δυναστικοῦ τόπου ἕτερον τετευχότα ἐξισχῦσαι. ἐὰν δὲ τὴν αὐτὴν δύναμιν τῆς σχηματογραφίας ἢ τῶν ζῳδίων ἐπισχῶσιν, ἀμφότερα γενήσεται τά τε φαῦλα καὶ τὰ ἀγαθά, πολλάκις μὲν οὖν πρὸς χρόνους δυσέκλυτοι καὶ εὔτονοι πλευραὶ εὑρισκόμεναι ἐπὶ πολὺ διακατέχουσι, κἂν ἤδη δοκῶσι τῶν χρόνων ἐξίστασθαι, πάλιν ἐπικρατοῦσι καὶ ἄρχουσιν· ὡς καὶ ἂν ἑτέρα μαρτυρία χρηματίσῃ, οὐκ εὐτονήσει νικωμένη ὑπὸ τῆς πρώτης, καὶ μάλιστα ὅταν κατὰ διάμετρον ἢ καθʼ ὑπερτέρησιν τύχῃ κακοποιὸς ἐνεργῶν τι.
Ἔστω δὲ ἐπὶ ὑποδείγματος χάριν Ἥλιος Κρόνος Ἑρμῆς Κριῷ. Σελήνη Ζεὺς Λέοντι. Ἄρης Ταύρῳ, Ἀχροδίτη Ὑδροχόῳ, ὡροσκόπος Παρθένῳ, κλίμα α´ . τῷ ιη´ ἔτει σὺν ἐπισήμῳ γυναικὶ ἐξενίτευσε διὰ φιλίαν καὶ δόξαν καὶ πρὸς ἄλλην συνήθειαν καὶ ἐρωτικὴν ἐπιθυμίαν ἔσχεν· ἐσήμαινε γὰρ τὰ κε´ ἔτη ἡ ἀναφορὰ τοῦ Ὑδροχόου, ἔνθα ἡ Ἀφροδίτη ἐπῆν· καὶ εἰ μὲν μόνη κεχρηματίκει, τῆς εὐεργεσίας τάχει συνετελεῖτο· νυνὶ δὲ καὶ Ἄρης διὰ τὴν τοῦ Γαύρου ἀναφοράν τὰ κε´ ἐπεκράτει, ἀλλὰ καὶ ἡ Σελήνης περίοδος τὰ κε´ ἔφερεν, ὧν δίμοιρον γίνεται ιϚ´ μῆνες η´· εἰ μὲν οὖν ἐπισυνῆγεν ἑτέρα ἀγαθοποιῶν μαρτυρία μετὰ τοὺς προγεγραμμένους χρόνους, ἐλπιζόμενον ἐπετελεῖτο· νυνὶ δὲ οἱ αὐτοὶ πάλιν ἐπεκράτησαν τῷ γὰρ ιη´ ἔτει μὲν θηλυκὸν πρόσωπον ἐτελεύτα, αὑτὸς δὲ τῆς ἐλπίδος σφαλεὶς ὑπέστρεψεν ὀλίγα ὠφεληθείς. Ζεὺς γὰρ ἐμέρισε ιβ´ καὶ Ἄρης αὐτὸν καθυπερτερήσας ιε´ γίνεται κζ´ , ὧν δίμοιρον ἔτη ιη´ ἐλλὰ καὶ Λέοντος ιθ´ καὶ Γαύρου η´ γίνονται κζ´ ὧν δίμοιρον ιη´ τῷ ιθ´ ἔτει ὠφελείας μὲν καὶ περικτήσεως ἔτυχε, στάσεις δὲ καὶ μετεωρισμοὺς ψυχῆς καὶ πρὸς οἰκείους ἔχθρας ἔσχε· τὰ μὲν γὰρ ιθ´ ὁ Λέων ἐσήμαινε Διὸς καὶ Σελήνης ἐπόντων· ἀλλὰ καὶ αὐτὸς Ἥλιος σὺν [*](1 χρησαμένω Va 5 nolui ⟨ἐφʼ〉 ἑκάστῳ 6 τίνος iterat V 16 δοκῶ V 17 ἐκτονήσει V)
