Περὶ Ἰλιακῆς προσῳδίας

Aelius Herodianus

Aelius Herodianus, Περὶ Ἰλιακῆς προσῳδίας, Grammatici Graeci 3.2, Lentz, Teubner, 1868

288. ἦ: διαβεβαιωτικόϲ ἐϲτι διὸ περιϲπαϲτέον αὐτόν. A.

302. Μέγην: Ἀρίϲταρχοϲ βαρύνει ὡϲ «Μέϲθλην τε Γλαῦκόν τε» (Il. Ρ 216) καὶ ἐπείϲθη ἡ παράδοϲιϲ. ὁ δὲ Ἀϲκαλωνίτηϲ καὶ ἄλλοι περιϲπῶϲιν ὡϲ Ἑρμῆν καὶ Ποδῆν τὰ γὰρ εἰϲ ηϲ λήγοντα, φαϲί, βαρύτονα διϲύλλαβα, ἀπὸ βραχείαϲ ἀρχόμενα, περιϲϲοϲυλλάβωϲ κλίνεται, λέβητα, Λάχητα· εἰ δ’ οὐχ οὕτωϲ ἐκλίθη, δῆλον ὅτι περιϲπαϲθήϲεται· ἄλλωϲ τε εἰ εὑρέθη αὐτοῦ ἡ αἰτιατικὴ ὡϲ ἀπὸ βαρυτόνου «Φυλλείδην τε Μέγητα» (Il. Τ 239), ὅτε μὴ οὕτωϲ ἔχῃ, περιϲπαϲθήϲεται, ὡϲ Θαλῆν καὶ Θάλητα καὶ Φαλῆν καὶ Φάλητα. ἔϲτι δὲ ὑπὲρ τοῦ Ἀριϲτάρχου πρὸϲ αὐτοὺϲ πρῶτον μὲν ἐκεῖνο εἰπεῖν, ὅτι οὐχ ἁπλῶϲ τὰ εἰϲ ηϲ ἀλλὰ τὰ ῥηματικὰ μὴ εἰϲ τηϲ λήγοντα τὴν προειρημένην ἀναδέχεται κλίϲιν, ἐπεὶ τὰ (an κλίϲιν. ἔπειτα?) πολλά ἐϲτι διχῶϲ κεκλιμένα. τὸ γοῦν Μύνηϲ ὁ μὲν ποιητὴϲ περιττοϲυλλάβωϲ ἔκλινεν «πέρϲεν δὲ πόλιν θείοιο Μύνητοϲ» (Il. Τ 296). ὁ δὲ Ϲοφοκλῆϲ ἰϲοϲυλλάβωϲ «Μόνου τ᾿  Ἐπιϲτρόφου τε», μύκητά τε καὶ μύκην, εἰ καὶ πολλὰ ϲημαίνει ἡ λέξιϲ. καὶ ὅτι οὐ τὸ μέτρον αἴτιόν ἐϲτι, δῆλόϲ ἐϲτιν Ἑκαταῖοϲ οὕτωϲ κλίναϲ· φηϲὶ γὰρ «καὶ ἐπαφήϲαϲ τὸν κολεὸν τοῦ ξίφεοϲ, τὸν μύκην εὗρεν ἀποπεπτωκότα». ὁ δὲ Ἄρατοϲ (Dios. 244) περιττοϲυλλάβωϲ ἔκλινεν «ἢ λύχνοιο μύκητεϲ ἀγείρονται περὶ μύξαν». καὶ μή ποτε ταῦτα ϲυναγωνίζεται τῷ Ἀριϲτάρχῳ· καὶ γὰρ ταῦτα διχῶϲ κλιθέντα οὐ μετέβαλε τὸν τόνον, οἷϲ ὅμοιον δύναται εἶναι καὶ τὸ Μέγηϲ. A.

309. ἀμφιδάϲειαν: τρίτη ἀπὸ τέλουϲ ἡ ὀξεῖα ὁμοίωϲ τῷ χαλκοβάρεια. ὅτι δὲ οὐχ, ὡϲ οἴεται ὁ Ἀϲκαλωνίτηϲ καὶ Ἀλεξίων, ϲύνθετόν ἐϲτιν ἀλλὰ παραϲύνθετον, εἴρηται ἡμῖν ἐν τῷ περὶ τοῦ ἠριγένεια. A.

