Περὶ μεθόδου δεινότητος [Sp.]

1 Πᾶν μέρος λόγου εὕρηται μὲν ἐπὶ μηνύσει πράγματος, καιροῦ δὲ ἰδίου τυχόν, ὁ δὲ καιρὸς κατὰ ἤθους προσθήκην γινόμενος ἰδίαν διάνοιαν ἀπεργάζεται, οὐ μόνον ἰδίαν, ἀλλὰ καὶ διάφορον, οὐ μόνον διάφορον, ἀλλὰ καὶ διαφόρους, οὐ μόνον διαφόρους, ἀλλὰ καὶ ἐναντίας. οἶον κακοῦργος πᾶς ὁ κακόν τι ἐργαζόμενος, ἰδίως δʼ ὁ κλέπτης. διάφορον δέ, οἷον δημηγορεῖν τὸ ἐν δήμῳ ἀγορεύειν, ἰδίως δὲ τὸ κεχαρισμένα λέγειν κοὶ τὸ ἀπαίδευτα λέγειν. διαφόρους δέ, οἷον ἄνθρωπος γένους ὄνομα καὶ ἤθους ἡμέρου καὶ τύχης ὄνομα καὶ πανουργίας. ἐναντίας δέ, ὡς τὸ τμείνατʼ ἐπὶ χρόνον, τὸν πολύν, τὸν ὀλίγον, καὶ παρὰ Πλάτωνι χρόνονʼ δὴ τὸν πολὑν δηλοῖ· καὶ τὸ «ταὐτός, ὧ Φαίθων, [*](P ═ PaPc VcAcSf. Ph) [*](1. 2 sic PVcSfPh; Ἑρμογένους om AcLb Md 0h Vil, m.1Nc ἑρμογένους τέχνης ῥητορικῆς τὸ περὶ μεθόδου δεινότητος Οf 4 pr. δὲ om. Vf | vix san |ὁ — 5 γινόμενος post 5 ἀπεργάζεται Sc 5 ἐργάζεται VcSfPh, v I.P |καὶ οὐ Ld 6 καὶ add. ante οὐ P 7 καὶ add ante οὐ Od 8 〈ἰδίαν μὲν〉 οἷον? 9 δʼ om. m 1Sf 10 δὲ om. Ph |cf Plat. Gorg. 502 CD | καὶ Vt καὶ — 11 λέγειν om. Va 18 Hom. Β 299 14 [τὸν πολύν] Spengel; schol Ven. A: ὅτι Ζηνόδοτος γράφει ‘ἔτι χρόνονʼ, ἀπι- θάνως· ἔμιφασις γὰρ γίνεται πολλοῦ χρόνου διὰ τοῦ ‘ἔτιʼ | Plat Phaedr 278 D (ἐν χρόνω), Tin 21 D (διὰ χρόνον)? fortasse l 14 παρὰ Θουκυδίδῃ [2, 18] vel tale quid submotum est, cum glos- sema παρὰ Πλατωνι ad l. 15 ascriptum eo irreperet 15 Plat Phaedon 57 A)

Πάσης λέξεως τῆς ἀγνοουμένης ἐν πεζῷ λόγῳ τρεῖς 2 μέθοδοι τῆς εὑρέσεως· ἢ γὰρ ἐθνική ἐστιν ἡ λέξις ἢ [*](427) τεχνικὴ ἢ νομική. ὁ γοῦν παρασάγγης οὐκ οἶδα τίς ἔστιν· ἐθνικὸν γάρ ἐστι καὶ Περσικὸν ὁδοῦ μέτρον, οἱ τριάκοντα στάδιοι· σχοῖνος δὲ Αἰγύπτιον, οἱ ἑξήκοντα στάδιοι. νομικὸν δὲ ὄνομα τὸ τοιοῦτον «τπομπεύειν ἀντὶ τοῦ κατηγορεῖν εἶλετο». ἐν Ἀθήναις τοῖς Διονυσίοις ἐπόμπευον καὶ ἀλλήλοις διελοιδοροῦντο καὶ τοῦτο ἐκαλεῖτο πομπεύειν· καὶ ἡ εἴσαγγελία καὶ ἡ φάσις καὶ ἄλλα τοιαῦτα ὀνόματα νομικά ἐστι. τεχνικὰ δὲ ἐκεῖνα· τζεύξαντες τὰς παλαιὰς ναῦς» ναυπηγικὸν ὄνομα, καὶ δὶς διὰ τεσσάρων μουσικόν, καὶ μοσχεύειν γεωργικόν, καὶ ὅσα τοιαῦτα.

Τὰ ἁμαρτήματα κατὰ τὴν λέξιν κατὰ δύο τρόπους 3 [*](404) γίνεται, ἀκυρίαν καὶ παραφθοράν· ἀκυρίαν μέν, οἶον, [*](1 εἴρετο Vc 3 ἀποκρίνἕτει Pa 4 mg PPπ; om. VcSf περὶ πάσης λέξεως ἀγνοουμένης ἐν πεζῶι λόγωι LcPe: πόσαι μέθοδοι τῆς ἀγνοουμένης λέξεως ἐν πεζῶι λόγωι mg. (m.1?) Ac; πόσαι καὶ ποῖαι μέθοδοι τῆς εὑρέσεως ἀγνοουμένης λέξεως ἐν πεζῶι λόγωι mg Ph |mg. ᾱ PAc 5 aliter [Dion .] AIt lI 1 p 366, 18 386, 13 Us 7 τί Ald 8 καὶ om Nc Οd Viq 9 αἰγύπτιος Ac σχοῖνος — 10 τοιοῦτον om. Pc: cf. Herod 2, 6; Athen. IIl 121fsq οἱ om. Vb, cf Herod 10 νομικὸν δὲ om Ph |Dem. 18, 124 10. 11 τιμᾶν εν αλιοις (vel αλλω ?) mg Ph | γὰρ τοῖς Ac 13 εἰσ- αγγελία δὲ καὶ Ald. 14 τὰ ἄλλα La 15 Thuc. 1, 29 16 τὸ ὄνομα Sc Vt |διὰ πασῶν Md 0h Vs, v l. Lb 18 supr PPπ; om Vc Ac Sf Ph |mg β PAc 19 τὰ περὶ τὴν λέξιν ἁμαρτήματα Sc Vt, cf [Dion ] lI 1 p. 365, 3 Us.)

