De venenatis animalibus eorumque remediis

2 λυϲϲᾷ δὲ ὁ κύων ὡϲ τὸ πολὺ μὲν ἐν τοῖϲ ϲφοδροτάτοιϲ καύμαϲιν, ἔϲθ᾿ ὅτε δὲ καὶ ἐν τοῖϲ ἐπί τεταμένοιϲ κρύεϲιν. λυϲϲήϲαϲ δὲ ἀποϲτρέφεται καὶ βρῶϲιν καὶ πόϲιν, καὶ φλέγμα πολὺ καὶ ἀφρῶδεϲ ἐκ τοῦ ϲτόματοϲ καὶ τῶν ῥινῶν προβάλλει, καὶ πονηρὸν βλέπει καὶ ϲτυγνότερόϲ ἐϲτι τοῦ ϲυνήθουϲ· ἐφορμᾷ δὲ καὶ χωρὶϲ ὑλαγμοῦ πᾶϲιν ὁμοίωϲ, καὶ θηρίοιϲ καὶ ἀνθρώποιϲ ϲυνήθεϲί τε καὶ ἀγνώϲτοιϲ, καὶ δακὼν παραχρῆμα μὲν οὐδὲν ὀχληρὸν ἐπιφέρει, πλὴν ὅϲον ὀδύνην τὴν ἐκ τοῦ τραύματοϲ, ὕϲτερον δὲ ἐμποιεῖ πάθοϲ τὸ καλούμενον ὑδροφοβικόν.

3 ϲυμπίπτει δὲ μετὰ ϲπαϲμῶν καὶ παρακοπῆϲ καὶ ἐρυθήματοϲ ὅλου τοῦ ϲώματοϲ, μάλιϲτα δὲ τοῦ προϲώπου, καὶ μετὰ ἀφιδρώϲεωϲ καὶ ἀπορίαϲ. καὶ τινὲϲ μὲν τῶν ὑδροφοβιώντων φεύγουϲι τὴν αὐγήν, τινὲϲ δὲ τρύχονται ϲυνεχῶϲ· ἔνιοι δὲ [*](5. SIM. Cels. V 27,2; Ruf.(210sq. 371 sq. 447 eq.) ; Herod. (Rh. M. 58,104 sq.) Gal. XIV 277 sq.; Orib. V 417 (e Gal.) ; Caet. Aur. a. m. III 9 sq. (e Sorano) ; Aet. VI 24 (e Gal. Posid. Ruf.). cf. Ael. n. a. IX 15.) [*](5. EXC. Ps Diosc. περὶ ἰοβόλων 1 (57 sqq.) Paul. Aeg. V 3, unde Theoph. Nonn. 271.) [*](2 verba γνήϲιον — ὅϲδε seclusi: compilatori vindicanda sunt. 4 προϲθῆ· ναι P: correxi, προθεῖναι Wilamucits καὶ delevi (dittogr.) ὅϲδε P: ὅϲδϛ Ρ: 5 τῶ P: correxi δεδηγμένω P: correxi 7 καὶ (pr.) fort. delendum 8 χα- λεπόϲ] ἀπαραίτητόϲ ἐϲτιν D A 9 post πολλοῖϲ add. καὶ προϲφόροιϲ A. 10 post καύμαϲιν add. A ψϲ δέ φηϲιν ὁ Λύκοϲ; ad rem cf. Alex. Aphr. Probl. I 76. 11 ἀποτρέπεται D 13 ϲτυγνότερόϲ ἐϲτι] ϲτυγνότερον D 15 post ἀγνώϲτοιϲ fortasse addas e A καὶ δάκνει παραχρῆμα D A: παραχρῆμ P 17 καὶ addidi 18 παρακοπῆϲ om. D A 19 ἐφιδρώϲεωϲ D A καὶ τὸ ὕδωρ φεύγουϲιν ὁρῶντέϲ τε καὶ προϲφερόμενοι, τινὲϲ δὲ καὶ πᾶν ὑγρόν A 20 τὴν αὐγὴν D: αὐτήν P, fort. plura interciderunt τρύχονται D: τρέφονται P)

