Περὶ στάσεων

Hermogenes

Hermogenes. Hermogenis Opera. Rabe, Hugo, editor. Leipzig: Teubner, 1913.

Ἡ πιθανὴ ἀπολογία ἀναστρέφουσά ἐστι πρὸς τὰ ἀπʼ ἀρχῆς ἄχρι τέλους· οἷς γὰρ ὁ ἕτερος χρήσεται ὡς σημείοις τοῦ εἶναί τι, τούτοις ὁ ἕτερος ὡς σημείοις χρήσεται [*](1 στοχασμοῖς om. Vc Ba Phy γ, Marc. IV 395, 9 13 W. 3 ἄλλοι Ac Ph 4 γίνεται Ph: γενήσεται, om. ἔσται, Py | πεπλα|νη m.2 ex σ⌉μένη Vc Ba 5 cf. 44, 7 | ἀνέστησαν Vc Ba Ph 6 οἱ πολέ- μιοι ante 5 εἰκόνα Vc 8 ὑπʼ (pro παρʼ) Ph | ἐξιλεούμενοι Pc ἄλλως πῶς Vγ: πως m. 2 supr. Vc 10 δύναανται Pa δύνανται Pc δεῖν post χρώματα Vc BaPhy; om. Ac Vγ 12 τις ante αὐτὸς Ac Ph, ante πεποίηκε Vc Ba Py, Marc. IV 396, 21 W. |ἢ εἰ καὶ Ph 17 οἱ supr. Pa; om. Ba Phy | ἀνειμένοι V Pc hy, (η supr.) Pa; ἀνειμένη Va kδ | ἤδη om. Pa 19 ἐναντιοῦται V Ph 20 ἡ προς περισσή mg m. 1Ba; cf. Va f. 46r, Sop. lV 402, 21 W. 21 χρῆται Vc Ba 22 χρήσεται ante ὡς Vγ, m. 2Vc: om. P)

τοῦ μὴ εἶναί τι, οἷον ῾ ὅπου ἀφορᾷς καὶ δακρύεις, τυραννήσειςʼ· ῾ καὶ μὴν εἰ ἔμελλον τυραννεῖν, οὐκ [*](148) ἂν ἀφεώρων, ὥστε εἶναι καταφανήςʼ. ─ Τὸ δὲ κεφάλαιον τοῦτο ἔστιν ὅτε ἐκλείπει· καὶ ἐκλείπει γε, ὅταν [*](25) τὰ σημεῖα, ἀφʼ ὧν ἡ κρίσις, ἀναγκαίως ἑπόμενα ᾖ τῷ πράγματι, ἐφʼ ᾧ ἡ κρίσις, οἷον τῷ ἐπιτιθεμένῳ τυραννίδι ἀναγκαῖον ὅπλα παρασκευάσασθαι. σκέψαι τοίνυν· σκηπτοῦ κατενεχθέντος εἰς τὴν Περικλέους οἰκίαν εὕρηνται χίλιαι πανοπλίαι, καὶ φεύγει