Machabaeorum iv

πρὸ μὲν οὗν τῆς ἡδονῆς ἐστιν ἐπιθυμία· μετὰ δὲ τὴν ἡδονήν, χαρά.

πρὸ δὲ τοῦ [*](U+05D0V)[*](10 κατα τουτον] κατ εκεινον V ανδρας] παιδας V μακαρισαιμι Vᵃ αν] + αυτους V 11 om εκεινοι U+05D0 επι τη ανδρια (-δρεια V)] επ ανδρια U+05D0 και τη υπομονη] om U+05D0* και υπομ. U+05D0c.a V 12 τουτου] του U+05D0 τουτων V om νυν V αρξαμενω U+05D0V om εις V αυτον V* (αυτων Vᵃ) 13 ζητουμεν δη τοινυν] ζητουμενου δη τουτου V αυτοκρατωρ] δεσποτης V εστι U+05D0* (-τιν U+05D0c.a ) 14 διακρινωμεν δε] διακρινομεν U+05D0* και διακρινομεν U+05D0c.a διακρινωμεν V om τι 2⁰ U+05D0 | παθων] pr των V 15 om μεν U+05D0* (hab U+05D0c.a ) om δη V ορθου (-θους A) βιου] ορθου λογου U+05D0V σοφιας λογον] σοφιας βιον U+05D0 σοφον βιον V 16 γνως V* (γνωσις Vᵃ ⁽ᵛⁱᵈ)) ανθρωπιων U+05D0 17 παιδεια V συμφε- ροντως] υμφερ rescr U+05D0¹ 18 καθεστηκασιν U+05D0 + τεσσαρες U+05D0c.ᵇ ανδρεια V 19 κυριοτατη A κυριοτητι V* (-ωτατη Vᵃ) δη] δεη (sic) A δε U+05D0 | των παθων] om των U+05D0 20 φυσις U+05D0A εκατερος U+05D0* εκατερων V* (-ρον U+05D0c.a Vᵃ) και περι] pr και περι το σωμα η γλωσσα (sic) V* improb η γλ. V1 ¹(fort) πεφυκος Va 21 πολλα A τω πονων A (sed τo prius ut vid) παθων] αγαθω U+05D0 | ακολουθιαι] ακολουθ rescr U+05D01)

θυμὸς δὲ κοινὸν [*](Α) πάθος ἐστὶν ἡδονῆς καὶ πόνου, ἐὰν ἐννοηθῇ τις ὅτε αὐτῷ περιέπεσεν.

ἐν δὲ τῇ ἡδονῇ ἐστιν καὶ ἡ κακοήθης διάθεσις, πολυτροπωτάτη πάντων τῶν παθῶν οὖσα.

κατὰ μέν ψυχῆς ἀλαζονία καὶ φιλαργυρία καὶ φιλοδοξία καὶ φιλονεικία καὶ βασκανία·

κατὰ δὲ τὸ σῶμα παντοφαγία καὶ λαιμαργία καὶ μονοφαγία.

καθάπερ οὗν δυοῖν τοῦ σώματος καὶ τῆς ψυχῆς φυτῶν ὄντων ἡδονῆς τε καὶ πόνου, πολλαὶ τούτων τῶν παθῶν εἰσιν παραφυάδες·

ὦν ἕκαστος ὁ πανγέωργος λογισμὸς περικαθαίρων τε καὶ ἀποκνίζων καὶ περιπλέκων καὶ ἐπάρδων καὶ πάντα τρόπον μεταχέων ἐξημεροῖ τὰς τῶν ἠθῶν καὶ παθῶν ὕλας.

Ὁ γὰρ λογισμὸς τῶν μέν ἀρετῶν ἐστιν ἡγεμών, τῶν δὲ παθῶν αὐτοκράτωρ. ἐπιθεώρει γε τοίνυν πρῶτον διὰ τῶν κωλυτικῶν τῆς σωφροσύνης ἔργων, ὅτι αὐτοδέσποτός ἐστιν τῶν παθῶν ὁ λογισμός.

σωφροσύνη δὴ τοίνυν ἐστὶν ἐπικράτεια τῶν ἐπιθυμιῶν.

τῶν δὲ ἐπιθυμιῶν αἱ μέν εἰσιν ψυχικαί, αἱ δὲ σωματικαί καὶ τούτων ἀμφοτέρων ὁ λογισμὸς ἐπικρατεῖν φαίνεται.

