Historia Ecclesiastica

Theodoret, Bishop of Cyrus

Theodoret, Bishop of Cyrus. Theodoret Kirchengeschichte. Parmentier, Léon, editor. Leipzig: Hinrichs, 1911.

»Ὁ τοῦ ἔθνους ἡγεμονεύων Παλλάδιος ἐθνικὸς ὢν τὴν αἵρεσιν καὶ τῶν εἰδώλων ἀεὶ προκυλινδούμενος, κατὰ Χριστοῦ στρατεύεσθαι πολλάκις μελετήσας, τὰ προειρημένα συναθροίσας πλήθη, ὁρμᾷ κατὰ τῆς ἐκκλησίας ὡς ὑποτάξαι βαρβάρους ἐπειγόμενος. τότε δὴ τὰ χείριστα γέγονεν. ἀλλὰ καὶ μόνον ὑπαγορεῦσαι θέλων, τῆς μνήμης ὀδύνην μοι παρασχούσης, ἐπαφῆκα δακρύων ἄμετρον φοράν· καὶ ἐπὶ πολὺ ἔμεινα ἂν τοῦτο πάσχων, εἰ μὴ θείῳ λογισμῷ λωφῆσαι παρεσκεύασα.

ἐν γὰρ τῇ καλουμένῃ ἐκκλησίᾳ Θεωνᾶ ἐπεισελθόντα τὰ [*](* 12— S. 260, 22 Cass. VII 40 —15 —S. 251, 7 Cod. syriac. Br. 14, 725 (= Σ) —15 —S. 252, 7 Michael Syr. VH 7 p. 301 —15 —S. 260 H. E. XI 28 —22 — S. 252, 2 Polydeukes 406, 19. Theophan. 60, 34 Bar. 220r) [*](B V2 F HN(n) + GS(s) =r AL (y) W[von 15 an]) [*](1 ἀπέδωκεν V2n restituit Cass. ἀπέδωκαν BsyF ι 2 ποδῶν ἐκείνων ~ L κυλινδούμενοι B καλινδούμενοι V2ryF ι 7 nach σφὰς + αὐτοὺς n ι vor τῶν + ὁ F, übergeschrieben Ac ι 8 ὀ θεῖος> FCass. ι 11 ἱκανὰ] εἰκόνα 15 κβ am Kand HSS ι ἐθνηκὁσ BG, ι aus η corr. V2 ι 16 προκυλινδούμενος = Σ) προ////καλινδούμενοσ, α aus Corr., V2 προσκυλινδοίμενοσ F, adoraret I nach κατὰ + τοῦ F ι 18 βαρβάρους ὑποτάξαι ~ n ι τότε δὴ τὰ B τότε δὴ τότε die übr. HSS, τότε nur einmal auch bei Cass. Σ Michael ι 19 ἀλλὰ = Σ] ἃ δὴ W quae Cass. > F ι μόνον ὑπαγορεῦσαι θέλων V2FryW = Cass. Σ θέλων μόνον ὑπαγορεῦσαι B ι 20 παρασχοĺσησ B dolore . . . sum cotnmotus Cass. Σ παρεχούσης die übr. HSS ι ἀμέτρων nW ι 21 ἔμεινα ἂν τοῦτο] ἐκείνα τοῦτο ἂν B I λοφῖσαι B)

250
>πλήθη ἀντὶ ῥημάτων σεμνῶν εἰδώλων εὐφημίας ἐπήφιον, ἀντὶ θείων γραφῶν ἀναγνώσεως κρότους χειρῶν ἀσέμνους καὶ κεκλασμένας μετ’ αἰοχρότητος φωνάς κατὰ τῶν τοῦ Χριστοῦ παρθένων ὕβρεις, ἃς ἡ γλῶττα προφέρειν οὐκ ἀνέχεται· αἰοχρὸν γάρ ἐστι καὶ λέγειν.

καὶ γὰρ μόνον τις τῶν εὖ φρονούντων ταῦτα ἀκούσας ἔβυσε τὰς >ἀκοάς, καὶ μᾶλλον ηὔξατο ἂν γενέσθαι κωφὸς ἢ αὐτήκοος γεμέσιαι τῆς αἰσχρολογίας αὐτῷ,.

Ἀλλ’ εἴθε λόγοις ἀρκούμενοι μόνον ἐξημάρτανον καὶ μὴ πράξει τὴν τῶν λόγων ἐνίκων ἀσέλγειαν· εὐύποιστος γὰρ ἡ λοιδορία, κἂν οἳα δή ποτ’ οὖν τυγχάνῃ, παρ’ οἷς οἰκεῖ Χριστοῦ φρόνησις καὶ θεῖα διδάγματα.

