Libros quinque adversus haereses

Irenaeus, Saint, Bishop of Lyon

Irenaeus. Libros quinque adversus haereses, Volumes 1-2. Harvey, W. Wigan, editor. Cambridge: Cambridge, 1857.

1. ἼΔΩΜΕΝ νῦν καὶ τὴν τούτων ἄστατον l. ἀσύστ. [*](G. 49. M. 52.) γνώμην δύο που καὶ τριῶν ὄντων, πῶς περὶ τῶν αὐτῶν οὐ τὰ αὐτά λέγουσιν, ἀλλὰ τοῖς πράγμασι καὶ τοῖς ὀνόμασιν ἐναντία ἀποφαίνονται· Ὁ μὲν γὰρ 1πρῶτος, ἀπὸ τῆς λεγομένης γνωστικῆς αἱρέσεως τὰς 2ἀρχὰς εἰς 3ἴδιον χαρακτῆρα διδασκαλείου

99
μεθαρμόσας Οὐαλεντῖνος, οὕτως 1ἐξηροφόρησεν, ὁρισάμενος [*](LIB. I. v. 1. GR. I. v. 1. MASS. I. xi. 1.) εἶναι 2δοάδα ἀνονόμαστον, ἧς τὸ μέν τι καλεῖσθαι Ἄῤῥητον, τὸ δὲ Σιγήν. Ἔπειτα ἐκ ταύτης τῆς 3δυάδος δευτέραν δυάδα [*](II. xviii.)
100
[*](LIB. I. v. 1. GR. I. v. 1. MASS. I. xi. 1.) προβεβλῆσθαι, ἧς τὸ μέν τι Πατέρα ὀνομάζει, τὸ δὲ Ἀλήθειαν. [*](G. 50.) Ἐκ δὲ τῆς τετράδος ταύτης καρτοφορεῖσθαι Λόγον καὶ Ζωὴν, Ἄνθρωπον καὶ Ἐκκλησίαν· εἶναί τε ταύτην ὀγδοάδα πρώτην. Καὶ ἀπὸ μὲν τοῦ Λόγου καὶ τῆς Ζωῆς δέκα δυνάμεις λέγει προβεβλῆσθαι, καθὼς προειρήκαμεν· ἀπὸ δὲ τοῦ Ἀνθρώπου καὶ τῆς Ἐκκλησίας δώδεκα, ὧν μίαν ἀποστᾶσαν καὶ ὑστερήσασαν, [*](M. 53.) τὴν λοιπὴν πραγματείαν πεποιῆσθαι. Ὅρους τε δύο ὑπέθετο, ἕνα μὲν μεταξὺ τοῦ Βυθοῦ καὶ τοῦ λοιποῦ Πληρώματος, διορίζοντα τοὺς γεννητοὺς Αἰῶνας ἀπὸ τοῦ ἀγεννήτου Πατρός· ἕτερον δὲ τὸν ἀφορίζοντα αὐτῷ αὐτῶν τὴν μητέρα ἀπὸ τοῦ Πληρώματος. Καὶ τὸν Χριστὸν δὲ οὐκ ἀπὸ τῶν ἐν τῷ Πληρώματι Αἰώνων προβεβλῆσθαι, ἀλλὰ ὑπὸ τῆς μητρὸς, ἔξω 1suppl. δὲ γενομένης, κατὰ τὴν γνώμην τῶν κρειττόνων ἀποκεκυῆσθαι μετὰ σκιᾶς τινος. Καὶ τοῦτον μὲν, ἅτε ἄρρενα ὑπάρχοντα, ἀποκόψαντα ἀφʼ ἑαυτοῦ τὴν σκιὰν, ἀναδραμεῖν εἰς τὸ Πλήρωμα. Τὴν δὲ μητέρα ὑπολειφθεῖσαν μετὰ τῆς σκιᾶς, κεκενωμένην τε τῆς πνευματικῆς ὑποστάσεως, ἕτερον
101
υἱὸν προενέγκασθαι· καὶ τοῦτον εἶναι τὸν Δημιουργὸν, ὃν καὶ [*](LIB. I. v. 1. GR. I. v. 1. MASS. I. xi. 1.) παντοκράτορα λέγει τῶν ὑποκειμένων. Συμπροβεβλῆσθαι δὲ αὐτῷ καὶ ἄριστον l. ἀριστερὸν ἄρχοντα ἐδογμάτισεν, ὁμοίως τοῖς ῥηθησομένοις ὑφʼ ἡμῶν ψευόωνύμως Γνωστικοῖς. Καὶ τὸν Ἰησοῦν ποτὲ μὲν ἀπὸ τοῦ συσταλέντος ἀπὸ τῆς μητρὸς αὐτῶν, συναναχυθέντος ad. τε τοῖς ὅλοις προβεβλῆσθαί φησι, τουτέστι τοῦ Θελητοῦ· ποτὲ δὲ ἀπὸ τοῦ ἀναδραμόντος εἰς τὸ Πλήρωμα, τουτέστι τοῦ Χριστοῦ· ποτὲ δὲ ἀπὸ τοῦ Ἀνθρώπου καὶ τῆς Ἐκκλησίας. Καὶ τὸ Πνεῦμα δὲ τὸ ἅγιον ὑπὸ τῆς 1Ἐκκλησίας Ἀληθείας φησὶ προβεβλῆσθαι εἰς ἀνάκρισιν καὶ καρποφορίαν τῶν Αἰώνων, ἀοράτως εἰς αὐτοὺς εἰσιόν· δἰ οὗ τοὺς Αἰῶνας καρποφορεῖν τὰ φυτὰ τῆς ἀληθείας.

[*](Epiph. Hær. xxxii. 1.)

2. 3Σεκοῦνδος λέγει εἶ- Σεκοῦνδος μέν τις κατὰ [*](S. Hippolytl Philoaoph. vi. 38.) ναι τὴν πρώτην ὀγδοάδα, τὸ αὐτὸ ἅμα τῷ Πτολεμαίῳ τετράδα δεξιὰν καὶ τετράδα γενόμενος, οὗτος λέγει τετράἀριστεράν, οὕτως παραδιδοὺς δα εἶναι δεξιὰν καὶ τετράδα

