Περὶ παθῶν

Aelius Herodianus

Aelius Herodianus, Περὶ παθῶν, Grammatici Graeci 3.2, Lentz, Teubner, 1868

156. E. M. 261, 14: δειελόc: Ἰλιάδοϲ Φ (232) «εἰϲόκεν ἔλθῃ δειελὸϲ ὀψὲ δύων» ἡ δείλη δειελόϲ εἴρηται ὡϲ ἑϲπέρα ἕϲπεροϲ, ὠνή ὦνοϲ, χολή χόλοϲ· ϲύνηθεϲ Ἴωϲι τὸ ἑ πλεονάζειν ἥιοϲ ἠέλιοϲ, δειλινόν δειελινόν οἷον «δειελινὸν κλίνοντοϲ ὑπὸ ζόφον ἠελίοιο» (Apollon. Rhod. I 452).

157. Ep. Hom. 178, 18: ἐλεόθρεπτοϲ. τὰ εἰϲ οϲ λήγοντα οὐδέτερα κατ’ ἀρχὴν ϲυντιθέμενα ἐκβάλλει τὸ ϲ οἷον πάθοϲ παθολόγοϲ, εἶδοϲ Εἰδοθέα, ϲκότοϲ ϲκυτοτόμοϲ ϲκυτοτόμων ὄχ’ ἄριϲτοϲ» (H 221), ἦθοϲ ἠθολόγοϲ. διὸ παρὰ τὸ ἕλοϲ ὤφειλεν ἑλόθρεπτοϲ, ἀλλ’ ἐγένετο πλεοναϲμὸϲ τοῦ ε· οὐ γὰρ παρὰ τὴν γενικὴν τὴν ἕλεοϲ· οὐ γὰρ εἴωθεν γενικὴ ϲυντίθεϲθαι· τὸ θυοϲκόοϲ κατὰ πλεοναϲμὸν τοῦ ϲ λέγομεν.

158. St. B. 612, 15. Τελμηϲϲόϲ. ὁ πολίτηϲ Τελμηϲϲεύc· καὶ δρᾶμα Ἀριϲτοφάνουϲ Τελμηϲϲεῖϲ. λέγεται καὶ τετραϲυλλάβωϲ Τελεμηϲϲεῖϲ, ὡϲ αὐτὸϲ ἐν αὐτῷ «πῶϲ ἄν τιϲ ἂν οὖν, ἢ τί ποιήϲαϲ, ὦ Τελεμηϲϲεῖϲ,» καὶ πάλιν «φέρε δὴ τοίνυν, ταῦθ’ ὅταν ἔλθῃ, τί ποιεῖν χρή μ’, ὦ Τελεμηϲϲεῖϲ». ἔϲτι δὲ τὸ μέτρον ἀναπαιϲτικὸν τετράμετρον καταληκτικόν, οὗ πρὸ τῆϲ τελευταίαϲ ϲυλλαβῆϲ ἀνάπαιϲτοϲ τάττεται, ϲπανιαίτατα δὲ ϲπονδεῖοϲ.

[*](ad fr. 155. Locum sic exhibui, qt Lehrsius ad Herod. p. 114 emendavit.)[*](ad fr *156. Initio δείελοϲ sequuntur verba Ἀττικοὶ τὸ δίελοϲ, quae ut inania. omisi, Eustath. 1235, 38 habet: ἡ παρ’ Ἀττικοῖϲ ὀψία δείλη, hoc fragmentum Herodianeum esse consequitur ex Arcad. 55, 4: τα διὰ τοῦ ελοϲ μονογενῆ προπαροξύνεται, εἰ μὴ πάθοϲ τι γένοιτο— τὸ δειελόϲ τὸ δειλινόν ὀξύνεται sc. propter pleonasmum vocalis ε. Caeterum accentum ex hoc ipso Arcadii canone, quum in E. M. proparoxytonos vocabulum scriptum sit, mutavi.)[*](ad fr. *157. De sigma pleonastico in compositione cf. e. g. Herod. in E.M. 790, 40 φερέϲβιοϲ.)[*](ad fr. *158. Meinekius adnotat: quadrisyhllabae huius nominis formae exempla habentur etiam in Ϲatal. trib. no. 72 et no. 132 non igitur metri causa ab Aristophane inventa est. Sed error Herodiani videtur.)

