Περὶ Ἰλιακῆς προσῳδίας

Aelius Herodianus

Aelius Herodianus, Περὶ Ἰλιακῆς προσῳδίας, Grammatici Graeci 3.2, Lentz, Teubner, 1868

372. τὸ παναίθῃϲιν οἱ πλείουϲ προπεριϲπῶϲιν, Εὐφράνωρ δὲ βαρύνει. φιλεῖ δὲ τὰ εἰϲ η λήγοντα θηλυκὰ διϲύλλαβα ὀξυνόμενα ϲυντιθέμενα καὶ μὴ γινόμενα κύρια τότε μὲν φυλάϲϲειν τὸν τόνον ὅτε μετὰ προθέϲεωϲ ϲυντίθεται, τότε δὲ ἀναβιβάζειν ὅτε οὐ μετὰ προθέϲεωϲ. ἐπιτομή, ἀνοχή, ἱϲτοδόκη δὲ καὶ καπνοδόκη, λατύπη, οἰνοχόη. εἴπερ [*](340 Lehrsius verissime adnotat aut in medio Scholio lacunam esse aut sequentem ἀναϲκεύαϲιν, qua εὔαδε verum esse demonstratum fuit, intercidisse. 351 spiritum lenem, qui in Codice vocabulo ἕερϲα quotiescunque hic occurrit, appictus est, in asperum mutavit L., contra pro ἅμυδιϲ scripsit ἄμυδιϲ.)

91
οὖν καὶ τὸ παναίθη οὐ μετὰ προθέϲεώϲ ἐϲτι βαρυτονηθήϲεται. τάχα δὲ καὶ παρώνυμόν ἐϲτι, καὶ πάλιν ὀφείλει βαρύνεϲθαι. ὡϲ γὰρ παρὰ τὸ καλόϲ ἐγένετο πάγκαλοϲ καὶ παγκάλη, οὕτωϲ καὶ παρὰ τὸ αἰθόϲ πάναιθοϲ, ᾧ ἀκόλουθον τὸ παναίθη. A.

387. δαϊ: ὁ Ἀϲκαλωνίτηϲ βαρύνει ὡϲ Θέτι, οἱ δὲ πλείουϲ ὡϲ φλεβί ὀξύνουϲιν, οἷϲ ϲυγκατατίθεμαι. εἰ μὲν γὰρ ἦν ἡ εὐθεῖα, ὡϲ οἴεται ὁ Ἀϲκαλωνίτηϲ, δάϊϲ ὡϲ Θέτιϲ βαρυνομένη καὶ ὡϲ «πάντα Θέτι καλλιπλοκάμῳ» (Il. Ϲ 407) οὕτωϲ δάϊ, πρῶτον ἐκτείνεϲθαι δεήϲει τὸ ι. δεύτερον ἐκεῖνο ὁρῶμεν ἐναντιούμενον. τὰ γὰρ εἰϲ ιϲ λήγοντα καθαρὸν θηλυκά, εἴτ’ ἄλλῳ εἶτε καὶ τῷ ᾱ παραληγόμενα, οὐ φιλεῖ βαρύνεϲθαι, τοὐναντίον δὲ ὀξύνεϲθαι ὁ δὲ λόγοϲ ἐπὶ τῶν Ἑλληνικῶν, ἵνα μή τιϲ τὸ Ξόϊϲ ἢ Ϲάϊϲ ἀντιθῇ κείμενα παῤ Ἡροδότῳ — οἷον Θηβαΐϲ, Δαναΐϲ, Λαΐϲ, Θαΐϲ. οὕτωϲ ἄρα δαῖϲ· χωρὶϲ εἰ μὴ λέγοι τιϲ τοῦτο βεβαρυτονῆϲθαι πρὸϲ ἀντιδιαϲτολὴν τοῦ ὀξυνομένου. ὥϲπερ καὶ. τὸ ἀκρίϲ. ἄμεινόν ἐϲτιν ἐκεῖνο λέγειν ὡϲ ὅτι εἴτε ἀπὸ τῆϲ δάιϲ βαρυνομένηϲ εἴτε ὀξυνομένηϲ ἡ προκειμένη ἐϲτὶ δοτική, ὀφείλει ὀξύνεϲθαι τῷ τὰϲ εἰϲ ι ϲυνεϲταλμένον ληγούϲαϲ δοτικὰϲ καὶ μὴ ϲυναλειφθείϲαϲ ἐπ’ ὀνομάτων ἀρϲενικάϲ τε καὶ θηλυκὰϲ ὀξύνεϲθαι, μηνί, χηνί· ταύτῃ καὶ λιτί. οὕτωϲ καὶ ἡ δαΐ, εἴτε ἀποκέκοπται εἴτε ϲυγκέκοπται, ὀξυτονηθήϲεται. A.