τῶν δὲ ἐμπεϲόντων εἰϲ τὸν 4 ὑδροφόβαν οὐδένα ἴϲμεν περιγενάμενον, εἰ μὴ καθ᾿ ἱϲτορίαν παρειλήφαμεν ἕνα ἢ δεύτερον· καὶ γὰρ εὔδημοϲ περιγεγενῆϲθαί τινά φηϲι, καὶ Θεμίϲωνα οἱ μὲν λέγουϲι τῷ πάθει δηχθέντα περιπεϲεῖν καὶ ϲωθῆναι, οἱ δὲ φίλῳ ὑδροφοβιῶντι προϲκαρτερήϲαντα προθύμωϲ καὶ. ϲυμπαθῶϲ εἰϲ τὴν ὁμοίαν ἐμπεϲεῖν διάθεϲιν καὶ πολλὰ κακοπαθήϲαντα ϲωθῆναι. τὸ μὲν οὖν πάθοϲ ἐϲτὶν ἀργαλέον, πρὸ δὲ τῆϲ καταπείραϲ αὐτοῦ πολλοὺϲ καὶ αὐτοὶ περιεϲώϲαμεν καὶ ὑπὸ ἄλλων ἰατρῶν ϲωθένταϲ ἔγνωμέν.

τῆϲ θεραπείαϲ ἡ μέν ἐϲτι κοινή, καὶ χρηϲτέον αὐτῇ ἐπὶ πάντων 1 τῶν ὑπό τινοϲ τῶν ἰοβόλων ζῴων | δεδηγμένων, ἡ δέ τιϲ ἰδία τῶν λυϲϲοδήκτων, τοὺϲ μὲν ἄκρωϲ ὠφελεῖν εἰθιϲμένη, τοῖϲ δὲ ἀπὸ πολλοῦ δηχθεῖϲιν ἀνάρμοϲτοϲ. καὶ πρῶτόν γε ταύτην ἐκθέμενοι, μετὰ τοῦτο καὶ τὴν κοινὴν ἐπιτροχάϲομεν.

δεῖ τοίνυν καρκίνουϲ ποταμίουϲ 2 ἐπὶ κληματίδοϲ λευκῆϲ ἀμπέλου καῦϲαι καὶ τὴν τέφραν αὐτῶν λειοτριβήϲανταϲ ἔχειν μὲν ἀποκειμένην· ὁμοίωϲ δὲ καὶ ῥίζαϲ γεντιανῆϲ ἀποθέϲθαι κεκομμέναϲ καὶ ϲεϲηϲμέναϲ.

ὁπόταν δέ τιϲ δηχθῇ 3 ὑπὸ λυϲϲῶντοϲ κυνόϲ, εἰϲ οἴνου ἀκράτου κυάθουϲ τρεῖϲ ἢ τέϲϲαραϲ ἐμπάϲϲειν δύο μὲν κοχλιάρια τῆϲ τῶν καρκίνων τέφραϲ, ἓν δὲ κοχλιάριον τῆϲ γεντιανῆϲ, ἐγκυκήϲαντάϲ τε ὡϲ ἄλφιτον τῷ δεδηγμένῳ διδόναι πιεῖν ἀπὸ τῆϲ πρώτηϲ ἡμέραϲ μέχρι τεϲϲαράκοντα ἡμερῶν· ἔϲτω δὲ ὁ οἶνοϲ παλαιότεροϲ μᾶλλον ἢ νεώτεροϲ, καὶ εἴ τιϲ πρὸϲ ψιλὸν τὸν ἄκρατον ἀθέτωϲ ἔχοι, κεκράϲθω ζωρότερον.

