Physiognomonica (epitome Matritensis)

Adamantius Judaeus

Adamantius, Scriptores physiognomonici Graeci et Latini, Volume 1 Foerster, Teubner, 1893

Εὐνούχοις τοῖς ἐκ φύσεως κακίας σημεῖά ἐστι κἀκείνοις ἢ ἄλλοις ἀνθρώποις καὶ ὡς τὸ πολύ εἰσιν [*](Matr. 12. Εὐνοὐχοις τοῖς] Ὄνυχες πλατεῖς Ma antecedente titulo m. rubr. περὶ εὐνούχων καὶ ὀνύχων 13. ἐστι κἀκείνοις ἢ] locus labem contraxit )

352
Matr. οὗτοι ὠμόφρονες, δολεροί τε καὶ κακοῦργοι, ἕτεροι δὲ ἑτέρων μᾶλλον. τῶν δὲ 〈τομιῶν〉 εὐνούχων μεταβάλλει ἅμα τῇ τομῇ σημεῖα, τὸ δὲ πλέον τῆς συγγενοῦς φύσεως ἐμμένει.

Όνυχες πλατεῖς λευκοὶ ὑπόξανθοι εὐφυεῖς ἄνδρας δηλοῦσιν, οἱ δὲ στενοὶ καὶ προμήκεις καὶ κυρτοὶ ἀναισθήτους [*](Matr. 7. ὠμόφρονες] τούτοις ὁμόφρονες Ma 8. 〈τομιῶν+003E inserui 9. τομῇ] τόλμῃ Ma 10. ante Ὄνυχες titulus περὶ ὀνύχων m. rubr. Ma )

353
Matr. καὶ θηριώδεις, οἱ δὲ σκολιοὶ [ καὶ] σφόδρα ἅρπαγας ἄν- δρας, οἱ δὲ προσφυεῖς τῇ σαρκὶ ἐπὶ πλεῖον ἅρπαγας ἄνδρας καὶ ἀναισθήτους καὶ θηριώδεις. μικροὶ πάνυ ὄνυχες πανουργίας σημεῖον· ὁμοίως δὲ καὶ ὠχροὶ καὶ μέλανες καὶ τραχεῖς. οἱ δὲ στρογγύλοι πάνυ μοιχῶν σημεῖον· ὡς προείρηται μέντοι, [*](Matr. 7. θηριώδεις] θηλυντικούς Ma καὶ delevi 11. μοιχῶν] μυχῶν Ma )
354
Matr. οὐδὲ τῶν ἄλλων τὰ πολλὰ ἀξιόλογα, εἰ [μὴ] μόνον τις καθʼ ἕκαστον ἐφʼ ἑαυτοῦ σκοπήσει, μάλιστα δὲ ὄνυχες.

Οἱ δακύλους ἔχοντες συμφυεῖς ὑώδεις τουτέστι χοι- ρώδεις καὶ μιαροί· οἱ συνεσταλμένους ἔχοντες πανοῦργοι, κακοήθεις, φιλοχρήματοι. μικροὶ δὲ πάνυ ὄντες καὶ λεπτοὶ ἀνοητοτέρους δηλοῦσιν ἄνδρας. δάκτυλοι παχεῖς κολοβοὶ [*](Matr. 7. μὴ delevi τις] τοῖς Ma 8. ἐφʼ] ἀφʼ Ma σκοπήσει] σκοπῶσι Ma ὄνυχες] ὄνυχας Ma 9. ante Οἱ titulus περὶ δακτύλων in marg. m. rubr. Ma 10. μιαροί μωροί Ma )

355
Matr. τολμητικὸν καὶ ἀπρονόητον καὶ θηριώδη ἄνδρα δηλοῦσι, καὶ οἱ πολὺ δὲ μακροὶ καὶ λεπτοὶ ἀνοητοτέρους, χαυνοτέρους, φλυαροτέρους σημαίνουσιν, οἱ δὲ εὐμεγέθεις καὶ εὐειδεῖς δακτύλους ἔχοντες ἄριστοι οὗτοι ἄνδρες.

