Περὶ Ἰλιακῆς προσῳδίας

Aelius Herodianus

Aelius Herodianus, Περὶ Ἰλιακῆς προσῳδίας, Grammatici Graeci 3.2, Lentz, Teubner, 1868

319. κατέκταν μετὰ τοῦ ν αἱ Ἀριϲτάρχου, καὶ ἐν ἐκτάμϲει τοῦ ᾱ Δωρικῇ οὔϲῃ ὡϲ ἔβαν ἐγώ. ἡ γὰρ χρῆϲιϲ τοιαύτη ἦν παρὰ Ἀττικοῖϲ· παρὰ γὰρ τὸ κτῶ καὶ κτῆμι κινήματα ἱκανὰ ἐξέπιπτεν· δεύτεροϲ μὲν αὐτὸϲ ἀόριϲτοϲ, ὀφείλων εἶναι κοινῶϲ ἕκτην, γινόμενοϲ δὲ κατὰ Δωρίδα ἔκταν, ὃϲ ἐν χρήϲει ὁρᾶται Ἀττικοῖϲ. Εὐριπίδηϲ Πλειϲθένει «οὐ τὸν ϲὸν ἔκταν πατέρα πολέμιόν γε μήν᾿». Αἰϲχύλοϲ δὲ Παλαμήδει· «τίνοϲ κατέκταϲ ἕνεκα παῖδ᾿ ἐμὸν βλάβηϲ» καὶ ἐν Ϲεμέλῃ ἢ ὑδροφόροιϲ «Ζεὺϲ ὃϲ κατέκτα τοῦτον». ἐπίϲταται ὁ ποιητὴϲ καὶ τὸ πληθυντκὸν πρώτου ἀορίϲτου παθητικοῦ κατὰ ϲυγκοπὴν «οὐδέ τιϲ Αἰγίϲθου, ἀλλ᾿ ἔκταθεν ἐν μεγάροιϲι» (Od. δ 537), καὶ μέϲον δεύτερον ἀόριϲτον «Τεῦκρε πέπον δὴ νῶϊν ἀπέκτατο πιϲτὸϲ ἑταῖροϲ» (Ιl. Ο 437), ᾧ ἀκόλουθον ἀπαρέμφατον τὸ «κτάϲθαι τε πολίταϲ» (ib. 558)· μετοχαί τε ϲημαίνουϲαι τὸ κτῆμι, ἥτε κτάϲ καὶ κτάμενοϲ, ἀπαρέμφατόν τε ἐνεργητικὸν τὸ κτάμεναι. ὑγιῶϲ ἄρα Ἀρίϲταρχοϲ ἔκταν γράφει ὡϲ ἔκταν (imo ἔβαν ut supra, Aiax 868) ἐγώ. A.

346. δαϲυντέον τὸ μελιἡδέοϲ. A.

404. μὴ ψεύδε᾿: τὸ πλῆρέϲ ἐϲτι μὴ ψεύδεο· ἀρκεῖ οὖν ἡ ὀξεῖα. A.

412. τέττα ϲιωπῇ ἧϲο (cf. Ζ 336, 0 10. 245, 84): δαϲυν τέον τὸ ἧϲο. A.

423. ζεφύρου ὕπο κινήϲαντοϲ: Πτολεμαῖοϲ ὁ τοῦ Ἀριϲτονίκου καὶ Νικίαϲ καὶ Τυραννίων ἀναϲτρέφουϲιν· οἱ δὲ ἄλλοι παρέλκειν φαϲὶ τὴν πρόθεϲιν, ἔνθεν καὶ φυλάϲϲεται ὁ τόνοϲ ὁμοίωϲ τῷ «ἔϲκεν ὑφηνίοχοϲ» (ΙΙ. Ζ 19) καὶ «Ποειδάωνοϲ ὑποδμώϲ» (Od. δ 386). A.

452. χείμαρροι: Πτολεμαῖοϲ ὁ Ἀϲκαλωνίτηϲ παροξύνει, ἐπεὶ τὸ ἑνικόν ἐϲτι χειμάρρουϲ, Νικίαϲ δὲ ὡϲ εὔζωνοι, καὶ μήποτε πιθανώτερον, ἵνα ἐκ τοῦ χειμάρροοϲ ᾖ γεγονόϲ, εἴγε μᾶλλον ἐντελέϲτερον οἶδε τὸ ἑνικὸν ἐν τῇ ϲυνθέϲει ἤπερ τὸ ϲυνηλιμμένον· «ὅϲϲουϲ Ἑλλήϲποντοϲ ἀγάρροοϲ» (Ιl. B 845), «ϲτήῃ ἐπ᾿ ὠκυρόῳ ποταμῷ» (Ιl. ε 598), «ἐϲ ποταμὸν εἰλεῦντο βαθύρροον» (Ιl. Φ 8), « ἀψορρόου Ὠκεανοῖο» (Ιl. 399). ϲπανίωϲ δὲ τὸ ἕτερον· χειμάρρουϲ κατ᾿ ὄρεϲφιν ὄπϲεν» (Il. Λ 493), «ποταμῷ πλήθοντι ἐοικὼϲ χειμάρρῳ» (Il. Ε 87). τὸ μέντοι γε ἁπλοῦν ἀεὶ ἐντελῶϲ ἀποφαίνεται ῥόοϲ «ὤθει δ᾿ ἐν ϲάκεϊ πίπτων ῥόοϲ» (ΙΙ. Φ 241). A.

