Historia Ecclesiastica

Theodoret, Bishop of Cyrus

Theodoret, Bishop of Cyrus. Theodoret Kirchengeschichte. Parmentier, Léon, editor. Leipzig: Hinrichs, 1911.

ἐπέστειλε δὲ καὶ αὐτός, κοινωνὸν [*](1 f vgl. Ambros. Epist. 21, 7 PL 16) [*](* —19 Vaticanus syriac. 145 fol. 69v (= Σ) — 10—19 Niceph. H. E. XI 32) [*](B V2 HN (n) + GSP [P von 18 μετέρων ψυχῶν an] (s) = r AL (y) F) [*](1 σφίσιν] φησι V2 > B Cass., vgl. ποιμένα ἑαυτῶν Symeon ι 2 προσέταξε V2ryF Symeon ἐκέλευσεν B ι 3 ἀξιέπαινον Lm ι μὲν vor γὰρ ~ B ι 4 οὐσαν = Symeon] εἶναι B ι 5 ὑπέλαβε = Symeon] ὑπελάμβανε s ι 6 τῶν > V2Ns Symeon ι 7 ἀπέλαυσε F, ἑ auf Rasur V2 ι 8 χάριν V2ryF Symeon gratiam Cass. χειροτονίαν Σ ι πανάριστοσ F ι 9 γὰρ = Symeon Cass.] γὰρ δὴ V2 ι 10 παντοκράτορ nSy Nie. Exe. Bar. und, ο aus ω corr., V2F παντοκράτωρ BG Symeon Polyd. Theophan. Codd. bdy ι 11 σῶτερ nF Nie. Symeon Polyd. Theophan. Exe. Bar. und, ε auf Rasur, V2 σώτηρ Bsy ι 12 δὲ2> V2 ι 14 ἐπεμέμψατό V2ny Nie. ἐμέμψατο BsF Symeon quereretur Cass., s. S. 178, 13; 195, 22 ι 17 ὁ > L I 18 διαγορεύει F ι τὰ naeh ψυχῶν ~ V2 ι 20 ἐν τῇ2 > B, vgl. in Asia et Phrijfiia Cass. ἐν Ἀσία καὶ Φρυγίᾳ Polyd. Theophan. ι 22 καὶ1 > B Cass. ι 24 ἐκτεθεῖσαν = Cass. > A)

220
τῶν γραμμάτων τὸν ἀδελφὸν ποιησόμενος, ἐμμένειν τοῖς δεδογμένοις παρεγγυῶν. ἀναγνώσομαι δὲ καὶ τὸν νόμον, σαφῶς αὐτοῦ κηρύττοντα τὴν εὐσέβειαν, ὡσαύτως δὲ καὶ τὴν τηνικαῦτα τοῦ Βάλεντος περὶ τὰ θεῖα δόγματα ὑγείαν δηλοῦντα.

»Αὐτοκράτορες Μέγιστοι ᾿Αεισέβαστοι Νικηταὶ Αὔγουστοι Οὐαλεν- >τινιανὸς καὶ Οὐάλης καὶ Γρατιανὸς ἐπισκόποις διοικήσεως Ἀσιανῆς, >Φρυγίας, Καροφρυγίας, Πακατιανῆς, ἐν κυρίῳ χαίρειν.

>Συνόδου τηλικαύτης συγκροτηθείσης ἐν τῷ ᾿ιλλυρικῷ καὶ ζητή- >σεως πολλῆς γενομένης περὶ τοῦ σωτηρίου λόγου, ἀπέδεξαν οἱ >τρισφμακαριώτατοι ἐπίσκοποι τὴν τριάδα ὁμοούσιον πατρὸς καὶ υἱοῦ ναὶ ἁγίου πνεύματος· ἥν. οὐδ’ ὅλως ἐκκλίνοντες λειτουργίας τὰς >κατὰ τὸ δίκαιον ἐπιβαλλούσας αὐτοῖς. θρησκεύουσι τὴν θρησκείαν τοῦ μεγάλου βασιλέως.

