περὶ ὁμοίων καὶ διαφόρων λέξεων

Ammonius Grammaticus

Ammonius Grammaticus. Ammonii Qui Dicitur Liber De Adfinium Vocabulorum Differentia. Nickau, Klaus, editor. Leipzig: Teubner, 1966.

ἕτερος καὶ ἄλλος διαφέρει. ἕτερος μὲν ἐπὶ δυεῖν τάσσεται, ὡς Ὅμηρος (B 217)

  • ‘φολκὸς ἔην, χωλὸς δʼ ἕτερον πόδα’,
    • τὸ δὲ ἄλλος ἐπὶ πολλῶν, ὡς αὐτὸς Ὅμηρος (Γ 104)
  • ‘Διὶ δʼ ἡμεῖς οἴσομεν ἄλλον’.

    • εὐφυὴς καὶ εὐμαθὴς διαφέρει. εὐφυὴς μὲν γὰρ λέγεται παρὰ ⌞τοῖς⌟ Ἀττικοῖς ὁ σκωπτικός, εὐμαθὴς δὲ ὁ εἰς τὸ μαθεῖν ταχύς.

    εὑρεῖν καὶ εὑρέσθαι διαφέρει. εὑρεῖν μὲν γὰρ τὸ καὶ ἐν τῇ συνηθείᾳ, εὑρέσθαι δὲ οἱονεὶ τὸ ἐκπορίσασθαι. Μένανδρος Δυσκόλῳ (489)

  • ‘εὕρηκα κἀγὼ τούτου τέχνην’.
    • Δίφυλος (IV p. 408 M. = fr. 68 K.) ἐν Πύρρᾳ ‘δῶρον δʼ ἐμαυτῇ παρὰ θεῶν εὑρημένον’.

    53

    εὔμορφος καὶ εὐειδὴς διαφέρει. εὔμορφος μὲν γὰρ ὁ τὴν μορφὴν εὖ ἔχων οἷον εὐπρόσωπος· καὶ γὰρ τὸ τὴν ὄψιν πως σχηματίζειν μορφάζειν λέγομεν. εὐειδὴς δὲ ὁ | τὸ εἶδος [*](62Va.) καλῶς ἔχων, οἷον πᾶν τὸ σῶμα.

    εὐθὺς καὶ εὐθὺ καὶ εὐθέως διαφέρουσιν. εὐθὺς μὲν γὰρ ὁ κανών· εὐθὺ δὲ τὸ γυμνάσιον·. ἀντὶ τοῦ κατ᾿ εὐθείαν τοῦ γυμνασίου, εὐθὺ τὸ κανόνιον· τὸ δʼ εὐθέως ἀντὶ τοῦ χρονικοῦ ἐπιρρήματος. ὁ οὖν ἐναλλάσσων ἁμαρτάνει, καθὰ Μένανδρος ἐν Δυσκόλῳ (50. 52)

  • ‘τί φής; ἰδὼν ἐνθένδε πᾶς δʼ ἐλευθερῶν
  • ἀπῆλθες εὐθὺς ὡς ταχύ’.
    • τινὲς μέντοι τῶν ἀρχαίων φασὶ καὶ τὸ εὐθὺς ἀντὶ χρονικοῦ κεῖσθαι. φασὶ γοῦν κατὰ λέξιν· ‘τινὲς δὲ τὸ μὲν εὖ λέγειν ἐπί τινος εὐθέως οἷον, ἐὰν μὲν ᾖ θηλυκὸν τοὔνομα, ‘ἡ εὐθεῖα
    54
    ὁδός, ἡ εὐθεῖα βακτηρία’, ἐὰν δὲ ἄρρεν, ‘εὐθὺς ὁ κανών’, ἐὰν δʼ οὐδέτερον, ‘εὐθὺ τὸ ξύλον’. οἱ δʼ ἀρχαῖοι ἐνίοτε τὸ εὐθὺ ἐτίθεσαν τὸ ἐφʼ ὁδοῦ τῆς τεινούσης ἐπί τινος τόπου· (vide FCG IV p. 601 M.)
  • ‘εὐθὺ τῆς στοᾶς’,
    • (Eupolis com. II p. 550 M. = fr. 304, 2 K.)
  • ‘εὐθὺ τῶν ἀρωμάτων’.
    • τὸ δὲ κατὰ τοὺς χρόνους οὐ λέγεται, ἀλλʼ εὐθύς, οἷον (IV p. 601 M. = com. fr. ad. 582 K.) [*](63 Va.)
  • ‘γήμαντος δʼ αὐτοῦ εὐθὺς ἔσομ’ ἐλεύθερος’
    • καὶ (ibid. M. = com. fr. ad. 583 K.)
  • ‘ὡς τοῦτ᾿ εἶδεν, εὐθὺς ἦν ἄνω κάτωʼ.’

    • εὐφραίνεσθαι καὶ ἥδεσθαι διαφέρει. Πλάτων Πρωταγόρᾳ (337 c 2— 4)· ‘εὐφραίνεσθαι μὲν γάρ ἐστι μανθάνοντά τι καὶ φρονήσεως μεταλαμβάνοντα αὐτῇ τῇ διανοία, ἥδεαθαι δὲ ἐαθίοντά τι ⌞ἢ ἄλλο τι ἡδὺ πάσχοντα⌟ αὐτῷ τῷ σώματι’.