Historia Ecclesiastica

>Κατέγνωμεν πάντες οἱ καθολικοὶ τῆς μωρᾶς καὶ οἰκτρᾶς >αὐτῶν διανοίας. ὥσπερ ἄνθρωποι θνητοὶ ἐπειδὴ διαφέρεσθαι >ξαντο προσκεκρουκότες διχονοοῦσι καὶ εἰς διαλλαγὴν >οὔτως διάστασις καὶ διχόνοια μεταξὺ πατρὸς θεοῦ >καὶ τοῦ υἱοῦ εἶναι δύναται, λέγουσιν· ὅπερ ἀτοπώτατον καὶ >καὶ ὑπολαβεῖν.

ἡμεῖς δὲ καὶ πιστεύομεν καὶ διαβεβαιούμεθα καὶ >οὕτω νοοῦμεν, ὅτι ἡ ἱερὰ φωνὴ ἐλάλησεν »ἐγὼ καὶ ὁ πατὴρ >ἐσμεν« καὶ διὰ τὴν τῆς ὑποστάσεως ἑνότητα, ἥτις ἐστὶ μία >πατρὸς καὶ μία τοῦ υἱοῦ. καὶ τοῦτο δὲ πιστεύομεν πάντοτε, >άρχως καὶ ἀτελευτήτως τοῦτον μετὰ τοῦ πατρὸς βασιλεύειν καὶ [*](1 Kol. 1, 15 u. 18 — 3 vgl. Joh. 14, 28 — 7 Job. 10 30 — 15/16 Job. 10, 30) [*](B A N + GS(s) = r L + FV (v) = z T) [*](1 κοινῇ = comtmini Λ] καινῆ Τ und Loofs, der schreibt: τὸ πρωτότοκος δὲ τῴ ἀνθρώπῳ διαφέρει καὶ τῇ καινῇ κτίσει ι ἐκ τῶν Ar Kol. ἐκ BzT 2 μίαν = Gass. Λ] μίαν εἶναι B ι 3 ποτε Λ übergeschrieben Ac > AB ι τὸν μείζονα τοῦ υἱοῦ πρα Τ ι 4 ὑπόστασιν = substantiam Δ] οὐσίαν Τ essentiam Cass. ι οὐ διὰ τὴν BACass. οὐδὲ διὰ τὴν zAc οὐδὲ τὴν r οὐδὲ T nee Λ οὐδέ τινα Loofs ι 5 τοῦ υἱοῦ ἐστιν ~ T ι αὐτῶν > N ι 9 πάντες BAA δὲ πάντες rzTAcCass. ι 10 ὥσπερ BCass. Λ καὶ ὥσπερ rz ὥσπερ γὰρ Τ καὶ (καὶ am Rand Ac) ὥσπερ (γὰρ οἱ γὰρ οἱ gestrichen) A ι ἐπεὶ T ι διαφέρεσθαι ΑLVT differunt Λ διαφθείρεσθαι BrF corrumpi Cass. ι 12 διάστασις καὶ διχόνοια ArzTCass. διαστάσεισ καὶ δειχονοίασ B separationes et discordiam (mit Abkürzungsstrich) Λ διαστάσεις καὶ διχόνοιαι Loofs ι πατρὸς Am Vs ι Yor θεοῦ + καὶ L ι 13 καὶ τοῦ > B ι Τ ι εἶναι δύναται Br (δύναται zweimal S) z esse posse Cass. δύναται εἶναι T δυνατὸν εἶναι A esse potiierunt Λ = ἡδύναντο εἶναι Loofs ι νοῆσαι BAT intelligere Cass. Λ ὑπονοῆσαι rzAc ι 14 ὑποβαλεῖν A ι καὶ2 = et Cass. > ΤΛ ι 15 ἧ ἱερὰ φωνὴ Π = sacra scriptura Cass. ἱερᾷ φωνῇ Loofs = sacra voce Λ ι 16 ὑποστάσεως ι substantiae Λ] οὐσίασ T essentiae Cass. ι ἐστὶ = Cass. Λ > Τ ι 17 μία > ΤΛ ι πάντοτε = Cass. Λ > T ι 18 τοῦτον nach βασιλεύειν ~ B > r ι τοῦ > s)

ὅτι ὃ πάντοτε >ἔστιν οὐδέ ποτε τοῦ εἶναι ἤρξατο οὐδὲ ἐκλείπειν δύναται.

>Πιστεύομεν καὶ παραλαμβάνομεν τὸν παράκλητον τὸ >πνεῦμα, ὅπερ ἡμῖν αὐτὸς ὁ κύριος καὶ ἐπηγγείλατο καὶ >καὶ τοῦτο πιστεύομεν πεμφθέν· καὶ τοῦτο οὐ πέπονθεν, ἀλλ’ ὁ >θρωπος ὃν ἐνεδύσατο, ὃν ἀνέλαβεν ἐκ Μάριας τῆς παρθένου >ἄνθρωπον τὸν παθεῖν δυνάμενον· ὅτι ἄνθρωπος θνητός, θεὸς >ἀθάνατος.