τυραννίδος ἐπιθέσεως· οὐ δύναται εἰπεῖν ἐνταῦθα τὸ ῾ εἰ ἔμελλον τυραννεῖν, οὐκ ἂν ὅπλα παρεσκευασάμηνʼ. ἐν τοῖς τοιούτοις τὰ ἀπʼ ἀρχῆς ἄχρι τέλους ὁ κατήγορος καὶ ὁριστικῶς ἐξετάσει ἔστιν ὅτε, ὡς ἐπὶ τοῦ καλλωπιζομένου μειρακίου καὶ πορνείας φεύγοντος· αὐτὸ γὰρ τὸ καλλωπίζεσθαι καθʼ ἑαυτὸ πορνείαν ἐρεῖ ὁ κατήγορος βιαίως. ἡ μέντοι πιθανὴ ἀπολογία κἀνταῦθα ἐκλέλοιπεν, ἀντεισενεκτέον δὲ εἰς τὸ κατʼ αὐτὴν κεφάλαιον τὸ ῾ μὴ ἀντιστρέφειν τὸ πρᾶγμαʼ· τούτῳ γὰρ ἔστι καὶ μόνῳ ἴσχυρίζεσθαι ἐνταῦθα οἷον ῾ οἱ μὲν μέλλοντες τυραννεῖν ὅπλα παρασκευάζονται, οὐ μὴν οἵ γε παρασκευαζόμενοι καὶ τυραννίδι ἐπιτίθενται· ἔστι γὰρ καὶ [*](3 ἐφεώρων Ph 4 καὶ om., δὲ pro γε Vc BaPh 6 ἐφʼ ─ κρίσις om. Vc | ἐπιθεμένω Vδ k Wc, (τι m. po. supr.) Pa 7 προ- παρασκευάζεσθαι Py, (om. προ) VcBa |cf. Π εὑρ. p. 179, 29 Sp. 10 οὐ γὰρ δύναται Vδ k; οὐκ ἂν δύναται Ph οὐ δύναται γὰρ Vc Ba | ὅτι (pro τὸ) Vδ k 12 καὶ om. V 13 ὁρικῶς Ac, v.l. m. po. Pa ἐξετάζει Py | cf. 30, 1. 48, 18 14 μοιχείας Ac Ph | τὸ m. po. suppl. Ba 17 ἀντεισακτέον VcBaPy | εἰς αὐτὸ Py | κατʼ αὐ- τὴν VPhy, v.l.P: καθʼ ἑαυτὴν Pa, (αὑτὴν) Pc 18 ἀντιστρέ- φειν Pc, (ἀνα supr.) Pa; ἀναστρέφειν VcBaPh; ἀντιστρέφον Ac, Marc. IV 408, 27; ἀναστρέφον Py | alt. τὸ om. Ac Py; τὸ πρᾶγμα om. arc. IV 408, 27 (410, 13: τὸ μὴ ἀντίστρ|ο m.1 ex έ⌉φον τοῦτο) 19 μὲν supr. Ph, om. Vδ k 20 ἀναγκαίως add. ante ὅπλα Py ὅπλα add. post γε Vδk)