396. τόϲϲοϲ γε: Ἀρίϲταρχοϲ φυλάϲϲει τὴν ὀξεῖαν ἐπὶ τῆϲ τοϲ ϲυλλαβῆϲ, ὁ δὲ Τυραννίων τοϲϲόϲγε ἀνέγνω τὴν ϲοϲ ϲυλλαβὴν ὀξύνων. οὐκ εὖ. ὁ γὰρ γέ οὐκ ἀλλάϲϲει τὸν τόνον τῶν πρὸ ἑαυτοῦ λέξεων. εἰ δέ τιϲ λέγοι ἐπέκταϲιν εἶναι, μὴ ϲύνδεϲμον, ἴϲτω ὅτι τὸ ἐναντίον χωρήϲει. ἡ γὰρ διὰ τοῦ γέ ἐπέκταϲιϲ τρίτην ἀπὸ τέλουϲ ἐποίει τὴν ὀξεῖαν, ἔγωγε, ἔμοιγε.  A.

463. λικριφίϲ: Ἀρίϲταρχοϲ ὀξύνει ὁμοίωϲ τῷ ἀλλήλοιϲιν ἔφυν ἐπαμοιβαδίϲ» (Od. ε 481). (Cf. ad Ϲ 506). καὶ οὕτωϲ ἐπεκράτηϲεν ἡ ἀνάγνωϲιϲ. A.

509. ἀνδράγρια: ὡϲ ἀντάξια. καὶ γὰρ ϲύνηθεϲ αὐτῷ τὸ τοιοῦτον εἶδοϲ· καὶ γὰρ ζωάγρια εἶπε καὶ βοάγρια καὶ μοιχάγρια. A.

521. τὸ μὲν ὁμοῖοϲ ὡϲ ἀλλοῖοϲ ἀναγνωϲτέον· τὸ γὰρ προπαροξύνειν μεταγενεϲτέρων ἐϲτὶν Ἀττικῶν. Τὸ δὲ ἐπιϲπέϲθαι παραξυτονητέον ὁμοίωϲ τῷ ἀποθέϲθαι ἔϲτι γὰρ τὸ ἁπλοῦν ϲπέϲθαι. προείρηται δὲ ἐπὶ τῶν τοιούτων ἀπαρεμφάτων. A.

2. δάμεν: ὁμοίωϲ τῷ «πολλοὶ δ’ Ἀργείων οἱ μὲν δάμεν, οἱ δ’ ἐλίποντο» (Il. Μ 14) καὶ τῷ «φάνεν δέ οἱ εὐρέεϲ ὦμοι» (Od. ϲ 68) [*](372 pro αἶθοϲ scripsit αἰθόϲ L. coll. Arcad 49, 13. 387 pro φλεαὶ cum Lob. Parall. 90 φλεβί scr. L., idem inseruit εἴτ᾿  ἄλλῳ εἴτε καί et monuit Ξόΐϲ apud Herodotum non occurrere, sed eum esse Herodiani errorem. 521 L. confert Δ 126.)

92
ἀνεγνώϲθη κατὰ ἀφαίρεϲιν τοῦ ἄρχοντοϲ χρόνου· ἔφαμεν δὲ τὰ τοιαῦτα ἀδιαφόρωϲ εὑρεθῆναι παρὰ τῷ ποιητῇ (Δ 3, Β 808). A.

4. ὑπαὶ δείουϲ: ἡ ὑπό πρόθεϲιϲ ὑπαί ἐγένετο ὁμοίωϲ τῇ «ὑπαὶ πόδα νείατον ἵδηϲ (Il. Β 824)· καὶ ἔϲτι τὸ ἑξῆϲ ὑπὸ δέουϲ. οὕτω κοὶ Ἀρίϲταρχοϲ. διὸ παραιτητέον τὸν Τυραννίωνα βαρύνοντα τὴν ὑπαί, καὶ ἡγούμενον ἀπὸ τοῦ ὕπαιθα εἶναι πάθοϲ τὸ τῆϲ ἀποκοπῆϲ. A.

