Odyssey
Homer
Homer. The Odyssey, Volume 1-2. Murray, A. T. (Augustus Taber), editor. London: William Heinmann; New York: G.P. Putnam's Sons, 1919.
- διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχανʼ Ὀδυσσεῦ,
- φράζευ ὅπως μνηστῆρσιν ἀναιδέσι χεῖρας ἐφήσεις,
- οἳ δή τοι τρίετες μέγαρον κάτα κοιρανέουσι,
- μνώμενοι ἀντιθέην ἄλοχον καὶ ἕδνα διδόντες·
- ἡ δὲ σὸν αἰεὶ νόστον ὀδυρομένη κατὰ θυμὸν
- πάντας μέν ῥʼ ἔλπει καὶ ὑπίσχεται ἀνδρὶ ἑκάστῳ,
- ἀγγελίας προϊεῖσα, νόος δέ οἱ ἄλλα μενοινᾷ.
- τὴν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
- ὢ πόποι, ἦ μάλα δὴ Ἀγαμέμνονος Ἀτρεΐδαο
- φθίσεσθαι κακὸν οἶτον ἐνὶ μεγάροισιν ἔμελλον,
- εἰ μή μοι σὺ ἕκαστα, θεά, κατὰ μοῖραν ἔειπες.
- ἀλλʼ ἄγε μῆτιν ὕφηνον, ὅπως ἀποτίσομαι αὐτούς·
- πὰρ δέ μοι αὐτὴ στῆθι, μένος πολυθαρσὲς ἐνεῖσα,
- οἷον ὅτε Τροίης λύομεν λιπαρὰ κρήδεμνα.
- αἴ κέ μοι ὣς μεμαυῖα παρασταίης, γλαυκῶπι,
- καί κε τριηκοσίοισιν ἐγὼν ἄνδρεσσι μαχοίμην
- σὺν σοί, πότνα θεά, ὅτε μοι πρόφρασσʼ ἐπαρήγοις.
- τὸν δʼ ἠμείβετʼ ἔπειτα θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη·
- καὶ λίην τοι ἐγώ γε παρέσσομαι, οὐδέ με λήσεις,
- ὁππότε κεν δὴ ταῦτα πενώμεθα· καί τινʼ ὀΐω
- αἵματί τʼ ἐγκεφάλῳ τε παλαξέμεν ἄσπετον οὖδας
- ἀνδρῶν μνηστήρων, οἵ τοι βίοτον κατέδουσιν.
- ἀλλʼ ἄγε σʼ ἄγνωστον τεύξω πάντεσσι βροτοῖσι·
- κάρψω μὲν χρόα καλὸν ἐνὶ γναμπτοῖσι μέλεσσι,
- ξανθὰς δʼ ἐκ κεφαλῆς ὀλέσω τρίχας, ἀμφὶ δὲ λαῖφος
- ἕσσω ὅ κε στυγέῃσιν ἰδὼν ἄνθρωπον ἔχοντα,
- κνυζώσω δέ τοι ὄσσε πάρος περικαλλέʼ ἐόντε,
- ὡς ἂν ἀεικέλιος πᾶσι μνηστῆρσι φανήῃς
- σῇ τʼ ἀλόχῳ καὶ παιδί, τὸν ἐν μεγάροισιν ἔλειπες.
- αὐτὸς δὲ πρώτιστα συβώτην εἰσαφικέσθαι,
- ὅς τοι ὑῶν ἐπίουρος, ὁμῶς δέ τοι ἤπια οἶδε,
- παῖδά τε σὸν φιλέει καὶ ἐχέφρονα Πηνελόπειαν.
- δήεις τόν γε σύεσσι παρήμενον· αἱ δὲ νέμονται
- πὰρ Κόρακος πέτρῃ ἐπί τε κρήνῃ Ἀρεθούσῃ,
- ἔσθουσαι βάλανον μενοεικέα καὶ μέλαν ὕδωρ
- πίνουσαι, τά θʼ ὕεσσι τρέφει τεθαλυῖαν ἀλοιφήν.
- ἔνθα μένειν καὶ πάντα παρήμενος ἐξερέεσθαι,
- ὄφρʼ ἂν ἐγὼν ἔλθω Σπάρτην ἐς καλλιγύναικα
- Τηλέμαχον καλέουσα, τεὸν φίλον υἱόν, Ὀδυσσεῦ·
- ὅς τοι ἐς εὐρύχορον Λακεδαίμονα πὰρ Μενέλαον
- ᾤχετο πευσόμενος μετὰ σὸν κλέος, εἴ που ἔτʼ εἴης.
- τὴν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
- τίπτε τʼ ἄρʼ οὔ οἱ ἔειπες, ἐνὶ φρεσὶ πάντα ἰδυῖα;
- ἦ ἵνα που καὶ κεῖνος ἀλώμενος ἄλγεα πάσχῃ
- πόντον ἐπʼ ἀτρύγετον· βίοτον δέ οἱ ἄλλοι ἔδουσι;
- τὸν δʼ ἠμείβετʼ ἔπειτα θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη·
- μὴ δή τοι κεῖνός γε λίην ἐνθύμιος ἔστω.
- αὐτή μιν πόμπευον, ἵνα κλέος ἐσθλὸν ἄροιτο
- κεῖσʼ ἐλθών· ἀτὰρ οὔ τινʼ ἔχει πόνον, ἀλλὰ ἕκηλος
- ἧσται ἐν Ἀτρεΐδαο δόμοις, παρὰ δʼ ἄσπετα κεῖται.
- ἦ μέν μιν λοχόωσι νέοι σὺν νηῒ μελαίνῃ,
- ἱέμενοι κτεῖναι, πρὶν πατρίδα γαῖαν ἱκέσθαι·
- ἀλλὰ τά γʼ οὐκ ὀΐω, πρὶν καί τινα γαῖα καθέξει
- ἀνδρῶν μνηστήρων, οἵ τοι βίοτον κατέδουσιν.
- ὣς ἄρα μιν φαμένη ῥάβδῳ ἐπεμάσσατʼ Ἀθήνη.
- κάρψεν μὲν χρόα καλὸν ἐνὶ γναμπτοῖσι μέλεσσι,
- ξανθὰς δʼ ἐκ κεφαλῆς ὄλεσε τρίχας, ἀμφὶ δὲ δέρμα
- πάντεσσιν μελέεσσι παλαιοῦ θῆκε γέροντος,
- κνύζωσεν δέ οἱ ὄσσε πάρος περικαλλέʼ ἐόντε·
- ἀμφὶ δέ μιν ῥάκος ἄλλο κακὸν βάλεν ἠδὲ χιτῶνα,
- ῥωγαλέα ῥυπόωντα, κακῷ μεμορυγμένα καπνῷ·
- ἀμφὶ δέ μιν μέγα δέρμα ταχείης ἕσσʼ ἐλάφοιο,
- ψιλόν· δῶκε δέ οἱ σκῆπτρον καὶ ἀεικέα πήρην,
- πυκνὰ ῥωγαλέην· ἐν δὲ στρόφος ἦεν ἀορτήρ.
- τώ γʼ ὣς βουλεύσαντε διέτμαγεν. ἡ μὲν ἔπειτα
- ἐς Λακεδαίμονα δῖαν ἔβη μετὰ παῖδʼ Ὀδυσῆος.