228

159. E. Οr. 64, 5: ἐλεφαίρω: παρὰ τὸ ἔλπω τὸ ἐλπίζω ἄλλο παραγωγὸν ἐλπαίρω καὶ πλεοναϲμῷ τοῦ ἐλεπαίρω, τροπῇ τοῦ π εἰϲ φ ἐλεφαίρω. κυρίωϲ τὸ ταῖϲ ἐλπίϲιν ἀπατᾶϲθαι. οὕτωϲ Ἡρωδιανόϲ. λέγει δὲ δύναϲθαι τὸ ἐλεφαίρω παρὰ τὸ ζῷον εἰρῆϲθαι.

160. E. Or. 61, 24: ἐρινεόϲ ϲημαίνει τὴν ἀγρίαν ϲυκῆν. ἀπὸ τοῦ ἐρίζω γίνεται ἐρινόϲ καὶ κατὰ πλεοναϲμὸν τοῦ ε ἐρινεόϲ παρὰ τὸ ἐριϲτικὸν εἶναι τὸ δένδρον. ἀνέρχεται γὰρ εἰϲ τοίχουϲ καὶ εἰϲ ἕκαϲτον τόπον ἔν τε πέτραιϲ καὶ ὕδαϲιν. οὕτωϲ Ἡρωδιανὸϲ καὶ Εὐδαίμων.

161. E. M. 385, 54: ἐτεόϲ ὁ ἀληθήϲ ἐκ τοῦ ἐτόϲ κατὰ πλεοναϲμὸν τοῦ ἑ. ἐκ τοῦ εἰμί τὸ ὑπάρχω ἐτόϲ. τὸ γὰρ ἀληθὲϲ ὑπάρχον ἐϲτὶ καὶ πεπηγὸϲ καὶ ὂν ὥϲπερ τὸ ψεῦδοϲ οὐκ ὑπάρχον.

162. E. M. 726, 17 : ϲτερρόϲ. βούλονταί τινεϲ ἀπὸ τοῦ ϲτερεόϲ εἶναι ϲυγκοπῇ ϲτερόϲ καὶ πλεοναϲμῷ τοῦ ἑτέρου ρ ϲτερρόϲ. ἐμοὶ δὲ δοκεῖ μᾶλλον τὸ ϲτερεόϲ ἀπὸ τοῦ ϲτερρόϲ εἶναι. τὰ γὰρ εἰϲ ναι ἀπαρέμφατα ποιεῖ εἰϲ ροϲ ὀνόματα ἰϲοϲύλλαβα οἷον μιῆναι μιαρόϲ, ῥυπῆναι ῥυπαρόϲ, διῆναι διερόϲ, ϲταθῆναι ϲταθερόϲ, οὕτω ϲτῆναι ϲτερόϲ καὶ ϲτερρόϲ.

159a. II. Pr. Ε 163: ἀἕκονταϲ. ϲτέρηϲίϲ ἐϲτι τοῦ ἑκόντα τὸ ἀέκοντα· διὸ δαϲυντέον τὸ ε· πταίει οὖν Νικίαϲ ψιλῶν τὸ ε. οἴεται γὰρ τῷ ἄκοντα ἐπεντίθεϲθαι τὸ ε ὅπερ οὐκ ἔϲτι· τὸ γὰρ ἄκοντα ϲυναλοιφή ἐϲτι τοῦ ἀέκοντοϲ.

160a. II. Pr. Α 508: μητίετα: ἀπὸ τοῦ μητῖτα κατὰ πλεοναϲμὸν τοῦ ε καὶ ϲυϲτολῇ τοῦ ι ἀπὸ εὐθείαϲ τῆϲ μητίτηϲ κλητικὴ γέγονε μητίετα· καὶ ὁ τόνοϲ ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ τόπου ἔμεινε μετὰ τὸν πλεοναϲμόν. cf.Α 175.

160b. II. Pr. 538: δαφοινεόν. ὀξύνεται· ἐπὶ γὰρ τῶν εἰϲ οϲ ὀνομάτων ὁ πλεοναϲμὸϲ τοῦ ε φυλάϲϲει τὴν ἐπὶ τέλουϲ ὀξεῖαν κενόϲ κενεόϲ, ἀδελφόϲ ἀδελφεόϲ.

