De materia medica

104 ἀρσενικὸν κατὰ τὰ αὐτὰ γεννᾶται μέταλλα τῇ σανδαράκῃ. ἄριστον δὲ ἡγητέον τὸ πλακῶδες καὶ χρυσίζον τῇ χρόᾳ, τάς τε πλάκας λεπιζομένας ἔχον καὶ ὡς ἂν ἐπικειμένας ἀλλήλαις, ἔτι δὲ ἀμιγεῖς ἑτέρας φύσεως. τοιοῦτο δ᾿  ἐστὶ τὸ γεννώμενον ἐν Μυσίᾳ τῇ ἐν Ἑλλησπόντῳ. ἐστι δʼ αὐτοῦ εἴδη δύο· τὸ μὲν οἷον προείρηται, τὸ δὲ βωλῶδες, ὠχροειδὲς τῇ χρόᾳ, σανδαρακίζον, ἐκ Πόντου καὶ Καππαδοκίας φερόμενον· δευτερεύει δὲ τὸ τοιοῦτον.

2 ὀπτᾶται δὲ οὕτως· ἐπʼ ὀστράκου καινοῦ ἐπερεισάμενος αὐτὸ θὲς ἐπὶ διαπύρους ἄνθρακας καὶ στρέφε συνεχῶς· ὡς δʼ ἂν πυρωθῇ καὶ μεταβάλῃ, ψύξας καὶ λεάνας ἀποτίθεσο.

δύναμιν δὲ ἔχει σηπτικήν τε καὶ ἐσχαρωτικὴν μετὰ πυρώσεως καὶ βιαίου δήξεως. ἐστι δὲ καὶ τῶν στελλόντων· ψιλοῖ δὲ καὶ τὰς τρίχας.

105 σανδαράκην δὲ προκριτέον τὴν κατακορῆ, πυρράν, [*](1 SIM. Th. lap. 40. 50. 51. Pl. XXXIV 178 (e S. N.), cf. XXXIII 79. Isid. XIX 17, 12 (e Pl.). Vitr. VII 7.) [*](1 EXC. Pap. Lugd. II 243 (ἄριστον — ἀποτίθεσο); Orib. XIII s. v. (ἀρσενικὸν — ἀποτίθεσο), cf. Orib. V 79 (D.); Ps. Gal. simpl. s. v.; de virtute medica cf. Gal. XII 212 (ex quo Aet. II 48).) [*](11 SIM. Pl. l. s. Zop. (Orib. II 579. Cels. V 2. 8.) [*](14 SIM. Th. lap. 40. 50. 51. Pl. XXXIV 177 (e S. N.). Vitr. VII 12. Isid. XIX 17, 11 (e Pl.) — Pl. l. s. D. eup. I 95 (140) — eup. I 130 (160) — eup. I 107 (147). Al. Trall. I 459 — eup. I 82 (135) — Pl. l. s. eup. II 33 (245) 31 (243). Al. Tr. II 179 — eup. II 39 (253).) [*](14 EXC. Pap. Lugd. II 243 (σανδαράκην — ἀρσενικῷ); Orib. XIII s. v. (σανδαράκην — ἔχουσαν), cf. Orib. V 82 (D.); Ps. Gal. simpl s. v. de virt. med. cf. Gal. XII 235 (~ Aet. II 69).) [*](1 num. cap. ψξη´ O: ψοδ Di: ριβ E tit. περὶ ἀρσενικοῦ QDi τὰ αὐτὰ μέταλλα Orib.E τῆς σανδαράκης Orib.E: τῆς σανδαράχης PLF: τῇ σανδαράχῃ HADi 3 καὶ om. Orib.Di ὡς ἂν O: ὥσπερ pap.Orib.E: ὡς ἀεὶ Di 4 ἔτι] ἔστι LQDi ἀμιγὲς ἑτέρας HADi: ἀμιγεστέρας LF τοιοῦτον LQDi 5 Μυσίᾳ τῇ ἐν om. ODl, mg. add. A2 τῇ μυσίᾳ Orib.E τῇ ἑλλησποντίᾳ Orib.E β´ (δύο EDi) εἴδη pap. EDi μὲν ἓν (ditt.) Di 6 τὸ δὲ ἄλλο Di βωλοειδὲς E: βολῶδες PLOrib. βαλανοειδὲς καὶ ὠχροειδὲς καὶ σανδαρχίζον τῇ χρόᾳ καὶ βωλοειδὲς Di ὠχροειδὲς add. e Di, coll. Pl. l. s. quod vero pallidius aut sandaracae simile est deterius iudicatur χρόᾳ δὲ E φερόμενον om. Orib.E (mg. add. E2) τοιοῦτο E 8 οὕτω LHA ὄστρακον καινὸν pap. Orib.Di ἀπερεισάμενος Orib.Di 9 διαπύρου ἄνθρακος Di πυκνῶς pap. Orib.E, superscr. A2 10 ὡς ἂν Orib.: ἕως ἂν E. cf. D. V 108, 1. Blaβ Gr. N. T. 278 fort. ἐκπυρωθῇ μεταβάλλῃ QOrib Di καὶ ante ψύξας superscr. E2 11 στυπτικήν τε καὶ σηπτικήν καὶ E: στυπτικήν καὶ post τε καὶ add. HADi: virtus est illi stiptica et scarotica Dl. καὶ bis habet P 13 καὶ om. Di τὰς om. EQDi) [*](14 num. cap. ψξθ´ O: ψοε Di: ρῑγ E tit. περὶ σανδαράχης QDi σανδαράκην pap. Orib.E: σανδαράχην reliqui post κατακορῆ add. καὶ pap. Orib.)

δύναμιν δὲ ἔχει καὶ ὄπτησιν τὴν αὐτὴν τῷ ἀρσενικῷ. θεραπεύει δὲ καὶ ἀλωπεκίας ἀναλημφθεῖσα ῥητίνη, καὶ λεπροὺς ὄνυχας σὺν πίσσῃ ἀφίστησι, καὶ πρὸς φθειριάσεις σὺν ἐλαίῳ ποιεῖ, φύματά τε σὺν στέατι διαφορεῖ.

ἁρμόζει δὲ καὶ πρὸς 2 τὰ ἐν ῥισὶ καὶ στόματι ἕλκη καὶ τὰ λοιπά, καὶ πρὸς ἐξανθήματα σὺν ῥοδίνῳ καὶ πρὸς κονδυλώματα· δίδοται καὶ ἐμπυικοῖς σὺν οἰνομέλιτι, καὶ ὑποθυμιᾶται σὺν ῥητίνῃ καὶ πρὸς παλαιὰν βῆχα διὰ σίφωνος ἑλκομένου τοῦ ἀτμοῦ τῷ στόματι, φωνήν τε ἀποκαθαίρει ἐκλειχομένη μετὰ μέλιτος, καὶ ἀσθματικοῖς σὺν ῥητίνη καταπότιον δίδοται.