Res Publica Atheniensium

Aristotle

Aristotle. Aristotelis Res Publica Atheniensium. Kenyon, Frederic, editor. Berlin: Reimer, 1903.

LXI. χειροτονοῦσι δὲ καὶ τὰς πρὸς τὸν πόλεμον ἀρχὰς ἁπάσας, στρατηγοὺς [*](1) δέκα, πρότερον μὲν ἀφ’ φυλῆς ἔνα, νῦν δ’ ἐξ καὶ τούτους διατάττουσι τῇ χειροτονίᾳ, ἕνα μὲν ἐπὶ τοὺς ὁπλίτας, ὅς ἡγεῖται τῶν ὁπλιτῶν ἄν ἐξίωσι, ἕνα δ’ ἐπὶ τὴν χώραν, ὅς φυλάττει, κἂν πόλεμος ἐν τῇ χώρᾳ γίγνηται, πολεμεῖ οὗτος· δύο δ’ ἐπὶ τοὺ Πειραιέα, τὸν μὲν εἰς τὴν Μουνιχίαν, τὸν δ’ εἰς τὴν Ἀκτήν, οἵ τῆς φυλακῆς ἐπιμελοῦνται [καὶ] τῶν ἐν Πειραιεῖ. ἕνα δ’ ἐπὶ τὰς συμμορίας, ὅς τούς τε τριηράρχους καταλέγει καὶ τὰς ἀντιδόσεις αὐτοῖς ποιεῖ καὶ τὰς διαδικασίας αὐτοῖς εἰσάγει· τοὺς δ’ ἄλλους πρὸς τὰ παρόντα πράγματα ἐκπέμπουσιν. ἐπιχειροτονία [*](2) δ’ αὐτῶν ἐστι κατὰ τὴν πρυτανείαν ἑκαστην, εἰ δοκοῦσιν καλῶς ἄρχειν· κἄν τινα ἀποχειροτονήσωσιν, κρίνουσιν ἐν τῷ δικαστηρίῳ, κἄν μὲν ἁλῷ, τιμῶσιν ὅ τι χρὴ παθεῖν ἢ ἀποτεῖσαι, ἂν δ’ ἀποφύγῃ, πάλι[ν] ἄρχει. κύριοι [*](2 το δ(ε) L, corr. Ricbards, al.; τὸ δὲ ἔλ συλλ. Hicks, K-W 5 κ(ατα)ξιεν L*, corr. L 4 6 εζημιου L*, corr. L 4 7. 8 απο του κτ L*, εκ suprascr. L 11 π(αρα)δω L 14 αργυρια κ(αι) χρυσα L, corr. H-L, S, ἀργυρᾶ καὶ χρυσᾶ Ruther- ford; ἀργύτιον καὶ χρυσᾶ K-W, Β 3 16 καὶ fortasse delendum est; sin aliter, lacuna ante haec verba statuenda est (sed cf. Poll. VIII 87) 17 δέκα δ(ε) xCat) L αφφυλης L 18 OTrXeiTa; L 19 οπλειτ(ων) L, ut vid. 20 γινηται L πολεμεῖ] ἡγεῖται K-W 21 μουνυχιαν L φυλακῆς] φυλης L καὶ del. K-W 22 συμμορίας] fragmentum novum, sed minimum, huc attuli (p. 30 in L, vv. 12 — 16) τριηραρχος L*, corr. L 4 24 πράγματα om. L*, suprascr. L 4 26 aXXtoi L* corr. L 4 27 αποτισαι L αποφυγη L) [*](1 Schol. Soph. OC 701: ὁ δὲ Ἀριστοτέλης καὶ τοῖ; νικήσασι τὰ Παναθήναια ἐλαίου τοῦ ἐκ μορίων γινομένου δίδοσθαί φησιν.) [*](16 Pollucis locus (VIII 87) supra appositus est ad p. 70,10.) [*](16. 17 Harpocr. s. v. στρατηγοί: . . . οἱ καθ’ ἕκαστον ἐνιαυτὸν χειροτονούμενοι στρατηγοὶ δέκα ἦσαν μαθεῖν ἔστιν ἔκ τε τοῦ Ὑπερίδου κατ’ Αὐτοκλέους καὶ ἐκ τῆς Ἀθηναίων πολιτείας Ἀριστοτέλους. (Epitomen exscr. Phot. Suid.)) [*](22 Phot.II = Suid. I ἡγεμονία δικαστηρίου: τοῖς ἄρχουσιν οὐ πάσας πᾶσιν ἐφεῖτο δίκας εἰσάγειν, ἀλλὰ . . . τῷ στρατηγῷ πετὶ τριηραρχίας καὶ ἀντιδόσεως.)

