Odyssey
Homer
Homer. The Odyssey, Volume 1-2. Murray, A. T. (Augustus Taber), editor. London: William Heinmann; New York: G.P. Putnam's Sons, 1919.
- νοστῆσαι Ὀδυσῆα πολύφρονα ὅνδε δόμονδε.
- κόψε δʼ ἀνασχόμενος σχίζῃ δρυός, ἣν λίπε κείων·
- τὸν δʼ ἔλιπε ψυχή. τοὶ δʼ ἔσφαξάν τε καὶ εὗσαν·
- αἶψα δέ μιν διέχευαν· ὁ δʼ ὠμοθετεῖτο συβώτης,
- πάντων ἀρχόμενος μελέων, ἐς πίονα δημόν,
- καὶ τὰ μὲν ἐν πυρὶ βάλλε, παλύνας ἀλφίτου ἀκτῇ,
- μίστυλλόν τʼ ἄρα τἆλλα καὶ ἀμφʼ ὀβελοῖσιν ἔπειραν,
- ὤπτησάν τε περιφραδέως ἐρύσαντό τε πάντα,
- βάλλον δʼ εἰν ἐλεοῖσιν ἀολλέα· ἂν δὲ συβώτης
- ἵστατο δαιτρεύσων· περὶ γὰρ φρεσὶν αἴσιμα ᾔδη.
- καὶ τὰ μὲν ἕπταχα πάντα διεμοιρᾶτο δαΐζων·
- τὴν μὲν ἴαν νύμφῃσι καὶ Ἑρμῇ, Μαιάδος υἱεῖ,
- θῆκεν ἐπευξάμενος, τὰς δʼ ἄλλας νεῖμεν ἑκάστῳ·
- νώτοισιν δʼ Ὀδυσῆα διηνεκέεσσι γέραιρεν
- ἀργιόδοντος ὑός, κύδαινε δὲ θυμὸν ἄνακτος·
- καί μιν φωνήσας προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
- αἴθʼ οὕτως, Εὔμαιε, φίλος Διὶ πατρὶ γένοιο
- ὡς ἐμοί, ὅττι τε τοῖον ἐόντʼ ἀγαθοῖσι γεραίρεις.
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφης, Εὔμαιε συβῶτα·
- ἔσθιε, δαιμόνιε ξείνων, καὶ τέρπεο τοῖσδε,
- οἷα πάρεστι· θεὸς δὲ τὸ μὲν δώσει, τὸ δʼ ἐάσει,
- ὅττι κεν ᾧ θυμῷ ἐθέλῃ· δύναται γὰρ ἅπαντα.
- ἦ ῥα καὶ ἄργματα θῦσε θεοῖς αἰειγενέτῃσι,
- σπείσας δʼ αἴθοπα οἶνον Ὀδυσσῆϊ πτολιπόρθῳ
- ἐν χείρεσσιν ἔθηκεν· ὁ δʼ ἕζετο ᾗ παρὰ μοίρῃ.
- σῖτον δέ σφιν ἔνειμε Μεσαύλιος, ὅν ῥα συβώτης
- αὐτὸς κτήσατο οἶος ἀποιχομένοιο ἄνακτος,
- νόσφιν δεσποίνης καὶ Λαέρταο γέροντος·
- πὰρ δʼ ἄρα μιν Ταφίων πρίατο κτεάτεσσιν ἑοῖσιν.
- οἱ δʼ ἐπʼ ὀνείαθʼ ἑτοῖμα προκείμενα χεῖρας ἴαλλον.
- αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιος καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον ἕντο,
- σῖτον μέν σφιν ἀφεῖλε Μεσαύλιος, οἱ δʼ ἐπὶ κοῖτον
- σίτου καὶ κρειῶν κεκορημένοι ἐσσεύοντο.
- νὺξ δʼ ἄρʼ ἐπῆλθε κακὴ σκοτομήνιος, ὗε δʼ ἄρα Ζεὺς
- πάννυχος, αὐτὰρ ἄη Ζέφυρος μέγας αἰὲν ἔφυδρος.
- τοῖς δʼ Ὀδυσεὺς μετέειπε, συβώτεω πειρητίζων,
- εἴ πώς οἱ ἐκδὺς χλαῖναν πόροι, ἤ τινʼ ἑταίρων
- ἄλλον ἐποτρύνειεν, ἐπεί ἑο κήδετο λίην·
- κέκλυθι νῦν, Εὔμαιε καὶ ἄλλοι πάντες ἑταῖροι,
- εὐξάμενός τι ἔπος ἐρέω· οἶνος γὰρ ἀνώγει
- ἠλεός, ὅς τʼ ἐφέηκε πολύφρονά περ μάλʼ ἀεῖσαι
- καί θʼ ἁπαλὸν γελάσαι, καί τʼ ὀρχήσασθαι ἀνῆκε,
- καί τι ἔπος προέηκεν ὅ περ τʼ ἄρρητον ἄμεινον.
- ἀλλʼ ἐπεὶ οὖν τὸ πρῶτον ἀνέκραγον, οὐκ ἐπικεύσω.
- εἴθʼ ὣς ἡβώοιμι βίη τέ μοι ἔμπεδος εἴη,
- ὡς ὅθʼ ὑπὸ Τροίην λόχον ἤγομεν ἀρτύναντες.
- ἡγείσθην δʼ Ὀδυσεύς τε καὶ Ἀτρεΐδης Μενέλαος,
- τοῖσι δʼ ἅμα τρίτος ἄρχον ἐγών· αὐτοὶ γὰρ ἄνωγον.
- ἀλλʼ ὅτε δή ῥʼ ἱκόμεσθα ποτὶ πτόλιν αἰπύ τε τεῖχος,
- ἡμεῖς μὲν περὶ ἄστυ κατὰ ῥωπήϊα πυκνά,
- ἂν δόνακας καὶ ἕλος, ὑπὸ τεύχεσι πεπτηῶτες
- κείμεθα. νὺξ δʼ ἄρʼ ἐπῆλθε κακὴ Βορέαο πεσόντος,
- πηγυλίς· αὐτὰρ ὕπερθε χιὼν γένετʼ ἠΰτε πάχνη,
- ψυχρή, καὶ σακέεσσι περιτρέφετο κρύσταλλος.
- ἔνθʼ ἄλλοι πάντες χλαίνας ἔχον ἠδὲ χιτῶνας,
- εὗδον δʼ εὔκηλοι, σάκεσιν εἰλυμένοι ὤμους·
- αὐτὰρ ἐγὼ χλαῖναν μὲν ἰὼν ἑτάροισιν ἔλειπον
- ἀφραδίῃς, ἐπεὶ οὐκ ἐφάμην ῥιγωσέμεν ἔμπης,
- ἀλλʼ ἑπόμην σάκος οἶον ἔχων καὶ ζῶμα φαεινόν.
- ἀλλʼ ὅτε δὴ τρίχα νυκτὸς ἔην, μετὰ δʼ ἄστρα βεβήκει,
- καὶ τότʼ ἐγὼν Ὀδυσῆα προσηύδων ἐγγὺς ἐόντα
- ἀγκῶνι νύξας· ὁ δʼ ἄρʼ ἐμμαπέως ὑπάκουσε·
- διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχανʼ Ὀδυσσεῦ,
- οὔ τοι ἔτι ζωοῖσι μετέσσομαι, ἀλλά με χεῖμα
- δάμναται· οὐ γὰρ ἔχω χλαῖναν· παρά μʼ ἤπαφε δαίμων
- οἰοχίτωνʼ ἔμεναι· νῦν δʼ οὐκέτι φυκτὰ πέλονται.
- ὣς ἐφάμην, ὁ δʼ ἔπειτα νόον σχέθε τόνδʼ ἐνὶ θυμῷ,
- οἷος κεῖνος ἔην βουλευέμεν ἠδὲ μάχεσθαι·
- φθεγξάμενος δʼ ὀλίγῃ ὀπί με πρὸς μῦθον ἔειπε·
- σίγα νῦν, μή τίς σευ Ἀχαιῶν ἄλλος ἀκούσῃ.
- ἦ καὶ ἐπʼ ἀγκῶνος κεφαλὴν σχέθεν εἶπέ τε μῦθον·
- κλῦτε, φίλοι· θεῖός μοι ἐνύπνιον ἦλθεν ὄνειρος.
- λίην γὰρ νηῶν ἑκὰς ἤλθομεν· ἀλλά τις εἴη
- εἰπεῖν Ἀτρεΐδῃ Ἀγαμέμνονι, ποιμένι λαῶν,
- εἰ πλέονας παρὰ ναῦφιν ἐποτρύνειε νέεσθαι.
- ὣς ἔφατʼ, ὦρτο δʼ ἔπειτα Θόας, Ἀνδραίμονος υἱός,
- καρπαλίμως, ἀπὸ δὲ χλαῖναν θέτο φοινικόεσσαν,
- βῆ δὲ θέειν ἐπὶ νῆας· ἐγὼ δʼ ἐνὶ εἵματι κείνου
- κείμην ἀσπασίως, φάε δὲ χρυσόθρονος Ἠώς.
- ὣς νῦν ἡβώοιμι βίη τέ μοι ἔμπεδος εἴη·
- δοίη κέν τις χλαῖναν ἐνὶ σταθμοῖσι συφορβῶν,
- ἀμφότερον, φιλότητι καὶ αἰδοῖ φωτὸς ἑῆος·
- νῦν δέ μʼ ἀτιμάζουσι κακὰ χροῒ εἵματʼ ἔχοντα.
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφης, Εὔμαιε συβῶτα·
- ὦ γέρον, αἶνος μέν τοι ἀμύμων, ὃν κατέλεξας,
- οὐδέ τί πω παρὰ μοῖραν ἔπος νηκερδὲς ἔειπες·
- τῷ οὔτʼ ἐσθῆτος δευήσεαι οὔτε τευ ἄλλου,
- ὧν ἐπέοιχʼ ἱκέτην ταλαπείριον ἀντιάσαντα,
- νῦν· ἀτὰρ ἠῶθέν γε τὰ σὰ ῥάκεα δνοπαλίξεις.
- οὐ γὰρ πολλαὶ χλαῖναι ἐπημοιβοί τε χιτῶνες
- ἐνθάδε ἕννυσθαι, μία δʼ οἴη φωτὶ ἑκάστῳ.
- αὐτὰρ ἐπὴν ἔλθῃσιν Ὀδυσσῆος φίλος υἱός,
- αὐτός τοι χλαῖνάν τε χιτῶνά τε εἵματα δώσει,
- πέμψει δʼ ὅππῃ σε κραδίη θυμός τε κελεύει.
- ὣς εἰπὼν ἀνόρουσε, τίθει δʼ ἄρα οἱ πυρὸς ἐγγὺς
- εὐνήν, ἐν δʼ ὀΐων τε καὶ αἰγῶν δέρματʼ ἔβαλλεν.
- ἔνθʼ Ὀδυσεὺς κατέλεκτʼ· ἐπὶ δὲ χλαῖναν βάλεν αὐτῷ
- πυκνὴν καὶ μεγάλην, ἥ οἱ παρεκέσκετʼ ἀμοιβάς,
- ἕννυσθαι ὅτε τις χειμὼν ἔκπαγλος ὄροιτο.
- ὣς ὁ μὲν ἔνθʼ Ὀδυσεὺς κοιμήσατο, τοὶ δὲ παρʼ αὐτὸν
- ἄνδρες κοιμήσαντο νεηνίαι· οὐδὲ συβώτῃ
- ἥνδανεν αὐτόθι κοῖτος, ὑῶν ἄπο κοιμηθῆναι,
- ἀλλʼ ὅ γʼ ἄρʼ ἔξω ἰὼν ὡπλίζετο· χαῖρε δʼ Ὀδυσσεύς,
- ὅττι ῥά οἱ βιότου περικήδετο νόσφιν ἐόντος.
- πρῶτον μὲν ξίφος ὀξὺ περὶ στιβαροῖς βάλετʼ ὤμοις,
- ἀμφὶ δὲ χλαῖναν ἑέσσατʼ ἀλεξάνεμον, μάλα πυκνήν,
- ἂν δὲ νάκην ἕλετʼ αἰγὸς ἐϋτρεφέος μεγάλοιο,
- εἵλετο δʼ ὀξὺν ἄκοντα, κυνῶν ἀλκτῆρα καὶ ἀνδρῶν.
- βῆ δʼ ἴμεναι κείων ὅθι περ σύες ἀργιόδοντες
- πέτρῃ ὕπο γλαφυρῇ εὗδον, Βορέω ὑπʼ ἰωγῇ.
- ἡ δʼ εἰς εὐρύχορον Λακεδαίμονα Παλλὰς Ἀθήνη
- ᾤχετʼ, Ὀδυσσῆος μεγαθύμου φαίδιμον υἱὸν
- νόστου ὑπομνήσουσα καὶ ὀτρυνέουσα νέεσθαι.
- εὗρε δὲ Τηλέμαχον καὶ Νέστορος ἀγλαὸν υἱὸν
- εὕδοντʼ ἐν προδόμῳ Μενελάου κυδαλίμοιο,
- ἦ τοι Νεστορίδην μαλακῷ δεδμημένον ὕπνῳ·
- Τηλέμαχον δʼ οὐχ ὕπνος ἔχε γλυκύς, ἀλλʼ ἐνὶ θυμῷ
- νύκτα διʼ ἀμβροσίην μελεδήματα πατρὸς ἔγειρεν.
- ἀγχοῦ δʼ ἱσταμένη προσέφη γλαυκῶπις Ἀθήνη·
- Τηλέμαχʼ, οὐκέτι καλὰ δόμων ἄπο τῆλʼ ἀλάλησαι,
- κτήματά τε προλιπὼν ἄνδρας τʼ ἐν σοῖσι δόμοισιν
- οὕτω ὑπερφιάλους· μή τοι κατὰ πάντα φάγωσι
- κτήματα δασσάμενοι, σὺ δὲ τηϋσίην ὁδὸν ἔλθῃς.
- ἀλλʼ ὄτρυνε τάχιστα βοὴν ἀγαθὸν Μενέλαον
- πεμπέμεν, ὄφρʼ ἔτι οἴκοι ἀμύμονα μητέρα τέτμῃς.
- ἤδη γάρ ῥα πατήρ τε κασίγνητοί τε κέλονται
- Εὐρυμάχῳ γήμασθαι· ὁ γὰρ περιβάλλει ἅπαντας
- μνηστῆρας δώροισι καὶ ἐξώφελλεν ἔεδνα·
- μή νύ τι σεῦ ἀέκητι δόμων ἐκ κτῆμα φέρηται.
- οἶσθα γὰρ οἷος θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι γυναικός·
- κείνου βούλεται οἶκον ὀφέλλειν ὅς κεν ὀπυίῃ,
- παίδων δὲ προτέρων καὶ κουριδίοιο φίλοιο
- οὐκέτι μέμνηται τεθνηκότος οὐδὲ μεταλλᾷ.
- ἀλλὰ σύ γʼ ἐλθὼν αὐτὸς ἐπιτρέψειας ἕκαστα
- δμῳάων ἥ τίς τοι ἀρίστη φαίνεται εἶναι,
- εἰς ὅ κέ τοι φήνωσι θεοὶ κυδρὴν παράκοιτιν.
- ἄλλο δέ τοί τι ἔπος ἐρέω, σὺ δὲ σύνθεο θυμῷ.
- μνηστήρων σʼ ἐπιτηδὲς ἀριστῆες λοχόωσιν
- ἐν πορθμῷ Ἰθάκης τε Σάμοιό τε παιπαλοέσσης.
- ἱέμενοι κτεῖναι, πρὶν πατρίδα γαῖαν ἱκέσθαι.
- ἀλλὰ τά γʼ οὐκ ὀΐω· πρὶν καί τινα γαῖα καθέξει
- ἀνδρῶν μνηστήρων, οἵ τοι βίοτον κατέδουσιν.
- ἀλλὰ ἑκὰς νήσων ἀπέχειν εὐεργέα νῆα,
- νυκτὶ δʼ ὁμῶς πλείειν· πέμψει δέ τοι οὖρον ὄπισθεν
- ἀθανάτων ὅς τίς σε φυλάσσει τε ῥύεταί τε.
- αὐτὰρ ἐπὴν πρώτην ἀκτὴν Ἰθάκης ἀφίκηαι,
- νῆα μὲν ἐς πόλιν ὀτρῦναι καὶ πάντας ἑταίρους,
- αὐτὸς δὲ πρώτιστα συβώτην εἰσαφικέσθαι,
- ὅς τοι ὑῶν ἐπίουρος, ὁμῶς δέ τοι ἤπια οἶδεν.
- ἔνθα δὲ νύκτʼ ἀέσαι· τὸν δʼ ὀτρῦναι πόλιν εἴσω
- ἀγγελίην ἐρέοντα περίφρονι Πηνελοπείῃ,
- οὕνεκά οἱ σῶς ἐσσὶ καὶ ἐκ Πύλου εἰλήλουθας.
- ἡ μὲν ἄρʼ ὣς εἰποῦσʼ ἀπέβη πρὸς μακρὸν Ὄλυμπον,
- αὐτὰρ ὁ Νεστορίδην ἐξ ἡδέος ὕπνου ἔγειρεν
- λὰξ ποδὶ κινήσας, καί μιν πρὸς μῦθον ἔειπεν·
- ἔγρεο, Νεστορίδη Πεισίστρατε, μώνυχας ἵππους
- ζεῦξον ὑφʼ ἅρματʼ ἄγων, ὄφρα πρήσσωμεν ὁδοῖο.
- τὸν δʼ αὖ Νεστορίδης Πεισίστρατος ἀντίον ηὔδα·
- Τηλέμαχʼ, οὔ πως ἔστιν ἐπειγομένους περ ὁδοῖο
- νύκτα διὰ δνοφερὴν ἐλάαν· τάχα δʼ ἔσσεται ἠώς.
- ἀλλὰ μένʼ εἰς ὅ κε δῶρα φέρων ἐπιδίφρια θήῃ
- ἥρως Ἀτρείδης, δουρικλειτὸς Μενέλαος,
- καὶ μύθοις ἀγανοῖσι παραυδήσας ἀποπέμψῃ.
- τοῦ γάρ τε ξεῖνος μιμνήσκεται ἤματα πάντα
- ἀνδρὸς ξεινοδόκου, ὅς κεν φιλότητα παράσχῃ.
- ὣς ἔφατʼ, αὐτίκα δὲ χρυσόθρονος ἤλυθεν Ἠώς.
- ἀγχίμολον δέ σφʼ ἦλθε βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος,
- ἀνστὰς ἐξ εὐνῆς, Ἑλένης πάρα καλλικόμοιο.
- τὸν δʼ ὡς οὖν ἐνόησεν Ὀδυσσῆος φίλος υἱός,
- σπερχόμενός ῥα χιτῶνα περὶ χροῒ σιγαλόεντα
- δῦνεν, καὶ μέγα φᾶρος ἐπὶ στιβαροῖς βάλετʼ ὤμοις
- ἥρως, βῆ δὲ θύραζε, παριστάμενος δὲ προσηύδα
- Τηλέμαχος, φίλος υἱὸς Ὀδυσσῆος θείοιο·
- Ἀτρεΐδη Μενέλαε διοτρεφές, ὄρχαμε λαῶν,
- ἤδη νῦν μʼ ἀπόπεμπε φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν·
- ἤδη γάρ μοι θυμὸς ἐέλδεται οἴκαδʼ ἱκέσθαι.
- τὸν δʼ ἠμείβετʼ ἔπειτα βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος·
- Τηλέμαχʼ, οὔ τί σʼ ἐγώ γε πολὺν χρόνον ἐνθάδʼ ἐρύξω
- ἱέμενον νόστοιο· νεμεσσῶμαι δὲ καὶ ἄλλῳ
- ἀνδρὶ ξεινοδόκῳ, ὅς κʼ ἔξοχα μὲν φιλέῃσιν,
- ἔξοχα δʼ ἐχθαίρῃσιν· ἀμείνω δʼ αἴσιμα πάντα.
- ἶσόν τοι κακόν ἐσθʼ, ὅς τʼ οὐκ ἐθέλοντα νέεσθαι
- ξεῖνον ἐποτρύνει καὶ ὃς ἐσσύμενον κατερύκει.
- χρὴ ξεῖνον παρεόντα φιλεῖν, ἐθέλοντα δὲ πέμπειν.
- ἀλλὰ μένʼ εἰς ὅ κε δῶρα φέρων ἐπιδίφρια θείω
- καλά, σὺ δʼ ὀφθαλμοῖσιν ἴδῃς, εἴπω δὲ γυναιξὶ
- δεῖπνον ἐνὶ μεγάροις τετυκεῖν ἅλις ἔνδον ἐόντων.
- ἀμφότερον, κῦδός τε καὶ ἀγλαΐη καὶ ὄνειαρ,
- δειπνήσαντας ἴμεν πολλὴν ἐπʼ ἀπείρονα γαῖαν.
