De Virtutibus

τὸ γὰρ ἐπιεικὲς καὶ ἥμερον οὐκ ἐν ταῖς πρὸς ἀνθρώπους αὐτὸ μόνον ἱδρύεται κοινωνίαις, ἀλλ’ [*](1 μετάστασιν HP (v) εἶτ’ SH (v) τὰ om. Α 2 τὴν] τά πρὸς S κατοικίαν H ἀριθμῶ̣] τόν ἀριθμδν S 2. 3 ἀριθμῷ δώδεκα seclusi 3 τῶν om. F φυλάρχων AH1P κατακλίσεως CG2 ἅς] αἰ A 4 πιστεύω Α ὅτε θεὸς SCG2G1; ὅ δὲ θεὸς AFHP (v) 5 ὑπέρ ὧν τε S: υιπἑρ ὧν CH’1, ὑπὲρ δὲ ὧν G^H^ (v), καὶ ὑπὲρ (ov AG^, οὗπερ (sic) F 6 verba αὶτήσεις-ἡ ψυχή (9) om. S nec Philonea esse existimo 7 ὅπως] ὅταν Α 8 ὐπαρχθῶσιν (sic) CG1 αὐτοῖς FG1H2: αὐτῶ CG1HΡ, τῷ Λ 9 μώσης γὰρ μόνος transp. F Μωυσῆμθεῖα om. S 10 ἔχειν S: ἕξειν ceteri (v) 11 τῆς] τῶν F δὴ S: ἡ ceteri (v) 12 ἀπέφαινεν S, ἀπέφανεν AH១P εἶχεν S: ἔσχεν ceteri (v) 13 κέκτητο S: ἐκέκτητο ceteri (v) 14 πηγὰς ἀεννάους S: ἀεννάους (ἀενάους C) πηγὰς ceteri (v) μέν οὔσας S: μενούσας ceteri 15 οἰκέταις· οἰκέται Α ἀρύτεσθαι G’, ἀρὐττεσθαι CAH1P: ἀρύεσθαι SFG2H2 (v) 17 τμ̀φύσεως (18) om. F φιλανθρωπίας] σοφίας Α 17.18 καὶ κοινωνίας S: 8 om. ceteri (v) 18 f; Α: οἷς ceteri (v) καὶ δι’ S: καὶ AG-^HP, κατ’ G1, πρὸς C (v) εὐμοιρίας AH1P 19 λογίων S: βιβλίων, βίβλων ceteri (v) δ’ F 20 εἰ καὶ CAG2: καὶ εἰ ceteri (v) 21 γὰρ] γοῦν CAG2 22 αὐτό CG2: αὐτῶ ceteri (Turn.) ἱδρύεται S: Τδρυται ceteri (Turn.)) [*](2 sq. Deut. cap. 33.)

Ἀπαγορεύει τοίνυν ἀδελφῷ δανείζειν, ἀδελφὸν ὀνομάζων οὐ μόνον τὸν ἐκ τῶν αὐτῶν φύντα γονέων, ἀλλὰ καὶ ὃς ἂν ἀστὸς καὶ ὁμόφυλος ᾖ, τόκους ἐπὶ χρήμασιν οὐ δικαιῶν ἐκλέγειν ὡς ἀπὸ θρεμμάτων ἔγγονα.

καὶ προτρέπει μὴ διὰ τοῦτ’ ἀναδύεσθαι καὶ συμβάλλειν ὀκνηρότερον, ἀλλ’ ἀνειμέναις χερσὶ καὶ γνώμαις μάλιστα μὲν χαρίζεσθαι τοῖς δεομένοις, λογιζομένους ὅτι καὶ ἡ χάρις τρόπον τινὰ δάνειόν ἐστιν, ἀποδοθησόμενον ἐν καιρῷ βελτίονι ἄνευ ἀνάγκης ἑκουσίῳ διαθέσει τοῦ λαβόντος, εἰ δὲ μὴ βούλοιντο δωρεῖσθαι, κιχράναι γοῦν ἑτοιμότατα καὶ προθυμότατα, μηδὲν ἔξω τῶν ἀρχαίων ἀποληψομένους.

