De Demosthenis dictione

Dionysius of Halicarnassus

Dionysius of Halicarnassus. Dionysii Halicarnasei quae exstant, Volume 5.1: Opuscula, Volume 1. Usener, Hermann; Radermacher, Ludwig; editors. Leipzig: Teubner, 1899.

φέρε δὴ τούτων εἰρημένων ἡμῖν λέγωμεν ἤδη καὶ 35 περὶ τῆς συνθέσεως τῶν ὀνομάτων ᾗ κέχρηται ὁ ἀνήρ. ὅτι μὲν οὖν περιττή τίς ἐστιν ἡ τῆς λέξεως τῆς Δημοσθένους ἁρμονία καὶ μακρῷ δή τινι διαλλάττουσα τὰς τῶν ἄλλων ῥητόρων, οὐκ ἐμὸς ὁ μῦθος. ἅπαντες γὰρ εὖ οἶδ᾿ ὅτι ταύτην αὐτῷ τὴν ἀρετὴν ἂν [*](1 δραστείριον corr in δραστήριον P 2 οὖν] πὖ B 4 hiatum notaui, supplementa incerta, ea uero quae secuntur haudquaquam interpolanda sunt 5 πλάσμασιν P 7 τοῖς χρόνοις τοῖς χωρίοις B, sed τοῖς χρόνοις lineola subducta deletur ἀξιώσειε Usener 8 κοινὴ B 9 πλάσμασι B τρίχας B 11 τε M: δὲ BP om v 12 χρῆσιν M2: χρὴ M1BP 15 οὐχ add Reiskius 17 ἀλλʼ ὡς Reiskius: ἄλλως | δέον Reiskius: δὲ 18 δὴ] δὲ Pv | λέγομεν MB 19 περὶ τῆς συνθέσεως addit Reiskiana ἧ] ἢ B 21 ἀρμονία B | μακρῶν B 23 ἀρε- τὴν] λέξιν sed in mg m rec ἀρετὴν BP | ἂν om BPv )

