Scholia in Iliadem

358. *ἁπτέσθω ἧς νηός] τοῦτο παρὰ ὑπόνοιαν ἐπήγαγεν. ἀρετῆς δὲ ῥήτορος τὰ μὲν χαρίζεσθαι, τὰ δὲ καταπλήσσειν ἀπειλῇ κολάσεων.

360. ἀλλὰ ἄναξ] φοβερώτερον καθιστὰς τοῖς ἁμαρτάνουσι τὸν Ἀγαμέμνονα ἄνακτα αὐτῶν καλεῖ, οὐκ Ἀτρείδην.

ἀλλὰ ἄναξ, αὐτὸς δʼ εὖ μήδεο] τοῖς βασιλεῦσι νόμον τίθησιν, εἰς δύο μερίζων αὐτῶν τὴν εὐβουλίαν, τήν τε ἰδίαν καὶ τὴν σὺν ἄλλοις γινομένην. ἄριστον γὰρ τὸ ἐπικρίνειν τὸ εὖ ἔχον· “οὗτος μὲν πανά- ριστος, ὃς αὐτῷ πάντα νοήσῃ” (Hesiod. Opp. 293).

361. * οὔ τοι ἀπόβλητον] ἐξ ἀποφάσεως τὴν κατάφασιν δηλοῖ τῶν ἐπαίνων, φεύγων τό φορτικόν· διὸ οὐκ εἶπεν ‘ἐπαινέσεις τὴν βουλήν.’

362. κρῖνʼ ἄνδρας κατὰ φῦλα] προοικονομεῖ ἑαυτῷ τὸν κατάλογον, ὅπως τὰς φυλὰς διεξιὼν ἀναγκάζηται τὸν ἀριθμὸν τῶν νεῶν λέγειν. περὶ τάξεως δὲ εἰσηγεῖται ὡς ἀναμφιβόλως δόξαν αὐτοῖς μένειν· καὶ [*](A B=) εἰς τοῦτο τρέπων λήθην ἐμποιεῖ τοῦ νόστου. §. τί δήποτε δὲ οὐκ ἐν ἀρχῇ τοῦ πολέμου τὸ στράτευμα διατάττει ὁ Νέστωρ: ῥητέον δέ, ὅτι ἔχοντες πρώην Ἀχιλλέα τούτων οὐκ ἐδέοντο, ὡς οὐδὲ τοῦ πλήθους.

*⌈“φῦλα”⌋ τὰς φυλὰς παρὰ Ἀττικοῖς.

363. *φρήτρη] τὰς τριττῦς, ὅ ἐστι τρίτον φυλῆς.

ὡς φρήτρη φρήτρηφιν ἀρήγῃ] τοῦτο ἐξηγήσατο ἐν τῷ “ἐν θυμῷ [*](19. αὑτῶν B: αὐτόν ‖ 20. schol. cum praecedenti coniunctum ‖ 23. τοήσει ‖ 30. στράτευμα B: σπέρμα ‖ 32. τὰς φίλας)

366. *κατὰ σφέας] διακεκριμένοι.

367. γνώσῃ δʼ εἰ καὶ θεσπεσίῃ] λείπει βουλῇ, ὡς Πίνδαρος “τόνδ’ [*](B=) ἄνδρα δαιμονίᾳ γεγάμεν” (Ol. 9. 110)· ἢ ἀπὸ κοινοῦ τὸ “κακότητι,” θεσπεσίῃ κακότητι ἢ ἀνδρῶν κακότητι.

368. ἢ ἀνδρῶν] Πτολεμαῖος περισπᾷ τὸν η “ἦ ἀνδρῶν” ὡς διαπο- [*](AB=) ρητικὸν ἐκδεχόμενος, οἱ δὲ περὶ Ἀλεξίωνα ὀξύνουσιν ὡς διαζευκτικόν. ἵν᾿ ᾖ ὁ ἤ ἀντὶ τοῦ ἀλλά.

370. μὴν αὖτ᾿ ἀγορῇ] ἐπιεικὴς ὁ βασιλεύς, ὃς οὐκ οἴεται δεῖν ἐν [*](B=) ἅπασι πάντων ὑπερέχειν. ἅμα δὲ καὶ πλέον Ὀδυσσέως αὐτὸν θαυμάζει, ὅτι ὃ μὲν εἰσηγήσατο ὡς μενετέον, ὁ δὲ Νέστωρ καὶ τί χρὴ πράττειν μένοντας.

