Strategemata

Ἱστιαῖος Μιλήσιος ἐν Πέρσαις διάγων παρὰ Δα- [*](499) ρείῳ βασιλεῖ βουλόμενος ὠνίαν ἀποστῆσαι γράμματα πέμπειν οὐ θαρρῶν διὰ τοὺς φύλακας τῶν ὁδῶν οἰκέ- την πιστὸν ἀποξύρας τὰς τρίχας στίγματα ἐνέγραψατο τῇ κεφαλῇ Ἱστιαῖος Ἀρισταγόρᾳ· Ἱωνίαν ἀπόστησονʼ καὶ τοῖς στίγμασιν ἐπέθρεψε τὰς τρίχας. τοῦτον τὸν τρόπον λαθῶν τοὺς φύλακας ὁ στιγματοφόρος καταβὰς ἐπὶ θάλατταν ἀποξυράμενος ἔδειξεν Ἀρισταγόρᾳ τὰ στίγματα· ὁ δὲ ἀναγνοὺς ἀπέστησεν τὴν Ιὠνίαν.

Πιττακὸς καὶ Φρύνων ἐμονομάχουν Σιγείου πέρι [*](ca. 01.43=608-606 (sec.Euseb.)) ἔδοξεν ἀμφοῖν ἴσα ἔχειν ὅπλα. τὰ μὲν δὴ φανερὰ ὅπλα ἴσα ἦν. Πιττακὸς δὲ ὑπὸ τῇ ἀσπίδι κρύψας ἀμφίβληστρον περιβάλλει τὸν Φρύνωνα καὶ ῥᾳδίως ἐπισπασάμενος κτιννύει καὶ Σίγειον τοῖς Δεσβίοις τῷ λίνῳ ἐθήρευσεν. οἷον καὶ νῦν οἱ μονομαχοῦντες λίνον ἔχουσι, Πιττακὸς ἐδίδαξεν.

Κροῖσος Δυδὸς ἐπιπλεῖν τοῖς νησιώταις παρε- σκευάζετο. Βίας ὁ Πριηνεὺς ἐξέπληξε τὸν Δυδὸν εἰ- πὼν οἱ νησιῶται πολλὴν ἵππον ἐπί σε ὠνοῦνταιʼ. ὁ δὲ γελάσας ἔφη ὦ Ζεῦ, νησιώτας ἐν ἠπείρῳ λά- βοιμι᾿. ὁ δὲ Βίας τί δʼ ἄλλο [οἴει]᾿ , ἔφη, κἀκείνους εὔχεσθαι Διὶ, ἢ ὅπως Κροῖσον ἠπειρώτην ἐν θαλάσσῃ λάβοιεν;᾿  ὁ λόγος Βίαντος ἔπεισεν Κροῖσον ἐπὶ τὰς νήσους πλεῦσαι μηκέτι.

Γέλων Δεινομένους Συρακούσιος ἐν τῷ πρὸς Ἱμίλκωνα τὸν Καρχηδόνιον πολέμῳ στρατηγὸς αὐτο- κράτωρ χειροτονηθείς, λαμπρῶς ἀγωνισάμενος, κρα- τήσας, παρελθὼν εἰς ἐκκλησίαν, εὐθύνας δοὺς τῆς αὐτοκράτορος ἀρχῆς, τῆς δαπάνης, τῶν καιρῶν, τῶν ὅπλων, τῶν ἵππων, τῶν τριήρων, ἐπὶ πᾶσιν ἐπαινεθεὶς τέλος ἐξέδυ τὴν ἐσθῆτα καὶ στὰς ἐν μέσῳ γυμνός· οὕτως ἐγὼ , ἔφη, γυμνὸς ὑμῖν ἕστηκα, ὑμεῖς δὲ ἔνοπλοι, ὥστε, εἴ τί μοι πέπρακται βίαιον, χρήσασθε [*](Cap. 26. Ex Ephoro coll. Diod. fr. 9, 25 (Dindorf; cf. Herod. 1, 27.) [*](Cap. 27. Cf. Diod. 11, 26, 5; Aelian. v. h. 6, 11. — Holm, Gesch. Siciliens Ι, p. 418, not. ad p. 210.) [*](2 ἐπιπλεῖν τοῖς Maasvicius; ἐπὶ πλείστοις F ; ἐπιπλεῖν D 6 [οἴει] inserui 7 διΐ F; τῷ Διὶ M, δὴ D; οἴει Κoen. p. 49 (credisiam V); δεῖ R (νησιώτας δὲ τί δοκέεις εὔχεσθαι ἄλλο Herodot.; οὐκ οἴει θεοῖς εὔξασθαι etc. Diodor.) 8 Βίαντα F 12 Χαλκηδόνιον F 13 κρατήσας F] καὶ κρατήσας vulg. 15 καιρῶν] λαφύρων R 16 τριήρων F] τριήρεων vulg 18 οὗτος Κ, quod probat Hertlein coll. Eurip. Suppl. 1045.)