Πόδες νευρώδεις ἀρθρώδεις γενναῖα ἤθη ἀνδρὸς σημαίνουσι καὶ ἀνδρείαν, ἀπαλοὶ δὲ πόδες καὶ σαρκωδέστεροι τοιαῦτα καὶ τὰ ἤθη παρέχουσι τουτέστιν ἁπαλὰ καὶ ἐν παντὶ [*](Matr. 8. μακροὶ] μικροὶ Ma 11. ante Πόδες titulus περὶ ποδῶν m. rubr. Ma )

356
Matr. συνερχομένους τοὺς τοιούτους σημαίνουσιν ἄνδρας. πόδες κολοβοὶ καὶ παχεῖς θηριώδους ψυχῆς [σημείων] σημαντικοί· οἱ δὲ μακροὶ πάνυ πολυπράγμονος ἢ κακομηχάνου εἰσὶν ἀνδρός, μικροὶ δὲ πόδες καὶ λεπτοὶ πανοῦργον ἄνδρα ση- μαίνουσι τὸν κεκτημένον. πόδες κυρτοὶ ἢ [ οἱ ] κάτωθεν κοῖλοι κακοί· ὁμοίως καὶ οἱ τὰ κάτω ὁμαλὰ ἔχοντες καὶ ὡς τοῖς σφυροῖς βαίνοντες πανούργους δηλοῦσι τοὺς κεκτημένους.

[*](Matr. 8. σημείων uncis inclusi 10. δὲ πόδες] πόδες τὲ Ma 11. οἱ uncis inclusi 12. ὡς scripsi οἱ Ma )
357

Σφυρὰ διηκριβωμένα στερεὰ γενναῖον ἄνδρα ἐπαγγέλλουσι, τὰ δὲ μαλακὰ καὶ λεῖα ἀνανδροτέρου, λεπτὰ δὲ πάνυ δολίου καὶ ἀκολάστου σημεῖα. παχέα δὲ σφυρὰ καὶ πτέρναι τραχεῖαι καὶ πόδες σαρκώδεις καὶ κολοβοὶ δάκτυλοι κνῆμαί τε παχεῖαι ἐξηχοῦντας ποιοῦσιν ὧς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἢ δαιμονίζοντας.

[*](Matr. 7. ante Σφυρὰ titulus περὶ σφυρῶν m. rubr. Ma 8. μαλακὰ] μανά, Ma λεῖα] λίαν Ma ἀνανδροτέρου] ἀνανδρεστέρου Ma )
358

Κνῆνμαι εὐμεγέθεις διηρθρωμέναι στερεαὶ [καὶ] γενναίους ἄνδρας καὶ εὐφυεῖς σημαίνουσιν· ἁπαλαὶ μέν, ἄν- αρθροι δὲ δειλότερον καὶ ἀνανδρότερον εἶναι τὸν ἄνδρα δηλοῦσιν· αἱ λεπταὶ πάνυ 〈 δειλὸν καὶ〉 κακοήθη ἄνδρα δη- λοῦσιν· αἱ δὲ πρὸς τοῦτο νευρώδεις ἀκολασίας πολλῆς μέτοχον δηλοῦσιν. ὅσαι δὲ τῶν κνημῶν πλήρεις εἰσὶν εἰς τὸ μέσον παχεῖς οὖσαι, βδελυροὺς καὶ ἀσώτους καὶ ἀναιδεῖς σημαί- [*](Matr. 8. ante Κνῆμαι titulus περὶ κνημῶν καὶ μηρῶν m. rubr. Ma στερεαὶ] στερεοὺς Ma καὶ uncis inclusi 11. 〈δειλὸν καὶ〉 inserui 12. νευρώδεις] εὐρώδεις Ma 14. βδε- λυροὺς] βδελυροὺς Ma ἀσώτους] ἀνώτους Ma )

359
Matr. νουσιν· ὡς τὸ πολὺ δὲ κνημῶν καὶ πτερνῶν παχύτης δουλοπρεπῆ ἄνδρα καὶ ἀμαθῆ δηλοῖ. ὁμοίως ταῖς κνήμαις καὶ τοῖς μηροῖς λέγε.