ἦ μὴν αὖτ᾿ ἀγορῇ] τὸν μὲν τὸ πλῆθος, τὸν δὲ ὁ βασιλεὺς ἐπαινεῖ· [*](B=) ἰσοστάσιος οὖν ὁ ἔπαινος.

371. αἲ γάρ, Ζεῦ τε πάτερ] πάτριοι τοῖς Ἀθηναίοις οἱ θεοί.

372. τοιοῦτοι δέκα μοι συμφράδμονες] εἰ πάντες φησὶ κυμβου- [*](B=) λεύσειαν 〈ταὐτὸ〉 τῷ Νέστορι, οὐδὲν ἐκείνου διοίσουσιν· ἀπαρκεῖ οὖν τὸ χρηστὸν τῆς γνώμης ὁ Νέστωρ μόνος εἰσηγούμενος. ἀγνοοῦσι δὲ ὅτι οὐ τοὺς ἀλλήλων μηδὲ ἅμα διοίσοντας τοῖς λόγοις φησίν, ἀλλʼ οἷς ἡ αὐτὴ μέν ἐστιν ἕξις “πολλῶν δʼ ἀγρομένων τῷ πείσεαι, ὅς κεν ἀρίστην βουλὴν βουλεύσῃ” (Il. 9. 74). τάχα δὲ ἐπὶ ταύτην τὴν εὐχὴν κατηνέχθη, ἵνα τῇ ὑπερβολῇ τῶν τοῦ Νέστορος ἐπαίνων προ- τρέψῃ τό στράτευμα πείθεσθαι ταῖς παραινέσεσιν αὐτοῦ.

τοιοῦτοι δέκα μοι] δῆλός ἐστιν ὁ ποιητὴς τῶν σωματικῶν τὰ [*](B=) ψυχικὰ προτιμῶν. ἐνθάδε μὲν γὰρ δέκα Νέστορες ἀπαρκέσουσιν αὐτῷ πρὸς τὴν ἅλωσιν τῆς Ἰλίου· τοὺς δὲ Αἴαντας ἐπὶ τὸν πόλεμον προ- τρέπων Ἀγαμέμνων φησὶ “τοῖος πᾶσιν θυμὸς ἐνὶ στήθε〈σ〉σι γένοιτο” (Il. 4. 289). ἐντεῦθεν δὲ ὁ Εὐριπίδης λαβὼν λέγει (fr. 220) “ἓν βού- λευμα τὰς πολλὰς χέρας νικᾷ· σὺν ὄχλῳ δʼ ἀμαθία, πλεῖστον κακόν.”

373. τῷ κε τάχʼ ἠμύσειε] “ἠμύσειε” ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν, οἳ σὺν τῷ [*](AB -) [*](5. add. sec. καὶ καθʼ ἑαυτούς ‖ 6. repetitu *θεσπεσίῃ] βουλῇ ἢ κακότητι ‖ γνώσεαι εἰ ‖ τὸν δέ ‖ 7. γεγάμεν Pindari coIld : γεγαμένη ἀπὸ 9. τὸν ῇ:— l ‖ 12. μὰν ‖ 16. μὰν ‖ 24. βουλεύσει ‖ 28. ἔνθα ‖ ἀπαρκέσωσι ‖ 32. πλειστῶν κακῶν ‖ 33. οἳ B: καὶ)

375. ἀλλά μοι αἰγίοχος] εὐεπίφοροι κατὰ θεῶν οἱ ἀτυχεῖς.

376. ὅς με μετʼ ἀπρήκτους ἔριδας] προμαλάσσει τὸ πλῆθος, τὴν αἰτίαν θεῷ ἀνατιθεὶς καὶ θυμῷ, ὡς μήτις ἐθελοκακῇ αὐτῷ. συγ- γνώμονες δὲ πάντες τοῖς ὁμολογοῦσι τὰ πταίσματα.

377. *καὶ γὰρ ἐγών] πόρρωθεν ἑαυτῷ τὰς πρὸς Ἀχιλλέα διαλ- λαγὰς μνηστεύεται, τοὺς ᾠκειωμένους ἐκείνῳ ὑπερχόμενος.