102
[*](LIB. I. v. 2. GR. I. v. 2. MASS. I. xi. 2.) καλεῖσθαι, 1τὴν μὲν μίαν φῶς, δὲ ἄλλην σκότος· τὴν δὲ ἀποστᾶσάν τε καὶ ὑστερήσασαν δύναμιν μὴ εἶναι ἀπὸ τῶν τριάκοντα Αἰώνων, (ἀλλὰ) --- ἄλλος --- ἀριστερὰν καὶ φῶς καὶ σκότὴν [*](G. 51. M. 54.) τος· καὶ τὴν ἀποστᾶσαν δὲ καὶ ὑστερήσασαν δύναμιν οὐκ ἀπὸ τῶν τριάκοντα Αἰώνων λέγει γεγενῆσθαι, ἀλλʼ ἀπὸ· τῶν καρπῶν αὐτῶν. Ἄλλος
103
--- [*](Epiph. Hær. xxxii. 5.) --- ἐπὶ τὸ ὑψηλότερον καὶ γνωστικώτερον ἐπεκτεινόμενος, τὴν πρώτην τετράδα ---  οὕτως· Ἔστι τις πρὸ πάντων προαρχὴ, προανεννόητος, ἄῤῥητός τε καὶ ἀνονόμαστος, ἣν ἐγὼ μονότητα ἀριθμῶ. Τατῃ δέ τις ἐπιφανὴς διδάσκαλος [*](LIB. I. v. 2. GR. I. v. 2.) αὐτῶν --- --- --- --- οὕτως λέγει· Ἦν ἡ πρώτη ἀρχὴ ἀνεννόητος, ἀῤῥητός τε καὶ ἀνονόμαστος, ἣν μονότητα καλεῖ· ταύτῃ δὲ
104
[*](LIB. I. v. 2. GR. I. v. 2. MASS. I. xi. 3.) τῇ μονότητι συνυπάρχει δύναμις, ἣν καὶ αὐτὴν ὀνομάζω ἑνότητα. Αὕτη ἡ ἑνότης, ἥ τε μονότης, τὸ ἓν οὖσαι, προήκαντο, 1μὴ προέμεναι, ἀρχὴν ἐπὶ πάντων νοητὴν, ἀγέννητόν τε καὶ ἀόρατον, ἣν ἀρχὴν ὁ λόγος μονάδα καλεῖ. Ταύτῃ τῇ μονάδι συνυπάρχει δύναμις ὁμοούσιος αὐτῇ, ἣν καὶ αὐτὴν ὀνομάζω τὸ ἕν. Αὗται αἱ δυνάμεις, ἥ τε μονότης καὶ ἑνότης, τε καὶ τὸ ἓν, προήκαντο τὰς λοιπὰς προβολὰς τῶν [*](G. 52.) συνυπάρχ ειν δύναμιν, ἣν ὀνομάζει ἑνότοτα. Αὕτη ἡ ἑνότης εἴτε ἥ τε μονότης προήκαντο, καντο, μὴ προέμεναι, ἀρχὴν ἐπὶ πάντων νοητῶν ἀγέννητόν τε καὶ ἀόρατον, ἣν --- μονάδα καλεῖ. Ταύτῃ τῇ δυνάμει συνυπάρχει δύναμις ὁμοούσιος αὐτῇ, ἣν καὶ αὐτὴν ὀνομάζω τὸ ἕν. Αὗται αἱ τέσσαρες δυνάμεις --- --- προήκαντο τὰς λοιμονάς πὰς τῶν αἰώνων προβολάς.
105
Αἰώνων. Ἰοῦ ἰοῦ, καὶ φεῦ φεῦ. Τὸ τραγιὸν γὰρ ὡς ἀληθῶς1 [*](LIB. I. v. 2. GR. I. v. 2. MASS. I. xi. 4.) ἐπειπεῖν ἔστιν ἐπὶ τῇ τοιαύτῃ2 σιμφορᾷ τῶν τὰ γελοιώδη ταῦτα γεγραφότων τῆς τοιαύτης ὀνοματοποιΐας, καὶ τῇ τοσαύτῃ τόλμῃ, ὡς ἀπερυθριάσας τῷ ψεύσματι αὐτοῦ ὄνομα ὀνόματα τέθεικεν· ἐν γὰρ τῷ λέγειν, ἔστι τις προαρχὴ πρὸ πάντων, προανεννόητος, ἣν ἐγὼ μονάδα [*](M. 55.) μονότητα καλῶ· καὶ πάλιν, ταύτῃ τῇ μονάδι μονότητι συνυπάρχει δύναμις, ἣν καὶ αὐτὴν ἑνότητα ὀνομάζω· σαφέστατα, ὅτι τε πλάσμα πλάσματα αὐτοῦ ἐστι τὰ εἰρημένα, ὡμολόγηκε, καὶ ὅτι αὐτὸς ὀνόματα τέθεικε τῷ πλάσματι, ὑπὸ μηδενὸς πρότερον ἄλλου τεθειμένα. Καὶ σαφές ἐστιν, ὅτι αὐτὸς ταῦτα τετόλμηκεν ὀνοματοποιῆσαι· καὶ εἰ μὴ παρῆν τῷ βίῳ αὐτὸς, οὐκ ἂν ἡ ἀλήθεια εἶχεν ὄνομα. Οὐδὲν οὖν κωλύει, καὶ ἄλλον τινὰ ἐπὶ τῆς αὐτῆς ὑποθέσεως οὕτως ὁρίσασθαι 3ὀνόματα. ---

106
[*](Epiphan. Hær. xxxii.)

3. 1Ἄλλοι δὲ πάλιν αὐτῶν τὴν πρώην καὶ ἀρχέγονον ὀγδοάδα τούτοις τοῖς ὀνόμασι κεκλήκασι· πρῶτον προαρχὴν, 3. Ἄλλοι δὲ πάλιν αὐτῶν [*](G. 53. S. Hipp. ibid.) τὴν πρώτην καὶ ἀρχαιόγονον ἀρχέγονον ὀγδοάδα τούτοις τοῖς ὀνομάσιν ἐκάλεσαν ---

107
ἔπειτα ἀνεννόητον, τὴν δὲ τρίτην ἄῤῥητον, καὶ τὴν τετάρτην ἀόρατον· καὶ ἐκ μὲν τῆς πρώτης Προαρχῆς προβεβλῆσθαι πρώτῳ καὶ πέμπτῳ [*](M. 56.) --- ἀρχὴν, ἐκ δὲ τῆς 1ἀρχῆς τῆς ἀνεννοήτου δευτέρῳ καὶ ἕκτῳ τόπῳ ἀκατάληπτον, ἐκ δὲ τῆς ἀῤῥήτου τρίτῳ καὶ ἑβδόμῳ τόπῳ ἀνονόμαστον, ἐκ δὲ τῆς ἀοράτου ἀγέννητον, πλήρωμα τῆς πρώτης ὀγδοάδος. Ταύτας βούλονται τὰς δυνάμεις προϋπάρχειν τοῦ --- τετάρτην ἀόρατον. [*](LIB. I. v. 3. GR. I. v. 3. MASS. I. xi. 5.) Καὶ ἐκ μὲν τῆς πρώτης προαρχῆς προβεβλῆσθαι πρώτῳ καὶ πέμπτῳ τόπῳ ἀρχήν· ἐκ δὲ τῆς ἀνεννοήτου, δευτέρῳ καὶ ἕκτῳ ἀκατάληπτον· ἐκ δὲ τῆς ἀῤῥήτου τρίτῳ καὶ ἑβδόμῳ τόπῳ, ἀνονόμαστον· ἐκ δὲ τῆς ἀοράτου, ἀγέννητον, πλήρωμα τῆς πρώτης ὀγδοάδος. Ταύτας βούλονται τὰς δυνάμεις προϋπάρχειν τοῦ Βυθοῦ καὶ τῆς Σιγῆς ---  Βυθοῦ καὶ τῆς Σιγῆς, ἵνα τελείων τελειότεροι φανῶσιν ὄντες, καὶ Γνωστικῶν γνωστικώτεροι· πρὸς οὓς δικαίως ἄν τις ἐπιφωνήσειεν· ληρολόγοι σοφισταί. Καὶ γὰρ περὶ αὐτοῦ
108
[*](LIB. I. v. 3. GR. I. v. 3. MASS. I. xi. 5.) τοῦ Βυθοῦ πολλαὶ καὶ διάφοροι γνῶμαι παῤ αὐτοῖς. Οἱ μὲν γὰρ αὐτὸν ἄζυγον λέγουσι, 1αήτε ἄῤῥενα, θήλειαν, 2μήτε ὅλως ὄντα τι. Ἄλλοι δὲ ἀῤῥενόθηλυν αὐτὸν λέγουσιν εἶναι, ἑρμαφροδίτου φύσιν αὐτῷ περιάπτοντες. Ἄλλοι δὲ περὶ αὐτοῦ τοῦ [*](S.Hipp. ibid.) Βυθοῦ ἀδιαφόρως κινούκενοι, οἱ μὲν αὐτὸν ἄζυγον λέγουσι, μήτε μήτε ἄῤῥενα μήτε θῆλυν, ἄλλοι δὲ τὴν Σιγὴν θήλειαν αὐτῷ συμπαρεῖναι, καὶ εἶναι ταύτην πρώτην συζυγίαν. Σιγὴν δὲ πάλιν ἄλλοι συνευνέτιν αὐτῷ προσάπτουσιν, ἵνα γένηται πρώτη συζογία.

109
[*](Epiph. Hær. xxxiii. 1.)

1. ΟΥΤΟΣ τοίνυν ὁ Πτολεμαῖος, καὶ οἱ σὺν αὐτῷ, ἔτι ἐμπειρότερος ὑμίν τοῦ ἑαυτῶν διδασκάλου προελήλυθε, --- δύο γὰρ οὗτοςσυζύγους τῷ Θεῷ, τῷ παῤ αὐτοῖς Βυθῷ καλουμένῳ, ἐπενόησέ τε καί ἐχαρίσατο. Ταύτας δὲ καὶ διαθέσεσιν lege διαθέσεις ἐκάλεσεν, Ἔννοιάν τε καὶ Θέλημα. Πρῶτον γὰρ [*](G. 54.) ἐνενοήθη προβαλεῖν, φησὶν, [*](M. 57.) εἶτα ἠθέλησε. δύο διαθέσεων τούτων, ἢ καὶ δυνάμεων, τῆς Ἐννοίας καὶ τῆς Θελήσεως, ὥστε συγκραθεισῶν εἰς ἀλλήλας, τῇ προβολῇ τοῦ Μονογενοῦς καὶ τῆς Ἀληθείας

1. 1ΟΙ δὲ περὶ τὸν Πτολεμαῖον, [*](s. Hippolyti Philosoph. vi. 38) δύο συζύγους αὐτὸν ἔχειν λέγουσιν, ἃς καὶ διαθέσεις καλοῦσιν, ἔννοιαν καὶ θέλησιν. Πρῶτον γὰρ ἐνενοήθη τι προβαλεῖν, ὥς φασιν, ἔπειτα ἠθέλησε. Διὸ καὶ τῶν Διὸ καὶ τῶν δύο τούτων διαθέσεων καὶ δυνάμεων, τῆς τε ἐννοίας καὶ τῆς θελήσεως, ὥσπερ κραθεισῶν εἰς ἀλλήλας, ἡ προβολὴ τοῦ τε Μονογενοῦς καὶ τῆς Ἀληθείας κατὰ συζυγίαν