72
δὲ εἰσιν ὅταν ἡγῶνται καὶ δῆσαι τὸν ἀτακτοῦντα καὶ κ[η]ρῦξαι καὶ [*](p. 30) ἐπιβολὴν ἐπιβάλλειν· οὐκ εἰώθασι δὲ ἐπιβάλλειν.

χειροτονοῦσι δὲ καὶ ταξ[ι]άρχους δέκα, ἕνα τῆς φυλῆς ἑκάστης· οὗτος [*](3) δ’ ἡγεῖται τῶν φυλετῶν καὶ λοχαγοὺς καθίστησιν.

χειροτονοῦσι δὲ καὶ ἱππάρχους δύο ἐξ ἁπάντων· οὗτοι δ’ ἡγοῦνται [*](4) τῶν ἱππέων, διελομ[ενοι] τὰς φυλὰς ݲ ἑκάτερος κύριοι δὲ τῶν αὐτῶν εἰσιν ὧνπερ οἱ στρατηγοὶ κατὰ τῶν ὁπλιτῶν. ἐπιχειροτονία δὲ γίγνεται <καὶ< τούτων.

χειροτονοῦσι δὲ καὶ φυλαρχους ἕνα τῆς φυλῆς, τὸν ἠγησόμενον [*](5) <τῶν ἱππέων> ὥσπερ οἱ ταξίαρχοι τῶν χειροτονοῦσι δὲ καὶ εἰς Λῆμνον ἄππαρχον, ὅς ἐπιμελεῖται τῶν ἱππέων τῶν ἐν Λήμνῳ. χειροτονοῦσι δὲ καὶ ταμίαν τῆς Παράλου καὶ δίχα τῆς το[ῦ] Ἄμμωνος.