4 Πότε ταυτότητι ὀνομάτων χρησόμεθα καὶ πότε ποικιλίᾳ; ταυτότητι μέν, ὅταν τοῦ πράγματος ἓν ὄνομα ᾖ τὸ ἐναργέστατον· τότε γὰρ οὐ ζητεῖν δεῖ χορηγίαν ἀφανίζουσαν τὴν ἐνάργειαν τοῦ πράγματος, ἐὰν δέ τις παραλάβῃ, ἐπίδειξιν μὲν ἄκαιρον ἐποιήσατο, τὴν χρείαν δὲ ἀπολώλεκε τῆς συγγραφῆς. Ὅμηρος

Ὅταν δὲ πολλὰ ὀνόματα ἔχῃ τις ἰσότιμα καὶ ὁμοίως ἔχοντα ἐνάργειαν χρήσιμον, ἡ ποικιλία ἁρμόζει, οἷον Ὅμηρος [*](1 καὶ om. Ph | cf. Suid s. v. παρακαλεῖν 2 ἀκυρίως Ph γὰρ om. Ph 4. 5 διαζώστραν εἴπηι Pc 5 ἢ (pro καὶ) Ph | de eo- dem verbo: [Dion.] lI 1 p 366, 2 sq. (cf. 365. 3) Us. 6. 7 px, mg. P; om. Vc AcPh; περὶ ταυτότητος ὀνόματος καὶ ποικιλίας mg. Sf, (ὀνομάτων) Vt | mg. PAc 8. 9 πηλικία (sic) Ph 9 ἦι ὄνομα AcSfPh 10 τότε γὰρ om. VcPh 12 μὲν om. St Ph | cf. [Dion.] lI 1 p. 366, 16. 17 Us 18 γραφῆς Sf 14 Hom. τ 205 | δὲ om. Ph 17 δάκρυα χεούσης Pa 19. 20 ἀναλισκομένη ἡ Ph, m. 1Vc 21 τις μὴ ἰσότιμα μὴδὲ ὁμοίως Ac )

Ἡ περιττότης ἐστὶ διπλῆ, καὶ κατὰ λέξιν καὶ κατὰ γνώμην· ἑκατέρα δὲ διπλῆ, καὶ ἡ κατὰ λέξιν καὶ ἡ κατὰ [*](429) γνώμην, καὶ ἡ μὲν κατὰ λέξιν γίνεται διατριβῇ καὶ [*](1 Hom. Λ 269 1 —15 cf. [Dion.] lI 1 p. 385, 15—386, 8 Us. (loci Thucydidei simili modo turbati) 2 τό om. Ph 4 ἔχει μὲν Ac | πικρόν· ὀξύ· δριμύ Vc | ἐπειδὴ δʼ VcSfPh 6 Hom. Λ 272 | ὀξεῖαι PVc | ὀξεῖεσο δῦναι Ph 9 Thuc 1, 1 10 Thuc. 1. 8 | καὶ μαρτύριον δέ om. Vc 11 καθαιρουμένης PAcPh | Thuc. 1, 6: σημεῖον — 12 νεμόμενα; ea laudat etiam [Dion.] l. l. 386, 7 12 δʼ om. Sf | νεμόμενα Sc Vt, Thuc. 1, 5; γενόμενα Vc AcPh, (γρ καὶ νεμόμενα ἤγουν κατοικούμενα m.2) Sf; γινό- μενα P 13 περί τε — Ἀκαρνᾶνας leguntur Thuc 1, 5 (καὶ μέχρι τοῦδε πολλὰ τῆς Ἑλλάδος τῷ παλαιῷ τρόπῳ νέμεται περί τε Λ. κτλ.); om. [Dion.] 14 Thuc. 1, 2: καὶ παράδειγμα κτλ. 16 supr. PΡπ, mg. Sf om. VcAcPh | mg. PAc 17 pr καὶ om. Sf 18 pr. καὶ — 19 γνώμην om. Sf 18 utrumque ἡ om. Ph 19 καὶ ἡ μὲν κατὰ λέξιν om. Ph)

Διατριβή ἐστι βραχέος διανοήματος ἠθικοῦ ἔκτασις, ἵνα ἐμμείνῃ τὸ ἦθος τοῦ λέγοντος ἐν τῇ γνώμῃ τοῦ ἀκούοντος, οἷον τὴν μὲν ὕβριν Μειδίου πάντες ἴστεʼ, ἐξέτεινε δʼ αὐτὸ οὕτως «τὴν μὲν ἀσέλγειαν καὶ τὴν ὕβριν, ᾗ πρὸς ἅπαντας ἀεὶ χρῆται Μειδίας, οὐδένα οὔθʼ ὑμῶν οὔτε τῶν ἄλλων πολιτῶν ἀγνοεῖν οἴομαι»· καὶ τὸ Περὶ τοῦ στεφάνου προοίμιον ὁμοίως ἔχει

Πλῆθος δέ ἐστι ποικίλων ὀνομάτων ἰσοτίμων ἐπίχυσις εἰς κίνησιν ἤθους, οἷον «τοῦ δὲ παρόντος ἀγῶνος ἡ προαίρεσις αὐτὴ ἐχθροῦ μὲν ἐπήρειαν ἔχει καὶ ὕβριν καὶ λοιδορίαν καὶ προπηλακισμὸν ὁμοῦ καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα», ὅπου καὶ τὸ πλῆθος ἔδειξεν εἰπὼν ‘ὁμοῦ’.

Ἡ δὲ ἐπενθύμησίς ἐστιν ἐνθύμημα ἐπιφερόμενον, ὃ μὴ προστεθὲν μὲν οὐ ποθεῖται, προστεθὲν δὲ τὸ πᾶν ὠφελεῖ. οἱ δὲ καθολικοὶ λόγοι δῆλον ὅ τί ποτέ εἰσι. παραδείγματα καὶ τῶν ἐπενθυμήσεων καὶ τῶν καθολικῶν λόγων παραλλάξ εἰσιν, ὡς ἐν τῷ Θουκυδίδου ἐπιταφίῳ· ὧν ὁ καιρὸς οὗτος· πρὸς μὲν τὰ σκληρὰ καὶ αὐθάδη διανοήματα ἐπενθυμήσεις παραλαμβάνονται, ἵνα μαλάξωσι τὰ ἤθη, πρὸς δὲ τὴν πίστιν τῶν ἰδίων λόγων οἱ κοινοὶ λόγοι καὶ καθολικοί. ἀμφοτέρων δʼ [*](407) ἦν ἐν τῷ ἐπιταφίῳ χρεία· καὶ γὰρ αὔθαδές ἐστι καὶ ἄπιστον τὸ λέγειν ‘οὐκ ἔδει λέγεσθαι ἐπιτάφιον’, τῶν [*](3 διατριβή δε ἐστὶ Vδ | ἔκστασις VcPh 6 αὐτὸ VcSfPh; αὐ- τὴν PAc | Dem. 21, 1 7 πάντας Ph | χρῆται μειδίας ἀεὶ Pc 8 οὔθʼ VcSf; om. PAcPh 9 τὸ τοῦ περὶ στεφάνου Ph 11 Dem. 18, 12 12 αὕτη codd. 18 δὲ (pro καὶ) Sf | ἐνθυμή- σεων Ph 19 παραλλὰξ εἰσὶν Sf, m.po.P, v.l.P; παραλλάξεις Ph, m.1P Vc; παραλλάξεις εἰσίν Ac | ὡς om v.l.P 21 νοήματα Ac 25 γενέσθαι Pa 25. p. 419, 1 τοῖς πάλαι οὕτως ἐδοκιμάσθη Thuc. 2, 3)

Τῶν δὲ αὐθαδῶν καὶ τολμηρῶν διανοημάτων θερα 6 καὶ παραμυθίαι δύο, ἢ βραχεῖα προσθήκη ἢ ὁμολογία τοῦ τολμήματος. βραχεῖα μὲν οὖν προσθήκη οὔτως «ὁ μὲν οὖν παρὼν καιρός, Ἀθηναῖοι, μονονουχὶ λέγει φωνὴν ἀφιείς, ὅτι τῶν πραγμάτων ὑμῖν ἐκείνων αὐτοῖς ἀντιληπτέον ἐστί» καὶ πάλιν ἀλλαχοῦ «ὥσπερ ἑωλοκρασίαν τινά μου τῆς ἑαυτοῦ πονηρίας κατασκεεδάσας»· καὶ Πλάτων «ἁλμυρὰν ἀκοὴν ἀποκλύσασθαι ποτίμῳ λόγῳ», αὔθαδες τοῦτο· τίς οὖν ἡ βραχεῖα προσθήκη; «οἷον ἁλμυρὰν ἀκοήν». — Ὁμολογία δὲ τοῦ τολμήματος, ὡς ἐν τῷ Κατὰ Τιμοκράτους «καὶ γὰρ εἰ φορτικὸς ὁ λόγος εἶναι δοκεῖ, ὅμως ἐρῶ· ἀποκτείνατε αὐτόν, ἵνα τοῖς ἀσεβέσιν ἐν Ἅιδου θῇ τοῦτον τὸν νόμον».

