Apophthegmata Laconica

Plutarch

Plutarch. Moralia, Vol. III. Babbitt, Frank Cole, editor. Cambridge, MA: Harvard University Press; London: William Heinemann Ltd., 1931 (printing).

Πειρατοῦ δὲ καταδραμόντος τὴν χώραν καί, ὡς ἑάλω, λέγοντος ὅτι τροφὴν οὐκ εἶχον τοῖς στρατιώταις παρέχειν, πρὸς τοὺς ἔχοντας οὖν,

ἑκοντὶ δʼ οὐκ ἂν δόντας, βίᾳ ληψόμενος ἦλθον, ἔφη, σύντομος ἡ πονηρία.

φαύλου δέ τινος αὐτὸν κακῶς λέγοντος, ἆρα διὰ τοῦτο, ἔφη, πάντας σὺ κακῶς λέγεις, ἵνα ἀπολογούμενοι μὴ εὐκαιρῶμεν περὶ τῆς σῆς κακίας λέγειν;

τῶν δὲ πολιτῶν τινος λέγοντος ὅτι τὸν ἀγαθὸν βασιλέα πάντῃ πάντως πρᾶον εἶναι δεῖ, οὐκοῦν, ἔφη, ἄχρι τοῦ μὴ εὐκαταφρόνητον εἶναι.

Ἑλκυσθεὶς δὲ νόσῳ μακρᾷ, ἐπεὶ καθαρταῖς καὶ μάντεσι προσεῖχε τὸ πρὶν οὐ προσέχων, θαυμάζοντός τινος, τί θαυμάζεις; ἔφη, οὐ γάρ εἰμι ὁ αὐτὸς νῦν καὶ τότε· οὐκ ὢν δὲ ὁ αὐτὸς οὐδὲ τὰ αὐτὰ δοκιμάζω.

σοφιστοῦ δέ τινος περὶ ἀνδρείας λέγοντος πλείω, ἐγέλασε· τοῦ δὲ εἰπόντος, τί γελᾷς, Κλεόμενες, περὶ ἀνδρείας λέγοντος ἀκούων, καὶ ταῦτα βασιλεὺς ὤν; ὅτι, ἔφη, ξένε, καὶ ἡ χελιδὼν εἰ περὶ αὐτῆς ἔλεγε, τὸ αὐτὸ τοῦτο ἂν ἐποίουν· εἰ δὲ ἀετός, πολλὴν ἂν εἶχον ἠρεμίαν.

τῶν δὲ Ἀργείων τὴν προτέραν ἧτταν φασκόντων ἀναμαχεῖσθαι, θαυμάζω, ἔφη, εἰ δύο συλλαβῶν προσθήκῃ νῦν κρείττονες ἐγένεσθε ἢ πρόσθεν ἦτε.

λοιδοροῦντος δέ τινος αὐτὸν καὶ φήσαντος θρυπτικὸς εἶ, ὦ Κλεόμενες, ἀλλὰ κρεῖττον,

ἔφη, ἢ ἄδικον εἶναι· σὺ δὲ φιλοχρήματος καίπερ ἱκανὰ κεκτημένος.

ψάλτην δέ τις αὐτῷ βουλόμενος συστῆσαι τά τε ἄλλα τὸν ἄνδρα ἐπῄνει καὶ ψάλτην αὐτὸν ἔφη κράτιστον εἶναι τῶν Ἑλλήνων ὁ δὲ δείξας τινὰ τῶν πλησίον,[*](πλησίον Bernardakis: πλησίων.) νὴ τοὺς θεούς, ἔφη, οὗτος παρʼ ἐμοὶ ζωμοποιός.

Μαιανδρίου[*](Μαιανδρίου, Μαιάνδριον F.C.B. (as always elsewhere): Μαίανδρου, Μαίανδρον.) δὲ τοῦ τῆς Σάμου τυράννου διὰ τὴν Περσῶν ἔφοδον εἰς Σπάρτην φυγόντος καὶ ἐπιδείξαντος ὅσα ἐκεκομίκει χρύσεά τε καὶ ἀργύρεα ἐκπώματα χαριζομένου τε ὅσα βούλεται, ἔλαβε μὲν οὐδέν, εὐλαβούμενος δὲ μὴ ἑτέροις τισὶ τῶν ἀστῶν διαδῷ, πορευθεὶς ἐπὶ τοὺς ἐφόρους, ἄμεινον ἔφη εἶναι τῇ Σπάρτῃ τὸν ξένον ἑαυτοῦ Σάμιον ἀπαλλάττεσθαι τῆς Πελοποννήσου, ἵνα μὴ πείσῃ τινὰ τῶν Σπαρτιατῶν κακὸν γενέσθαι. οἱ δὲ ὑπακούσαντες ἐξεκήρυξαν τὸν Μαιάνδριον[*](Μαιανδρίου, Μαιάνδριον F.C.B. (as always elsewhere): Μαίανδρου, Μαίανδρον.) αὐτῆς ἡμέρας.