Γέλων Σικελῶν τύραννος Ιμίλκωνι βασιλεῖ Καρ- [*](ca.480) χηδονίων διαπλεύσαντι ἐπὶ Σικελίαν ἀντιστρατοπε- δεύων μάχῃ μὲν συμβαλεῖν οὐκ ἐθάρρει· Πεδίαρχον δὲ τὸν τοξοτῶν ἡγούμενον, ὅμοιον ἑαυτῷ τὴν ἰδέαν ἀμφιέσας τὴν ἑαυτοῦ τυραννικὴν ἐσθῆτα ἐκέλευσε προελθεῖν τοῦ στρατοπέδου καὶ θύειν ἐπὶ τῶν βωμῶν, ἕπεσθαι δὲ αὐτῷ τοξότας ἐν ἐσθῆτι λευκῇ κατέχοντας μυρίνας, τόξα ὑπὸ ταῖς μυρίναις κρύπτοντας· ἡνίκʼ ἄν δὲ ἴδωσιν Ἰμίλκωνα καὶ αὐτὸν ὁμοίως προελθόντα καὶ θύοντα, τοξεύειν ἐπʼ αὐτόν. οὕτω δὴ τούτων πραχθέντων Ιμίλκων οὐδὲν ὑπιδόμενος προελθὼν ἔθυσεν· ὥστε σπένδων θύων τε ἄφνω πολλῶν τοξευ- μάτων ἐπʼ αὐτὸν ἐπελθόντων ἐτελεύτησεν.

Γέλων τὸ Μεγαρικὸν βουλόμενος καταλῦσαι ἐποί [*](483) κους μὲν ἐκάλει τοὺς ἐθέλοντας Δωριῶν, Διογνήτῳ δὲ, τῷ Μεγαρέων ἄρχοντι, χρήματα παρὰ δύναμιν ἐπέταξεν· ὁ δὲ τοῖς πολίταις. οἱ δὲ τοῖς τέλεσιν ἀπα- [*](Cap. 27. § 2. Cf Herod. 7, 167; Diod. 11, 21. — Holm, Gesch. Siciliens Ι, p. 207 et not. p. 415; Meltzer, Gesch. d. Karthager, p. 501; Busolt, Mus. Rhen. 40, p. 156 sqq.) [*](3 οὖν F] γοῦν vulg.|| 7 σικελλῶν et Καλχηδονίων F 11 ἀμ- φιέσας F; ἀμφιάσας M 14 μυρρίναις 18 ὡς F, ita V, unde scripsi ὥστε; ὅς vulg., quod iam W notavit ἄμα pro ἄφνω D; ἅμα, ἄφνω 20 τὸ Μεγαρικὸν κράτος R 21 δωρεῶν F ex δωριεῶν corr.)

Θήρων Καρχηδονίοις παρετάσσετο. τῶν δὲ πο- λεμίων φευγόντων οἱ Σικελιῶται ἐμπίπτοντες ἐς τὸ στρατόπεδον ὡς διαρπασόμενοι τὰς σκηνὰς ὑπὸ τῶν Ἰβήρων παραβοηθούντων ἀνῃροῦντο. Θήρων πολὺν τὸν ὄλεθρον ἰδῶν ἔπεμψε τοὺς κυκλωσομένους παραγ- γείλας ὄπισθεν τὰς σκηνὰς καταπρῆσαι· φλογὸς δὲ πολλῆς αἰρομένης οὐκ ἔχοντες οἱ πολέμιοι σκηνὰς ἐπὶ τὰς ναῦς ἔφευγον. οἱ δὲ Σικελιῶται διώκοντες παρὰ ταῖς ναυσὶ τοὺς πλείστους διέφθειραν.