- εἰ δʼ ἐθέλεις τραφθῆναι ἀνʼ Ἑλλάδα καὶ μέσον Ἄργος,
- ὄφρα τοι αὐτὸς ἕπωμαι, ὑποζεύξω δέ τοι ἵππους,
- ἄστεα δʼ ἀνθρώπων ἡγήσομαι· οὐδέ τις ἡμέας
- αὔτως ἀππέμψει, δώσει δέ τι ἕν γε φέρεσθαι,
- ἠέ τινα τριπόδων εὐχάλκων ἠὲ λεβήτων,
- ἠὲ δύʼ ἡμιόνους ἠὲ χρύσειον ἄλεισον.
- τὸν δʼ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
- Ἀτρεΐδη Μενέλαε διοτρεφές, ὄρχαμε λαῶν,
- βούλομαι ἤδη νεῖσθαι ἐφʼ ἡμέτερʼ· οὐ γὰρ ὄπισθεν
- οὖρον ἰὼν κατέλειπον ἐπὶ κτεάτεσσιν ἐμοῖσιν·
- μὴ πατέρʼ ἀντίθεον διζήμενος αὐτὸς ὄλωμαι,
- ἤ τί μοι ἐκ μεγάρων κειμήλιον ἐσθλὸν ὄληται.
- αὐτὰρ ἐπεὶ τό γʼ ἄκουσε βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος,
- αὐτίκʼ ἄρʼ ᾗ ἀλόχῳ ἠδὲ δμῳῇσι κέλευσε
- δεῖπνον ἐνὶ μεγάροις τετυκεῖν ἅλις ἔνδον ἐόντων.
- ἀγχίμολον δέ οἱ ἦλθε Βοηθοΐδης Ἐτεωνεύς,
- ἀνστὰς ἐξ εὐνῆς, ἐπεὶ οὐ πολὺ ναῖεν ἀπʼ αὐτοῦ·
- τὸν πῦρ κῆαι ἄνωγε βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος
- ὀπτῆσαί τε κρεῶν· ὁ δʼ ἄρʼ οὐκ ἀπίθησεν ἀκούσας.
- αὐτὸς δʼ ἐς θάλαμον κατεβήσετο κηώεντα,
- οὐκ οἶος, ἅμα τῷ γʼ Ἑλένη κίε καὶ Μεγαπένθης.
- ἀλλʼ ὅτε δή ῥʼ ἵκανον ὅθι κειμήλια κεῖτο,
- Ἀτρεΐδης μὲν ἔπειτα δέπας λάβεν ἀμφικύπελλον,
- υἱὸν δὲ κρητῆρα φέρειν Μεγαπένθεʼ ἄνωγεν
- ἀργύρεον· Ἑλένη δὲ παρίστατο φωριαμοῖσιν,
- ἔνθʼ ἔσαν οἱ πέπλοι παμποίκιλοι, οὓς κάμεν αὐτή.
- τῶν ἕνʼ ἀειραμένη Ἑλένη φέρε, δῖα γυναικῶν,
- ὃς κάλλιστος ἔην ποικίλμασιν ἠδὲ μέγιστος,
- ἀστὴρ δʼ ὣς ἀπέλαμπεν· ἔκειτο δὲ νείατος ἄλλων.
- βὰν δʼ ἰέναι προτέρω διὰ δώματος, ἧος ἵκοντο
- Τηλέμαχον· τὸν δὲ προσέφη ξανθὸς Μενέλαος·
- Τηλέμαχʼ, ἦ τοι νόστον, ὅπως φρεσὶ σῇσι μενοινᾷς,
- ὥς τοι Ζεὺς τελέσειεν, ἐρίγδουπος πόσις Ἥρης.
- δώρων δʼ, ὅσσʼ ἐν ἐμῷ οἴκῳ κειμήλια κεῖται,
- δώσω ὃ κάλλιστον καὶ τιμηέστατόν ἐστι.
- δώσω τοι κρητῆρα τετυγμένον· ἀργύρεος δὲ
- ἐστὶν ἅπας, χρυσῷ δʼ ἐπὶ χείλεα κεκράανται,
- ἔργον δʼ Ἡφαίστοιο· πόρεν δέ ἑ Φαίδιμος ἥρως,
- Σιδονίων βασιλεύς, ὅθʼ ἑὸς δόμος ἀμφεκάλυψε
- κεῖσέ με νοστήσαντα· τεῒν δʼ ἐθέλω τόδʼ ὀπάσσαι.
- ὣς εἰπὼν ἐν χειρὶ τίθει δέπας ἀμφικύπελλον
- ἥρως Ἀτρεΐδης· ὁ δʼ ἄρα κρητῆρα φαεινὸν
- θῆκʼ αὐτοῦ προπάροιθε φέρων κρατερὸς Μεγαπένθης,
- ἀργύρεον· Ἑλένη δὲ παρίστατο καλλιπάρῃος
- πέπλον ἔχουσʼ ἐν χερσίν, ἔπος τʼ ἔφατʼ ἔκ τʼ ὀνόμαζε·
- δῶρόν τοι καὶ ἐγώ, τέκνον φίλε, τοῦτο δίδωμι,
- μνῆμʼ Ἑλένης χειρῶν, πολυηράτου ἐς γάμου ὥρην,
- σῇ ἀλόχῳ φορέειν· τῆος δὲ φίλῃ παρὰ μητρὶ
- κείσθω ἐνὶ μεγάρῳ. σὺ δέ μοι χαίρων ἀφίκοιο
- οἶκον ἐϋκτίμενον καὶ σὴν ἐς πατρίδα γαῖαν.
- ὣς εἰποῦσʼ ἐν χερσὶ τίθει, ὁ δʼ ἐδέξατο χαίρων.
- καὶ τὰ μὲν ἐς πείρινθα τίθει Πεισίστρατος ἥρως
- δεξάμενος, καὶ πάντα ἑῷ θηήσατο θυμῷ·
- τοὺς δʼ ἦγε πρὸς δῶμα κάρη ξανθὸς Μενέλαος.
- ἑζέσθην δʼ ἄρʼ ἔπειτα κατὰ κλισμούς τε θρόνους τε.
- χέρνιβα δʼ ἀμφίπολος προχόῳ ἐπέχευε φέρουσα
- καλῇ χρυσείῃ, ὑπὲρ ἀργυρέοιο λέβητος,
- νίψασθαι· παρὰ δὲ ξεστὴν ἐτάνυσσε τράπεζαν.
- σῖτον δʼ αἰδοίη ταμίη παρέθηκε φέρουσα·
- εἴδατα πόλλʼ ἐπιθεῖσα, χαριζομένη παρεόντων·
- πὰρ δὲ Βοηθοΐδης κρέα δαίετο καὶ νέμε μοίρας·
- οἰνοχόει δʼ υἱὸς Μενελάου κυδαλίμοιο.
- οἱ δʼ ἐπʼ ὀνείαθʼ ἑτοῖμα προκείμενα χεῖρας ἴαλλον.
- αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιος καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον ἕντο,
- δὴ τότε Τηλέμαχος καὶ Νέστορος ἀγλαὸς υἱὸς
- ἵππους τε ζεύγνυντʼ ἀνά θʼ ἅρματα ποικίλʼ ἔβαινον,
- ἐκ δʼ ἔλασαν προθύροιο καὶ αἰθούσης ἐριδούπου.
- τοὺς δὲ μετʼ Ἀτρεΐδης ἔκιε ξανθὸς Μενέλαος,
- οἶνον ἔχων ἐν χειρὶ μελίφρονα δεξιτερῆφι,
- ἐν δέπαϊ χρυσέῳ, ὄφρα λείψαντε κιοίτην.
- στῆ δʼ ἵππων προπάροιθε, δεδισκόμενος δὲ προσηύδα·
- χαίρετον, ὦ κούρω, καὶ Νέστορι ποιμένι λαῶν
- εἰπεῖν· ἦ γὰρ ἐμοί γε πατὴρ ὣς ἤπιος ἦεν,
- ἧος ἐνὶ Τροίῃ πολεμίζομεν υἷες Ἀχαιῶν.
- τὸν δʼ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
- καὶ λίην κείνῳ γε, διοτρεφές, ὡς ἀγορεύεις,
- πάντα τάδʼ ἐλθόντες καταλέξομεν· αἲ γὰρ ἐγὼν ὣς
- νοστήσας Ἰθάκηνδε, κιχὼν Ὀδυσῆʼ ἐνὶ οἴκῳ,
- εἴποιμʼ ὡς παρὰ σεῖο τυχὼν φιλότητος ἁπάσης
- ἔρχομαι, αὐτὰρ ἄγω κειμήλια πολλὰ καὶ ἐσθλά.
- ὣς ἄρα οἱ εἰπόντι ἐπέπτατο δεξιὸς ὄρνις,
- αἰετὸς ἀργὴν χῆνα φέρων ὀνύχεσσι πέλωρον,
- ἥμερον ἐξ αὐλῆς· οἱ δʼ ἰΰζοντες ἕποντο
- ἀνέρες ἠδὲ γυναῖκες· ὁ δέ σφισιν ἐγγύθεν ἐλθὼν
- δεξιὸς ἤϊξε πρόσθʼ ἵππων· οἱ δὲ ἰδόντες
- γήθησαν, καὶ πᾶσιν ἐνὶ φρεσὶ θυμὸς ἰάνθη.
- τοῖσι δὲ Νεστορίδης Πεισίστρατος ἤρχετο μύθων·
- φράζεο δή, Μενέλαε διοτρεφές, ὄρχαμε λαῶν,
- ἢ νῶϊν τόδʼ ἔφηνε θεὸς τέρας ἦε σοὶ αὐτῷ.
- ὣς φάτο, μερμήριξε δʼ ἀρηΐφιλος Μενέλαος,
- ὅππως οἱ κατὰ μοῖραν ὑποκρίναιτο νοήσας.
- τὸν δʼ Ἑλένη τανύπεπλος ὑποφθαμένη φάτο μῦθον·
- κλῦτέ μευ· αὐτὰρ ἐγὼ μαντεύσομαι, ὡς ἐνὶ θυμῷ
- ἀθάνατοι βάλλουσι καὶ ὡς τελέεσθαι ὀΐω.
- ὡς ὅδε χῆνʼ ἥρπαξʼ ἀτιταλλομένην ἐνὶ οἴκῳ
- ἐλθὼν ἐξ ὄρεος, ὅθι οἱ γενεή τε τόκος τε,
- ὣς Ὀδυσεὺς κακὰ πολλὰ παθὼν καὶ πόλλʼ ἐπαληθεὶς
- οἴκαδε νοστήσει καὶ τίσεται· ἠὲ καὶ ἤδη
- οἴκοι, ἀτὰρ μνηστῆρσι κακὸν πάντεσσι φυτεύει.
- τὴν δʼ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
- οὕτω νῦν Ζεὺς θείη, ἐρίγδουπος πόσις Ἥρης·
- τῷ κέν τοι καὶ κεῖθι θεῷ ὣς εὐχετοῴμην.
- ἦ καὶ ἐφʼ ἵπποιϊν μάστιν βάλεν· οἱ δὲ μάλʼ ὦκα
- ἤϊξαν πεδίονδε διὰ πτόλιος μεμαῶτες.
- οἱ δὲ πανημέριοι σεῖον ζυγὸν ἀμφὶς ἔχοντες.
- δύσετό τʼ ἠέλιος σκιόωντό τε πᾶσαι ἀγυιαί·
- ἐς Φηρὰς δʼ ἵκοντο Διοκλῆος ποτὶ δῶμα,
- υἱέος Ὀρτιλόχοιο, τὸν Ἀλφειὸς τέκε παῖδα.
- ἔνθα δὲ νύκτʼ ἄεσαν ὁ δὲ τοῖς πὰρ ξείνια θῆκεν.
- ἦμος δʼ ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλος Ἠώς,
- ἵππους τε ζεύγνυντʼ ἀνά θʼ ἅρματα ποικίλʼ ἔβαινον,
- ἐκ δʼ ἔλασαν προθύροιο καὶ αἰθούσης ἐριδούπου·
- μάστιξεν δʼ ἐλάαν, τὼ δʼ οὐκ ἄκοντε πετέσθην.
- αἶψα δʼ ἔπειθʼ ἵκοντο Πύλου αἰπὺ πτολίεθρον·
- καὶ τότε Τηλέμαχος προσεφώνεε Νέστορος υἱόν·
- Νεστορίδη, πῶς κέν μοι ὑποσχόμενος τελέσειας
- μῦθον ἐμόν; ξεῖνοι δὲ διαμπερὲς εὐχόμεθʼ εἶναι
- ἐκ πατέρων φιλότητος, ἀτὰρ καὶ ὁμήλικές εἰμεν·
- ἥδε δʼ ὁδὸς καὶ μᾶλλον ὁμοφροσύνῃσιν ἐνήσει.
- μή με παρὲξ ἄγε νῆα, διοτρεφές, ἀλλὰ λίπʼ αὐτοῦ,
- μή μʼ ὁ γέρων ἀέκοντα κατάσχῃ ᾧ ἐνὶ οἴκῳ
- ἱέμενος φιλέειν· ἐμὲ δὲ χρεὼ θᾶσσον ἱκέσθαι.
- ὣς φάτο, Νεστορίδης δʼ ἄρʼ ἑῷ συμφράσσατο θυμῷ,
- ὅππως οἱ κατὰ μοῖραν ὑποσχόμενος τελέσειεν.
- ὧδε δέ οἱ φρονέοντι δοάσσατο κέρδιον εἶναι·
- στρέψʼ ἵππους ἐπὶ νῆα θοὴν καὶ θῖνα θαλάσσης,
- νηῒ δʼ ἐνὶ πρύμνῃ ἐξαίνυτο κάλλιμα δῶρα,
- ἐσθῆτα χρυσόν τε, τά οἱ Μενέλαος ἔδωκε·
- καί μιν ἐποτρύνων ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
- σπουδῇ νῦν ἀνάβαινε κέλευέ τε πάντας ἑταίρους,
- πρὶν ἐμὲ οἴκαδʼ ἱκέσθαι ἀπαγγεῖλαί τε γέροντι.
- εὖ γὰρ ἐγὼ τόδε οἶδα κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν·
- οἷος κείνου θυμὸς ὑπέρβιος, οὔ σε μεθήσει,
- ἀλλʼ αὐτὸς καλέων δεῦρʼ εἴσεται, οὐδέ ἕ φημι
- ἂψ ἰέναι κενεόν· μάλα γὰρ κεχολώσεται ἔμπης.
- ὣς ἄρα φωνήσας ἔλασεν καλλίτριχας ἵππους
- ἂψ Πυλίων εἰς ἄστυ, θοῶς δʼ ἄρα δώμαθʼ ἵκανε.
- Τηλέμαχος δʼ ἑτάροισιν ἐποτρύνων ἐκέλευσεν·
- ἐγκοσμεῖτε τὰ τεύχεʼ, ἑταῖροι, νηῒ μελαίνῃ,
- αὐτοί τʼ ἀμβαίνωμεν, ἵνα πρήσσωμεν ὁδοῖο.
- ὣς ἔφαθʼ, οἱ δʼ ἄρα τοῦ μάλα μὲν κλύον ἠδʼ ἐπίθοντο,
- αἶψα δʼ ἄρʼ εἴσβαινον καὶ ἐπὶ κληῗσι καθῖζον.
- ἦ τοι ὁ μὲν τὰ πονεῖτο καὶ εὔχετο, θῦε δʼ Ἀθήνῃ
- νηῒ πάρα πρυμνῇ· σχεδόθεν δέ οἱ ἤλυθεν ἀνὴρ
- τηλεδαπός, φεύγων ἐξ Ἄργεος ἄνδρα κατακτάς,
- μάντις· ἀτὰρ γενεήν γε Μελάμποδος ἔκγονος ἦεν,
- ὃς πρὶν μέν ποτʼ ἔναιε Πύλῳ ἔνι, μητέρι μήλων,
- ἀφνειὸς Πυλίοισι μέγʼ ἔξοχα δώματα ναίων·
- δὴ τότε γʼ ἄλλων δῆμον ἀφίκετο, πατρίδα φεύγων
- Νηλέα τε μεγάθυμον, ἀγαυότατον ζωόντων,
- ὅς οἱ χρήματα πολλὰ τελεσφόρον εἰς ἐνιαυτὸν
- εἶχε βίῃ. ὁ δὲ τῆος ἐνὶ μεγάροις Φυλάκοιο
- δεσμῷ ἐν ἀργαλέῳ δέδετο, κρατέρʼ ἄλγεα πάσχων
- εἵνεκα Νηλῆος κούρης ἄτης τε βαρείης,
- τήν οἱ ἐπὶ φρεσὶ θῆκε θεὰ δασπλῆτις Ἐρινύς.
- ἀλλʼ ὁ μὲν ἔκφυγε κῆρα καὶ ἤλασε βοῦς ἐριμύκους
- ἐς Πύλον ἐκ Φυλάκης καὶ ἐτίσατο ἔργον ἀεικὲς
- ἀντίθεον Νηλῆα, κασιγνήτῳ δὲ γυναῖκα
- ἠγάγετο πρὸς δώμαθʼ. ὁ δʼ ἄλλων ἵκετο δῆμον,
- Ἄργος ἐς ἱππόβοτον· τόθι γάρ νύ οἱ αἴσιμον ἦεν
- ναιέμεναι πολλοῖσιν ἀνάσσοντʼ Ἀργείοισιν
- ἔνθα δʼ ἔγημε γυναῖκα καὶ ὑψερεφὲς θέτο δῶμα,
- γείνατο δʼ Ἀντιφάτην καὶ Μάντιον, υἷε κραταιώ.
- Ἀντιφάτης μὲν ἔτικτεν Ὀϊκλῆα μεγάθυμον,
- αὐτὰρ Ὀϊκλείης λαοσσόον Ἀμφιάραον,
- ὃν περὶ κῆρι φίλει Ζεύς τʼ αἰγίοχος καὶ Ἀπόλλων
- παντοίην φιλότητʼ· οὐδʼ ἵκετο γήραος οὐδόν,
- ἀλλʼ ὄλετʼ ἐν Θήβῃσι γυναίων εἵνεκα δώρων.
- τοῦ δʼ υἱεῖς ἐγένοντʼ Ἀλκμαίων Ἀμφίλοχός τε.
- Μάντιος αὖ τέκετο Πολυφείδεά τε Κλεῖτόν τε·
- ἀλλʼ ἦ τοι Κλεῖτον χρυσόθρονος ἥρπασεν Ἠὼς
- κάλλεος εἵνεκα οἷο, ἵνʼ ἀθανάτοισι μετείη·
- αὐτὰρ ὑπέρθυμον Πολυφείδεα μάντιν Ἀπόλλων
- θῆκε βροτῶν ὄχʼ ἄριστον, ἐπεὶ θάνεν Ἀμφιάραος·
- ὅς ῥʼ Ὑπερησίηνδʼ ἀπενάσσατο πατρὶ χολωθείς,
- ἔνθʼ ὅ γε ναιετάων μαντεύετο πᾶσι βροτοῖσιν.
- τοῦ μὲν ἄρʼ υἱὸς ἐπῆλθε, Θεοκλύμενος δʼ ὄνομʼ ἦεν,
- ὃς τότε Τηλεμάχου πέλας ἵστατο· τὸν δʼ ἐκίχανεν
- σπένδοντʼ εὐχόμενόν τε θοῇ παρὰ νηῒ μελαίνῃ,
- καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
- ὦ φίλʼ, ἐπεί σε θύοντα κιχάνω τῷδʼ ἐνὶ χώρῳ,
- λίσσομʼ ὑπὲρ θυέων καὶ δαίμονος, αὐτὰρ ἔπειτα
- σῆς τʼ αὐτοῦ κεφαλῆς καὶ ἑταίρων, οἵ τοι ἕπονται,
- εἰπέ μοι εἰρομένῳ νημερτέα μηδʼ ἐπικεύσῃς·
- τίς πόθεν εἶς ἀνδρῶν; πόθι τοι πόλις ἠδὲ τοκῆες;
- τὸν δʼ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
- τοιγὰρ ἐγώ τοι, ξεῖνε, μάλʼ ἀτρεκέως ἀγορεύσω.
- ἐξ Ἰθάκης γένος εἰμί, πατὴρ δέ μοί ἐστιν Ὀδυσσεύς,
- εἴ ποτʼ ἔην· νῦν δʼ ἤδη ἀπέφθιτο λυγρῷ ὀλέθρῳ.
- τοὔνεκα νῦν ἑτάρους τε λαβὼν καὶ νῆα μέλαιναν
- ἦλθον πευσόμενος πατρὸς δὴν οἰχομένοιο.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε Θεοκλύμενος θεοειδής·
- οὕτω τοι καὶ ἐγὼν ἐκ πατρίδος, ἄνδρα κατακτὰς
- ἔμφυλον· πολλοὶ δὲ κασίγνητοί τε ἔται τε
- Ἄργος ἀνʼ ἱππόβοτον, μέγα δὲ κρατέουσιν Ἀχαιῶν.