206
μαρτυρήσειαν, ὅσοι μὴ παντάπασι πολιτικῶν εἰσιν ἄπειροι λόγων, ὅπου γε καὶ οἱ κατὰ τὴν αὐτὴν ἡλικίαν ἀκμάσαντες ἐκείνῳ θαυμάζοντές τε δῆλοί εἰσιν αὐτὸν καὶ ζηλοῦντες ταύτης μάλιστα τῆς εὐτεχνίας, καίτοι τινὲς οὐδʼ οἰκείως διακείμενοι πρὸς αὐτόν, ὥστε κολακείας ἐξενέγκασθαι δόξαν, ἀλλʼ ἔνιοί γε καὶ σφόδρα ἀπεχθεῖς καὶ ἀδιαλλάκτους ἐπανῃρημένοι πολέμους. ὧν ἦν Αἰσχίνης ὁ ῥήτωρ, ἀνὴρ λαμπροτάτῃ φύσει περὶ λόγους χρησάμενος, ὃς οὐ πολὺ ἂν ἀπέχειν δοκεῖ τῶν ἄλλων ῥητόρων καὶ μετὰ Δημοσθένην μηδενὸς δεύτερος ἀριθμεῖσθαι. οὗτος μὲν δὴ τῆς ἄλλης δεινότητος, ἣ περὶ τὸν ἄνδρα τοῦτον ἐγένετο κατὰ τὸ λεκτικόν, ἔστιν ἃ διακνίζει καὶ συκοφαντεῖ, πρᾶγμα ἐχθροῦ ποιῶν. καὶ γὰρ καινότητα ὀνομάτων καὶ ἀηδίαν καὶ περιεργίαν καὶ τὸ σκοτεινὸν δὴ τοῦτο καὶ πικρὸν καὶ ἄλλα πολλὰ τοιαῦτα προστρίβεται αὐτῷ, βασκαίνων μέν, ὥσπερ ἔφην, καὶ ταῦτα, ὅμως δʼ οὖν ἀφορμάς γέ τινας τοῦ συκοφαντεῖν εὐλόγους λαμβάνων. περὶ δὲ τῆς συνθέσεως τῶν ὀνομάτων οὐδὲν οὔτε [*](1 μαρτηρήσειαν BP 2 ἄποἵροι Β 3 θαυμάζοντές τε Reiakius: θαυμάζοντες δὲ ΜΡ θαυμάζοντες Bv 4 αὐτοῦ v καὶ ζηλοῦντες Reiskius: καλοῦντες ταύτης Μ: ταύτην BPv | τὴν εὐτεχνίαν v 5 καίτοι τινὲς] καί τινες καί τινες 3 sed prius lineola sublatum οἰκείως] οἴκοι B ὀκειουδίως (ex uaria lectione οἰκείως ἰδίως?) P sed διως lineola deletur 6 ἄλλοι γε P1 καὶ σφόδρα ἐπαχθεῖς bis P 7 ἐπαχθεῖς MBPv | διαλ- λάκτους P 8 in imo mg codicis B, cum ὧν uocabulo pagina finiatur, corrector rubro haec uerba quasi uersum suppleturus scripsit: ὥσπερ ξένοι χαίρουσιν ᾔδειν πατρίδα καὶ οἱ βασϊ)) [*](9 οὐ πολὺ ἂν ἀπέχειν uerba frustra temptantur | δοκῆ MBP δοκοίη Kiessling 10 ῥήματα ῥητόρων B 11 οὗτος δὴ τῆς μὲν Reiskius 12 comma, quod post ἐγένετο erat, post λεκτικόν promoui 13 ἔστιν ἃ Reiskius: ἔτι 14 ἐχροῦ P ἀηδίαν M: ἀηδεῖαν P ἀθείαν in mg ἀηδίαν B 15 σκοτινὸν B δὴ] δεῖ B 19 post οὕτε μεῖζον deesse οὔτʼ ἔλαττον Sylburgius uidit praeterea uerbum uelut ἁλίσκεται desideratur )
207
μεῖζον --- ἢ καταγέλωτα φέρων. καὶ οὐχὶ τοῦτό πω θαυμάζειν ἄξιονγ, ἀλλʼ ὅτι καὶ μαρτυρῶν πολλαχῇ τὴν ἀρετὴν τῷ ῥήτορι κατάδηλός ἐστι καὶ ζηλῶν. φανερὸν δὲ τοῦτο γένοιτʼ ἂν ἐξ ὧν αὐτὸς εἴρηκε, τότε μὲν οὕτω πως γράφων· Ὅταν δὲ ἄνθρωπος ἐξ ὀνομάτων συγκείμενος καὶ τούτων πικρῶν καὶ περιέργωνʼ (ἐν γὰρ δὴ τούτοις οὐ τὴν ἐκλογὴν ἐπαινεῖ τῶν ὀνομά αὐτοῦ, μὰ Δία· τίς γὰρ ἂν γένοιτο πικρᾶς | καὶ περιέργου ζῆλος ὀνομασίας;), ἐν ἀηδία ἑτέρῳ δὲ τόπῳ οὑτωσὶ λέγων· ‘Ὡς ὑμᾶς ὀρρωδῶ κακῶς πάσχοντας, τὴν σύνθεσιν τῶν Δημοσθένους ὀνομάτων ἀγαπήσαντας.ʼ καὶ γὰρ ἐνταῦθα πάλιν οὐ δέδοικε, μὴ τὸ κάλλος καὶ τὴν μεγαλοπρέπειαν αὐτοῦ τῶν ὀνομάτων ἀγαπή σωσιν Ἀθηναῖοι, ἀλλὰ μὴ λάθωσιν ὑπὸ τῆς συνθέσεως γοητευθέντες, ὥστε καὶ τῶν φανερῶν αὐτὸν ἀδικηἀφεῖναι διὰ τὰς σειρῆνας τὰς ἐπὶ τῆς ἁρμονίας. ἐκ δὲ τούτων οὐ χαλεπὸν ἰδεῖν, ὅτι δεινότητα μὲν αὐτῷ, ὅσην οὐχ ἑτέρῳ, μαρτυρῶν καὶ ταῖς σειρῆσιν ἀπεικάζων αὐτοῦ τὴν μουσικήν, ἀγάμενος δὲ οὐ τῆς [*](5 Aeschines III 229 10 ibid 142) [*](1 καταγέλωτα B: κατὰ γέλωτα M καγέλωτα P | φέρων Sylburgius: φέρον καὶ Reiskius: ἢ 2 ἄξιον addit mg Bodl sed malim ἱκανόν 3 ταύτην addit Krüger κατάδηλας B et P initio 4 αὐτοῖς P εἴρηκεν BP 6 πικρῶς P 7 οὐ τὴν] αὐτὴν v 8 νὴ Δία v 9 post ὀνομασίας Kiessling interpunxit ἀηδία (═ μὰ δία vitio repetitum) seclusi τόπῳ] λόγῳ πως MBP λόγῳ οὑτωσί πως Sylburgius v. locum ex memoria lau- dare uidetur Dionysius, idem errans infra u 18 cf Aesch III 228) [*](14 μὴ] μὸ P λάθωσι SP ὁπὸ Sylburgius: ἀπὸ 15 γονη- τευθεν γοητευθέντες P sed illud linea subducta deletur γουτευ- θέντος B 16 ἀρῆναι B σειρήνας M 17 δὲ] δὴ Krüger ἰδεῖν] δεῖν B 18 uerbis οὐχ ἑτερῳ fol 64 codicia P terminatur, cuius in imo mg δοκείμειων τοῦ κον|διλίου καὶ τοῦ | σειρή- σιν M)
208
ἐκλογῆς τῶν ὀνομάτων αὐτόν, ἀλλὰ τῆς συνθέσεως, ἀναμφιλόγως αὐτῷ ταύτην παρακεχώρηκε τὴν ἀρετήν.