Οἱ τὰ γόνατα ἔσω νεύοντες ὥστε συγκροτεῖν γυναι- κεῖοι, λεπτὰ δὲ ὀλιγόσαρκα ῥικνά, ὥσπερ ἐκτετηκότα, παν- οῦργον ἄνδρα δηλοῦσι· τοιαῦτα γὰρ καὶ 〈 τὰ〉 τῶν πιθήκων.

[*](Matr. 10. ante Οἱ titulus περὶ γονάτων καὶ ἰσχίων m. rubr. in marg. Ma νεύοντες] μένοντες Ma γυναικεῖοι] γυναικείοις Ma 12. 〈 τὰ) inserui post πιθήκων in M sequitur c. 21 περὶ χροιῶν p. 386, 12 sq.; quae apud Ada- mantium intercedunt exciderunt. )
386

Δῆλον ἀπὸ τῶν προλεγομένων, σημαίνει ἡ μέλαινα χροιὰ 〈δειλίαν〉 καὶ πολυμηχανίαν ἔχειν τὸν ἄνδρα, ἡ δὲ λευκὴ καὶ ὑπόξανθος ἀλκὴν καὶ θυμὸν λέγει, τὸ δὲ πάνυ λευκὸν ἄκρατον εἰς ἀνανδρίαν φέρει, πυρρὸν δὲ τὸ [*](Matr. 12. ante Δῆλον titulus περὶ χροιῶν m. rubr. Ma Δῆλον] Δειλόν Ma 13. 〈δειλίαν〉 inserui πολυμηχανίαν] πολυμηχανίας. Ma 14. θυμὸν] μῦθον Ma 15. ἀνανδρίαν] ἀνδρείαν Ma )

387
Matr. σῶμα πᾶν δολερίαν καὶ πολυτροπίαν τοῦ ἀνδρὸς ση- μαίνει. χροιὰ δὲ ἀνατετραμμένη ὑπόχλωρος δειλίαν ἄμα καὶ κακομηχανίαν δηλοῖ, εἰ μὴ ὑπὸ νόσου γενόμενον. τὸ δὲ μελί- χλωρον καλούμενον χρῶμα δειλόν, γαστρίμαργον, λάλον, ὀργί- λον, γλωσσαλγῆ, τὸ δὲ φλογοειδὲς χρῶμα ἐμμανές ἐστι· τὸ δὲ [*](Matr. 9. εἰ μὴ] σημεῖον Ma γενόμενον| γένοιτο? 10. δειλόν] δηλοῖ Ma 11. ἐμμανές] ἐμμερές a, γρ. ἐμμανές m. rubr. in mrg. )
388
Matr. πράως ἐρυθρὸν εὐφυές ἐστιν, εὐμαθές, ὀξυκίνητον.

ταῦτα μὲν περὶ παντὸς τοῦ σώματος· κατὰ μέρος 〈δὲ〉 τὰ στέρνα ὑπερυθριῶντα ζέειν ἔνδον τὴν ὀργὴν ἀγγέλλει, ὥσπερ τὰς τῶν αὐχένων φλέβας καὶ τὰς ἐν τοῖς κροτάφοις δεῖ σκοπεῖν.