- τῶν ὑπαλευάμενος θάνατον καὶ κῆρα μέλαιναν
- φεύγω, ἐπεί νύ μοι αἶσα κατʼ ἀνθρώπους ἀλάλησθαι.
- ἀλλά με νηὸς ἔφεσσαι, ἐπεί σε φυγὼν ἱκέτευσα,
- μή με κατακτείνωσι· διωκέμεναι γὰρ ὀΐω.
- τὸν δʼ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
- οὐ μὲν δή σʼ ἐθέλοντά γʼ ἀπώσω νηὸς ἐΐσης,
- ἀλλʼ ἕπευ· αὐτὰρ κεῖθι φιλήσεαι, οἷά κʼ ἔχωμεν.
- ὣς ἄρα φωνήσας οἱ ἐδέξατο χάλκεον ἔγχος,
- καὶ τό γʼ ἐπʼ ἰκριόφιν τάνυσεν νεὸς ἀμφιελίσσης·
- ἂν δὲ καὶ αὐτὸς νηὸς ἐβήσετο ποντοπόροιο.
- ἐν πρύμνῃ δʼ ἄρʼ ἔπειτα καθέζετο, πὰρ δὲ οἷ αὐτῷ
- εἷσε Θεοκλύμενον· τοὶ δὲ πρυμνήσιʼ ἔλυσαν.
- Τηλέμαχος δʼ ἑτάροισιν ἐποτρύνας ἐκέλευσεν
- ὅπλων ἅπτεσθαι· τοὶ δʼ ἐσσυμένως ἐπίθοντο.
- ἱστὸν δʼ εἰλάτινον κοίλης ἔντοσθε μεσόδμης
- στῆσαν ἀείραντες, κατὰ δὲ προτόνοισιν ἔδησαν,
- ἕλκον δʼ ἱστία λευκὰ ἐϋστρέπτοισι βοεῦσι.
- τοῖσιν δʼ ἴκμενον οὖρον ἵει γλαυκῶπις Ἀθήνη,
- λάβρον ἐπαιγίζοντα διʼ αἰθέρος, ὄφρα τάχιστα
- νηῦς ἀνύσειε θέουσα θαλάσσης ἁλμυρὸν ὕδωρ.
- βὰν δὲ παρὰ Κρουνοὺς καὶ Χαλκίδα καλλιρέεθρον.
- δύσετό τʼ ἠέλιος σκιόωντό τε πᾶσαι ἀγυιαί·
- ἡ δὲ Φεὰς ἐπέβαλλεν ἐπειγομένη Διὸς οὔρῳ
- ἠδὲ παρʼ Ἤλιδα δῖαν, ὅθι κρατέουσιν Ἐπειοί.
- ἔνθεν δʼ αὖ νήσοισιν ἐπιπροέηκε θοῇσιν,
- ὁρμαίνων ἤ κεν θάνατον φύγοι ἦ κεν ἁλώῃ.
- τὼ δʼ αὖτʼ ἐν κλισίῃ Ὀδυσεὺς καὶ δῖος ὑφορβὸς
- δορπείτην· παρὰ δέ σφιν ἐδόρπεον ἀνέρες ἄλλοι.
- αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιος καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον ἕντο,
- τοῖς δʼ Ὀδυσεὺς μετέειπε, συβώτεω πειρητίζων,
- ἤ μιν ἔτʼ ἐνδυκέως φιλέοι μεῖναί τε κελεύοι
- αὐτοῦ ἐνὶ σταθμῷ, ἦ ὀτρύνειε πόλινδε·
- κέκλυθι νῦν, Εὔμαιε, καὶ ἄλλοι πάντες ἑταῖροι·
- ἠῶθεν προτὶ ἄστυ λιλαίομαι ἀπονέεσθαι
- πτωχεύσων, ἵνα μή σε κατατρύχω καὶ ἑταίρους.
- ἀλλά μοι εὖ θʼ ὑπόθευ καὶ ἅμʼ ἡγεμόνʼ ἐσθλὸν ὄπασσον
- ὅς κέ με κεῖσʼ ἀγάγῃ· κατὰ δὲ πτόλιν αὐτὸς ἀνάγκῃ
- πλάγξομαι, αἴ κέν τις κοτύλην καὶ πύρνον ὀρέξῃ.
- καί κʼ ἐλθὼν πρὸς δώματʼ Ὀδυσσῆος θείοιο
- ἀγγελίην εἴποιμι περίφρονι Πηνελοπείῃ,
- καί κε μνηστήρεσσιν ὑπερφιάλοισι μιγείην,
- εἴ μοι δεῖπνον δοῖεν ὀνείατα μυρίʼ ἔχοντες.
- αἶψά κεν εὖ δρώοιμι μετὰ σφίσιν ἅσσʼ ἐθέλοιεν.
- ἐκ γάρ τοι ἐρέω, σὺ δὲ σύνθεο καί μευ ἄκουσον·
- Ἑρμείαο ἕκητι διακτόρου, ὅς ῥά τε πάντων
- ἀνθρώπων ἔργοισι χάριν καὶ κῦδος ὀπάζει,
- δρηστοσύνῃ οὐκ ἄν μοι ἐρίσσειε βροτὸς ἄλλος,
- πῦρ τʼ εὖ νηῆσαι διά τε ξύλα δανὰ κεάσσαι,
- δαιτρεῦσαί τε καὶ ὀπτῆσαι καὶ οἰνοχοῆσαι,
- οἷά τε τοῖς ἀγαθοῖσι παραδρώωσι χέρηες.
- τὸν δὲ μέγʼ ὀχθήσας προσέφης, Εὔμαιε συβῶτα·
- ὤ μοι, ξεῖνε, τίη τοι ἐνὶ φρεσὶ τοῦτο νόημα
- ἔπλετο; ἦ σύ γε πάγχυ λιλαίεαι αὐτόθʼ ὀλέσθαι.
- εἰ δὴ μνηστήρων ἐθέλεις καταδῦναι ὅμιλον,
- τῶν ὕβρις τε βίη τε σιδήρεον οὐρανὸν ἵκει.
- οὔ τοι τοιοίδʼ εἰσὶν ὑποδρηστῆρες ἐκείνων,
- ἀλλὰ νέοι, χλαίνας εὖ εἱμένοι ἠδὲ χιτῶνας,
- αἰεὶ δὲ λιπαροὶ κεφαλὰς καὶ καλὰ πρόσωπα,
- οἵ σφιν ὑποδρώωσιν· ἐΰξεστοι δὲ τράπεζαι
- σίτου καὶ κρειῶν ἠδʼ οἴνου βεβρίθασιν.
- ἀλλὰ μένʼ· οὐ γάρ τίς τοι ἀνιᾶται παρεόντι,
- οὔτʼ ἐγὼ οὔτε τις ἄλλος ἑταίρων, οἵ μοι ἔασιν.
- αὐτὰρ ἐπὴν ἔλθῃσιν Ὀδυσσῆος φίλος υἱός,
- κεῖνός σε χλαῖνάν τε χιτῶνά τε εἵματα ἕσσει,
- πέμψει δʼ ὅππη σε κραδίη θυμός τε κελεύει.
- τὸν δʼ ἠμείβετʼ ἔπειτα πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς·
- αἴθʼ οὕτως, Εὔμαιε, φίλος Διὶ πατρὶ γένοιο
- ὡς ἐμοί, ὅττι μʼ ἔπαυσας ἄλης καὶ ὀϊζύος αἰνῆς.
- πλαγκτοσύνης δʼ οὐκ ἔστι κακώτερον ἄλλο βροτοῖσιν·
- ἀλλʼ ἕνεκʼ οὐλομένης γαστρὸς κακὰ κήδεʼ ἔχουσιν
- ἀνέρες, ὅν τινʼ ἵκηται ἄλη καὶ πῆμα καὶ ἄλγος.
- νῦν δʼ ἐπεὶ ἰσχανάᾳς μεῖναι τέ με κεῖνον ἄνωγας,
- εἴπʼ ἄγε μοι περὶ μητρὸς Ὀδυσσῆος θείοιο
- πατρός θʼ, ὃν κατέλειπεν ἰὼν ἐπὶ γήραος οὐδῷ,
- ἤ που ἔτι ζώουσιν ὑπʼ αὐγὰς ἠελίοιο,
- ἦ ἤδη τεθνᾶσι καὶ εἰν Ἀΐδαο δόμοισι.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε συβώτης, ὄρχαμος ἀνδρῶν·
- τοιγὰρ ἐγώ τοι, ξεῖνε, μάλʼ ἀτρεκέως ἀγορεύσω.
- Λαέρτης μὲν ἔτι ζώει, Διὶ δʼ εὔχεται αἰεὶ
- θυμὸν ἀπὸ μελέων φθίσθαι οἷς ἐν μεγάροισιν·
- ἐκπάγλως γὰρ παιδὸς ὀδύρεται οἰχομένοιο
- κουριδίης τʼ ἀλόχοιο δαΐφρονος, ἥ ἑ μάλιστα
- ἤκαχʼ ἀποφθιμένη καὶ ἐν ὠμῷ γήραϊ θῆκεν.
- ἡ δʼ ἄχεϊ οὗ παιδὸς ἀπέφθιτο κυδαλίμοιο,
- λευγαλέῳ θανάτῳ, ὡς μὴ θάνοι ὅς τις ἐμοί γε
- ἐνθάδε ναιετάων φίλος εἴη καὶ φίλα ἔρδοι.
- ὄφρα μὲν οὖν δὴ κείνη ἔην, ἀχέουσά περ ἔμπης,
- τόφρα τί μοι φίλον ἔσκε μεταλλῆσαι καὶ ἐρέσθαι,
- οὕνεκά μʼ αὐτὴ θρέψεν ἅμα Κτιμένῃ τανυπέπλῳ,
- θυγατέρʼ ἰφθίμῃ, τὴν ὁπλοτάτην τέκε παίδων·
- τῇ ὁμοῦ ἐτρεφόμην, ὀλίγον δέ τί μʼ ἧσσον ἐτίμα.
- αὐτὰρ ἐπεί ῥʼ ἥβην πολυήρατον ἱκόμεθʼ ἄμφω,
- τὴν μὲν ἔπειτα Σάμηνδʼ ἔδοσαν καὶ μυρίʼ ἕλοντο,
- αὐτὰρ ἐμὲ χλαῖνάν τε χιτῶνά τε εἵματʼ ἐκείνη
- καλὰ μάλʼ ἀμφιέσασα, ποσὶν δʼ ὑποδήματα δοῦσα
- ἀγρόνδε προΐαλλε· φίλει δέ με κηρόθι μᾶλλον.
- νῦν δʼ ἤδη τούτων ἐπιδεύομαι· ἀλλά μοι αὐτῷ
- ἔργον ἀέξουσιν μάκαρες θεοὶ ᾧ ἐπιμίμνω·
- τῶν ἔφαγόν τʼ ἔπιόν τε καὶ αἰδοίοισιν ἔδωκα.
- ἐκ δʼ ἄρα δεσποίνης οὐ μείλιχον ἔστιν ἀκοῦσαι
- οὔτʼ ἔπος οὔτε τι ἔργον, ἐπεὶ κακὸν ἔμπεσεν οἴκῳ,
- ἄνδρες ὑπερφίαλοι· μέγα δὲ δμῶες χατέουσιν
- ἀντία δεσποίνης φάσθαι καὶ ἕκαστα πυθέσθαι
- καὶ φαγέμεν πιέμεν τε, ἔπειτα δὲ καί τι φέρεσθαι
- ἀγρόνδʼ, οἷά τε θυμὸν ἀεὶ δμώεσσιν ἰαίνει.
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
- ὢ πόποι, ὡς ἄρα τυτθὸς ἐών, Εὔμαιε συβῶτα,
- πολλὸν ἀπεπλάγχθης σῆς πατρίδος ἠδὲ τοκήων.
- ἀλλʼ ἄγε μοι τόδε εἰπὲ καὶ ἀτρεκέως κατάλεξον,
- ἠὲ διεπράθετο πτόλις ἀνδρῶν εὐρυάγυια,
- ᾗ ἔνι ναιετάασκε πατὴρ καὶ πότνια μήτηρ,
- ἦ σέ γε μουνωθέντα παρʼ οἴεσιν ἢ παρὰ βουσὶν
- ἄνδρες δυσμενέες νηυσὶν λάβον ἠδʼ ἐπέρασσαν
- τοῦδʼ ἀνδρὸς πρὸς δώμαθʼ, ὁ δʼ ἄξιον ὦνον ἔδωκε.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε συβώτης, ὄρχαμος ἀνδρῶν·
- ξεῖνʼ, ἐπεὶ ἂρ δὴ ταῦτά μʼ ἀνείρεαι ἠδὲ μεταλλᾷς,
- σιγῇ νῦν ξυνίει καὶ τέρπεο, πῖνέ τε οἶνον
- ἥμενος. αἵδε δὲ νύκτες ἀθέσφατοι· ἔστι μὲν εὕδειν,
- ἔστι δὲ τερπομένοισιν ἀκούειν· οὐδέ τί σε χρή,
- πρὶν ὥρη, καταλέχθαι· ἀνίη καὶ πολὺς ὕπνος.
- τῶν δʼ ἄλλων ὅτινα κραδίη καὶ θυμὸς ἀνώγει,
- εὑδέτω ἐξελθών· ἅμα δʼ ἠοῖ φαινομένηφι
- δειπνήσας ἅμʼ ὕεσσιν ἀνακτορίῃσιν ἑπέσθω.
- νῶϊ δʼ ἐνὶ κλισίῃ πίνοντέ τε δαινυμένω τε
- κήδεσιν ἀλλήλων τερπώμεθα λευγαλέοισι,
- μνωομένω· μετὰ γάρ τε καὶ ἄλγεσι τέρπεται ἀνήρ,
- ὅς τις δὴ μάλα πολλὰ πάθῃ καὶ πόλλʼ ἐπαληθῇ.
- τοῦτο δέ τοι ἐρέω ὅ μʼ ἀνείρεαι ἠδὲ μεταλλᾷς.
- νῆσός τις Συρίη κικλήσκεται, εἴ που ἀκούεις,
- Ὀρτυγίης καθύπερθεν, ὅθι τροπαὶ ἠελίοιο,
- οὔ τι περιπληθὴς λίην τόσον, ἀλλʼ ἀγαθὴ μέν,
- εὔβοτος, εὔμηλος, οἰνοπληθής, πολύπυρος.
- πείνη δʼ οὔ ποτε δῆμον ἐσέρχεται, οὐδέ τις ἄλλη
- νοῦσος ἐπὶ στυγερὴ πέλεται δειλοῖσι βροτοῖσιν·
- ἀλλʼ ὅτε γηράσκωσι πόλιν κάτα φῦλʼ ἀνθρώπων,
- ἐλθὼν ἀργυρότοξος Ἀπόλλων Ἀρτέμιδι ξὺν
- οἷς ἀγανοῖς βελέεσσιν ἐποιχόμενος κατέπεφνεν.
- ἔνθα δύω πόλιες, δίχα δέ σφισι πάντα δέδασται·
- τῇσιν δʼ ἀμφοτέρῃσι πατὴρ ἐμὸς ἐμβασίλευε,
- Κτήσιος Ὀρμενίδης, ἐπιείκελος ἀθανάτοισιν.
- ἔνθα δὲ Φοίνικες ναυσίκλυτοι ἤλυθον ἄνδρες,
- τρῶκται, μυρίʼ ἄγοντες ἀθύρματα νηῒ μελαίνῃ.
- ἔσκε δὲ πατρὸς ἐμοῖο γυνὴ Φοίνισσʼ ἐνὶ οἴκῳ,
- καλή τε μεγάλη τε καὶ ἀγλαὰ ἔργα ἰδυῖα·
- τὴν δʼ ἄρα Φοίνικες πολυπαίπαλοι ἠπερόπευον.
- πλυνούσῃ τις πρῶτα μίγη κοίλῃ παρὰ νηῒ
- εὐνῇ καὶ φιλότητι, τά τε φρένας ἠπεροπεύει
- θηλυτέρῃσι γυναιξί, καὶ ἥ κʼ εὐεργὸς ἔῃσιν.
- εἰρώτα δὴ ἔπειτα τίς εἴη καὶ πόθεν ἔλθοι·
- ἡ δὲ μάλʼ αὐτίκα πατρὸς ἐπέφραδεν ὑψερεφὲς δῶ·
- ἐκ μὲν Σιδῶνος πολυχάλκου εὔχομαι εἶναι,
- κούρη δʼ εἴμʼ Ἀρύβαντος ἐγὼ ῥυδὸν ἀφνειοῖο·
- ἀλλά μʼ ἀνήρπαξαν Τάφιοι ληΐστορες ἄνδρες
- ἀγρόθεν ἐρχομένην, πέρασαν δέ τε δεῦρʼ ἀγαγόντες
- τοῦδʼ ἀνδρὸς πρὸς δώμαθʼ· ὁ δʼ ἄξιον ὦνον ἔδωκε.
- τὴν δʼ αὖτε προσέειπεν ἀνήρ, ὃς ἐμίσγετο λάθρη·
- ἦ ῥά κε νῦν πάλιν αὖτις ἅμʼ ἡμῖν οἴκαδʼ ἕποιο,
- ὄφρα ἴδῃ πατρὸς καὶ μητέρος ὑψερεφὲς δῶ
- αὐτούς τʼ; ἦ γὰρ ἔτʼ εἰσὶ καὶ ἀφνειοὶ καλέονται.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε γυνὴ καὶ ἀμείβετο μύθῳ·
- εἴη κεν καὶ τοῦτʼ, εἴ μοι ἐθέλοιτέ γε, ναῦται,
- ὅρκῳ πιστωθῆναι ἀπήμονά μʼ οἴκαδʼ ἀπάξειν.
- ὣς ἔφαθʼ, οἱ δʼ ἄρα πάντες ἐπώμνυον ὡς ἐκέλευεν.
- αὐτὰρ ἐπεί ῥʼ ὄμοσάν τε τελεύτησάν τε τὸν ὅρκον,
- τοῖς δʼ αὖτις μετέειπε γυνὴ καὶ ἀμείβετο μύθῳ·
- σιγῇ νῦν, μή τίς με προσαυδάτω ἐπέεσσιν
- ὑμετέρων ἑτάρων, ξυμβλήμενος ἢ ἐν ἀγυιῇ,
- ἤ που ἐπὶ κρήνῃ· μή τις ποτὶ δῶμα γέροντι
- ἐλθὼν ἐξείπῃ, ὁ δʼ ὀϊσάμενος καταδήσῃ
- δεσμῷ ἐν ἀργαλέῳ, ὑμῖν δʼ ἐπιφράσσετʼ ὄλεθρον.
- ἀλλʼ ἔχετʼ ἐν φρεσὶ μῦθον, ἐπείγετε δʼ ὦνον ὁδαίων.
- ἀλλʼ ὅτε κεν δὴ νηῦς πλείη βιότοιο γένηται,
- ἀγγελίη μοι ἔπειτα θοῶς ἐς δώμαθʼ ἱκέσθω·
- οἴσω γὰρ καὶ χρυσόν, ὅτις χʼ ὑποχείριος ἔλθῃ·
- καὶ δέ κεν ἄλλʼ ἐπίβαθρον ἐγὼν ἐθέλουσά γε δοίην.
- παῖδα γὰρ ἀνδρὸς ἑῆος ἐνὶ μεγάροις ἀτιτάλλω,
- κερδαλέον δὴ τοῖον, ἅμα τροχόωντα θύραζε·
- τόν κεν ἄγοιμʼ ἐπὶ νηός, ὁ δʼ ὑμῖν μυρίον ὦνον
- ἄλφοι, ὅπῃ περάσητε κατʼ ἀλλοθρόους ἀνθρώπους.
- ἡ μὲν ἄρʼ ὣς εἰποῦσʼ ἀπέβη πρὸς δώματα καλά,
- οἱ δʼ ἐνιαυτὸν ἅπαντα παρʼ ἡμῖν αὖθι μένοντες
- ἐν νηῒ γλαφυρῇ βίοτον πολὺν ἐμπολόωντο.
- ἀλλʼ ὅτε δὴ κοίλη νηῦς ἤχθετο τοῖσι νέεσθαι,
- καὶ τότʼ ἄρʼ ἄγγελον ἧκαν, ὃς ἀγγείλειε γυναικί.
- ἤλυθʼ ἀνὴρ πολύϊδρις ἐμοῦ πρὸς δώματα πατρὸς
- χρύσεον ὅρμον ἔχων, μετὰ δʼ ἠλέκτροισιν ἔερτο.