320. κατένωπα: Ἀρίϲταρχοϲ προπεριϲπᾶ κατενῶπα ὡϲ κατὰ [*](241 in cod. haec exstant: Χρύϲιπποϲ δὲ ψιλοῖ τὸ ε ὡϲ περιϲϲεῦον καί φηϲιν ἀμφιγνοῶν ἀντὶ τοῦ ἀμφιβάλλων. cf. Ep. Cr. I 66, 33, ubi pro Chrysippo Ἀπολλόδωροϲ nominatur. 302 pro τὰ εἰϲ τηϲ λήγοντα suspicatus est Lehrsius τὰ ῥηματικὰ μὴ εἰϲ τηϲ λήγοντα, pro Ἐπιϲτρόφου γε scripsit L. cum aliis τε coll. B 692, idem τὸν μύκην pro μυκῆν et περὶ μύξαν pro μοῖραν. 320 post Ἀρίϲταρχοϲ addidi προπεριϲπᾶ κατενῶπα, quae in A exstare testatur la Roche)

95
δῶμα, ἀπ’ εὐθείαϲ τῆϲ ὤψ, τιϲ αἰτιατικὴν ἔχει τὴν ὦπα ὁ δὲ Ἀλεξίων καὶ οἱ πλείουϲ ὡϲ κατέναντα, οἷϲ καὶ βέλτιον πείθεϲθαι, ἵνα ᾖ ἀπὸ τοῦ κατενώπια κατὰ ϲυγκοπὴν κατένωπα, ὡϲ μηρία μῆρα, ϲιτία ϲῖτα. ἔνεϲτι μέντοι βοηθῆϲαι καὶ τῷ Ἀριϲτάρχῳ οὕτωϲ, ὡϲ ἐνωπή ἡ πρόϲοψιϲ «ὡϲεί τι κακὸν ῥέζουϲαν ἐνωπῇ« (Il. Ε 374), παρ’ ἥν ἐϲτιν αἰτιατικὴ ἐνωπήν. ὃν οὖν τρόπον τὴν ἰωκὴν ἰῶκα εἶπε μεταπλάϲαϲ, οὕτωϲ καὶ τὴν ἐνωπὴν ἐνῶπα προπεριϲπωμένωϲ. A.

335. Φυλάκη πόλιϲ Θεϲϲαλίαϲ. βαρυτόνωϲ δὲ ἀναγνωϲτέον ὡϲ Ἰθάκη, ὡϲ πρὸϲ ἀντιδιαϲτολὴν τοῦ δεϲμωτηρίου. AD.

338. Ϲφήλοιο: ὡϲ φίλοιο. ἔϲτι δὲ καὶ κανὼν ὡϲ τὰ εἰϲ λοϲ διϲύλλαβα, τῷ η παραληγόμενα, κύρια ὄντα βαρύνεϲθαι θέλει, Τῆλοϲ, Μῆλοϲ, Βῆλοϲ οὕτωϲ οὖν καὶ Ϲφῆλοϲ. τὰ μέντοι προϲηγορικὰ καὶ ὀξυτονεῖται, πηλόϲ χηλόϲ, καὶ βαρύνεται, ὡϲ δῆλοϲ τὸ ἐπιθετικὸν καὶ ἧλοϲ καὶ ζῆλοϲ, περὶ ὦν εἰρήϲεται ἡμῖν ἐν τοῖϲ περὶ καθολικῆϲ προϲῳδίαϲ. A.

339. Μηκιϲτῆ. ὁμοίωϲ τῷ «ἔνθ’ αὖτ’ ἀγγελίην ἔπι Τυδῆ ϲτεῖλαν Ἀχαιοί (Il. Δ 384). καὶ τοι ἀπεκόπη ἡ Μηκιϲτῆα αἰτιατική, ἢ Δωρικῶϲ κέκλιται, ὅπερ μοι δοκεῖ καὶ ἄμεινον. A.

351. τρίτη ἀπὸ τέλουϲ ἡ ὀξεῖα ἐπὶ τὸ ἐρύουϲι. εἴρηται δὲ περὶ τῆϲ προϲῳδίαϲ ἐν τῇ Λ (454). AB.

359. ἐπεκτέταται τὸ ᾗϲιν· ἀντὶ γὰρ τοῦ ᾗ ἐϲτὶν ὑποτακτικοῦ, ὅπερ ἡ ϲυνήθεια λέγει μετὰ προθέϲεωϲ ἀφῇ. διὸ καὶ μετὰ τοῦ ι γράφεται καὶ δαϲύνεται· ἀπὸ γὰρ τοῦ ἵημι δαϲυνομένου κέκλιται. A.