Πότε παράλειψις καὶ ἀποσιώπησις γίνεται; ὅταν βουληθῶμεν 7 τὴν ὑπόνοιαν μείζονα καταστῆσαι τοῦ πράγματος [*](1 οὖν AcSf γὰρ Vk Nc: om. PVcPh 2 αἱ AcSf; om. PVc (1.2 Vc: τὸ ⌊I⌉ἄυ|θαδες m.po.⌉ Vc; Ph: τὸ θαυμᾶσαι) | λόγοι om. Pa 3 non incipit novum caput VcAcSfPh; caput ε P (mg. πόσαι καὶ ποῖαι παραμυθίαι τῶν αὐθαδῶν καὶ τολμηρῶν διανοημάτων P): ε περὶ αὐθαδῶν ἐπινοημάτων Pπ, mg. int. Pa | δὲ om. Ph | ἐπινοημάτων Pπ 4 ⌊ἡ m.2 ex ἢ⌉ βραχεία προσθήκη ⌊καὶ add m.2; ἡ m.2 ex ἢ⌉ St | cf 448, 22; de metaphoris (τὸ ὡσπερεί φάναι καὶ οἱονεί κτλ.) cf. Aristotelem et Theophrastum Π. ὕψ 32, 3. 4; cf. Arist Rhet. Γ 7 p. 1408 b 2. Π. εὑρ. p. 202, 16 6 Dem. 1, 2 | ὦ ἀθηναῖοι om. VcSfPh 7 ἐκείνων om. Ac 8 αὐτοῖς om. Sf | αὐτοῖς ἀντιληπτέον ἐστί om. Ph | ἐστί om., ἢ ἐκείνων εἴπερ σωτηρίας αὐτῶν φροντίζετε add. Ac, cf. Dem. | Dem. 18, 50 9 τινὰ ἀλλʼ οὐ τῆς Ph 9. 10 κατεσκέδασεν Ph Sf; κατεσκέδασας Vc 10 Plat. Phaedr. 243 D | οἷον ἁλμυρὰν P 11 δὲ ante τοῦτο add. Sf, (er.) Vc 13 cf. Dem. 24, 104 15 τοιοῦτον (om τὸν) Ph 16 supr. Ac, mg. PSf: om. VcPh | mg. ε AcSf. ϛ P 17 τότε Ac)

Ἐν προσποιήσει δὲ παραλείψεως μνήμη τῶν πραγμάτων κατὰ τρεῖς τρόπους γίνεται, ἤτοι ὅταν μικρὰ μὲν τὰ πράγματα, χρήσιμα δὲ τῷ λέγοντι· ἢ ὅταν ᾖ γνώριμα, διὰ μὲν τὸ γνώριμα εἶναι φησὶ παραλιπεῖν, [*](431) διὰ δὲ τὸ χρήσιμα εἶναι λέγει αὐτά· ἢ ὅταν ἐπαχθῆ ᾖ, χρήσιμα δὲ τῷ λέγοντι, διὰ μὲν τὸ ἐπαχθῆ εἶναι φησὶ παραλιπεῖν, διὰ δὲ τὸ χρήσιμα εἶναι λέγει αὐτά.

Παραδείγματα τούτων, τῶν μὲν μικρῶν ἐν τῷ Κατὰ Μειδίου «ὅσα μὲν οὖν ἢ τοὺς χορευτὰς κωλύων ἀφεθῆναι τῆς στρατείας ἠνώχληκεν, ἢ προβαλλόμενος καὶ κελεύων ἑαυτὸν εἰς Διονύσια χειροτονεῖν ἐπιμελητήν, ἢ τἆλλα ὅσα τοιαῦτα, ἐάσω», εἶτα τὴν αἰτίαν ἐπιφέρει τοῦ προσποιεῖσθαι παραλιπεῖν «οὐ γὰρ ἀγνοῶ τοῦθʼ, ὅτι τῷ μὲν ἐπηρεαζομένῳ τὴν αὐτὴν τούτων ἕκαστον [*](409) ὀργὴν ἥνπερ ἄλλʼ ὁτιοῦν τῶν δεινοτάτων παρίστη, [*](1 ἧι λέγοιμεν Ac; ἢ εἰ λέγοιμεν Vδ; ἢ λεγομένων Ph 2 exsp ἐκ τοῦ βίου, cf 451, 14 | ad problema p. 208, 18 refert Diac. 3 πρί⌊I⌉ AcSf 6 τελ⌊εί ex ευταί⌉αι Ph | τοῦ om. Ph 7 Dem. 18,3 | cf. 361, 13 | δὲ m.1, γὰρ m.po., Vc 8 εἰπεῖν οὐδὲν Ac SfPh, Dem.; οὐδὲν om. Vc 13 λέγη Pa 14 μὲν τὸ PaVc AcSf; δὲ τὸ Pc; ⌊τὸ del.⌉ μὲν τὸ Ph 15 παραλείπει Ph 15 λέ- γηι Pa 17 Dem. 21, 15 18 τὰς Pa | στρατιᾶς Ph 21 προσ- ποιεῖσθαι hic et p. 421, 6 suspect. | παραλείπειν Ac; παραλειπεῖν Ph 23 ⌊ἥν m.po.⌉ περ Vc; ὥσπερ Sf | παρίστη AcPh, (σι add. m.po.) PcVcSf; παρίστησι Pa )

Τὸ περιπλέκειν διαβάλλεται μὲν ὡς κακία τοῦ λέγειν, 8 εἰ δὲ ἐν καιρῷ γίγνοιτο, ζηλωτὸν ἂν σχῆμα εὑρεθείη. καιρὸς οὖν τῆς περιπλοκῆς τῶν λόγων τριπλοῦς. [*](3 τῆς om῎ PAc | Dem. 20, 2 | τινῶν m.po. suppl. Sf 5 εἶτα — 6 παραλιπεῖν om. SfPh, (m.2 suppl.) Vc; utique προσποι- εἱσθαι suspect., cf p. 420, 21 7 διαγινώσκεται Pa 8 τοῦ om. Ac 8. 9 ἐν δὲ τοῖς Dem. 18, 268 9 δὴ om. Vδ | κοινῶς καὶ φιλανθρώπως Ph 11 τούτων VcAcsfPh | τισιν Ph 14 δεῖν P, Dem.; om VcAcSfPh 18 μικροῦ δεῖν om. Pc 20 supr VcSf, mg P; περὶ τοῦ περιπλέκειν Pπ; περιπεριπλοκῆς πότε περιπλέκειν εὔκαιρον καὶ ποσαχῶς γίνεται mg Ph, (om. περὶ περιπλοκῆς) mg. Ac | mg. ς Ac, ζ P)