- αὐτὰρ ὁ ἐκ λιμένος προσέβη τρηχεῖαν ἀταρπὸν
- χῶρον ἀνʼ ὑλήεντα διʼ ἄκριας, ᾗ οἱ Ἀθήνη
- πέφραδε δῖον ὑφορβόν, ὅ οἱ βιότοιο μάλιστα
- κήδετο οἰκήων, οὓς κτήσατο δῖος Ὀδυσσεύς.
- τὸν δʼ ἄρʼ ἐνὶ προδόμῳ εὗρʼ ἥμενον, ἔνθα οἱ αὐλὴ
- ὑψηλὴ δέδμητο, περισκέπτῳ ἐνὶ χώρῳ,
- καλή τε μεγάλη τε, περίδρομος· ἥν ῥα συβώτης
- αὐτὸς δείμαθʼ ὕεσσιν ἀποιχομένοιο ἄνακτος,
- νόσφιν δεσποίνης καὶ Λαέρταο γέροντος,
- ῥυτοῖσιν λάεσσι καὶ ἐθρίγκωσεν ἀχέρδῳ·
- σταυροὺς δʼ ἐκτὸς ἔλασσε διαμπερὲς ἔνθα καὶ ἔνθα,
- πυκνοὺς καὶ θαμέας, τὸ μέλαν δρυὸς ἀμφικεάσσας·
- ἔντοσθεν δʼ αὐλῆς συφεοὺς δυοκαίδεκα ποίει
- πλησίον ἀλλήλων, εὐνὰς συσίν· ἐν δὲ ἑκάστῳ
- πεντήκοντα σύες χαμαιευνάδες ἐρχατόωντο,
- θήλειαι τοκάδες· τοὶ δʼ ἄρσενες ἐκτὸς ἴαυον,
- πολλὸν παυρότεροι· τοὺς γὰρ μινύθεσκον ἔδοντες
- ἀντίθεοι μνηστῆρες, ἐπεὶ προΐαλλε συβώτης
- αἰεὶ ζατρεφέων σιάλων τὸν ἄριστον ἁπάντων·
- οἱ δὲ τριηκόσιοί τε καὶ ἑξήκοντα πέλοντο.
- πὰρ δὲ κύνες, θήρεσσιν ἐοικότες αἰὲν ἴαυον
- τέσσαρες, οὓς ἔθρεψε συβώτης, ὄρχαμος ἀνδρῶν.
- αὐτὸς δʼ ἀμφὶ πόδεσσιν ἑοῖς ἀράρισκε πέδιλα,
- τάμνων δέρμα βόειον ἐϋχροές· οἱ δὲ δὴ ἄλλοι
- ᾤχοντʼ ἄλλυδις ἄλλος ἅμʼ ἀγρομένοισι σύεσσιν,
- οἱ τρεῖς· τὸν δὲ τέταρτον ἀποπροέηκε πόλινδε
- σῦν ἀγέμεν μνηστῆρσιν ὑπερφιάλοισιν ἀνάγκῃ,
- ὄφρʼ ἱερεύσαντες κρειῶν κορεσαίατο θυμόν.
- ἐξαπίνης δʼ Ὀδυσῆα ἴδον κύνες ὑλακόμωροι.
- οἱ μὲν κεκλήγοντες ἐπέδραμον· αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς
- ἕζετο κερδοσύνη, σκῆπτρον δέ οἱ ἔκπεσε χειρός.
- ἔνθα κεν ᾧ πὰρ σταθμῷ ἀεικέλιον πάθεν ἄλγος·
- ἀλλὰ συβώτης ὦκα ποσὶ κραιπνοῖσι μετασπὼν
- ἔσσυτʼ ἀνὰ πρόθυρον, σκῦτος δέ οἱ ἔκπεσε χειρός.
- τοὺς μὲν ὁμοκλήσας σεῦεν κύνας ἄλλυδις ἄλλον
- πυκνῇσιν λιθάδεσσιν· ὁ δὲ προσέειπεν ἄνακτα·
- ὦ γέρον, ἦ ὀλίγου σε κύνες διεδηλήσαντο
- ἐξαπίνης, καί κέν μοι ἐλεγχείην κατέχευας.
- καὶ δέ μοι ἄλλα θεοὶ δόσαν ἄλγεά τε στοναχάς τε·
- ἀντιθέου γὰρ ἄνακτος ὀδυρόμενος καὶ ἀχεύων
- ἧμαι, ἄλλοισιν δὲ σύας σιάλους ἀτιτάλλω
- ἔδμεναι· αὐτὰρ κεῖνος ἐελδόμενός που ἐδωδῆς
- πλάζετʼ ἐπʼ ἀλλοθρόων ἀνδρῶν δῆμόν τε πόλιν τε,
- εἴ που ἔτι ζώει καὶ ὁρᾷ φάος ἠελίοιο.
- ἀλλʼ ἕπεο, κλισίηνδʼ ἴομεν, γέρον, ὄφρα καὶ αὐτός,
- σίτου καὶ οἴνοιο κορεσσάμενος κατὰ θυμόν,
- εἴπῃς ὁππόθεν ἐσσὶ καὶ ὁππόσα κήδεʼ ἀνέτλης.
- ὣς εἰπὼν κλισίηνδʼ ἡγήσατο δῖος ὑφορβός,
- εἷσεν δʼ εἰσαγαγών, ῥῶπας δʼ ὑπέχευε δασείας,
- ἐστόρεσεν δʼ ἐπὶ δέρμα ἰονθάδος ἀγρίου αἰγός,
- αὐτοῦ ἐνεύναιον, μέγα καὶ δασύ. χαῖρε δʼ Ὀδυσσεὺς
- ὅττι μιν ὣς ὑπέδεκτο, ἔπος τʼ ἔφατʼ ἔκ τʼ ὀνόμαζεν·
- Ζεύς τοι δοίη, ξεῖνε, καὶ ἀθάνατοι θεοὶ ἄλλοι
- ὅττι μάλιστʼ ἐθέλεις, ὅτι με πρόφρων ὑπέδεξο.
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφης, Εὔμαιε συβῶτα·
- ξεῖνʼ, οὔ μοι θέμις ἔστʼ, οὐδʼ εἰ κακίων σέθεν ἔλθοι,
- ξεῖνον ἀτιμῆσαι· πρὸς γὰρ Διός εἰσιν ἅπαντες
- ξεῖνοί τε πτωχοί τε· δόσις δʼ ὀλίγη τε φίλη τε
- γίγνεται ἡμετέρη· ἡ γὰρ δμώων δίκη ἐστὶν
- αἰεὶ δειδιότων, ὅτʼ ἐπικρατέωσιν ἄνακτες
- οἱ νέοι. ἦ γὰρ τοῦ γε θεοὶ κατὰ νόστον ἔδησαν,
- ὅς κεν ἔμʼ ἐνδυκέως ἐφίλει καὶ κτῆσιν ὄπασσεν,
- οἶκόν τε κλῆρόν τε πολυμνήστην τε γυναῖκα,
- οἷά τε ᾧ οἰκῆϊ ἄναξ εὔθυμος ἔδωκεν,
- ὅς οἱ πολλὰ κάμῃσι, θεὸς δʼ ἐπὶ ἔργον ἀέξῃ,
- ὡς καὶ ἐμοὶ τόδε ἔργον ἀέξεται, ᾧ ἐπιμίμνω.