εἰπόντος δέ τινος, διὰ τί πολεμοῦντας ὑμῖν Ἀργείους πολλάκις κρατήσαντες οὐκ ἀνῃρήκατε; οὐδʼ ἂν ἀνέλοιμεν, ἔφη, ὡς ἂν γυμναστὰς τοῖς νέοισιν ἔχοιμεν.

πυνθανομένου δέ τινος αὐτοῦ διὰ τί Σπαρτιᾶται τοῖς θεοῖς οὐκ ἀνατιθέασι τὰ ἀπὸ τῶν πολεμίων σκῦλα, ὅτι, ἔφη, ἀπὸ δειλῶν ἐστι. [*](Most mss. add also τὰ γοῦν ἀπὸ τῶν κεκτημένων διὰ δειλίαν, κτλ. ... θεοῖς ἀνατιθέναι, as in 224 f (4) infra.)

Κλεομένης ὁ Κλεομβρότου, διδόντος αὐτῷ τινος μαχίμους ἀλεκτρυόνας καὶ λέγοντος ὅτι μαχόμενοι ἀποθνῄσκουσι περὶ νίκης, τῶν κατακτεινόντων τοίνυν αὐτούς, ἔφη, τινὰς δός μοι, ἐκεῖνοι γὰρ τούτων ἀμείνους.

Λαβώτας, μακρολογοῦντός τινος, εἶπε, τί μοι μικρῶν πέρι μεγάλα φροιμιάζῃ, ὅσον γὰρ εἴη πρᾶγμα, τοσοῦτος[*](τοσοῦτος F.C.B.: τοσοῦτον.) καὶ ὁ λόγος ᾧ χρῆσαι.

Λεωτυχίδας ὁ πρῶτος, λέγοντός τινος ὡς ἔστιν ἐν εὐμετάβολος, διὰ τοὺς καιρούς, ἔφη, οὐχ ὡς ὑμεῖς διὰ τὴν αὑτῶν κακίαν.

πρὸς δὲ τὸν ἐρωτῶντα πῶς ἄν τις μάλιστα διαφυλάττοι τὰ παρόντα τῶν ἀγαθῶν, εἶπεν, εἰ μὴ πάντα τῇ τύχῃ πιστεύοι.

ἐρωτηθεὶς δὲ τ ι δεῖ μάλιστα μανθάνειν τοὺς ἐλευθέρους παῖδας, ταῦτʼ, ἔφη, ὅσαπερ ἂν αὐτοὺς ὠφελήσειεν[*](ὠφελήσειεν F.C.B.: ὠφελήσειαν.) ἄνδρας γενομένους.

πυνθανομένου δέ τινος διὰ τίνα αἰτίαν ὀλιγοποτοῦσιν οἱ Σπαρτιᾶται, ἔφη, ἵνα μὴ ἄλλοι ὑπὲρ ἡμῶν βουλεύωνται, ἀλλʼ ἡμεῖς ὑπὲρ ἄλλων.

Λεωτυχίδας ὁ Ἀρίστωνος πρὸς τὸν εἰπόντα ὅτι κακῶς αὐτὸν οἱ τοῦ Δημαράτου λέγουσι, μὰ τοὺς θεούς, ἔφη, οὐ θαυμάζω, καλῶς γὰρ λέγειν οὐδεὶς ἂν αὐτῶν δυνηθείη.

τῆς δʼ ἐγγυτέρω πύλης[*](τῆς ... πύλης F.C.B.: τῇ ... πύλῃ.) δράκοντος περὶ τὴν κλεῖν ἑλιχθέντος καὶ τῶν μάντεων τέρας ἀποφαινομένων εἶναι, οὔτι ἔμοιγʼ ἔφη, δοκεῖ, ἀλλʼ εἰ ἡ κλεὶς τῷ δράκοντι περιειλίχθη, τέρας ἂν ἦν.

πρὸς Φίλιππον τὸν ὀρφεοτελεστὴν παντελῶς πτωχὸν ὄντα, λέγοντα δʼ ὅτι οἱ παρʼ αὐτῷ μυηθέντες μετὰ τὴν τοῦ βίου τελευτὴν εὐδαιμονοῦσι, τί οὖν, ὦ ἀνόητε, εἶπεν, οὐ τὴν ταχίστην ἀποθνῄσκεις , ἵνʼ ἅμα παύσῃ[*](ἵνʼ ἅμα παύσῃ Bernardakis: ἵνα ἀναπαύσῃ.) κακοδαιμονίαν καὶ πενίαν κλαίων;ν