Παραδείγματα τῶν μὲν αἰσχρῶν ἐν τῷ Κατὰ Τιμάρχου φησὶν Αἰσχίνης «εἰδὼς δʼ αὐτὸν ἔνοχον ὄντα», θέλει μὲν εἰπεῖν «τῇ πορνείᾳ», φυλαττόμενος δὲ τὸ αἰσχρὸν περιπλέκει λέγων «οἷς ὀλίγῳ πρότερον ἠκούσατ’ ἀναγινώσκοντος τοῦ γραμματέως»· — Τῶν δὲ λυπηρῶν ὁ Δημοσθένης, ὡς ἐν τοῖς Φιλιππικοῖς φησιν «ὁ μὲν οὖν παρὼν καιρὸς μονονουχὶ λέγει φωνὴν ἀφιείς, ὅτι τῶν πραγμάτων ὑμῖν ἐκείνων αὐτοῖς ἀντιληπτέον ἐστί», καὶ ἐπειδὴ λυπηρόν ἐστι τὸ λέγειν ‘εἰ δὲ μή, ἀπολεῖται τὰ πράγματα’, περιέπλεξεν «εἴπερ ὑπὲρ [*](411) σωτηρίας ὑμῶν αὐτῶν φροντίζετε»· καὶ πάλιν παρὰ πόδας ἔνεστί γε περιπλοκὴ μετὰ συλλήψεως «ἡμεῖς δέ», ὑπακούεται ‘ἀμελοῦμεν’, ἀλλὰ τοῦτο λυπηρόν ἐστι τοῖς Ἀθηναίοις· πῶς οὖν περιέπλεξεν; «οὐκ οἶδ᾿ ὅντινά μοι δοκοῦμεν ἔχειν τρόπον πρὸς αὐτά». — Τῶν δὲ ἐπαχθῶν τὸ παράδειγμα ἐν τῷ Κατὰ Μειδίου· φησὶ γὰρ ὁ Δημοσθένης πρῶτον μὲν ὅτι «ἐθελοντὴς χορηγεῖν ὑπέστην», ὅπερ ἐστὶ φιλοτιμίας, εἶτα δὲ «κληρουμένων [*](2 γὰρ om. Ph, (suppl. m.po.) Vc | αὐτῶ⌊ι⌉ τ⌊ῶ m.po. ex ὸ] Vc 6 παράδειγμα VcAcSfPh; cf 420, 16 7 Aesch 1, 2 11 ὡς ante 12 ὁ Pe: suspect., cf. l. 7 | φησιν PAc ; om. Vδ; ἐστιν VcPh: ⌊ἐστὶ, del m.1⌉ φησίν Sf 12 Dem. 1, 2 | cf. 419, 6 14 καὶ ἐπει- δὴ PSf; καὶ om. VcPh; ἐπειδὴ δὲ Ac 15 ἀπολεῖτ⌊ε m.po. ex αι⌉Sf 16 ὑμῶν om. VcAcSfPh, Dem | ἐφροντίζετε Ph 17 ὑμεῖς AcPh. (ὑ ex cr.) Vc 18 ὑπακούεται P, (γρ καὶ ὑπόκειται m.2) Sf; ὑπακούετε AcPh: ⌊ὑ m.po.⌉πακούετ⌊αι er.; οντ?ες supr. m.po.⌉ Vc 20 τρόπον ἔχειν VcAcSfPh | δέ γ᾿ Ph 21 τὸ om. Ma 23 ὑπέστη Ald.; ὕπεστιν Vc; ὑπεσχόμην mg. P; Dem. 21, 13 ὑπεσχόμην ἐγὼ χορηγήσειν ἐθελοντής)

Ὅτι δὲ τὸ ὄνομα τοῦ σχήματος τοῦτό ἐστιν ἡ περιπλοκή, Αἰσχίνης φησὶν ἐν τῷ Κατὰ Τμάρχου «οὗτος φανήσεται οὐ μόνον ἡταιρηκώς, ἀλλὰ — μὰ τὸν Διόνυσον, οὐκ οἶδ᾿ ὅπως δεῖ περιπλέκειν ὅλην τὴν ἡμέ— ραν — καὶ πεπορνευμένος», ὡς δι᾿ ὅλου τοῦ λόγου περιπλέξας διὰ τὸ αἰσχρὰ εἶναι τὰ ῥήματα, ἐπὶ τέλει δὲ νικηθεὶς ὑπὸ τῆς χολῆς εἶπε «καὶ πεπορνευμένος.

Ἐπανάληψις γίνεται κατὰ τρόπους τρεῖς, ἐπὶ πράγματος 9 διδασκαλίᾳ, ἐπὶ προσώπου συστάσει ἢ διαβολῇ, ἐπὶ ἤθους βεβαιώσει.

Ἐπὶ πράγματος διδασκαλίᾳ, ὡς παρ᾿ Ὁμήρῳ

Παρὰ δὲ τοῖς πεζοῖς ἐπὶ μὲν πράγματος διδασκαλία Ξενορῶν ἐν Ἀπομνημονεύμασιν «ἀδικεῖ Σωκράτης οὓς μὲν ἡ πόλις νομίζει θεοὺς οὐ νομίζων, ἕτερα δὲ καινὰ δαιμόνια εἰσφέρων· ἀδικεῖ δὲ καὶ τοὺς νέους διαφθείρων». καὶ Δημοσθένης ἐν Φιλιππικοῖς «πάντες ὅσοι [*](413) πώποτε ἐκπεπλεύκασι στρατηγοὶ παρ᾿ ἡμῶν, ἢ ἐγὼ πάσχειν ὁτιοῦν ἕτοιμός εἰμι, παρὰ τούτων τῶν τὰς νήσους οἰκούντων χρήματα λαμβάνουσι. λαμβάνουσι δὲ οἱ μὲν πλείονας ἔχοντες ναῦς πλείονα». — Ἐπὶ δὲ προσώπου συστάσει, ὡς Ξενοφῶν πολλάκις Κῦρον ἐπαναλαμβάνων. ἐπὶ δὲ διαβολῇ, ὡς ὁ Δημοσθένης [*](1 ὅτι om. Vc 3 Hom. B 671 | δ᾿ om. Ph Sf, (m. 2 suppl.) Vc αἰσύμηθεν P Ac, (ἰ ex ὐ) Vc; αὖ σύμηθεν Ph, (αἰ post αὖ postea add.; m. 1?)) Sf 4 om. P 6 γρ συστήση P 7 Hom. Ε 31 μιαιφόνε add. Vc; μιαιφόνε τειχεσιβλῆτα add. Pc 8 διαβάλληι Vc, m. 1Pc Sf | ἤθους δὲ Vc 9 Hom. Υ 371 | cf 304, 10 | ἐγὼν P | αἴτιός εἰμι m. 1 Vc 10 μένος δ᾿ αἴθωνι σιδήρῳ add. vulg.; δέμας δ᾿ αἴθωνι σιδήρω (om altero εἰ — ἔοικεν) Vd 12 Xen Mem. l 1, 1 17 ὑμῶν Pc, Dem. 8, 24 20 πλείους Pc 21 ὡς P Vc Ac; ὁ Sf om. Ph | e. g. ad Cyrop. lII 2, 14 sq. relcgat Diac. 22 ὁ P: om. Vc Ac Sf Ph 22 et p. 425, 2 cf. 353, 3 et 6 356, 15)

