In Aristotelis Sophisticos Elenchos Commentarius [Sp.]

Παρὰ δὲ τὴν διαίρεσιν ὅτι τὰ πέντε ἐστὶ δύο καὶ τρία καὶ περισσὰ καὶ ἄρτια.

Καὶ τὸν τέταρτον τρόπον τῶν παρὰ τὴν λέξιν φαινομένων ἐλέγχων ἔστι δὲ οὗτος ὁ παρὰ τὴν διαίρεσιν) ἐκτιθεὶς οὐ διὰ σοφισμάτων ἡμῖν αὐτὸν οἷός ἐστι παρίστησιν, ἀλλὰ καὶ διὰ παραδειγμάτων τινῶν, ἃ οὐκ εἰσὶ σοφίσματα παραλογιστικὰ ἀλλ’ ἁπλῶς οὕτως ἐν πεζῷ λόγῳ κείμενα. τίνα δέ εἰσι ταῦτα, παρακατιόντες ἐροῦμεν. παρὰ δὲ τὴν διαίρεσιν οὗτος ὀνομάζεται, διό τι ἅτινα τῷ λεγομένῳ πρόσεισι δυνάμει, ταῦτα διαιρῶν ὁ σοφιστὴς καὶ ἰδίᾳ τιθεὶς συνάγει ἐνεργείᾳ ταῦτα προσεῖναι τῷ περὶ οὗ συλλογίζεται· τοῦτο δ’ ἄν οὐ συνήχθη, εἰ μὴ ἡ διαίρεσις γέγονεν. οἷον τί φημι; τὸν πέντε ἀριθμὸν δυνάμει ἔχοντα ἐν ἑαυτῷ τὸ περιττὸν καὶ τὸ ἄρτιον ὁ σοφιστὴς διαιρῶν μὴ ἄρτιον ὄντα καὶ ἄρτιον ἀποδείκνυσι καὶ μὴ ἄρτιον, οὑτωσὶ ἐν πρώτῳ σχήματι τὴν ἀγωγὴν ποιούμενος τοῦ σοφίσματος· οὐχὶ ὁ πέντε εἰς δύο καὶ τρία διαιρεῖται; ναί· τί δέ, ὁ τρία καὶ ὁ δύο οὐ περιττὸς καὶ ἄρτιος; ὁ πέντε ἄρα περιττὸς καὶ ἄρτιός ἐστι. παρὰ τὴν διαίρεσιν τὸ σόφισμα· τὰ γὰρ μόρια ἐν τῷ ὅλῳ δυνάμει εἰσίν· ἐν γὰρ τῷ πέντε ὁ τρία καὶ ὁ δύο δυνάμει εἰσί. τὸ δὲ δυνάμει τι ὂν οὐκ ἔστιν ἐκεῖνο ὃ δύναται γενέσθαι· οἷον τὸ δένδρον τὸ ἑστηκὸς δυνάμει πλοῖον ὂν οὐκ ἔστι πλοῖον· ἀλλὰ καὶ ὁ ἀσχημάτιστος χαλκὸς δυνάμει ὢν ἀνδριὰς οὐκ ἔστιν ἀνδριάς. τὸν μὲν οὖν τὰ πέντε συνάγοντα παραλογισμὸν καὶ ἄρτια εἶναι καὶ περισσὰ πάνυ σαφῶς ὁ Ἀριστοτέλης ἐξέθετο. τὸν δὲ τὰ μείζονα ἴσα τοῖς ἐλάττοσι συνάγοντα πάνυ βραχέως καὶ διὰ τοῦτο ἀσαφῶς ἀπαγγέλλειν δοκεῖ. δεῖ δὲ προσυπακούειν ἐν τῷ καὶ τὸ μεῖζον ἴσον τὸ ‘τῷ ἐλάττονι᾿, ἵνα ᾖ τὸ πλῆρες τῆς λέξεως τοιοῦτον. ἡ δ’ ἀγωγὴ τοῦ σοφίσματος οὕτως ἠρωτᾶτο· οὐχὶ ὁ ὀκτὼ εἰς ἓξ καὶ δύο διαιρεῖται; ναί· τί δέ, οὐχὶ εἰς τρία καὶ πέντε; ναί· ὁ ὀκτὼ ἄρα εἰς ἓξ καὶ δύο καὶ τρία καὶ πέντε διαιρεῖται· τὰ δὲ ἓξ καὶ δύο καὶ πέντε καὶ τρία ἵζ’ ἐστίν· ὁ ὀκτὼ ἄρα εἰς ἲς διαιρεῖται· ἴσος ἄρα ὁ ἵζ’ τῷ ὀκτώ, ὁ μείζων τῷ ἐλάττονι. παρὰ δὲ τὴν διαίρεσιν καὶ τοῦτο τὸ σόφισμα· δυνάμει γὰρ ἐν τῷ ὀκτὼ ταῦτα. τὸ δὲ τοσοῦτον γὰρ τὸ μεῖζον καὶ ἔτι πρός οὕτως [*](1 μανθάνειν al Β u i, pr. Α): μανθάνει Arist. 2 ἐπίσταιτο a 8 ante aut post ἡμῖν excidisse μόνον suspicor 9 αὐτῶν a 10 εἰσὶ AI: ἐστὶ a ὄντως 1 pr. 11 δέ prius I: om. a 12 ὅτι Α 17 οὑτοσὶ a 18 ναί. τί δέ I: τί a: om. A 18. 19 τὰ δύο καὶ τὰ τρία περιττὰ καὶ ἄρτια εἰσίν Α 18 ὁ tertium KR: om. al cf. vs. 21 19— 21 παρὰ—εἰσί om. Α 21 δὲ al: γὰρ Α ante οὐκ add. ἐνεργεία Α 22 post ἑστηκὸς add. ἐν τῶ ὄρει Α 23 post πλοῖον add. καὶ ἐνεργεία Α ἀλλά om. Α 24 post ἀνδριὰς add. ἐνεργεία Α 27 ἀπαγγέλειν (sic) 1 καὶ I: om. a 30 δέ I: om. a 34 τὸ μεῖζον aAI (BT): om. Arist.)