110
[*](LIB. I. vi. 1. GR. I. vi. 1. MASS. I. xii. 1.) κατὰ συζογίαν ἐγένετο. Οὕστινας τύπους καὶ εἰκόνας τῶν δύο διαθέσεων τοῦ Πατρὸς προελθεῖν, τῶν ἀοράτων ὁρατοῦ μὲν Θελήματος τὴν Ἀλήθειαν, τῆς δὲ Ἐννοίας τὸν Νοῦν, καὶ διὰ τούτου τοῦ Θελήματος, ὁ μὲν ἄῤῥην εἰκὼν τῆς ἀγεννήτου Ἐννοίας γέγονεν, ὁ δὲ θῆλυς τοῦ Θελήματος· τὸ Θέλημα τοίνυν δύναμις ἐγένετο τῆς Ἐνοίας. Ἐνενόει μὲν γὰρ ἡ Ἔννοια τὴν προβολήν· οὐ μέντοι προβαλεῖν αὐτὴ καθʼ ἑαυτὴν ἠδύνατο ἃ ἐνενόει. Ὅτε δὲ ἡ τοῦ Θελήματος δύναμις ἐπεγένετο, τότε ὃ ἐνενόει ἐνενοεῖτο προέβαλε --- --- --- ἐγένετο· ὡς οὕς τινας τύπους καὶ εἰκόνας τῶν δύο διαθέσεων τοῦ Πατρὸς διελθεῖν ἐκ τῶν ἀοράτων ὁρατὰς, τοῦ μὲν Θελήματος 1τὸν Νοῦν, τῆς δὲ Ἐννοίας τὴν Ἀλήθειαν· καὶ διὰ τοῦτο τοῦ ἐπιγεννητοῦ Θελήματος, ὁ ἀῤῥενικός· l. ὀ ἄῤῥην μὲν εἰκών· τῆς δὲ ἀγεννήτου Ἐννοίας ὁ θῆλυς, ἐπὶ ἐπεὶ τὸ Θέλημα ὥσπερ δύναμις ἐγένετο τῆς Ἐνοίας. Ἐννοεῖν ἐνενόει μὲν γὰρ ἀεὶ ἡ Ἔννοια τὴν προβολὴν, οὐ μέντοι γε προβάλλειν αὐτὴν αὐτὴ κατʼ αὐτὴν καθ᾿ ἑαυτὴν ἠδύνατο, ἀλλὰ ἅ ἐνενοεῖτο ἐνενόει. Ὃτε δὲ τοῦ Θελήματος δύναμις --- τότε ἐνενοεῖτο προβάλλει ὁ ἐνενοεῖτο προέβαλε ---
111
[*](Epiph.) ἢ περὶ τοῦ τῶν ὅλων δεσπότου· ὃς ἅμα 1τῷ νοηθῆναι καὶ [*](LIB. I. vi. 1. GR. I. vi. 1. MASS. I. xii. 2.) ἐπιτετελεκέναιαι d. τοῦθʼ ὅπερ ἠθέλησε, καὶ ἅμα τῷ θελῆσαι καὶ ἐννοεῖται τοῦθʼ ὅπερ καὶ ἠθέλησε, τοῦτο ἐννοούμενος, ὃ καὶ θέλει, καὶ τότε θέλων, ὅτε ἐννοεῖται, ὅλος ἔννοια ὢν, 2ὅλος θέλημα, ὅλος νοῦς, ὅλος φῶς Epiphan. ὅλος ὀφθαλμὸς, ὅλος ἀκοὴ, ὅλος πηγὴ πάντων τῶν ἀγαθῶν.

2. --- 3τὴν πρώτην ὀγδοάδα, οὐ καθʼ ὑπόβασιν ἄλλον ὑπὸ [*](Epiphan. Hær. xxxv. l.) [*](M. 58.) ἄλλου Αἰῶνα προβεβλῆσθαι, ἀλλʼ ὁμοῦ καὶ 4εἰς ἅπαξ τὴν τῶν [*](G. 55.) ἓξ Αἰώνων προβολὴν ὑπὸ τοῦ Προπάτορος καὶ τῆς Ἐννοίας αὐτοῦ τετέχθαι, ὡς 5αὐτὸς μαιωσάμενος, διαβεβαιοῦται. Καὶ οὐκέτι ἐκ Λόγου καὶ Ζωῆς Ἄνθρωπον καὶ Ἐκκλησίαν, καὶ ἐξ Ἀνθρώπου, ὡς οἱ ἄλλοι l. ὡς οἱ ἄλλοι· ἀλλʼ ἐξ Ἀνθρώπου.

112
[*](LIB. I. vi. 2. GR. I. vi. 2. MASS. I. xii. 3.) καὶ Ἐκκλησίας Λόγον καὶ Ζωήν φασι τετέχθαι αὐτὸς καὶ οἱ εὐίοῦ· ἀλλὰ ἑτέρῳ τρόπῳ τοῦτο λέγουσιν· ὅτι ὅπερ ἐνενοήθη προβαλεῖν ὁ Προπάτωρ, τοῦτο Πατὴρ ἐκλήθη· ἐπεὶ δὲ ὁ προεβάλετο ἀλήθεια 1ἀληθῆ ἦν, τοῦτο Ἀλήθεια ὠνομάσθη· ὅτε οὖν ἠθέλησεν ἐπιδεῖξαι αὐτὸν 1ἑαυτὸν, τοῦτο Ἄνθρωπος ἐλέχθη· οὓε δὲ 2προελογίσατο ὅτε προέβαλε, τοῦτο Ἐκκλησία ὠνομάσθη· καὶ ὁ Ἄνθρωπος 3τὸν Λόγον, οὗτός ἐστιν ὁ πρωτότοκος Υἱός· ἐπακολουθεῖ δὲ τῷ Λόγῳ καὶ Ζωή· καὶ οὕτως πρώτη Ὀγδοὰς συνετελέσθη.

3. Πολλὴ δὲ μάχη παῤ αὐτοῖς καὶ περὶ τοῦ Σωτῆρος. Οἱ μὲν γὰρ αὐτὸν ἐκ πάντων γεγονέναι λέγουσι· διὸ καὶ Εὐδοκητὸν καλεῖσθαι, ὅτι πᾶν τὸ πλήρωμα ηὐδόκησεν 4δἰ αὐτοῦ δοξάσαι τὸν Πατέρα. Οἱ δὲ ἐκ μόνων τῶν δέκα Αἰώνων, τῶν ἀπὸ Λόγου καὶ Ζωῆς, προβεβλῆσθαι αὐτὸν λέγουσι, 5τὰ προγονικὰ

113
[*](M. 39.) ὀνόματα διασώζοντα. Οἱ δὲ ἐκ τῶν δεκαδύο Αἰώνων [*](LIB. I. vi. GR. I. vii. MASS. I. xii. 4.) τῶν ἐκ τοῦ Ἀνθρώπου καὶ Ζωῆς l. Ἐκκλησίας γενομένων· καὶ διὰ τοῦτο υἱὸν Ἀνθρώπου adj. ἑαυτὸν ὁμολογεῖ, ὡσανεὶ ἀπόγονον Ἀνθρώπου. Οἱ δὲ ὑπὸ τοῦ Χριστοῦ καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος 1τῶν εἰς στήριγμα τοῦ Πληρώκατος 1Int. προβεβλημένων γεγονέναι λέγουσιν αὐτόν· καὶ διὰ τοῦτο Χριστὸν λέγεσθαι αὐτὸν, τὴν τοῦ Πατρὸς, ἀφʼ οὗ προεβλήθη, G. 56. διασώζοντα προσηγορίαν. 2Ἄλλοι δὲ, ὡς εἰπεῖν, τινες ἐξ αὐτῶν ῥαψωδοὶ, τὸν Προπάτορα τῶν ὅλων, καὶ Προάρχον, καὶ Προανεννόητον Ἄνθρωπον λέγουσι καλεῖσθαι· καὶ τοῦτ᾿ εἶναι τὸ μέγα καὶ ἀπόκρυφον μυστήριον, ὅτι ἡ ὑπὲρ τὰ ὅλα δύναμις
114
[*](LIB. I. vi. GR. I. vii. MASS. I. xii. 4.) καὶ ἐμπεριεκτικὴ τῶν πάντων Ἄνθρωπος καλεῖται· καὶ διὰ τοῦτο υἱὸν ἀνθρώπου ἑαυτὸν λέγειν τὸν Σωτῆρα.

[*](Epiphanius c. Hær. xxxiv. 1.)