κηρύττειν δὲ ταύτην προσέταξε τὸ ἡμέτερον κράτος, οὕτως μέντοι ἵνα μὴ λέγωσί τινες ὅτι ἀνήκαμεν >θρησκείᾳ βασιλέως τοῦ διέποντος τὴν γῆν ταύτην, μὴ ἀνεχόμενοι τοῦ ἐντειλαμένου ἡμῖν τὰ περὶ τῆς σωτηρίας. ὡς γάρ φησι τὸ [*](13 Matth. 5, 35) [*](* 5— S. 224, 10 Cass. VII 9 — 5— S. 228, 1 Niceph. H. E. XI 30) [*](B V2 HN (n) + GSP (s) = r Al (y) F W [von 5 an]) [*](2 αὐτοῦ σαφῶς ~ ι 3 τὴν2 Ls > A ι 3/4 περὶ τὰ θεῖα δόγματα > mit Rasur von 3 Buchstaben V2 ι περὶ τί. θεῖα — 4 δηλοῦντα] οἰκείαν δηλοῦντα προαίρεσιν B, sinceriiatem sine duhitatione demonstrat Cass. ι 4 ὑγίειαν V2F ι 5— S. 223, 3 u. unten S. 224, 11—227, 23: für diese beiden ursprünglich schlecht übersetzten Briefe können wir nur die griechische Überlieferung unverändert wiedergeben. Die Emendation müßte die Wiederherstellung des lateinischen Urtextes anstreben ι 5 ἧ am Rand HSS ι 5/6 βαλεντινιανὸσ καὶ βάλῃς y ι 6 καὶ Οὐάλης > W ι 7 Καροφρυγίας = Cass. > B ι Καροφρυγίας, Πακατιανῆς] ’-malim hoc loco scribere Καρίας, Φρυγίας Πακατιανῆς« Val., s. unten 224, 12 f 10/11 πρσ καὶ vv καὶ ἁγίοι· Πὴ, Br Cass. πρι καὶ υἱῶ καὶ ἁγίῳ πνι V2FW πρα καὶ (καὶ > L) vv καὶ ἅγιον πνα y ; s. nnten 225, 1 ι 11 ἐκκλίναντεσ V2 ι τὰς > V2 ι 12 τὸ > PyFW ι ἐπιβαλλούσασ rF ἐπιβαλούσασ yW ἐπιπεριβαλλούσασ B (wohl Contamination von zwei Übersetzungsversuchen, s. S. 226, 4) ἐπεὶ περιβαλλούσασ V2 vgl. Cass.: quam nequaquam declinantes ittxta ministeria (misteria Cod. L) religionis magni regis exercent ι 14 ἀνήκαμεν BV2r sequimur Cass. ἀνῆκε yFW ι 15 μὴ ἀνεχόμενοι] μίαν ἐχόμενοι B ι 16 vor ἐντειλαμένου + μὴ Ρ)

221
εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ ἡβῶν, ὅπερ ἐπίκρισιν ταύτην ἔχει· ἀπόδοτε τὰ τοῦ Καίσαρος τῷ Καίσαρι καὶ τὰ τοῦ θεοῦ τῷ θεῷ‘.

τί λέγετε ὑμεῖς, οἱ ἐπίσκοποι καὶ προεστῶτες τοῦ σωτηρίου λόγου; εἰ οὕτως ἔχει τὰ τῆς ἀποδείξεως ὑμῶν, οὕτω μέντοι ἀγαπῶντες ἀλλήλους παύσασθε ἀποχρπασθαι ἀξιώματι βασιλέως καὶ μὴ διώκετε τοὺς ἀκριβῶς τῷ θεῷ λειτουργοῦντας, ὣν ταῖς εὐχαῖς καὶ πόλεμοι καταπαύονται ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ἀγγέλων ἀπο- στατῶν ἐπιβάσεις ἀποστρέφονται.

καὶ πάντας δαίμονας φθορι- μαίους διὰ δεήσεως ἐπιστομίζουσιν, καὶ τὰ δημόσια κατὰ τοὺς νόμους εἰσκομίζειν ἴσασιν, καὶ οὐχ ἀντιλέγουσι τῇ τοῦ κρατοῦντος >ἐξουσίᾳ, ἀλλ’ εἰλικρινῶς καὶ τὴν τοῦ ἄνω θεοῦ βασιλέως ἐντο- >λὴν φυλάττουσι καὶ τοῖς ἡμετέροις νόμοις ὑτπτάσσονται. ὑμεῖς >δὲ ἀπειθεῖς ἐδείχθητε εἶναι. ἡμεῖς μὲν ἐχρησάμεθα τῷ Ἄλφα ἕως τοῦ Ω· ὑμεῖς δὲ ἀπεδώκατε. ἀπεδώκατε.