Τὸ κατὰ πεῦσιν σχῆμα ἀναντίρρητόν ἐστι· γίνεται 10 γὰρ ἢ περὶ τῶν φύσει ὁμολογουμένων, οἷον ‘ἆῤ οὐκ ἔστι νῦν ἡμέρα;’ ἢ περὶ τῶν τῷ λόγῳ προαποδεδειγμένων, [*](414) οἷον ῾ εὑρέθης ἐπὶ τῆς οἰκίας διορωρυγμένου [*](435) τοῦ τοίχου ὑφαιρούμενος τὸ ἱμάτιον· ἀῤ οὐκ εἶ κλέπτης;’ καὶ γὰρ τὰ τῷ λόγῳ προαποδεδειγμένα ἴσα τοῖς φύσει ὁμολογουμένοις τῇ δυνάμει ἐστίν.

Ἀναντίρρητον δὲ ὂν τὸ σχῆμα τρεῖς ἔχει μορφάς, ἢ πρὸς τοὺς ἀκούοντας ἢ πρὸς τούς ἀντιλέγοντας ἢ αὐτοῦ πρὸς ἑαυτὸν τοῦ ῥήτορος.

Ἡ πρὸς τοὺς ἀκούοντας πεῦσις ἐλεγκτική, οἷον «πότε [*](1 Dem. 22, 78 | ὑμῖν Ac Sf, Dem.; cf. 353, 3 2 Dem. 23. 210 2. 3 εἰ χρὴ φρουρεῖν χαρίδημον Vc Ph 3 χαρίδημον; ὦ γῆ καὶ θεοί οἴμοι Pc 4 Dem. 1, 19 | ὑμῶν P | ὦ (om. Ἀθηναῖοι) Ph 6 Dem. 21, 174 7 μὲν om. Sf Ph | οὗτος Pc h Vc 8 Her. 1, 45 9 ἀδελ- φοῦ Sf, m. 1Vc 10 supr. Vc Sf, mg P; om. Ac; περι τοῦ κατὰ πεῦσιν· περι τίνων γίνεται τὸ κατὰ πεῦσιν σχῆμα καὶ πόσας καὶ ποίας ἔχει μορφάς· καὶ οἶα ἑκάστη πόσας δ᾿ ἐπιστροφὰς ἔχει ἡ πρὸς ἑαυτόν Ph | mg η Ac Ph. θ P 12 δὲ (pro γὰρ) P 12. 13 cf. 362, 17 14 εὑρέθ Vc 14. 15 τοῦ τοίχου διορωρυγμένου Vc Sf Ph 16 τοῦ λόγου m. 1VcSf 21. p. 426, 2: 277, 5. 6. 360, 17 21 Dem. 4,10)

11 Τὸ ἀσύνδετον σχῆμα καὶ τὸ μετὰ τῶν συνδέσμων λεγόμενον δοκεῖ τὸ μὲν δεδέσθαι, τὸ δὲ λελύσθαι. ταὐτὸ [*](1 ω (om. Ἀθηναῖοι) Ph | πράξατε Ph 3 Dem. 18, 119 5 δι- πλῆ· P; διπλῆν Ac Ph, (ν er.) Sf, (ν m. po. in ras.) Vc; Diac.: διότι γράφεται διπλῆ, διὰ τοῦτο ἀσαφὲς ἔδοξέ τισι τὸ ῥητὸν κατὰ τὸ ἐλλειπτικόν· ὤφειλε γὰρ εἰπεῖν οὕτως ‘ἡ . . . διπλῆν ἔχει τὴν ἐνέργειαν, ἀκοῆς . .’ . . ἐμοὶ δὲ μηδὲν ἐλλείπειν δοκεῖ· χρὴ γὰρ στίξαι τελείαν εἰς τὸ ‘διπλῆν ἀκοῆς ἐπιστροφὴν ἔχει’ κτλ. 6 ἀκοῆς ἐπιστροφὴν ἕχει καὶ, numeri m. po., Sf | καὶ om. Ph 7 καὶ ante ὑπονοίας Ma | ἑαυτὸν Ph 10 ἐννο[ι er.]ῶν Pc 11 ἐπίστευσεν Ac Ph 11. 12 ὑπόνοιαν ἔχει Ac, (εἶχεν) Pc 13 Dem. 14, 24 | ζητεῖτε Ph 14 περιμείνητε Vc 16 γενησόμενος· ἀι- νίγματι γὰρ ὅμοιον, τοῦτο ἐγὼ, numeri m.po., Sf | ὅμοιον τὸ τοῦτο Pa; ὅμοιον· ⌊I— lI⌉ τοῦτο⌊Ι⌉ Pc | τοῦτο m.1 (m. po. γρ τοῦ- τον) Vc 17 supr. PaSf, (καὶ συνδεδεμένου add. m. 2) Vc; mg. )

Τὸ ἐν ἀρχῇ τι λέγειν ἐπὶ κεφαλαίων, περὶ ὧν τις 12 μέλλει κατασκευάζειν ἢ διδάσκειν, οἱ τεχνικοὶ καλοῦσι προέκθεσιν, τὸ δ᾿ ἐπὶ τέλους ἀναμιμνῄσκειν τὰ ἀποδεδειγμένα ἢ λελεγμένα οἱ τεχνικοὶ καλοῦσιν ἀνακεφαλαίωσιν. οἱ δὲ παλαιοὶ τὴν μὲν προέκθεσιν καλοῦσιν ὑπόσχεσιν, τὴν δὲ ἀνακεφαλαίωσιν ἐπάνοδον, ὡς Δημοσθένης δηλοῖ λέγων οὕτως «δίκαιόν ἐστιν ἐμὲ τρία ὑμῖν ὑπεσχημένον ἀποδείξειν, ἓν μὲν ὡς παρὰ τοὺς νόμους», καὶ τὸ ἕτερον οὕτως «ἐπάνειμι δὴ πάλιν ἐπὶ τὰς ἀποδείξεις, ὡς τὰ τούτων ἀδικήματα καὶ δωροδοκήματα τῶν νῦν πραγμάτων»· καὶ Πλάτων ἐν ἀρχῇ [*](Pc Ac Ph | mg. θ Ac Ph, ι P 18 cf. 316, 2. 319, 4. 357, 1—20 | alt. τὸ om. Ph Pπ) [*](2 ἦθος P Ac; πλῆθος Vc Sf Ph, v.l. P ἦθος Ac | Dem. 9, 26 5 καὶ ἀπολλωνίαν καὶ μεθώνην Ac 7 συνδέσμου Vc | Dem 1, 9 8 παγασαὶ μεθώνη Vc 9 ἕκαστα Ac | ἅμα λέγων Ph | λέγω Pa 9. 10 ἀπήγγελτο Ph 11 supr. Pa Vc Sf; mg. Pch, (add. ἢ ὡς οἱ παλαιοὶ ὑποσχέσεως καὶ ἐπανόδου) Ac | mg. ι Ac Ph, ια P 14. 15 τὰ ἀποδεδ⌊ει ex ιδα, m. 2?⌉ γμένα Sf 15 λε- λεγμένα P Ac, m. 2 v.l. Vc; δεδειγμένα Vc Ph, (ειγ ex ιδαγ, m. 2? po.?) Sf; δεδιδαγμένα mg. P 17. 18 cf. 236, 22 18 Dem. 23, 18 20 Dem. 18, 42 22 ὁ πλάτων Ac | Plat Phaedr. 266 DE )