ἄλλου τινὸς ἕνεκα παρασκευάσασθαι ὅπλαʼ, καὶ πάλιν ῾ οἱ μὲν πορνεύοντες καλλωπίζονται, οὐ μὴν οἵ γε καλλωπιζόμενοι πάντως καὶ πορνεύουσιν· ἔστι γὰρ καὶ διʼ ἄλλο τι καλλωπίζεσθαιʼ, καὶ ἐρεῖ δηλαδή, ὅσα κἀν τῇ μεταθέσει τῆς αἰτίας.

Ἡ κοινὴ ποιότης οἱ ἐπίλογοί εἰσι καὶ αἱ δευτερολογίαι. [*](26) γίνονται δὲ ἐν παντὶ ζητήματι, οὐκ ἐν στοχασμῷ μόνον, ὑπὸ μὲν τῶν κατηγόρων τοπικῶς μετὰ τὰς ἀποδείξεις κατατρεχόντων τοῦ ἐγκλήματος, οἷον κατὰ τυράννου ἢ πόρνου ἢ ὅ τι ἂν τὸ ἔγκλημα, καὶ ἐπανακεφαλαιουμένων γε ἕκαστα τῶν ἐπικαίρων, ὡς ὁ Δημοσθένης, οἶον «συλλογίσασθαι δὴ βούλομαι τὰ κατηγορημένα· ἀπέδειξα μηδὲν ἀληθὲς ἀπηγγελκότα α» καὶ τὰ ἑξῆς· ὑπὸ δὲ τῶν φευγόντων ἀνακεφαλαιουμένων μὲν καὶ αὐτῶν ὁμοίως τοῖς ἄλλοις, οὐχ ὁμοίως [*](149) δὲ χρωμένων, ἀλλʼ ἐλεεινολογουμένων τε καὶ πάθη κινούντων. ἐνταῦθα καὶ παραγωγαὶ χρήσιμοι τῶν παίδων καὶ γυναικῶν καὶ φίλων καὶ ὅσα τοιαῦτα· ἃ ὁ κατήγορος ἀναιρήσει δηλαδὴ τῷ συμφέροντι. κοινὰ δὲ ἀμφοῖν τὰ τελικὰ λεγόμενα κεφάλαια ἐνταῦθα, τὸ νόμιμον, τὸ δίκαιον, τὸ συμφέρον, τὸ δυνατὸν καὶ ἔνδοξον. [*](1 ὅπλα παρασκευάσασθαι Ba, m.1 Vc | παρασκευάζεσθαι P 2 μὲν om. Ac | γε om. V | cf. Arist Rhet. B 24 p. 1401 b 24. 13 sq. 7 γίνοενται Pa; γίνεται Ac |ἀλλʼ οὐκ Ph 7. 8 γρ οὐκ ἐν στοχασμῶ μόνον ἀλλʼ ἔνθʼ ἂν εὑρίσκηται Pa, (. . ἔνθα καὶ εὑρίσκεται) Pc; mg. ἀλλʼ ὅλως ἔνθα ἂν εὑρίσκηται m. 2Vc 8 μό- νω Ac 10 εἴη Vc Ba Py | καὶ om. Ba 11 ἀνακεφαλαιουμένων, ἐπ m.2 add., Vc; ἐπανακεφαλαιούμενόν Ph 13 ἐπέδειξα οὐδὲν Dem. 19,177 | αὐτὸν post ἀληθὲς add. Ac, m.2 supr. Vc | ἐπηγ- γελκότα Pa 15 μὲν καὶ αὐτῶν ὁμοίως; καὶ αὐτῶν μὲν ὁμοίως P: μὲν ὁμοίως καὶ αὐτῶν Ph: om. καὶ αὐτῶν Py, ῾ Metroph. cet. IV 423. 9 W. 16 τε om. Pc 17 αἱ (pro καὶ) Py; καὶ αἱ Vδ; γὰρ καὶ Ac; δὲ καὶ Wc | τῶν τε Vc Ba 21 καὶ τὸ δί- καιον καὶ τὸ (τὸ om. Ac) συμφέρον καὶ δυνατὸν V Ph | καὶ τὸ ἔνδοξον Py)

— Ὅλῶς τε οἱ ἐπίλογοι λαμβάνονται μέν, ἀφʼ ὧνπερ καὶ τὰ προοίμια, καὶ ἰσχύουσί γε τὰ αὐτά· πάθους γὰρ ψυχῆς ἕνεκα εἰσάγεται ἄμφω, οἷον φόβου ἢ ὀργῆς ἢ ἐλέου ἢ φθόνου ἤ τινος τοιούτου. διαφέρει δὲ ἀλλήλων τῷ τὰ μὲν προοίμια παρασκευάζειν πρὸς τὸ δέξασθαι ἢ ἀποθέσθαι τόδε τι πάθος τῆς ψυχῆς, τοὺς δὲ ἐπιλόγους ἢ αὔξειν ἢ μειοῦν διὰ τῶν κεφαλαίων τό τε ἤδη τέλεον ἐξαίρειν. καὶ ἔτι ἐν τούτῳ διαφέρουσιν οἱ ἐπίλογοι καὶ τὰ προοίμια τῷ τοὺς ἐπιλόγους [*](27) λελύσθαι τε ἤδη κατὰ τὸν ῥυθμὸν καὶ ἐπὶ πλεῖον ἕκαστον προάγεσθαι τῶν εὑρισκομένων, ἀλλὰ μὴ διὰ βραχέων ὥσπερ ἐν τοῖς προοιμίοις· ἀκριβέστερον δὲ ἐν τῷ περὶ προοιμίου λελέξεται ταῦτα.