Οὕτως πολλάκις κατὰ πλατικὴν καὶ καθολικὴν θεωρίαν οἱ ἀστέρες καλῶς δοκοῦντες ἐσχηματίσθαι ἐναντιωμάτων εἰσὶ δηλωτικοί, ἀνταναλυόμενοι ὑπὸ τῆς τῶν χρόνων δυνάμεως. οἷον κα΄ ἔτος ἐσήμαινε μὲν Λέων τθ΄ καὶ Διὸς ἐπικειμένου ιβ΄ , ὧν δίσοιρον γίνεται ἔτη κ΄ μῆνες η΄· ἀλλὰ καὶ τρίγωνον Διὸς καὶ Ἡλίου αὐτὸ ἐδήλου· ἔσχεν οὖν φιλίαν πρὸς μείζονα καὶ βασιλικὸν πρόσωπον, παρʼ οὗ καὶ στεμματοφορίαν καὶ ἀρχιερωσύνην προσεδόκησεν. ἀναμφιλέκτως οὖν τοιοῦτο ἐγεγόνει ἄν, εἰ μὴ Ἄρης καθυπερτερῶν κεχρηματίκει· καὶ Κρόνου δὲ συνόντος τοῖς τὴν δωρεὰν παρεχομένοις ἀνακρίσεις καὶ βραδυτῆτες καὶ ἀναλώματα καὶ φθόνοι παρηκολούθησαν, καὶ οὐ τοσοῦτον ἐμποδιστικὸς δόξης ἐφαίνετο τρίγωνος Διὶ τυγχάνων, ὅσον παρʼ ἵρεσιν Ἄρης καθυπερτερήσας. ἐγένετο οὖν καὶ κλιμακτηρικὴ νόσος καὶ αἱμαγμὸς καὶ ἐμπόδιον τῆς δόξης, δούλων προδοσία, ἐπιθέσεις ζημίαι ἐνδειαι. εῖθ’ οὗτος ὑστέρου εὐπόρησε καὶ εἰς μέλλοντα χρόνον ἀναβολῆς γενομένης ἀπηλλάγη εἰς τὴν τῶν ἀγαθοποιῶν καὶ κακοποιῶν κατὰ τὸν αὐτὸν χρόνον χρημάτισιν· ἔσονται μὲν πράξεις, ἀναλώματα δὲ πλεῖστα, ἢ καὶ ἐκ προγενομένης πράξεως αὐτάρκεια ἔσται ἢ καὶ ἑτέρας τινὸς προσόδου καὶ φίλων ἐπικουρίας. γίνεται δὲ καὶ τὰ ἀποτελέσματα μετὰ συμπληρωθῆναι τὰς ἀναφορὰς τῶν ζῳδίων ἢ τὰς τῶν ἀστέρων περιόδους, καθὼς καὶ αὐτός φησιν ὁ βασιλεύς ἐπὶ γενέσεως· ὁ το ιοῦτος διελθὼν τοὺς τῆς Ἀφοδίτης καιρικοὺς χρόνους ἄτεκ νος τῶν [*](13 κβ΄] μβ΄ V 20 ἐδήλουν V 29 οὕτως H nempe εἰς 〈τὸν) 33 nempe πρόσοδοι et ἐπικουρίαι 36 cf. Riess p. 370, 201 διελθὼν Vb ut vid] δὲ ἐλθὼν Va Valens.)