Παρὰ δὲ τὴν προσῳδίαν ἐν μὲν τοῖς ἄνευ γραφῆς δια- λεκτικοῖς οὐ ῥᾴδιον ποιῆσαι λόγον.

Πέμπτος τρόπος τῶν παρὰ τὴν λέξιν σοφισμάτων ὁ παρὰ τὴν προσῳδίαν ἐστίν, ὅστις ἐν μὲν τοῖς διαλεκτικοῖς λόγοις τοῖς μὴ γεγραμμένοις ἀλλὰ λεγομένοις οὐ ῥᾳδίως γίνεται, ἐν δὲ τοῖς γεγραμμένοις δύναται γενέσθαι. ὀνομάζεται δὲ παρὰ τὴν προσῳδίαν, ὅτι ὁ τόνος, πρὸς ὃν ᾄδομεν καὶ τοὺς λόγους ποιούμεθα, ποιεῖ τὸν παραλογισμόν, νῦν μὲν οὕτως ἄλλοτε δ’ ἄλως ἢ καὶ ἀλλαχοῦ τιθέμενος. οἷον τί φημι; ἐν μὲν ὁμιλίᾳ καὶ διαλέξει οὐκ ἀπατήσει ποτὲ ὁ λέγων “ἑταίρα ἑταίρα χρυσία εἰ φοροίη, δημοσία ἔστω” εἴληπται γὰρ ὁ λέγων παροξυτόνως τὸν λόγον ἐξενεγκὼν ἢ τυχὸν καὶ προπαροξυτόνως, καὶ οὐκ ἂν σοφίσαιτό ποτε τὸν ἠκροαμένον νῦν μὲν παροξυτόνως λέγων νῦν δὲ εἰς προπαροξύτονα μεταλαμβάνων· ἅπαξ γὰρ εἰρηκὼς ἐσήμανε τὸ ἑαυτοῦ βούλημα. εἰ δὲ ἐν γραφῇ εἴη κείμενον τὸ δημόσια οὐδένα τόνον ἔχον, τότε δῆτα καὶ τὸν παραλογισμὸν <ἄν> ἀποτέκοι. εἴρηκε δὲ τὸ οὐ ῥᾳδίως γίνεσθαι λόγον ἐν τοῖς ἄνευ γραφῆς, διότι ἔστιν ὅτε καὶ ἐν αὐτοῖς οὗτος ἀποτελεῖται, ὥσπερ ὅταν τις εἴπῃ· ἆρ’ ἔστι τὸ οὗ καταλύεις οἰκία; ναί· τὸ δὲ ‘οὐ καταλύεις᾿ τοῦ [*](2 δὲ Ι: γὰρ a 3 παράδειγμα δεικνύντος a1 4 σημαίνει a1 13 ὁ I: om. a 21 post γεγραμμένοις add. διαλεκτικοῖς λόγοις καὶ τοῖς Ὁμηρικοῖς ποιήμασι a 22 παρὰ δὲ τ. πρ. ὀνομάζονται οἱ παραλογισμοί, διότι ὁ τόνος ἢ τὸ πνεῦμα πρὸς Α 23 ποιοῦμεν Α 24 ἢ om. Α 25 εἰ φοροίη χρυσία A 26 —29 εἴληπται—βούλημα al: εἴτε παροξυτόνως ἐξενέγκῃ τὸν λόγον, ὡς εἴπομεν, εἴτε προπαροξυτόνως Α 28 προπαροξύτονον fort, recte v 31 ἄν ἀποτέκοι scripsi: ἀποτέκῃ a2AI: ἀπέκη a1 τὸ om. Α 32. 33 ὥσπερ—εἴπῃ al: γίνονται δὲ παραλογισμοὶ παρὰ τὴν προσῳδίαν καὶ ἀγράφως οὕτως Α 33 τὸ prius om. Α post ναί add. τὸ δὲ οὗ καταλύεις ἀντὶ τοῦ ὅπου κατασκηνοῖς νοητέον Α ante τοῦ add. οὐ Α)