[*](1 τὸν] τιν L, ut vid.; corr. K-W, H-L κ[η]ρυξαι L, corr. Bl (edd. cett.) 2 ἐπιβάλλειν prius] ἐπιβαλεῖν coni. Diels 7 εἰσιν ὧνπερ] ωνπερ εισι) L πολειτ(ων) L. fragmenta duo nova Iiuc attuli (p. 30 iu L, vv. 21 –26) γινεται L 8 καὶ add. H-L, K-W, al. 9 ῑ add. Richards, al. 10 τῶν ἱππέων add. e Poll. VIII 13 δίχα] lectio non certa, sed cum vestigiis congrua; δ . . α Wn, νῦ[ν] BI neque τῆς τοῦ omnino certa. της super lituram scriptum est)[*](3 Lexicon Bekk. quintum (BA 306,12) ταξίαρχοι τίνες εἰσὶ καὶ πόσοι: ἄρχοντες ἡγούμενοι τῶν πολιτῶν κατὰ φυλήν, χειροτονητοί, ݲ τὸν ἀριθμόν, οἷς ὑπετέτακτο τὸ πλῆθος κατὰ φυλήν.)[*](5 Harpocr. s. v. ἵππαρχος: . . . λεγεται δὲ παρ’ Ἀθηναίος ἵππαρχος καὶ ὁ τῶν ἱππέων ἄρχων. δὐο δ’ ἦσαν οὖτοι, ὡς Δημοσθένης ἐν 8 Φιλιππικῶν φησι καὶ Ἀριστοτέλης ἐν Ἀθη ναίων πολιτείᾳ (Epitomen descr. Phot. II. Suid. V). Lex. Bekk. quint. (BA 266,26) ἵππαρχος: ὁ του ἱππικοῦ ἄρχων. ἧσαν δὲ ἵππαρχοι δύο ἠγούμενοι τῶν ἱππικῶν ταγμάτων. Lex. Patm. p. 16 ἵππαρχοι: οἱ τοῦ ἱππικοῦ ἄρχοντες. ἦσαν δὲ δύο, πέντε φυλῶν ἕκαστος ἐπιμελούμενος. Phot. ἵππαρχοι: δύο ησαν, οἳ τῶν ἱππέων ἡγοῦντο διελόμενοι τὰ; φυλὰς ἑκάτερος ἀνὰ πέντε. ἑπιμεληταὶ δὲ εἰσι τῶν ἱππέων καθάπερ οἱ ταξίαρχοι δέκα Με; εἷς ἐφ’ ἑκάστης φυλῆς τῶν ὁπλιτπῶν. Poll. VIII 94 ἵππαρχοι δὲ δύο ἐξ ἁπάντων Ἀθηναίων αἰρεθέντες ἐπιμελοῦ τῶν πολέμων.)[*](9 Harpocr. s. v. φύλαρχος: . . . φύλαρχός ἐστιν ὁ κατὰ φυλὴν ἑκάστην τοῦ ἱππικοῦ ἄρχων, ὑποτεταγμένος δὲ τῷ ἱππάρχῳ, ὡς Ἀριστοτέης ἐν τῇ Ἀθηναίων πολιτείᾳ φησί (Epitomen exscr. Suid. II et [ex Photio] Etymolog. genuinum, unde Symeo et Et. M. 802,19). Poll. VIII 94 οἱ δὲ φύλαρχοι δέκα, εἷς ἀπὸ φυλῆς ἑκάστης, τῶν ἱππέων προΐσταντα, καθάπερ οἱ ταξάρχοι τῶν ὁπλιτῶν.)[*](13 Ilarpocr. s. v. ταμίαι: . . . ἀρχή τι; παρ’ Ἀθηναίοις ἦν οἱ ταμίαι, δέκα τὸν ἀριθμόν. παραλαμβάνουσι δ’ οὗτοι τό τε ἄγαλαμ τῆς Ἀθηνᾶς καὶ τὰ; Νίκας καὶ τὸ ἄλλον κόσμον καὶ τὰ χρήματα ἐναντίον τῆς βουλῆς, ὥς φησιν Ἀριστοτέλης ἐν Ἀθηναίων πολιτείᾳ. εἰσὶ δέ τινες καὶ τῶν τριήρων ταμίαι, ὡς ὁ αὐτὸς φιλόσοφός φησιν (Epitomen descr. Phot. III [ex quo Et. gen., uude Symeo et Et. M. 745,18] et Suid. II). — Phot. I (descr. Et. gen., unde Symeo et Et. M.) = Suid. s. v. ταμίαι: . . . εἰσὶ δὲ καὶ ἄλλοι ταμίαι ἄρχοντες χειροτονητοὶ ἐπὶ τὰς ἱερὰς καὶ δημοσίας τριήρεις, 6 με) ἐπὶ τὴν Πάραλον, ὁ δὲ ἐπὶ τὴν τοῦ ἄμμωνος. cf. Poll. VIII 116 ταμίας ἐκάλουν τοὺς ταῖς ἱεραῖς τριήρεσι λειτουργοῦντας, ἄλλους ἢ τριηράρχους. — Lex. Cantabr. 675,28 Πάραλος καὶ Σαλαμινία: ταύτας τὰς τριήρεις εἶχον διὰ παντὸς πρὸς τὰς ἐπειγούσας ὑπηρεσίας, ἐφ’ αἷς καὶ ταμίαι τινὲς ἐχειροτονοῦντο . . . τῆς μὲν Παράλου καὶ Σαλαμινίας ἐν τρίτῃ μνημονεύει Θουκυδίδης καὶ Ἀριστοφάνης ἐν Ὄρνισιν. Ἀριστοτέλης δὲ Ἀμμωνιάδα Ἀμοριάδα cod., corr. Meier) καὶ Πάραλον οἶδε.)
73

LXII. αἱ δὲ κληρωταὶ ἀρχαὶ πρότερον μὲν ἦσαν αἱ μὲν μετ’ ἐννέα [*](1) ἀαρχόντων ἐκ τῆς φυλῆς ὅλης κληρούμεναι, αἱ δ’ ἐν Θησείῳ κληρούμεναι [*](p.30) διῃροῦντο εἰς τοὺς δύμους· ἐπειδὴ 8 ἐπώλουν οἱ δῆμοι, καὶ ταύτας ἐκ τῆς φυλῆς ὅλης κληροῦσι πλὴν βουλευτῶν καὶ φρουρῶν τούτους δ’ εἰς τοὺς δήμους ἀποδιδόασι.