Ἡ μὲν δὴ τοῦ τελείου τε καὶ ἁπλοῦ στοχασμοῦ διαίρεσις αὕτη. εἰσὶ δὲ καὶ ἀτελεῖς τινὲς τῶν στοχασμῶν, [*](1 τε PV Pγ (p.73,7); δὲ Ph, Marc. IV 421, 1 W., (τε supr.) Vδ 3 ἕνεκα ψυχῆς Ac |εἰσάγονται Vγ 3. 4 φόβου ὀργῆς ἐλέου φθόνου, Py 6 δέξασθαί τι Pc | ἀπώσασθαι Nilus 7 δέον post ἐπιλόγους add. Ph; non expedio | prius ἢ supr. Ac, om. Pc | γρ τῶ διὰ τῶν κεφαλαίων Pa, (τὰ διὰ) Pc; num διὰ τῆς ἀνακε- φαλαιώσεως? 8 τότε Vc Ph; τό,τε Py; τῶτε P, m. po.AcBa (?m.1); τινὲς τὸτὲ γράφουσιν, ἀντὶ τοῦ ποτέ mg. P: τοτὲ δὲ Vγδ, m. 2Vc τελέως V Phy, v.l.P | ἐξαίρειν τελέως Ba, (ἐξαιρεῖν cr, m. 2?) Vc | καὶ ἔτι V Phy, v.l.Pa; καὶ ἔτι καὶ v.l.Pc; καὶ ὅλως P | ἐν τούτω — 9 προοίμια suppl. m.2.Vc, (. . ἐπίλογοι τῶν προοιμίων) m.po. Ba | ἐν τούτω Ac Phy, v. l.P; ἐν τούτοις P 9 καὶ τὰ προοίμια P Phy; τῶν προοιμίων Ac, v.l.P (de VcBa: 1.8 ann.) 10 ἤδη καὶ κατὰ Py |πλέον Ac 11 προσάγεσθαι Py 12 ὡς (om. περ) Py δὲ ἡμῖν Syr. 2 p 3, 6 13 τῶι, οῖς supr., P | non est Π. εὑρ. p. 187 Sp. |προοιμίων Ac |ταῦτα om. Py, m. 1Vc, Athanasius (Rhein. Museum 64, 553 l 29), Syr. 2 p. 3, 7 15 αὕτη ἐστίν Py | καὶ — στοχασμῶν Ac, (τινες ante καὶ; ἀτελεῖς in textu, mg. m. po. ἁπλοῖ) Ba; καὶ ἀτελεῖς τινες αὐτῶν στοχασμοὶ Vδk, (καὶ postea add., m.1?) Ph; τινες καὶ ἀτελεῖς αὐτῶν στοχασμοί P; (καὶ ἀτελεῖς m. 2 suppl, post δέ) τινες ⌊lI—III⌉ τῶν στοχασμῶν Vc; τινες αὐτῶν στοχασμοὶ (om. καὶ ἀτελεῖς) Py; καὶ ἁπλοῖ τινες ἀτελεῖς στοχασμοὶ Sop. | τῶν 〈ἁπλῶν〉 στοχασμῶν?)

καὶ αὖ διπλοῖ τέλειοί τε καὶ ἀτελεῖς, ἐν οἷς διπλῇ καὶ τῇ διαιρέσει χρώμεθα· περὶ ὧν λεκτέον.

Ἀτελὴς ἐκ μόνων πραγμάτων συνεστώς ἐστιν, ὅταν τὸ πρόσωπον μὴ κρινόμενον ἑνὸς ὄντος τοῦ πράγματος, οἷον θάπτων τις νεοσφαγὲς σῶμα ἐπʼ ἐρημίας πεφώραται καὶ φόνου φεύγει. οὗτος βούλησιν μὲν καὶ δύναμιν οὐκ ἔχει, τοῖς δὲ ἄλλοις διαιρεῖται πᾶσιν ὁμοίως τῷ τελείῳ.