Ἔστω δὲ ἐπὶ ὑποδείγματος Ἥλιος Ζεὺς Ἑρμῆς Ζυγῷ, Σελήνη Ταύρῳ. Κρόνος Καρκίνῳ, Ἄρης Τοξότῃ, Ἀφροδίτη ὡροσκόπος Σκορπίῳ, κλίμα β΄. ὁ τοιοῦτος διελθών μ΄ ἔτος κατεδικάσθη φυγῇ. ἐδήλουν τὰ μ΄ ἔτη ἡ καθυπερτέρησις Κρόνου Ζυγοῦ Καρκίνου μοῖραι λβ΄ καὶ Ζυγοῦ η΄ , γίνονται μ΄· καὶ διάμετρον Σελήνης πρὸς Ἀφροδίτην Γαύρου κε΄ Σκορπίου ιε΄ γίνονται μ΄· ἔνθεν καὶ διʼ εἴδη θηλυκὰ καὶ ὠφελείας πρόφασιν ἐνήργει ἀποτέλεσμα· καὶ πάλιν ἡ τῆς Σελήνης συναφὴ πρὸς Ἄρεα, Σελήνης κε΄ καὶ Ἄρεως ιε΄ γίνονται μ΄ , ὡς καὶ ὁ βασιλεύς φησιν· ἔστω δὲ καὶ τὴν Σελήνην ᾧδήτοτε ζῳδίω τετευχένα ἢ ἐπίκεντρον εἶναι, ἐπαναφέρεσθαι δὲ ἢ ἐπικαταφέρεσθαι τὸν τοῦ Ἄρεως τῳ ἐχομένῳ ζῳδίῳ ἐπόντα, ᾧ καὶ τὴν συναφὴν ποιήσεται. ὥστε κἀν μὴ ἐν τῷ αὐτῷ ζῳδίῳ συμπαρῇ ἀστὴρ τῇ Σελήνη, δὲ τῷ μεταξὺ ἢ ἐν τῷ τούτου τετραγώνῳ ἢ διαμέτρῳ εὑρεθῇ, βέβαιον τὴν συναφὴν προκρίνειν καὶ συμπεριθέντα τὰς τούτων περιόδους ἢ καὶ τὰς τῶν ζῳδίῳν ἀναφ ορὰς ἀποφ αίνεσθαι τὸν χρόνον.
Πρὸ πάντων οὖν, καθὼς προείπαμεν, ἐκ τῶν καθολικῶν ἀποτελεσμάτων σκοπεῖν δεήσει τὰ σχήματα τῶν ἀστέρων ὁποῖα τυγχάνει, πότερον ἀγαθοποιὰ ἢ φαῦλα καὶ τίς ὁ τόπος καὶ τί δύναται σημᾶναι, καὶ τῶν ἐπιπαρόντων ἀστέρων ἢ μαρτυρούντων τὰς φάσεις, καὶ οὕτως τοῖς ἐπιμερισμοῖς τὰ ἀποτελέσματα προλέγειν. οἷον τὸ διάμετρον οὐ πάντως κακοποιὸν οὐδὲ τετράγωνον, ἀλλʼ ἔσθʼ ὅτε. ὥσπερ οὖν ἐν τοῖς καθολικοῖς ἀποτελέσμασιν ἐναλλοιοῦται ὑπὸ τοῦ τόπου ἡ μαρτυρίας ἥ κέντρου ἢ ἄλλης τινὸς φύσεως, οὕτως καὶ ἐπὶ τῆς τῶν χρόνων διαιρέσεως ἐναλλοιοῦται ἢ βεβαιοῦται τὰ ἀποτελέσματα ἐκ τῆς τῶν ἀστέρων καιρικῆς ἐπεμβάσεως. τῇ οὖν ἐπεμβάσει τῶν ἀστέρων ἀναγκαίως δεῖ προσέχειν, ὅπως καὶ τὸ λεγόμενον ἀκριβὲς ἦ καὶ εὐκατάληπτον τὴν δύναμιν ἔχῃ.