- τῷ κέ με πόλλʼ ὤνησεν ἄναξ, εἰ αὐτόθʼ ἐγήρα·
- ἀλλʼ ὄλεθʼ—ὡς ὤφελλʼ Ἑλένης ἀπὸ φῦλον ὀλέσθαι
- πρόχνυ, ἐπεὶ πολλῶν ἀνδρῶν ὑπὸ γούνατʼ ἔλυσε·
- καὶ γὰρ κεῖνος ἔβη Ἀγαμέμνονος εἵνεκα τιμῆς
- Ἴλιον εἰς εὔπωλον, ἵνα Τρώεσσι μάχοιτο.
- ὣς εἰπὼν ζωστῆρι θοῶς συνέεργε χιτῶνα,
- βῆ δʼ ἴμεν ἐς συφεούς, ὅθι ἔθνεα ἔρχατο χοίρων.
- ἔνθεν ἑλὼν δύʼ ἔνεικε καὶ ἀμφοτέρους ἱέρευσεν,
- εὗσέ τε μίστυλλέν τε καὶ ἀμφʼ ὀβελοῖσιν ἔπειρεν.
- ὀπτήσας δʼ ἄρα πάντα φέρων παρέθηκʼ Ὀδυσῆϊ
- θέρμʼ αὐτοῖς ὀβελοῖσιν· ὁ δʼ ἄλφιτα λευκὰ πάλυνεν·
- ἐν δʼ ἄρα κισσυβίῳ κίρνη μελιηδέα οἶνον,
- αὐτὸς δʼ ἀντίον ἷζεν, ἐποτρύνων δὲ προσηύδα·
- ἔσθιε νῦν, ὦ ξεῖνε, τά τε δμώεσσι πάρεστι,
- χοίρεʼ· ἀτὰρ σιάλους γε σύας μνηστῆρες ἔδουσιν,
- οὐκ ὄπιδα φρονέοντες ἐνὶ φρεσὶν οὐδʼ ἐλεητύν.
- οὐ μὲν σχέτλια ἔργα θεοὶ μάκαρες φιλέουσιν,
- ἀλλὰ δίκην τίουσι καὶ αἴσιμα ἔργʼ ἀνθρώπων.
- καὶ μὲν δυσμενέες καὶ ἀνάρσιοι, οἵ τʼ ἐπὶ γαίης
- ἀλλοτρίης βῶσιν καί σφι Ζεὺς ληΐδα δώῃ,
- πλησάμενοι δέ τε νῆας ἔβαν οἶκόνδε νέεσθαι,
- καὶ μὲν τοῖς ὄπιδος κρατερὸν δέος ἐν φρεσὶ πίπτει.
- οἵδε δὲ καί τι ἴσασι, θεοῦ δέ τινʼ ἔκλυον αὐδήν,
- κείνου λυγρὸν ὄλεθρον, ὅτʼ οὐκ ἐθέλουσι δικαίως
- μνᾶσθαι οὐδὲ νέεσθαι ἐπὶ σφέτερʼ, ἀλλὰ ἕκηλοι
- κτήματα δαρδάπτουσιν ὑπέρβιον, οὐδʼ ἔπι φειδώ.
- ὅσσαι γὰρ νύκτες τε καὶ ἡμέραι ἐκ Διός εἰσιν,
- οὔ ποθʼ ἓν ἱρεύουσʼ ἱερήϊον, οὐδὲ δύʼ οἴω·
- οἶνον δὲ φθινύθουσιν ὑπέρβιον ἐξαφύοντες.
- ἦ γάρ οἱ ζωή γʼ ἦν ἄσπετος· οὔ τινι τόσση
- ἀνδρῶν ἡρώων, οὔτʼ ἠπείροιο μελαίνης
- οὔτʼ αὐτῆς Ἰθάκης· οὐδὲ ξυνεείκοσι φωτῶν
- ἔστʼ ἄφενος τοσσοῦτον· ἐγὼ δέ κέ τοι καταλέξω.
- δώδεκʼ ἐν ἠπείρῳ ἀγέλαι· τόσα πώεα οἰῶν,
- τόσσα συῶν συβόσια, τόσʼ αἰπόλια πλατέʼ αἰγῶν
- βόσκουσι ξεῖνοί τε καὶ αὐτοῦ βώτορες ἄνδρες.
- ἐνθάδε δʼ αἰπόλια πλατέʼ αἰγῶν ἕνδεκα πάντα
- ἐσχατιῇ βόσκοντʼ, ἐπὶ δʼ ἀνέρες ἐσθλοὶ ὄρονται.
- τῶν αἰεί σφιν ἕκαστος ἐπʼ ἤματι μῆλον ἀγινεῖ,
- ζατρεφέων αἰγῶν ὅς τις φαίνηται ἄριστος.
- αὐτὰρ ἐγὼ σῦς τάσδε φυλάσσω τε ῥύομαί τε,
- καί σφι συῶν τὸν ἄριστον ἐῢ κρίνας ἀποπέμπω.
- ὣς φάθʼ, ὁ δʼ ἐνδυκέως κρέα τʼ ἤσθιε πῖνέ τε οἶνον
- ἁρπαλέως ἀκέων, κακὰ δὲ μνηστῆρσι φύτευεν.
- αὐτὰρ ἐπεὶ δείπνησε καὶ ἤραρε θυμὸν ἐδωδῇ,
- καί οἱ πλησάμενος δῶκε σκύφον, ᾧ περ ἔπινεν,
- οἴνου ἐνίπλειον· ὁ δʼ ἐδέξατο, χαῖρε δὲ θυμῷ,
- καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
- ὦ φίλε, τίς γάρ σε πρίατο κτεάτεσσιν ἑοῖσιν,
- ὧδε μάλʼ ἀφνειὸς καὶ καρτερὸς ὡς ἀγορεύεις;
- φῆς δʼ αὐτὸν φθίσθαι Ἀγαμέμνονος εἵνεκα τιμῆς.
- εἰπέ μοι, αἴ κέ ποθι γνώω τοιοῦτον ἐόντα.
- Ζεὺς γάρ που τό γε οἶδε καὶ ἀθάνατοι θεοὶ ἄλλοι,
- εἴ κέ μιν ἀγγείλαιμι ἰδών· ἐπὶ πολλὰ δʼ ἀλήθην.
- τὸν δʼ ἠμείβετʼ ἔπειτα συβώτης, ὄρχαμος ἀνδρῶν·
- ὦ γέρον, οὔ τις κεῖνον ἀνὴρ ἀλαλήμενος ἐλθὼν
- ἀγγέλλων πείσειε γυναῖκά τε καὶ φίλον υἱόν,
- ἀλλʼ ἄλλως κομιδῆς κεχρημένοι ἄνδρες ἀλῆται
- ψεύδοντʼ, οὐδʼ ἐθέλουσιν ἀληθέα μυθήσασθαι.