483. ἐν εἱαμενῆ: δαϲυντέον ἀπὸ τῆϲ ἕϲεωϲ. A. cf. Ο 631.

[*](308 ἀλόχουϲ pro ἄλοχον scr. L. 319 Παλαμήδει pro Παλαμήδῃ scr. L., idem ἐνεργητικὸν positum post μέϲον δεύτερον ἀόριϲτον trsnstulit post ἀπαρέμφατόν τε. 452 οἷδε pro οἱ δὲ scr. L.)
47

497. ἀμφὶ ἕ: δαϲυντέον τὸ ε καὶ ὀρθοτονητέον· μεταλαμβάνεται γὰρ εἰϲ ϲύνθετον. A.

534. οἵ ἑ: ἐγκλιτικῶϲ ἀναγνωϲτέον, ἵνα εἰϲ ἁπλῆν ἀντωνυμίαν ἡ μετάληψιϲ γένηται. A.

9. Δ Δάρηϲ: ὡϲ Χάρηϲ. ὁμολογεῖ καὶ ἡ γενική· Δάρητοϲ γὰρ ὡϲ Χάρητοϲ. εἰ γὰρ ὠξύνετο, ἡ γενικὴ ἐγίνετο Δαροῦϲ ὡϲ ϲαφοῦϲ, ὅτι τὰ εἰϲ ηϲ διϲύλλαβα ὀξύτονα, ἕν ἔχοντα ϲύμφωνον, εἰϲ ϲυϲ περατοῦται κατὰ τὴν γενικήν, ϲαφοῦϲ, πρηνοῦϲ, πρυλοῦϲ, φραδοῦϲ «φραδέοϲ νόου ἔργα» (Ιl. Ω 354). τοιαύτη ἄρα ἐγίνετο καὶ ἡ τοῦ προκειμένου ὀνόματοϲ κλίϲιϲ. περὶ δὲ τοῦ ψιλῆτοϲ παῤ Αἰϲχύλῳ καὶ τοῦ «Κουρῆτέϲ τ᾿ ἐμάχοντο» (Ιl. 1 529) καὶ τοῦ κριτήϲ ἐν τοῖϲ περὶ ὀνομάτων ἀποδώϲομεν τὸν λόγον. γέγονε δὲ τὸ Δάρηϲ ἤτοι παρὰ τὸ δείρω καὶ ἐκδείρω (ἐοικὸϲ γὰρ ἱερεῖ), καὶ ἐχρῆν γε αὐτὸ εἶναι Δέρηϲ ὡϲ Φέρηϲ· ἐτράπη οὖν τὸ ἕ εἰϲ ᾱ ἢ παρὰ τὸ δαίω τὸ καίω ἐν πλεοναϲμῷ τοῦ ρ. A.

19. μεταμάζιον: οὕτωϲ μεταμάζιον ἓν ποιητέον ὡϲ τὸ μετάφρενον καὶ ἐνώπιον. παρῆκται δὲ παρὰ τὸ μαζόϲ καὶ τὴν μετά, ὡϲ παρὰ τὸ χθονόϲ καὶ τὴν ἐπί ἐπιχθόνιοϲ, παρὰ ποταμόν παραποτάμιοϲ. γίνεται γὰρ καὶ ἀπὸ δύο λέξεων κατὰ παράθεϲιν ἕν τι παραγωγόν, ὡϲ τὸ Νεαπολίτηϲ καὶ ἄλλα μυρία. A.

31. Ἆρεϲ Ἄρεϲ: Ἰξίων τὸ δεύτερον ὀξύνει, ἵν᾿ ᾖ ἀντὶ τοῦ βλαπτικέ· οὐδέποτε γὰρ κλητικὴ ἀναδιπλαϲιάζεται παρὰ τῷ ποιητῇ. οὐχ οὕτωϲ δὲ ἔχει ἡ παράδοϲιϲ. AB.

39. δαϲυντέον τὸ Ἁλιζώνων· οὔ (οὕτω corrigit Βekker) γὰρ ἱϲτοροῦνται λεγόμενοι. A.