Σελινούντιοι Καρχηδονίοις παραταξάμενοι πολλῶν πεσόντων ἀτάφων κειμένων καὶ τῶν πολεμίων ἐπι- κειμένων θάψαι τοὺς νεκροὺς οὐ θαρροῦντες, οὐ μὴν οὐδὲ ἀτάφους περιορᾶν ὑπομένοντες ἐβουλεύοντο τί χρὴ πράττειν. Θήρων ὑπέσχετο, εἰ λάβοι τριακο- σίους οἰκέτας τοὺς τεμεῖν τὴν ὕλην δυνησομένους, αὐτὸς ἄν σὺν αὐτοῖς προσελθὼν καὶ τὰ σώματα καῦσαι καὶ πολυάνδριον αὐτῶν ἐγεῖραι· εἰ δὲ οἱ πολέμιοι [*](Cap. 28. § 1. Unger, Mus. Rhen. 37, p. 183; Holm I, p. 415. Busolt, Mus. Rhen. 40, p. 156-160.) [*](Cap. 28. § 2. De tempore cf. Völkerling, de rebus Siculis etc. p. 8; Holm I, p. 153 et not. p. 400; Meltzer, p. 493.) [*](1 ὑπείκουσαν vulg ; ὑπήκουσαν F ; ὑπείκουσιν Valckenarius ap. Wyttenb. ad Iulian. p. 203 ed. Lips.; concesserunt V; ἀπῴ- κησαν Hertlein 4 χαλκηδονίοις F (id. 14)|| 7 ἰβηρίων F 8 ὄπι- σθεν παραγγείλας coni. 15 καὶ post πεσόντων add. vulg. || 19 τὴν del. Κ 20 ἄν del. Κ προσελθὼν F] προελθὼν vulg.)

Ιέρων ποταμὸν κωλυόμενος διαβῆναι ὑπὸ τῶν πολεμίων ἐπιστήσας τοὺς ὁπλίτας ἐπὶ τῆς διαβάσεως ἐκέλευσε τοὺς ἱππεῖς προάγειν ἄνω τοῦ ποταμοῦ ὡς διαβησομένους ἐκεῖθεν, τοὺς δὲ ψιλοὺς ἀνωτέρω τῶν ἰππέων. οἱ μὲν πολέμιοι ἀντιπαρῆγον ὡς τοὺς ἱπ- po πέος καὶ τοὺς ψιλοὺς κωλύσοντες· ὁ δὲ έρων διή- γαγε τοὺς ὁπλίτας βιασάμενος ὀλίγους ὄντας τοὺς κατα- λελειμμένους τῶν ἐναντίων καὶ παραχρῆμα σημεῖον ἡρε τοῖς ψιλοῖς καὶ τοῖς ἱππεῦσιν. οἱ δὲ ὑποστρέψαντες διέβησαν τῶν προδιαβάντων ὁπλιτῶν τοὺς ὑποστρέ- χa ψαντας πολεμίους ἀνειργόντων.

Ἱέρων Ἰταλιώταις πολεμῶν, ὁπότε λάβοι τινὰς e. αἰχμαλώτους τῶν εὐγενῶν ἢ πλουσίων, οὐκ εὐθὺς ἀπε- δίδου τοῖς λυτρουμένοις, ἀλλὰ πολλὰς ἡμέρας κατασχὼν κοινωνήσας αὐτοῖς ἑστίας καὶ τιμήσας προεδρίᾳ τηνι- καῦτα προσιέμενος τὰ λύτρα τοὺς ἄνδρας ἐξεπέμπετο. οἱ δὲ ἐπανελθόντες ὕποπτοι παρὰ τοῖς πολίταις ἦσαν ὡς φιλίας Ἱέρωνι κεκοινωνηκότες.

Ἀθηναίοις ο θεὸς ἔχρησεν

Τοῦ θεοῦ χρήσαντος

Θεμιστοκλῆς ἐναυλόχει περὶ Σαλαμῖνα· τοῖς Ἕλ- [*](480) λησιν ἐδόκει φεύγειν, Θεμιστοκλεῖ ναυμαχεῖν ἐν στενῇ θαλάσσῃ. ὡς δὲ μένειν οὐκ ἔπειθεν, ἦν αὐτῷ Σίκιννος εὐνοῦχος παιδαγωγὸς τοῖν παίδοιν, νύκτωρ τὸν Σίκιν- νον τοῦτον ὡς βασιλέα πέμπει μηνύσοντα κατʼ εὔνοιαν δὴ ὅτι ἀποδιδράσκει τὸ Ἑλληνικόν· ἀλλὰ ναυμάχει. πείθεται βασιλεὺς καὶ ναυμαχεῖ, καὶ τὸ πλῆθος τῶν τριήρων συνέτριψεν ἡ στενὴ θάλασσα· οἱ δὲ Ἕλληνες ἄκοντες ἐνίκησαν τῇ σοφίᾳ τοῦ στρατηγοῦ.