- ὃς δέ κʼ ἀλητεύων Ἰθάκης ἐς δῆμον ἵκηται,
- ἐλθὼν ἐς δέσποιναν ἐμὴν ἀπατήλια βάζει·
- ἡ δʼ εὖ δεξαμένη φιλέει καὶ ἕκαστα μεταλλᾷ,
- καί οἱ ὀδυρομένῃ βλεφάρων ἄπο δάκρυα πίπτει,
- ἣ θέμις ἐστὶ γυναικός, ἐπὴν πόσις ἄλλοθʼ ὄληται.
- αἶψά κε καὶ σύ, γεραιέ, ἔπος παρατεκτήναιο.
- εἴ τίς τοι χλαῖνάν τε χιτῶνά τε εἵματα δοίη.
- τοῦ δʼ ἤδη μέλλουσι κύνες ταχέες τʼ οἰωνοὶ
- ῥινὸν ἀπʼ ὀστεόφιν ἐρύσαι, ψυχὴ δὲ λέλοιπεν·
- ἢ τόν γʼ ἐν πόντῳ φάγον ἰχθύες, ὀστέα δʼ αὐτοῦ
- κεῖται ἐπʼ ἠπείρου ψαμάθῳ εἰλυμένα πολλῇ.
- ὣς ὁ μὲν ἔνθʼ ἀπόλωλε, φίλοισι δὲ κήδεʼ ὀπίσσω
- πᾶσιν, ἐμοὶ δὲ μάλιστα, τετεύχαται· οὐ γὰρ ἔτʼ ἄλλον
- ἤπιον ὧδε ἄνακτα κιχήσομαι, ὁππόσʼ ἐπέλθω,
- οὐδʼ εἴ κεν πατρὸς καὶ μητέρος αὖτις ἵκωμαι
- οἶκον, ὅθι πρῶτον γενόμην καί μʼ ἔτρεφον αὐτοί.
- οὐδέ νυ τῶν ἔτι τόσσον ὀδύρομαι, ἱέμενός περ
- ὀφθαλμοῖσιν ἰδέσθαι ἐὼν ἐν πατρίδι γαίῃ·
- ἀλλά μʼ Ὀδυσσῆος πόθος αἴνυται οἰχομένοιο.
- τὸν μὲν ἐγών, ὦ ξεῖνε, καὶ οὐ παρεόντʼ ὀνομάζειν
- αἰδέομαι· πέρι γάρ μʼ ἐφίλει καὶ κήδετο θυμῷ·
- ἀλλά μιν ἠθεῖον καλέω καὶ νόσφιν ἐόντα.
- τὸν δʼ αὖτε προσέειπε πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς·
- ὦ φίλʼ, ἐπειδὴ πάμπαν ἀναίνεαι, οὐδʼ ἔτι φῇσθα
- κεῖνον ἐλεύσεσθαι, θυμὸς δέ τοι αἰὲν ἄπιστος·
- ἀλλʼ ἐγὼ οὐκ αὔτως μυθήσομαι, ἀλλὰ σὺν ὅρκῳ,
- ὡς νεῖται Ὀδυσεύς· εὐαγγέλιον δέ μοι ἔστω
- αὐτίκʼ, ἐπεί κεν κεῖνος ἰὼν τὰ ἃ δώμαθʼ ἵκηται·
- ἕσσαι με χλαῖνάν τε χιτῶνά τε, εἵματα καλά·
- πρὶν δέ κε, καὶ μάλα περ κεχρημένος, οὔ τι δεχοίμην.
- ἐχθρὸς γάρ μοι κεῖνος ὁμῶς Ἀΐδαο πύλῃσι
- γίγνεται, ὃς πενίῃ εἴκων ἀπατήλια βάζει.
- ἴστω νῦν Ζεὺς πρῶτα θεῶν, ξενίη τε τράπεζα,
- ἱστίη τʼ Ὀδυσῆος ἀμύμονος, ἣν ἀφικάνω·
- ἦ μέν τοι τάδε πάντα τελείεται ὡς ἀγορεύω.
- τοῦδʼ αὐτοῦ λυκάβαντος ἐλεύσεται ἐνθάδʼ Ὀδυσσεύς.
- τοῦ μὲν φθίνοντος μηνός, τοῦ δʼ ἱσταμένοιο,
- οἴκαδε νοστήσει, καὶ τίσεται ὅς τις ἐκείνου
- ἐνθάδʼ ἀτιμάζει ἄλοχον καὶ φαίδιμον υἱόν.
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφης, Εὔμαιε συβῶτα·
- ὦ γέρον, οὔτʼ ἄρʼ ἐγὼν εὐαγγέλιον τόδε τίσω,
- οὔτʼ Ὀδυσεὺς ἔτι οἶκον ἐλεύσεται· ἀλλὰ ἕκηλος
- πῖνε, καὶ ἄλλα παρὲξ μεμνώμεθα, μηδέ με τούτων
- μίμνησκʼ· ἦ γὰρ θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν ἐμοῖσιν
- ἄχνυται, ὁππότε τις μνήσῃ κεδνοῖο ἄνακτος.
- ἀλλʼ ἦ τοι ὅρκον μὲν ἐάσομεν, αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς
- ἔλθοι ὅπως μιν ἐγώ γʼ ἐθέλω καὶ Πηνελόπεια
- Λαέρτης θʼ ὁ γέρων καὶ Τηλέμαχος θεοειδής.
- νῦν αὖ παιδὸς ἄλαστον ὀδύρομαι, ὃν τέκʼ Ὀδυσσεύς,
- Τηλεμάχου· τὸν ἐπεὶ θρέψαν θεοὶ ἔρνεϊ ἶσον,
- καί μιν ἔφην ἔσσεσθαι ἐν ἀνδράσιν οὔ τι χέρηα
- πατρὸς ἑοῖο φίλοιο, δέμας καὶ εἶδος ἀγητόν,
- τὸν δέ τις ἀθανάτων βλάψε φρένας ἔνδον ἐΐσας
- ἠέ τις ἀνθρώπων· ὁ δʼ ἔβη μετὰ πατρὸς ἀκουὴν
- ἐς Πύλον ἠγαθέην· τὸν δὲ μνηστῆρες ἀγαυοὶ
- οἴκαδʼ ἰόντα λοχῶσιν, ὅπως ἀπὸ φῦλον ὄληται
- νώνυμον ἐξ Ἰθάκης Ἀρκεισίου ἀντιθέοιο.
- ἀλλʼ ἦ τοι κεῖνον μὲν ἐάσομεν, ἤ κεν ἁλώῃ
- ἦ κε φύγῃ καί κέν οἱ ὑπέρσχῃ χεῖρα Κρονίων.
- ἀλλʼ ἄγε μοι σύ, γεραιέ, τὰ σʼ αὐτοῦ κήδεʼ ἐνίσπες
- καί μοι τοῦτʼ ἀγόρευσον ἐτήτυμον, ὄφρʼ ἐῢ εἰδῶ·
- τίς πόθεν εἶς ἀνδρῶν; πόθι τοι πόλις ἠδὲ τοκῆες;
- ὁπποίης τʼ ἐπὶ νηὸς ἀφίκεο· πῶς δέ σε ναῦται
- ἤγαγον εἰς Ἰθάκην; τίνες ἔμμεναι εὐχετόωντο;
- οὐ μὲν γάρ τί σε πεζὸν ὀΐομαι ἐνθάδʼ ἱκέσθαι.