ἐπεὶ πόθεν κινούμενοι πρὸς τὰς ἀπειρημένας τροφάς, ἀποτρεπόμεθα τὰς ἐξ αὐτῶν ἡδονάς; οὐχ ὅτι δύναται τῶν ὀρέξεων ἐπικρατεῖν ὁ λογισμός ; ἐγὼ μέν οἶμαι.

τοιγαροῦν ἐνύδρων ἐπιθυμοῦντες καὶ ὀρνέων καὶ τετραπόδων, παντοίων βρωμάτων τῶν ἀπηγορευμένων ἡμῖν κατὰ τὸν νόμον ἀπεχόμεθα διὰ τὴν τοῦ λογισμοῦ ἐπικράτειαν.

ἀντέχεται γὰρ τὰ τῶν ὀρέξεων πάθη ὑπὸ τοῦ σώφρονος νοὸς ἀνακαμπτόμενα· καὶ φιλοτιμοῦνται πάντα τὰ τοῦ σώματος κινήματα ὑπὸ τοῦ λογισμοῦ.

Καὶ τί θαυμαστόν, εἰ αἱ τῆς ψυχῆς ἐπιθυμίαι πρὸς τὴν τοῦ κάλλους μετουσίαν ἀκυροῦνται;

ταύτῃ γοῦν ὁ σώφρων Ἰωσήφ ἐπαινεῖται, ὅτι τῷ λογισμῷ διανοίᾳ περιεκράτησεν τῆς ἡδυπαθείας.

νέος γὰρ ὤν καὶ ἀκμάζων πρὸς συνουσιασμὸν ἠκύρωσεν τῷ λογισμῷ [*](24 και] pr τε V οτε] οτι U+05D0V 25 εν τη ηδ. δε U+05D0V εστιν] ενεστι U+05D0V U+05D0 | πολυποτρωτατη (sic) A ουσα των παθων U+05D0V 26 κατα] και τα U+05D0 | αλαζονεια Vᵃ φιλοδοξια] κενοδοξια V 27 και λαιμαργια και νομο- φαγια A και μονοφαγια και λαιμαργια U+05D0 και μονοφαγια V 28 δυειν U+05D0V παθων] φυτων U+05D0 29 εκαστην U+05D0V (-τιν V* -την Vᵃ) om τε U+05D0 | επαρ- δων] δων sup ras U+05D01) 30 αυτοκρατωρ] δεσποτης V γε τοινυν πρωτον] τοινυν πρ. U+05D0* δε πρ. U+05D0c.a,c.b γε το πρ. V 31 om δη V επικρατια U+05D0V* (-τεια Vᵃ) 32 om και V επικρατειν ο λογισμος U+05D0 33 απο- τρεπομεθα] αποστρεφομεθα U+05D0V μεν] γαρ U+05D0 | οιμε (sic) A 34 παν- τοιων] pr και U+05D0 | βρωματων των] βρωματα οντων A κατα] δια U+05D0* (κατα U+05D0c.ᵃ) επικρατιαν V* (-τειαν Vᵃ) 35 ανεχεται U+05D0 | ανακαμπτομενα ( -μεθα A)] ανακοπτομενα U+05D0V φιλοτιμουνται] φιμουται U+05D0 (φειμ.) V II 2 om τω λογισμω U+05D0 | περιεκρατησε V 3 ηκυρωσε U+05D0)

οὐ μόνον δὲ τὴν τῆς ἡδυπαθείας οἰστρηλασίαν ἐπικρατεῖν ὁ λογισμὸς φαίνεται, ἀλλὰ καὶ πάσης ἐπιθυμίας.

λέγει γοῦν ὁ νόμος Οὐκ ἐπιθυμήσεις τὴν γυναῖκα τοῦ πλησίον σου, οὐδὲ ὅσα τῷ πλησίον σού ἐστιν.

καίτοι ὅτε μὴ ἐπιθυμεῖν εἵρηκεν ἡμᾶς ὁ νόμος, πολὺ πλέον πείσαιμʼ ἂν ὑμᾶς ὅτι τῶν ἐπιθυμιῶν κρατεῖν δύναται ὁ λογισμός, ὥσπερ καὶ τῶν κωλυτικῶν τῆς δικαιοσύνης παθῶν.