Magna Moralia

πότερον οὖν ὑπὲρ τούτου δεῖ λέγειν τἀγαθοῦ τοῦ ἐνυπάρχοντος ἢ οὔ; διὰ τί; ὅτι τοῦτο ἐστὶ μὲν τὸ κοινόν, ὡς ὁ ὁρισμὸς καὶ ἡ ἐπαγωγή· ὁ δὲ ὁρισμὸς βούλεται τὴν ἑκάστου οὐσίαν λέγειν, ἤτοι ὅτι ἀγαθὸν ἢ ὅτι κακὸν ἢ ὅ τι ἂν ἄλλο ᾖ λέγει δὲ ὁ ὅρος ὅτι τὸ τοιόνδʼ ἀγαθὸν καθόλου, ὃ ἂν ᾖ αὐτὸ διʼ αὑτὸ αἱρετόν· τὸ δὲ ἐν ἅποσιν ἐνυπάρχον ὅμοιον τῷ ὅρῳ ἐστίν·

ὁ δὲ ὅρος λέγει ὅτι ἀγαθόν, ἐπιστήμη δέ γε οὐδὲ δύναμις οὐδεμία λέγει ὑπὲρ τοῦ τέλους τοῦ αὐτῆς ὅτι ἀγαθόν, ἀλλὰ τοῦτο μὲν ἄλλης δυνάμεώς ἐστι θεωρῆσαι (οὔτε γὰρ ὁ ἰατρὸς οὔτε ὁ οἰκοδόμος λέγει ὅτι ἀγαθὸν ἡ ὑγίεια οὐδὲ ἡ οἰκία, ἀλλʼ ὅτι ὃ μὲν ὑγίειαν ποιεῖ, καὶ ὡς ποιεῖ, ὃ δʼ οἰκίαν)·

δῆλον τοίνυν ὅτι οὐδὲ τῇ πολιτικῇ ὑπὲρ τοῦ ἀμαθοῦ λεκτέον τοῦ κοινοῦ. μία γάρ ἐστιν καὶ αὐτὴ τῶν λοιπῶν ἐπιστημῶν· τοῦτο δὲ οὐδεμιᾶς ἦν λέγειν οὔτε δυνάμεως οὔτʼ ἔπιστήμης ὡς τέλος· οὐδʼ ἄρα τῆς πολιτικῆς ἐστιν τὸ ὑπὲρ τοῦ κοινοῦ ἀγαθοῦ λέγειν τοῦ κατὰ τὸν ὁρισμόν.

ἀλλὰ μὴν οὐδὲ τοῦ κατὰ τὴν ἐπαγωγὴν κοινοῦ. διὰ τί; ὅτι ὅταν βουλώμεθα δεῖξαί [καί] τι τῶν μέρος ἀγαθῶν, ἢ τῷ ὁρισμῷ δείκνυμεν ὅτι ὁ αὐτὸς λόγος ἐφαρμόττει ἐπί τε τἀγαθὸν καὶ ἐπὶ τοῦτο ὃ ἂν βουλώμεθα δεῖξαι ὅτι ἀγαθόν, ἢ τῇ ἐπαγωγῇ, οἷον [*](1182 b, 22—27 E. E. 1218 b, 22—24) [*](14. δὴ Va Rieckher, δὲ Γ Π Ald. Bk. Bu. 15. τὸ post καὶ om. Π ‖ 16. ἅποσιν D P2 (fors recte) ‖ ὑπάρχοι, sed οι pallidiore atramento Cc, ὑπάρχει Γ M Pb, ὑπάρχῃ Ald. ‖ 20 τὸ om. Π1 Cc et pr. P (suppl. ead. m) ‖ 21. ἂν Z, ἐὰν cet. (int P tamen verbum cum antecedente et sequente prorsus evanuit) 23. αὐτῆς Bk , αὐτῆς fontes 25. ὅτι] εἰ M et fort. Pb, om. Cc et fort. (id quod potius crediderim) P ‖ 28. αὕτη Z Mb Cc P Ald (fors recte), ἀύτη P ‖ 30. τέλος Bonitzius, τέλους Γ Π Ald Va Bk ‖ 33 καί om Γ Π1 Va Bk Bu. 34. ὅτι] ὧ Π 35 ὃ ἂν Va (?) Bk , ὃ ἐὰν M et corr P (nigriore atramento), ἐὰν Γ Π1 Cc et pr Pb)