1. σῆμα δέ τοι ἐρέω μάλ’ ἀριφραδές, οὐδέ σε λήσει.
2. ἕστηκε ξύλον αὖον, ὅσον τ’ ὄργυι’, ὑπὲρ αἴης,
3. ἡ δρυὸς ἢ πεύκης· τὸ μὲν οὐ καταπύθεται ὄμβρῳ·
4. λᾶε δὲ τοῦ ἑκάτερθεν ἐρηρέδαται δύο λευκὼ
5. ἐν ξυνοχῇσιν ὁδοῦ, λεῖος δ’ ἱππόδρομος ἀμφίς.

Τινὲς οὖν ἐκάκιζον τὸν Ὅμηρον περισπωμένως τὸ (??) καὶ λέγοντες ἄτοπόν τι αὐτὸν εἰρηκέναι διὰ τούτου, ὡς λέγοντα δῆθεν ὅτι τοῦ ξύλου ἐκείνου τοῦ ἐξανέχοντος, ὃ δρύινον ἢ πεύκινον ὀνομάζει, τὶ μὲν κατασήπεται, τὶ δὲ οὐ κατασήπεται· εἰ γὰρ μὴ καὶ τοῦτο ἐδήλωσεν ἐναργῶς, τὸ ‘τὶ δὲ οὐ κατασήπεται᾿ λέγουσιν ἄντικρυς δηλοῦσθαι διὰ τοῦ εἰρημένου τοῦ “οὗ τὸ μὲν καταπύθεται”, ὡς τινὸς μὲν ἐκ τῆς πεύκης τοῦ δένδρου σηπομένου τοῖς ὀμβρίοις ὕδασι τινὸς δὲ μὴ σηπομένου. τινὲς μὲν οὖν ἐκάκιζον τὸν Ὅμηρον, ὡς εἶπον, ἀτόπως τόδε εἰρηκότα. ἐπιδιορθοῦται δὲ τούτους ἐν τῷ Περὶ ποιητικῆς], ὡς αὐτὸς Ἀριστοτέλης ἐν τῇ ‘Pητορικῇ φησιν, Ἱππίας ὁ Θάσιος μὴ περισπωμένως ἀναγινώσκων τὸ ου ἀλλ’ ἀποφατικῶς, ὅπερ αὐτὸς ὀξύτερον εἴρηκεν, ἵνα ᾖ τὸ λεγόμενον ὡς ἡ πεύκη τὸ δένδρον οὐ καταπύθεται ὄμβρῳ. λέγει δὲ Θεόφραὄρος [*](4 a: ὅρος I 7 τοῦ ὁμήρου I: τῷ ὁμήρῳ a ἐν τῷ ψ΄ τῆς Ἰλιάδος] v. 326 —330 8 τῷ prius om. a1 πατρόκλῳ a: πρόκλω Ι δὲ al: γὰρ A 9 —11 ἀντικλόχω μέλλοντι μετὰ τ. λ. ἡ. ἀγωνίσασθαι διατιθέμενος τὰ π. τ. ἱ. καὶ τοῦ τ. δ. ἔ. ἔ. ἀγωνίσασθαι Α 9 ὑποτιθέμενος I: ὑποθέμενος a 14 ὀργῦ᾿ Α ὑπὲρ in ras. Α1 16 ἐριρέδα(??) I δύω Α λευκὼ Α: λευκοὶ al 17 ἱππϋ(??) I 18 ante τινὲς add. φησὶ γὰρ τῶ ἀντιλόχω ὁ νέστωρ· ὡς ἔνθα ἴδης ξύλον ἐκ πεύκης ἱστάμενον, τούτου πλησίον γενόμενος, πρὸς τὴν νύσσαν τοὺς ἵππους ἴθυνε Α τινὲς μὲν οὖν τὸν ὅ. κακίζουσι Α 19 τούτου Α 19 τοῦτο a 23 post καταπύθεται add. ὄμβρῳ a 23. 24 τοῦ δένδρου τῆς πεύκης a 24 ὄμβροις a1 25 εἰρηθέντα a1 26 ἐν τῷ περὶ ποιητικῆς, emendationem scilicet sequentis ἐν τῇ ῥητορικῇ falso loco insertam, delevit Vahlen Poet.3 p. 69 27 ἐν τῇ ‘Pητορικῇ] immo ἐν τῷ Περὶ ποιητικῆς c. 25 p. 1461a22 28 ὀξυτόνως a 29 καταπείθεται I 29 post δὲ add. καὶ v Θεόφραστος] Hist, plant. V 4,3 hoc de quercu dicit, cf. Brandis Von den griech. Auslegern des Organons (Abhandl. d. k. Ak. d. Wiss. Berlin 1833) p. 299 Comment. Arist. II 3. Alexander in Sophisticos elenchos.)