αὐτοὶ τοίνυν οὔτοι ὀργῆς σκεύη τυγχάνοντες »κατηρτισμένα εἰς ἀπώλειαν‘, τὴν ῥῖνα σιμώσαντες, ψόφον ἀσελγῆ ἀπὸ τῶν μυκτήρων μακρόν, καὶ ἵν οὕτως εἴπω, ὡς ἀπὸ κρουνοῦ προχέοντες, τὴν μὲν ἐσθῆτα διέρρησσον τῶν ἁγίων τοῦ Χριστοῦ παρθένων, ὧν ἡ ἄσκησις τύπον ἁγίων 〈ἀγγέλων> ἐχαρακτήριξεν, ὡς δ’ ἡ φύοις ἔχει γυμνὰς πᾶσαν τὴν πόλιν ἐθριάμβευον, διαπαίζοντες μετὰ ἀσελγείας ὃν τρόπον ἐβούλοντο, καὶ ὅλως ὠμὰ καὶ ξένα τὰ γενόμενα.

εἰ γοῦν τις ἐπὶ τούτοις συμπαθὼν ἐκώλυεν παραινέσεως χρώμενος λόγοις, τραυματίας ἀπελύετο ἀλλὰ φεῦ τῶν συμφορῶν, [*](4 Ephes. 5, 12 — 11/12 Rom. 9, 22) [*](B V2 F HN (n) + GS (s) = r AL (y) W) [*](1 ἐπήφιον Fry W ἐπίφιον B ἐπηφίουν, aber der Accent über η ausradiert und οὐ aus ο corr., V2 ι 2 ἀσέμνως B, turpes Cass. = Σ ι 3 τοῦ > V2 ι 4 γλῶσσα s ι αἰσχρὸν γάρ ἐστι καὶ λέγειν II, nicht übersetzt von Cass. 5 ταῦτα B talia Cass. = Σ ταύτας V2FryW ι 9 ἀσέλγειαν BV2FrW turpitidinem Cass. Σ ἀσέβειαν y ι εὐύποιστοσ V2FrW εὐυπγστοσB ἐγύποιστοσ y ι 10 τυγχάνει Β 1 Χριστοῦ Σ Σ] θݲυ V2 I 10/11 διδάγματα = Σ] δόγματα B, doctrinae culius Cass. ι 11/12 κατηρτισμένα r Rom. κατηρτισ [. . . . ] ein Strich, wie es scheint, von α noch leserlich B, ἇί perditionem facta Cass. κατηρτισμένοι Y2FyW I 13 ἀπὸ1 Y2FW de Cass. ἁ? [. . . . ] B διὰ ry ι 13/14 κρο[ . . . . . . . ] χέον τεσ B ι 14 διέρησσον By ι τοῦ > ly, s. Z. 3 ι 15 ἀγίων ἀγγέλων Christ. sanctorum — angelorum Cass. ἀγίων II; Σ las ἀνθρώπων πρώτων, oder, mit Correctur im Syr., ἀνθρώπων ἀγίων; vgl. 247, 19 ι 16 γυμνὰς ἀνὰ τῆ πόλιν vermutet Val., vgl, διὰ τῆς πόλεως περιῆγον Theophan. ι διαπαίζοντές + τε V2 I 17 ὅλως] ὅμως F ι 18 nach γενόμενα + γυμνοῦτεσ δημοσία περιῆγον FW im Text, aus einer Randglosse zu γυμνὰς — ἐθριάμβευον ι ἐπὶ τούτοισ’ συμπαθῶ (sie) Σ eos tunc compatiendo Cass. συμπαθῶς ἐπὶ τοίτοισ ry ι ἐκώλυεν BFW prohiberet Cass. = Σ ἐκώλυσε V2ry)

251
πολλαὶ βίαιον φθορὰν ὑπέστησαν σώματος, πολλαὶ τῶν παρθένων ῥοπάλοις κατὰ κεφαλῆς τυπτόμεναι ἔμενον ἀχανεῖς, οὐκ ἐπιτρεπομένων τῶν σωμάτων οὐδὲ τῇ ὁσίᾳ παραδίδοσθαι· πολλὰ οὑν μέχρι σήμερον τῶν γονέων ὀδυρομένων οὐχ εὑρίσκεται σώματα.

Ἀλλὰ τί τὰ μικρὰ πρὸς τὰ μεγάλα διεξέρχομαι; τί δὲ τούτοις ἐμβραδύνω καὶ μὴ σφοδρῶς ἐπὶ τὰ κατεπείγοντα βαίνω; ἐφ’ οἷς εὑ οἶδ’ ὅτι θαυμάσετε καὶ μενεῖτε ἐπὶ πολὺ σὺν ἡμῖν ἀχανεῖς, ἐξιστάμενοι τῆς φιλανθρωπίας τὸν κύριον ὅτι μὴ ἄρδην τὸ ὅλον συνέστειλεν. ἃ γὰρ κατὰ τὸ γεγραμμένον μήτε γέγονε μήτε ἠκούσθη ἐν ταῖς ἡμέραις τῶν πατέρων ἡμῶν ταῦτα ἐπ’ αὐτοῦ τοῦ θυσιαστηρίου ἐπετέλουν οἱ δυσσεβεῖς.