1. Μάρκος δέ τις --- γύναια καὶ ἄνδρας ὑπʼ αὐτοῦ πεπλανημένα τε καὶ πεπλανημένους ἐπηγάγετο, ὑποληφθεὶς ὁ ἐλεεινὸς διορθωτὴς εἶναι τῶν προειρημένων ἀπατεώνων, μαγικῆς ὑπάρχων κυβείας ἐμπειρότατος. Ἀπατήσας δὲ τοὺς προειρημένους πάντας καὶ τὰς προειρημένας προσέχειν αὐτῷ, ὡς γνωστικωτάτῳ, καὶ δύναμιν τὴν μεγίστην ἀπὸ τῶν ἀοράτων καὶ ἀκατονομάστων τόπων

Ἄλλος δέ τις διδάσκαλος [*](Hippolyti Philosoph. vi. 39.) αὐτῶν Μάρκος μαγικῆς ἔμπειρος, ἃμὲν διὰ κυβείας δώρων καὶ ἐπῳδῶν ἃ δὲ καὶ διὰ δαιμόνων ἠπάτα πολλούς. Οὗτος ἔλεγεν ἐν αὐτῷ τὴν μεγίστην ἀπὸ τῶν ἀοράτων καὶ ἀκατονομάστων τόπων εἶναι δύναμιν. Καὶ δὴ πολλάκις λαμβάνων ποτήριον --- κ.τ.λ. [*](M.) infra not. 3, p. 115.

115
[*](Epi- pha- nios.) ἔχοντι, ὡς πρόδρομος ὢν ἀληθῶς τοῦ 1Ἀντιχρίστου ἀποδέδεικται. [*](LIB. I. vii. 1. GR. I. viii. MASS. I. xiii. 1.) Τὰ γὰρ 2Ἀναξιλάου παίγνια τῇ τῶν λεγομένων μάγων πανουργία, συμμίξας, δἰ αὐτῶν φαντάζων τε καὶ μαγεύων, εἰς ἔκπληξιν τοὺς ὅρωντάς τε καὶ πειθομένους αὐτῷ περιέβαλεν--- Οἱ δὲ τὰ ἀπὸ περιεργίας ὁρῶντες δοκοῦσι δυνάμεις τινὰς ἐν χερσὶν αὐτοῦ ἐπιτελεῖσθαι --- Τὸν γὰρ νοῦν καὶ αὐτοὶ ἀπολέσαντες οὐχ ὁρῶσι μὴ γινώσκοντες δοκιμάσαι, ὅτι ἀπὸ μαγείας ἡ σύστασις τοῦ παῤ αὐτοῦ παιγνίου, ὡς ἔπος εἰπεῖν, ἐπιτελεῖται.

[*](G. 57.)

2. 3Ποτήρια οἴνῳ 4κεκραμένα προσποιούμενος εὐχαριστεῖν,

116
[*](LIB. I. vii. 2. GR. I. ix. 1. MASS. I. xiii. 2.) καὶ ἐπὶ πλέον ἐκτείνων τὸν λόγον τῆς ἐπικλήσεως, πορφύρεα μαὶ ἐρυθρὰ ἀναφαίνεσθαι ποιεῖ· ὡς δοκεῖν τὴν ἀπὸ τῶν ὑπὲρ τὰ ὅλα 1Χάριν τὸ οἷμα τὸ ἑαυτῆς στάζειν ἐν ἐκείνῳ τῷ ποτηρίῳ διὰ τῆς ἐπικλήσεως αὐτοῦ, καὶ ὑπεριμείρεσθαι τοὺς παρόντας ἐξ ἐκείνου γεύσασθαι τοῦ πόματος, ἵνα καὶ εἰς αὐτοὺς ἐπομβρήσῃ ἡ διὰ τοῦ μάγου τούτου κληϊζομένη Χάρις. Πάλιν δὲ γυναιξὶν ἐπιδοὺς ἐκπώματα κεκραμένα, αὐτὰς εὐχαρισιεῖν
117
ἐγκελεύεται παρεστῶτος αὐτοῦ. Καὶ τούτου γενομένου, [*](LIB. I. vii. 2. GR. I. ix. 1. MASS. I. xiii. 2.) [*](G. 58) αὐτὸς ἄλλο ποτήριον πολλῷ μεῖζον ἐκείνου, οὗ ἡ ἐξηπατημένη εὐχαρίστησε, προσενεγκὼν, Int. προενεγκών. Hipp. κρατῶν καὶ μετακενώσας ἀπὸ τοῦ μικροτέρου, τοῦ ὑπὸ τῆς γυναικὸς ηὐχαριστημένου, εἰς τὸ ὑπʼ αὐτοῦ κεκοσμημένον Int. κεκομισμένον, ἐπιλέγων ἅμα οὕτως· Ἡ πρὸ τῶν ὅλων, ἡ ἀνεννόητος καὶ ἄῤῥητος Χάρις πληρώσαι σου τὸν ἔσω ἄνθρωπον, καὶ πληθύναι ἐν σοὶ τὴν γνῶσιν αὐτῆς, ἐγκατασπείρουσα τὸν κόκκον τοῦ σινάπεως εἰς τὴν ἀγαθὴν γῆν. Καὶ τοιαῦτά τινα εἰπὼν, καὶ ἐξοιστρήσας ἐκστήσας Hippol. τὴν ταλαίπωρον, θαυματοποιὸς ἀνεφάνη, τοῦ μεγάλου πληρωθέντος ἐκ τοῦ μικροῦ ποτηρίου, ὥστε καὶ ὑπερεκχεῖσθαι ἐξ αὐτοῦ. Καὶ ἄλλα τινα τούτοις παραπλήσια ποιῶν ἐξηπάτησε πολλοὺς, καὶ ἀπαγήοχεν ὀπίσω αὑτοῦ. Εἰκὸς δὲ αὐτὸν καὶ δαίμονά τινα πάρεδρον ἔχειν, δἰ οὗ αὐτός τε 1προφητεύειν δοκεῖ, καὶ ὅσας ἀξίας
118
[*](LIB. I. vii. 2. GR. I. ix. 1. MASS. I. xiii. 3.) ἡγεῖται μετόχοις τῆς χάριτος αὐτοῦ, προφητεύειν ποιεῖ. Μάλιστα γὰρ περὶ γυναῖκας ἀσχολεῖται, καὶ τούτων τοῦτο τὰς εὐπαρύφους, καὶ περιπορφύρους, καὶ πλουσιωτάτας, ἃς πολλάκις ὑπάγεσθαι πειρώμενος, κολακεύων φησὶν αὐταῖς· Μεταδοῦναί σοι θέλω τῆς ἐμῦς χάριτος, ἐπειδὴ ὁ Πατὴρ τῶν ὅλων τὸν ἄγγελόν σου διαπαντὸς βλέπει πρὸ προσώπου αὐτοῦ· ὁ δὲ τόπος τοῦ 1μεγέθους ἐν ἡμῖν ἐστι δι᾿ ἡμᾶς ἐγκαταστῆσαι l. δεῖ ἡμᾶς ἓν καταστῆσαι. Λάμβανε πρῶτον ἀπʼ ἑμοῦ, καὶ δἰ ἐμοῦ τὴν χάριν. Εὐτρέπισον σεαυτὴν, ὡς νύμφη ἐκδεχομένη τὸν νυμφίον ἑαυτῆς, ἵνα ἔσῃ ὃ ἐγὼ, καὶ ἐγὼ ὃ σύ. Καθίδρυσον ἐν τῷ νυμφῶνί σου τὸ σπέρμα τοῦ φωτός. Λάβε παῤ ἐμοῦ τὸν νυμφίον, καὶ χώρησον αὐτὸν, καὶ χωρήθητι ἐν αὐτῷ. Ἰδοὺ χάρις κατῆλθεν ἐπί σε· ἄνοιξον τὸ στόμα σου, καὶ προφήτευσον. Τῆς δὲ γυναικὸς ἀποκρινομένης, οὐ προεφήτευσα πώποτε, καὶ οὐκ οἶδα προφητεύειν· ἐπικλήσεις τινὰς ποιούμενος ἐκ δευτέρου εἰς κατάπληξιν τῆς ἀπατωμένης, φησὶν αὐτῇ· Ἄνοιξον τὸ στόμα σου, λάλησον ὅ τι δήποτε, καὶ προφητεύσεις. δὲ 2χαυνωθεῖσα, καὶ κεπφωθεῖσα ὑπὸ τῶν προειρημένων, διαθερμανθεῖσα τὴν ψυχὴν ὑπὸ τῆς [*](M. 62.)
119
προσδοκίας τοῦ μέλλειν αὐτὴν προφητεύειν, τῆς καρδίας πλέον [*](LIB. I. vii. 2. GR. I. ix. 1. MASS. I. xiii. 3.) τοῦ δέοντος παλλούσης, ἀποτολμᾷ λαλεῖν Int. καὶ λαλεῖ [*](G. 59.) ληρώδη καὶ τὰ τυχόντα πάντα κενῶς καὶ τολμηρῶς, ἅτε ὑπὸ [*](cf. Rom. x. 20) κενοῦ τεθερμαμένη πνείματος· (καθὼς ὁ 1κρείσσων ἡμῶν ἔφη περὶ τῶν τοιούτων, ὅτι τολμηρὸν καὶ ἀναιδὲς ψυχὴ κενῷ ἀέρι θερμαινομένη,) καὶ ἀπὸ τούτου λοιπὸν προφήτιδα ἑαυτὴν μεταλαμβάνει, καὶ εὐχαριστεῖ Μάρκῳ τῷ ἐπιδιδόντι τῆς ἰδίας χάριτος αὐτῇ· καὶ ἀμείβεσθαι αὐτὸν πειρᾶται, οὐ μόνον κατὰ τὴν τῶν ὑπαρχόντων δόσιν, (ὅθεν καὶ χρημάτων πλῆθος πολὺ συνενήνοχεν,) ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴν τοῦ σώματος κοινωνίαν, κατὰ πάντα ἑνοῦσθαι αὐτῷ προθυμουμένη, ἵνα σὺν αὐτῷ κατέλθῃ εἰς τὸ ἕν.