ἀπ᾿ ἀρχῆς μὲν οὖν 4 διδόμενον τὸ φάρμακον τοῦτον προϲφερέϲθω τὸν τρόπον. εἰ δὲ ἡμέραι παρέλθοιεν δύο ἢ καὶ τρεῖϲ ἀπὸ τῆϲ δήξεωϲ, ἐγχειροῦντεϲ τῇ θεραπείᾳ [*](11 SIM. Damocr. (Gal. XIV 195); Asclep. (Gal. XIV 169); Gal. (0rib. V 417 sq.); Orib. IV 623; Ael. Pr. περὶ ἰοβόλων (f. 482v). 11 EXC. Ps. Diosc. l. s. 2 (59 sq.).) [*](1 οἱ κύνεϲ A, fort. recte ἐπιόνταϲ A 4 ἕνα ἢ addidi e D: ἔνα ἢ δύο A: ἅπαξ ἢ δεύτερον vel δεύτερον solum mavult Krumbacher περιγεγενῆ- ϲθαι D: περιγενεϲθαι P 5 καὶ θεμίϲωνα addidi e D, ad rem cf. Scrib. L. 171; Cael. Aur. a. m. III 16,132; Plut.de an. 10; Orib. V 418; PolI. V 53 13 τῶν (utrobique) addidi: τῶν ὑπό τινοϲ ἰοβόλου ζψου D 14 ὠφελεῖ ἠθιϲμένη P: correxi e D 15 ἀπὸ πολλοῦ D: ὑπὸ ἄλλου P 16 ἐκτροχάϲομεν D 18 μὲν delevi D duce (dittogr.) ῥίζαν . . . κεκομμένην καὶ ϲεϲηϲμένην D 19 ϲεϲειϲ- μέναϲ P: correxi e D 20 γ η δ Ρ τρεῖϲ ἢ om. D 21 ἐμπάϲϲει P (ν add. m. post.): ἐμβάλλειν D κοχλιάρια —δὲ addidi e D, cf. Orib. l. s. 22 ωϲ ἐν ἀλφίτῳ δεδευμένῳ D τῶν δεδηγμένων P: correxi 23 μ Ρ (semper): τεϲϲάρων D A, at cf. 0rib. V 682 25 ad ζωρότερον conferri iubet Diels Emped. fr. 35, 15 27 παρεληλύθαϲι D β ἢ καὶ γ P: καὶ om. D)

5 ἕνεκα δὲ τοῦ καὶ διὰ τῶν ἄλλων ἠϲφαλίϲθαι πρὸϲ ἄφευκτον εἶναι δοκοῦντα κίνδυνον, οὐδὲν τὸ κωλῦόν ἐϲτι καὶ τοῖϲ λοιποῖϲ χρήϲαϲθαι βοηθήμαϲιν· αἱρετώτερον γὰρ διακενῆϲ, ἂν οὕτω τύχῃ, | τῶν βοηθημάτων τὸ ἀπάνθρωπον ὑπομεῖναι, ἢ διὰ τὴν ὀλιγωρίαν κινδύνῳ περιπεϲεῖν.

6 οὐχ οὕτωϲ δὲ εὐλαβητέον τὰ μεγάλα τραύματα ἐπὶ τῶν λυϲϲοδήκτων, ὡϲ τὰ μικρὰ καὶ ταῖϲ ἀμυχαῖϲ ἐμφερῆ· διὰ μὲν γὰρ τῶν μειζόνων ἁθροῦν καὶ πολὺ τὸ αἴμα προχεόμενον δύναιτ’ ἄν τιϲ καὶ τοῦ ἰοῦ ϲυναποκλύζειν, διὰ δὲ τῶν μικροτέρων οὐδαμῶϲ· ὅθεν ἐπὶ μὲν τῶν μειζόνων τὰϲ ἀφιϲταμέναϲ ϲάρκαϲ αὐτόθεν ἀφαιρετέον καὶ τὰ χείλη περιγλυπτέον, ἐπὶ δὲ τῶν μικροτέρων μείζονα τόπον διὰ τῆϲ ἀκμῆϲ περιγραπτέον· ἀναϲταθείϲηϲ δὲ δηλονότι τῆϲ ϲαρκὸϲ ἀγκίϲτρῳ ἢ μυδίῳ τὴν ἐκτομὴν ἐπιτελεϲτέον.

7 ἐπὶ ἀμφοτέρων δὲ τὰ ἐν κύκλῳ βαθυτέραιϲ ἀμυχαῖϲ καταϲχαϲτέον, ὅπωϲ ἡ τοῦ αἵματοϲ φορὰ πλουϲιωτέρα γεναμένη ἐναντιωθῇ τῆ εἴϲω τοῦ ἰοῦ διαδύϲει. πολὺ δ’ ἂν καὶ ἡ ϲικύα κολληθεῖϲα μετὰ πολλῆϲ φλογὸϲ παράϲχοι ὄφελοϲ, ὥϲτε ταῖϲ ὕλαιϲ ὁμοῦ καὶ τὴν φθοροποιὸν ἑλκύϲαι δύναμιν.