- τὸν μὲν ἄρʼ ἐν μεγάρῳ δμῳαὶ καὶ πότνια μήτηρ
- χερσίν τʼ ἀμφαφόωντο καὶ ὀφθαλμοῖσιν ὁρῶντο,
- ὦνον ὑπισχόμεναι· ὁ δὲ τῇ κατένευσε σιωπῇ.
- ἦ τοι ὁ καννεύσας κοίλην ἐπὶ νῆα βεβήκει,
- ἡ δʼ ἐμὲ χειρὸς ἑλοῦσα δόμων ἐξῆγε θύραζε.
- εὗρε δʼ ἐνὶ προδόμῳ ἠμὲν δέπα ἠδὲ τραπέζας
- ἀνδρῶν δαιτυμόνων, οἵ μευ πατέρʼ ἀμφεπένοντο.
- οἱ μὲν ἄρʼ ἐς θῶκον πρόμολον, δήμοιό τε φῆμιν,
- ἡ δʼ αἶψα τρίʼ ἄλεισα κατακρύψασʼ ὑπὸ κόλπῳ
- ἔκφερεν· αὐτὰρ ἐγὼν ἑπόμην ἀεσιφροσύνῃσι.
- δύσετό τʼ ἠέλιος, σκιόωντό τε πᾶσαι ἀγυιαί·
- ἡμεῖς δʼ ἐς λιμένα κλυτὸν ἤλθομεν ὦκα κιόντες,
- ἔνθʼ ἄρα Φοινίκων ἀνδρῶν ἦν ὠκύαλος νηῦς.
- οἱ μὲν ἔπειτʼ ἀναβάντες ἐπέπλεον ὑγρὰ κέλευθα,
- νὼ ἀναβησάμενοι· ἐπὶ δὲ Ζεὺς οὖρον ἴαλλεν.
- ἑξῆμαρ μὲν ὁμῶς πλέομεν νύκτας τε καὶ ἦμαρ·
- ἀλλʼ ὅτε δὴ ἕβδομον ἦμαρ ἐπὶ Ζεὺς θῆκε Κρονίων,
- τὴν μὲν ἔπειτα γυναῖκα βάλʼ Ἄρτεμις ἰοχέαιρα,
- ἄντλῳ δʼ ἐνδούπησε πεσοῦσʼ ὡς εἰναλίη κήξ.
- καὶ τὴν μὲν φώκῃσι καὶ ἰχθύσι κύρμα γενέσθαι
- ἔκβαλον· αὐτὰρ ἐγὼ λιπόμην ἀκαχήμενος ἦτορ·
- τοὺς δʼ Ἰθάκῃ ἐπέλασσε φέρων ἄνεμός τε καὶ ὕδωρ,
- ἔνθα με Λαέρτης πρίατο κτεάτεσσιν ἑοῖσιν.
- οὕτω τήνδε τε γαῖαν ἐγὼν ἴδον ὀφθαλμοῖσι.
- τὸν δʼ αὖ διογενὴς Ὀδυσεὺς ἠμείβετο μύθῳ·
- Εὔμαιʼ, ἦ μάλα δή μοι ἐνὶ φρεσὶ θυμὸν ὄρινας
- ταῦτα ἕκαστα λέγων, ὅσα δὴ πάθες ἄλγεα θυμῷ.
- ἀλλʼ ἦ τοι σοὶ μὲν παρὰ καὶ κακῷ ἐσθλὸν ἔθηκε
- Ζεύς, ἐπεὶ ἀνδρὸς δώματʼ ἀφίκεο πολλὰ μογήσας
- ἠπίου, ὃς δή τοι παρέχει βρῶσίν τε πόσιν τε
- ἐνδυκέως, ζώεις δʼ ἀγαθὸν βίον· αὐτὰρ ἐγώ γε
- πολλὰ βροτῶν ἐπὶ ἄστεʼ ἀλώμενος ἐνθάδʼ ἱκάνω.
- ὣς οἱ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον,
- καδδραθέτην δʼ οὐ πολλὸν ἐπὶ χρόνον, ἀλλὰ μίνυνθα·
- αἶψα γὰρ Ἠὼς ἦλθεν ἐΰθρονος. οἱ δʼ ἐπὶ χέρσου
- Τηλεμάχου ἕταροι λύον ἱστία, κὰδ δʼ ἕλον ἱστὸν
- καρπαλίμως, τὴν δʼ εἰς ὅρμον προέρυσσαν ἐρετμοῖς·
- ἐκ δʼ εὐνὰς ἔβαλον, κατὰ δὲ πρυμνήσιʼ ἔδησαν·
- ἐκ δὲ καὶ αὐτοὶ βαῖνον ἐπὶ ῥηγμῖνι θαλάσσης,
- δεῖπνόν τʼ ἐντύνοντο κερῶντό τε αἴθοπα οἶνον.
- αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιος καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον ἕντο,
- τοῖσι δὲ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἤρχετο μύθων·
- ὑμεῖς μὲν νῦν ἄστυδʼ ἐλαύνετε νῆα μέλαιναν,
- αὐτὰρ ἐγὼν ἀγροὺς ἐπιείσομαι ἠδὲ βοτῆρας·
- ἑσπέριος δʼ εἰς ἄστυ ἰδὼν ἐμὰ ἔργα κάτειμι.
- ἠῶθεν δέ κεν ὔμμιν ὁδοιπόριον παραθείμην,
- δαῖτʼ ἀγαθὴν κρειῶν τε καὶ οἴνου ἡδυπότοιο.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε Θεοκλύμενος θεοειδής·
- πῆ γὰρ ἐγώ, φίλε τέκνον, ἴω; τεῦ δώμαθʼ ἵκωμαι
- ἀνδρῶν οἳ κραναὴν Ἰθάκην κάτα κοιρανέουσιν;
- ἦ ἰθὺς σῆς μητρὸς ἴω καὶ σοῖο δόμοιο;
- τὸν δʼ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
- ἄλλως μέν σʼ ἂν ἐγώ γε καὶ ἡμέτερόνδε κελοίμην
- ἔρχεσθʼ· οὐ γάρ τι ξενίων ποθή· ἀλλὰ σοὶ αὐτῷ
- χεῖρον, ἐπεί τοι ἐγὼ μὲν ἀπέσσομαι, οὐδέ σε μήτηρ
- ὄψεται· οὐ μὲν γάρ τι θαμὰ μνηστῆρσʼ ἐνὶ οἴκῳ
- φαίνεται, ἀλλʼ ἀπὸ τῶν ὑπερωΐῳ ἱστὸν ὑφαίνει.
- ἀλλά τοι ἄλλον φῶτα πιφαύσκομαι ὅν κεν ἵκοιο,
- Εὐρύμαχον, Πολύβοιο δαΐφρονος ἀγλαὸν υἱόν,
- τὸν νῦν ἶσα θεῷ Ἰθακήσιοι εἰσορόωσι·
- καὶ γὰρ πολλὸν ἄριστος ἀνὴρ μέμονέν τε μάλιστα
- μητέρʼ ἐμὴν γαμέειν καὶ Ὀδυσσῆος γέρας ἕξειν.
- ἀλλὰ τά γε Ζεὺς οἶδεν Ὀλύμπιος, αἰθέρι ναίων,
- εἴ κέ σφι πρὸ γάμοιο τελευτήσει κακὸν ἦμαρ.
- ὣς ἄρα οἱ εἰπόντι ἐπέπτατο δεξιὸς ὄρνις,
- κίρκος, Ἀπόλλωνος ταχὺς ἄγγελος· ἐν δὲ πόδεσσι
- τίλλε πέλειαν ἔχων, κατὰ δὲ πτερὰ χεῦεν ἔραζε
- μεσσηγὺς νηός τε καὶ αὐτοῦ Τηλεμάχοιο.
- τὸν δὲ Θεοκλύμενος ἑτάρων ἀπονόσφι καλέσσας
- ἔν τʼ ἄρα οἱ φῦ χειρὶ ἔπος τʼ ἔφατʼ ἔκ τʼ ὀνόμαζε·
- Τηλέμαχʼ, οὔ τοι ἄνευ θεοῦ ἔπτατο δεξιὸς ὄρνις
- ἔγνων γάρ μιν ἐσάντα ἰδὼν οἰωνὸν ἐόντα.
- ὑμετέρου δʼ οὐκ ἔστι γένος βασιλεύτερον ἄλλο
- ἐν δήμῳ Ἰθάκης, ἀλλʼ ὑμεῖς καρτεροὶ αἰεί.
- τὸν δʼ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
- αἲ γὰρ τοῦτο, ξεῖνε, ἔπος τετελεσμένον εἴη·
- τῷ κε τάχα γνοίης φιλότητά τε πολλά τε δῶρα
- ἐξ ἐμεῦ, ὡς ἄν τίς σε συναντόμενος μακαρίζοι.
- ἦ καὶ Πείραιον προσεφώνεε, πιστὸν ἑταῖρον·
- Πείραιε Κλυτίδη, σὺ δέ μοι τά περ ἄλλα μάλιστα
- πείθῃ ἐμῶν ἑτάρων, οἵ μοι Πύλον εἰς ἅμʼ ἕποντο·
- καὶ νῦν μοι τὸν ξεῖνον ἄγων ἐν δώμασι σοῖσιν
- ἐνδυκέως φιλέειν καὶ τιέμεν, εἰς ὅ κεν ἔλθω.
- τὸν δʼ αὖ Πείραιος δουρικλυτὸς ἀντίον ηὔδα·
- Τηλέμαχʼ, εἰ γάρ κεν σὺ πολὺν χρόνον ἐνθάδε μίμνοι,
- τόνδε τʼ ἐγὼ κομιῶ, ξενίων δέ οἱ οὐ ποθὴ ἔσται.
- ὣς εἰπὼν ἐπὶ νηὸς ἔβη, ἐκέλευσε δʼ ἑταίρους
- αὐτούς τʼ ἀμβαίνειν ἀνά τε πρυμνήσια λῦσαι.
- οἱ δʼ αἶψʼ εἴσβαινον καὶ ἐπὶ κληῗσι καθῖζον.
- Τηλέμαχος δʼ ὑπὸ ποσσὶν ἐδήσατο καλὰ πέδιλα,
- εἵλετο δʼ ἄλκιμον ἔγχος, ἀκαχμένον ὀξέϊ χαλκῷ,
- νηὸς ἀπʼ ἰκριόφιν· τοὶ δὲ πρυμνήσιʼ ἔλυσαν.
- οἱ μὲν ἀνώσαντες πλέον ἐς πόλιν, ὡς ἐκέλευσε
- Τηλέμαχος, φίλος υἱὸς Ὀδυσσῆος θείοιο·
- τὸν δʼ ὦκα προβιβάντα πόδες φέρον, ὄφρʼ ἵκετʼ αὐλήν,
- ἔνθα οἱ ἦσαν ὕες μάλα μυρίαι, ᾗσι συβώτης
- ἐσθλὸς ἐὼν ἐνίαυεν, ἀνάκτεσιν ἤπια εἰδώς,
- τὼ δʼ αὖτʼ ἐν κλισίῃ Ὀδυσεὺς καὶ δῖος ὑφορβὸς
- ἐντύνοντο ἄριστον ἅμʼ ἠοῖ, κηαμένω πῦρ,
- ἔκπεμψάν τε νομῆας ἅμʼ ἀγρομένοισι σύεσσι·
- Τηλέμαχον δὲ περίσσαινον κύνες ὑλακόμωροι,
- οὐδʼ ὕλαον προσιόντα. νόησε δὲ δῖος Ὀδυσσεὺς
- σαίνοντάς τε κύνας, περί τε κτύπος ἦλθε ποδοῖϊν.
- αἶψα δʼ ἄρʼ Εὔμαιον ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
- Εὔμαιʼ, ἦ μάλα τίς τοι ἐλεύσεται ἐνθάδʼ ἑταῖρος
- ἢ καὶ γνώριμος ἄλλος, ἐπεὶ κύνες οὐχ ὑλάουσιν,
- ἀλλὰ περισσαίνουσι· ποδῶν δʼ ὑπὸ δοῦπον ἀκούω.
- οὔ πω πᾶν εἴρητο ἔπος, ὅτε οἱ φίλος υἱὸς
- ἔστη ἐνὶ προθύροισι. ταφὼν δʼ ἀνόρουσε συβώτης,
- ἐκ δʼ ἄρα οἱ χειρῶν πέσον ἄγγεα, τοῖς ἐπονεῖτο,
- κιρνὰς αἴθοπα οἶνον. ὁ δʼ ἀντίος ἦλθεν ἄνακτος,
- κύσσε δέ μιν κεφαλήν τε καὶ ἄμφω φάεα καλὰ
- χεῖράς τʼ ἀμφοτέρας· θαλερὸν δέ οἱ ἔκπεσε δάκρυ.
- ὡς δὲ πατὴρ ὃν παῖδα φίλα φρονέων ἀγαπάζῃ
- ἐλθόντʼ ἐξ ἀπίης γαίης δεκάτῳ ἐνιαυτῷ,
- μοῦνον τηλύγετον, τῷ ἔπʼ ἄλγεα πολλὰ μογήσῃ,
- ὣς τότε Τηλέμαχον θεοειδέα δῖος ὑφορβὸς
- πάντα κύσεν περιφύς, ὡς ἐκ θανάτοιο φυγόντα·
- καί ῥʼ ὀλοφυρόμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
- ἦλθες, Τηλέμαχε, γλυκερὸν φάος. οὔ σʼ ἔτʼ ἐγώ γε
- ὄψεσθαι ἐφάμην, ἐπεὶ ᾤχεο νηῒ Πύλονδε.
- ἀλλʼ ἄγε νῦν εἴσελθε, φίλον τέκος, ὄφρα σε θυμῷ
- τέρψομαι εἰσορόων νέον ἄλλοθεν ἔνδον ἐόντα.
- οὐ μὲν γάρ τι θάμʼ ἀγρὸν ἐπέρχεαι οὐδὲ νομῆας,
- ἀλλʼ ἐπιδημεύεις· ὣς γάρ νύ τοι εὔαδε θυμῷ,
- ἀνδρῶν μνηστήρων ἐσορᾶν ἀΐδηλον ὅμιλον.
- τὸν δʼ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
- ἔσσεται οὕτως, ἄττα· σέθεν δʼ ἕνεκʼ ἐνθάδʼ ἱκάνω,
- ὄφρα σέ τʼ ὀφθαλμοῖσιν ἴδω καὶ μῦθον ἀκούσω,
- ἤ μοι ἔτʼ ἐν μεγάροις μήτηρ μένει, ἦέ τις ἤδη
- ἀνδρῶν ἄλλος ἔγημεν, Ὀδυσσῆος δέ που εὐνὴ
- χήτει ἐνευναίων κάκʼ ἀράχνια κεῖται ἔχουσα.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε συβώτης, ὄρχαμος ἀνδρῶν·
- καὶ λίην κείνη γε μένει τετληότι θυμῷ
- σοῖσιν ἐνὶ μεγάροισιν· ὀϊζυραὶ δέ οἱ αἰεὶ
- φθίνουσιν νύκτες τε καὶ ἤματα δάκρυ χεούσῃ.
- ὣς ἄρα φωνήσας οἱ ἐδέξατο χάλκεον ἔγχος·
- αὐτὰρ ὅ γʼ εἴσω ἴεν καὶ ὑπέρβη λάϊνον οὐδόν.
- τῷ δʼ ἕδρης ἐπιόντι πατὴρ ὑπόειξεν Ὀδυσσεύς·
- Τηλέμαχος δʼ ἑτέρωθεν ἐρήτυε φώνησέν τε·
- ἧσʼ, ὦ ξεῖνʼ· ἡμεῖς δὲ καὶ ἄλλοθι δήομεν ἕδρην
- σταθμῷ ἐν ἡμετέρῳ· πάρα δʼ ἀνὴρ ὃς καταθήσει.
- ὣς φάθʼ, ὁ δʼ αὖτις ἰὼν κατʼ ἄρʼ ἕζετο· τῷ δὲ συβώτης.
- χεῦεν ὕπο χλωρὰς ῥῶπας καὶ κῶας ὕπερθεν·
- ἔνθα καθέζετʼ ἔπειτα Ὀδυσσῆος φίλος υἱός.
- τοῖσιν δʼ αὖ κρειῶν πίνακας παρέθηκε συβώτης
- ὀπταλέων, ἅ ῥα τῇ προτέρῃ ὑπέλειπον ἔδοντες,
- σῖτον δʼ ἐσσυμένως παρενήνεεν ἐν κανέοισιν,
- ἐν δʼ ἄρα κισσυβίῳ κίρνη μελιηδέα οἶνον·
- αὐτὸς δʼ ἀντίον ἷζεν Ὀδυσσῆος θείοιο.
- οἱ δʼ ἐπʼ ὀνείαθʼ ἑτοῖμα προκείμενα χεῖρας ἴαλλον.
- αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιος καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον ἕντο,
- δὴ τότε Τηλέμαχος προσεφώνεε δῖον ὑφορβόν·
- ἄττα, πόθεν τοι ξεῖνος ὅδʼ ἵκετο; πῶς δέ ἑ ναῦται
- ἤγαγον εἰς Ἰθάκην; τίνες ἔμμεναι εὐχετόωντο;
- οὐ μὲν γάρ τί ἑ πεζὸν ὀΐομαι ἐνθάδʼ ἱκέσθαι.
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφης, Εὔμαιε συβῶτα·
- τοιγὰρ ἐγώ τοι, τέκνον, ἀληθέα πάντʼ ἀγορεύσω.
- ἐκ μὲν Κρητάων γένος εὔχεται εὐρειάων,
- φησὶ δὲ πολλὰ βροτῶν ἐπὶ ἄστεα δινηθῆναι
- πλαζόμενος· ὣς γάρ οἱ ἐπέκλωσεν τά γε δαίμων.
- νῦν αὖ Θεσπρωτῶν ἀνδρῶν ἐκ νηὸς ἀποδρὰς
- ἤλυθʼ ἐμὸν πρὸς σταθμόν, ἐγὼ δέ τοι ἐγγυαλίξω·
- ἔρξον ὅπως ἐθέλεις· ἱκέτης δέ τοι εὔχεται εἶναι.
- τὸν δʼ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
- Εὔμαιʼ, ἦ μάλα τοῦτο ἔπος θυμαλγὲς ἔειπες·
- πῶς γὰρ δὴ τὸν ξεῖνον ἐγὼν ὑποδέξομαι οἴκῳ;
- αὐτὸς μὲν νέος εἰμὶ καὶ οὔ πω χερσὶ πέποιθα
- ἄνδρʼ ἀπαμύνασθαι, ὅτε τις πρότερος χαλεπήνῃ·
- μητρὶ δʼ ἐμῇ δίχα θυμὸς ἐνὶ φρεσὶ μερμηρίζει,
- ἢ αὐτοῦ παρʼ ἐμοί τε μένῃ καὶ δῶμα κομίζῃ,
- εὐνήν τʼ αἰδομένη πόσιος δήμοιό τε φῆμιν,
- ἦ ἤδη ἅμʼ ἕπηται Ἀχαιῶν ὅς τις ἄριστος
- μνᾶται ἐνὶ μεγάροισιν ἀνὴρ καὶ πλεῖστα πόρῃσιν.
- ἀλλʼ ἦ τοὶ τὸν ξεῖνον, ἐπεὶ τεὸν ἵκετο δῶμα,
- ἕσσω μιν χλαῖνάν τε χιτῶνά τε, εἵματα καλά,
- δώσω δὲ ξίφος ἄμφηκες καὶ ποσσὶ πέδιλα,
- πέμψω δʼ ὅππη μιν κραδίη θυμός τε κελεύει.
- εἰ δʼ ἐθέλεις, σὺ κόμισσον ἐνὶ σταθμοῖσιν ἐρύξας·
- εἵματα δʼ ἐνθάδʼ ἐγὼ πέμψω καὶ σῖτον ἅπαντα
- ἔδμεναι, ὡς ἂν μή σε κατατρύχῃ καὶ ἑταίρους.
- κεῖσε δʼ ἂν οὔ μιν ἐγώ γε μετὰ μνηστῆρας ἐῷμι
- ἔρχεσθαι· λίην γὰρ ἀτάσθαλον ὕβριν ἔχουσι·
- μή μιν κερτομέωσιν, ἐμοὶ δʼ ἄχος ἔσσεται αἰνόν.
- πρῆξαι δʼ ἀργαλέον τι μετὰ πλεόνεσσιν ἐόντα
- ἄνδρα καὶ ἴφθιμον, ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτεροί εἰσι.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς·
- ὦ φίλʼ, ἐπεί θήν μοι καὶ ἀμείψασθαι θέμις ἐστίν,
- ἦ μάλα μευ καταδάπτετʼ ἀκούοντος φίλον ἦτορ,
- οἷά φατε μνηστῆρας ἀτάσθαλα μηχανάασθαι
- ἐν μεγάροις, ἀέκητι σέθεν τοιούτου ἐόντος.