Οἱ Ἕλληνες νικήσαντες ἐν Σαλαμῖνι βουλεύον- [*](480) ται πλεῖν ἐφʼ Ἑλλήσποντον καὶ τὸ ζεῦγμα λύειν, ἵνα βασιλεὺς μὴ φύγῃ· Θεμιστοκλῆς ἀντιβουλεύεται λέγων ῾βασιλεὺς ἀποληφθεὶς ἀναμαχεῖται τάχα· πολλάκις δὲ ἀπόνοια δίδωσιν, ὅσα μὴ ἔδωκεν ἀνδρεία᾿ . πέμπει δὴ [*](Cap. 30. § 3. Cf. Herod. 8, 75; Plut. Them. 12; Diod. 11, 17; Corn. Nep. Them. 4, 3; Ιustin. 2, 12, 18; Front. strat. 2, 2, 14. — Schmidt. l. l. p. 354.) [*](Cap. 30. § 4. Cf. Herod. 8, 110; Plut. Them. 16; Diod. 11, 19; Corn. Nep. Them. 5, 1; Front. strat. 2, 6, 8; lustin. 2, 13, 5. — Schmidt. 1. 1. p. 138.) [*](4 ἐνέβησαν Hertlein, Ιahnii annal. 1867, p. 606; ἐπέβησαν F || 6 Θεμιστοκλῇ F 8 εὐνοῦχος F] εὔνους τῷ Θεμιστοκλεῖ Plut. Them. 12; οἰκέτης, παιδαγωγὸς, servus vocatur apud Plut.. Diodor., Corn. Nep., lustin.. Clem. Alex. Paed. 1, 7; itaque Polyaenum aut corrupto Plut. codice usum esse aut male respexisse verba Plut. cap. 16 τινὰ τῶν βασιλικῶν εὐνοῦχον censuit W (ne emen- dare coneris, cf. p. 32, 1 εὐνοῦχον ἄλλον); aliter de hac Polyaeni et Plutarchi discrepantia iudicavit A. Schmidt, l. l. τοῖν παι- δοιν F| τῶν παίδων Seybold; cf. Herod. 8, 75 10 δῆθεν D et W 12 συνέτριψεν M et Maasvicius; συνέστρεψεν F || 17 ἀπο- λειφθεὶς F.)

Ἀθηναῖοι τὰ τείχη τοῦ ἄστεος ἤγειρον· Δά- κωνες ἐφθόνουν· ἠπάτησεν αὐτοὺς Θεμιστοκλῆς. ὁ δὲ τρόπος τῆς ἀπάτης ἦν· ἀφίκετο πρεσβευτὴς καὶ ἦν πρὸς τοὺς Δάκωνας ἔξαρνος, ἡ μὴν οὐκ ἐγε- ρεῖσθαι τὸ τεῖχος. εἰ δὲ ἀπιστεῖτε, τοὺς ἀρίστους ἐκπέμψατε κατασκόπους ἐμὲ κατασχόντες.ʼ οἱ μὲν ἔπεμψαν· Θεμιστοκλῆς δὲ κρύφα πέμψας ἐνετείλατο Ἀθηναίοις κατέχειν τοὺς κατασκόπους, ἔστʼ ἄν ἐγείρωσι τὸ τεῖχος· ἐπειδὰν δὲ ἐγείρωσι, μὴ πρότερον αὐτοὺς ἀποπέμπειν, εἰ μὴ πρόσθεν αὐτὸν ἀπολάβοιεν. καὶ ταῦτα οὕτως ἐγένετο. ἠγέρθη τὸ τεῖχος, καὶ ἐπαν- ῆλθε Θεμιστοκλῆς. ἀπεδόθησαν οἱ κατάσκοποι, ἐτει- χίσθησαν Ἀθῆναι Δακεδαιμονίων ἀκόντων.