1. θωρῆξαί ἑ κέλευε καρηκομόωντας Ἀχαιοὺς
2. πανσυδίῃ· νῦν γάρ κεν ἕλοις πόλιν εὐρυάγυιαν.

Τοιαῦτα μὲν τὰ ῥητά. αὐτὸς δὲ καὶ οἴκοθεν βουλόμενος ποιῆσαι τοῦ παρὰ προσῳδίαν παράδειγμα ὡς ἐκ τοῦ ‘Ομήρου τοῦτο ἐπήγαγε. φασὶν οὖν τινες ὅτι εἰς τὸ δέ οἱ ἐστὶν ὁ παραλογισμὸς καὶ ἡ ἁμαρτία τοῦ Ομήρου· ἐκεῖνος μὲν γὰρ οὕτως ἔγραψε, δίδομεν δέ οἱ εὖχος ἀρέσθαι, τουτέστι φησὶν ὁ Ζεὺς τῷ ὀνείρῳ ὡς ἀπελθὼν ἀπάγγειλον τῷ Ἀγαμέμνονι ὡς οἱ θεοὶ πάντες ἐψηφίσαντο τὸ σοὶ τὴν νίκην διδόναι. εἰσὶν οὖν τὰ ῥήματα τοῦ Δῖός πρὸς τὸν ὄνειρον ὅτι βὰς ταῦτα εἰπὲ τῷ Ἀγαμέμνονι, ὅτι δίδομεν αὐτῷ πάντες οἱ θεοὶ τὴν νίκην. φασὶν οὖν οἱ ταῦτα λέγοντες ὡς ἐνταῦθα ἁμαρτάνει ὁ ποιητὴς εἰσάγων τὸν Δία λέγοντα ταῦτα τῷ ὀνείρῳ καὶ τρόπον τινὰ ψευδόμενον, ὅπερ οὐκ ἔστι θεοῦ. οἱ γοῦν ἐπιδιορθούμενοι τοῦτόν φασιν ὡς οὐ τῷ Ἀγαμέμνονι ὁ Ζεὺς ἔλεγε τὸ εὖχος δοθῆναι ἀλλὰ τῷ ὀνείρῳ κατὰ τοῦ Ἀγαμέμνονος· ἀναγινώσκουσι δὲ οὕτως, δίδομεν δὲ οἷ ἀντὶ τοῦ ‘σοί᾿, τῷ ὀνείρῳ. ἔστι δὲ καὶ τοῦτο ψεῦδος· ὁ γὰρ αὐτὸς νοῦς ἐστι, κἄν ὁ τόνος ἀναβιβασθείη, κἄν περισπασθείη ἡ ἀντωνυμία ἡ ‘οἷ᾿ ποῦ γοῦν ἐστιν ἡ ἁμαρτία; ἢ οὐκ εἰς τὸ δέ οἱ ἀλλ’ εἰς τὸ δίδομεν· ἐπειδὴ γὰρ ἴδιόν ἐστι τῆς Δωρικῆς διαλέκτου τὸ ἀντὶ τοῦ διδόναι λέγειν διδόμεναι καὶ ἀντὶ τοῦ εἶναι τὸ ἔμμεναι, τῆς αὐτῆς δὲ καὶ τὸ ἀποκόπτειν πολλάκις τὸ (??) τῆς ἀπαρεμφάτου ἐγκλίσεως, τοῦτο [*](1 τὰ φυτὰ b 3 ἕτερον τὸ om. Α ἐπαγόμενον a2A: ἑπόμενον a1I τὸ alterum om. Α 4 τὸ om. Α οὐδαμῶς Α 6 post ἔοικεν add. ὁ ἀριστοτέλης Α 7 αὐτὸς Α: αὐτὸ I: αὐτὸν a 9 ante θωρῆξαι add. versus proximos: βάσκ᾿ ἴθι—ἐπιτέλλω (B 8 —10) Α 10 ἕλοι Α post εὐρυάγυιαν add. ex Homero τρώων Α 11 post ῥητά add. τοῦ ὁμήρου Α καὶ om. Α ποιῆσαι post παράδειγμα (12) collocat Α 12 post ἐπήγαγε add. τὸ δίδομεν δέ οἱ εὖχος ἀρέσθαι Α 13 φασὶ γοῦν Α 14 ἐκεῖνος Α: ἐκεῖνο al ἔγραφεν Α post ἀρέσθαι add. ἤγουν αὐτῶ τῶ ἀγαμέμνονι A 15 φησὶν post ὀνείρῳ collocat Α —19 ἐψηφίσαντο πάντες αὐτῷ τὴν νίκην δοθῆναι. λέγουσι γοῦν ὡς ἁμαρτάνει ἐνταῦθα Α 16 τὸ fort, delendum 18 δίδομεν a1 διδόαμεν a2I οἱ alt. I: om. a 19 Δία λέγοντα scripsi cf. p. 35,5. 6: διαλεγόμενον aAI 20 θυμοῦ a1 γοῦν al: δὲ Α 22 ἀναγινώσκουσι δὲ οὕτως al: διὸ καὶ ἔλεγον ὅτι οὕτως δεῖ ἀναγινώσκεσθαι Α 23 οἱ a ἀντὶ τοῦ al: ἤγουν Α 23. 24 ἔστι δὲ—ἐστι al: εὖχος ἀρέσθαι· οὐ γὰρ τῶ ἀγαμέμνονι ὡς εἴρηται ὁ ζεὺς ἔλεγε τὸ εὖχος δοθῆναι· ἀλλὰ τῶ ὀνείρῳ κτὰ τοῦ ἀγαμέμνονος· καὶ οὕτως Α 25 οἱ (post ἡ) a post οἴ add. πάλιν ἀπατεὼν ὁ ζεὺς φαίνεται· ὡς δύναμιν διδοὺς τῶ ὀνείρῳ ἀπατῆσαι τὸν ἀγαμέμνονα Α ἁμαρτία aA: ἀντωνυμία I 26 post δίδομεν add. καὶ ἐστιν ἡ λύσις τούτου τοιαύτη Α 27 τὸ Al: om. a post δὲ add. διαλέκτου ἐστὶ Α 28 καὶ τὸ aA: τὸ καὶ I αι Al: om. a)