ἡ δὲ καῦϲιϲ τὸ ἀνυϲιμώτατον ἐπὶ πάντων τῶν ἰοβόλων ἐϲτὶ βοήθημα· τὸ γὰρ πῦρ, πάϲηϲ τῆϲ ἄλληϲ δυνάμεωϲ εὐτονώτερον ὑπάρχον, ὁμοῦ μὲν κρατεῖ καὶ κωλύει φἑρεϲθαι τὸν ἰὸν ἐϲωτέρω, ὁμοῦ δὲ ἀναλίϲκει τὸ κρατηθὲν αὐτοῦ μέροϲ, τῇ δ’ ἑξῆϲ θεραπείᾳ προκαταβολὴν οὐ τὴν τυχοῦϲαν ἐργάζεται, παραμενούϲηϲ τῆϲ ἑλκώϲεωϲ ἐπὶ πλέον μετὰ τὴν ἔκπτωϲιν τῆϲ ἐϲχάραϲ· ἐν τοῖϲ μάλιϲτα δὲ καὶ τούτου φροντιϲτέον,

2 ὅπωϲ μὴ τάχιον τῶν τεϲϲαράκοντα | ἡμερῶν αἱ οὐλαὶ ϲυγκλειϲθεῖεν, ἀλλ’ ἐπὶ πολὺ τὰϲ ἑλκώϲειϲ τηρητέον, εἰ οἶόν τε, καὶ ἐπιφλεγμαινούϲαϲ καὶ ἐπιρρυπαινομέναϲ.

3 παρέξει δὲ αὐταῖϲ τὸ τοιοῦτο τάριχοϲ δριμύτατοϲ ἐπιτιθέμενοϲ, καὶ ϲκορόδων ἄγλιθεϲ λελειοτριβημέναι, [*](22 SIM. Damocrat. (Gal. XIV 200); Orib. IV 624.) [*](22 EXC. Ps. D. l. s 61.) [*](1 verba τριπλάϲιον — εἰρήκαμεν in brenius contraxit D 8 — 9 τὸ ἀπάν- θρωπον D: τὸν ἄνον P 12 τοῦ ἰοῦ D: τοὺϲιουϲ P 16 δὲ addidi e D ἐπιτελευτέον P: correxi: ἀποτελεϲτέον D 17 ἀμυχαῖϲ D: μυχαῖϲ P 18 γενο- μένη D εἰϲειϲω P: correxi 19 ἡ D: εἰ P παραράϲχοι P 22 cap. num. addidi καυϲτῆροϲ P: correxi coll. indice 23 τὸ om. D: delevi τῶν adiidi 26 ἐφεξῆϲ D 32 ϲκόροδον ἄγριον (άγλυον V M) λελειοτριβημένον D λελειοτριβημένον P: correxi)

τινὲϲ δὲ οἴονται τοὺϲ μεμαϲημένουϲ ἀντιπαθέϲ 4 τι ἔχειν ἀπὸ τῆϲ τῶν διαμαϲηϲαμένων νηϲτείαϲ· οὐ μὴν τοῦτο βέβαιόν ἐϲτιν, ἀλλ’ ἑκατέρωϲ αὐτοῖϲ χρηϲτέον.

εἰ δ’ ὅπερ γίνεται πλειϲτάκιϲ 5 αἱ· οὐλαὶ ϲυνερχόμεναι φθάνοιεν πρὸ τῶν τεϲϲαράκοντα ἡμερῶν, διὰ χειρὸϲ αὐτὰϲ ἀναξαίνειν προϲήκει, περιϲαρκίζονταϲ καὶ ἐντέμνονταϲ καὶ ἐπικαίονταϲ πάλιν, ἐὰν οὕτω τύχῃ· καὶ ἐκ τρίτου τε καὶ τετάρτου τὰ αὐτὰ ποιητέον. παρελθούϲηϲ δὲ τῆϲ ὡριϲμένηϲ προθεϲμίαϲ, ἀφετέον μὲν ἀπουλωθῆναι τοῖϲ ἕλκεϲιν, ἐμπλάϲτρῳ δὲ τῇ διὰ τῶν ἁλῶν ὅλον τὸν τόπον καταληπτέον· μετ’ ὀλίγαϲ δὲ ἡμέραϲ καὶ ϲιναπιϲτέον.