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς
- τοιγὰρ ἐγώ τοι ταῦτα μάλʼ ἀτρεκέως ἀγορεύσω.
- εἴη μὲν νῦν νῶϊν ἐπὶ χρόνον ἠμὲν ἐδωδὴ
- ἠδὲ μέθυ γλυκερὸν κλισίης ἔντοσθεν ἐοῦσι,
- δαίνυσθαι ἀκέοντʼ, ἄλλοι δʼ ἐπὶ ἔργον ἕποιεν·
- ῥηϊδίως κεν ἔπειτα καὶ εἰς ἐνιαυτὸν ἅπαντα
- οὔ τι διαπρήξαιμι λέγων ἐμὰ κήδεα θυμοῦ,
- ὅσσα γε δὴ ξύμπαντα θεῶν ἰότητι μόγησα.
- ἐκ μὲν Κρητάων γένος εὔχομαι εὐρειάων,
- ἀνέρος ἀφνειοῖο πάϊς· πολλοὶ δὲ καὶ ἄλλοι
- υἱέες ἐν μεγάρῳ ἠμὲν τράφεν ἠδʼ ἐγένοντο
- γνήσιοι ἐξ ἀλόχου· ἐμὲ δʼ ὠνητὴ τέκε μήτηρ
- παλλακίς, ἀλλά με ἶσον ἰθαιγενέεσσιν ἐτίμα
- Κάστωρ Ὑλακίδης, τοῦ ἐγὼ γένος εὔχομαι εἶναι
- ὃς τότʼ ἐνὶ Κρήτεσσι θεὸς ὣς τίετο δήμῳ
- ὄλβῳ τε πλούτῳ τε καὶ υἱάσι κυδαλίμοισιν.
- ἀλλʼ ἦ τοι τὸν κῆρες ἔβαν θανάτοιο φέρουσαι
- εἰς Ἀΐδαο δόμους· τοὶ δὲ ζωὴν ἐδάσαντο
- παῖδες ὑπέρθυμοι καὶ ἐπὶ κλήρους ἐβάλοντο,
- αὐτὰρ ἐμοὶ μάλα παῦρα δόσαν καὶ οἰκίʼ ἔνειμαν.
- ἠγαγόμην δὲ γυναῖκα πολυκλήρων ἀνθρώπων
- εἵνεκʼ ἐμῆς ἀρετῆς, ἐπεὶ οὐκ ἀποφώλιος ἦα
- οὐδὲ φυγοπτόλεμος· νῦν δʼ ἤδη πάντα λέλοιπεν
- ἀλλʼ ἔμπης καλάμην γέ σʼ ὀΐομαι εἰσορόωντα
- γιγνώσκειν· ἦ γάρ με δύη ἔχει ἤλιθα πολλή.
- ἦ μὲν δὴ θάρσος μοι Ἄρης τʼ ἔδοσαν καὶ Ἀθήνη
- καὶ ῥηξηνορίην· ὁπότε κρίνοιμι λόχονδε
- ἄνδρας ἀριστῆας, κακὰ δυσμενέεσσι φυτεύων,
- οὔ ποτέ μοι θάνατον προτιόσσετο θυμὸς ἀγήνωρ,
- ἀλλὰ πολὺ πρώτιστος ἐπάλμενος ἔγχει ἕλεσκον
- ἀνδρῶν δυσμενέων ὅ τέ μοι εἴξειε πόδεσσιν.
- τοῖος ἔα ἐν πολέμῳ· ἔργον δέ μοι οὐ φίλον ἔσκεν
- οὐδʼ οἰκωφελίη, ἥ τε τρέφει ἀγλαὰ τέκνα,
- ἀλλά μοι αἰεὶ νῆες ἐπήρετμοι φίλαι ἦσαν
- καὶ πόλεμοι καὶ ἄκοντες ἐΰξεστοι καὶ ὀϊστοί,
- λυγρά, τά τʼ ἄλλοισίν γε καταριγηλὰ πέλονται.
- αὐτὰρ ἐμοὶ τὰ φίλʼ ἔσκε τά που θεὸς ἐν φρεσὶ θῆκεν·
- ἄλλος γάρ τʼ ἄλλοισιν ἀνὴρ ἐπιτέρπεται ἔργοις.
- πρὶν μὲν γὰρ Τροίης ἐπιβήμεναι υἷας Ἀχαιῶν
- εἰνάκις ἀνδράσιν ἦρξα καὶ ὠκυπόροισι νέεσσιν
- ἄνδρας ἐς ἀλλοδαπούς, καί μοι μάλα τύγχανε πολλά.
- τῶν ἐξαιρεύμην μενοεικέα, πολλὰ δʼ ὀπίσσω
- λάγχανον· αἶψα δὲ οἶκος ὀφέλλετο, καί ῥα ἔπειτα
- δεινός τʼ αἰδοῖός τε μετὰ Κρήτεσσι τετύγμην.
- ἀλλʼ ὅτε δὴ τήν γε στυγερὴν ὁδὸν εὐρύοπα Ζεὺς
- ἐφράσαθʼ, ἣ πολλῶν ἀνδρῶν ὑπὸ γούνατʼ ἔλυσε,
- δὴ τότʼ ἔμʼ ἤνωγον καὶ ἀγακλυτὸν Ἰδομενῆα
- νήεσσʼ ἡγήσασθαι ἐς Ἴλιον· οὐδέ τι μῆχος
- ἦεν ἀνήνασθαι, χαλεπὴ δʼ ἔχε δήμου φῆμις.
- ἔνθα μὲν εἰνάετες πολεμίζομεν υἷες Ἀχαιῶν,
- τῷ δεκάτῳ δὲ πόλιν Πριάμου πέρσαντες ἔβημεν
- οἴκαδε σὺν νήεσσι, θεὸς δʼ ἐκέδασσεν Ἀχαιούς.
- αὐτὰρ ἐμοὶ δειλῷ κακὰ μήδετο μητίετα Ζεύς·
- μῆνα γὰρ οἶον ἔμεινα τεταρπόμενος τεκέεσσιν
- κουριδίῃ τʼ ἀλόχῳ καὶ κτήμασιν· αὐτὰρ ἔπειτα
- Αἴγυπτόνδε με θυμὸς ἀνώγει ναυτίλλεσθαι,
- νῆας ἐῢ στείλαντα σὺν ἀντιθέοις ἑτάροισιν.
- ἐννέα νῆας στεῖλα, θοῶς δʼ ἐσαγείρατο λαός.
- ἑξῆμαρ μὲν ἔπειτα ἐμοὶ ἐρίηρες ἑταῖροι
- δαίνυντʼ· αὐτὰρ ἐγὼν ἱερήϊα πολλὰ παρεῖχον
- θεοῖσίν τε ῥέζειν αὐτοῖσί τε δαῖτα πένεσθαι.
- ἑβδομάτῃ δʼ ἀναβάντες ἀπὸ Κρήτης εὐρείης
- ἐπλέομεν Βορέῃ ἀνέμῳ ἀκραέϊ καλῷ
- ῥηϊδίως, ὡς εἴ τε κατὰ ῥόον· οὐδέ τις οὖν μοι
- νηῶν πημάνθη, ἀλλʼ ἀσκηθέες καὶ ἄνουσοι
- ἥμεθα, τὰς δʼ ἄνεμός τε κυβερνῆταί τʼ ἴθυνον.