πιστεύομεν ὅτι τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀνέστη οὐχ ὁ θεὸς ἐν >τῷ ἀνθρώπῳ, ἀλλ’ ὁ ἄνθρωπος ἐν τῷ θεῷ ἀνέστη, ὅντινα >προσήνεγκε τῶ πατρὶ ἑαυτοῦ δῶρον ὃν ἠλευθέρωσεν.

πιστεύομεν >δὲ ὅτι εὐθέτῳ καιρῷ καὶ ὡρισμένῳ πάντας καὶ περὶ πάντων >κρινεῖ. τοσαύτη δέ ἐστιν αὐτῶν ἡ ἄνοια καὶ οὕτω παχεῖ σκότω, >διάνοια αὐτῶν ἐκτετύφλωται ἵνα μὴ δυνηθῶσιν ἰδεῖν τὸ φῶς >ἀληθείας. οὐ συνιᾶσιν ᾦ λόγῳ εἴρηται »ἵνα καὶ αὐτοὶ ἐν >ἓν ὦσι«.

σαφές ἐστι διὰ τί ἕν· ὅτι οἱ ἀπόστολοι πνεῦμα ἅγιον >τοῦ θεοῦ ἔλαβον· ἀλλ’ ὅμως αὐτοὶ οὐκ ὄαν πνεῦμα οὐδέ >αὐτῶν ἢ λόγος ἢ σοφία ἢ δύναμις ἦν οὐδὲ μονογενὴς ἦν. >φησίν »ἐγὼ καὶ σὺ ἕν ἐσμεν, οὕτως καὶ αὐτοὶ ἐν ἡμῖν >ὦσιν«. ἀλλ’ ἀκριβῶς διέστειλε ἡ θεία φωνή· »ἐν ἡμῖν ἒν >φησίν· οὐκ εἶπεν »ὥσπερ ἡμεῖς ἵν ἐσμεν, ἐγὼ καὶ ὁ πατήρ«·

ἀλλ’ [*](13 vgl. I Tim. 6, 16 — 14/15. 18 ι19 Joh. 17, 21. vgl. Hilar. De trin. 8, 11) [*](B A N + GS(s) = r L + FV(v) = z Τ) [*](1 χρόνον BA Cass. Λ χρόνον+διορίζοντα rzT am Rand Ac ι ἔκλειψιν schreibt Loofs defectmn Cass. ἐκλείψειν Τ ἐκλείπειν BArz mimd Λ ι ὃ Λ > Az Cass. ι 2 οὔποτε AL οὔποτε v ι ἐκλιπεῖν N ι 3 πιστεύομεν BAT Cass. Λ πιστεύομεν δὲ rzAc ι 4 καὶ1 > Λ ι 5 καὶ τοῦτο πιστεύομεν πεμφθέν BrT Cass. gestrichen in A > z ι καὶ τοῦτο2 BArz sed is Cass. καὶ ὅτι ὁ θεὸς Τ ι πέπονθεν BrT Cass. πεπονθός z πεπονθώς (ώσ auf Rasur Ae) A hinter πέπονθεν + ἄπαγε N ι ὁ ausradiert A ι 6 ἐκ — παρθένου] ἐκ τῆς ὑπερενδόξου καὶ ὑπερευλογημένου δεσποίνης ἡμῶν θεοτόκου καὶ ἀεὶ παρθένου μαρίασ N ι 7 τὸν παθεῖν δυνάμενον am Rand Ac ι 8 τῇ > B ι οὐχὶ T ι 10 ἑαυτοῦ πρι ~ N ι ἠλευθέρωσεν BAT Cass. Λ ἠλευθέρωσεν + ἐκ τῆσ ἁμαρτίασ καὶ τῆσ φθορᾶς rz am Rand Ac ι 11 καὶ2 BANT Cass. Λ > sz ι 12 δέ > N ι ἐστιν αὐτῶν = Λ] αὐτῶν ἐστιν A ι ἡ1 As ι σκότειB ι 13 διάνοια aus ἄνοια corr. Ac ι 14 συνήσασιν B ι 17 ἧ λόολοσ rzTCass. ἢ //// λόγοσ A λόγος B ἑοί (falsche Lesung: ΗΛιΟΣ) Λ ι ἢν οὐδὲ = Λ] οὐδὲ T aut Cass. ι 18 ἐγώ φησιν A ι 19 ἀλλ’ — 20 φησίν > Τ ι ἀλλ’ — V ι ἀλλ’ BrFJ ἀλλὰ καὶ AL igitur Cass. ι 20 οὐκ εἶπεν > L ι ἐγὼ BALT Cass. Λ καὶ rv ι 20f ἀλλ’ οἱ ΒΑ Cass. Λ ἀλλ’ ἵνα οἱ rzT)

Ἐκ τῶνδε τῶν γραμμάτων ἔστι μαθεῖν τῶν μὲν κατηγόρων τὴν συκοφαντίαν, τῶν δὲ πάλαι δικασάντων τὴν ἀδικίαν, καὶ πρὸς τούτοις τῶν δογμάτων τὴν ὑγείαν. οὐ γὰρ μόνον τὰ περὶ τῆς θείας ἡμᾶς ἐδίδαξαν φύσεως οἱ μακάριοι πατέρες, ἀλλὰ καὶ τὴν περὶ τῆς οἰκονομίας διδασκαλίαν προσήνεγκαν.