οὕτως γὰρ οὔθ’ οἱ πένητες ἔμελλον ἀπορώτεροι γίνεσθαι, πλείονα ὧν ἔλαβον εἰσφέρειν ἀναγκαζόμενοι, οὔθ’ οἱ συμβάλλοντες ἀδικεῖσθαι, ἃ προήκαντο μόνα κομιζόμενοι· καίτοι γε οὐ μόνα· σὺν γὰρ τοῖς ἀρχαίοις ἀντὶ τόκων οὓς [*](1 ἀναχεῖ Mang. : ἀνάχει S, ἀνέχει ceteri αὐτδν G2H1, αὑτὸν G1P, ἑαυτὸν A τε] γε AG1HP (Turn.) τῶν om. S 2 δένδρων ἰδέας SA (εἰὸἐας S): ἰδέας δένδρων ceteri (v) a δὲ — ἀνθρώπων (4) om. F 3 ποιησάμενον CG2: ποιησάμενος AG1H1P, ποιησαμένοις SH2; ποιησαμένους v ἀπὸ S 5 tit. περὶ τοῦ μὴ δεῖν τόκον ἀπαιτεῖν ἀδελφόν add. S mg G2 6 τὸν] τὴν Richt. Tauchn. γονέων om. S ὃς] ὡς G2, οἷος Α ἀστὸς] αὐτὸς F 6. 7 καὶ ὁμόφυλος S: ἢ ὁμόφυλος ceteri (v) 7 ᾖ] ἡ F post τόκους add. γὰρ G’ δικαιῶν Mang. (Clem. Α1.): δικαίων G-’, δίκαιον ceteri ἐκλέγειν] ἀμέλγειν mg Η 8 τοῦτ’ S: τοῦτο ceteri 10 δάνειον] δαιμόνιον S ἐστιν S: om. ceteri (v) 11 ἄνευ add. Mang. 12 δέ om. F μὴ S: καὶ μὴ ceteri (sic Turn. Mang., μὴ om. Richt. Tauchn.) βούλοιντο G’ : βούλωνται S, βοὐλητο G1, βούλοιτο ceteri 13 ἀπͅοληΦ̣όμενο,́ Α οὕτως SClΗ2-’: οὕτω ceteri 14 ἀπορώτεροι S: ἀπορώτατοι ceteri (v) γίνεσθαι FG1P 15 συμβάλλοντες SCG1: συμβαλόντες ceteri (v) προήκαντο S: προσῆκε ceteri (Turn.) μὁνμκοινωνίν (289,2) S: om. ceteri (Turn.)) [*](5 Exod. 22,25. Lev. 25,36. 37. Deut. 23,19. d. loseph. Ant. lud. IV § 266.. 5 sqq. Clem. Ale.v. Strom. II 18 p.473 P. περί τε τῆς μεταδόσεως καὶ κοινωνίας πολλῶν ὄντων ἀπόχρη μόνον τοῦτο ἕπειν, ὅτι ὁ νόμος ἀπαγορεύει ἀδελφῷ δανείζεινι ἀδελφὸν ὀνομάζων οὐ μόνον τὸν ἐκ τῶν αὐτῶν φύντα γονέων, ἀλλὰ καὶ ὃς ἄν ὁμόφυλος ῇ, ὁμογνώμων ἁ καὶ τ(υ αὐτοῦ λόγου κεκοινωνηκώς, οὐ δικαιῶν ἐκλέγειν τόκους ἐπὶ χρήμασιν, ἀλλὰ ἀνειἀνειμέναις χερσὶ καὶ γνώμαις χαρίζεσθαι τοῖς δεομένοις· θεὸς γὰρ ὁ κτίστης τοιᾶσδε χάριτος· ἤδη δὲ ὁ μεταδοτικὸς καὶ τόκους ἀξιολόγους λαμβάνει τἄ τιμιώτατα τῶν ἐν ἀνθρώποις, ὁμερότητα, χρηστότητα, μεγαλόνοιαν, εὐφημίαν, εὔκλειαν.)

ἀπορώτατος μὲν οὖν καὶ ὁ μέγας βασιλεὺς ἀναφανεῖται κατὰ σύγκρισιν μιᾶς ἀρετῆς· τοῦ μὲν γὰρ ὁ πλοῦτος ἄψυχος ἐν ταμείοις καὶ μυχοῖς γῆς κατορωρυγμένος, ἀρετῆς δ’ ἐν ψυχῆς τῷ ἡγεμονικῷ· μεταποιεῖται δὲ αὐτοῦ καὶ τὸ καθαρώτατον τῆς οὐσίας, οὐρανός, καὶ ὁ γεννητὴς τῶν συμπάντων θεός. ἔτι τοίνυν τὴν ὀβολοστατῶν καὶ τοκογλύφων εὔπορον ἀπορίαν ἐν λόγῳ θετέον τῶν πολυχρύσων δοκούντων εἶναι βασιλέων οὐδ’ ὄναρ ἑωρακότων τὸν βλέποντα πλοῦτον;

εἰσὶ δ’ οἳ τοσαύτῃ κέχρηνται μοχθηρίας ὑπερβολῇ, ὥστε οὐκ ἔχοντες ἀργύριον τροφὰς δανείζουσιν ὡς πλείους ὧν ἔδοσαν αὖθις κομιζόμενοι. ταχύ γ’ ἂν οὗτοι μεταιτοῦσιν ἔρανον παράσχοιεν λιμὸν ἐν εὐθηνίᾳ καὶ εὐετηρίᾳ κατασκευάζοντες καὶ τὴν ἀθλίων ἀνθρώπων γαστρὸς ἔνδειαν προσοδευόμενοι καὶ μόνον οὐκ ἐπὶ τρυτάνης ἱστάντες σιτία καὶ ποτά, μὴ καθέλκῃ ῥοπή.

τοῖς οὖν μεθέξουσι τῆς καθ’ αὑτὸν ἱερᾶς πολιτείας ἀναγκαίως παραγγέλλει τὰς ἰδέας τῶν τοιούτων πόρων ἐκτρέπεσθαι· δουλοπρεποῦς γὰρ καὶ σφόδρα ἀνελευθέρου ψυχῆς τὰ ἐπιτηδεύματα μεταβεβληκυίας εἰς ἀγριότητα καὶ θηρίων φύσιν.