- πεμπταῖοι δʼ Αἴγυπτον ἐϋρρείτην ἱκόμεσθα,
- στῆσα δʼ ἐν Αἰγύπτῳ ποταμῷ νέας ἀμφιελίσσας.
- ἔνθʼ ἦ τοι μὲν ἐγὼ κελόμην ἐρίηρας ἑταίρους
- αὐτοῦ πὰρ νήεσσι μένειν καὶ νῆας ἔρυσθαι,
- ὀπτῆρας δὲ κατὰ σκοπιὰς ὤτρυνα νέεσθαι·
- οἱ δʼ ὕβρει εἴξαντες, ἐπισπόμενοι μένεϊ σφῷ,
- αἶψα μάλʼ Αἰγυπτίων ἀνδρῶν περικαλλέας ἀγροὺς
- πόρθεον, ἐκ δὲ γυναῖκας ἄγον καὶ νήπια τέκνα,
- αὐτούς τʼ ἔκτεινον· τάχα δʼ ἐς πόλιν ἵκετʼ ἀϋτή.
- οἱ δὲ βοῆς ἀΐοντες ἅμʼ ἠοῖ φαινομένηφιν
- ἦλθον· πλῆτο δὲ πᾶν πεδίον πεζῶν τε καὶ ἵππων
- χαλκοῦ τε στεροπῆς· ἐν δὲ Ζεὺς τερπικέραυνος
- φύζαν ἐμοῖς ἑτάροισι κακὴν βάλεν, οὐδέ τις ἔτλη
- μεῖναι ἐναντίβιον· περὶ γὰρ κακὰ πάντοθεν ἔστη.
- ἔνθʼ ἡμέων πολλοὺς μὲν ἀπέκτανον ὀξέϊ χαλκῷ,
- τοὺς δʼ ἄναγον ζωούς, σφίσιν ἐργάζεσθαι ἀνάγκῃ.
- αὐτὰρ ἐμοὶ Ζεὺς αὐτὸς ἐνὶ φρεσὶν ὧδε νόημα
- ποίησʼ—ὡς ὄφελον θανέειν καὶ πότμον ἐπισπεῖν
- αὐτοῦ ἐν Αἰγύπτῳ· ἔτι γάρ νύ με πῆμʼ ὑπέδεκτο—
- αὐτίκʼ ἀπὸ κρατὸς κυνέην εὔτυκτον ἔθηκα
- καὶ σάκος ὤμοιϊν, δόρυ δʼ ἔκβαλον ἔκτοσε χειρός·
- αὐτὰρ ἐγὼ βασιλῆος ἐναντίον ἤλυθον ἵππων
- καὶ κύσα γούναθʼ ἑλών· ὁδʼ ἐρύσατο καί μʼ ἐλέησεν,
- ἐς δίφρον δέ μʼ ἕσας ἄγεν οἴκαδε δάκρυ χέοντα.
- ἦ μέν μοι μάλα πολλοὶ ἐπήϊσσον μελίῃσιν,
- ἱέμενοι κτεῖναι—δὴ γὰρ κεχολώατο λίην—
- ἀλλʼ ἀπὸ κεῖνος ἔρυκε, Διὸς δʼ ὠπίζετο μῆνιν
- ξεινίου, ὅς τε μάλιστα νεμεσσᾶται κακὰ ἔργα.
- ἔνθα μὲν ἑπτάετες μένον αὐτόθι, πολλὰ δʼ ἄγειρα
- χρήματʼ ἀνʼ Αἰγυπτίους ἄνδρας· δίδοσαν γὰρ ἅπαντες.
- ἀλλʼ ὅτε δὴ ὄγδοόν μοι ἐπιπλόμενον ἔτος ἦλθεν,
- δὴ τότε Φοῖνιξ ἦλθεν ἀνὴρ ἀπατήλια εἰδώς,
- τρώκτης, ὃς δὴ πολλὰ κάκʼ ἀνθρώποισιν ἐώργει·
- ὅς μʼ ἄγε παρπεπιθὼν ᾗσι φρεσίν, ὄφρʼ ἱκόμεσθα
- Φοινίκην, ὅθι τοῦ γε δόμοι καὶ κτήματʼ ἔκειτο.
- ἔνθα παρʼ αὐτῷ μεῖνα τελεσφόρον εἰς ἐνιαυτόν.
- ἀλλʼ ὅτε δὴ μῆνές τε καὶ ἡμέραι ἐξετελεῦντο
- ἄψ περιτελλομένου ἔτεος καὶ ἐπήλυθον ὧραι,
- ἐς Λιβύην μʼ ἐπὶ νηὸς ἐέσσατο ποντοπόροιο
- ψεύδεα βουλεύσας, ἵνα οἱ σὺν φόρτον ἄγοιμι,
- κεῖθι δέ μʼ ὡς περάσειε καὶ ἄσπετον ὦνον ἕλοιτο.
- τῷ ἑπόμην ἐπὶ νηός, ὀϊόμενός περ, ἀνάγκῃ.
- ἡ δʼ ἔθεεν Βορέῃ ἀνέμῳ ἀκραέϊ καλῷ,
- μέσσον ὑπὲρ Κρήτης· Ζεὺς δέ σφισι μήδετʼ ὄλεθρον.
- ἀλλʼ ὅτε δὴ Κρήτην μὲν ἐλείπομεν, οὐδέ τις ἄλλη
- φαίνετο γαιάων, ἀλλʼ οὐρανὸς ἠδὲ θάλασσα,
- δὴ τότε κυανέην νεφέλην ἔστησε Κρονίων
- νηὸς ὕπερ γλαφυρῆς, ἤχλυσε δὲ πόντος ὑπʼ αὐτῆς.
- Ζεὺς δʼ ἄμυδις βρόντησε καὶ ἔμβαλε νηῒ κεραυνόν·
- ἡ δʼ ἐλελίχθη πᾶσα Διὸς πληγεῖσα κεραυνῷ,
- ἐν δὲ θεείου πλῆτο· πέσον δʼ ἐκ νηὸς ἅπαντες.
- οἱ δὲ κορώνῃσιν ἴκελοι περὶ νῆα μέλαιναν
- κύμασιν ἐμφορέοντο· θεὸς δʼ ἀποαίνυτο νόστον.
- αὐτὰρ ἐμοὶ Ζεὺς αὐτός, ἔχοντί περ ἄλγεα θυμῷ,
- ἱστὸν ἀμαιμάκετον νηὸς κυανοπρῴροιο
- ἐν χείρεσσιν ἔθηκεν, ὅπως ἔτι πῆμα φύγοιμι.
- τῷ ῥα περιπλεχθεὶς φερόμην ὀλοοῖς ἀνέμοισιν.
- ἐννῆμαρ φερόμην, δεκάτῃ δέ με νυκτὶ μελαίνῃ
- γαίῃ Θεσπρωτῶν πέλασεν μέγα κῦμα κυλίνδον.
- ἔνθα με Θεσπρωτῶν βασιλεὺς ἐκομίσσατο Φείδων
- ἥρως ἀπριάτην· τοῦ γὰρ φίλος υἱὸς ἐπελθὼν
- αἴθρῳ καὶ καμάτῳ δεδμημένον ἦγεν ἐς οἶκον,
- χειρὸς ἀναστήσας, ὄφρʼ ἵκετο δώματα πατρός·
- ἀμφὶ δέ με χλαῖνάν τε χιτῶνά τε εἵματα ἕσσεν.