Ἀτελὴς δὲ ἐκ μόνων προσώπων ἁπλοῦς οὐ γίνεται κατά γε ἐμὲ στοχασμός, καὶ τοῖς γε ἐπεσκεμμένοις τὰ εἰρημένα ὀλίγῳ πρότερον περὶ τῶν κρινομένων πραγμάτων σαφέστατον εἶναι τοῦτο νομίζω. τεθείκασι δʼ οὖν τινὲς ὡς ἀτελοῦς ἁπλοῦ παράδειγμα, λέγοντες μόνον [*](150) τὸ πρόσωπον κρίνεσθαι ἐνταῦθα· ἀσώτου πατὴρ ἀφανὴς γέγονε, καὶ φεύγει φόνου. πρῶτον οὖν ἐρήσομαι [*](28) αὐτούς, εἰ οὐκ ἔστιν ἐνταῦθα τὰ ἀπʼ ἀρχῆς ἄχρι τέλους. καὶ μὴν ἔστι, τὸ ἐκποδὼν εἶναι τὸν πατέρα· τοῦτο δὲ οὐ τοῦ προσώπου ἀλλὰ τοῦ πράγματός ἐστιν. ἀλλὰ μετάθεσιν αὐτὸν τῆς αἰτίας οὐκ ἀπαιτήσομεν; ἀλλὰ καὶ τοῦτο· εἰ δὲ μή, τίς ἔσται ἀπολογία; πῶς οὖν ἀγωνιεῖται μὴ ἔχων πρᾶγμα; τί δαί; τῇ πιθανῇ ἀπολογίᾳ οὐ χρήσεται; οἶμαι καὶ τοῦτο. πῶς οὖν ἀτελὴς [*](4 τὸ om. Phy |ἦι post 3 ὅταν Py |εἴη Ph, Nilus 5 cf. 49, 16 6 ἐφωράθη VcBaPh 7 τοῖς πᾶσιν Pc 8 τοῖς τελείοις Ba Py, m. 1Vc 10 στοχασμός om. Pγ | γε om. Pγ 10 sq. p. 31, 7 sq 12 γοῦν Ac 13. 14 τὸ πρόσωπον μόνον m. 2 Vc 14 οἷον ἀσώ- του Ac Phy, m. 2Vc 15 φόνου φεύγει Py |οὖν P Ac; μὲν Vc Ba Ph; μὲν οὖν Py γ 19 τῆς om. Ac, Marc. IV 437, 37 W. | τῆς αἰτίας αὐτὸν Vc Ba Py, (om. τῆς) Sοp. 20 ἐστιν Py, Sοp. V 143, 8 W. | ἡ ἀπολογία Vc Ba Phy γ, Sop. 21 ἀγωνιεῖται om Pγ Sr | μὴ ἔχων πρᾶγμα· τί δαὶ Pc Vc Ac, (δὲ) Ba, (δαί;) Pa; εἴ γε μὴ ἔνι πρᾶγμα· τί δέ Py, (ἔστι pro ἔνι) Vδk; εἴ γε μη ἐνι (ἑνὶ Sr) πράγματι τῆιδε (τῆ Sr) Pγ Sr; εἴ γε μὲν ἑνὶ πράγματι· τῆι Ph 22 οὐ om. Py |τούτῳ Vδk; cf. Pγ Vγ: χρήσεται δὲ οἶμαι καὶ τούτω |ἀτελὴς ὁ τοιοῦτος m. 2 (καὶ τοῦτο m. 1) Vc)

ὁ τοιοῦτος; ἀλλʼ ἧττον ἰσχύει τὰ πράγματα ἐνταῦθα ἢ ἐν τῷ θάπτοντι τὸ νεοσφαγὲς σῶμα· καὶ γὰρ ἐν πᾶσι στοχασμοῖς ἧττον ἰσχύει τὰ ἀπʼ ἀρχῆς ἄχρι τέλους, ὅταν ἀφʼ ὧν ἄλλοι πεποιήκασι κρίνηταί τις, ἄλλως τε καὶ ὅταν μὴ εἰς αὐτὸν ἄντικρυς ἀναφέρηται, ὡς ἐπὶ τοῦ Ἀρχιδάμου τοῦ κρινομένου δώρων, ἐπειδὴ ἔγραψεν ὁ Περικλῆς ἐν τοῖς λογισμοῖς εἰς δέον ἀνηλωκέναι πεντήκοντα τάλαντα.