ἡμεῖς μέντοι καθαροὺς ἑαυτοὺς ἀφ᾿ ὑμῶν εἶναι θέλοντες, ὡς καὶ Πιλᾶτος ἐπὶ τῆς ἐξετάσεως >τοῦ ἐν ἡμῖν πολιτευομένου Χριστοῦ, μὴ θέλοντος αὐτὸν ἀνελεῖν, [*](1 f Matth. 22, 21 — ὁ Rom. 13, 8. ι Thess. 4, 9 (Joh. 13, 34. 15, 12 u. 17) — 7—9 vgl. Ephes. 6, —18 Tit. 1, 11? — 10—12 vgl. Rom. 13, 1 f. Tit. 3, 1 u. 3. 1, 16. Ephes. 2, 2 — 13/14 vgl. Apok. 1, S. 21, 6. 22, 13. Matth. 22, 21 — 15—S. 222, 4 Matth. 27, 11—25) [*](B V2 HN (n) + GSP (s) = r AL (y) F W) [*](1 χυ BV2 Cass. θῦ’ ryFW ι ἀπόδοτε B Matth. reddite Cass. ἀποδίδοσθαι V2ryFW ι 2 τὰ τοῦ Καίσαρος Καίσαρι LW τὰ //// Καίσαρος Καίσαρι A ι 4 ἡμῶν B ι 5 ἀποχρῆσθαι W ι 7 τῆς > B ι 8 ἀποστρέφονται aus ἐπιστρέφονται corr. V2 1 9 διὰ δεήσεως ἐπιστομίζουσιν B lorecum assiduitafe confundimt Cass. ἀποστρέφειν (ἀποστρέφει > mit leerem Raum H) διὰ δεήσεως σπουδάζοντες V2ryFW ι τοὺς BV2 > ryFW ι 1 1 ἀλλ’ > n. sed Cass. ι τοῦ ὄνω θῡ βασιλέως ἆ· ἄνω θυ βασιλέως BV2 τοῦ ἄνωθεν βασιλέως W und, βασιλέως nach ἐντολὴν ~ n τοῦ μεγάλου βασιλέως καὶ θῦ’ y, vgl. et superna dei mandata Cass. Cod. L; ἄνωθεν in nW wohl Verbesserung nach S. 222, 10 ι 12 ὑποτασσόμενοι V2 I 13 ἐχρησάμεθα] = »commercium « (sc. cum deo) mit Hinweis auf Joh. 4, 9 Val.; vielmehr mit ülicher zu vergleichen I Makk. 13, 4(3 wo χρήσῃ = lat. »reddas«, und Luk. 11, 5 wo χρῆσον = Isit. »commoda« : ob ἐχρήσαμεν (= commodavimus) ? ür den Sinn ziemlich richtig Cass : et nos qnideyn snbicimur ei qui primus est et novissimus ι τῷ] τὸ BGF ι Ἄλφα] ᾱ Y2F ι 13/14 ἴωσ’ τοῦ Π, wohl verkehrt ür καὶ τῷ, vgl. et Cass. und Apok. ι 14 ἑαυτοῖς BW (nach Matth. 22,21 zu ären) ἑαυτοὺς V2rF αὐτοὺς y; vgl. Cass.: vos autem vobismet adrogatis ι ἑαυτοὺς > V2 ι 15 πιλᾶτοσ ryFW πιλάτου BV2 ι 16 θέλοντος] θέλοντεσ V2 θέλων Christoph.)

222
>καὶ ὑπὲρ τοῦ παθεῖν τὸν παρακληθέντα ἐπιστραφεὶς ἐπὶ τὰ τῆς ᾿Ανατολῆς μέρη καὶ αἰτήσας ὕδωρ ἐπὶ χειρῶν, ἐνίψατο αὐτοῦ τὰς χεῖρας λέγων· »ἀθῶός εἰμι ἀπὸ τοῦ αἵματος τοῦ δικαίου τούτου«, οὕτως καὶ τὸ ἡμέτερον κράτος διὰ παντὸς ἐνετείλατο ὁ μὴ διώκειν μήτε ἐπικλύζειν μήτε ζηλοῦν τοὺς ἐργαζομένους τὸ χωρίον τοῦ Χριστοῦ, μήτε τοὺς διοικητὰς ἀπελαύνειν τοῦ μεγάλου βασιλέως, ἵνα μὴ σήμερον μὲν ἐπὶ τοῦ ἡμετέρου κράτους αὔξειν δόξητε, καὶ μεταξὺ τοῦ παρακεκλημένου παθεῖν τὰ τῆς δια- >θήκης αὐτοῦ, ὡς ἐπὶ Ζαχαρίου τοῦ αἵματος.