- εἰπέ μοι ἠὲ ἑκὼν ὑποδάμνασαι, ἦ σέ γε λαοὶ
- ἐχθαίρουσʼ ἀνὰ δῆμον, ἐπισπόμενοι θεοῦ ὀμφῇ,
- ἦ τι κασιγνήτοις ἐπιμέμφεαι, οἷσί περ ἀνὴρ
- μαρναμένοισι πέποιθε, καὶ εἰ μέγα νεῖκος ὄρηται.
- αἲ γάρ ἐγὼν οὕτω νέος εἴην τῷδʼ ἐπὶ θυμῷ,
- ἢ παῖς ἐξ Ὀδυσῆος ἀμύμονος ἠὲ καὶ αὐτός·
- αὐτίκʼ ἔπειτʼ ἀπʼ ἐμεῖο κάρη τάμοι ἀλλότριος φώς,
- εἰ μὴ ἐγὼ κείνοισι κακὸν πάντεσσι γενοίμην,
- ἐλθὼν ἐς μέγαρον Λαερτιάδεω Ὀδυσῆος.
- εἰ δʼ αὖ με πληθυῖ δαμασαίατο μοῦνον ἐόντα,
- βουλοίμην κʼ ἐν ἐμοῖσι κατακτάμενος μεγάροισι
- τεθνάμεν ἢ τάδε γʼ αἰὲν ἀεικέα ἔργʼ ὁράασθαι,
- ξείνους τε στυφελιζομένους δμῳάς τε γυναῖκας
- ῥυστάζοντας ἀεικελίως κατὰ δώματα καλά,
- καὶ οἶνον διαφυσσόμενον, καὶ σῖτον ἔδοντας
- μὰψ αὔτως, ἀτέλεστον, ἀνηνύστῳ ἐπὶ ἔργῳ.
- τὸν δʼ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
- τοιγὰρ ἐγώ τοι, ξεῖνε, μάλʼ ἀτρεκέως ἀγορεύσω.
- οὔτε τί μοι πᾶς δῆμος ἀπεχθόμενος χαλεπαίνει,
- οὔτε κασιγνήτοις ἐπιμέμφομαι, οἷσί περ ἀνὴρ
- μαρναμένοισι πέποιθε, καὶ εἰ μέγα νεῖκος ὄρηται.
- ὧδε γὰρ ἡμετέρην γενεὴν μούνωσε Κρονίων·
- μοῦνον Λαέρτην Ἀρκείσιος υἱὸν ἔτικτε,
- μοῦνον δʼ αὖτʼ Ὀδυσῆα πατὴρ τέκεν· αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς
- μοῦνον ἔμʼ ἐν μεγάροισι τεκὼν λίπεν οὐδʼ ἀπόνητο.
- τῷ νῦν δυσμενέες μάλα μυρίοι εἴσʼ ἐνὶ οἴκῳ.
- ὅσσοι γὰρ νήσοισιν ἐπικρατέουσιν ἄριστοι,
- Δουλιχίῳ τε Σάμῃ τε καὶ ὑλήεντι Ζακύνθῳ,
- ἠδʼ ὅσσοι κραναὴν Ἰθάκην κάτα κοιρανέουσι,
- τόσσοι μητέρʼ ἐμὴν μνῶνται, τρύχουσι δὲ οἶκον.
- ἡ δʼ οὔτʼ ἀρνεῖται στυγερὸν γάμον οὔτε τελευτὴν
- ποιῆσαι δύναται· τοὶ δὲ φθινύθουσιν ἔδοντες
- οἶκον ἐμόν· τάχα δή με διαρραίσουσι καὶ αὐτόν.
- ἀλλʼ ἦ τοι μὲν ταῦτα θεῶν ἐν γούνασι κεῖται·
- ἄττα, σὺ δʼ ἔρχεο θᾶσσον, ἐχέφρονι Πηνελοπείῃ
- εἴφʼ ὅτι οἱ σῶς εἰμὶ καὶ ἐκ Πύλου εἰλήλουθα.
- αὐτὰρ ἐγὼν αὐτοῦ μενέω, σὺ δὲ δεῦρο νέεσθαι,
- οἴῃ ἀπαγγείλας· τῶν δʼ ἄλλων μή τις Ἀχαιῶν
- πευθέσθω· πολλοὶ γὰρ ἐμοὶ κακὰ μηχανόωνται.
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφης, Εὔμαιε συβῶτα·
- γιγνώσκω, φρονέω· τά γε δὴ νοέοντι κελεύεις.
- ἀλλʼ ἄγε μοι τόδε εἰπὲ καὶ ἀτρεκέως κατάλεξον,
- ἦ καὶ Λαέρτῃ αὐτὴν ὁδὸν ἄγγελος ἔλθω
- δυσμόρῳ, ὃς τῆος μὲν Ὀδυσσῆος μέγʼ ἀχεύων
- ἔργα τʼ ἐποπτεύεσκε μετὰ δμώων τʼ ἐνὶ οἴκῳ
- πῖνε καὶ ἦσθʼ, ὅτε θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν ἀνώγοι·
- αὐτὰρ νῦν, ἐξ οὗ σύ γε ᾤχεο νηῒ Πύλονδε,
- οὔ πω μίν φασιν φαγέμεν καὶ πιέμεν αὔτως,
- οὐδʼ ἐπὶ ἔργα ἰδεῖν, ἀλλὰ στοναχῇ τε γόῳ τε
- ἧσται ὀδυρόμενος, φθινύθει δʼ ἀμφʼ ὀστεόφι χρώς.
- τὸν δʼ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
- ἄλγιον, ἀλλʼ ἔμπης μιν ἐάσομεν, ἀχνύμενοί περ·
- εἰ γὰρ πως εἴη αὐτάγρετα πάντα βροτοῖσι,
- πρῶτόν κεν τοῦ πατρὸς ἑλοίμεθα νόστιμον ἦμαρ.
- ἀλλὰ σύ γʼ ἀγγείλας ὀπίσω κίε, μηδὲ κατʼ ἀγροὺς
- πλάζεσθαι μετʼ ἐκεῖνον· ἀτὰρ πρὸς μητέρα εἰπεῖν
- ἀμφίπολον ταμίην ὀτρυνέμεν ὅττι τάχιστα
- κρύβδην· κείνη γὰρ κεν ἀπαγγείλειε γέροντι.
- ἦ ῥα καὶ ὦρσε συφορβόν· ὁ δʼ εἵλετο χερσὶ πέδιλα,
- δησάμενος δʼ ὑπὸ ποσσὶ πόλινδʼ ἴεν. οὐδʼ ἄρʼ Ἀθήνην
- λῆθεν ἀπὸ σταθμοῖο κιὼν Εὔμαιος ὑφορβός,
- ἀλλʼ ἥ γε σχεδὸν ἦλθε· δέμας δʼ ἤϊκτο γυναικὶ
- καλῇ τε μεγάλῃ τε καὶ ἀγλαὰ ἔργα ἰδυίῃ.
- στῆ δὲ κατʼ ἀντίθυρον κλισίης Ὀδυσῆϊ φανεῖσα·
- οὐδʼ ἄρα Τηλέμαχος ἴδεν ἀντίον οὐδʼ ἐνόησεν,
- οὐ γὰρ πω πάντεσσι θεοὶ φαίνονται ἐναργεῖς,
- ἀλλʼ Ὀδυσεύς τε κύνες τε ἴδον, καί ῥʼ οὐχ ὑλάοντο
- κνυζηθμῷ δʼ ἑτέρωσε διὰ σταθμοῖο φόβηθεν.
- ἡ δʼ ἄρʼ ἐπʼ ὀφρύσι νεῦσε· νόησε δὲ δῖος Ὀδυσσεύς,
- ἐκ δʼ ἦλθεν μεγάροιο παρὲκ μέγα τειχίον αὐλῆς,
- στῆ δὲ πάροιθʼ αὐτῆς· τὸν δὲ προσέειπεν Ἀθήνη·
- διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχανʼ Ὀδυσσεῦ.
- ἤδη νῦν σῷ παιδὶ ἔπος φάο μηδʼ ἐπίκευθε,
- ὡς ἄν μνηστῆρσιν θάνατον καὶ κῆρʼ ἀραρόντε
- ἔρχησθον προτὶ ἄστυ περικλυτόν· οὐδʼ ἐγὼ αὐτὴ
- δηρὸν ἀπὸ σφῶϊν ἔσομαι μεμαυῖα μάχεσθαι.
- ἦ καὶ χρυσείῃ ῥάβδῳ ἐπεμάσσατʼ Ἀθήνη.
- φᾶρος μέν οἱ πρῶτον ἐϋπλυνὲς ἠδὲ χιτῶνα
- θῆκʼ ἀμφὶ στήθεσσι, δέμας δʼ ὤφελλε καὶ ἥβην.
- ἂψ δὲ μελαγχροιὴς γένετο, γναθμοὶ δὲ τάνυσθεν,
- κυάνεαι δʼ ἐγένοντο γενειάδες ἀμφὶ γένειον.
- ἡ μὲν ἄρʼ ὣς ἔρξασα πάλιν κίεν· αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς
- ἤϊεν ἐς κλισίην· θάμβησε δέ μιν φίλος υἱός,
- ταρβήσας δʼ ἑτέρωσε βάλʼ ὄμματα, μὴ θεὸς εἴη,
- καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
- ἀλλοῖός μοι, ξεῖνε, φάνης νέον ἠὲ πάροιθεν,
- ἄλλα δὲ εἵματʼ ἔχεις, καί τοι χρὼς οὐκέθʼ ὁμοῖος.
- ἦ μάλα τις θεός ἐσσι, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσιν·
- ἀλλʼ ἵληθʼ, ἵνα τοι κεχαρισμένα δώομεν ἱρὰ
- ἠδὲ χρύσεα δῶρα, τετυγμένα· φείδεο δʼ ἡμέων
- τὸν δʼ ἠμείβετʼ ἔπειτα πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς·
- οὔ τίς τοι θεός εἰμι· τί μʼ ἀθανάτοισιν ἐΐσκεις;
- ἀλλὰ πατὴρ τεός εἰμι, τοῦ εἵνεκα σὺ στεναχίζων
- πάσχεις ἄλγεα πολλά, βίας ὑποδέγμενος ἀνδρῶν.
- ὣς ἄρα φωνήσας υἱὸν κύσε, κὰδ δὲ παρειῶν
- δάκρυον ἧκε χαμᾶζε· πάρος δʼ ἔχε νωλεμὲς αἰεί.
- Τηλέμαχος δʼ, οὐ γάρ πω ἐπείθετο ὃν πατέρʼ εἶναι,
- ἐξαῦτίς μιν ἔπεσσιν ἀμειβόμενος προσέειπεν·
- οὐ σύ γʼ Ὀδυσσεύς ἐσσι, πατὴρ ἐμός, ἀλλά με δαίμων
- θέλγει, ὄφρʼ ἔτι μᾶλλον ὀδυρόμενος στεναχίζω.
- οὐ γάρ πως ἂν θνητὸς ἀνὴρ τάδε μηχανόῳτο
- ᾧ αὐτοῦ γε νόῳ, ὅτε μὴ θεὸς αὐτὸς ἐπελθὼν
- ῥηϊδίως ἐθέλων θείη νέον ἠὲ γέροντα.
- ἦ γάρ τοι νέον ἦσθα γέρων καὶ ἀεικέα ἕσσο·
- νῦν δὲ θεοῖσιν ἔοικας, οἳ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσι.
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
- Τηλέμαχʼ, οὔ σε ἔοικε φίλον πατέρ ἔνδον ἐόντα
- οὔτε τι θαυμάζειν περιώσιον οὔτʼ ἀγάασθαι·
- οὐ μὲν γάρ τοι ἔτʼ ἄλλος ἐλεύσεται ἐνθάδʼ Ὀδυσσεύς,
- ἀλλʼ ὅδʼ ἐγὼ τοιόσδε, παθὼν κακά, πολλὰ δʼ ἀληθείς,
- ἤλυθον εἰκοστῷ ἔτεϊ ἐς πατρίδα γαῖαν.
- αὐτάρ τοι τόδε ἔργον Ἀθηναίης ἀγελείης,
- ἥ τέ με τοῖον ἔθηκεν, ὅπως ἐθέλει, δύναται γὰρ,
- ἄλλοτε μὲν πτωχῷ ἐναλίγκιον, ἄλλοτε δʼ αὖτε
- ἀνδρὶ νέῳ καὶ καλὰ περὶ χροῒ εἵματʼ ἔχοντι.
- ῥηΐδιον δὲ θεοῖσι, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσιν,
- ἠμὲν κυδῆναι θνητὸν βροτὸν ἠδὲ κακῶσαι.
- ὣς ἄρα φωνήσας κατʼ ἄρʼ ἕζετο, Τηλέμαχος δὲ
- ἀμφιχυθεὶς πατέρʼ ἐσθλὸν ὀδύρετο, δάκρυα λείβων,
- ἀμφοτέροισι δὲ τοῖσιν ὑφʼ ἵμερος ὦρτο γόοιο·
- κλαῖον δὲ λιγέως, ἀδινώτερον ἤ τʼ οἰωνοί,
- φῆναι ἢ αἰγυπιοὶ γαμψώνυχες, οἷσί τε τέκνα
- ἀγρόται ἐξείλοντο πάρος πετεηνὰ γενέσθαι·
- ὣς ἄρα τοί γʼ ἐλεεινὸν ὑπʼ ὀφρύσι δάκρυον εἶβον.
- καί νύ κʼ ὀδυρομένοισιν ἔδυ φάος ἠελίοιο,
- εἰ μὴ Τηλέμαχος προσεφώνεεν ὃν πατέρʼ αἶψα·
- ποίῃ γὰρ νῦν δεῦρο, πάτερ φίλε, νηΐ σε ναῦται
- ἤγαγον εἰς Ἰθάκην; τίνες ἔμμεναι εὐχετόωντο;
- οὐ μὲν γάρ τί σε πεζὸν ὀΐομαι ἐνθάδʼ ἱκέσθαι.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς·
- τοιγὰρ ἐγώ τοι, τέκνον, ἀληθείην καταλέξω.
- Φαίηκές μʼ ἄγαγον ναυσίκλυτοι, οἵ τε καὶ ἄλλους
- ἀνθρώπους πέμπουσιν, ὅτις σφέας εἰσαφίκηται·
- καί μʼ εὕδοντʼ ἐν νηῒ θοῇ ἐπὶ πόντον ἄγοντες
- κάτθεσαν εἰς Ἰθάκην, ἔπορον δέ μοι ἀγλαὰ δῶρα,
- χαλκόν τε χρυσόν τε ἅλις ἐσθῆτά θʼ ὑφαντήν.
- καὶ τὰ μὲν ἐν σπήεσσι θεῶν ἰότητι κέονται·
- νῦν αὖ δεῦρʼ ἱκόμην ὑποθημοσύνῃσιν Ἀθήνης,
- ὄφρα κε δυσμενέεσσι φόνου πέρι βουλεύσωμεν.
- ἀλλʼ ἄγε μοι μνηστῆρας ἀριθμήσας κατάλεξον,
- ὄφρʼ εἰδέω ὅσσοι τε καὶ οἵ τινες ἀνέρες εἰσί·
- καί κεν ἐμὸν κατὰ θυμὸν ἀμύμονα μερμηρίξας
- φράσσομαι, ἤ κεν νῶϊ δυνησόμεθʼ ἀντιφέρεσθαι
- μούνω ἄνευθʼ ἄλλων, ἦ καὶ διζησόμεθʼ ἄλλους.
- τὸν δʼ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
- ὦ πάτερ, ἦ τοι σεῖο μέγα κλέος αἰὲν ἄκουον,
- χεῖράς τʼ αἰχμητὴν ἔμεναι καὶ ἐπίφρονα βουλήν·
- ἀλλὰ λίην μέγα εἶπες· ἄγη μʼ ἔχει· οὐδέ κεν εἴη
- ἄνδρε δύω πολλοῖσι καὶ ἰφθίμοισι μάχεσθαι.
- μνηστήρων δʼ οὔτʼ ἂρ δεκὰς ἀτρεκὲς οὔτε δύʼ οἶαι,
- ἀλλὰ πολὺ πλέονες· τάχα δʼ εἴσεαι ἐνθάδʼ ἀριθμόν.
- ἐκ μὲν Δουλιχίοιο δύω καὶ πεντήκοντα
- κοῦροι κεκριμένοι, ἓξ δὲ δρηστῆρες ἕπονται·
- ἐκ δὲ Σάμης πίσυρές τε καὶ εἴκοσι φῶτες ἔασιν,
- ἐκ δὲ Ζακύνθου ἔασιν ἐείκοσι κοῦροι Ἀχαιῶν,
- ἐκ δʼ αὐτῆς Ἰθάκης δυοκαίδεκα πάντες ἄριστοι,
- καί σφιν ἅμʼ ἐστὶ Μέδων κῆρυξ καὶ θεῖος ἀοιδὸς
- καὶ δοιὼ θεράποντε, δαήμονε δαιτροσυνάων.
- τῶν εἴ κεν πάντων ἀντήσομεν ἔνδον ἐόντων,
- μὴ πολύπικρα καὶ αἰνὰ βίας ἀποτίσεαι ἐλθών.
- ἀλλὰ σύ γʼ, εἰ δύνασαί τινʼ ἀμύντορα μερμηρίξαι,
- φράζευ, ὅ κέν τις νῶϊν ἀμύνοι πρόφρονι θυμῷ.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς·
- τοιγὰρ ἐγὼν ἐρέω, σὺ δὲ σύνθεο καί μευ ἄκουσον·
- καὶ φράσαι ἤ κεν νῶϊν Ἀθήνη σὺν Διὶ πατρὶ
- ἀρκέσει, ἦέ τινʼ ἄλλον ἀμύντορα μερμηρίξω.
- τὸν δʼ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
- ἐσθλώ τοι τούτω γʼ ἐπαμύντορε, τοὺς ἀγορεύεις,
- ὕψι περ ἐν νεφέεσσι καθημένω· ὥ τε καὶ ἄλλοις
- ἀνδράσι τε κρατέουσι καὶ ἀθανάτοισι θεοῖσι.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς·
- οὐ μέν τοι κείνω γε πολὺν χρόνον ἀμφὶς ἔσεσθον
- φυλόπιδος κρατερῆς, ὁπότε μνηστῆρσι καὶ ἡμῖν
- ἐν μεγάροισιν ἐμοῖσι μένος κρίνηται Ἄρηος.
- ἀλλὰ σὺ μὲν νῦν ἔρχευ ἅμʼ ἠοῖ φαινομένηφιν
- οἴκαδε, καὶ μνηστῆρσιν ὑπερφιάλοισιν ὁμίλει·
- αὐτὰρ ἐμὲ προτὶ ἄστυ συβώτης ὕστερον ἄξει,
- πτωχῷ λευγαλέῳ ἐναλίγκιον ἠδὲ γέροντι.
- εἰ δέ μʼ ἀτιμήσουσι δόμον κάτα, σὸν δὲ φίλον κῆρ
- τετλάτω ἐν στήθεσσι κακῶς πάσχοντος ἐμεῖο,
- ἤν περ καὶ διὰ δῶμα ποδῶν ἕλκωσι θύραζε
- ἢ βέλεσι βάλλωσι· σὺ δʼ εἰσορόων ἀνέχεσθαι.
- ἀλλʼ ἦ τοι παύεσθαι ἀνωγέμεν ἀφροσυνάων,
- μειλιχίοις ἐπέεσσι παραυδῶν· οἱ δέ τοι οὔ τι
- πείσονται· δὴ γάρ σφι παρίσταται αἴσιμον ἦμαρ.
- ἄλλο δέ τοι ἐρέω, σὺ δʼ ἐνὶ φρεσὶ βάλλεο σῇσιν·
- ὁππότε κεν πολύβουλος ἐνὶ φρεσὶ θῇσιν Ἀθήνη,
- νεύσω μέν τοι ἐγὼ κεφαλῇ, σὺ δʼ ἔπειτα νοήσας
- ὅσσα τοι ἐν μεγάροισιν Ἀρήϊα τεύχεα κεῖται
- ἐς μυχὸν ὑψηλοῦ θαλάμου καταθεῖναι ἀείρας
- πάντα μάλʼ· αὐτὰρ μνηστῆρας μαλακοῖς ἐπέεσσι
- παρφάσθαι, ὅτε κέν σε μεταλλῶσιν ποθέοντες·
- ἐκ καπνοῦ κατέθηκʼ, ἐπεὶ οὐκέτι τοῖσιν ἐῴκει
- οἷά ποτε Τροίηνδε κιὼν κατέλειπεν Ὀδυσσεύς,
- ἀλλὰ κατῄκισται, ὅσσον πυρὸς ἵκετʼ ἀϋτμή.