Θεμιστοκλῆς ἐν τῷ πρὸς Αἰγινήτας πολέμῳ μελ- [*](Cap. 30. § 5. Cf. Plut. Them. 19; Thucyd. 1, 90 sqq.; Corn. Nep. Them. 6 sq.; Diod. 11, 39 sq.; lustin. 2, 15; Front. strat. 1, 1, 10 — A. Schmidt II, p. 300 sq.; A. Schaefer, Mus. Rhen. 34, p. 616 sqq.) [*](Cap. 30. § 6 eadem tradit, quae fragmentum papyri Aegypt.. quod primum ed. Blase, Hermes 15, p. 373, ad Aristotelis Ἀθη- ναίων πολιτείαν iure retulit et partim e Polyaeni loco sup- plevit Th. Bergk, Mus Rhen. 36, p. 87. Cf H. Landwehr, Pap. Herol. Nr. 163 Musei Aegyptiaci, Gothae 1883, p 31, § 4.) [*](1 ἀρσάκης F; Ἀρνάκην Plut. 2 προαγορεύοντα F] προσαγ. vulgo; προαγορεύσοντα K 6 ἤγειρον Κ ; ἤγειραν F 8 ἦν] οὗτος add. vulg , sed cf. 7, 12; Χenoph. anab. 6, 1, 8 || 9 ἐγείρεσθαι 11 ἐμὲ κατασχόντες Maasv.; μετασχόντες F.)

Θεμιστοκλῆς Ἰώνων Ξέρξῃ συμμαχούντων ἐκέ- [*](480) λευσε τοῖς Ἕλλησι καταγράφειν ἐπὶ τοὺς τοίχους ἄνδρες Ἴωνες, οὐ δίκαια ποιεῖτε στρατεύοντες ἐπὶ τοῖς πατέρας᾿. τούτων ἀναγιγνωσκομένων βασιλεὺς τοὺς Ἴωνας ὑπόπτους ἡγήσατο.

Θεμιστοκλῆς φεύγων Ἀθηναίους νεῶς ἐπιβὰς [*](467-466) ἀγνοούμενος ἐκομίζετο τὴν ἐπὶ Ἰωνίας. ἐπεὶ δὲ ἡ ναῦς ὑπὸ χειμῶνος ἐπὶ Νάξον κατεφέρετο πολιορκου- μένην ὑπʼ Ἀθηναίων, τῷ ναυκλήρῳ φοβηθεὶς ἔφρασεν ὅστις εἴη. καὶ εἰ μὴ σώσειεν αὐτὸν, κατερεῖν ἠπεί- λησεν Ἀθηναίοις, ὡς χρήμασι αὐτὸν πεισθεὶς ἄγοι· ὅπως οὖν ἀμφότεροι σωθεῖεν, μηδεὶς (οὖν) ἐκβαινέτω [*](Cap. 30. § 7. Cf. Herod. 8, 22;Plut.Them. 9;lustin. 2, 12, 3.) [*](Cap. 30. § 8. Ex Thucyd. 1, 137 coll. Plut. Them. 25, Corn. Νep. Them. 8, 6.— De fontibus cap. 30 cf. J. p. 433-436.) [*](1 ἀργυρίων F; corr. Hertlein 7 κατέστησεν vulg ; κατε- σκεὐασε 12 τοὺς τοίχους F H; τοῦ τείχους vulg.; τους λίθους m, ut est ap. Herod. et Plut.; saxis proscribi curat lustin.; ἐπὶ τοῖς τοίχοις R et Heringa 21 πεισθεὶς αὐτὸν vulg. ex Thucyd. || 22 σωθείημεν K; σωθεῖμεν Hertlein μηδεὶς οὖν F; om. vulg.)

Ἀριστείδης καὶ Θεμιστοκλῆς, ἐχθρότατοι πάντων ὄντες διεπολιτεύοντο. τοῦ δὲ Πέρσου δὴ ἐπιόντος ἀλλήλων λαβόμενοι τῆς πόλεως ἔξω προελθόντες ἐς ταὐτὸν ἑκάτερος τὴν δεξιὰν χεῖρα καθιέντες συνημμέ- νων τῶν δακτύλων ἐπεφώνουν· τὴν ἔχθραν ἐνταῦθα κατατιθέμεθα, ἕως ἄν πρὸς τὸν Πέρσην διαπολεμή- σωμεν. ταὔτʼ εἰπόντες ἄραντες τὰς χεῖρας διαλελυ- μένων τῶν δακτύλων, ὡς δή τι κατατεθεικότες, ἔπειτα συγχώσαντες τὸν βόθρον ἐπανῆλθον καὶ διετέλεσαν παρὰ πάντα τὸν πόλεμον ὁμονοοῦντες. ἡ δὲ τῶν στρα- τηγῶν ὁμόνοια μάλιστα δὴ τοὺς βαρβάρους ἐνίκησεν.