In Arati et Eudoxi phaenomena commentariorum libri iii

Hipparchus

Hipparchus, In Arati et Eudoxi phaenomena commentariorum libri iii, Manitius, Teubner, 1894

ἀγνοεῖ δὲ καὶ μέσον αὐτοῦ τὸ σῶμα κατὰ μῆκος ὑπὸ τοῦ εἰρημένου κύκλου τέμνεσθαι λέγων· ὁ μὲν γὰρ ἐπὶ τῆς κεφαλῆς ἀστὴρ ἐπέχει Χηλῶν περὶ μοίρας ιϚ΄ καὶ δίμοιρον, ὁ δὲ ἐν τῷ δεξιῷ ποδὶ ἐπέχει Χηλῶν περὶ μοίρας κδ΄ Ϟ″ δ″, ὁ δὲ ἐν τῇ ζώνῃ λαμπρὸς

ἐπέχει Χηλῶν περὶ μοίρας ιδ΄ καὶ γ″. ὁ δὲ ἐν τῇ δεξιᾷ χειρὶ τοῦ Κενταύρου ὑπολείπεται τοῦ εἰρημένου κύκλου περὶ τέταρτον μέρος ζῳδίου· ἐπέχει γὰρ Χηλῶν μοίρας η΄. ἡ δὲ κεφαλὴ τοῦ Κήτους ὑπολείπεται μὲν τοῦ προειρημένου κύκλου, οὐ πολὺ δέ ὁ γὰρ Σύν- δεσμος τῶν Ἰχθύων, ὃς κεῖται κατὰ τὴν κεφαλὴν τοῦ Κήτους ἐπὶ τῆς λοφίας αὐτοῦ, ἐπέχει Κριοῦ μοίρας

γ΄ δ″. καὶ μὴν οὐδὲ τοῦ Κριοῦ τὰ νῶτα ἐπὶ τοῦ εἰρημένου κύκλου κεῖται, ἀλλὰ ὑπολείπεται πλεῖον ἢ τρίτον μέρος ζῳδίου· ὁ γὰρ ἐν μέσῳ τῷ νώτῳ αὐτοῦ κείμενος ἀστὴρ ἐπέχει Κριοῦ μοίρας ια΄ Ϟ″. ὁμοίως δὲ καὶ τοῦ Περσέως ἥ τε δεξιὰ χεὶρ καὶ ἡ κεφαλὴ ὑπολεί- πονται τοῦ εἰρημένου κύκλου περὶ τρίτον μέρος ζῳδίου.

Τοῖς προειρημένοις, ὦ Αἰσχρίων, περὶ τῶν ὑπὸ Ἀράτου καὶ Εὐδόξου καταγεγραμμένων ἐν τοῖς Φαινο- [*](5. ὁ δʼ ἐν A. || 6. περὶ μοιρῶν A, sed antea et infra περὶ μοι. || 7 ὁ δʼ ἐν A. || 12. κατὰ*] μετὰ vulg. || 16. νότῳ Vat || 18. ἡ om. Ur. || 19. ln fine libri: Ἱππάρχου τῶ (LM, τῶν P3, τῷ V))

122
μένοις συνάψωμεν νῦν τὸν περὶ συνανατολῆς καὶ συγκαταδύσεως τῶν ἄστρων λόγον, ὑποδεικνύντες, ὅσα τε δεόντως ὑπʼ αὐτῶν εἴρηται, καὶ ἐν οἷς διαφωνοῦντες [οὐ] πρὸς τὰ φαινόμενα τὰς ἀποφάσεις πεποίηνται.

Πρῶτον μὲν οὖν ὁ Ἄρατος ὑποδεῖξαι βουλόμενος, πῶς διὰ τῆς ἀνατολῆς καὶ τῆς δύσεως τῶν ἄστρων ἐπιγνωσόμεθα τὴν ὥραν τῆς νυκτός, λέγει ταυτί·

  • οὔ κεν ἀπόβλητον δεδοκημένῳ ἤματος εἴη
  • μοιράων σκέπτεσθαι, ὅτʼ ἀντέλλωσιν ἕκασται·
  • αἰεὶ γὰρ τάων γε μιῇ συνανέρχεται αὐτὸς
  • ἠέλιος. τὰς δʼ ἄν κε περισκέψαιο μάλιστα
  • εἰς αὐτὰς ὁρόων· ἀτὰρ εἰ νεφέεσσι μέλαιναι
  • γίνοιντʼ ἢ ὄρεος κεκρυμμέναι ἀντέλλοιεν,
  • σήματʼ ἐπερχομένῃσιν ἀρηρότα ποιήσασθαι.
  • αὐτὸς δʼ ἂν μάλα τοι κεράων ἑκάτερθε διδοίη
  • Ὠκεανός, τά τε πολλὰ περιστρέφεται ἑοῖ αὐτῷ,
  • νειόθεν ὁππῆμος κείνων φορέῃσιν ἑκάστην.
    • φησὶν οὖν ἐν τούτοις μάλιστα μὲν ἡμᾶς ἐπιγνώσεσθαι τὴν ὥραν, ἐὰν αὐτῶν τι τῶν δώδεκα ζῳδίων θεωρῶμεν

    ἀνατέλλον. τὸν γὰρ γινώσκοντα, ἐν ᾦ ἐστι ζῳδίῳ ὁ ἥλιος καὶ καθʼ ὃ μέρος αὐτοῦ, καὶ διότι ἐν πάσῃ νυκτὶ ἓξ ζῴδια ἀνατέλλει, ῥᾳδίως ὑπελάμβανε συνήσειν ἐκ τοῦ ἀνατέλλοντος ζῳδίου τὴν τῆς νυκτὸς ὥραν. εἰ μέντοι γε ἢ διὰ ὄρη ἢ διὰ νέφη μὴ εἴη φανερὸν τὸ [*](1. νυνὶ A. | περὶ τῆς ἀνατολῆς A. || 3. διαφωνοῦντες corr. Scal., διασαφοῦντες vulg. || 7. ἐπιλέγει B. || 8. οὐκ ἐναπόβλ. Vat., οὐκ ἐν ἀπ. P1P2V, οὔκεν ἀπ. P3. | δεδοκημένον A, δεδόκειμεν B, δεδοκειμένῳ ed. pr. | ἥματος AB ed. pr. || 9. σκέπτονται A. | ὅταν τέλλωσιν A; ὅτʼ ἀντέλλῃσιν ἑκάστη adnotat Pet. || 10. ᾀεὶ P3, ἀεὶ MV. || 11. στὰς δʼ ἂν καὶ A, τὰς δʼ ἄγκε B ed. pr. | αὖ κε pro ἄγκε coni. Scal. || 12. εἰ] ἢν B edd. | νεφέεσι Vat. | μελαί- νει A. || 13. ἠόρεος Vat., ἠ ὄρεος P1P2. | ἀντέλλοιε A. || 14. ἐπερχο-)

    124
    ἀνατέλλον ζῴδιον, ἐκ τῶν λοιπῶν ἀστέρων τῶν ἐκτὸς τοῦ ζῳδιακοῦ κύκλου, κειμένων δʼ ἐγγὺς τοῦ ὁρίζοντος, ἐπιγνώσεσθαι ἡμᾶς τὸ ἀνατέλλον ζῴδιον, ἐὰν ἴδωμεν, ποῖα τῶν ἄστρων ἑκάστῳ ζῳδίῳ συνανατέλλει ἢ ἀντι- καταδύνει.