10. εἵαθ᾿: ἔνιοι τὸ εἵαθ’ ψιλῶϲ «ἔνθ’ ἄρα οἱ μύλαι εἴατο» (Od. υ 106). ἀντὶ τοῦ ἦϲαν. καὶ Ἀρίϲταρχοϲ δὲ ψιλοῖ τὸ εἴατο. ὁμοίωϲ καὶ ἐπὶ τοῦ «εὗρε δ’ ἐνὶ ϲπῆι γλαφυρῷ Θέτιν, ἀμφὶ δέ τ’ ἄλλαι εἴαθ᾿  ὁμηγερέεϲ (Il. Ω 83)· ἐκδέχεταί τε κλίϲιν τὴν ἀπὸ τοῦ εἰμί εἰϲ παθητικοῦ ὑπερϲυντελίκου χρόνον, καὶ μεταλαμβάνει εἰϲ τὸ ὑπῆρχον. ἔχει δὲ ἐπίϲταϲιν εἰ τοῦ εἰμί τὰ παθητικὰ δύναται ϲυϲτῆναι κατὰ ϲημαινόμενον ἢ χρῆϲιν Ἑλληνικήν (cf. Ζ 336). διὸ ἄμεινον δαϲύνειν καὶ ἐκδέχεϲθαι ἐνδιέτριβον καὶ ἐκάθηντο· καὶ γὰρ ἁρμόζον τοῖϲ ὑποκειμένοιϲ κεῖϲθαι μὲν τὸν Ἕκτορα, περικαθέζεϲθαι δὲ αὐτὸν τοὺϲ ἑταίρουϲ ϲυγκάμνονταϲ. αὐτόϲ τε ὁ ποιητὴϲ ἔκλινε τὸ ῥῆμα τοῦτο τριχῶϲ, πῇ μὲν κοινῶϲ εἰπών «τοῖϲι δ’ ἄρα Τρώων ἡγήτορεϲ ἧντ᾿  ἐπὶ πύργων» (Il. Γ 153), πῇ δὲ Ἰωνικῶϲ οἱ δὲ ἕατ᾿  εἰν ἀγορῇ» (Il. Η 414), πῇ δὲ ἐπενθέϲει τοῦ ι πάλιν χρηϲάμενοϲ Ἰωνικῶϲ «εἵατο καὶ προὔχοντεϲ» (Od. γ 8), ὡϲ καὶ τὸ προκείμενον. A.

κῆρ ἀπινύϲϲων. Ἀρίϲταρχοϲ τὸ κῆρ οὐδετέρωϲ ἐκδέχεται καὶ μετοχὴν τὴν ἀπὸ τοῦ α ἀρχομένην, ἵνα τοιοῦτόν τι ϲημαίνῃ τὸ κῆρ ἀϲύνετοϲ ὤν, διδαϲκόμενοϲ καὶ ἐξ ἐκείνου «δοκέειϲ δέ μοι οὐκ ἀπινύϲϲειν» (Od. ε 342). τούτῳ ϲυγκατατίθεται καὶ ὁ Ἀϲκαλωνίτηϲ καὶ Ἀλεξίων καὶ ϲχεδὸν πάντεϲ, καὶ ἡμεῖϲ. εἰϲὶ μέντοι οἳ ἄλλωϲ διέϲτειλαν, οὓϲ ἐλέγχει ὁ Ἡρωδιανόϲ. A.

17. προπαροξυτονητέον τὸ ἐπαύρηαι, ὁμοίωϲ τῷ «εἰϲόκε τοὺϲ ἀφίκηαι» (Od. λ 122)· ἐϲτι γὰρ μέϲοϲ δεύτεροϲ ἀόριϲτοϲ. ταὐτὸν δὲ λέγομεν καὶ περὶ τοῦ «ϲὺ δέ κεν κακὸν οἶτον ὄληαι» (Il. Γ 417)· καὶ γὰρ οὗτοϲ μέϲοϲ δεύτεροϲ ἀόριϲτοϲ. A.

26. πεπιθοῦϲα: ὡϲ δραμοῦϲα· ἔϲτι γὰρ δεύτεροϲ ἀόριϲτοϲ δεδιπλαϲιαϲμένοϲ, ὥϲπερ ἤδη καὶ ἐπὶ τοῦ ῥήματοϲ ἔθοϲ αὐτῷ ποιεῖν. «ῥηϊδίωρ πεπιθεῖν» (Il. Ι 184). A.