μισθοφοροῦσι 03 πρῶτον ὁ δῆμοσ ταῖς μὲν ἄλλαις ἀκκλησίαις δραχμήν, [*](2) τῇ δὲ κυρίᾳ ἐννέα . ἔπετα τὰ δικαστήρια τρεῖς ὀβολούς. ἡ βουλῆ πέντε όβολούς· τοῖς δὲ πρυτανεύουσιν εἰς σύτησιν ὀβολὸς προστίθεται [δέκα προστίθενται]. ἔπειτ’ εἰς σίτησιν λαμβάνουσιν ἐννέ’ τέτταρας ὀβολοὺς ἔκαστος καὶ παρατρέφουσι κήρυκα καὶ αὐλητήν, ἔπειτ ἄρχων εἰς Σαλαμῖνα δραχμὴν τῆς ἡμέρας. ἀθλοθέται δ’ ἐν πρυτανείῳ δειπνοῦσι τὸν Ἑκ[ατ] ομβαιῶνα μῆνα, ὅταν ᾖ τὰ Παναθήναια, ἀρξάμενοι ἀπὸ τῆς τετράδος ἱσταμένου. ἁμφικτύονες εἰς Δῆλον δραχμὴν τῆς ἡμέρας ἑκάστης ἑκ Δήλου >. λαμβάνουσι δὲ καὶ ὅσαι ἀποστέλλονται ἀρχαὶ εἰς Σάμον ἤ Σκῦρον ἢ Λῆμνον ἢ Ἴμβρον εἰς σίτησιν ἀργύριον.

ἄρχειν δὲ τὰς μὲν κατὰ πόλεμον ἀρχὰς ἔξεστι πλεονάκις, τῶν δ6 [*](2) ἄλλων οὐδεμίαν, πλην βουλεῦσαι δίς.

LXIII. τὰ δὲ διαστήματα κ]ληρ[οῦ]σ[ιν] οἱ ἄρχοντες κατὰ φυλάς, [*](1) [*](6 πρῶτον ὁ δῆμος fragmentum novum huc attuH (p. 30 in L, vv. 28 – 34). πρῶτον (sine μὲν) . . . εἶθ’ sicut Περὶ ζῲων μοp. 1, 640a 14 9 δέκα προστίθενται ex signo 1, i. e. oboli, male intellecto natum esse docet BL; sed in papyris aegyptiacis signum oboli — est. est potius scholium interpretantis quod decem prytanibus decem numerabantur oboli 10 TETxapa;] fragmentum alium pa; hic, et in versu proximo μην habet 12 διπνουσι L 14 λαμβάνουσι e seq. verbo supplendum esse videtur; contra Bl., K-W (qui clausulam de athlothetis ut ab hoc loco alienam summovent) 18 τα δ(ε) τα L) [*](18 Schol. Aristopb. Plut. 277 (RV): ἐν ταῖς Ἀθήναις πολλὰ ἦν δικαστήρια, καὶ ἐν τισὶ μὲν ἐδίκαζον περὶ φονικῶν πραγμάτων, ἐν τισὶ δὲ περὶ δημοτικῶν. ἕκαστον δὲ τούτων εἶχεν ἒ τι τῶν στοιχείων ἰδικὸν ὄνομα. οἶον ἦν τι τῶν δικαστηρίων λεγόμενον α, ὁμοίως ἄλλο β, ἄλλο δὲ γ, καὶ τὸ δ καὶ τὸ ε ἔως τοὺ κ. δέκα γὰρ ἦν δικαστήρια τὰ πάντα ἐν Ἀθήναις. καὶ πρὸ θυρῶν δὲ ἑκάστου δικαστηρίου ἐγέγραπτο πυρρῷ βάμματι τὸ στοιχεῖον ᾧ τινι λαὶ δικαστήριον ὠνομάζετο. ὄσοι δὲ δικασταὶ ἦσαν ἐν Ἀθήναις, ἕκαστος καθ’ ἕκαστον δικαστήριον εἶχε δέλτον (sequentia om. R) τουτέστι πινάκιον, ἐν ᾦ ἐγγεγραμμένον ἦν τὸ ὄνομα αὐτοῦ καὶ τοῦ δικαστηρίου. εἶχε δὲ καὶ ῥάβδον ἅμα (leg. ὁμόχρουν) τῷ πινακίῳ, καὶ ἐν αὐτῇ υῇ τῇ ῥάβδῳἦν ἦν τὸ (leg. γράμμα) τοῦ δικαστηρίου ἐγγεγραμμένον. ὅτε οὖν καιρὸς τοῦ δικάζειν, ἄρχοντο πάντες οἱ δικασταὶ εἰς τὴν ἀγορὰν κἀκεῖ κλήρους ἔβαλλον, καὶ ὄστις ἄν] ἐκληροῦτο κλῆρον ἔχοντα τὸ α, ἀπήρχετο εἰς τὸ α δικαστήριον, ὁμοίως εἰς τὸ β καὶ τὰ ἐφεξῆς. ἀπήρεχτο δὲ] καὶ πρῶτον μὲν ἐδείκνυε τῷ κήρυκι τοῦ δικαστηρίου τὸν κλῆρον τοῦ στοιχείου,, δὲ κῆρυξ λοιπὸν ἐδίδου αὐτῷ τὸ πινάκιον αὐτοῦ καὶ ῥάβδον,, εἶτα οὔτως ἐδίκαζεν. εἰ δέ τις δικαστὴς εἰσῂει μὴ κληρωθεὶς εὶς τὸ δικαστήριον, κατηγορεὶτο καὶ ἐξη- μιοῦτο διαφόυρως.) [*](Schol. Arist. Vesp. 775 (V): . . . ἄλλως. ἐπειδὴ θεσμοθέται καὶ δέκατος ματεὺς κληροῦσι τοὺς δικαστὰς τοὺς τῆς αὐτῆς φυλῆς ἕκαστος. Schol. Ar. Plut. 277 (Junt.) . . . εἶτα οἱ θεσμοθέται κατὰ φυλὴν ἕκαστος καὶ δέκατος ὁ γραμματεὺς ἐκλὴρουν τὰ γράμματα μέχρι τοῦ κ.)