[*](9 nempe Κρόνου Καρκίνῳ Διὸς Ζυγῷ, Καρκίνου μοῖραι,(?) λβ΄ 10 λβ΄] λθ΄ V 12 δὴ εἴδη V, corr. Riess ἐνείργει V 15 δήποτε Vb] ὁαυτῶ ut vid. Va 16 ἀνεπίκεντρον V 18 dubito an ab ὥστε Valens loquatur 21 an συνεπιθέντα? 30 an ὅτε ⟨καὶ ἀγαθοποιόν〉? 35 add. Usener)Ἵνα δὲ μὴ δόξω πάλιν τὰ αὐτὰ σοφίζεσθαι, καθὼς ἐμὴνυσεν ὁ βα σιλεὺς περὶ τούτων, αὐταῖς λέξεσιν ὑποτάξω. πάντα δὲ ἀ στέρα ἢ ἐπὶ τοῦ ἰδίου τόπου που ἐπιπαρόντα ἢ καὶἐπὶ τῶν τετραγώνων ὄντα, ἐάνπερ ᾖ προσφορώτερος ἐπὶ τῆς γενέσεως ἢ βλα πτικὸς ἐπὶ τῶν ὁμοίων τόπων, ἐάνπερ ἦ βλαβερὸν ὑπὸ τῶν τῆς γενέσεως χρόνων. εἰ δὲ δ μὲν ὠφέλιμος ὑπάρχει, ὁ δὲ βλαβερός, καὶ τύχωσιν ἑκάτεροι ἐπὶ ἰδίου τόπου ἢ τετραγώνου, καὶ ὁ μὲν περιποιῶν ἐπιμερίσει ἐπὶ τὸνκ ακοποιοῦ τόπον ἐπιπαρελθών, δ δὲ στερητικὸς γενήσεται ὧν προεμέρισε, χάριν τοῦ ἑκάτερον αὐτῶν ἐκ τετραγώνου γενομένους τὸν μὲν δοτικὸν γεγονέναι, τὸν δὲ ἕτερον ἐπιμαρτυρήσαντα τῇ δόσει τῆς βλάβης τὸ μεῖον ἀποδεδειχέναι. πάλιν λέγει· νοεῖν δὲ χρὴ καὶ τὸν τῶν χρόνων κρατοῦντα τὸ πῶς τέτακται πρὸς τὰ τῆς γενέσεως πράγματα, ἔτι δὲ τοὺς ἐπικρατήτορας καὶ περιποιητικοὺς ἢ βλαπτικοὺς τόπους. οὐκ ἐπὶ μόνης δὲ τῆς καταρχῆς τῶν χρόνων, ὅπου τετεύχασιν οἱ ἀστέρες, συνορατεός δ τρόπος ἔσται ὁλοτελῶς, ἀλλὰ καὶ ἐν τοῖς διαμέσοις προσκοπητέον τὰς ἐπεμβάσεις τῶν λοιπῶν ἀστέρων τὰς τῶν προσμ αρτυρούν των ἢ συμ παρε δρευόν των τῷ δε σπόζον τι τῶν χρόνων, συμ παραλαμβανομένων δὲ καὶ Ερμοῦ καὶ Σε λήνης. ἐνδέχεται γὰρ ἐπὶ τῆς καταρχής τῶν χρόνω συμφόρων ὄνυ των αὐτῶν τὸν ἀγα θοπο ιὸν ἐπὶ τοῦ περιπο ιητκοῦ ῦτόπου παρεῖναι ἢ μεθ᾿ δπόσον ὖν δήποθεν χρόνον τὴν ἐπέμβασιν ποτεῖσθαι, κακοποιὸν δὲ ἐποἰὸν δὲ ἐπεμβεβηκέναι· καὶ τῶν κρόνων καλῶν ὄντων ἀπο βολὴν τῶν ἐἲσοδιασθέντων ποτήσεται. εἰ δὲ τῶν κρόνων κατὰ τὸ ἐναλλὰξ ἀποβὰντων ἀγαθοποιὸς ἐπὶ τοῦ περιποιητικοῦ τὑχῃ, δ δὲ κακοποιὸς χρηματίσας πρὸς τὴν γένεσιν τύχῃ, ἐφ᾿ ὦν χρόνων δ κακοποιὸς ἐπικρατεῖ, τότε πάντοτε περιποιητικὸς ἔσται δ χρόνος οὐδενὶ τῶν χρόνων ἐναντιω ὅντων, προσεπισημανθήσεται δὲ ταῖς προσκυπούσαις δυσκολίαις καὶ ἀντερείσεσι.