105. 106. ἔφαμεν τὸν η κατ’ ἀρχὴν ὄντα διαπορητικὸν περιϲπᾶϲθαι, ὥϲπερ καὶ ἐνθάδε. τοὺϲ μέντοι ἑξῆϲ ἐγκλιτέον ἐν τῇ ϲυντάξει· εἰϲὶ γὰρ ἤτοι διαζευκτικοὶ ἢ παραδιαζευκτικοί, ὡϲ τὸ «ἢ ἔπει ἠὲ βίῃ» (puto ἢ ἔπει ἢ ἔργῳ Α 504). A.

127. ἡ δ’ ἐπέεϲϲι καθάπτετο. δαϲυντέον τὸ ἡ ἄρθρον. δύναται μέντοι καὶ ϲύνδεϲμοϲ ἐξακούεϲθαι, ἵνα γένηται καὶ ἐπέεϲϲι καθάπτετο. καὶ ἔϲτιν ὅμοιον τοῖϲ τοιούτοιϲ «βεβλήκει γλουτὸν κατὰ δεξιόν, [*](O 10 l. 23 τὸ post ἐκείνου delevit L. 17 ϲὺ δὲ pro οὐδὲ in versu Hom. correxit L.)

93
ἡ δὲ διὰ πρό» (Il. Ε 66)· «ἡ δὲ χιτῶν’ ἐνδῦϲα» (ib. 736)· καὶ γὰρ ἐπὶ τούτων διχῶϲ ἀνέγνωϲαν, ὥϲπερ καὶ ἐπὶ τοῦ ἐν τῇ Ὀδύϲϲείᾳ (ε 391) αὐτίκ’ ἔπειτ’ ἄνεμοϲ μὲν ἐπαύϲατο, ἡ δὲ γαλήνη». ἄμεινον δὲ ἐπὶ πάντων ἄρθρον ἐκδέχεϲθαι, ὥϲπερ καὶ Ἀριϲτάρχῳ ἐδόκει. A.

128. τὸ ἠλέ ὡϲ καλέ ἐπιθετικῶϲ. εἶτε δὲ ἀπεκόπη εἴτε ϲυνεκόπη ἐκ τοῦ ἠλεέ, ἔρρωται τὰ τοῦ τόνου. A.

138. προπεριϲπαϲτέον τὴν υἷοϲ γενικήν. προείρηται δὲ πῶϲ γέγονεν ν (E 266). A.

142. θρόνῳ ἔνι: ἀναϲτρεπτέον τὴν πρόθεϲιν τὸ γὰρ ἑξῆϲ ἐϲτὶν ἐν θρόνῳ, ὁμοίωϲ τῷ «υἱὸϲ γάρ οἱ ὄλωλε μάχῃ ἔνι» (111). A.

146. καὶ τὸ Ζεύϲ καὶ τὸ ϲφώ ἐγκλιτέον, τουτέϲτι βαρυτονητέον, ἐπεὶ δευτέρου προϲώπου ἐϲτὶ καὶ μεταλαμβάνεται εἰϲ τὸ ὑμᾶϲ. A.

159. προπεριϲπαϲτέον τὸ ἀγγεῖλαι· ἔϲτι γὰρ ἀπαρέμφατον ἀντὶ προϲτακτικοῦ κείμενον, διὰ τὸ ἐπιφερόμενον »μηδὲ ψευδάγγελοϲ εἶναι». οὐκ ἀναγκαῖον γὰρ διὰ τὸ ἄνωχθι προϲτακτικῶϲ ἀναγινώϲκειν. καὶ ἔϲτιν ὅμοιον τῷ «τῆ δὲ τόδε κρήδεμνον ὑπὸ ϲτέρνοιϲι τανύϲϲαι» (Od. ε 346)· καὶ ἐνθάδε γὰρ ἀπαρέμφατόν ἐϲτιν. A.

162. εἰ δέ μοι. τὸν δέ ὀξυτονητέον· ἔϲτι γὰρ νῦν ἡ μοί ἐγκλιτικὴ καὶ ἀπόλυτοϲ. A.

165. καὶ ἐπὶ τούτου ἐγκλιτική ἐϲτιν ἡ ἀντωνυμία καὶ ἀπόλυτοϲ· διὸ τὸν ἐπεί ϲύνδεϲμον ὀξυτονητέον ὁμοφώνωϲ τῷ «καί εὑ κράτοϲ ἐϲτὶ μέγιϲτον» (Il. Ω 293). A.