Οἱ δὲ παρὰ τὸ σχῆμα τῆς λέξεως συμβαίνουσιν, ὅταν τὸ μὴ ταὐτὸν.

Ὁ ἕκτος τρόπος τῶν παρὰ τὴν λέξιν σοφισμάτων οἱ παρὰ τὸ σχῆμα τῆς λέξεως συμβαίνοντές εἰσι παραλογισμοί· οὕτως δὲ λέγεται, ὅτι ἡ ποιὰ σχέσις τοῦ σχηματισμοῦ τῆς λέξεως αἰτία γίνεται τοῦ παραλογισμοῦ, καὶ ὅτι τὸ σχῆμα ταὐτὸν ὂν τοῖς μὴ ταὐτοῖς κατὰ τὴν φύσιν ταὐτὰ ταῦτα φαίνεσθαι ποιεῖ. οἷον τί φημι; τὸ παθητικὸν διὰ τὸ ὁμοιόσχημον εἶναι τῷ ἐνεργητικῷ ὡς ἐνεργητικὸν λαμβάνει ὁ σοφιστὴς καὶ παραλογίζεται, ὡς ἐπὶ τοῦδε· πότερον τὸ μανθάνειν ἐνεργεῖν ἐστι περὶ τὴν μάθησιν; ναί· τὸ ἐνεργεῖν περὶ τὴν μάθησιν διδάσκειν ἐστί; ναί· τὸ ἄρα μανθάνειν διδάσκειν ἐστί. παρὰ τὸ σχῆμα οὖν τῆς λέξεως λέγεται, ὅτι ἐσχημάτισται τὸ παθητικὸν εἰς τὸ ἐνεργητικὸν καὶ τὸ ἐνεργητικὸν εἰς τὸ παθητικόν, καὶ διότι τὸ ἐνεργεῖν περὶ τὴν μάθησιν δηλοῖ καὶ ἀμφότερα· παρίστησι γὰρ καὶ ἐνέργειαν τοῦ διδάσκοντος, ὁμοίως δὲ καὶ πάθος τοῦ διδασκομένου ἢ μᾶλλον εἰπεῖν γένεσιν, καθὼς ἐν τῇ Περὶ ψυχῆς πραγματείᾳ φησί· τὴν γὰρ τοῦ μαθητοῦ τελείωσιν γινομένην παρὰ τοῦ διδασκάλου οὐ πάθος εἶναί φησιν ἀλλὰ γένεσιν μᾶλλον· εἰ δέ τις αἱροῖτο καὶ πάθος κατονομάζειν, οὐχ ἀπλῶς ἄν εἴη πάθος ἀλλὰ τελειωτικόν). κατὰ γοῦν τὸ ἐσχηματίσθαι κατ’ ἐνέργειαν τὸν λόγον γίνεται ἡ ἀπάτη καὶ τὸ μὴ ταὐτόν, ἤγουν τὸ παθητικόν, μὴ ὂν ὅμοιον τῷ ἐνεργητι | κῷ ὡσαύτως αὐτῷ f. 13r ἑρμηνεύεσθαι, ἢ τὸ ἀνάπαλιν· συμβαίνει γὰρ τὸν σοφιστὴν ἀπατᾶν τὸν προσδιαλεγόμενον, καὶ ὅταν τὸ ἐνεργητικὸν μὴ ὂν ἴσον τῷ παθητικῷ ὡς παθητικὸν λέγηται. τὰ δὲ σοφίσματα ὧν αὐτὸς μνημονεύει τοιαῦτά εἰσιν· οὐχὶ τὸ ἄρρεν οὐδέτερον; οὐχὶ τὸ θῆλυ οὐδέτερον; τὸ ἄρρεν ἄρα θῆλυ καὶ τὸ θῆλυ ἄρρεν. ἢ πάλιν τὸ μεταξύ, ἤγουν τὸ οὐδέτερον τοῦτο [*](2 δι’ v: δίδομεν aAI 