Παρ᾿ ἔκαστα δὲ ἐπιτηρεῖν τὰς ἐκάστου ἀστέρος ἐπεμβάσεις [*](4 ἰόντα V 5 haec lacunosa 6 ὑπὸ] aut ἐπὶ aut τὸν τ. γ χρόνον scr. 8 καὶ abundat 12 ἐπιμαρτυρῆσαι Va „damno llato minuit quod alter dedit “ mire dictum 14 ὅπως Us. 21 συμπαραλαμβανόμενον ut vid. V 25 δήποτε usitatum 31 τότε Us] τοῦτο V 34 ἀνταιρέσεσι V, corr. Us. Seqq. non praesto non esse Nechepsonis)
Καὶ ταῦτα μέν, ὦ Μάρκε, μετὰ πολλοῦ πόνου καὶ ἐγκρατείας ζητήσας καὶ ἀνευρὼν συνέταξα καὶ τὰς αἱρέσεις ἐξεδόμην. τοιγαροῦν ὁρκίζω σε Ἥλιον καὶ Σελήνην καὶ τῶν πέντε ἀστέρων τοὺς δρόμους φύσιν τε καὶ πρόνοιαν καὶ τὰ τέσσαρα στοιχεῖα μὴ ταχέως τινὶ μεταδοῦναι καὶ ταῦτα ἀμαθεῖ μηδ’ ὡς ἔτυχε, λογισάμενον τὸν πόνον καὶ τὸν πόθον καὶ τὴν πολυχρονίαν εἰς τὰ τοιαῦτα διατριβήν τε καὶ ζήτησιν. τοῦ γὰρ χρόνου τὴν πρᾶξιν εἰκάσας ἀντὶ πολλῶν σοι χρημάτων κατέλιπον τὸ γὰρ ἀργύριον εὐανάλωτον καὶ ἐπίφθονον καὶ εὐεπιβούλευτον ὑπάρχει, τὰ δὲ συντάγματά μου καὶ βίον σοι καὶ δόξαν καὶ τιμὴν καὶ ἡδονὴν καὶ ὠφέλειαν παρέξει, ἐάνπερ κοσμίως καὶ ἀσφαλῶς ἐνεχθῇς, καθὼς προγέγραπται, καὶ μὴ ἐγκληματικῶς μηδʼ ἀκροθιγῶς. καὶ αὐτὸς οὖν ὁμοίαν τὴν κακοπάθειαν ἡγησάμενος, ὥσπερ ἄν εἰ αὐτὸς συνέταξας — ἀλλʼ ὅμως [*](7 τὸν] nempe τῶν (sc. τόπων) 11 pempe πᾶς τε 19 structura perturbata τὸν ἐναντίον τόπον V 23 τετευχυίας καταλαμβάνονται V dubito an Nechepsonis verba huc usque pertineant 28 ὡς] ὃς V λογισά- μενος V 30 haec non intellego 34 ἐνεχθῇ V)
Οὺεττίου Οὐάλεντος Ἀντιοχέως τῆς πρὸς Δάφνην γενεθλιαλογουμένων βιβλίον ζ᾿ τετέλεσται.
[*](2 an τοῖς ⟨χωρῆσαι⟩? 5 alteram formulae partem ipse om. vid. (cf. 263,23))