αῦτα ὁ Κώνστας μεμαθηκὼς ἠθύμησε μὲν τοῦ ἀδελφοῦ τὴν εὐκολίαν ὁρῶν, ἐχαλέπηνε δὲ κατὰ τῶν ταῦτα τετυρευκότων καὶ τὴν βασιλέως ἠπατηκότων εὐχέρειαν δύο δὴ οὖν τῶν εἰς τὴν Σαρδικὴν συνεληλυθότων ἐκλεξάμενος ἐπισκόπους πρὸς τὸν ἀδελφὸν μετὰ γραμμάτων ἀπέστειλεν· συναπέστειλε δὲ αὐτοῖς καὶ στρατηγὸν (Σαλιανὸς δὲ τούτῳ ὄνομα ἢν), ὃς εὐσεβείᾳ τε καὶ δικαιοσύνῃ τὰ δὲ γράμματα οὐ παραίνεσιν μόνον εἶχε καὶ συμβουλήν,

ἀλλὰ καὶ ἀπειλὴν εὐσεβεῖ πρέπουσαν βασιλεῖ. πρῶτον μὲν γὰρ ἐπέστειλε τῷ ἀδελφῷ τοῖς ἐπισκόποις τὰς ἀκοὰς ὑποσχεῖν καὶ τὰς ὑπὸ Στεφάνου καὶ τῶν ἄλλων τολμωμένας παρανομίας μαθεῖν, καὶ μέντοι [*](12—15 vgl. Nicetas Thesaur. V 30 PG 139, 1390 A — 16 — S. 119, 8 Socrat. II 22, 3 — 23, 2. Sozomen. III 20, 1 — 2. Rufin. H. E. X 20, S. 986, 10. Philostorg. III 12) [*](* 10—S. 122, 2 Cass. IV 25 — —16 Niceph. H. E. IX 21) [*](B [bis 11 ταῦτα τε] A H [H von 10 ταῦτα au] N (n) + GS (s) = r B2 [B2 von 11 τετυρευκότων an] L + FVR [R von 11 τετυρευκότων an] (v) = z Τ) [*](1 ἑαυτοῖς Bv semetipsis Λ αὐτοῖσ ArLT ι εἰσι BArz ὦσι Τ sint Λ ι τῆ πίστει ὁμολογία BAvTA τῆ πίστει καὶ ὁμολογία z (ex Cod. L) fide confessione Cass. Codd. LP τῇ πίστεως ὁμολογίᾳ Loofs ι 2 καὶ Loofs et Λ καὶ Π Cass. ι ἐν = Λ > B ι τῆ εὐσεβεία Br ἐν τῆ εὐσεβεία z εὐσεβεία AT pietate Λ ι θεοῦ πρσ BArTCass. patris Λ θεοῦ καὶ πρσ z ι 6 δικατων Ac ι 7 ὑγίειαν z ι μόνον > B ι 18 ἡμὰς = nos Cass. > T ι περὶ > B ι 9 οἰκονομίας = Cass.] θείας οἰκονομίασ s ι 10 θ am Rand Brz ι Ταῦτα — 14 στρατηγὸν > T* ι μὲν übergeschrieben Ac ι 11 ἐχαλέπαινεν B, doluit Cass. ι τετορνευκότων A. ι 13 ἐπισκόπους ἐκλεξάμενος~L ι 13/14 μετὰ γραμμάτων πρὸς τὸν ἀδελφὸν ~ A ι 16 μόνον rCass. in μόνην corr. Ac zT ι 17 ἐπέστειλε (ἐπέστει auf Rasur Ac) A ἐπέσκηψε T enuntiavit cass.)

ἀλλ’ ἐπὶ τούτοις ἀλγήσαντες οἱ τῇ ἀληθείᾳ πολεμεῖν εἰωθότες τὸ παμμίαρον ἐκεῖνο καὶ δυσσεβὲς κατεσκεύασαν δρᾶμα. κατήχθη μὲν γὰρ παρὰ τὴν ὑπώρειαν τῶν ἀρχιερέων ἡ ξυνωρίς, ὁ δὲ στρατηγὸς καταγωγὴν ἑτέραν εἰλήφει.