- ἔνθʼ Ὀδυσῆος ἐγὼ πυθόμην· κεῖνος γὰρ ἔφασκε
- ξεινίσαι ἠδὲ φιλῆσαι ἰόντʼ ἐς πατρίδα γαῖαν,
- καί μοι κτήματʼ ἔδειξεν ὅσα ξυναγείρατʼ Ὀδυσσεύς,
- χαλκόν τε χρυσόν τε πολύκμητόν τε σίδηρον.
- καί νύ ἐς δεκάτην γενεὴν ἕτερόν γʼ ἔτι βόσκοι·
- τόσσα οἱ ἐν μεγάροις κειμήλια κεῖτο ἄνακτος.
- τὸν δʼ ἐς Δωδώνην φάτο βήμεναι, ὄφρα θεοῖο
- ἐκ δρυὸς ὑψικόμοιο Διὸς βουλὴν ἐπακούσαι,
- ὅππως νοστήσειʼ Ἰθάκης ἐς πίονα δῆμον
- ἤδη δὴν ἀπεών, ἢ ἀμφαδὸν ἦε κρυφηδόν.
- ὤμοσε δὲ πρὸς ἔμʼ αὐτόν, ἀποσπένδων ἐνὶ οἴκῳ,
- νῆα κατειρύσθαι καὶ ἐπαρτέας ἔμμεν ἑταίρους,
- οἳ δή μιν πέμψουσι φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν.
- ἀλλʼ ἐμὲ πρὶν ἀπέπεμψε· τύχησε γὰρ ἐρχομένη νηῦς
- ἀνδρῶν Θεσπρωτῶν ἐς Δουλίχιον πολύπυρον.
- ἔνθʼ ὅ γέ μʼ ἠνώγει πέμψαι βασιλῆϊ Ἀκάστῳ
- ἐνδυκέως· τοῖσιν δὲ κακὴ φρεσὶν ἥνδανε βουλὴ
- ἀμφʼ ἐμοί, ὄφρʼ ἔτι πάγχυ δύης ἐπὶ πῆμα γενοίμην.
- ἀλλʼ ὅτε γαίης πολλὸν ἀπέπλω ποντοπόρος νηῦς,
- αὐτίκα δούλιον ἦμαρ ἐμοὶ περιμηχανόωντο.
- ἐκ μέν με χλαῖνάν τε χιτῶνά τε εἵματʼ ἔδυσαν,
- ἀμφὶ δέ μοι ῥάκος ἄλλο κακὸν βάλον ἠδὲ χιτῶνα,
- ῥωγαλέα, τὰ καὶ αὐτὸς ἐν ὀφθαλμοῖσιν ὅρηαι·
- ἑσπέριοι δʼ Ἰθάκης εὐδειέλου ἔργʼ ἀφίκοντο.
- ἔνθʼ ἐμὲ μὲν κατέδησαν ἐϋσσέλμῳ ἐνὶ νηῒ
- ὅπλῳ ἐϋστρεφέϊ στερεῶς, αὐτοὶ δʼ ἀποβάντες
- ἐσσυμένως παρὰ θῖνα θαλάσσης δόρπον ἕλοντο.
- αὐτὰρ ἐμοὶ δεσμὸν μὲν ἀνέγναμψαν θεοὶ αὐτοὶ
- ῥηϊδίως· κεφαλῇ δὲ κατὰ ῥάκος ἀμφικαλύψας,
- ξεστὸν ἐφόλκαιον καταβὰς ἐπέλασσα θαλάσσῃ
- στῆθος, ἔπειτα δὲ χερσὶ διήρεσσʼ ἀμφοτέρῃσι
- νηχόμενος, μάλα δʼ ὦκα θύρηθʼ ἔα ἀμφὶς ἐκείνων.
- ἔνθʼ ἀναβάς, ὅθι τε δρίος ἦν πολυανθέος ὕλης,
- κείμην πεπτηώς. οἱ δὲ μεγάλα στενάχοντες
- φοίτων· ἀλλʼ οὐ γάρ σφιν ἐφαίνετο κέρδιον εἶναι
- μαίεσθαι προτέρω, τοὶ μὲν πάλιν αὖτις ἔβαινον
- νηὸς ἔπι γλαφυρῆς· ἐμὲ δʼ ἔκρυψαν θεοὶ αὐτοὶ
- ῥηϊδίως, καί με σταθμῷ ἐπέλασσαν ἄγοντες
- ἀνδρὸς ἐπισταμένου· ἔτι γάρ νύ μοι αἶσα βιῶναι.
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφης, Εὔμαιε συβῶτα·
- ἆ δειλὲ ξείνων, ἦ μοι μάλα θυμὸν ὄρινας
- ταῦτα ἕκαστα λέγων, ὅσα δὴ πάθες ἠδʼ ὅσʼ ἀλήθης.
- ἀλλὰ τά γʼ οὐ κατὰ κόσμον ὀΐομαι, οὐδέ με πείσεις
- εἰπὼν ἀμφʼ Ὀδυσῆϊ· τί σε χρὴ τοῖον ἐόντα
- μαψιδίως ψεύδεσθαι; ἐγὼ δʼ εὖ οἶδα καὶ αὐτὸς
- νόστον ἐμοῖο ἄνακτος, ὅ τʼ ἤχθετο πᾶσι θεοῖσι
- πάγχυ μάλʼ, ὅττι μιν οὔ τι μετὰ Τρώεσσι δάμασσαν
- ἠὲ φίλων ἐν χερσίν, ἐπεὶ πόλεμον τολύπευσε.
- τῷ κέν οἱ τύμβον μὲν ἐποίησαν Παναχαιοί,
- ἠδέ κε καὶ ᾧ παιδὶ μέγα κλέος ἤρατʼ ὀπίσσω
- νῦν δέ μιν ἀκλειῶς ἅρπυιαι ἀνηρείψαντο.
- αὐτὰρ ἐγὼ παρʼ ὕεσσιν ἀπότροπος· οὐδὲ πόλινδε
- ἔρχομαι, εἰ μή πού τι περίφρων Πηνελόπεια
- ἐλθέμεν ὀτρύνῃσιν, ὅτʼ ἀγγελίη ποθὲν ἔλθῃ.
- ἀλλʼ οἱ μὲν τὰ ἕκαστα παρήμενοι ἐξερέουσιν,
- ἠμὲν οἳ ἄχνυνται δὴν οἰχομένοιο ἄνακτος,
- ἠδʼ οἳ χαίρουσιν βίοτον νήποινον ἔδοντες·
- ἀλλʼ ἐμοὶ οὐ φίλον ἐστὶ μεταλλῆσαι καὶ ἐρέσθαι,
- ἐξ οὗ δή μʼ Αἰτωλὸς ἀνὴρ ἐξήπαφε μύθῳ,
- ὅς ῥʼ ἄνδρα κτείνας, πολλὴν ἐπὶ γαῖαν ἀληθείς,
- ἦλθεν ἐμὰ πρὸς δώματʼ· ἐγὼ δέ μιν ἀμφαγάπαζον.