οὐδὲ δὴ ὑπὲρ τοῦ κατὰ τὴν ἐπαγωγὴν κοινοῦ ἀγαθοῦ λεπτέον τῇ πολιτικῇ, ὅτι τὰ αὐτὰ ἀδύνατα συμβήσεται τούτῳ καὶ τ κατὰ τὸν ὅρον κοινῷ ἀγαθῷ. ὅτι γὰρ ἀγαθόν, καὶ ἐνταῦθʼ ἐρεῖ. — δῆλον τοίνυν ὅτι ὑπὲρ τοῦ ἀρίστου ἀγαθοῦ λεκτέον ἐστὶν καὶ ἀρίστου τοῦ ἡμῖν ἀρίστου

τὸ δʼ ὅλον ἴδοι ἄν τις ὅτι οὐκ ἔστιν μιᾶς οὔτʼ ἐπιστήμης οὔτε δυνάμεως τὸ ὑπὲρ παντὸς ἀγαθοῦ σκοπεῖν. διὰ τί; ὅτι τἀγαθὸν ἐν πάσαις ταῖς κατηγορίαις ἐστίν· καὶ γάρ ἐν τῷ τί καὶ ἐν τῷ ποιῷ καὶ ἐν τῷ ποσῷ καὶ πότε καὶ πρός τι [καὶ τινὶ] καὶ ἁπλῶς ἐν ἀπάσαις.

ἀλλὰ μὴν τὸ πότε ἀγαθὸν ἐν μὲν. ἰατρικῇ ὁ ἰατρὸς οἶδεν, ἐν δὲ κυβερνητικῇ ὁ κυβερνήτης, ἐν ἑκάστῃ δʼ ἕκαστος. πότε μὲν γὰρ δεῖ τεμεῖν ὁ ἰατρὸς οἶδεν, πότε δὲ δεῖ πλεῖν ὁ κυβερνήτης. ἐν ἑκάστῃ δὲ τὸ πότε ἀγαθὸν ἕκιαστος τὸ καθʼ ἑαυτὸν εἰδήσει· οὔτε γὰρ ὁ ἰατρὸς τὸ ἐν τῇ κυβερνητικῇ ἀγαθὸν πότε εἰδήσει, οὔτε ὁ κυβερνήτης τὸ ἐν ἰατρικῇ. οὐκ ἄρα οὐδʼ οὕτως ὑπὲρ τοῦ κοινοῦ ἀγαθοῦ λεκτέον· τὸ γὰρ πότε ἐν πάσαις κοινόν.

ὁμοίως δὲ καὶ τὸ πρός τι ἀγαθὸν καὶ τὸ κατὰ τὰς ἄλλας κατηγορίας κοινὸν μὲν ἀπάσαις, οὐδεμιᾶς δʼ ἐστὶν οὔτε δυνάμεως οὔτʼ ἐπιστήμης εἰπεῖν ὑπὲρ τοῦ ἐν ἑκάστῃ πότε ἀγαθοῦ, οὐδʼ αὗ τῆς πολιτικῆς ὑπὲρ τοῦ κοινοῦ ἀγαθοῦ λέγειν. ὑπὲρ τοῦ ἀγαθοῦ ἄρα, καὶ ὑπὲρ τοῦ ἀρίστου, καὶ ὑπὲρ τοῦ ἡμῖν ἀρίστου.

—ἔσωος δὲ οὐδὲ δεῖ βουλόμενόν τι δεικνύναι, τοῖς μὴ φανεροῖς παραδείγμασι χρῆσθαι, ἀλλʼ ὑπὲρ τῶν ἀφανῶν τοῖς φανεροῖς, καὶ ὑπὲρ τῶν νοητῶν τοῖς [*](1183 a, 7 —23 E. E 1217 b, 25—1218 a, 1. cf E Ν. 1096 a, 23—34 24—28 ═ E. E 1218a, 15 sqq) [*](36. ἡ om Mb Cc et corr. P (eras.) ‖ 1183a, 5. τοῦτο Ζ Ad. (γρ. τούτῳ Victorius) ‖ 11. καὶ τινὶ sect. Spengelius. Susem., καὶ ποῦ ci. Bomnitrius, rec. Bu. (fors. recte) 12. πάσαις Π2 Z Ald. (fors. recte) ‖15. δεῖ om. Mb Bk. Bu ‖ 16. τῇ om Π2 P2 ‖ 22. αὖ της Κb, αὐτῆς Ald.)

καίτ οἴσνταί γε δεῖν, ὅταν ??τὲρ τοῦ ἀγαθ??ῦ λέγωσιν, ὑπὲρ τῆς ἰδέας δεῖν λέγειν· ὑπὲρ γὰρ τοῦ μάλεστα ἀγαθοῦ φασι ??ν λέγειν, αὐτὸ δὲ ἕκαστον μάλιστʼἐστὶν [τὸ] τ??ιοῦτον, ὥστεμάλιστ’ ?? ἀμαθὸν ἣ ἰδέα, ὡ σἴονται.