13 Τὰ ἴσα σχήματα ταὐτὰ ὄντα ποτὲ μέν ἐστιν ἀγωνιστικά, ποτὲ δὲ ἐπιδεικτικά, ποτὲ δὲ σοφιστικά.

Ἀγωνιστικὰ μέν ἐστιν, ὅταν τῇ φύσει τῶν πραγμάτων [*](437) συνδράμῃ ἔξωθεν πάρεργον, ὅ καὶ χωρὶς τῶνμιάτων ἕκαστον αὐτὸ καθʼ ἑαυτὸ πρᾶγμα μηνύει καὶ λεχθὲν λανθάνει, πολλάκις δὲ ἀναγινωσκόμενον εὑρίσκεται· οἶον

Ἐπιδεικτικὰ δέ ἐστιν, ὅταν τὰ ἀγωνιστικὰ πολλὰ γένηται καὶ ἐπιτηδευθῇ εἰδημόνως εἰς ἡδονὴν ἀκοῆς σώφρονα, ὥσπερ τὰ παρὰ Ἰσοκράτει ἴσα τὰ ἐν ταῖς παραινέσεσι μάλιστα.

Σοφιστικὰ δέ ἐστιν, ἃ νῦν μὲν ἐπαινεῖται, ὑπὸ δὲ τῶν παλαιῶν κωμῳδεῖται, ὅσα αἰσχρῶς καὶ κενῶς κολακεύει τὴν ἀκοήν· ἃ Πλάτων διαβάλλει «ὦ λῷστε Πῶλε, ἵνα προσείπω σε κατὰ σέ» καὶ «Παυσανίου δὲ παυσαμένου· διδάσκουσι γάρ με ἴσα λέγειν οὑτωσὶ οἱ σοφοί». — Δημοσθένης δὲ καὶ Ὅμηρος καὶ τὰ τοιαῦτα ἐποίησαν ἀγωνιστικά, «Πρόθοος θοὸς ἡγεμόνευεν», ὄνομα καὶ ἀρετή, καὶ «ἐρρῶσθαι πολλὰ φράσας τῷ σοφῷ Σοφοκλεῖ».

Οἱ νῦν οἴονται τὸ ὑπερβατὸν πλοκὴν εἶναι ἑρμηνείας14 καὶ περίοδον κεκαλλωπισμένην· οὐκ ἴσασι δέ, τί ἐστιν ὑπερβατόν. τὸ γὰρ ὑπερβατὸν οὐ μόνον οὐκ ἔστι [*](1 Dem. 19, 8 | cf. 300, 23. 301, 2 | ἂν om. Vc Sf Ph 2 ἐλέγξω Sf | τοῦτο νικᾶν Ph 3 ἀληθ⌊ὲ ex ῶ⌉ς Sf | ἐπηγγελκότα Pa h 4 ἀνηλωκότα Pa; ἀναλωκότα Pc 8 καὶ ὥσπερ τὰ παρὰ τῶι Vc Ac Ph, (om. τὰ) Sf 10. 11 contraria similibus verbis Diodor. XII 53, 4 11 κ⌊ε⌉νῶς PaVc 12 Plat Gorg. 467 B 13 Plat. Symp. 185 C | cf. 302, 4 14 μὲν γὰρ ἴσα Ph 16 Hom. Β 758 cf. 304, 9 17 Dem. 19, 248 19 supr Pa Vc Sf, mg. P ch; πῶς γίνεται ὑπερ- βατόν mg. Ac | mg. ιβ Ac, ιγ P 22 ⌊οὐ μόνον⌉ω |ὀυκ er.⌉ έστι Pa | οὐ μόνον om. Ph (etiam in argumento mg.) 22 p. 430, 3: cf 232, 1; 305, 16)

Μακρὸν δὲ γίνεται ὑπερβατόν, ὁπόταν ἡ αἰτία ἑτέρας αἰτίας χρείαν ἔχῃ, οἷον «ἐπειδὴ δὲ οἵ τε Ἀθηναίων τύραννοι καὶ οἱ ἐκ τῆς ἄλλης Ἑλλάδος ἐπὶ πολὺ καὶ πρὶν τυραννευθείσης οἱ πλεῖστοι καὶ τελευταῖοι πλὴν τῶν ἐν Σικελία ὑπὸ Λακεδαιμονίων κατελύθησαν» — πῶς, ὦ Θουκυδίδη; «ἡ γὰρ Λακεδαίμων μετὰ τὴν κτίσιν τῶν νῦν ἐνοικούντων ἐν αὐτῇ Δωριέων ἐπὶ πλεῖστον χρόνον στασιάσασα ὅμως ἐκ παλαιτάτου καὶ [*](4 οἷον om. VcAcSfPh 5 Hom. κ 190 | ⌊τ᾿⌉ Vc; ποτ᾿ Sf 7 ἀν- νεῖται Ph; ἀ⌊Ι⌉νεῖται Vc; ἀνεῖται PAcSf 7 et 8 φρασώμεθα P 8. 9 | ἐτάραξεν ⌊γὰρ m. 1 supr.⌉ ἂν αὐτοὺς καὶ ἐποίησεν ἐρωτῆσαι τί γέγονεν εἰ εἴρηκεν ὦ φίλοι φρασώμεθα θᾶσσον διατοῦτο | Pc 9 ἂν om. Ph 10 ἔταξε ante τοῦ Vc Sf, (ἐξέταξε) Ph 11 οἱ δὲ Κερ- κυραῖοι et ὦσιν Thuc. 1, 51 | cf. Theon lI 82, 20 Sp. | δὲ, γὰρ supr. (m.2?), Vc 12 ἔταξε post 13 μέσου Vc Sf Ph, post αἰτίαν Ac 14 ὁ om. Ph 10 ἑτέρας om. Vc 17 Thuc. 1, 18 22 ἐν αὐτῆι οἰκούντων Pc 23 παλαιοτάτου Sf, (ο er.) VcPh )

Τὸ ἀντίθετον σχῆμα ἀναντίρρητόν ἐστι· γίνεται γὰρ 15 διὰ τῶν ὁμολογουμένων. ἔστι δὲ διανοήματι διανόημα ἀντικείμενον. ἁπλούστατον δὲ ὂν ἰσχυρόν ἐστιν, οἷον «ἐδίδασκες γράμματα, ἐγὼ δ᾿ ἐφοίτων· ἐτέλεις, ἐγὼ δ᾿ ἐτελούμην· ἐτριταγωνίστεις, ἐγὼ δ᾿ ἐθεώρουν· ἐγραμμάτευες, ἐγὼ δ᾿ ἐκκλησίαζον· ἐξέπιπτες, ἐγὼ δ᾿ ἐσύριττον».