4 εἰς—ἑξῆς al: οὕτως ἀναγνῶ τίς, διδόμεν δέ οἱ εὖχος ἀρέσθαι, ὡς εἶναι τὸ διδόμεν ἀντὶ τοῦ διδόμεναι Α τὸ δο a: om. I 5 ἀπολύσει Α: ἀπολύσεις al 8 τῷ (ante εὖχος) a 13 σχέσις Α: λέξις al 14 τοῖς μὴ ταὐτοῖς Α: τοῦ μὴ ταυτοῦ al ταὐτά ταῦτα Α: ταὐτά I: ταὐτὸν a 15 ποιεῖ Α: πείθει al 20. 21 καὶ—παθητικόν om. a1 20 post καὶ add. ἀνάπαλιν a2 21 καὶ διότι iterat Α ἀμφότερα Al: ἀμφότερον a 22 post ἐνέργειαν add. τὴν I: om. aA 23 ante γένεσιν add. τὴν a ἐν τῇ Περὶ ψυχῆς πραγματεία,] II 5 p. 417b12 sq. 25 φησὶν Al: φημὶ a αἱροῖτο Al: ἐρεῖ τὸ a 26. 27 ἐσχηματίσται (sic) I 27 ταὐτὸ A 29 ἑρμηνεύεσθαι scripsi: ἑρμηνεύεται aAI 30 καὶ, quod ante μὴ add. I, transposui: om. aA)

Τῶν δὲ ἔξω τῆς λέξεως παραλογισμῶν εἴδη ἐστὶν ἑπτά.

Εἴπομεν καὶ πρότερον ὅτι πάντων τῶν ὄντων εἰς φωνὰς καὶ πράγματα διαιρουμένων καὶ ἐν ἑκάστοις τούτων παραλογισμῶν γινομένων εἰπὼν ὁ Ἀριστοτέλης τοὺς ἐν ταῖς φωναῖς γινομένους παραλογισμούς, οὓς καὶ παρὰ τὴν λέξιν ἐκάλεσε, καὶ διαλαβὼν περὶ αὐτῶν ἀρκούντως, πῶς γίνονται καὶ πῶς συνίστανται μόνον ὕστερον γὰρ καὶ περὶ τῆς αὐτῶν ἐρεῖ λύσεως), νῦν καὶ τοὺς ἐκ τῶν πραγμάτων γινομένους παραλογισμοὺς τίθησιν, οὗς καὶ ὀνομάζει ἔξω τῆς λέξεως, διότι οὐχὶ ἡ λέξις κἀνταῦθα ἢ ἡ ταύτης σύνθεσις ἢ διαίρεσις ἢ ὁ ἐν τῇ λέξει τόνος ἢ τὸ πνεῦμα ἢ τὸ ὁμοιόσχημον τῆς λέξεως αἴτιον γίνεται τοῦ παραλογισμοῦ. διαλαβὼν δὲ καὶ πε|ρὶ τούτων, ὅπως τε γίνονται παρὰ τῶν σοφιστῶν καὶ συνίστανται, [*](f. 13v) προιὼν καὶ περὶ τῆς τούτων λύσεως ἐν τῷ προσήκοντι διαλήψεται. καὶ γοῦν πρότερον ἀπαριθμεῖται αὐτοὺς λίαν σαφῶς, πόσοι καὶ τίνες εἰσίν. ἑπτὰ μὲν οὖν οἱ πάντες· ὁποῖοι δέ, ἐν τοῖς ἑξῆς θεωρήσομεν. καὶ πρῶτος τῶν ἄλλων ἐστὶν ὁ παρὰ τὸ συμβεβηκός.