74
ὁ δὲ γραμματεὺς τῶν θεσμο[θετῶν τῆς] δεκάτης φυλῆς. εἴσοδοι δέ εἰσιν ε[ἰς] τὰ δικαστ[ή]ρια δέκα, μία τῇ φυλῇ ἑκάστῃ, καὶ κληρ[ωτήρι]α εἴκοσι, [*](p.30) δ[ύο τ]ῇ φυλῇ ἑκάστῃ, καὶ κιβώτια ἑκατόν, δέκα τῇ φυλῇ ἑκάστῃ, καὶ ἕτερα κιβώτι[α, εἰς ἃ ἐ]μβάλλεται τῶν λαχόντων δικαστῶν τὰ πινάκια, καὶ ὑδρίαι δύο. καὶ βακτηρίαι παρατίθενται κατὰ τὴν ε[ἴσοδον] ἑκάστην ὅσοιπερ οἱ δικασταί, καὶ βάλανοι εἰς τὴν ὑδρίαν ἐμβάλλονται ἴσαι ταῖς βακτηρίαις, ἐγ[γ]έγραπται δ᾿ ἐν ταῖς βαλάνοις τῶν στοιχείων ἀπὸ τοῦ ἑνδεκάτου, τοῦ λ [τριακοστοῦ], ὅσαπερ ἂν μέλλῃ τὰ δικαστήρια πληρωθήσεσθαι. δικάζειν δ᾿ ἔξεστιν τοῖς ὑπὲρ λ ἔτη γεγονόσιν, ὅσοι αὐτῶν μὴ ὀφείλουσιν τῷ δημοσίῳ ἢ ἄτιμοί εἰσιν. ἐὰν δέ τι[ς] δικάζῃ οἷς μὴ ἔξεστιν, ἐνδείκνυται καὶ εἰς τὸ δικαστήριον εἰσάγετ[αι]· ἐὰν δ᾿ ἁλῷ προστιμῶ[σι]ν> αὐτῷ οἱ δικασταὶ ὅ τι ἂν δοκῇ ἄξιος εἶναι παθεῖν ἢ ἀποτεῖσαι. ἐὰν δὲ ἀργυρίου τιμηθῇ, δεῖ αὐτὸν δεδέσ[θαι], ἕως ἂν ἐκτείσῃ τό τε πρότερον ὄφλημα ἐφ᾿ ᾦ ἐνεδείχθη καὶ ὅ τι ἂν αὐτῷ προστιμήσῃ τ[ὸ δικ]αστήριον. ἔχει δ᾿ ἕκαστος δικαστὴς τὸ πινάκιον πύξινον, ἐπιγεγραμμένον τὸ ὄνομα τὸ ἑαυτοῦ πατρόθεν καὶ τοῦ δήμου καὶ γράμμα ἓν τῶν στοιχείων μέχρι τοῦ κ· νενέμηνται γὰρ κατὰ φυλὰς δέκα μέρη οἱ δικασταί, παραπλησίως ἴσοι ἐν ἑκάστῳ τῷ γράμ[μα]τι. ἐπειδὰν δὲ ὁ θεσμοθέτης ἐπικληρώσῃ τὰ γράμματα ἃ δεῖ προσπαρατίθεσθαι τοῖς δικαστηρίοις, ἐπέθηκε φέρων ὁ ὑπηρέτης ἐφ᾿ ἕκαστ[ον] τὸ δικ[α]στήριον τὸ γράμμα τὸ λαχόν. |