Περὶ ῥηματικῶν ὀνομάτων
Aelius Herodianus
Aelius Herodianus, Περὶ ῥηματικῶν ὀνομάτων, Grammatici Graeci 3.2, Lentz, Teubner, 1868
τὰ εἰϲ ξιϲ καὶ ψιϲ ἀπὸ μελλόντων ἐϲχηματιϲμένα βαρύνεται, ἕξω ἕξιϲ, λέξω λέξιϲ, ψύξω ψύξιϲ. ϲεϲημείωται ἁψίϲ ὀξυνόμενον.
τὰ εἰϲ ριϲ θηλυκὰ ῥπματικὰ διϲύλλαβα βαρύτονα ἑνὶ φωνήεντι θέλει παραλήγεϲθαι οἰον χαίρω χάριϲ, εἴρω Ἶριϲ, δαίω δῆριϲ, τὸ δὲ κουρίϲ τὸ ἐργαλεῖον τοῦ κουρέωϲ ὀξύνεται. τὸ δὲ Χαῖριϲ Χαίριδοϲ ὄνομα κύριον ἀρϲενικόν ἐϲτι.
τὰ εἰϲ ϲιϲ ἀπὸ μέλλοντοϲ γινόμενα ἢ ἀπὸ δευτέρου προϲώπου τοῦ παθητικοῦ παρακειμένου βαρύνεται ποιήϲω ποίηϲιϲ, λύϲω λύϲιϲ, κέκριϲαι κρίϲιϲ.
παρὰ τὸ ἀλῶ τὸ πλανῶμαι ἀλαόϲ ὁ περιπλανώμενοϲ.
τὰ εἰϲ οϲ λήγοντα ὀνόματα παρὰ ῥῆμα γινόμενα· καθαρεύοντα καὶ τῷ ε παραληγόμενα ὀξύνεϲθαι θέλει, φωλεύω φωλεόϲ, ὀχεύω ὀχεόϲ καὶ πλεοναϲμῷ τοῦ ϲ ὀϲχεόϲ. καὶ παρὰ τὸ ϲωρεύω δὲ ὁ
τὰ διὰ τοῦ αλεοϲ ἀπὸ τριῶν παράγεται μερῶν, ἀπὸ ὀνόματοϲ δεῖμα δειμαλcοϲ, ἀπὸ ῥήματοϲ οἰδῶ οἰδαλέοϲ, ἀπὸ ἐπιρρήματοϲ ῥίμφα ῥιμφαλέοϲ.
ὥϲπερ ἀπὸ τοῦ ἁρμόζω γίνεται ἁρμόδιοϲ τὸν αὐτὸν τρόπον ἀπὸ τοῦ ῥοίζω γίνεται ῥοίδιοϲ καὶ πλεοναϲμῷ τοῦ ε κοὶ ἐκτάϲει τοῦ ο εἰϲ ω ἐρῳδιόϲ καὶ μένει τὸ ῑ προϲγεραμμένον.
τὰ ἀπὸ ἐνεϲτώτων γενόμενα εἰϲ ιοϲ προπαροξύνεται αἰτῶ αἴτιοϲ, ἁρμόζω ἁρμόδιοϲ, ἀρκῶ ἄρκιοϲ, ἀρτῶ ἄρτιοϲ. τὸ δὲ ἀντῶ ἀντίοϲ ϲεϲημείωται παροξυνόμενον.
τὰ εἰϲ ιοϲ ἀπὸ μέλλοντοϲ γινόμενα προπαροξύνεται, ὀρθώϲομαι Ὀρθώϲιοϲ, ἀϲπάϲομαι ἀϲπάϲιοϲ, φυλάξομαι φυλάξιοϲ, ἀλέξω ἀλέξιοϲ, κτήϲω κτήϲιοϲ, αἰνήϲω Αἰνήϲιοϲ, ἀρκέϲω ἀρκέϲιοϲ καὶ πλεοναϲμῷ τοῦ ῑ Ἀρκείϲιοϲ, ἄρϲω ἄρϲιοϲ καὶ ἀνάρϲιοϲ, ἄξω ἄξιοϲ, θαυμάϲω θαυμάϲιοϲ. τὸ μέντοι πλήϲω πληϲίοϲ καὶ τὸ δέξομαι δεξιόϲ καὶ ἕψομαι ἀνεψιόϲ.
τὸ ἐπιπόλαιοϲ οὐκ ἀπὸ τοῦ ἐπιπολῆϲ παρῆκται, ἀλλὰ παρὰ τὸ ἐπιπολάζω. οἱ πλείουϲ αὐτὸ περιϲπῶϲιν.
τὸ Πείραιοϲ προπαροξυνόμενον παρὰ ῥῆμα τὸ πειρῶ ὡϲ παρὰ τὸ φιλῶ Φίλαιοϲ καὶ παρὰ τὸ βέβηκα βέβαιοϲ.
τὸ Τίμαιοϲ προπαροξυνόμενον ἔχει ἀφορμήν, ὅτι ῥῆμα αὐτοῦ προκατάρχει.
πολλάκιϲ τὰ εἰϲ αιοϲ τρίτην ἀπὸ τέλουϲ ἔχει τὴν ὀξεῖαν, εἰ ῥῆμα αὐτῶν προκατάρχοι ὥϲπερ ἔχουϲι τὸ βέβαιοϲ (παρὰ γὰρ τὸ βέβηκα) ὡϲ τὸ Φίλαιοϲ, τὸ Νίκαιοϲ, τὸ Τίμαιοϲ. τοιοῦτον καὶ τὸ Πή δαιοϲ. οὐ γάρ, ὡϲ οἴεται ὁ Ἄβρων, παρὰ τὴν πῆδον (?) ἐοικὸϲ γὰρ μᾶλλον ἥρωϊ παρὰ τὸ πηδᾶν ἐϲχηατίϲθαι.
τὰ διὰ τοῦ ωλοϲ ὑπερδιϲύλλαβα ῥηματικὰ ἔχοντα τὴν τρίτην μακρὰν ὀξύνεται, φειδωλόϲ, Αἰτωλόϲ, ἁμαρτωλόϲ.
τὰ εἰϲ γμοϲ ῥηματικὰ μετὰ προθέιεωϲ πέφυκε ϲυντίθεϲθαι τῆϲ αὐτῆϲ τάϲεωϲ μενούϲηϲ, μετ’ ἄλλου δὲ οὐδενόϲ. καὶ τὸ ὑλαγμόϲ οὖν παρὰ τὸ ὑλάϲϲειν γεγονὸϲ οὐ ϲυντεθήϲεται μετ’ ἄλλου μέρουϲ λόγου. ϲύνδεϲμοϲ οὖν ἐϲτιν ὁ κέν.
Πρίαμοϲ ἐκ τοῦ πρίαμαι. ἐπράθη γὰρ καὶ ταύτηϲ τῆϲ ἐπωνυμίαϲ ἔτυχεν, ὡϲ ἱϲτορεῖ Λυκόφρων (v. 338) «κὠνητὸϲ αἰθαλωτόν».