Οἱ μὲν οὖν παρὰ τὸ συμβεβηκὸς παραλογισμοί εἰσιν.

Ὁ πρῶτος τρόπος τῶν ἐκτὸς τῆς λέξεως σοφισμάτων ἐστὶν ὁ παρ’ ἁ τὸ συμβεβηκός· γίνεται δὲ οὗτος, ὅταν τις ἀξιοῖ πᾶν τὸ προσὸν τῷ κατηγορουμένῳ ὑπάρχειν καὶ τῷ ὑποκειμένῳ, ὅπερ οὐκ ἀναγκαῖόν ἐστι. παρὰ γοῦν τὸ τὰ συμβεβηκότα τῷ κατηγορουμένῳ λαμβάνειν τὸν σοφιστὴν καὶ λέγειν κατὰ τοῦ ὑποκειμένου μὴ ὀφείλοντα λέγεσθαι ὁ παραλογισμὸς γίνεται. ὅταν οὖν, φησί, τὶς ἀξιοῖ ὁμοίως ὑπάρχειν τι τῷ πράγματι καὶ τῷ συμβεβηκότι, πρᾶγμα μὲν λέγων τὸ σύνθετον καὶ ὑποκείμενον, συμβεβηκὸς δὲ ἁπλῶς πᾶν κατηγορούμενον, κἄν τε τῶν οὐσιωδῶς καὶ καθ’ αὑτὸ ὑπαρχόντων τῷ καθ’ οὗ κατηγορεῖταί ἐστι κἄν τε καὶ μή. φησὶ γοῦν ὡς οὐκ ἀναγκαῖόν ἐστιν, ὅσα συμβέβηκε τῷ κατηγορουμένῳ, καὶ τῷ ὑποκειμένῳ ταῦτα συμβαίνειν. οἷον τί φημι; κατηγορεῖται τὸ λευκὸν κατὰ τοῦ Σωκράτους· ὑπάρχει δὲ τῷ λευκῷ καὶ τὸ χρῶμα διακριτικὸν ὄψεως· εἴ τις οὖν ἀξιοῖ καὶ τῷ Σωκράτει ὑπάρχειν τὸ χρῶμα διακριτικὸν ὄψεως λέγων οὕτως ‘ὁ Σωκράτης λευκός, τὸ λευκὸν χρῶμα διακριτικὸν ὄψεως, ὁ Σωκράτης ἄρα χρῶμα διακριτικὸν ὄψεως᾿, ποιεῖται παρὰ τὸ συμβεβηκὸς τὸν παραλογισμόν. οὐ γὰρ τὸ τῷ συμβεβηκότι ὑπάρχον [*](1 ἐστὶν ἑπτά om. a post ἑπτά add. ἤτοι τρόποι I 6 ἐρεῖ] c. 19 —23 7 ἐκ al: ἀπὸ Α γινομένους—τίθησιν al: παραδίδωσιν Α 8 ὀνομάζει post λέξεως collocat Α κἀνταῦθα om. Α 8. 9 ταύτης σύνθεσις al: σύνθεσις τῆς λέξεως Α 9 ante διαίρ. add. ἡ Α 10 αἴτια γίνονται τῶν παραλογισμῶν Α 11 τούτων al: τῶν ἔξω τῆς λέξεως Α 12 προιὼν] c. 24 sqq. 14 ἐν τοῖς ἑξῆς βῆ θήσεται. πρῶτος δὲ A 18 ἀξιοῦν a1 19. 20 ὑπάρχειν—κατηγορουμένῳ om. a1 21 ὀφείλοντος a1 23 λέγων scripsi: λέγει al 24 συμβέβηκε a1 post πᾶν add. τὸ Α 25 τῷ al: τὸ Α 26 ἀναγκαῖον I: ἀνάγκη axV 32 τὸ alt. I: om. a)

Οἱ δὲ παρὰ τὸ ἁπλῶς τόδε ἢ πῇ λέγεσθαι καὶ μὴ κυριως.