- φῆ δέ μιν ἐν Κρήτεσσι παρʼ Ἰδομενῆϊ ἰδέσθαι
- νῆας ἀκειόμενον, τάς οἱ ξυνέαξαν ἄελλαι·
- καὶ φάτʼ ἐλεύσεσθαι ἢ ἐς θέρος ἢ ἐς ὀπώρην,
- πολλὰ χρήματʼ ἄγοντα, σὺν ἀντιθέοις ἑτάροισι.
- καὶ σύ, γέρον πολυπενθές, ἐπεί σέ μοι ἤγαγε δαίμων,
- μήτε τί μοι ψεύδεσσι χαρίζεο μήτε τι θέλγε·
- οὐ γὰρ τοὔνεκʼ ἐγώ σʼ αἰδέσσομαι οὐδὲ φιλήσω,
- ἀλλὰ Δία ξένιον δείσας αὐτόν τʼ ἐλεαίρων.
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς
- ἦ μάλα τίς τοι θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν ἄπιστος,
- οἷόν σʼ οὐδʼ ὀμόσας περ ἐπήγαγον οὐδέ σε πείθω.
- ἀλλʼ ἄγε νῦν ῥήτρην ποιησόμεθʼ· αὐτὰρ ὄπισθε
- μάρτυροι ἀμφοτέροισι θεοί, τοὶ Ὄλυμπον ἔχουσιν.
- εἰ μέν κεν νοστήσῃ ἄναξ τεὸς ἐς τόδε δῶμα,
- ἕσσας με χλαῖνάν τε χιτῶνά τε εἵματα πέμψαι
- Δουλίχιόνδʼ ἰέναι, ὅθι μοι φίλον ἔπλετο θυμῷ·
- εἰ δέ κε μὴ ἔλθῃσιν ἄναξ τεὸς ὡς ἀγορεύω,
- δμῶας ἐπισσεύας βαλέειν μεγάλης κατὰ πέτρης,
- ὄφρα καὶ ἄλλος πτωχὸς ἀλεύεται ἠπεροπεύειν.
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσεφώνεε δῖος ὑφορβός·
- ξεῖνʼ, οὕτω γάρ κέν μοι ἐϋκλείη τʼ ἀρετή τε
- εἴη ἐπʼ ἀνθρώπους ἅμα τʼ αὐτίκα καὶ μετέπειτα,
- ὅς σʼ ἐπεὶ ἐς κλισίην ἄγαγον καὶ ξείνια δῶκα,
- αὖτις δὲ κτείναιμι φίλον τʼ ἀπὸ θυμὸν ἑλοίμην·
- πρόφρων κεν δὴ ἔπειτα Δία Κρονίωνα λιτοίμην.
- νῦν δʼ ὥρη δόρποιο· τάχιστά μοι ἔνδον ἑταῖροι
- εἶεν, ἵνʼ ἐν κλισίῃ λαρὸν τετυκοίμεθα δόρπον.
- ὣς οἱ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον,
- ἀγχίμολον δὲ σύες τε καὶ ἀνέρες ἦλθον ὑφορβοί.
- τὰς μὲν ἄρα ἔρξαν κατὰ ἤθεα κοιμηθῆναι,
- κλαγγὴ δʼ ἄσπετος ὦρτο συῶν αὐλιζομενάων
- αὐτὰρ ὁ οἷς ἑτάροισιν ἐκέκλετο δῖος ὑφορβός·
- ἄξεθʼ ὑῶν τὸν ἄριστον, ἵνα ξείνῳ ἱερεύσω
- τηλεδαπῷ· πρὸς δʼ αὐτοὶ ὀνησόμεθʼ, οἵ περ ὀϊζὺν
- δὴν ἔχομεν πάσχοντες ὑῶν ἕνεκʼ ἀργιοδόντων·
- ἄλλοι δʼ ἡμέτερον κάματον νήποινον ἔδουσιν.
- ὣς ἄρα φωνήσας κέασε ξύλα νηλέϊ χαλκῷ,
- οἱ δʼ ὗν εἰσῆγον μάλα πίονα πενταέτηρον.
- τὸν μὲν ἔπειτʼ ἔστησαν ἐπʼ ἐσχάρῃ· οὐδὲ συβώτης
- λήθετʼ ἄρʼ ἀθανάτων· φρεσὶ γὰρ κέχρητʼ ἀγαθῇσιν·
- ἀλλʼ ὅγʼ ἀπαρχόμενος κεφαλῆς τρίχας ἐν πυρὶ βάλλεν
- ἀργιόδοντος ὑός, καὶ ἐπεύχετο πᾶσι θεοῖσιν
- νοστῆσαι Ὀδυσῆα πολύφρονα ὅνδε δόμονδε.
- κόψε δʼ ἀνασχόμενος σχίζῃ δρυός, ἣν λίπε κείων·
- τὸν δʼ ἔλιπε ψυχή. τοὶ δʼ ἔσφαξάν τε καὶ εὗσαν·
- αἶψα δέ μιν διέχευαν· ὁ δʼ ὠμοθετεῖτο συβώτης,
- πάντων ἀρχόμενος μελέων, ἐς πίονα δημόν,
- καὶ τὰ μὲν ἐν πυρὶ βάλλε, παλύνας ἀλφίτου ἀκτῇ,
- μίστυλλόν τʼ ἄρα τἆλλα καὶ ἀμφʼ ὀβελοῖσιν ἔπειραν,
- ὤπτησάν τε περιφραδέως ἐρύσαντό τε πάντα,
- βάλλον δʼ εἰν ἐλεοῖσιν ἀολλέα· ἂν δὲ συβώτης
- ἵστατο δαιτρεύσων· περὶ γὰρ φρεσὶν αἴσιμα ᾔδη.
- καὶ τὰ μὲν ἕπταχα πάντα διεμοιρᾶτο δαΐζων·
- τὴν μὲν ἴαν νύμφῃσι καὶ Ἑρμῇ, Μαιάδος υἱεῖ,
- θῆκεν ἐπευξάμενος, τὰς δʼ ἄλλας νεῖμεν ἑκάστῳ·
- νώτοισιν δʼ Ὀδυσῆα διηνεκέεσσι γέραιρεν
- ἀργιόδοντος ὑός, κύδαινε δὲ θυμὸν ἄνακτος·
- καί μιν φωνήσας προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
- αἴθʼ οὕτως, Εὔμαιε, φίλος Διὶ πατρὶ γένοιο
- ὡς ἐμοί, ὅττι τε τοῖον ἐόντʼ ἀγαθοῖσι γεραίρεις.
- τὸν δʼ ἀπαμειβόμενος προσέφης, Εὔμαιε συβῶτα·
- ἔσθιε, δαιμόνιε ξείνων, καὶ τέρπεο τοῖσδε,
- οἷα πάρεστι· θεὸς δὲ τὸ μὲν δώσει, τὸ δʼ ἐάσει,
- ὅττι κεν ᾧ θυμῷ ἐθέλῃ· δύναται γὰρ ἅπαντα.
- ἦ ῥα καὶ ἄργματα θῦσε θεοῖς αἰειγενέτῃσι,
- σπείσας δʼ αἴθοπα οἶνον Ὀδυσσῆϊ πτολιπόρθῳ