[*](Matr. 8. περὶ] παρὰ Ma κατά μέρος 〈δὲ〉 τὰ] πᾶν μέρος: τὰ δὲ Ma 9. ὑπερυθριῶντα] ὥσπερ ἰθρύοντα Ma ζέειν] ζέσιν Ma )
389

Πρόσωπα τὴν χροιὰν αὐτὰ καθʼ ἑαυτὰ ἐρυθρὰ τραχεῖς ἄνδρας δηλοῖ· εἰ δὲ μόναι αἱ παρειαὶ τοιαῦται εἶεν, οἰνόφλυγας εἶναι τοὺς ἄνδρας σκόπει.

Περὶ δὲ τῶν ἐν ὀφθαλμοῖς χροιῶν εἴρηται μὲν πρόσθεν, λεχθήσεται δὲ καὶ ὧδε ὅσα ἡ χρεία ἀπαιτεῖ. ὅσοι ὀφθαλμοὶ ὑποφοινίσσουσιν εἰ μὲν ἅμα ξηρότητι, ὀργίλους [*](Matr. 9. οἰνόφλυγας] τοιούτους Ma σκόπει] σημαίνει, ut p. 395, 9? 10. ante Περὶ titulus περὶ ὀφθαλμῶν χροιῶν m. tubr. Ma )

390
Matr. τοὺς ἀνθρώπους δηλοῦσιν, εἰ δʼ ἅμα ὑγρότητι, σημαί- νουσιν οἰνόφλυγας. γλαυκότης ἐν ὀφθαλμοῖς ἀγριώτερον ἄνδρα εἶναι λέγει· γλαυκὰ γὰρ τῶν ἀγρίων ζώων τὰ πλείονα ὑπ- άρχει, τὰ δὲ ἥμερα μελανόμματά πως εὑρήσεις. τῶν δὲ γλαυκῶν τὸ μὲν λίαν λευκὸν δειλόν, τὸ δὲ χολῶδες ἄγριον ἄνδρα δηλοῖ· τὸ δὲ ταῖς ἐλαίαις τὴν χροιὰν ὅμοιον δυνατὸν ἄνδρα σημαίνει. τοῦ γε μὴν μέλανος τὸ μὲν πάνυ μέλαν [*](Matr. 8. σημαίνουσιν] οἷον Ma 13. ταῖς ἐλαίαις] τέ- λειον Ma )
391
Matr. δειλόν τε καὶ δολερόν, τὸ δὲ ὑπόξανθον ἰσχυρόν τε καὶ μεγαλόψυχον ἄνδρα δηλοῖ. τὰ μαρμαρύσσοντα ὄμματα ματαίους ἄνδρας δηλοῖ, ὠχρὰ δὲ ὄμματα καὶ ἀλλοχροίας ἔχοντα χαί- ροντα ἄνδρα καὶ ὑπονοούμενον εἰς κλεψοσύνας τὸν τοιοῦτον σημαίνει· στίλβοντες ὀφθαλμοὶ ἀφροδισιαστικοὺς καὶ δειλοὺς δηλοῦσιν.

[*](Matr. 12. κλεψοσύνας] κλεπτοσύνας? )
392

Ἄνδρα οὐλότριχα πάνυ δειλὸν καὶ κερδαλέον εἶναι λέγε χωρὶς πάσης ἀντιλογίας, τὸν δὲ εὐθύτριχα ἀγριώτερον καὶ ἀνοητότερον. ἀρίστη δὲ κόμη ἡ τὸ μέσον τούτων ἔχουσα. πυκνότης τριχῶν ἄκρως θηριώδη ἄνδρα σημαίνει· οὕτω γὰρ καὶ τῶν θηρίων . . . . . . . . τὸ δὲ τῶν τριχῶν μέσον ἐπαινε- [*](Matr. 6. ante Ἄνδρα titulus περὶ εἴδους τριχῶν m. rubr. et in marg. περὶ τριχῶν m. rubr. Ma κερδαλέον m2 corr. e κερδαλαῖον Ma 8. ἀνοητότερον] νοητότερον Ma 10. post θηρίων exciderunt verba qualia sunt apud Adamantium καὶ ψεδνότης δὲ κακοηθείας καὶ δόλου σημεῖον τὸ δὲ τῶν τριχῶν μέσον m. rubr. in marg., in textu καὶ τῶν τριχῶν μέσον Ma )

