Oratio 46

πρᾶγμα ῥᾴδιον εἰπεῖν· τύπτε καὶ ποιείτω ταὐτὸν ἕτερος καὶ τρίτος καὶ τέταρτος καὶ πέμπτος, καὶ ποιῆσαι τὸ κακὸν βραχιόνων πεντεκαίδεκα. χρῆν δὲ ἐκθεῖναι γράμματα καὶ προειπεῖν ταῦτα μὴ ποιεῖν αὐτοὺς ἃ νῦν ποιοῦσιν, ἔπειθ᾿ ἡμέραις τισὶν ὕστερον πάλιν καλέσαι τοὺς πε- πορθημένους καὶ μαθεῖν, ὅστις αὐτοῖς ὁ μετὰ τὰ ματα χρόνος καὶ εἰ τι τῶν τολμωμένων ἐπηνώρθωται, καὶ οὕτως ἀπαιτεῖν ἀκριβεῖς τοὺς κανόνας καὶ νομίζειν [*](R II 482) πονηρούς, εἰ μηκέτι πάσχοντες Ι κακῶς ποιοῖεν.

σὺ δὲ ἀφεὶς ἀδικεῖν ἀσφαλῶς τοῖς καταφρονοῦσι τῶν νόμων τοὺς τὰ δίκαια τιμᾶν οὐκ ἐωμένους γεις τῇ δίκῃ καὶ τῇ φύσει προστίθης τὰ τῆς ἀνάγκης, καὶ τῆς αὐτῆς ἡμέρας αἵ τε πληγαὶ τά τε τῶν πινόν- τῶν ἀδικήματα. ἐν οἶς ἦσαν οἱ μεμαστιγωκότες ἐφ ’ ὁμοίας εἰσελθόντες κύλικας. καὶ τῶν μὲν αἱ γυναῖκες ἐθρήνουν, οἱ δ’ ἐγχεῖν πάλιν ἐκέλευον. οὕτως αἱ πλη- γαί σοι λόγον οὐκ εἶχον· οὐδὲ γὰρ βεβοηθηκὼς οὐδὲ πεποιηκὼς ἀμείνους εἰκότως ἠγανάκτεις.

29. Ἀλλ’ αἱ μάστιγές σοι προοίμιον. κατηγορῶν γάρ, φησίν, Ι ἀπελογεῖτο καὶ τὸ τὰς βοάς [*](R II 483) πεποιηκὸς ἀπαιτούμενος εἶπε τῶν βοησάντων τὸν τρόπον· εἶναι γὰρ ἐν αὐτοῖς στασιαστὰς οἳ καὶ τοὺς σωφρονεῖν ἐπισταμένους ἐπι- σπῶνται. καὶ τί δεινὸν εἰπεῖν περὶ τῶν ταύτας ἐπεισαγόντων τὰς ταραχάς; σὺ μὲν ἠρώτας· πόθεν ἡ στάσις; οἱ δ’ ἀπὸ τῶν στάσει χαιρόντων ἀπε- κρίναντο. καὶ γὰρ εἴ τινα, ὅπως ἑάλω τὸ Ἴλιον, ἠρώτας, ἤκουες ἂν τὰς τῶν ἐπιστρατευσάντων ἀρετάς, καὶ πῶς εὐδοκίμησεν ἡ Σπάρτη, τοὺς νόμους καὶ τὸν Λυκοῦργον ἤκουες ἄν, καὶ τὸ Ξέρξην ἀγαπᾶν, εἰ σωθείη, τοὺς Ἀθηναίους ἂν καὶ τὸ τούτων ναυτικόν. περὶ Λέσβου δὲ εἴ τις ἔλεγεν Ι ἃ καὶ ἡ παροιμία, [*](R II 484) τύπτεσθαι χρή; περὶ Σίφνου δέ, ῥάβδων ἂν ἔδει; καὶ νῦν τοὺς κινηθέντας οὐκ εὔκοσμον καὶ διαφθεί- ραντας τοῦ θεάτρου τὴν χάριν οὐκ ἦν εὐλογεῖν ὡς ἐν κόσμῳ τεθεαμένους. οὐκ ἦν οὖν οὗτος ὁ μὴ πον ὄνομα τιθέμενος, ἀλλ’ ἀπ’ αὐτῶν τοῦτ’ ἐγίγνετο τῶν πραγμάτων.