Δεύτερος οὗτος τρόπος ἐστὶ τῶν ἐκτὸς τῆς λέξεως σοφισμάτων. γίνονται δὲ καὶ ἐκ τούτου οἱ παραλογισμοί, ὅταν τὰ τῆ, ἤγουν ἡνωμένως καὶ ἅμα κατηγορούμενά τινος, ὡς ἀπλῶς τις, τουτέστιν ἰδίᾳ καὶ χωρὶς κατηγορούμενα λήψαιτο, καὶ τὸ ἀνάπαλιν. τῶν γὰρ κατηγορουμένων ὅσα μὲν κατὰ συμβεβηκὸς τῶν ὑποκειμένων κατηγορεῖται, ὡς ἐν τῷ Περὶ ἑρμηνείας δέδεικται, οἷον τοῦ ἀνθρώπου τὸ λευκὸν καὶ τὸ μου|σικόν, ταῦτα [*](f. 14v) οὐ δυνατὸν καὶ διῃρημένως καὶ συνημμένως κατηγορεῖσθαι, ἐπεὶ συμβεβήκασιν ἄμφω τῷ αὐτῷ· διὰ τοῦτο οὐδὲ ὁ σκυτεὺς ἀπλῶς ἀγαθός, διότι κατὰ συμβεβηκὸς τὸ ‘ἀγαθός᾿ τοῦ σκυτέως κατηγορεῖται. εἰ δέ γε ἀνεπισφαλῆ τις τὴν κατηγορίαν ποιήσασθαι βούλοιτο, τὰ οὐσιωδῶς κατηγορούμενα τοῦ σκυτέως, τὸ ζῷον καὶ τὸ δίπουν, ταῦτα δὴ ἰδίως κατηγορούμενα καὶ ἅμα κατηγορῆσαι δύναται. ἀλλ’ αὕτη μὲν ἡ χωρὶς γινομένη κατηγορία δυναμένη δὲ καὶ ἅμα λέγεσθαι. ἔστι δέ τις ἑτέρα κατηγορία, ἣ χωρὶς μὲν ἀληθῶς κατηγορηθήσεται, ἅμα δὲ ψευδῶς, ὡς ἐπὶ τοῦ Σίμωνως· κατὰ τούτου γὰρ κατηγορεῖται τὸ μὲν ‘σκυτεύς᾿ κατὰ τέχνην, τὸ δὲ ‘ἀγαθός᾿ κατὰ τὴν διαγωγὴν καὶ τὴν ἐν ἤθεσιν εὐτροπίαν· τοιοῦτος γὰρ ἦν ὁ σκυτεὺς ἐκεῖνος ὁ τῷ Σωκράτει συγγεγονώς, τὴν μὲν σκυτικὴν οὐ πάνυ τι διακριβωσάμενος, τὴν δὲ ἕξιν τῆς ψυχῆς ἀγαθός. τὰ γοῦν ἰδίᾳ τούτου καταγορούμενα, τὸ ‘σκυτεύς᾿ καὶ ‘ἀγαθός᾿, οὐ δύναται καὶ ὁμοῦ κατ’ αὐτοῦ λεχθῆναι· εἰ γὰρ ἅμα κατηγορήσομεν, παραλογισμὸν ποιήσομεν ὡς ψευδόμνοι· οἷον Σίμων σκυτεὺς ἀγαθός, ὁ ἀγαθὸς σκυτεὺς ἀγαθῶν πεδίλων δημιουργός, ὁ Σίμων ἄρα ἀγαθῶν πεδίλων δημιουργός. ἐψεύσμεθα τοίνυν, ὅτι ὁ Σίμων σκυτεὺς μὲν ἦν τὴν τέχνην, ἀγαθὸς δὲ κατὰ τοὺς τρόπους· τὰ γὰρ ἁπλῶς κατηγορούμενα τοῦ σκυτέως ἅμα κατηγορούμενα τὴν ἀπάτην ἐποίησαν. πάλιν πρόκειται ἄνθρωπος τεθνεώς· διτταὶ φέρονται καὶ κατὰ [*](2 πόθεν aA: πόθου I συμβαίνειν a 4 ἕτερον ἔφησεν aAI(uT): inv. ord. Arist. post τοῦτον add. εἶναι Arist. τὸν om. Α 6 ἐν τῆ al: ἐπὶ Α τὸν al: τοῦτον Α 10 τρόπος οὗτος a 11. 12 ἤγουν τὰ ἅμα καὶ ἡνωμένως τινῶν κατηγορούμενα ἁπλῶς ὁ σοφιστὴς, ἤγουν ἰδίως καὶ Α 13 ἔλαβε Α 14 ἐν τῷ Περὶ ἑρμ’.] c. 11 p. 20b31 sq. 15 οἷον—μουσικόν om. Α 19 post ποιήσασθαι repetit τίς a 20 post δίπουν add. κατηγορήσει v 21 κατηγορῆσαι I: κατηγορεῖσθαι a 22 δυνάμενος a1 24 τούτου γὰρ I: inv. ord. a 29 κατηγορήσομεν a: κατηγορήσειε I 34 καὶ a: om. I)