365. ἤϊε: Ἀρίϲταρχοϲ δαϲύνει, ἀπὸ τῆϲ ἕϲεωϲ τῶν βελῶν. οἱ δὲ περὶ τὸν Κράτητα ψιλῶϲ, ἀπὸ τῆϲ ἰάϲεωϲ. καὶ οὕτωϲ ἐπείϲθηϲαν οἱ γραμματικοὶ πρὸϲ διάφορον ἐτυμολογίαν διαφόρωϲ ἀναγινώϲκειν. ἀγνοοῦϲι δὲ ὅτι ὁ χαρακτὴρ μάχεται· ἀεὶ γὰρ τὸ η πρὸ φωνήεντοϲ ψιλοῦται, ἠώϲ, ἤϊα. ταύτῃ καὶ τὸ «ἥτε ξείνων θέμιϲ ἐϲτί» (Od. ι 268) δαϲύνεται, τὸ δὲ ἠύτε ψιλοῦται· καὶ τὸ ἕωϲ δαϲύνεται, τὸ δὲ ἠώϲ ψιλοῦται· καὶ τὸ ἥλιοϲ δαϲύνεται, τὸ δὲ ἠέλιοϲ ἐψιλώθη. ὥϲτε εἴτε ἐκ τοῦ ἥϊοϲ δαϲυνομένου ἐϲτὶν εἴτε ἐκ τοῦ ψιλουμένου, μόνωϲ ψιλωτέον. A.

382. νηὸϲ ὑπὲρ τοίχων καταβήϲεται: οὐκ ἀναγκαῖόν ἐϲτιν ἀναϲτρέφειν τὴν πρόθεϲιν, ἀλλὰ ϲυντάϲϲειν τῇ τοίχων γενικῇ. A.

389. ναύμαχα: οὕτωϲ ὡϲ θαύματα. ἐξαιρέτωϲ δὲ τὰ παρὰ ῥῆμα οὐδέτερα ϲύνθετα μονογενῆ, εἰϲ ον περατούμενα, προπαροξύνεται, χαρτότομον, χειρόγραφον, ἀκρατόφορον· οὕτωϲ «ναύμαχον ἐν παλάμῃϲιν» (677), ἵνα εἶδοϲ δόρατοϲ νοηθῇ ἐν διαφόρῳ μεγέθει. A.

394. φάρμακ’ ἀκήματα: τὸ πλῆρεϲ, φάρμακα, εἶτα ἀκήματα· [*](Text Zeichen etc. L. monet in E. M. transiisse. 335 in E. M. transiisse monet L. 338 ἦλοϲ pro ἦλοϲ scr. L., qui confert Arcad. 198, 16, Eustath. 155, 39 seqq., quibus addere licet Eustath. 1018 extr. 365 pro ἠώϲ scripsit ἡΰτε L., qui conferri iubet Apoll. de adv. 559 et Schol B 87.)

96
παρὰ γὰρ τὸ ἀκέϲαϲθαι τὸ ἀκήματα ἐϲχημάτιϲται. εἴρηται δὲ ἡμῖν ἐν ἑτέροιϲ διότι καὶ ἡ ἄκεϲιϲ καὶ τὸ «ἀκεϲταί τοι φρένεϲ ἐϲθλῶν»  (Il. Ν 115) τὸ ε ἔχει κατὰ τὴν παραλήγουϲαν. A.

444. ἰοδόκον: πιθανώτερον Ἀλεξίων παροξύνει, ὡϲ ξεινοδόκον, ἐπεὶ αὐτὴ ἡ φαρέτρα δέχεται καὶ ἔϲτιν ἐνεργητικόν. A.

445. Κλειτόϲ ὄνομα κύριον· ὀξυντέον δὲ ὁμοίωϲ τῷ ἐπιθέτῳ, ἐπειδὴ κόϲμου ἐϲτὶ τὸ ἐπίθετον. A.

463. ἐυϲτρεφέα: οὐκ ἀναγκαῖον ἐκτείνειν τὸ ᾱ· ἀπήρτιϲε γὰρ εἰϲ μέροϲ λόγου ὁμοίωϲ τῷ «ἀμφηρεφέα τε φαρέτρην» (Il. Α 45). A.

491. τὸ ὅτοιϲι τριϲύλλαβον ἐπὶ τὴν πρώτην ἔχει ϲυλλαβὴν τὴν ὀξεῖαν, τὸ μέντοι ὁτέοιϲιν οὐκέτι, ἐπεὶ ἤμελλε τετάρτη ἀπὸ τέλουϲ πίπτειν ἡ ὀξεῖα· διὸ ἐπὶ τὴν δευτέραν ἀπὸ τῆϲ ἀρχούϲηϲ μετέϲτη. A.

494. τὸ ὕμεων ἀντωνυμία ἀπόλυτόϲ ἐϲτι καὶ οὐκ ἔχουϲα ἀντιδιαϲτολήν· διὸ τρίτην ἀπὸ τέλουϲ ἔχει τὴν ὀξεῖαν. A.

548. ἐν Περκώτῃ ὁμοίωϲ τῷ ἐν Οἰνώνῃ. τὴν δὲ ἀπό πρόθεϲιν οὐκ ἀναϲτρεπτέον· πρὸϲ γὰρ τὴν ἐόντων μετοχὴν ϲυντέτακται. A.

554. ἀνεψιοῦ: τὴν ψι ϲυλλαβὴν ἐκτατέον διὰ τὸ μέτρον. (cf. B 731.) A.