Τοῦτο δὲ τὸ ἀντίθετον ὁ Δημοσθένης ἐποίησε κακόηθες, [*](1 εἰς ἀεὶ Ac 4 καθίστασαν Thuc. 5 γὰρ (pro δὲ) Ac 8 Hom. Ο 1 | τάφον Ph 10 τισίν: cf. schol. Ven. A (ὑπερβατὸν γὰρ ὁ τρόπος) 12 τάφρων Ac; τάφων Ph 15 supr. VcSf; mg. P, (τοῦ ἀντ.) Ac, (add. τί ἐστι καὶ οἷον) Ph | mg. ιγ AcPh, ιδ P 16 cf. p. 173 18 ⌊circ. IX⌉ἀντικείμενον Vc 20. 21 ordo mutatus est, cf. Dem. 18, 265 20 post ἐτελούμην add. Vc: καὶ σὺ μὲν ἐχόρευες ἐγὼ δ᾿ ἐχορήγουν, quod explicat etiam Diac 23 δὲ om. Ac Ph)

Περὶ παρίσου καὶ πῶς γέκεται.

16 Πάρισον σχῆμα ἔστι τε καὶ λέγεται, ὅταν τὸ αὐτὸ ὄνομα ἄλλην καὶ ἄλλην προσλαβὸν συλλαβὴν διαφερούσας διανοίας ἔχῃ. παρὰ μὲν Ἰσοκράτει οὕτως «ἐὰν ᾖς φιλομαθής, ἔσῃ πολυμαθής»· τὸ γὰρ μανθάνειν ἐν ἀμφοτέροις ἐστίν, ἀλλ᾿ ὅπου μὲν τὸ πολυ πρόσκειται καὶ σημαίνει τὸν πολλὰ εἰδότα, ὅπου δὲ τὸ φιλο πρόσκειται καὶ ἔστιν ὁ ἡδέως μανθάνων. καὶ παρὰ τῷ Θουκυδίδῃ «καὶ προεπιβουλεύειν αὐτοῖς μᾶλλον ἢ ἀντεπιβουλεύειν»· τὸ γὰρ ἐπιβουλεύειν ἐν ἀμφοτέροις εἴρηται, [*](1 τὸ μὲν — 2 ὄν om. Vδ 2 ψεῦδος AcSfPh | ὃς ? cf. 423, 10 | τῶι παρὰ τῆς πρεσβείας Ph | περὶ om. VcSf; περὶ τῆς om. Ac | Dem. 19, 192. 196 3 εἰσάγει λόγωι Vc; εἰσάγει γὰρ Vδ ¦ ὀλυμ- πίαι Ac; γρ΄ ἐν ὀλυμπία Pc 4 τοῦ om. Ph | post ὑποκριτοῦ add Sf: αἰτουμένου τὴν θυγατέρα ἀπολλωφάνους; repetunt Vc Ph: καὶ φιλίππου καὶ τῶν ὀλ νενικηκότων 5 οὕτω δὲ P Ac; καὶ οὕτω Vc Sf Ph 7 αἰσχίνη, m. 1, P; αἰσχίνου Vc Ac St Ph 9 πι- στεύσωσι Vc Ac Sf 11 sic mg P Pπ, (καὶ om.) supr. Vc Sf; mg. περὶ παρίσου (om. cet.) Ph, (παρίσων) Ac | mg ιδ Ac Ph, ιε Pa 14 lsocr. 1, 18 | ἦς ⌊ὁ er.⌉ Pa 16 καὶ om. Sf 17 φιλο Sf Ph; φιλῶ Vc; φίλον Pc Ac; φίλτρον (cr.; ex φίλτερον?) Pa 18 pr. καὶ om. Sf 19 Thuc. 1, 33 20 τὸ γὰρ ἐπιβουλεύειν om. Ph | γαρ om. Sf)

Πότε ῥήτωρ προσποιήσεται σχεδιάζειν; τριῶν οὐσῶν 17 ἰδεῶν ῥητορικῆς ἐν τῇ συμβουλευτικῇ μάλιστα δεῖ καὶ ὁμολογεῖν, ὅτι ἐβουλεύσατο· οὐ γὰρ ἀνέχεται ὁ συμβουλευόμενος τὰ ἐπιόντα λέγοντος τοῦ συμβουλεύοντος, τοὐναντίον δὲ χρὴ ἐσκέφθαι ὁμολογεῖν καὶ πεφροντικέναι, ὡς ὁ Δημοσθένης «ἀλλ᾿ ὡς ἔοικεν ὁ καιρὸς [*](422) ἐκεῖνος οὐ μόνον εὔνουν ἡμῖν καὶ πλούσιον ἄνδρα ἐκάλει, ἀλλὰ καὶ παρηκολουθηκότα ἐξ ἀρχῆς τοῖς πράγμασι»· μάλιστα γὰρ τοῦτο δεῖ προσεῖναι τῷ συμβούλῳ, ἐμπειρίαν πραγμάτων.

Ἐν δὲ τῇ δικανικῇ, κἂν ἐσκεμμένος ἥκῃς, προσποιοῦ αὐτόθεν λέγειν, ὅπερ ποιοῦσι πάντες οἱ παλαιοί· γράψαντες γὰρ πάντες ὑποκρίνονται σχεδιάζειν — διὰ τί; ὅτι ὁ δικαστὴς ὑποπτεύει τὸν ῥήτορα καὶ δέδοικε, μὴ ἐξαπατηθῇ τῇ δυνάμει τῆς ῥητορικῆς. αὐτὸ τοίνυν τοῦτό ἐστι τέχνη τοῦ ῥήτορος τὸ δοκεῖν αὐτόθεν λέγειν, [*](441) ἵνα καὶ οὕτως ὁ δικαστὴς παραχθῇ· καὶ προοίμια ὡς [*](1 τὸ προ Vc Ac | καὶ om. Sf 2 ἡ ἀντι Ma | προτίθεται? | καὶ om. Sf 3 δεύτερον om. m. 1Ma 4 supr. VcSf, mg. P Ac Ph | σχεδιασμοῦ add. Portus | mg. ιε Ac Ph, ις P 10 Dem 18, 172 13 μάλιστα γὰρ τοῦτο scripsi; μάλιστα τοῦτο Ph; μάλιστα· τοῦτο γὰρ Pa Ac Sf, (γὰρ supr., m. 1?) Vc, (δὲ m po. supr. post μάλιστα·) Pc 15 ἐσκεμμένως Ph | ἐσκεμμένος — 16 αὐτόθεν: cf. 358, 16 | cf. Dem. 21, 191 c. schol. 18 ὁ om. Ph 19 τοί- νυν καὶ Vc Ac Sf Ph 20 ἔστω Sf Ph | τέχνη τοῦ Ph, v. l.P; τεχ- νίτου PVcAcSf | cf. Alex. IIl 14, 10 Sp. 21 παραχθῆι Ac, (π m. 1 ex τ) Sf, v.l. Diac.; ταραχθῆ PVcPh, v.l.m.2 Sf | καὶ om. Ph, add. (m. 2?) Vc)

Ἐν δέ γε ἐγκωμιαστικῇ ἰδέα οὐ κωλύει ἀμφοτέροις χρῆσθαί ποτε, καὶ ὁμολογίᾳ γραφῆς καὶ προσποιήσει σχεδίου.