[*](ad fr. 159. Ad originationem ab ἐλέφαϲ inductus videtur Od. τ 565. Transiit in E. M. auctore suppresso.)[*](ad fr.160. Locum praeeunte Larchero ex E. M. 373, 54 et Gud. 207, 53 sic supplevi pro παρὰ τὸ ἐριϲτικὸν εἶναι τὸ δένδρον πέτραιϲ καὶ ὕδαϲιν.)[*](ad fr. 161. cf. Il. Pr. Ϲ 410. τὸ ἐτόϲ ὡϲ θετόϲ, ὃ ϲημαίνει τὴν ὕπαρξιν, ἐξ οὖ τὸ ἀληθέϲ, ὃ καὶ γίνεται ἐτεόϲ.)[*](ad Pr. *162. Ex disputationis conformatione βούλονταί τινεϲ —ἐμοὶ δὲ δοκεῖ μᾶλλον et ex argumento Herodianea origo comprobatur. Canonem de adiectivis in ροϲ verbalibus transscripsit Choer. Eprim. in Psalm. 126, 11 sed inepte pro pter pleonasmum epsili comparat cum ϲτερεόϲ ἱερόϲ cf. Lob. El. I 252. Apud Zonaram subscriptum est huic praecepto p. 1668 οὕτωϲ Ὦροϲ ὁ Μιλήϲιοϲ περὶ)

229

163. St B. 471, 13. Νέδη πόλιϲ Ἀρκαδίαϲ. Εὐφορίων δὲ Nεδέην αὐτήν φηϲι.

164. E. M. 755, 33: τριακόντεοϲ. ὥϲπερ γίνεται ἐπὶ τῆϲ γενικῆϲ τῶν πληθυντικῶν γερόντων γεροντέων, οὕτω καὶ ἐπὶ τῆϲ γενικῆϲ τῶν ἑνικῶν τριάκων τριάκοντοϲ τριακόντεοϲ κατὰ πλεοναϲμόν. περὶ παθῶν.

165. E. M. 227, 3: γέροντεϲ γερόντων καὶ πλεοναϲμῷ τοῦ ε γέροντέων οὐχ ὡϲ ναυτῶν καὶ ναυτέων. τοῦτο διαίρεϲίϲ ἐϲτι καὶ οὐ πλέοναϲμόϲ. ὁ γὰρ τόνοϲ διελέγχει· εἰ μὲν γὰρ περιϲπᾶται, δῆλον ὅτι διαίρεϲιϲ· εἰ δὲ βαρύνεται, δῆλον ὅτι πλεοναϲμὸϲ καὶ οὐ διαίρεϲιϲ. οὕτωϲ Ἡρωδιανόϲ.

166. Ep.Hon.239,1, E.M.507,15: ἀρνῶν ἐκ κεφαλέων (Γ 273): ὁ κανών· οἱ Αἰολεῖϲ διὰ τοῦ αων κεφαλάων, οἱ δὲ Δωριεῖϲ διὰ τοῦ εων κεφαλέων· ὁ δὲ Ζηνόδοτοϲ γράφει «ἀρνέων ἐκ κεφαλέων» ὡϲ κτητικὸν τὸ ἀρνέων λαβών· κακῶϲ δέ· κανὼν γάρ ἐϲτιν ὁ λέγων, τὸ κτητικὸν ἐπὶ τῶν ϲωματικῶν μερῶν λαμβανόμενον κατὰ τεθνηκότοϲ θέλει παραλαμβάνεϲθαι οἷον βοεία κεφαλή ἡ τεθνηκότοϲ, καὶ ἀνθρώπειοϲ πούϲ ὁ τοῦ τετελευτηκότοϲ· οὐ γὰρ ἐπὶ ζώντων εἴποι τιϲ ἄν· διὸ καὶ μέμφονται Ζηνοδότῳ, ἐπειδὴ τὸ « ἀρνέων ἐκ κεφαλέων » ἀνεγίνωϲκεν ἀρνέων κτητικόν· κτητικῇ γὰρ φωνῇ ἐχρήϲατο ὡϲ ἐπὶ ζώντων

160c. II. Pr. ψ 160: τὰ εἰϲ οϲ λήγοντα ὀνόματα, παρὰ ῥῆμα γινόμενα, καθαρεύοντα καὶ τῷ ε παραληγόμενα ὀξύνεϲθαι θέλει, φωλεύω φωλεόϲ, ὀχεύω ὀχεόϲ καὶ ἐν πλεοναϲμῷ τοῦ ϲ ὀϲχεόϲ, καὶ παρὰ τὸ ϲωρεύω δὲ ὁ ϲωρεόϲ· τὸ δὲ ϲωρόϲ κατὰ ϲυγκοπὴν ἀπετελεῖτο. καὶ παρὰ τὸ λοχεύω δὲ ὁ λοχεόϲ ἔϲται κατ’ ὀξεῖαν τάϲιν «ὁ δ’ ἐκ λοχεοῖο πάϊϲ Hes. Theogn. 178). ἀλλ’ οὖν γε βαρυτόνωϲ οἱ πλείουϲ ἀνέγνωϲαν, πλεοναϲμὸν ἐκδεξάμενοι τοῦ ε, ὥϲτε παρὰ τὴν λόχου γενικὴν «ἐκ λόχου ἀμπήδηϲε» (II. Λ 379) λόχοιο γενέϲθαι καὶ λοχέοιο.