τουτὶ μὲν οὖν τὸ μέρος, ὡς οὐ πολλοῦ λόγου δεόμενον, λέγω δὴ τὸ περιττὸν εἶναι συνθέτην ὀνομάτων τὸν Δημοσθένην, μαρτυρίαις τε ἀξιοχρέοις καὶ τῷ μηδένα τἀναντία ἔχειν εἰπεῖν βεβαιούμενον ἐάσω. τίς δὲ ὁ τῆς ἁρμονίας αὐτοῦ χυαρακτὴρ καὶ ἀπὸ ποίας γέγονεν ἐπιτηδεύσεως τοιοῦτος καὶ πῶς ἄν τις αὐτὸν διαγνοίη παρεξετάζων ἑτέροις, ταυτὶ πειράσομαι λέγειν, ἐκεῖνα προειπών. Πολλή τις ἐγένετο ἐν τοῖς ἀρχαίοις ἐπιθυμία καὶ πρόνοια τοῦ καλῶς ἁρμόττειν τὰ ὀνόματα ἔν τε μέτροις καὶ δίχα μέτρων, καὶ πάντες, ὅσοι σπουδαίας ἐβουλήθησαν ἐξενεγκεῖν γραφάς, οὐ μόνον ἐζήτησαν ὀνομάσαι τὰ νοήματα καλῶς, ἀλλὰ καὶ αὐτὰ τὰ ὀνόματα εὐκόσμῳ συνθέσει περιλαβεῖν· πλὴν οὐ τὴν αὐτήν γε πάντες ἐπετήδευσαν ἁρμονίαν, ὥστʼ οὐδὲ κατὰ τὰς αὐτὰς ἦλθον ἅπαντες ὁδούς. τούτου δʼ αἰτίας οἴομαι γενέσθαι πολλάς. πρώτην μὲν τὴν ἑκάστου φύσιν, ἧ ἄλλοι πρὸς ἄλλα πεφύκαμεν εὖ, δευτέραν δὲ τὴν ἐκ λόγου καὶ προαιρέσεως ἐμφυομένην δόξαν, δι’ἣν τὰ μὲν ἀσπαζόμεθα, τοῖς δʼ ἐπαχθόμεθα, τρίτην δὲ τὴν ἐκ συνηθείας χρονίου κατασκευαζομένην ὑπόληψιν ὡς σπουδῆς ἀξίων, ὧν ἂν τοὺς ἐθισμοὺς λάβωμεν, τετάρτην ἔτι τὴν πρὸς οὓς ἂν φι| λοτιμούμενοι τυγχάνωμεν, [*](2 ταύτην] τά| την B sed ταύτην in mg, ταύτην παρὰ ταύ- την P κεχώρικε P 4 δὴ] δὲ Krüger 5 ἀξιονχρέοις P 6 ἔχει εἰπει P 7 ἁρμονίας B 9 ταυτὶ Sadaeus: ταύτη 12 ὅσοι Krüger: οι supra addito ὅσ M οἱ BP οἳ v 15 τὰ ὀνό- ματα addidi ἐν κόσμῳ B 16 ὡς Usener ὥστε BP 17 ελθον B) [*](18 οἶομαι B γεναίσθαι P πρώτην Krüger: πρῶτον 19 εὖ] οὖ P 21 ἐπαχθόμεθα Vliet: ἀπεχθόμεθα 23 σπουδῆς] που- δᾶς B ἐθισμορ B 24 ἔτι Sylburgius: ἐπὶ πρὸς οὓς ἂν mg Bodl: προσοῦσαν τυγχάνωμεν Krüger: τυγχάνομεν )

209
ὁποῖʼ ἄττα ἂν ἐκεῖνοι ζηλῶσιν, ἀναφοράν τε καὶ μίμησιν· ἔχοι δʼ ἂν τις καὶ ἄλλα λέγειν, ἀλλὰ ἐγὼ τὰ φανερώτατα εἰπὼν ἐῶ τὰ λοιπά. ὅθεν οἳ μὲν τὴν εὐσταθῆ καὶ βαρεῖαν καὶ αὐστηρὰν καὶ φιλάρχαιον καὶ σεμνὴν καὶ φεύγουσαν ἅπαν τὸ κομψὸν ἐπιτηδεύουσιν ἁρμονίαν, οἲ δὲ τὴν γλαφυρὰν καὶ λιγυρὰν καὶ θεατρικὴν καὶ πολὺ τὸ κομψὸν καὶ μαλακὸν ἐπιφαίνουσαν, ἧ πανηγύρεις τε κηλοῦνται καὶ ὁ συμφορητὸς ὄχλος, οἳ δὲ συνθέντες ἀφʼ ἑκατέρας τὰ χρησιμώτατα τὴν μικτὴν καὶ μέσην ἐζήλωσαν ἀγωγήν.