18 Πότε ῥήτωρ αὐξήσει χρήσεται ἐν δίκαις, εἶτα τότε ταῖς ἀποδείξεσι; δύο δὴ καιροὶ τῆς χρήσεως καὶ μέθοδοι, [*](423) ὅταν τὸ πρᾶγμα ἀμελῆται ἢ τὸ πρόσωπον τὸ κρινόμενον ἔνδοξον ᾖ. ταύτῃ τῇ τέχνῃ χρῆται Αἰσχίνης ἐν τῷ Κατὰ Τιμάρχου καὶ ἐν τῷ Κατὰ Κτησιφῶντος. ἐν μὲν γὰρ τῷ Κατὰ Τιμάρχου καὶ τὸ πρᾶγμα ἀμελεῖται — λοιδορία γὰρ δοκεῖ ἡ ἑταίρησις εἶναι καὶ σκῶμμα ταπεινότερον —, καὶ τὸ πρόσωπον τὸ κρινόμενον ἔνδοξόν ἐστιν — ὁ γὰρ Τίμαρχος τιμᾶται καὶ λελειτούργηκε καὶ ἀρχὰς ἦρξε καὶ ἔστι περὶ μέσην ἡλικίαν —. καὶ ἐν τῷ Κατὰ Κτησιφῶντος ἡ τῶν παρανόμων γραφὴ ἀμελεῖται διὰ τὰς συμφορὰς τῆς πόλεως τό τε πρόσωπον τιμᾶται, Δημοσθένης, καὶ ἀξίωμα ἔχει. διὰ τοῦτο πρότερον αὔξει, εἶτα τότε ἀποδείκνυσιν, ἵνα ἐπιστρέψῃ καὶ ἀναγκάσῃ προσέχειν τοὺς δικαστὰς καὶ μήτε τιμῇ τοῦ προσώπου μήτε καταφρονήσει τοῦ πράγματος μὴ θέλωσιν ἀκούειν. αὕτη ἡ αἰτία τοῦ καὶ τῇ [*](1 καὶ om. Ph; supr. Vc 3 γε om. Vc, add. (m. 1?) Ph 6 supr. Vc Sf; mg. P Ph, (om. πότε — εὐκαίρως) Ac | mg. ις AcPh, ιζ P 7 〈πρότερον〉 αὐξήσει? | τότε P AcSfPh; πότε m.1Vc, v. l. m. po. Pa ad 7. 18 cf. 377, 19 (283, 19) 8 δὲ Sf Ph, ?m. 1Vc | αἱ (pro καὶ) Ph, m. 1Vc 9 καὶ (pro ἢ) Sf 12 γὰρ om. Vc 18 τὰς etiam ante τῆς Vc Ac Sf Ph 19 δημοσθένους Ph, (-ης Ac; del.? | cf. 290, 3 20 ἵνα ⌊ll er.; μὴ?⌉ Pc 22. 28 πράγμα μὴ m.po. ex τος] Pc 23 θέλουσιν Ph | τοῦ om. Ph)

Πότε ῥήτωρ ψεύσεται συνειδότων τῶν ἀκροατῶν, 19 ὅτι ψεύδεται; ὅταν τὸ ψεῦδος συμφέρῃ τοῖς ἀκούουσι· [*](342) διὰ γὰρ τὸ οἰκεῖον λυσιτελὲς οὐκ ἐλέγχουσι τὸν ῥήτορα. οὕτω Δημοσθένης ἐψεύσατο ἐν τῷ Περὶ τοῦ στεφάνοῦ· Αἰσχίνου γὰρ λέγοντος, ὅτι οἱ Ἀθηναῖοι ὑπὸ τὸν αὐτὸν καιρὸν πρέσβεις πρὸς Φίλιππον ἔπεμψαν περὶ εἰρήνης καὶ πρὸς τούς συμμάχους περὶ συμμαχίας κατὰ Φιλίππου, καὶ τοῦτο πεποιηκότων Ἀθηναίων, φησὶν [*](424) ὅτι «καὶ διαβάλλει τὰ μέγιστα τὴν πόλιν, ἐν οἷς ψεύδεται· εἰ γὰρ ὑμεῖς ἅμα τοὺς μὲν Ἕλληνας εἰς πόλεμον παρεκαλεῖτε, αὐτοὶ δὲ περὶ εἰρήνης πρὸς Φίλιππον πρέσβεις ἐπέμπετε, Εὐρυβάτου πρᾶγμα, οὐ πόλεως ἔργον οὐδὲ χρηστῶν ἀνθρώπων διεπράττεσθε».

Πότε ῥήτωρ ὀμόσει καὶ ὅρκῳ χρήσεται; οὐδέποτε ἐπὶ πράγματος ὀμεῖται, οἷον ‘ἐποίησεν οὗτος φόνον ἢ προδοσίαν ἢ τόδε τι’, ἀλλ᾿ ἐπὶ ἤθους βεβαιώσει, ὡς ὁ Δημοσθένης [*](1 Aesch. 1, 4. 3, 6 3 mg. P, (καὶ πότε) Ph; supr. (καὶ πότε) VcSf; περὶ ἐγνωσμένων ψευσμάτων πότε χρηστέον αὐτοῖς supr. Ac | mg. ιζ AcPh, ιη P | χρήσεται Pπ 4 ὁ ῥήτωρ Ac 7 τοῦ om. Ph 8 Aesch. 3, 68 | οἱ om. Pc ὑπ⌊ὸ ex ὲρ | Vc 11 τοῦ φιλίππου Ac 11. 12 φασὶν Ph 12 Dem. 18, 24 | καὶ om. Pc ¦ τὴν πόλιν τὰ μέγιστα οἷς Vc | τὴν om. Ph 14 παρακαλεῖτε Ac Ph 15 πέμπετε Vc; ἀπεπέμπετε Ac; ἔπεμπον Ph 17 supr. Vc Sf (καὶ om.) mg. Ph; om. P: περὶ ὅρκου πῶς ὀμεῖται ῥήτωρ (om. cet.) supr. Ac | mg. ιη AcPh. ιθ P 18 πότε — χρήσεται VcSf; (ὁ ῥήτωρ) Vδ, (ὁ er.) Ph; mg. P; om. Ac 19 πράγματι Diac. 19. 20 προδίδωσιν Vc Sf Ph 20 cf. 326, 24)

Πρῶτος δὲ ὅρκον ἠθικὸν Ὅμηρος ὤμοσεν, εἶτα Πλάτων ἐμιμιήσατο, εἶτα Δημοσθένης ἐκληρονόμησε Πλάτωνος· [*](425) ἠθικὸν δ᾿ ἕκαστος ὀμόσας καὶ ἰδίᾳ ἕκαστος ἰδέα τοῦ ἤθους ἐχρήσατο, Ὅμηρὸς μὲν τραγικὸν