μαχεσ〈σ〉άμεθʼ εἵνεκα κούρης] οὐ “μαχησόμεθ᾿,” ὡς “μαχήσονται περὶ σεῖο” (Il. 3. 137).

379. εἰ δέ ποτʼ ἔς γε μίαν βουλεύσομεν] καὶ πῶς οὐ παρακαλεῖ; αἰδεῖται γὰρ χωρὶς ἀνάγκης, καὶ πέποιθε τῷ ὀνείρατι.

380. οὐδʼ ἠβαιόν] ἀεὶ μὲν παρὰ τῷ ποιητῇ ἐν ἑνὶ μέρει λόγου. ἔνθεν καὶ Καλλίμαχος (fr. 540) “ἠβαιὴν οὔτι κατὰ πρόφασιν.”

381. νῦν ἔρχεσθʼ ἐπὶ δεῖπνον] τρισὶ τροφαῖς ἐχρῶντο οἱ παλαιοί· καὶ τὴν μὲν α΄ ἐκάλουν ἄριστον, ἣν ἐλάμβανον πρωίας σχεδὸν ἔτι σκοτίας οὔσης· καὶ ὠνόμασται ἄριστον ἢ παρὰ τὸ λαβόντας αὐτὸ εἰς ἀριστείαν προέρχεσθαι, ἢ ἀπὸ τοῦ προσφέρεσθαι ταύτην πρώτην τροφὴν παρὰ τὸ ἄειρε· “μή μοι οἶνον ἄειρε” (Il. 6. 264). τὴν δὲ δευτέραν δεῖπνον, τὸ καθʼ ἡμᾶς ἄριστον· καὶ ἔστι κατὰ τὸ ἔτυμον δεῖπνον μεθʼ ὃ δεῖ πονεῖν. λαβόντες γὰρ ταύτην τὴν τροφὴν πάλιν περὶ τὰ πολεμικὰ ἔργα ἐπόνουν. τὸ δὲ τρίτον δόρπον, τὸ καθʼ ἡμᾶς δεῖπνον· καὶ ἔστι κατὰ τὸ ἔτυμον ἰαύερπον, ὅταν εἰς τὸ ἰαύειν πορευώμεθα, ὅ ἐστι κοιμᾶσθαι· ἢ παρὰ τὸ παῦσιν ἔχειν τοῦ δόρατος.

ἵνα ξυνάγωμεν Ἄρηα] ἰδὼν ὁ Ἀγαμέμνων τοὺς Ἀχαιοὺς καὶ τὸν Ὀδυσσέα ἐπαινέσαντας καὶ τὴν νέαν ἐπιτίμησιν πράως ἐνεγκόντας τρέπεται ἐπὶ τὸ προστάσσειν.

382. εὖ μέν τις δόρυ] κινητικὰ τοῦ μέλλοντος ἔσεσθαι πολέμου ταῦτα, καὶ τὴν πολεμικὴν παρασκευὴν διδάσκοντα τὸν ἀκροατήν. οἶδε γὰρ καὶ ταῦτα αἴτια εἶναι τῆς ἥττης· “οὐδὲ διαπρὸ δυνήσατο” (Il. 13. 607)· “τῇ ὅ γ᾿ ἐνὶ βλαφθεὶς πέσεν ὕπτιος” (Il. 15. 647)· δεῖ οὖν μὴ τὴν αἰτίαν ἐξ ἡμῶν εἶναι τοῦ κακοῦ.

δύο συνέπλεξε σχήματα, ὁμοιοτέλευτον καὶ ἐπαναφοράν, ἐπανιὼν μὲν εἰς τὴν αὐτὴν λέξιν, καταλήγων δὲ εἰς τὸ ὁμοιοτελὲς τῶν ῥημάτων.

εὖ δʼ ἀσπίδα θέσθω] ὁ τρόπος ἐπαναφορικός, ὡς τὸ “εὖ μὲν [*](B=) Μυρμιδόνας φάσʼ ἐλθέμεν—εὖ δὲ Φιλοκτήτην” (Od. 3. 188)· “κλαῖε μὲν Ἀργείη Ἑλένη—κλαῖε δὲ Τηλέμαχος” (Od. 4. 184).

*θέσθω] ἀντὶ τοῦ περιθέσθω.

384. *ἅρματος ἀμφὶς ἰδών] περιβλεψάμενος τὸ ἅρμα.