De victu attenuante

Galen

Galenus, De Victu Attenuante, Kalbfleisch, Teubner, 1898

τρέφουσι δ’ οὗτοι φανερῶς τὰ σώματα τῶν πινόντων, καὶ οἶδά τινας τῶν ἐπιχωρίων [*](5—12 O 345, 5—11) [*](1 ἐξ αὐτοῦ ὠνεῖσθαι G: ipsa emere v: emere ca pd 2 σπουδάζεσθαι supra vers. m. pr., πιπράσκεσθαι in versu G: habeantur studio (cure v) L 4 convivia L 5 sacrificia L) [*](5 6 πλήσμιός ἐστι (praeced. ὁ οἶνος) Ο: repletionalia sunt L: at hiat πλήσμιοί <εἰσι> 6 δία | διαχωρήσεις G 8 αὐτῶν αὐταῖς G : om. LO καὶ μεσάραιον delevi: om. LO 9 μένουσι G : ἐμμένει Ο: immorantur pd: permanent v: fort, ἐμμένουσι) [*](12 πινόμεν G: bibta pd: cum . . bibuntur v <οὐκ ὀλίγος> om. G : non paucum L 12. 18 in egis L: ἐν γαῖς G : cf. XV 645, 10) [*](15 Περπερίναν cf. XV 645, 10 VI 800, 11. 16 804, 18 337 15 (unde corr. X 833, 16) 20 πινόντων G: bibentium v: famescentium (= πεινώντων) pd)

33
νεανίσκων τῶν ἀμφὶ παλαίστραν ἐχόντων εἰς εὐεξίαν αὐτοῖς προσχρωμένους οὐδὲν ἧττον χοιρείων κρεῶν ἐδωδῆς.

Ἀλλὰ γὰρ οὗτοι ἐναντιώτατοι τῇδε τῇ διαίτῃ, καὶ οὐ χρὴ μέμφεσθαι τὸν λόγον ὧς ἄλλα μὲν ἐπαγγειλάμενον, ἄλλα δὲ διδάσκειν ἐπιχειροῦντα· χρὴ γὰρ οὐ τὰ λεπτύνοντα μεταδιώκειν μόνον ἀλλὰ καὶ φεύγειν τὰ παχύνοντα τὸν λεπτυνούσῃ διαίτη καλῶς χρήσασθαι προαιρούμενον.

οὕτω τοι καὶ αὐτὴν ὅλην τὴν ἰατρικὴν οὐχ ὑγιεινῶν μόνον ἀλλά καὶ νοσωδῶν ἐπιστήμην εἷναί φαμεν, καὶ οὐχ ἧττόν γε νοσ.ωδῶν ἢ ὑγιεινῶν· καὶ γὰρ οὐδ’ <ἂν> βλάπτοιτό τις ἧττον ἐκ τοῦ τοῖς νοσώδεσιν ἢ ἀπέχεσθαι τῶν ὑγιεινῶν.

ἁπάντων οὖν ἐπιστήμην ἔχειν προσήκει τὸν καλῶς θατέρῳ γένει προσχρησόμενον, ἀλλὰ τῶν μὲν πρώτων τε καὶ δι’ †αὐτὴν <* * * * *> αἱρετὴν· ἔστι δὲ καὶ τρίτον τι γυιὸς <μέσον> ἀμφοῖν, ὃ μήτ’ ὠφελεῖ βλάπτει, καὶ χρὴ τοῦτο γινὠσκειν οὐτ’ εῖς αἵρεσιν ὑγιεινὸν οὔτ’ εἰς βλάβην νοσῶδες· ἀλλ’ εἰ μὲν παρείη ποτέ, [καὶ] <μὴ> μάτην αὐτοί φύγωμεν ὧς βλάπτον, εἰ δ’ ἀπείη, μὴ μάτην αὐτὸ ζητῶμεν ὧς ὠφελοῦν.