Ἁπλοῦς μὲν οὖν στοχασμὸς ἐκ μόνων προσώπων οὐκ ἔστι κατά γε ἐμέ, διπλοῦς δὲ ἔστι. πρῶτον δὲ περὶ τοῦ τελείου διπλοῦ λεκτέον.

Διπλοῦς τέλειος γίνεται, ὅταν δύο πρόσωπα καὶ δύο πράγματα κρινόμενα ἔχῃ, οἷον Αἰσχίνης καὶ Δημοσθένης ἀπὸ τῆς παρὰ Φίλιππον ἥκοντες πρεσβείας ἀντεγκαλοῦσι δώρων ἀλλήλοις, ἐπειδὴ ὃ μὲν χρυσίον εὕρηται κατορύττων, ὁ Δημοσθένης, ὃ δὲ ἀπολογίαν παραπρεσβείας γεγραφώς, ὁ Αἰσχίνης. ἐνταῦθα ἡ μὲν τῶν [*](29) ἐλέγχων ἀπαίτησις, ἐπειδὴ ἰσάζει, ἐκλέλοιπε, τοῖς δὲ λοιποῖς κεφαλαίοις ἐπʼ ἀμφοτέρων χρηστέον διττῶς, οἷον ῾ ἐγὼ μὲν οὐκ ἂν ἠβουλήθην παραπρεσβεῦσαι διὰ τόδε, σὺ μέντοι ἐβουλήθης ἂν διὰ τόδε᾿, καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων ὁμοίως ἓν πρὸς ἓν ἀντιτιθέντες ἐξετάσομεν· τὸ γὰρ διελεῖν καὶ χωρὶς μὲν ἀπολογήσασθαι δι᾿ ὅλων [*](1 τὸ πρᾶγμα Nilus 5 καὶ om. AcBa | αὐτοὺς AcPh, m.2 Vc | τὸ κρινόμενον post ἀναφέρηται add. Vc, (m. 1 supr.) Ba; τὸ πραχθὲν add. Nilus 6 ὡς καὶ AcPh γ | pr. τοῦ om. Ac 7 ἐν τοῖς λογισμοῖς post 8 τάλαντα Pγ, om. Ac; cf. 31, 2 7. 8 ἀνηλω- κέναι Pa,(α m.2) Vc 9 fort. ἀτελὴς pro στοχασμὸς | προσώπων μόνων P 11 διπλοῦ τελείου Ac 12. 13 πράγματα . . πρόσωπα V Ph y Sr, W VI 54, 18 19 ??μφοῖν Py | διχῶς Vc 20 ἐβουλή- θην V Phy 21 ἠβουλήθης Ph |ἂν om. Vδ 22 ἐξετάσωμεν VcBa; ἐξετάζομεν Ph)

τῶν κεφαλαίων, χωρὶς δὲ κατηγορῆσαι πάλιν τοῖς αὐτοῖς κεφαλαίοις οὐκ ἀγωνιστικὸν ἀλλὰ σφόδρα ὕπτιον· [*](151) συμπλέκειν οὖν δεῖ.

Διπλοῦς δὲ ἀτελὴς ἐκ μὲν τῶν πραγμάτων, ὅταν τὰ πράγματα κρίνηται, οἷον δύο ῥήτορες πρεσβεύμόνα σαντες παρὰ τύραννον καὶ ἐπανήκοντες ἀλλήλοις ἀντεγκαλοῦσι δώρων, ἐπειδὴ ὃ μὲν χρυσίον εὕρηται κατορύττων, ὃ δὲ ἀπολογίαν παραπρεσβείας γεγραφώς· ἐνταῦθα γὰρ τὰ μὲν πρόσωπα ἰσάζοντα οὐκ ἐπιδέχεται ἐξέτασιν, τὰ δὲ πράγματα διαφέροντα ἐξετασθήσεται. πάλιν οὖν ἡ μὲν βούλησις καὶ ἡ δύναμις ἐκλέλοιπε, τοῖς δὲ ἄλλοις ὁμοίως διαιρεθήσεται κεφαλαίοις, οἷσπερ καὶ ὁ τέλειος διπλοῦς, κατὰ ἀντεξέτασιν.