[*](πάθουϲ, sed iure Henr. Kleist in dissertatione de Philoxeni grammat. Alex. studiis etymologicis p. 35 hunc locum ex Etym. Orionis exscriptum, ab rione autem ex Herodiani libro περὶ παθῶν excerptum esse iudicat.)[*](ad fr. 164. cf. Lob. El. 1 422, Proll. 316 et Addenda.)[*](ad fr. 165 et *166. Parum accurate Herodiani sententia relata est, nam sine dnbio eos tantum genetivos, qui ex contractione circumflexum aeceperunt, dissolvi posse putavit, eos vero, quorum circumflexus cliticus est velut ἀρνῶν, a diaeresi exclusos existimavit’neque in his pleonasmus ei licitus videbatur, nam Zenodoteum ἀρνέων non ut Aristonicus opinabatur ex ἀρνῶν genetivo nominis, sed ex ἀρνείων possessivo repetivit. Haec certe sententia adnotamenti Emmerismorum est, si locum valdo corruptum sic restituas ut feci in Philologo XXI p. 389, ubi Lobeckium locum aliter emendasse in El, II 98 monui. Verba corrupta hic ut ap. Ϲramerum scripta sunt, pono· ὁ δὲ Ζηνόδοτοϲ γράφει τὸ)

230

ἀρνῶν, οὐκ ἔπαθε δὲ τὸ ἀρνέων πλεοναϲμὸν οὐδὲ διαίρεϲιν ἐκ τοῦ ἀρνῶν, ἀλλὰ ἔλλειψιν τοῦ ι ἐκ τοῦ ἀρνείων.

167. E. M. 224, 50: γεμέωϲι δὲ παϲτάδεϲ. γέμωμεν γέμητε γέμωϲι καὶ πλεοναϲμῷ ποιητικῷ τοῦ ε γεμέωϲιν. οὕτωϲ Ἡρωδιανόϲ.

168. E. M. 133, 34: ἀπτερέωϲ παρ’ Ἡϲιόδῳ ὥϲπερ τὸ ἀψοφέωϲ. ϲημαίνει δὲ τὸ αἰφνιδίωϲ· ἀποπτέρων ἀπτέρων ἀπτέρωϲ ἀπτερέωϲ. οὕτωϲ Ἡρωδιανόϲ.

167a. II. Pr. Ψ 361: προπαροξυτονητέον τὸ μεμνέῳτο· γράφεται δὲ καὶ ϲὺν τῷ ι τὸ ω. οὕτω δὲ καὶ ὁ Ἀϲκαλωνίτηϲ, ἐκ τοῦ μεμνέοιτο ἡγούμενοϲ αὐτὸ εἶναι. παρὰ μέντοι Ξενοφῶντι ἄνευ τοῦ ε ἐϲτὶν ὁ ϲχηματιϲμὸϲ καὶ προπεριϲπᾶται, ἐν Κύρου παιδείαϲ πρώτῳ (6, 3) «ἀλλ’ ὅτε τὰ ἄριϲτα πράττοι, τότε μάλιϲτα τὸν θεὸν μεμνῷτο ». τὸ δὲ ἀνάλογον διὰ τοῦ η προϲκειμένου τοῦ ι παρ’ Ἀριϲτοφάνει ἐν Πλούτῳ δευτέρῳ (992) ἴνα τοὐμὸν ἱμάτιον φορῶν μεμνῇτό μου» καὶ πάλιν προπεριϲπαϲτέον.

167b. Schol. A ad Il. Ξ 241: ἐπίϲχοιεϲ. οὕτωϲ τὴν γραφὴν παρατίθεται ὁ Ἡρωδιανὸϲ ἐν τῷ ιζ τῆϲ καθόλου καὶ λέγει ἀπὸ τοῦ ἐπίθεται πλεοναϲμὸν εἶναι τοῦ ε ἢ ϲυϲτολὴν τοῦ ἐπιϲχοίηϲ.

168a. E. M. 146, 19: ὁ Ἡρωδιανόϲ φηϲιν ἐν τῇ καθόλου πλεονάζειν τὴν ει δίφθογγον καὶ γίνεται ἀρνόϲ ἀρνειόϲ ὡϲ ἀμνόϲ ἀμνειόϲ.