Historia Ecclesiastica

ἀλλ’ οὐκ εἴα κατὰ φύσιν ὑπὸ τοῦ πυρὸς τὰ ξύλα δαπανᾶσθαι δαίμων τις μέλας φαινόμενος καὶ κωλύων τῆς φλογὸς τὴν ἐνέργειαν. ἐπειδὴ δὲ πολλάκις τοῦτο δράσαντες ἀνόνητον ἑώρων τὴν μηχανήν, ἐμήνυσαν τοῦτο τῷ ποιμένι μετὰ τὴν μεσημβρίαν καθεύδοντι.

Ὁ δὲ παραυτίκα εἰς τὸν θεῖον δραμὼν νεὼν καὶ εἰς ἄγγος ὕδωρ κομισθῆναι προστάξας, ἔθηκε μὲν τὸ ὕδωρ ὑπὸ τὸ θεῖον θυσιαστήριον, αὐτὸς δὲ εἰς τὸ ἔδαφος τὸ μέτωπον θεὶς τὸν φιλάνθρωπον ἠντιβόλει δεσπότην μὴ ἐπὶ πλεῖστον ἐνδοῦναι τῇ τυραννίδι τοῦ δαίμονος, ἀλλὰ καὶ τὴν ἀσθένειαν τὴν ἐκείνου γυμνῶσαι καὶ τὴν οἰκείαν δύναμιν ἐπιδεῖξαι, ἵνα μὴ πρόφασις ἐντεῦθεν τοῖς ἀπίστοις μείζονος γένηται βλάβης.

ταῦτα εἰπὼν καὶ ὅσα τούτοις παρόμοια καὶ ἐπιθεὶς τοῦ σταυροῦ τὸν τύπον τῷ ὕδατι, Ἐκοίτιόν τινα διακονίας ἠξιωμένον, πίστει καὶ ζήλῳ πεφραγμένον, λαβεῖν τε τὸ ὕδωρ ἐκέλευσε καὶ διὰ τάχους δραμεῖν καὶ μετὰ πίστεως διαρρᾶναι καὶ τὴν φλόγα προσενεγκεῖν. οὕτω τούτου γενομένου, ἀπέδρα μὲν ὁ δαίμων οὐκ ἐνεγκὼν τὴν τοῦ ὕδατος προσβολήν, τὸ δὲ πῦρ, ὡς ἐλαίῳ τῷ ἀντι- [*](B V F HN (n) + GS (s) = r AL (y)) [*](1 τεχνίταιν VF Nie. τεχνιτοῖν By τεχνιτῶν r ι ἐπειδὴ] ἐπεὶ V ι 4 κείμενοσ BFry Σ templo in altitudine constituto Cass. Cod. L κειμένην V ι 5 τοῦ νεώ y ι πήχαιων B ι ἡ δὲ — 6 τις ἢν = Cass. Σ > V ι 7 τοῦτον y ι ἐν κύκλῳ] τὸν κύκλον V, per circtntum Cass. ι 8 ἑτέραν Fry ι 11 φαινόμενοσ μέλασ A ι φαινόμενος] φερόμενος B, apparunit Cass. ι 11/12 τῆς φλογὸς] τοῦ πυρὸς n, flammam Cass. ι 12 ἐπειδὴ] ἐπεὶ VFn ι τοῦτο πολλάκις ~ B, freqiicnter hoc Cass. ι 13 τὴν2 nur in B ι 17 τοὔδαφος VNs τὸ ὕδωρ H 18 ἐπιδοῦναι A ἐνδοῦναι Am ι 20 τοῖς ἀπίστοις] τίς B, infidelibus Cass. = Σ ι 21 ὅσα πρὸς τούτοισ’ ὅμοια B; man erwartet ὅσα τούτοις προσόμοια, s. Register s. v. ι 22 τῷ] ἐν τῶ s ι ἐκοίτιον BVF ἐκύτιον ry Equitium Cass. Aqustios Michael ι 24 διαρᾶναι BFL διᾶραι V γρ. διαρρᾶναι Vm ι 25 τοῦτο V ι ἀπέδρα μὲν] ἀπέδρασεν L ι 26 τοῦ ὕδατος τὴν ~ B ι ὡς > B, vclut Cass.)

οἱ δὲ κίονες, φρούδου τοῦ ἐρείδοντος γενομένου, αὐτοί τε κατέπεσον καὶ ἄλλους εἵλκυσαν δυοκαίδεκα. καὶ τοῦ νεὼ δὲ τὸ τοῖς κίοσι συνημμένον κατηνέχθη πλευρὸν ὑπὸ τῆς ἐκείνων βίας συνελκυσθέν. ὁ δὲ κτύπος εἰς ἅπαν τὸ ἄστυ διαδραμὼν (πολὺς γὰρ ἦν) πάντας εἰς θέαν συνήγειρεν.

ἐπειδὴ δὲ καὶ τοῦ ἀντιπάλου δαίμονος ἔμαθον τὴν φυγήν, εἰς ὑμνῳδίαν τοῦ θεοῦ τῶν ὅλων τὴν γλῶτταν ἐκίνησαν. οὕτω καὶ τἄλλα τεμένη κατέλυσεν ὁ θεῖος ἐκεῖνος ἀρχιερεύς.

Πόλλα δὲ καὶ ἄλλα περὶ τοῦδε τοῦ ἀνδρὸς καὶ λίαν ἀξιάγαστα διηγήματα ἔχων (καὶ γὰρ τοῖς νικηφόροις ἐπέστελλε μάρτυσι καὶ ἀντιγράφων ἐτύγχανε καὶ τέλος καὶ αὐτὸς τὸν τῶν μαρτύρων ἀνεδήσατο οτέφανον), ἀναδύομαι ταῦτα νῦν ἱστορεῖν, ἵνα μὴ λίαν μηκύνων ἀποκνήσω τοὺς ἐντευξομένους τῇ συγγραφῇ. ἐφ’ ἑτέραν τοίνυν διήγησιν τρέψομαι.