3. Ἤδη δὲ τῶν προτέρων Interpres, πιστοτάτων τινὲς γοναικῶν τῶν ἐχουσῶν τὸν φόβον τοῦ Θεοῦ, καὶ μὴ ἐξαπατηθεισῶν, ἃς ὁμοίως ταῖς λοιπαῖς ἐπετήδευσε παραπείθειν, κελεύων αὐταῖς προφητεύειν, καὶ καταφυσήσασαι, καὶ καταθεματίσασαι

120
[*](LIB. I. vii. 3. GR. I. ix. 1. MASS. I. xiii. 4.) αὐτὸν, ἐχωρίσθησαν τοῦ τοιούτου θιάσου· ἀκριβῶς εἰδοῖαι, ὅτι προφητεύειν οὐχ ὑπὸ Μάρκου τοῦ μάγου ἐγγίνεται τοῖς ἀνθρώποις, ἀλλʼ οἷε ἄν ὁ Θεὸ ἄνωθεν ἐπιπέμψῃ τὴν χάριν αὑτοῦ, οὗτοι θεόσδοτον ἔχουσι τὴν προφητείαν, καὶ τότε λαλοῦσιν ἔνθα καὶ ὁπότε Θεὸς βούλεται, ἀλλʼ οὐχ ὅτε Μάρκος κελεύει. Τὸ γὰρ κελεῦον τοῦ κελευομένου μεῖζόν τε καὶ κυριώτερον, ἐπεὶ τὸ μὲν προηγεῖται, τὸ δὲ ὑποτέτακται. Εἰ οὖν Μάρκος μὲν κελεύει, ἄλλος τις, ὡς εἰώθασιν ἐπὶ τοῖς [*](M. 63.) δείπνοις 1τοῦ κλήρου οὗτοι πάντοτε παίζειν, καὶ ἀλλήλοις ἐγκελεύεσθαι τὸ προφητεύειν, καὶ πρὸς τὰς ἰδίας ἐπιθυμίας ἑαυτοῖς μαντεύεσθαι, ἔσται ὁ κελεύων μείζων τε καὶ κυριώτερος τοῦ προφητικοῦ πνεύματος, ἄνθρωπος ὢν, ὅπερ ἀδύνατον. ἀλλὰ τοιαῦτα κελευόμενα ὑπʼ αὐτῶν πνεύματα, καὶ λαλοῦντα ὁπότε βούλονται αὐτοὶ, ἐπίσαθρα καὶ ἀδρανῆ ἐστι, τολμηρὰ δὲ καὶ ἀναιδῆ, ὑπὸ τοῦ Σατανᾶ ἐκπεμπόμενα πρὸς ἐξαπάτησιν καὶ ἀπώλειαν τῶν μὴ εὔτονον τὴν πίστιν, ἣν ἀπʼ ἀρχῆς διὰ τῆς ἐκκλησίας παρέλαβον, φυλασσόντων.

121
[*](G. 60.)

4. Ὅτι δὲ 1φίλτρα καὶ ἀγώγιμα, πρὸς τὸ καὶ τοῖς [*](LIB. I. vii. 4. GR. I. ix. 2. MASS. I. xiii. 5.) σώμασιν αὐτῶν ἐνυβρίζειν, ἐμποιεῖ οὗτος ὁ Μάρκος ἐνίαις τῶν γυναικῶν, εἰ καὶ μὴ πάσαις, αὗται πολλάκις ἐπιστρέψασαι εἰς τὴν ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ ἐξωμολογήσαντο, καὶ κατὰ τὸ σῶμα ἠχρειῶσθαι ὑπ᾿ αὐτοῦ, καὶ ἐρωτικῶς πάνυ αὐτὸν πεφιληκέναι· ὥστε καὶ διάκονόν τινα τῶν ἐν 2τῇ Ἀσίᾳ τῶν ἡμετέρων ὑποδεξάμενον αὐτὸν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ, περιπεσεῖν ταύτῃ τῇ συμφορᾷ, 3τῆς γυναικὸς αὐτοῦ εὐειδοῦς ὑπαρχούσης,

122
[*](LIB. I. vii. 4. GR. I. ix. 2. MASS. I. xiii. 5.) καὶ τὴν γνώμην, καὶ τὸ σῶμα διαφθαρείσης ὑπὸ τοῦ μάγου τούτου, καὶ ἐξακολουθησάσης αὐτῷ πολλῷ τῷ χρόνῳ, ἔπειτα μετὰ πολλοῦ κόπου τῶν ἀδελφῶν ἐπιστρεψάντων, αὐτὴ l. ἐ. αὐτὴν, τὸν ἅπαντα χρόνον 1ἐξομολογουμένη διετέλεσε, πενθοῦσα καὶ θρηνοῦσα ἐφʼ ᾗ ἔπαθεν ὑπὸ τοῦ μάγου διαφθορᾷ.

123

5. Καὶ μαθηταὶ δὲ αὐτοῦ τινες περιπολίζοντες ἐν τοῖς [*](LIB. I. vii. 5. GR. I. ix. 2. MASS. I. xiii. 6.) [*](M.64.) αὐτοῖς, ἐξαπατῶντες γυναικάρια πολλὰ διέφθειραν, τελείους ἑαυτοὺς ἀναγορεύοντες· ὡς μηδενὸς δυναμένου ἐξισωθῆναι τῷ μεγέθεῖ [*](G. 61.) τῆς γνώσεως αὐτῶν, μηδʼ ἂν Παῦλον, μηδʼ ἂν Πέτρον εἴπῃς, μηδʼ ἄλλον τινὰ τῶν Ἀποστόλων· ἀλλὰ πλείω πάντων ἐγνωκέναι, καὶ τὸ μέγεθος τῆς γνώσεως τῆς ἀῤῥήτου δυνάμεως μόνους καταπεπωκέναι. Εἶναί τε αὐτοὺς ἐν ὕψει ὑπὲρ πᾶσαν δύναμιν· διὸ καὶ ἐλευθέρως πάντα πράσσειν, 2μηδένα ἐν μηδενὶ φόβον ἔχοντας. Διὰ γὰρ τὴν 3ἀπολύτρωσιν ἀκρατήτους καὶ ἀοράτους

124
[*](LIB. I. vii. 5. GR. I. ix. 2. MASS. I. xiii. 6.) γίνεσθαι τῷ 1κριτῇ. Εἰ δὲ καὶ ἐπιλάβοιτο αὐτῶν, παραστάντες αὐτῷ μετὰ τῆς ἀπολυτρώσεως τάδε εἴποιεν· ὦ 2πάρεδρε Θεοῦ καὶ μυστικῆς πρὸ 3αἰῶνος Int. αἰώνων Σιγῆς, ἣν τὰ μεγέθη
125
διαπαντὸς βλέποντα, τὸ πρόσωπον τοῦ Πατρὸς, ὁδηγῷ σοι καὶ [*](LIB. I. vii. 5. GR. I. ix. 2. MASS. I. xiii. 6.) προσαγωγεῖ χρώμεθα χρώμενα, 1ἀνασπῶσιν ἄνω τὰς αὐτῶν μορφὰς, ἃς ἡ μεγαλότολμος ἐκείνη φαντασιασθεῖσα, διὰ τὸ ἀγαθὸν τοῦ Προπάτορος προεβάλετο ἡμᾶς τὰς εἰκόνας, τότε ἐνθύμιον τῶν ἄνω ὡς ἐνύπνιον ἔχουσα· ἰδοὺ ὁ κριτὴς ἐγγὺς, καὶ ὁ κῆρυξ με κελεύει ἀπολογεῖσθαι· σὺ δὲ ὡς ἐπισταμένη τὰ ἀμφοτέρων τὸν ὑπὲρ 2ἀμφοτέρων ὑμῶν λόγον, ὡς ἕνα ὄντα τῷ [*](G. 62. M. 65.) κριτῇ παράστησον. Ἡ δὲ μήτηρ ταχέως ἀκούσασα τούτων, τὴν Ὁμηρικὴν 3Ἄϊδος κυνέην αὐτοῖς περιέθηκε, πρὸς τὸ ἀοράτως ἐκφυγεῖν τὸν κριτήν· καὶ παραχρῆμα ἀνασπάσασα αὐτοὺς, εἰς τὸν νυμφῶνα εἰσήγαγε, καὶ ἀπέδωκε τοῖς ἑαυτῶν νυμφίοις.