393
Matr. τόν. μαλακαῖς δὲ πάνυ θριξὶ τετριχῶσθαι γυναικεῖον· οὐ μέντοι γυπὸς τὸ ἦθος ἔχουσι. σκληραὶ τρίχες ἀγαθαί· ἀγριό- τητος γὰρ τὸ τοιοῦτον σημεῖόν ἐστι. μέλαινα κόνμη δειλίαν καὶ πολυκερδίαν δηλοῖ, ἡ δὲ ἄγαν ξανθὴ καὶ ὑπόλευκος, ὁποία Σκυθῶν καὶ Κελτῶν, ἀμάθειαν καὶ σκαιότητα καὶ ἀγριότητα παριστᾷ, τὸ δὲ πράως ὑπόξανθον εἰς εὐμαθίαν καὶ ἡμερότητα καὶ εὐτυχίαν τείνει. πυρρότης δὲ ἄκρατος [*](Matr. 8. πάνυ] πάλιν Ma θριξὶ m. rubr. e θρηξὶ corr. Ma 9. οὐ μέντοι — ἀγαθαί verba labem contraxerunt 11. πολυκερδίαν] πολυκαρδίαν Ma 12. ὁποία] ὁποῖα Ma 14. ἄκρατος] ἀκρατῶς Ma )
394
Matr. ὡς τὸ ῥοιᾶς ἄνθος οὐκ ἀγαθῶν ἀνδρῶν τουτὶ τὸ ση- μεῖον. ὡς ἐπὶ πλεῖστον γὰρ αὐτῶν εἰσι τὰ ἤθη θηριώδη. σκέλη τετριχωμένα πάνυ θριξὶ πυκναῖς καὶ μεγάλαις δυσμάθειαν καὶ ἀγριότητα σημαίνει· ὅσοις δὲ ὀσφύες καὶ μηροὶ χωρὶς τῶν ἄλλων μερῶν πολύτριχές εἰσι, λάγνοι οὗτοι οἱ ἄνδρες 〈καὶ〉 μοιχοί. γαστέρα καὶ στήθη ἐπὶ πολὺ κομῶντα ἰδὼν [*](Matr. 9. αὐτῶν] ἀτύ et supra τ m. tubr. οι Ma 12. λάγνοι] λαγωοί Ma 13. 〈καὶ〉 inserui μοιχοί] μυχοί Ma κομῶντα ἰδὼν κουφόνουν καὶ ἀλλοπρόσαλλον καὶ ἀσελγῆ] κο- μῶντες εἰδῶν καὶ φόνων καὶ ἄλλο πρὸς ἄλλο· καὶ ἃ στέγρ Ma )
395
Μatr. κουφόνυν καὶ ἀλλοπρόσαλλον καὶ ἀσελγῆ λέγε τὸν τοι- οῦτον εἶναι ἄνδρα. στέρνα δὲ αὐτὰ καθʼ ἑαυτὰ τετριχωμένα θριξὶ δασείαις θερμοβούλους, εὐψύχους ἄνδρας σημαίνει. ὤμους δὲ καὶ μετάφρενα τετριχῶσθαι παρομοίους δηλοῖ τοῖς ὄρνι- σιν ἐν ταῖς ψυχαῖς· ὑψηλὰ γὰρ νοήματα καὶ σταθηρὰ δεί- κνυται αὐτῶν τὰ βουλεύματα. τὸ δὲ πᾶν σῶμα σύντριχον πυκνῶς βοώδη τὸν ἄνδρα δηλοῖ ἐν τοῖς νοήμασιν αὐτοῦ. [*](Matr. 9. ad δασείαις in marg. m. rubr. scriptum est ίνα δα- σεῖαι εὐχάριστα 10. ὄρνισιν] ὀρνίθεσιν Μa 13. αὐτοῦ] αὐτοῦ Μa )
396
Matr. τοῦ δὲ αὐχένος τοῦ πρὸς τῇ κεφαλῇ δασέος ὄντος δυ- νατὸν καὶ εὔψυχον τὸν ἄνδρα νόει. καὶ τοῦ μετώπου δὲ εἰς τὸ μέσον ἐπιβαίνοντος ἡ χαίτη δὲ ἑκατέρωθεν ὑποχωρεῖ, μεγα- λοψυχίας καὶ πλήρη δυνάμεως δείκνυσι. τρίχες δὲ ὀρθαὶ ἑστῶσαι δειλίαν καὶ κακομηχανίαν τοῦ ἀνδρὸς κατηγοροῦσιν. ὅσοις τῶν ὀφρύων τὰ μὲν πρὸς τὴν ῥῖνα κάτω νεύει, τὰ [*](Matr. 7. κεφαλῇ] κενῆ Ma 8. τοῦ μετώπου — 9 ἡ χαίτη δὲ verba labem contraxerunt 11. κατηγοροῦσιν] ἐγ- χωρεῖ Ma, del. m. rubr. )
397
Matr. δὲ ἐφʼ ἑκάτερα εἰς τοὺς κροτάφους χωρεῖ, τούτους τοῖς χοίροις εἴκαζε· τοιοῦτοι γὰρ καὶ τῇ γνώμῃ καὶ τῇ ψυχῇ. οἱ δὲ σφόδρα συνόφρυες ἀνιαροί· πρέπει γὰρ αὐτοῖς ἡ λύπη.