- πρὸς δʼ ἔτι καὶ τόδε μεῖζον ἐνὶ φρεσὶ θῆκε Κρονίων,
- μή πως οἰνωθέντες, ἔριν στήσαντες ἐν ὑμῖν,
- ἀλλήλους τρώσητε καταισχύνητέ τε δαῖτα
- καὶ μνηστύν· αὐτὸς γὰρ ἐφέλκεται ἄνδρα σίδηρος.
- νῶϊν δʼ οἴοισιν δύο φάσγανα καὶ δύο δοῦρε
- καλλιπέειν καὶ δοιὰ βοάγρια χερσὶν ἑλέσθαι,
- ὡς ἂν ἐπιθύσαντες ἑλοίμεθα· τοὺς δέ κʼ ἔπειτα
- Παλλὰς Ἀθηναίη θέλξει καὶ μητίετα Ζεύς.
- ἄλλο δέ τοι ἐρέω, σὺ δʼ ἐνὶ φρεσὶ βάλλεο σῇσιν·
- εἰ ἐτεόν γʼ ἐμός ἐσσι καὶ αἵματος ἡμετέροιο,
- μή τις ἔπειτʼ Ὀδυσῆος ἀκουσάτω ἔνδον ἐόντος,
- μήτʼ οὖν Λαέρτης ἴστω τό γε μήτε συβώτης
- μήτε τις οἰκήων μήτʼ αὐτὴ Πηνελόπεια,
- ἀλλʼ οἶοι σύ τʼ ἐγώ τε γυναικῶν γνώομεν ἰθύν·
- καί κέ τεο δμώων ἀνδρῶν ἔτι πειρηθεῖμεν,
- ἠμὲν ὅπου τις νῶϊ τίει καὶ δείδιε θυμῷ,
- ἠδʼ ὅτις οὐκ ἀλέγει, σὲ δʼ ἀτιμᾷ τοῖον ἐόντα.
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσεφώνεε φαίδιμος υἱός
- ὦ πάτερ, ἦ τοι ἐμὸν θυμὸν καὶ ἔπειτά γʼ, ὀΐω,
- γνώσεαι· οὐ μὲν γάρ τι χαλιφροσύναι γέ μʼ ἔχουσιν·
- ἀλλʼ οὔ τοι τόδε κέρδος ἐγὼν ἔσσεσθαι ὀΐω
- ἡμῖν ἀμφοτέροισι· σὲ δὲ φράζεσθαι ἄνωγα.
- δηθὰ γὰρ αὔτως εἴσῃ ἑκάστου πειρητίζων,
- ἔργα μετερχόμενος· τοὶ δʼ ἐν μεγάροισιν ἕκηλοι
- χρήματα δαρδάπτουσιν ὑπέρβιον οὐδʼ ἔπι φειδώ.
- ἀλλʼ ἦ τοί σε γυναῖκας ἐγὼ δεδάασθαι ἄνωγα,
- αἵ τέ σʼ ἀτιμάζουσι καὶ αἳ νηλείτιδές εἰσιν·
- ἀνδρῶν δʼ οὐκ ἂν ἐγώ γε κατὰ σταθμοὺς ἐθέλοιμι
- ἡμέας πειράζειν, ἀλλʼ ὕστερα ταῦτα πένεσθαι,
- εἰ ἐτεόν γέ τι οἶσθα Διὸς τέρας αἰγιόχοιο.
- ὣς οἱ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον,
- ἡ δʼ ἄρʼ ἔπειτʼ Ἰθάκηνδε κατήγετο νηῦς εὐεργής,
- ἣ φέρε Τηλέμαχον Πυλόθεν καὶ πάντας ἑταίρους.
- οἱ δʼ ὅτε δὴ λιμένος πολυβενθέος ἐντὸς ἵκοντο,
- νῆα μὲν οἵ γε μέλαιναν ἐπʼ ἠπείροιο ἔρυσσαν,
- τεύχεα δέ σφʼ ἀπένεικαν ὑπέρθυμοι θεράποντες,
- αὐτίκα δʼ ἐς Κλυτίοιο φέρον περικαλλέα δῶρα.
- αὐτὰρ κήρυκα πρόεσαν δόμον εἰς Ὀδυσῆος,
- ἀγγελίην ἐρέοντα περίφρονι Πηνελοπείῃ,
- οὕνεκα Τηλέμαχος μὲν ἐπʼ ἀγροῦ, νῆα δʼ ἀνώγει
- ἄστυδʼ ἀποπλείειν, ἵνα μὴ δείσασʼ ἐνὶ θυμῷ
- ἰφθίμη βασίλεια τέρεν κατὰ δάκρυον εἴβοι
- τὼ δὲ συναντήτην κῆρυξ καὶ δῖος ὑφορβὸς
- τῆς αὐτῆς ἕνεκʼ ἀγγελίης, ἐρέοντε γυναικί.
- ἀλλʼ ὅτε δή ῥʼ ἵκοντο δόμον θείου βασιλῆος,
- κῆρυξ μέν ῥα μέσῃσι μετὰ δμῳῇσιν ἔειπεν·
- ἤδη τοι, βασίλεια, φίλος πάϊς εἰλήλουθε.
- Πηνελοπείῃ δʼ εἶπε συβώτης ἄγχι παραστὰς
- πάνθʼ ὅσα οἱ φίλος υἱὸς ἀνώγει μυθήσασθαι.
- αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ πᾶσαν ἐφημοσύνην ἀπέειπε,
- βῆ ῥʼ ἴμεναι μεθʼ ὕας, λίπε δʼ ἕρκεά τε μέγαρόν τε.
- μνηστῆρες δʼ ἀκάχοντο κατήφησάν τʼ ἐνὶ θυμῷ,
- ἐκ δʼ ἦλθον μεγάροιο παρὲκ μέγα τειχίον αὐλῆς,
- αὐτοῦ δὲ προπάροιθε θυράων ἑδριόωντο.
- τοῖσιν δʼ Εὐρύμαχος, Πολύβου πάϊς, ἦρχʼ ἀγορεύειν·
- ὦ φίλοι, ἦ μέγα ἔργον ὑπερφιάλως τετέλεσται
- Τηλεμάχῳ ὁδὸς ἥδε· φάμεν δέ οἱ οὐ τελέεσθαι.
- ἀλλʼ ἄγε νῆα μέλαιναν ἐρύσσομεν ἥ τις ἀρίστη,
- ἐς δʼ ἐρέτας ἁλιῆας ἀγείρομεν, οἵ κε τάχιστα
- κείνοις ἀγγείλωσι θοῶς οἶκόνδε νέεσθαι.
- οὔ πω πᾶν εἴρηθʼ, ὅτʼ ἄρʼ Ἀμφίνομος ἴδε νῆα,
- στρεφθεὶς ἐκ χώρης, λιμένος πολυβενθέος ἐντός,
- ἱστία τε στέλλοντας ἐρετμά τε χερσὶν ἔχοντας.
- ἡδὺ δʼ ἄρʼ ἐκγελάσας μετεφώνεεν οἷς ἑτάροισι·
- μή τινʼ ἔτʼ ἀγγελίην ὀτρύνομεν· οἵδε γὰρ ἔνδον.
- ἤ τίς σφιν τόδʼ ἔειπε θεῶν, ἢ εἴσιδον αὐτοὶ
- νῆα παρερχομένην, τὴν δʼ οὐκ ἐδύναντο κιχῆναι.
- ὣς ἔφαθʼ, οἱ δʼ ἀνστάντες ἔβαν ἐπὶ θῖνα θαλάσσης,
- αἶψα δὲ νῆα μέλαιναν ἐπʼ ἠπείροιο ἔρυσσαν,
- τεύχεα δέ σφʼ ἀπένεικαν ὑπέρθυμοι θεράποντες.
- αὐτοὶ δʼ εἰς ἀγορὴν κίον ἀθρόοι, οὐδέ τινʼ ἄλλον
- εἴων οὔτε νέων μεταΐζειν οὔτε γερόντων.
- τοῖσιν δʼ Ἀντίνοος μετέφη, Εὐπείθεος υἱός·
- ὢ πόποι, ὡς τόνδʼ ἄνδρα θεοὶ κακότητος ἔλυσαν.
- ἤματα μὲν σκοποὶ ἷζον ἐπʼ ἄκριας ἠνεμοέσσας
- αἰὲν ἐπασσύτεροι· ἅμα δʼ ἠελίῳ καταδύντι
- οὔ ποτʼ ἐπʼ ἠπείρου νύκτʼ ἄσαμεν, ἀλλʼ ἐνὶ πόντῳ
- νηῒ θοῇ πλείοντες ἐμίμνομεν Ἠῶ δῖαν,
- Τηλέμαχον λοχόωντες, ἵνα φθίσωμεν ἑλόντες
- αὐτόν· τὸν δʼ ἄρα τῆος ἀπήγαγεν οἴκαδε δαίμων,
- ἡμεῖς δʼ ἐνθάδε οἱ φραζώμεθα λυγρὸν ὄλεθρον
- Τηλεμάχῳ, μηδʼ ἧμας ὑπεκφύγοι· οὐ γὰρ ὀΐω
- τούτου γε ζώοντος ἀνύσσεσθαι τάδε ἔργα.
- αὐτὸς μὲν γὰρ ἐπιστήμων βουλῇ τε νόῳ τε,
- λαοὶ δʼ οὐκέτι πάμπαν ἐφʼ ἡμῖν ἦρα φέρουσιν.
- ἀλλʼ ἄγετε, πρὶν κεῖνον ὁμηγυρίσασθαι Ἀχαιοὺς
- εἰς ἀγορήν—οὐ γάρ τι μεθησέμεναί μιν ὀΐω,
- ἀλλʼ ἀπομηνίσει, ἐρέει δʼ ἐν πᾶσιν ἀναστὰς
- οὕνεκά οἱ φόνον αἰπὺν ἐράπτομεν οὐδʼ ἐκίχημεν·
- οἱ δʼ οὐκ αἰνήσουσιν ἀκούοντες κακὰ ἔργα·
- μή τι κακὸν ῥέξωσι καὶ ἡμέας ἐξελάσωσι
- γαίης ἡμετέρης, ἄλλων δʼ ἀφικώμεθα δῆμον·
- ἀλλὰ φθέωμεν ἑλόντες ἐπʼ ἀγροῦ νόσφι πόληος
- ἢ ἐν ὁδῷ· βίοτον δʼ αὐτοὶ καὶ κτήματʼ ἔχωμεν,
- δασσάμενοι κατὰ μοῖραν ἐφʼ ἡμέας, οἰκία δʼ αὖτε
- κείνου μητέρι δοῖμεν ἔχειν ἠδʼ ὅστις ὀπυίοι.
- εἰ δʼ ὑμῖν ὅδε μῦθος ἀφανδάνει, ἀλλὰ βόλεσθε
- αὐτόν τε ζώειν καὶ ἔχειν πατρώϊα πάντα,
- μή οἱ χρήματʼ ἔπειτα ἅλις θυμηδέʼ ἔδωμεν
- ἐνθάδʼ ἀγειρόμενοι, ἀλλʼ ἐκ μεγάροιο ἕκαστος
- μνάσθω ἐέδνοισιν διζήμενος· ἡ δέ κʼ ἔπειτα
- γήμαιθʼ ὅς κε πλεῖστα πόροι καὶ μόρσιμος ἔλθοι.
- ὣς ἔφαθʼ, οἱ δʼ ἄρα πάντες ἀκὴν ἐγένοντο σιωπῇ.
- τοῖσιν δʼ Ἀμφίνομος ἀγορήσατο καὶ μετέειπε,
- Νίσου φαίδιμος υἱός, Ἀρητιάδαο ἄνακτος,
- ὅς ῥʼ ἐκ Δουλιχίου πολυπύρου, ποιήεντος,
- ἡγεῖτο μνηστῆρσι, μάλιστα δὲ Πηνελοπείῃ
- ἥνδανε μύθοισι· φρεσὶ γὰρ κέχρητʼ ἀγαθῇσιν·
- ὅ σφιν ἐϋφρονέων ἀγορήσατο καὶ μετέειπεν·
- ὦ φίλοι, οὐκ ἂν ἐγώ γε κατακτείνειν ἐθέλοιμι
- Τηλέμαχον· δεινὸν δὲ γένος βασιλήϊόν ἐστιν
- κτείνειν· ἀλλὰ πρῶτα θεῶν εἰρώμεθα βουλάς.
- εἰ μέν κʼ αἰνήσωσι Διὸς μεγάλοιο θέμιστες,
- αὐτός τε κτενέω τούς τʼ ἄλλους πάντας ἀνώξω·
- εἰ δέ κʼ ἀποτρωπῶσι θεοί, παύσασθαι ἄνωγα.
- ὣς ἔφατʼ Ἀμφίνομος, τοῖσιν δʼ ἐπιήνδανε μῦθος.
- αὐτίκʼ ἔπειτʼ ἀνστάντες ἔβαν δόμον εἰς Ὀδυσῆος,
- ἐλθόντες δὲ καθῖζον ἐπὶ ξεστοῖσι θρόνοισιν.
- ἡ δʼ αὖτʼ ἄλλʼ ἐνόησε περίφρων Πηνελόπεια,
- μνηστήρεσσι φανῆναι ὑπέρβιον ὕβριν ἔχουσι.
- πεύθετο γὰρ οὗ παιδὸς ἐνὶ μεγάροισιν ὄλεθρον·
- κῆρυξ γὰρ οἱ ἔειπε Μέδων, ὃς ἐπεύθετο βουλάς.
- βῆ δʼ ἰέναι μέγαρόνδε σὺν ἀμφιπόλοισι γυναιξίν.
- ἀλλʼ ὅτε δὴ μνηστῆρας ἀφίκετο δῖα γυναικῶν,
- στῆ ῥα παρὰ σταθμὸν τέγεος πύκα ποιητοῖο,
- ἄντα παρειάων σχομένη λιπαρὰ κρήδεμνα,
- Ἀντίνοον δʼ ἐνένιπεν ἔπος τʼ ἔφατʼ ἔκ τʼ ὀνόμαζεν·
- Ἀντίνοʼ, ὕβριν ἔχων, κακομήχανε, καὶ δέ σέ φασιν
- ἐν δήμῳ Ἰθάκης μεθʼ ὁμήλικας ἔμμεν ἄριστον
- βουλῇ καὶ μύθοισι· σὺ δʼ οὐκ ἄρα τοῖος ἔησθα.
- μάργε, τίη δὲ σὺ Τηλεμάχῳ θάνατόν τε μόρον τε
- ῥάπτεις, οὐδʼ ἱκέτας ἐμπάζεαι, οἷσιν ἄρα Ζεὺς
- μάρτυρος; οὐδʼ ὁσίη κακὰ ῥάπτειν ἀλλήλοισιν.
- ἦ οὐκ οἶσθʼ ὅτε δεῦρο πατὴρ τεὸς ἵκετο φεύγων,
- δῆμον ὑποδείσας; δὴ γὰρ κεχολώατο λίην,
- οὕνεκα ληϊστῆρσιν ἐπισπόμενος Ταφίοισιν
- ἤκαχε Θεσπρωτούς· οἱ δʼ ἡμῖν ἄρθμιοι ἦσαν·
- τόν ῥʼ ἔθελον φθῖσαι καὶ ἀπορραῖσαι φίλον ἦτορ
- ἠδὲ κατὰ ζωὴν φαγέειν μενοεικέα πολλήν·
- ἀλλʼ Ὀδυσεὺς κατέρυκε καὶ ἔσχεθεν ἱεμένους περ.
- τοῦ νῦν οἶκον ἄτιμον ἔδεις, μνάᾳ δὲ γυναῖκα
- παῖδά τʼ ἀποκτείνεις, ἐμὲ δὲ μεγάλως ἀκαχίζεις·
- ἀλλά σε παύσασθαι κέλομαι καὶ ἀνωγέμεν ἄλλους.
- τὴν δʼ αὖτʼ Εὐρύμαχος, Πολύβου πάϊς, ἀντίον ηὔδα·
- κούρη Ἰκαρίοιο, περίφρον Πηνελόπεια,
- θάρσει· μή τοι ταῦτα μετὰ φρεσὶ σῇσι μελόντων.
- οὐκ ἔσθʼ οὗτος ἀνὴρ οὐδʼ ἔσσεται οὐδὲ γένηται,
- ὅς κεν Τηλεμάχῳ σῷ υἱέϊ χεῖρας ἐποίσει
- ζώοντός γʼ ἐμέθεν καὶ ἐπὶ χθονὶ δερκομένοιο.
- ὧδε γὰρ ἐξερέω, καὶ μὴν τετελεσμένον ἔσται·
- αἶψά οἱ αἷμα κελαινὸν ἐρωήσει περὶ δουρὶ
- ἡμετέρῳ, ἐπεὶ ἦ καὶ ἐμὲ πτολίπορθος Ὀδυσσεὺς
- πολλάκι γούνασιν οἷσιν ἐφεσσάμενος κρέας ὀπτὸν
- ἐν χείρεσσιν ἔθηκεν, ἐπέσχε τε οἶνον ἐρυθρόν.
- τῷ μοι Τηλέμαχος πάντων πολὺ φίλτατός ἐστιν
- ἀνδρῶν, οὐδέ τί μιν θάνατον τρομέεσθαι ἄνωγα
- ἔκ γε μνηστήρων· θεόθεν δʼ οὐκ ἔστʼ ἀλέασθαι.
- ὣς φάτο θαρσύνων, τῷ δʼ ἤρτυεν αὐτὸς ὄλεθρον.
- ἡ μὲν ἄρʼ εἰσαναβᾶσʼ ὑπερώϊα σιγαλόεντα
- κλαῖεν ἔπειτʼ Ὀδυσῆα, φίλον πόσιν, ὄφρα οἱ ὕπνον
- ἡδὺν ἐπὶ βλεφάροισι βάλε γλαυκῶπις Ἀθήνη.
- ἑσπέριος δʼ Ὀδυσῆϊ καὶ υἱέϊ δῖος ὑφορβὸς
- ἤλυθεν· οἱ δʼ ἄρα δόρπον ἐπισταδὸν ὡπλίζοντο,
- σῦν ἱερεύσαντες ἐνιαύσιον. αὐτὰρ Ἀθήνη,
- ἄγχι παρισταμένη, Λαερτιάδην Ὀδυσῆα
- ῥάβδῳ πεπληγυῖα πάλιν ποίησε γέροντα,
- λυγρὰ δὲ εἵματα ἕσσε περὶ χροΐ, μή ἑ συβώτης
- γνοίη ἐσάντα ἰδὼν καὶ ἐχέφρονι Πηνελοπείῃ
- ἔλθοι ἀπαγγέλλων μηδὲ φρεσὶν εἰρύσσαιτο.
- τὸν καὶ Τηλέμαχος πρότερος πρὸς μῦθον ἔειπεν·
- ἦλθες, δῖʼ Εὔμαιε. τί δὴ κλέος ἔστʼ ἀνὰ ἄστυ;
- ἦ ῥʼ ἤδη μνηστῆρες ἀγήνορες ἔνδον ἔασιν
- ἐκ λόχου, ἦ ἔτι μʼ αὖτʼ εἰρύαται οἴκαδʼ ἰόντα;
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφης, Εὔμαιε συβῶτα·
- οὐκ ἔμελέν μοι ταῦτα μεταλλῆσαι καὶ ἐρέσθαι
- ἄστυ καταβλώσκοντα· τάχιστά με θυμὸς ἀνώγει
- ἀγγελίην εἰπόντα πάλιν δεῦρʼ ἀπονέεσθαι.
- ὡμήρησε δέ μοι παρʼ ἑταίρων ἄγγελος ὠκύς,
- κῆρυξ, ὃς δὴ πρῶτος ἔπος σῇ μητρὶ ἔειπεν.
- ἄλλο δέ τοι τό γε οἶδα· τὸ γὰρ ἴδον ὀφθαλμοῖσιν.
- ἤδη ὑπὲρ πόλιος, ὅθι θʼ Ἕρμαιος λόφος ἐστίν,
- ἦα κιών, ὅτε νῆα θοὴν ἰδόμην κατιοῦσαν
- ἐς λιμένʼ ἡμέτερον· πολλοὶ δʼ ἔσαν ἄνδρες ἐν αὐτῇ,
- βεβρίθει δὲ σάκεσσι καὶ ἔγχεσιν ἀμφιγύοισι·
- καὶ σφέας ὠΐσθην τοὺς ἔμμεναι, οὐδέ τι οἶδα.
- ὣς φάτο, μείδησεν δʼ ἱερὴ ἲς Τηλεμάχοιο
- ἐς πατέρʼ ὀφθαλμοῖσιν ἰδών, ἀλέεινε δʼ ὑφορβόν.
- οἱ δʼ ἐπεὶ οὖν παύσαντο πόνου τετύκοντό τε δαῖτα,
- δαίνυντʼ, οὐδέ τι θυμὸς ἐδεύετο δαιτὸς ἐΐσης.
- αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιος καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον ἕντο,
- κοίτου τε μνήσαντο καὶ ὕπνου δῶρον ἕλοντο.
- ἦμος δʼ ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλος Ἠώς,
- δὴ τότʼ ἔπειθʼ ὑπὸ ποσσὶν ἐδήσατο καλὰ πέδιλα
- Τηλέμαχος, φίλος υἱὸς Ὀδυσσῆος θείοιο,
- εἵλετο δʼ ἄλκιμον ἔγχος, ὅ οἱ παλάμηφιν ἀρήρει,
- ἄστυδε ἱέμενος, καὶ ἑὸν προσέειπε συβώτην·
- ἄττʼ, ἦ τοι μὲν ἐγὼν εἶμʼ ἐς πόλιν, ὄφρα με μήτηρ
- ὄψεται· οὐ γάρ μιν πρόσθεν παύσεσθαι ὀΐω
- κλαυθμοῦ τε στυγεροῖο γόοιό τε δακρυόεντος,
- πρίν γʼ αὐτόν με ἴδηται· ἀτὰρ σοί γʼ ὧδʼ ἐπιτέλλω.
- τὸν ξεῖνον δύστηνον ἄγʼ ἐς πόλιν, ὄφρʼ ἂν ἐκεῖθι
- δαῖτα πτωχεύῃ· δώσει δέ οἱ ὅς κʼ ἐθέλῃσι
- πύρνον καὶ κοτύλην· ἐμὲ δʼ οὔ πως ἔστιν ἅπαντας
- ἀνθρώπους ἀνέχεσθαι, ἔχοντά περ ἄλγεα θυμῷ·
- ὁ ξεῖνος δʼ εἴ περ μάλα μηνίει, ἄλγιον αὐτῷ
- ἔσσεται· ἦ γὰρ ἐμοὶ φίλʼ ἀληθέα μυθήσασθαι.
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
- ὦ φίλος, οὐδέ τοι αὐτὸς ἐρύκεσθαι μενεαίνω·
- πτωχῷ βέλτερόν ἐστι κατὰ πτόλιν ἠὲ κατʼ ἀγροὺς
- δαῖτα πτωχεύειν· δώσει δέ μοι ὅς κʼ ἐθέλῃσιν.
- οὐ γὰρ ἐπὶ σταθμοῖσι μένειν ἔτι τηλίκος εἰμί,
- ὥστʼ ἐπιτειλαμένῳ σημάντορι πάντα πιθέσθαι.
- ἀλλʼ ἔρχευ· ἐμὲ δʼ ἄξει ἀνὴρ ὅδε, τὸν σὺ κελεύεις,
- αὐτίκʼ ἐπεί κε πυρὸς θερέω ἀλέη τε γένηται.
- αἰνῶς γὰρ τάδε εἵματʼ ἔχω κακά· μή με δαμάσσῃ
- στίβη ὑπηοίη· ἕκαθεν δέ τε ἄστυ φάτʼ εἶναι.
- ὣς φάτο, Τηλέμαχος δὲ διὰ σταθμοῖο βεβήκει,
- κραιπνὰ ποσὶ προβιβάς, κακὰ δὲ μνηστῆρσι φύτευεν.
- αὐτὰρ ἐπεί ῥʼ ἵκανε δόμους εὖ ναιετάοντας,
- ἔγχος μέν ῥʼ ἔστησε φέρων πρὸς κίονα μακρήν,
- αὐτὸς δʼ εἴσω ἴεν καὶ ὑπέρβη λάϊνον οὐδόν.
- τὸν δὲ πολὺ πρώτη εἶδε τροφὸς Εὐρύκλεια,
- κώεα καστορνῦσα θρόνοις ἔνι δαιδαλέοισι,
- δακρύσασα δʼ ἔπειτʼ ἰθὺς κίεν· ἀμφὶ δʼ ἄρʼ ἄλλαι
- δμῳαὶ Ὀδυσσῆος ταλασίφρονος ἠγερέθοντο,
- καὶ κύνεον ἀγαπαζόμεναι κεφαλήν τε καὶ ὤμους.
- ἡ δʼ ἴεν ἐκ θαλάμοιο περίφρων Πηνελόπεια,
- Ἀρτέμιδι ἰκέλη ἠὲ χρυσέῃ Ἀφροδίτῃ,
- ἀμφὶ δὲ παιδὶ φίλῳ βάλε πήχεε δακρύσασα,
- κύσσε δέ μιν κεφαλήν τε καὶ ἄμφω φάεα καλά,
- καί ῥʼ ὀλοφυρομένη ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
- ἦλθες, Τηλέμαχε, γλυκερὸν φάος. οὔ σʼ ἔτʼ ἐγώ γε
- ὄψεσθαι ἐφάμην, ἐπεὶ ᾤχεο νηῒ Πύλονδε
- λάθρη, ἐμεῦ ἀέκητι, φίλου μετὰ πατρὸς ἀκουήν.
- ἀλλʼ ἄγε μοι κατάλεξον ὅπως ἤντησας ὀπωπῆς.
- τὴν δʼ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
- μῆτερ ἐμή, μή μοι γόον ὄρνυθι μηδέ μοι ἦτορ
- ἐν στήθεσσιν ὄρινε φυγόντι περ αἰπὺν ὄλεθρον·
- ἀλλʼ ὑδρηναμένη, καθαρὰ χροῒ εἵμαθʼ ἑλοῦσα,
- εἰς ὑπερῷʼ ἀναβᾶσα σὺν ἀμφιπόλοισι γυναιξὶν
- εὔχεο πᾶσι θεοῖσι τεληέσσας ἑκατόμβας
- ῥέξειν, αἴ κέ ποθι Ζεὺς ἄντιτα ἔργα τελέσσῃ.
- αὐτὰρ ἐγὼν ἀγορὴν ἐσελεύσομαι, ὄφρα καλέσσω
- ξεῖνον, ὅτις μοι κεῖθεν ἅμʼ ἕσπετο δεῦρο κιόντι.
- τὸν μὲν ἐγὼ προὔπεμψα σὺν ἀντιθέοις ἑτάροισι,
- Πείραιον δέ μιν ἠνώγεα προτὶ οἶκον ἄγοντα
- ἐνδυκέως φιλέειν καὶ τιέμεν, εἰς ὅ κεν ἔλθω.
- ὣς ἄρʼ ἐφώνησεν, τῇ δʼ ἄπτερος ἔπλετο μῦθος.
- ἡ δʼ ὑδρηναμένη, καθαρὰ χροῒ εἵμαθʼ ἑλοῦσα,
- εὔχετο πᾶσι θεοῖσι τεληέσσας ἑκατόμβας
- ῥέξειν, αἴ κέ ποθι Ζεὺς ἄντιτα ἔργα τελέσσῃ.
- Τηλέμαχος δʼ ἄρʼ ἔπειτα διὲκ μεγάροιο βεβήκει
- ἔγχος ἔχων· ἅμα τῷ γε δύω κύνες ἀργοὶ ἕποντο.
- θεσπεσίην δʼ ἄρα τῷ γε χάριν κατέχευεν Ἀθήνη·
- τὸν δʼ ἄρα πάντες λαοὶ ἐπερχόμενον θηεῦντο.
- ἀμφὶ δέ μιν μνηστῆρες ἀγήνορες ἠγερέθοντο
- ἔσθλʼ ἀγορεύοντες, κακὰ δὲ φρεσὶ βυσσοδόμευον.
- αὐτὰρ ὁ τῶν μὲν ἔπειτα ἀλεύατο πουλὺν ὅμιλον,
- ἀλλʼ ἵνα Μέντωρ ἧστο καὶ Ἄντιφος ἠδʼ Ἁλιθέρσης,
- οἵ τε οἱ ἐξ ἀρχῆς πατρώϊοι ἦσαν ἑταῖροι,
- ἔνθα καθέζετʼ ἰών· τοὶ δʼ ἐξερέεινον ἕκαστα.
- τοῖσι δὲ Πείραιος δουρικλυτὸς ἐγγύθεν ἦλθεν
- ξεῖνον ἄγων ἀγορήνδε διὰ πτόλιν· οὐδʼ ἄρʼ ἔτι δὴν
- Τηλέμαχος ξείνοιο ἑκὰς τράπετʼ, ἀλλὰ παρέστη.
- τὸν καὶ Πείραιος πρότερος πρὸς μῦθον ἔειπε·
- Τηλέμαχʼ, αἶψʼ ὄτρυνον ἐμὸν ποτὶ δῶμα γυναῖκας,
- ὥς τοι δῶρʼ ἀποπέμψω, ἅ τοι Μενέλαος ἔδωκε.
- τὸν δʼ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
- Πείραιʼ, οὐ γάρ τʼ ἴδμεν ὅπως ἔσται τάδε ἔργα.
- εἴ κεν ἐμὲ μνηστῆρες ἀγήνορες ἐν μεγάροισι
- λάθρη κτείναντες πατρώϊα πάντα δάσωνται,
- αὐτὸν ἔχοντά σε βούλομʼ ἐπαυρέμεν, ἤ τινα τῶνδε·
- εἰ δέ κʼ ἐγὼ τούτοισι φόνον καὶ κῆρα φυτεύσω,
- δὴ τότε μοι χαίροντι φέρειν πρὸς δώματα χαίρων.
- ὣς εἰπὼν ξεῖνον ταλαπείριον ἦγεν ἐς οἶκον.
- αὐτὰρ ἐπεί ῥʼ ἵκοντο δόμους εὖ ναιετάοντας,
- χλαίνας μὲν κατέθεντο κατὰ κλισμούς τε θρόνους τε,
- ἐς δʼ ἀσαμίνθους βάντες ἐϋξέστας λούσαντο.
- τοὺς δʼ ἐπεὶ οὖν δμῳαὶ λοῦσαν καὶ χρῖσαν ἐλαίῳ,
- ἀμφὶ δʼ ἄρα χλαίνας οὔλας βάλον ἠδὲ χιτῶνας,
- ἔκ ῥʼ ἀσαμίνθων βάντες ἐπὶ κλισμοῖσι καθῖζον.
- χέρνιβα δʼ ἀμφίπολος προχόῳ ἐπέχευε φέρουσα
- καλῇ χρυσείῃ, ὑπὲρ ἀργυρέοιο λέβητος,
- νίψασθαι· παρὰ δὲ ξεστὴν ἐτάνυσσε τράπεζαν.
- σῖτον δʼ αἰδοίη ταμίη παρέθηκε φέρουσα,
- εἴδατα πόλλʼ ἐπιθεῖσα, χαριζομένη παρεόντων.
- μήτηρ δʼ ἀντίον ἷζε παρὰ σταθμὸν μεγάροιο
- κλισμῷ κεκλιμένη, λέπτʼ ἠλάκατα στρωφῶσα.
- οἱ δʼ ἐπʼ ὀνείαθʼ ἑτοῖμα προκείμενα χεῖρας ἴαλλον,
- αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιος καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον ἕντο,
- τοῖσι δὲ μύθων ἦρχε περίφρων Πηνελόπεια·
- Τηλέμαχʼ, ἦ τοι ἐγὼν ὑπερώϊον εἰσαναβᾶσα
- λέξομαι εἰς εὐνήν, ἥ μοι στονόεσσα τέτυκται,
- αἰεὶ δάκρυσʼ ἐμοῖσι πεφυρμένη, ἐξ οὗ Ὀδυσσεὺς
- ᾤχεθʼ ἅμʼ Ἀτρεΐδῃσιν ἐς Ἴλιον· οὐδέ μοι ἔτλης,
- πρὶν ἐλθεῖν μνηστῆρας ἀγήνορας ἐς τόδε δῶμα,
- νόστον σοῦ πατρὸς σάφα εἰπέμεν, εἴ που ἄκουσας.
- τὴν δʼ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
- τοιγὰρ ἐγώ τοι, μῆτερ, ἀληθείην καταλέξω.
- ᾠχόμεθʼ ἔς τε Πύλον καὶ Νέστορα, ποιμένα λαῶν·
- δεξάμενος δέ με κεῖνος ἐν ὑψηλοῖσι δόμοισιν
- ἐνδυκέως ἐφίλει, ὡς εἴ τε πατὴρ ἑὸν υἱὸν
- ἐλθόντα χρόνιον νέον ἄλλοθεν· ὣς ἐμὲ κεῖνος
- ἐνδυκέως ἐκόμιζε σὺν υἱάσι κυδαλίμοισιν.
- αὐτὰρ Ὀδυσσῆος ταλασίφρονος οὔ ποτʼ ἔφασκεν,
- ζωοῦ οὐδὲ θανόντος, ἐπιχθονίων τευ ἀκοῦσαι·
- ἀλλά μʼ ἐς Ἀτρεΐδην, δουρικλειτὸν Μενέλαον,
- ἵπποισι προὔπεμψε καὶ ἅρμασι κολλητοῖσιν.
- ἔνθʼ ἴδον Ἀργείην Ἑλένην, ἧς εἵνεκα πολλὰ
- Ἀργεῖοι Τρῶές τε θεῶν ἰότητι μόγησαν.
- εἴρετο δʼ αὐτίκʼ ἔπειτα βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος
- ὅττευ χρηΐζων ἱκόμην Λακεδαίμονα δῖαν·
- αὐτὰρ ἐγὼ τῷ πᾶσαν ἀληθείην κατέλεξα·
- καὶ τότε δή με ἔπεσσιν ἀμειβόμενος προσέειπεν·
- ὢ πόποι, ἦ μάλα δὴ κρατερόφρονος ἀνδρὸς ἐν εὐνῇ
- ἤθελον εὐνηθῆναι, ἀνάλκιδες αὐτοὶ ἐόντες.
- ὡς δʼ ὁπότʼ ἐν ξυλόχῳ ἔλαφος κρατεροῖο λέοντος
- νεβροὺς κοιμήσασα νεηγενέας γαλαθηνοὺς
- κνημοὺς ἐξερέῃσι καὶ ἄγκεα ποιήεντα
- βοσκομένη, ὁ δʼ ἔπειτα ἑὴν εἰσήλυθεν εὐνήν,
- ἀμφοτέροισι δὲ τοῖσιν ἀεικέα πότμον ἐφῆκεν,
- ὣς Ὀδυσεὺς κείνοισιν ἀεικέα πότμον ἐφήσει.
- αἲ γάρ, Ζεῦ τε πάτερ καὶ Ἀθηναίη καὶ Ἄπολλον,
- τοῖος ἐὼν οἷός ποτʼ ἐϋκτιμένῃ ἐνὶ Λέσβῳ
- ἐξ ἔριδος Φιλομηλεΐδῃ ἐπάλαισεν ἀναστάς,
- κὰδ δʼ ἔβαλε κρατερῶς, κεχάροντο δὲ πάντες Ἀχαιοί,
- τοῖος ἐὼν μνηστῆρσιν ὁμιλήσειεν Ὀδυσσεύς·
- πάντες κʼ ὠκύμοροί τε γενοίατο πικρόγαμοί τε.
- ταῦτα δʼ ἅ μʼ εἰρωτᾷς καὶ λίσσεαι, οὐκ ἂν ἐγώ γε
- ἄλλα παρὲξ εἴποιμι παρακλιδὸν οὐδʼ ἀπατήσω,
- ἀλλὰ τὰ μέν μοι ἔειπε γέρων ἅλιος νημερτής,
- τῶν οὐδέν τοι ἐγὼ κρύψω ἔπος οὐδʼ ἐπικεύσω.
- φῆ μιν ὅ γʼ ἐν νήσῳ ἰδέειν κρατέρʼ ἄλγεʼ ἔχοντα,
- νύμφης ἐν μεγάροισι Καλυψοῦς, ἥ μιν ἀνάγκῃ
- ἴσχει· ὁ δʼ οὐ δύναται ἣν πατρίδα γαῖαν ἱκέσθαι.
- οὐ γάρ οἱ πάρα νῆες ἐπήρετμοι καὶ ἑταῖροι,
- οἵ κέν μιν πέμποιεν ἐπʼ εὐρέα νῶτα θαλάσσης
- ὣς ἔφατʼ Ἀτρεΐδης, δουρικλειτὸς Μενέλαος.
- ταῦτα τελευτήσας νεόμην· ἔδοσαν δέ μοι οὖρον
- ἀθάνατοι, τοί μʼ ὦκα φίλην ἐς πατρίδʼ ἔπεμψαν.
- ὣς φάτο, τῇ δʼ ἄρα θυμὸν ἐνὶ στήθεσσιν ὄρινε.
- τοῖσι δὲ καὶ μετέειπε Θεοκλύμενος θεοειδής·
- ὦ γύναι αἰδοίη Λαερτιάδεω Ὀδυσῆος,
- ἦ τοι ὅ γʼ οὐ σάφα οἶδεν, ἐμεῖο δὲ σύνθεο μῦθον·
- ἀτρεκέως γάρ σοι μαντεύσομαι οὐδʼ ἐπικεύσω·
- ἴστω νῦν Ζεὺς πρῶτα θεῶν, ξενίη τε τράπεζα
- ἱστίη τʼ Ὀδυσῆος ἀμύμονος, ἣν ἀφικάνω,
- ὡς ἦ τοι Ὀδυσεὺς ἤδη ἐν πατρίδι γαίῃ,
- ἥμενος ἢ ἕρπων, τάδε πευθόμενος κακὰ ἔργα,
- ἔστιν, ἀτὰρ μνηστῆρσι κακὸν πάντεσσι φυτεύει·
- τοῖον ἐγὼν οἰωνὸν ἐϋσσέλμου ἐπὶ νηὸς
- ἥμενος ἐφρασάμην καὶ Τηλεμάχῳ ἐγεγώνευν.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε περίφρων Πηνελόπεια·
- αἲ γὰρ τοῦτο, ξεῖνε, ἔπος τετελεσμένον εἴη·
- τῷ κε τάχα γνοίης φιλότητά τε πολλά τε δῶρα
- ἐξ ἐμεῦ, ὡς ἄν τίς σε συναντόμενος μακαρίζοι.
- ὣς οἱ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον,
- μνηστῆρες δὲ πάροιθεν Ὀδυσσῆος μεγάροιο
- δίσκοισιν τέρποντο καὶ αἰγανέῃσιν ἱέντες,
- ἐν τυκτῷ δαπέδῳ, ὅθι περ πάρος ὕβριν ἔχοντες.
- ἀλλʼ ὅτε δὴ δείπνηστος ἔην καὶ ἐπήλυθε μῆλα
- πάντοθεν ἐξ ἀγρῶν, οἱ δʼ ἤγαγον οἳ τὸ πάρος περ,
- καὶ τότε δή σφιν ἔειπε Μέδων· ὃς γάρ ῥα μάλιστα
- ἥνδανε κηρύκων, καὶ σφιν παρεγίγνετο δαιτί·
- κοῦροι, ἐπεὶ δὴ πάντες ἐτέρφθητε φρένʼ ἀέθλοις,
- ἔρχεσθε πρὸς δώμαθʼ, ἵνʼ ἐντυνώμεθα δαῖτα·
- οὐ μὲν γάρ τι χέρειον ἐν ὥρῃ δεῖπνον ἑλέσθαι.
- ὣς ἔφαθʼ, οἱ δʼ ἀνστάντες ἔβαν πείθοντό τε μύθῳ.
- αὐτὰρ ἐπεί ῥʼ ἵκοντο δόμους εὖ ναιετάοντας,
- χλαίνας μὲν κατέθεντο κατὰ κλισμούς τε θρόνους τε,
- οἱ δʼ ἱέρευον ὄϊς μεγάλους καὶ πίονας αἶγας,
- ἵρευον δὲ σύας σιάλους καὶ βοῦν ἀγελαίην,
- δαῖτʼ ἐντυνόμενοι. τοὶ δʼ ἐξ ἀγροῖο πόλινδε
- ὠτρύνοντʼ Ὀδυσεύς τʼ ἰέναι καὶ δῖος ὑφορβός.
- τοῖσι δὲ μύθων ἦρχε συβώτης, ὄρχαμος ἀνδρῶν·
- ξεῖνʼ, ἐπεὶ ἂρ δὴ ἔπειτα πόλινδʼ ἰέναι μενεαίνεις
- σήμερον, ὡς ἐπέτελλεν ἄναξ ἐμός—ἦ σʼ ἂν ἐγώ γε
- αὐτοῦ βουλοίμην σταθμῶν ῥυτῆρα λιπέσθαι·
- ἀλλὰ τὸν αἰδέομαι καὶ δείδια, μή μοι ὀπίσσω
- νεικείῃ· χαλεπαὶ δέ τʼ ἀνάκτων εἰσὶν ὁμοκλαί—
- ἀλλʼ ἄγε νῦν ἴομεν· δὴ γὰρ μέμβλωκε μάλιστα
- ἦμαρ, ἀτὰρ τάχα τοι ποτὶ ἕσπερα ῥίγιον ἔσται.