126
[*](LIB. I. vii. 6. GR. I. ix. 2. MASS. I. xiii. 7.)

6. Τοιαῦτα δὲ λέγοντες καὶ πράττοντες, καὶ ἐν τοῖς καθʼ ἡμᾶς κλίμασι 1τῆς Ῥοδανουσίας, 2πολλὰς ἐξηπατήκασι γοναῖκας, αἵτινες κεκαυτηριασμέναι τὴν συνείδησιν, αἱ μὲν καὶ 3εἰς φανερὸν ἐξομολογοῦνται, αἱ δὲ δυσωπούμεναι τοῦτο, ἡσυχῆ δέ πως ἑαυτὰς ἀπηλπικυῖαι τῆς ζωῆς τοῦ Θεοῦ, ἔνιαι μὲν εἰς

127
τὸ παντελὲς ἀπέστησαν, ἔνιαι δὲ ἐπαμφοτερίζουσι, καὶ τὸ [*](LIB. I. vii. 6. GR. I. ix. 2. MASS. I. xiii. 7.) τῆς παροιμίας πεπόνθασι, μήτε ἔξω, μήτε ἔσω οὖσαι, ταύτην ἔχουσαι τὴν ἐπικαρπίαν τοῦ σπέρματος τῶν τέκνων τῆς γνώσεως.

[*](G. 63.)

1. Οὕτως οὗτος οὖν ὁ Μάρκος μήτραν καὶ ἐκδοχεῖον

128
[*](LIB. I. viii. 1. GR. I. x. MASS. I. xiv. 1.) γεγονέναι λέγων, ἅτε μονογενὴς ὑπάρχων αὐτῷ, del. [*](M. 66.) μὐτῷ, τὸ τοῦ ὑστερήματος κατατεθὲν εἰς αὐτὸν ὧδέ πως ἀπεκύησεν. Αὐτὴν τὴν πανυπερτάτην ἀπὸ τῶν ἀοράτων καὶ ἀκατονομάστων τούτων l. τόπων Τετράδα κατεληλυθέναι 4
129
[*](Hipp. Philos. vi. 42.) γυναικείῳ πρὸς αὐτὸν, ἐπειδή, φησι, 1τὸ ἄῤῥεν αὐτῆς ὁ [*](LIB. I. viii. 1. GR. I. x. 1. MASS. I. xiv. 1.) κόσμος φέρειν οὐκ ἠδύνατο, καὶ μηνύσαι αὐτὴ τὶ ἦν, Hipp. αὐτὴν ἥτις ἦν καὶ τὴν τῶν πάντων γένεσιν, ἣν οὐδενὶ πώποτε οὐδὲ Θεῶν οὐδὲ ἀνθρώπων ἀπεκάλυψε, τούτῳ μονωτάτῳ Hipp. μόνῳ διηγήσασθαι, οὕτως εἰποῦσαν· ὅτε τὸ πρῶτον ὁ Πατὴρ 2ὤδινεν l. ᾧ Πατὴρ οὐδεὶς ὁ ἀνεννόητος καὶ 3ἀνούσιος, ὁ μήτε ἄῤῥεν μήτε θῆλυ, ἠθέλησεν αὐτοῦ τὸ ἄῤῥητον supple ex Hipp. ῥητὸν γεννηθῆναι Hipp. γενέσθαι καὶ τὸ ἀόρατον κορφωθῆναι, ἤνοιξε τὸ στόμα καὶ προήκατο λόγον ὅμοιον αὐτῷ ὃς παραστὰς ὑπέδειξεν Hipp. ἐπέδ. αὐτῷ ἦν, αὐτὸς τοῦ ἀοράτου μορφὴ φανείς. δὲ ἐκφώνησις τοῦ ὀνόματος ἐγένετο
130
[*](LIB. I. viii. 1. GR. I. x. 1. MASS. I. xiv. 1.) τοιαύτη· ἐλάλησε λόγον τὸν πρῶτον τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ, [*](Hipp. Philos. vi. 42. G. 64.) ἥτις ἦν ἀρχὴ, καὶ ἦν ἡ συλλαβὴ αὐτοῦ στοιχείων τεσσάρων. Ἐπισυνῆψε Hipp. ἔπειτα συνῆψε τὴν δευτέραν· καὶ ἦν καὶ αὐτὴ στοιχείων τεσσάρων. Ἑξῆς ἐλάλησε τὴν τρίτην1· καὶ ἦν καὶ αὐτὴ στοιχείων δέκα. Ναὶ τὴν μετὰ ταῦτα ἐλάλησε· καὶ ἦν καὶ αὐτὴ στοιχείων δεκαδύο. Ἐγένετο οὖν ἡ ἐκφώνησις ὅλου ὀνόματος στοιχείων μὲν τριάκοντα, συλλαβῶν δὲ τεσσάρων. Ἕκακτον δὲ τῶν στοιχείων ἴδια γράμματα, καὶ ἴδιον M. χαρακτῆρα, καὶ ἰδίαν ἐκφώνησιν, καὶ σχήματα, καὶ εἰκόνας ἔχειν, καὶ μηδὲν αὐτῶν εἶναι, ὃ τὴν ἐκείνου καθορᾷ μορφὴν, οὗπερ αὐτὸς Hipp. αὐτὸ στοιχεῖόν ἐστιν· ἀλλὰ οὐδὲ γινώσκει γινώσκειν αὐτὸν, οὐδὲ μὴν τὴν τοῦ πλησίον αὐτοῦ
131
[*](Hipp. Philos. vi. 42.) ἕκαστον ἐκφώνησιν 1πολιορκεῖ, Hipp. γινώσκειν ἀλλὰ ὁ [*](LIB. I. viii. 1. GR. I. x. 1. MASS. I. xiv. 1.) αὐτὸς ἐκφωνεῖ, ὡς τὸ πᾶν ἐκφωνοῦντα, τὸ ἕλον ἡγεῖσθαι, ὀνομάζειν. Ἕκαστον γὰρ αὐτῶν μέρος ὂν τοῦ ὅλου, τὸν ἴδιον ἦχον ὡς τὸ πᾶν ὀνομάζειν, καὶ μὴ παύσασθαι ἠχοῦντα, ὅτου ἐπὶ τὸ ἔσχατον γράμμα τοῦ ἑκάστου Hipp. ἐσχάτου στοιχείου μονογλωσσήσαντος καταστῆσαι Hipp. μονογλωττήσαντι καταντῆσαι. Τότε δὲ καὶ τὴν ἀποκατάστασιν τῶν ὅλων ἔφη γενέσθαι, ὅταν τὰ πάντα κατελθόντα εἰς τὸ ἓν γράμμα, μίαν καὶ τὴν αὐτὴν ἐκφώνησιν ἠχήσῃ· ἧς ἐκφωνήσεως εἰκόνα τὸ ἀμὴν ὁμοῦ λεγόντων ὑμῶν ὑπέθετο εἶναι. Τοὺς δὲ φθόγγους ὑπάρχειν τοὺς μορφοῦντας τὸν ἀνούσιον καὶ ἀγέννητον Αἰῶνα· καὶ εἶναι τούτους μορφὰς, ἃς ὁ Κύριος ἀγγέλους εἴρηκε, τὰς διηνεκῶς βλεπούσας τὸ πρόσωπον τοῦ Πατρός.

132
[*](LIB. I. viii. 2. GR. I. x. 1. MASS. I. xiv. 2.)