39. Ὁδίον: πρὸ τέλουϲ ἡ ὀξεῖα ἐπεὶ κύριόν ἐϲτιν· τὸ δὲ προϲηγορικὸν ὅδιοϲ ὡϲ ϲκότιοϲ. βούλονται γὰρ τὰ τοιαῦτα τριβράχεα ἐπὶ κυρίων μὲν παροξύνειν, ἐπὶ δὲ προϲηγορικῶν προπαροξύνειν, Τυχίοϲ Δολίοϲ, κἂν μὴ ϲχῇ διαϲτολήν, ὡϲ τὸ Χρομίοϲ. Πτολεμαῖοϲ μέντοι γε κἀν τῇ Ὀδυϲϲείᾳ (θ 370) ἀνεγίνωϲκεν «Ἀλκίνοοϲ δ᾿ Ἁλίον» πρὸ τέλουϲ ποιῶν τὴν ὀξεῖαν. ἔϲτι μέντοι γε διαπεφευγότα τινά, ὡϲ τὸ Ἄνιοϲ καὶ Εὐφορίωνοϲ Ξένιοϲ (v. Mein. Anal. Alex. 23) καὶ ἐν τῇ ϲυνηθείᾳ τὸ Κρόνιοϲ. A.

43. Φαῖϲτον: προπεριϲπᾶται τὸ Φαῖϲτον ἐπὶ τοῦ ἥρωοϲ, ἐπὶ δὲ τῆϲ πόλεωϲ ὀξύνεται «ἐϲ Φαιϲτόν, μικρὸϲ δὲ λίθοϲ (Od. γ 296). B.

54. οὕτωϲ ἑκηβολίαι ὡϲ εὐϲτοχίαι. ἔφαμεν γὰρ ὅτι τὸ ἀναδιδόναι τὸν τόνον τῶν μεταγενεϲτέρων ἐϲτὶν Ἀττικῶν, ὅτε περὶ τοῦ «πῇ δὴ ϲυνθεϲίαι» (Il. Β 339) διελαμβάνομεν. A.

[*](E 43 μικρὸϲ pro μικρὸν exhibuit L.)
48

64. οἷ τ᾿ αὐτῷ: ἡ οἷ ὀρθοτονεῖται νῦν διὰ τὴν ἀρχήν, οὐ πάντωϲ δὲ εἰϲ ϲύνθετον μεταληφθήϲεται. ἔτι δὲ ϲυνεπέπλεκτο. ὅμοιον δέ ἐϲτι τὸ «ἀλλὰ τόδ᾿  ἠμὲν ἐμοὶ πολὺ κάλλιον ἠδὲ οἷ αὐτῷ (Ιl. Ο 226). A.

69. Πήδαιον: Ἀρίϲταρχοϲ ὡϲ Πήδαϲον, καὶ ἐπεκράτηϲεν. καὶ ἴϲωϲ ἔχει ἀφορμὴν τοιαύτην, ὡϲ πολλάκιϲ τὰ τοιαῦτα τρίτην ἀπὸ τέλουϲ ἔχει τὴν ὀξεῖαν, εἰ ῥῆμα αὐτῶν προκατάρχοι, ὥϲπερ ἔχουϲι τὸ βέβαιοϲ (παρὰ γὰρ τὸ βέβηκα), ὡϲ τὸ Φίλαιοϲ, τὸ Νίκαιοϲ, τὸ Τίμαιοϲ. τοιοῦτον οὖν καὶ Πήδαιοϲ. οὐ γάρ, ὡϲ οἴεται ὁ Ἅβρων, παρὰ τὴν πῆδον (sic)· ἐοικὸϲ γὰρ μᾶλλον ἥρωϊ παρὰ τὸ πηδᾶν ἐϲχηματίϲθαι. A.

76. Εὐαιμονίδηϲ: ψιλοῖ ὁ Ἀϲκαλωνίτηϲ, ἵνα κύριον γένηται ὥϲπερ καὶ τὸ Φίλιπποϲ καὶ Μελάνιπποϲ. ἔϲτι μὲν οὖν 5 λέγει πιθανὸν (διὰ τοῦτο γοῦν καὶ τὸ πολύμνια πῇ μὲν ψιλοῦμεν πῇ δὲ δαϲύνομεν, καὶ τὸ Εὐρύαλοϲ, Ἀγχίαλοϲ)· οὔ γε μὴν ἀληθέϲ· εὑρέθη γὰρ τὸ Πάνὁρμοϲ δαϲυνόμενον, καὶ Ἔφιπποϲ ὁ κωμικόϲ. A.

99. τὸ γυαλον ὅταν ἐπίθετον ᾖ ὀξύνεται «εὖτ᾿ ἂν ὁ παῖϲ ἀπὸ μὲν γυαλὸν λίθον ἀγκάϲαϲθαι». A.