[*](Matr. 15. ἐφʼ ἑκάτερα] ἐφεκάτερα Ma 17. συνόφρυες] συνοφρῦες Ma Adam. § 38 deest )
398

Οἱ μακρὰ βαίνοντές εἰσι τελεστικοὶ παντὸς πράγματος, μεγαλόνοοι· οἱ μικρὰ βαίνοντες ἄπρακτοι, πικροὶ καὶ ... ... ... λαθραῖα βουλευόμενοι· οἱ δὲ ταχυκίνητοι ἅμα μὲν ὀρθότητι καὶ λαμπρότητι εἴδους θερμόβουλον, ἐπιχειρητήν, οὐ δράστην σημαίνει. .... .... ἅμα δὲ κινήσει ταχείᾳ τά- [*](Matr. 15. ante Οἱ titulus περὶ κινήσεως m. rubr. Ma 17. post καὶ lacunam indicavi οἱ δὲ ταχυκίνητοι] ἡ δὲ ταχυ- κίνησις? 19. οὐ δράστην] φυλακτήν Ma verba qualia sunt apud Adamantium 14 εἰ δὲ ταχὺ — 399, 3 παρέχει τεκμήρια desunt )

399
Matr. ραχος ἐν ὀφθαλμοῖς καὶ κεφαλῆς ἀστασία καὶ ἆσθμα ταῦτα εἴδη κακορέκτου καὶ μεγαλορέκτου καὶ φευκτοῦ ἀνδρός. ὁ δὲ ταχὺ μέν, μικρὰ 〈δὲ〉 βαίνων φιλοκερδής, κακοῦργος, δειλίας εἰς ἄκρον μεστός. σχολαία βάσις εἰ μὲν αὐτοφυής, νωθε- στέρα καὶ βαθυγνώμονα σημαίνει τὸν ἄνδρα, πραεῖα δέ, εἰ μὴ ἀντιλέγοι τὰ μείζω σημεῖα. εἰ δὲ ἑκὼν βραδύνει, ἐφιστά- μενος δὲ ἐν ταῖς ὁδοῖς περιβλέπει, ὑψαύχενα ἤθη αὐτῶν καὶ ὑβριστὰς καὶ ὑπερηφάνους καὶ μοιχικοὺς δηλοῖ.