2. Τὰ δὲ ὀνόματα τῶν στοιχείων τὰ ῥητὰ καὶ κοινὰ [*](Hipp. Philos. vi. 43.) H. κοινὰ καὶ ῥητὰ, Αἰῶνας καὶ λόγους. καὶ ῥίζας. καὶ σπέρματα, καὶ πληρώματα, καὶ καρποὺς ὠνόμασε. Τὰ δὲ καθʼ [*](M. 68. G. 65.) ἕνα αὐτῶν καὶ ἑκάστου ἴδια ἐν τῷ ὀνόματι τῆς Ἐκκλησίας ἐμπεριεχόμενα νοεῖσθαι ἔφη. Ὡε l. ὧν στοιχείων τοῦ ἐσχάτου H. στοιχείου τὸ ὕστερον l. ὕστατον γράμμα φωνὴν προύκατο τὴν αὐτοῦ· 1οὗ suppl. ὁ. H. ἦχος ἐξελθὼν κατ᾿ εἰκόνα τῶν στοιχείων στοιχεῖα ἴδια ἐγέννησεν· ἐξ ὧν τά τε ἐνταῦθα κατακεκοσμῆσθαί Hipp. διακεκ. φησι, 2καὶ τῶν τὰ H. πρὸ τούτων γεγενῆσθαι. 3Τὸ μέν τοι γράμμα αὐτὸ, 4οὗ ὁ ἦχος ἦν συνεπακολουθῶν τῷ ἤχῳ καὶ τὸ κάτω, H. ὑπὸ τῆς συλλαβῆς τῆς ἑαυτοῦ ἀνειλῆφθαι ἄνω 5λέγει εἰς ἀναπλήρωσιν τοῦ ὅλου· μεμενηκέναι δὲ εἰς τὰ κάτω τὸν ἦχον, ὥσπερ ἔξω ῥιφέντα. 6Τὸ δὲ στοιχεῖον αὐτὸ ἀφʼ οὗ τὸ γράμμα σὺν τῇ ἐκφωνήσει τῇ ἑαυτοῦ συγκατῆλθε κάτω, ὃ dele ὃ γραμμάτων εἶναί φησι τριάκοντα, καὶ ἓν

133
[*](Hipp. Philos. vi. 43.) ἕκαστον τῶν τριάκοντα γραμμάτων ἐν ἑαυτῷ ἔχειν ἕτερα [*](LIB. I. viii. 2. GR. I. x. 1. MASS. I. xiv. 2.) γράμματα, δἰ οὗ H. l. ὧν τὸ ὄνομα τοῦ γράμματος ὀνομάζεται· καὶ οὖ πάλιν τὰ ἕτερα δἰ ἄλλων ὀνομάζεσθαι γραμμάτων, καὶ τὰ ἄλλα δἰ ἄλλων· ὡς H. l. ὥστε εἰς ἄπειρον ἐκπίπτειν τὸ πλῆθος τῶν γραμμάτων. Οὕτω δ᾿ ἂν σαφέστερον μάθοις τὸ λεγόμενον·

3. Τὸ δέλτα στοιχεῖον γράμματα ἐν ἑαυτῷ ἔχει πέντε, αὐτὸ δὲ τὸ δέλτα, καὶ τὸ1 ει, καὶ τὸ λάμβδα, καὶ τὸ ταῦ, καὶ τὸ ἄλφα· καὶ ταῦτα πάλιν τὰ γράμματα δἰ ἄλλων γράφεται γραμμάτων, καὶ τὰ ἄλλα δἰ ἄλλων. Εἰ οὖν ἡ πᾶσα ὑπόστασις τοῦ δέλτα εἰς ἄπειρον ἐκπίπτει, ἀεὶ ἄλλων ἄλλα γράμματα γεννώντων, καὶ διαδεχομένων ἄλληλα, πόσῳ μᾶλλον ἐκείνου τοῦ στοιχείου μεῖζον εἶναι τὸ πέλαγος τῶν γραμμάτων; Καὶ εἰ τὸ ἓν γράμμα οὕτως ἄπειρον, ὅρα ὅλου τοῦ ὀνόματος τὸν βυθὸν τῶν γραμμάτων, ἐξ ὧν τόν προπάτορα Μάρκου Σιγὴ συνεστάναι ἐδογμάτισε. 2Διὸ καὶ τὸν Πατέρα ἐπιστάμενον τὸ ἀχώροτον αὑτοῦ, δεδωκέναι τοῖς στοιχείοις, ἃ καὶ Αἰῶνας καλεῖ, ἑνὶ ἑκάστῳ αὐτῶν τὴν

134
[*](LIB. I. viii. 3. GR. I. x. 2. MASS. I. xiv. 2.) ἰδίαν ἐκφώνησιν ἐκβοᾷν, διὰ τὸ μὴ δύνασθαι ἕνα τὸ ὅλον [*](Hipp. Philos. vi. 44.) ἐφωνεῖν.

4. Ταῦτα δὲ σαφηνίσασαν αὐτῷ τὴν τετρακτὺν εἰπεῖν· 1θέλω δέ σοι καὶ αὐτὴν ἐπιδεῖξαι τὴν Ἀλήθειαν. Κατήγαγον [*](M. 69.) γὰρ αὐτὴν ἐκ τῶν ὕπερθεν δωμάτων, ἵν᾿ ἐσίδῃς αὐτὴν γυμνὴν, καὶ καταμάθοις H. καταμάθῃς τὸ κάλλος αὐτῆς· ἀλλὰ καὶ ἀκούσῃς αὐτῆς λαλούσης, καὶ θαυμάσῃς τὸ φρόνημα αὐτῆς. Ὅρα οὖν κεφαλὴν ἄνω, τὸ ἄλφα καὶ τὸ ω, H. τὸ [*](G. 66.) πρῶτον ἄλφα ω τράχηλον δὲ β καὶ ψ, ὤμους ἅμα χερσὶ γ καὶ χ. στήθι δ καὶ φ, διάφραγμα H. φράγμα ε καὶ υ, νῶτον H. κοιλίαν ζ καὶ τ, κοιλίαν H. αἰδοία η καὶ σ, μηροὺς θ καὶ ρ, γόνατα ι καὶ π, κνήμας κ καὶ ο, σφυρὰ λ καὶ ξ, πόδας μ καὶ ν. Τοῦτό ἐστι τὸ σῶμα τῆς κατὰ τὸν μάγον Ἀληθείας· τοῦτο τὸ σχῆμα τοῦ στοιχείου, οὗτος ὁ χαρακτὴρ τοῦ γράμματος. Καὶ καλεῖ τὸ στοιχεῖον τοῦτο 2Ἄνθρωπον· εἶναί τε πηγήν φησιν αὐτὸ παντὸς λόγου, καὶ

135
[*](Hipp. Philos. vi. 44.) ἀρχὴν πάσης φωνῆς, καὶ παντὸς ἀῤῥήτου ῥῆσιν, καὶ τῆς [*](LIB. I. viii. 4. GR. I. x. 2. MASS. I. xiv. 3.) σιωπωμένης Σιγῆς στόμα. Καὶ τοῦτο μὲν τὸ σῶμα αὐτῆς. Σὺ δὲ μετάρσιον ἐγείρας τὸ H. adj. τῆς διανοίας νόυμα, τὸν αὐτογεννήτορα καὶ πατρόότορα H. γεννήτορα καὶ προπάτορα λόγον ἀπὸ στομάτων Ἀληθείας ἄκουε.

136
[*](LIB. I. viii. 5. GR. I. x. 3. MASS. I. xiv. 4.)

5. Ταῦτα δὲ ταύτης εἰπούσης, προσβλέψασαν αὐτῷ [*](Hipp. Philo vi. 45.) τὴν Ἀλήθειαν, καὶ ἀνοίξασαν τὸ στόμα λαλῆσαι λόγον· τὸν δὲ λόγον ὄνομα γενέσθαι, καὶ τὸ ὄνομα γενέσθαι H. οἶναι τοῦτο, ὃ γινώσκομεν καὶ λαλοῦμεν, Χριστὸν Ἰησοῦν· ὃ καὶ ὀνομάσασαν αὐτὴν παῤ αὐτῇ H. παραυτίκα σιωπῆσαι, καὶ σιωπήν. Προσδοκῶντος δὲ τοῦ Μάρκου πλεῖόν τι μέλλειν αὐτὴν λέγειν, πάλιν ἡ τετρακτὺς παρελθοῦσα εἰς τὸ μέσον, φησίν· ὡς εὐκαταφρόνητον ἡγήσω τὸν λόγον, ὃν ἀπὸ στομάτων τῆς Ἀληθείας ἤκουσας· οὐ τοῦθʼ, ὅπερ οἶδας καὶ δοκοῖς, παλαιόν H. δοκεῖς ἔχει, πάλαι ἐστιν ὄνομα· φωνὴν γὰρ μόνον ἔχεις αὐτοῦ, τὴν δὲ δύναμιν ἀγνοεῖς. Ἰνσοῦς μὲν γάρ ἐστιν 1ἐπίσημον ὄνομα, ἓξ ὢν H. l. ἔχον γράμματα, ὑπὸ πάντων 2τῶν τῆς κλήσεως γινωσκόμενον. Τὸ [*](M. 70.)