ἐν τούτω τῷ γένει καὶ πρὸς τούς κάμνοντάς εἰσι χάριτες τοῖς ἰατροῖς· τὸ μὲν γάρ βλαβερὸν αἰτοῦσιν αὐτοῖς οὐκ ἂν τις συγχωρήσειεν, ὥσπερ οὐδ’ εἰ φύγοιεν τὸ συμφέρον, τὰ δ’ οὐδέτερα καὶ φεύγουσι καὶ διώκουσι τοῖς [*](2 χοιρέων G 3 ἐδωδῆς] hic desinunt versiones latinae 11 f G 12 οὐδ’ ἂν scripsi: οὐδὲ G 16 αὐτὴν potius quam αὐτὰ G: sensus hie fere τῶν μὲν πρώτων τε καὶ δι’ αὐτά, <τῶν δ’ ὧς βλαπτόντων τὰ> αἱρετά 17 <μέσον> addidi coll. 19 an ὑγιεινὸν <ὂν>? cf. § 53 20 <μὴ> scripsi: φύγομεν G: fort. φεύγωμεν 24 φύγειεν G )

34
κάμνουσι συγχωρητέον σκοπὸν ἐν αὐτοῖς οὐ τὴν ὠφέλειαν ἢ τὴν βλάβην ὥσπερ ἐν τοῖς ὑγιεινοῖς τε καὶ νοσώδεσιν, ἀλλὰ τὴν ἐπιθυμίαν τοῦ κάμνοντος ποιούμενον.

ἔστι δ’ οὐχ ἀπλῶς μία φύσις ἐδεσμάτων ἢ πομάτων ἢ ὅλως διαιτημάτων ὑγιεινὴ καὶ νοσώδης καὶ οὐδετέρα, ἀλλ’ ἐν τῷ πρός τι πάντα τὰ τοιαῦτα λέγεται· ὧν οὑν ἐμνημόνευσα κατ’ ἀρχὰς τοῦδε τοῦ λόγου νοσημάτων, ὑγιεινὴ μὲν ἡ λεπτύνουσα δίαιτα, νοσώδης δ’ ἡ παχύνουσα, μέση δ’ ἀμφοῖν ᾗ μηδέτερον ὑπάρχει σαφῶς, ἀλλ’ ὧς ἂν διακείμενα παραλάβῃ τὰ ἐν τῷ σώματι, τοιαῦτα φυλάττει.

Καὶ δὴ τούτων οὕτως ἐχόντων αὖθις ἐπὶ τὸ προκείμενον ἰτέον. ἐν δὲ τῷ καθόλου γνωστέον, ὥσπερ ἐπὶ θώρακός τε καὶ πνεύμονος οἶ γλυκεῖς τῶν οἴνων ἄμα τινὶ τῶν λεπτυνόντων φαρμάκων ἐκκαθαίρουσι τοὺς παχεῖς καὶ γλίσχρους χυμοὺς καὶ φλεγματώδεις, οὕτως ἐν οἷς ἧπαρ ἢ σπλὴν μέγας ὑπάρχει, μείζονα τὴν ἀπ’ αὐτῶν βλάβην τῆς ὡφελείας γίνεσθαι· ἀθρόα γὰρ ἐπὶ τῶν σπλάγχνων τούτων ὁλκὴ τῶν εἰς τὴν κοιλίαν καταποθέντων γίνεται, καὶ ταύτῃ σφηνοῦται ταχέως ἐν τοῖς πέρασι τῶν ἀγγείων καὶ μᾶλλον καθ’ ἧπαρ, ἔνθα συνάπτουσιν αἶ ἀπὸ τῶν πυλῶν φλέβες ταῖς ἀπὸ τῆς κοίλης.

οὔτ’ οὖν φλεγμαίνουσιν οὔτε σκιρρουμένοις οὔτ’ ἐμπεφραγμένοις τὰ στενὰ στόματα τῶν ἀγγείων τοῖς σπλάγχνοις οὐδὲν τῶν γλυκέων ἐπιτήδειον, οὐδ’ οὖν οὐδ’ αὐτὸ τὸ μέλι καίτοι τμητικῆς ὑπάρχον δυνάμεως, ἀλλὰ καὶ τούτου τὸ σφοδρὸν τῆς γλυκύτητος [*](1 post συγχωρητέον add. αὐτοῖς· G, del. G 1 3 ποιούμενος G : cf. XV 543, 11s. VI 85, 2 8. 223, 4 s. 10 διακείμενα G1)

35
ὄξους ἐπιμιξίᾳ κολάζουσι.