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
- γιγνώσκω, φρονέω· τά γε δὴ νοέοντι κελεύεις.
- ἀλλʼ ἴομεν, σὺ δʼ ἔπειτα διαμπερὲς ἡγεμόνευε.
- δὸς δέ μοι, εἴ ποθί τοι ῥόπαλον τετμημένον ἐστίν,
- σκηρίπτεσθʼ, ἐπεὶ ἦ φατʼ ἀρισφαλέʼ ἔμμεναι οὐδόν.
- ἦ ῥα καὶ ἀμφʼ ὤμοισιν ἀεικέα βάλλετο πήρην,
- πυκνὰ ῥωγαλέην· ἐν δὲ στρόφος ἦεν ἀορτήρ·
- Εὔμαιος δʼ ἄρα οἱ σκῆπτρον θυμαρὲς ἔδωκε.
- τὼ βήτην, σταθμὸν δὲ κύνες καὶ βώτορες ἄνδρες
- ῥύατʼ ὄπισθε μένοντες· ὁ δʼ ἐς πόλιν ἦγεν ἄνακτα
- πτωχῷ λευγαλέῳ ἐναλίγκιον ἠδὲ γέροντι,
- σκηπτόμενον· τὰ δὲ λυγρὰ περὶ χροῒ εἵματα ἕστο.
- ἀλλʼ ὅτε δὴ στείχοντες ὁδὸν κάτα παιπαλόεσσαν
- ἄστεος ἐγγὺς ἔσαν καὶ ἐπὶ κρήνην ἀφίκοντο
- τυκτὴν καλλίροον, ὅθεν ὑδρεύοντο πολῖται,
- τὴν ποίησʼ Ἴθακος καὶ Νήριτος ἠδὲ Πολύκτωρ·
- ἀμφὶ δʼ ἄρʼ αἰγείρων ὑδατοτρεφέων ἦν ἄλσος,
- πάντοσε κυκλοτερές, κατὰ δὲ ψυχρὸν ῥέεν ὕδωρ
- ὑψόθεν ἐκ πέτρης· βωμὸς δʼ ἐφύπερθε τέτυκτο
- νυμφάων, ὅθι πάντες ἐπιρρέζεσκον ὁδῖται·
- ἔνθα σφέας ἐκίχανʼ υἱὸς Δολίοιο Μελανθεὺς
- αἶγας ἄγων, αἳ πᾶσι μετέπρεπον αἰπολίοισι,
- δεῖπνον μνηστήρεσσι· δύω δʼ ἅμʼ ἕποντο νομῆες.
- τοὺς δὲ ἰδὼν νείκεσσεν ἔπος τʼ ἔφατʼ ἔκ τʼ ὀνόμαζεν,
- ἔκπαγλον καὶ ἀεικές· ὄρινε δὲ κῆρ Ὀδυσῆος·
- νῦν μὲν δὴ μάλα πάγχυ κακὸς κακὸν ἡγηλάζει,
- ὡς αἰεὶ τὸν ὁμοῖον ἄγει θεὸς ὡς τὸν ὁμοῖον.
- πῇ δὴ τόνδε μολοβρὸν ἄγεις, ἀμέγαρτε συβῶτα,
- πτωχὸν ἀνιηρόν δαιτῶν ἀπολυμαντῆρα;
- ὃς πολλῇς φλιῇσι παραστὰς θλίψεται ὤμους,
- αἰτίζων ἀκόλους, οὐκ ἄορας οὐδὲ λέβητας·
- τόν κʼ εἴ μοι δοίης σταθμῶν ῥυτῆρα γενέσθαι
- σηκοκόρον τʼ ἔμεναι θαλλόν τʼ ἐρίφοισι φορῆναι,
- καί κεν ὀρὸν πίνων μεγάλην ἐπιγουνίδα θεῖτο.
- ἀλλʼ ἐπεὶ οὖν δὴ ἔργα κάκʼ ἔμμαθεν, οὐκ ἐθελήσει
- ἔργον ἐποίχεσθαι, ἀλλὰ πτώσσων κατὰ δῆμον
- βούλεται αἰτίζων βόσκειν ἣν γαστέρʼ ἄναλτον.
- ἀλλʼ ἔκ τοι ἐρέω, τὸ δὲ καὶ τετελεσμένον ἔσται·
- αἴ κʼ ἔλθῃ πρὸς δώματʼ Ὀδυσσῆος θείοιο,
- πολλά οἱ ἀμφὶ κάρη σφέλα ἀνδρῶν ἐκ παλαμάων
- πλευραὶ ἀποτρίψουσι δόμον κάτα βαλλομένοιο.
- ὣς φάτο, καὶ παριὼν λὰξ ἔνθορεν ἀφραδίῃσιν
- ἰσχίῳ· οὐδέ μιν ἐκτὸς ἀταρπιτοῦ ἐστυφέλιξεν,
- ἀλλʼ ἔμενʼ ἀσφαλέως· ὁ δὲ μερμήριξεν Ὀδυσσεὺς
- ἠὲ μεταΐξας ῥοπάλῳ ἐκ θυμὸν ἕλοιτο,
- ἦ πρὸς γῆν ἐλάσειε κάρη ἀμφουδὶς ἀείρας.
- ἀλλʼ ἐπετόλμησε, φρεσὶ δʼ ἔσχετο· τὸν δὲ συβώτης
- νείκεσʼ ἐσάντα ἰδών, μέγα δʼ εὔξατο χεῖρας ἀνασχών·
- νύμφαι κρηναῖαι, κοῦραι Διός, εἴ ποτʼ Ὀδυσσεὺς
- ὔμμʼ ἐπὶ μηρίʼ ἔκηε, καλύψας πίονι δημῷ,
- ἀρνῶν ἠδʼ ἐρίφων, τόδε μοι κρηήνατʼ ἐέλδωρ,
- ὡς ἔλθοι μὲν κεῖνος ἀνήρ, ἀγάγοι δέ ἑ δαίμων·
- τῷ κέ τοι ἀγλαΐας γε διασκεδάσειεν ἁπάσας,
- τὰς νῦν ὑβρίζων φορέεις, ἀλαλήμενος αἰεὶ
- ἄστυ κάτʼ· αὐτὰρ μῆλα κακοὶ φθείρουσι νομῆες.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε Μελάνθιος, αἰπόλος αἰγῶν·
- ὢ πόποι, οἶον ἔειπε κύων ὀλοφώϊα εἰδώς,
- τόν ποτʼ ἐγὼν ἐπὶ νηὸς ἐϋσσέλμοιο μελαίνης
- ἄξω τῆλʼ Ἰθάκης, ἵνα μοι βίοτον πολὺν ἄλφοι.
- αἲ γὰρ Τηλέμαχον βάλοι ἀργυρότοξος Ἀπόλλων
- σήμερον ἐν μεγάροις, ἢ ὑπὸ μνηστῆρσι δαμείη,
- ὡς Ὀδυσῆΐ γε τηλοῦ ἀπώλετο νόστιμον ἦμαρ.
- ὣς εἰπὼν τοὺς μὲν λίπεν αὐτοῦ ἦκα κιόντας,
- αὐτὰρ ὁ βῆ, μάλα δʼ ὦκα δόμους ἵκανεν ἄνακτος.
- αὐτίκα δʼ εἴσω ἴεν, μετὰ δὲ μνηστῆρσι καθῖζεν,
- ἀντίον Εὐρυμάχου· τὸν γὰρ φιλέεσκε μάλιστα.
- τῷ πάρα μὲν κρειῶν μοῖραν θέσαν οἳ πονέοντο,
- σῖτον δʼ αἰδοίη ταμίη παρέθηκε φέρουσα
- ἔδμεναι. ἀγχίμολον δʼ Ὀδυσεὺς καὶ δῖος ὑφορβὸς
- στήτην ἐρχομένω, περὶ δέ σφεας ἤλυθʼ ἰωὴ
- φόρμιγγος γλαφυρῆς· ἀνὰ γάρ σφισι βάλλετʼ ἀείδειν
- Φήμιος· αὐτὰρ ὁ χειρὸς ἑλὼν προσέειπε συβώτην·
- Εὔμαιʼ, ἦ μάλα δὴ τάδε δώματα κάλʼ Ὀδυσῆος,
- ῥεῖα δʼ ἀρίγνωτʼ ἐστὶ καὶ ἐν πολλοῖσιν ἰδέσθαι.
- ἐξ ἑτέρων ἕτερʼ ἐστίν, ἐπήσκηται δέ οἱ αὐλὴ
- τοίχῳ καὶ θριγκοῖσι, θύραι δʼ εὐερκέες εἰσὶ
- δικλίδες· οὐκ ἄν τίς μιν ἀνὴρ ὑπεροπλίσσαιτο.
- γιγνώσκω δʼ ὅτι πολλοὶ ἐν αὐτῷ δαῖτα τίθενται
- ἄνδρες, ἐπεὶ κνίση μὲν ἀνήνοθεν, ἐν δέ τε φόρμιγξ
- ἠπύει, ἣν ἄρα δαιτὶ θεοὶ ποίησαν ἑταίρην.
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφης, Εὔμαιε συβῶτα·
- ῥεῖʼ ἔγνως, ἐπεὶ οὐδὲ τά τʼ ἄλλα πέρ ἐσσʼ ἀνοήμων.
- ἀλλʼ ἄγε δὴ φραζώμεθʼ ὅπως ἔσται τάδε ἔργα.
- ἠὲ σὺ πρῶτος ἔσελθε δόμους εὖ ναιετάοντας,
- δύσεο δὲ μνηστῆρας, ἐγὼ δʼ ὑπολείψομαι αὐτοῦ·
- εἰ δʼ ἐθέλεις, ἐπίμεινον, ἐγὼ δʼ εἶμι προπάροιθε·
- μηδὲ σὺ δηθύνειν, μή τίς σʼ ἔκτοσθε νοήσας
- ἢ βάλῃ ἢ ἐλάσῃ· τὰ δέ σε φράζεσθαι ἄνωγα.
- τὸν δʼ ἠμείβετʼ ἔπειτα πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς·
- γιγνώσκω, φρονέω· τά γε δὴ νοέοντι κελεύεις.
- ἀλλʼ ἔρχευ προπάροιθεν, ἐγὼ δʼ ὑπολείψομαι αὐτοῦ.
- οὐ γάρ τι πληγέων ἀδαήμων οὐδὲ βολάων·
- τολμήεις μοι θυμός, ἐπεὶ κακὰ πολλὰ πέπονθα
- κύμασι καὶ πολέμῳ· μετὰ καὶ τόδε τοῖσι γενέσθω·
- γαστέρα δʼ οὔ πως ἔστιν ἀποκρύψαι μεμαυῖαν,
- οὐλομένην, ἣ πολλὰ κάκʼ ἀνθρώποισι δίδωσι,
- τῆς ἕνεκεν καὶ νῆες ἐΰζυγοι ὁπλίζονται
- πόντον ἐπʼ ἀτρύγετον, κακὰ δυσμενέεσσι φέρουσαι.
- ὣς οἱ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον·
- ἂν δὲ κύων κεφαλήν τε καὶ οὔατα κείμενος ἔσχεν,
- Ἄργος, Ὀδυσσῆος ταλασίφρονος, ὅν ῥά ποτʼ αὐτὸς
- θρέψε μέν, οὐδʼ ἀπόνητο, πάρος δʼ εἰς Ἴλιον ἱρὴν
- ᾤχετο. τὸν δὲ πάροιθεν ἀγίνεσκον νέοι ἄνδρες
- αἶγας ἐπʼ ἀγροτέρας ἠδὲ πρόκας ἠδὲ λαγωούς·
- δὴ τότε κεῖτʼ ἀπόθεστος ἀποιχομένοιο ἄνακτος,
- ἐν πολλῇ κόπρῳ, ἥ οἱ προπάροιθε θυράων
- ἡμιόνων τε βοῶν τε ἅλις κέχυτʼ, ὄφρʼ ἂν ἄγοιεν
- δμῶες Ὀδυσσῆος τέμενος μέγα κοπρήσοντες·
- ἔνθα κύων κεῖτʼ Ἄργος, ἐνίπλειος κυνοραιστέων.
- δὴ τότε γʼ, ὡς ἐνόησεν Ὀδυσσέα ἐγγὺς ἐόντα,
- οὐρῇ μέν ῥʼ ὅ γʼ ἔσηνε καὶ οὔατα κάββαλεν ἄμφω,
- ἆσσον δʼ οὐκέτʼ ἔπειτα δυνήσατο οἷο ἄνακτος
- ἐλθέμεν· αὐτὰρ ὁ νόσφιν ἰδὼν ἀπομόρξατο δάκρυ,
- ῥεῖα λαθὼν Εὔμαιον, ἄφαρ δʼ ἐρεείνετο μύθῳ·
- Εὔμαιʼ, ἦ μάλα θαῦμα, κύων ὅδε κεῖτʼ ἐνὶ κόπρῳ.
- καλὸς μὲν δέμας ἐστίν, ἀτὰρ τόδε γʼ οὐ σάφα οἶδα,
- εἰ δὴ καὶ ταχὺς ἔσκε θέειν ἐπὶ εἴδεϊ τῷδε,
- ἦ αὔτως οἷοί τε τραπεζῆες κύνες ἀνδρῶν
- γίγνοντʼ· ἀγλαΐης δʼ ἕνεκεν κομέουσιν ἄνακτες.
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφης, Εὔμαιε συβῶτα·
- καὶ λίην ἀνδρός γε κύων ὅδε τῆλε θανόντος.
- εἰ τοιόσδʼ εἴη ἠμὲν δέμας ἠδὲ καὶ ἔργα,
- οἷόν μιν Τροίηνδε κιὼν κατέλειπεν Ὀδυσσεύς,
- αἶψά κε θηήσαιο ἰδὼν ταχυτῆτα καὶ ἀλκήν.
- οὐ μὲν γάρ τι φύγεσκε βαθείης βένθεσιν ὕλης
- κνώδαλον, ὅττι δίοιτο· καὶ ἴχνεσι γὰρ περιῄδη·
- νῦν δʼ ἔχεται κακότητι, ἄναξ δέ οἱ ἄλλοθι πάτρης
- ὤλετο, τὸν δὲ γυναῖκες ἀκηδέες οὐ κομέουσι.
- δμῶες δʼ, εὖτʼ ἂν μηκέτʼ ἐπικρατέωσιν ἄνακτες,
- οὐκέτʼ ἔπειτʼ ἐθέλουσιν ἐναίσιμα ἐργάζεσθαι·
- ἥμισυ γάρ τʼ ἀρετῆς ἀποαίνυται εὐρύοπα Ζεὺς
- ἀνέρος, εὖτʼ ἄν μιν κατὰ δούλιον ἦμαρ ἕλῃσιν.
- ὣς εἰπὼν εἰσῆλθε δόμους εὖ ναιετάοντας,
- βῆ δʼ ἰθὺς μεγάροιο μετὰ μνηστῆρας ἀγαυούς.
- Ἄργον δʼ αὖ κατὰ μοῖρʼ ἔλαβεν μέλανος θανάτοιο,
- αὐτίκʼ ἰδόντʼ Ὀδυσῆα ἐεικοστῷ ἐνιαυτῷ.
- τὸν δὲ πολὺ πρῶτος ἴδε Τηλέμαχος θεοειδὴς
- ἐρχόμενον κατὰ δῶμα συβώτην, ὦκα δʼ ἔπειτα
- νεῦσʼ ἐπὶ οἷ καλέσας· ὁ δὲ παπτήνας ἕλε δίφρον
- κείμενον, ἔνθα τε δαιτρὸς ἐφίζεσκε κρέα πολλὰ
- δαιόμενος μνηστῆρσι δόμον κάτα δαινυμένοισι·
- τὸν κατέθηκε φέρων πρὸς Τηλεμάχοιο τράπεζαν
- ἀντίον, ἔνθα δʼ ἄρʼ αὐτὸς ἐφέζετο· τῷ δʼ ἄρα κῆρυξ
- μοῖραν ἑλὼν ἐτίθει κανέου τʼ ἐκ σῖτον ἀείρας.
- ἀγχίμολον δὲ μετʼ αὐτὸν ἐδύσετο δώματʼ Ὀδυσσεύς,
- πτωχῷ λευγαλέῳ ἐναλίγκιος ἠδὲ γέροντι,
- σκηπτόμενος· τὰ δὲ λυγρὰ περὶ χροΐ εἵματα ἕστο.
- ἷζε δʼ ἐπὶ μελίνου οὐδοῦ ἔντοσθε θυράων,
- κλινάμενος σταθμῷ κυπαρισσίνῳ, ὅν ποτε τέκτων
- ξέσσεν ἐπισταμένως καὶ ἐπὶ στάθμην ἴθυνεν.
- Τηλέμαχος δʼ ἐπὶ οἷ καλέσας προσέειπε συβώτην,
- ἄρτον τʼ οὖλον ἑλὼν περικαλλέος ἐκ κανέοιο
- καὶ κρέας, ὥς οἱ χεῖρες ἐχάνδανον ἀμφιβαλόντι·
- δὸς τῷ ξείνῳ ταῦτα φέρων αὐτόν τε κέλευε
- αἰτίζειν μάλα πάντας ἐποιχόμενον μνηστῆρας·
- αἰδὼς δʼ οὐκ ἀγαθὴ κεχρημένῳ ἀνδρὶ παρεῖναι.
- ὣς φάτο, βῆ δὲ συφορβός, ἐπεὶ τὸν μῦθον ἄκουσεν,
- ἀγχοῦ δʼ ἱστάμενος ἔπεα πτερόεντʼ ἀγόρευε·
- Τηλέμαχός τοι, ξεῖνε, διδοῖ τάδε, καί σε κελεύει
- αἰτίζειν μάλα πάντας ἐποιχόμενον μνηστῆρας·
- αἰδῶ δʼ οὐκ ἀγαθήν φησʼ ἔμμεναι ἀνδρὶ προΐκτῃ.
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
- Ζεῦ ἄνα, Τηλέμαχόν μοι ἐν ἀνδράσιν ὄλβιον εἶναι,
- καί οἱ πάντα γένοιθʼ ὅσσα φρεσὶν ᾗσι μενοινᾷ.
- ἦ ῥα καὶ ἀμφοτέρῃσιν ἐδέξατο καὶ κατέθηκεν
- αὖθι ποδῶν προπάροιθεν, ἀεικελίης ἐπὶ πήρης,
- ἤσθιε δʼ ἧος ἀοιδὸς ἐνὶ μεγάροισιν ἄειδεν·
- εὖθʼ ὁ δεδειπνήκειν, ὁ δʼ ἐπαύετο θεῖος ἀοιδός.
- μνηστῆρες δʼ ὁμάδησαν ἀνὰ μέγαρʼ. αὐτὰρ Ἀθήνη,
- ἄγχι παρισταμένη Λαερτιάδην Ὀδυσῆα
- ὤτρυνʼ, ὡς ἂν πύρνα κατὰ μνηστῆρας ἀγείροι,
- γνοίη θʼ οἵ τινές εἰσιν ἐναίσιμοι οἵ τʼ ἀθέμιστοι·
- ἀλλʼ οὐδʼ ὥς τινʼ ἔμελλʼ ἀπαλεξήσειν κακότητος.
- βῆ δʼ ἴμεν αἰτήσων ἐνδέξια φῶτα ἕκαστον,
- πάντοσε χεῖρʼ ὀρέγων, ὡς εἰ πτωχὸς πάλαι εἴη.
- οἱ δʼ ἐλεαίροντες δίδοσαν, καὶ ἐθάμβεον αὐτόν,
- ἀλλήλους τʼ εἴροντο τίς εἴη καὶ πόθεν ἔλθοι.
- τοῖσι δὲ καὶ μετέειπε Μελάνθιος, αἰπόλος αἰγῶν·
- κέκλυτέ μευ, μνηστῆρες ἀγακλειτῆς βασιλείης,
- τοῦδε περὶ ξείνου· ἦ γάρ μιν πρόσθεν ὄπωπα.
- ἦ τοι μέν οἱ δεῦρο συβώτης ἡγεμόνευεν,
- αὐτὸν δʼ οὐ σάφα οἶδα, πόθεν γένος εὔχεται εἶναι.
- ὣς ἔφατʼ, Ἀντίνοος δʼ ἔπεσιν νείκεσσε συβώτην·
- ὦ ἀρίγνωτε συβῶτα, τίη δὲ σὺ τόνδε πόλινδε
- ἤγαγες; ἦ οὐχ ἅλις ἧμιν ἀλήμονές εἰσι καὶ ἄλλοι,
- πτωχοὶ ἀνιηροί, δαιτῶν ἀπολυμαντῆρες;
- ἦ ὄνοσαι ὅτι τοι βίοτον κατέδουσιν ἄνακτος
- ἐνθάδʼ ἀγειρόμενοι, σὺ δὲ καὶ προτὶ τόνδʼ ἐκάλεσσας;
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφης, Εὔμαιε συβῶτα·