137
[*](Hipp. Philos. vi. 45.) δὲ ταρὰ τοῖς Αἰῶσι τοῦ Πληρώματος πολυμερὲς τυγχόνον, [*](LIB. I. viii. 6. GR. I. x. 3. MASS. I. xiv. 5.) ἄλλης ἐστὶ μορφῆς, καὶ ἑτέρου τόπου, γινωσκόμενον ὑπ᾿ ἐκείνων τῶν 1συγγενῶν, ὧν τὰ μεγέθη παῤ αὐτῶν H. αὐτῷ ἐστι διαπαντός.

6. Ταῦτ᾿ οὖν τὰ παῤ ὑμῖν εἰκοσιτέσσαρα γράμματα ἀποῤῥοίας ὑπάρχειν γίνωσκε τῶν τριῶν δυνάμεων εἰκονικὰς, τῶν περιεχουσῶν H. habet ἐμπεριεχουσῶν τὸν ὅλον τῶν ἄνω στοιχείων τὸν ἀριθμόν. Τὰ μὲν γὰρ ἄφωνα γράμματα ἐννέα νόμισον εἶναι τοῦ Πατρὸς καὶ τῆς Ἀληθείας, διὰ τὸ ἀφώνους αὐτοὺς εἶναι, τουτέστιν ἀῤῥήτους καὶ ἀνεκλαλήτους. Τὰ δὲ ἡμίφωνα ὀκτὼ, ὄντα τοῦ Λόγου καὶ τῆς Ζωῆς, διὰ τὸ μέσα ὥσπερ ὑπάρχειν τῶν τε ἀφώνων καὶ τῶν φωνηέντων· καὶ ἀναδέχεσθαι τῶν μὲν ὕπερθεν τὴν ἀπόῤῥοιαν, τῶν δ᾿ ὑπὲρ αὐτὴν H. l. ὑπ᾿ αὐτὰ τὴν 2ἀναφοράν. Τὰ δὲ φωνήεντα καὶ αὐτὰ ἑπτὰ ὄντα τοῦ Ἀνθρώπου καὶ τῆς Ἐκκλησίας, ἐπεὶ διὰ τοῦ Ἀνθρώπου φωνὴ προελθοῦσα, ἐμόρφωσε G. 67.  τὰ ὅλα. Ὁ γὰρ ἦχος τῆς φωνῆς 3μορφὴν αὐτοῖς περιεποίησεν.

138
[*](LIB. I. viii. 6. GR. I. x. 3. MASS. I. xiv. 5.) Ἔστιν H. οὖν ὁ μὲν Λόγος ἔχων καὶ ἡ Ζωὴ τὰ [*](Hipp. Philos. vi. 4.) ὀκτὼ, ὁ δὲ Ἄνθρωπος καὶ Ἐκκλησία τὰ ἑπτὰ, ὁ δὲ Πατὴρ καὶ ἡ Ἀλήθεια τὰ ἐννέα. Ἐπειδὴ H. Ἐπὶ δὲ τοῦ ὑστερήσαντος λόγου ὁ ἀφεδρασθεὶς ἐν τῷ Πατρὶ κατῆλθε, πεμφθεὶς H. ἐκπεμφθεὶς ἐπὶ τὸν ἀφʼ οὗ ἐχωρίσθη ἐπὶ διορθώσει τῶν πραχθέντων, 1ἵνα ἡ τῶν πληρωμάτων ἑνότης ἰσότητα ἔχοισα καρποφορῇ μίαν ἐν πᾶσι τὴν ἐκ πάντων δύναμιν. Καὶ οὕτως ὁ τῶν ἑπτὰ τὴν τῶν ὀκτὼ ἐκομίσατο δύναμιν· καὶ ἐγένοντο οἱ H. τρεῖς τόποι ὅμοιοι τοῖς ἀριθμοῖς, ὀγδοάδες ὄντες· οἴτινες τρεῖς ἐφʼ ἑαυτοὺς ἐλθόντες, τὸν τῶν εἰκοσιτεσσάρων ἀνέδειξαν ἀριθμόν. Τὰ μέν τοι τρία [*](M. 71.) στοιχεῖα ἀφίνσιν H. (ἅ) φησιν αὐτὸς τῶν τριῶν ἐν συζυγίᾳ δυνάμεων ὑπάρχειν, ἃ ἐστιν 2ἓξ, ἀφʼ ὧν ἀπεῤῥύη τὰ εἰκοσιτέσσαρα στοιχεῖα, τετραπλασιασθέντα τῷ τῆς ἀῤῥήτου τετράδος λόγῳ, τὸν αὐτὸν αὐτοῖς ἀριθμὸν ποιεῖ, 3ἅπερ φησὶ τοῦ ἀνονομάστου ὑπάρχειν. Φορεῖσθαι δὲ αὐτὰ ὑπὸ τῶν 4τριῶν δυνάμεων, εἰς ὁμοιότητα τοῦ ἀοράτου, ὧν στοιχείων
139
[*](Hipp. Philos. vi. 46.) εἰκόνες εἰκόνων τὰ παῤ ἡμῖν 1διπλᾶ γράμματα ὑπάρχειν, [*](LIB. I. viii. 7. GR. I. x. 4. MASS. I. xiv. 6.) ἃ συναριθμούμενα τοῖς εἰκοσιτέσσαρσι στοιχείοις δυνάμει τῶν H. τῇ κατὰ ἀναλογίαν τὸν τῶν τριάκοντα ποιεῖ ἀριθμόν.

7. Τούτου τοῦ λόγου, καὶ τῆς οἰκονομίας H. ἀναλογίας ταύτης 2καρπόν φησιν ἐν ὁμοιώματι εἰκόνος πεφυκέναι Hipp. πεφηνέναι ἐκεῖνον, τὸν μετὰ τὰς ἓξ ἡμέρας τέταρτον ἀναβάντα εἰς τὸ 3ὄρος, καὶ γενόμενον 4ἕκτον, τὸν κρατηθέντα καὶ καταβάντα H. καταβ. καὶ κρατ. ἐν τῇ [*](G. 68.) 5ἑβδομάδι, ἐπίσημον ὀγδοάδα ὑπάρχοντα, 6καὶ ἔχοντα ἐν

140
[*](LIB. I. viii. 7. GR. I. x. 4. MASS. I. xiv. 6.) ἑαυτῷ τὸν ἅπαντα τῶν στοιχείων ἀριθμὸν, H. ὃν ἐφανέρωσεν, [*](Hipp. Philos. vi. 47.) ἐλθόντος αὐτοῦ ἐπὶ τὸ βάπτισμα, ἡ τῆς περιστερᾶς κάθοδος, ἥτις ἐστὶν ω καὶ α. Ὁ γὰρ ἀριθμὸς αὐτῆς μία καὶ ὀκτακόσιαι. Καὶ διὰ τοῦτο Μωϋσέα ἐν τῇ ἕκτῃ τῶν H. ἡμέρᾳ ἡμερῶν εἰρηκέναι τὸν ἄνθρωπον γεγονέναι· καὶ τὴν οἰκονομίαν δὲ 1ἐν τῇ ἕκτῃ τῶν ἡμερων, ἥτις ἐστὶ παρασκευὴ, 2τὸν ἔσχατον ἄνθρωπον εἰς ἀναγέννησιν τοῦ πρώτου ἀνθρώπου πεφηνέναι, ἧς οἰκονομίας ἀρχὴν καὶ τέλος καὶ del. καὶ H. τὴν ἕκτην ὥραν H. εἶναι, ἐν ἧ προσηλώθη τῷ ξύλῳ. Τὸν γὰρ τέλειον νοῦν, ἐπιστάμενον τὸν [*](M. 72.) τῶν ἓξ ἀριθμὸν, δύναμιν ποιήσεως καὶ ἀναγεννήσεως ἔχοντα, φανερῶσαι τοῖς υἱοῖς τοῦ φωτὸς 3τὴν δἰ αὐτοῦ l. διὰ τοῦ
141
[*](Hipp. Philos. iv. 47.) φανέντος ἐπισήμου εἰς αὐτὸν δἰ αὐτοῦ l. εἰς ἐπίσημον τοῦ [*](LIB. I. viii. 8. GR. I. x. 4. MASS. I. xiv. 6.) δε ἀριθμοῦ γενομένην ἀναγέννησιν. Ἔνθεν καὶ τὰ διπλᾶ γράμματα τὸν ἀριθμὸν 1ἐπίσημον ἔχειν φησίν. Ὁ γὰρ ἐπίσημος ἀριθμὸς συγκραθεὶς τοῖς εἰκοσιτέσσαρσι στοιχείοις, τὸ τριακοντα γράμματον ὄνομα ἀπετέλεσε.