30. Ἐγὼ δ’ ἐβουλόμην μέν, ὦ βασιλεῦ, τὴν βελτίω δόξαν ἀπὸ πάντων εἶναι τῇ πόλει, τουτὶ δὲ οὐδεμιᾷ τέχνῃ δύναιτ’ ἂν διαφυγεῖν τὸ μὴ δοκεῖν εἰς στάσεις ἐμπίπτειν. οὐδ’ ἂν ἐξαλείψαι τις Δομετιανὸν οὐδὲ Θεόφιλον οὐδ’ οὗ πάντα ἐλάττω τὰ περὶ ἡμᾶς. ᾧ σὺ | μὲν λαμπρότερος γέγονας, ἡμεῖς δὲ εἰς δόξαν βεβλάμ- μεθα, καὶ τοῦ μὴ κατεσκάφθαι τὴν πόλιν ὀφείλομεν χάριτας. ὁ δὲ τοὺς πολλοὺς ταῖς πολλαῖς πληγαῖς αἰκισάμενος ὁ Παίων βασιλεὺς ἐν τίνι δόξῃ τὸν ὄχλον εἶχεν; οὐ τῇ παρὰ τῆς ἀταξίας;

οἱ δὲ συμφορὰν ἡγούμενοι τῇ πόλει τοὺς ὀρχουμένους, δι’ οὓς πολλοὶ μὲν ἀργοί, πολλοὶ δὲ ἄσωτοι, πολλοὶ δὲ πατραλοῖαι, πολλοὶ δὲ <αὑτοὺς> εὐδαιμονίζοντες, εἰ αὐτοῖς περὶ τὰς θύρας καὶ τὰ δούλων ἐπιταχθεῖεν, [*](R II 486) ἆρ’ οὖν Ι οἱ τῆς πόλεως ἕλκος καλοῦντες τὰς περὶ αὐτοὺς σπουδὰς ἀφ’ ὧν αἰ μιαραὶ φωναί, τὰ εικέστερα περὶ αὐτῶν ὑπειλήφασιν ἢ τὰ δυσχερέστερα; [*](4 cf. ad p. a 319, 2 5 cf. ad t. Ι 133, 20; t. II 406, 7 sq.| Theodosius cf. or. XIX et XX t. II 385 sq. 9 Valens ut t. II 301,5. cf. t. I 162, 25 sq. Amm. XXIX 1,4 sq.; 2,17; XXVI 10,2) [*](2 δ’ Re | οὐδὲ μιᾶι Α οὐδεμία τέχνη Va 4 ἐξαλεῖψαι IVa Mor Ι Δομετιανὸν scripsi coll. p. a 319,2 Amm. XIV δόμνον CA sed in hoc ὁ (2) eras, Ρ sed μνο in ras m2 (et δόμ]νον in marg m2) δύναιτο Va sed ύναιτο in ras m2, Mor δόξειε Β om in lacuna 4—5 a litt Ι, 8 fere litt V quam δύναιτο explevit manus recentissima (Forlosiae?) Δομίτιον Re 5 θεόφιλοσ Va sed σ in ras m2 Ι Οὐδ̓ om Va Mor | τὰ scripsi cum Β, ut coni Mor τὸ reliqui libri edd 8 πληγαῖς Morr πάγαις libri sed in πληγαῖς corr Va2 et man recentiss V 9 γρ βασιλεῦ in marg Mor 10 ἀξίας I | οὐδὲ Mor 11 ἡγού- μενος Mor 12 πατραλλοῖαι Ρ sed prius λ eras cf. p. 258,11) [*](13 αὑτοὺς inserui coll. p. 370, 1 14 αὐτοῖν Mor | ἐπι- ταχθεῖεν V sed ὲν e σιν corr Re ἐπιταχθεῖσιν CAPIVa Mor om in lac 11 litt Β 16 αὑτοὺς C)

32. Θαυμάζω δέ, εἰ στάσιν αὐτὸς Φλωρέντιος ὀνο- μάζων τὴν τότε κίνησιν ἡμαρτηκέναι τῷ ῥήματι νομίζει τὸν εἰπόντα στασιάσαι τοὺς οὐδὲν ὀκνήσαντας ἐν τῷ θεάτρῳ τότε. ἐπαινοῦντι μὲν οὖν αὐτοὺς λόγος δεὶς ἂν ἦν, ἀλλ’ ἑαλώκει ἄν, κατηγοροῦντι δὲ ἦσαν ἐλπίδες. ἠξίους οὖν αὑτοῦ γενέσθαι τὸν ἄνθρωπον προδότην, ἵνα μήτις ἀκούσῃ κακῶς τἀληθῆ τῶν τὴν πόλιν λελωβημένων;

33. Καὶ τί καινὸν φεύγοντα κατηγορεῖν καὶ κρινό- μενον ἐγκαλεῖν; ἤδη γάρ τις καὶ κυβερνήτης τραύματι ναύτην ἀφυπνίσας εἰς κρίσιν καταστὰς μίαν ἔσχεν ἀπολογίαν τὴν κατηγορίαν καὶ τό· οὐ γὰρ ἤλαυνεν οὐδ’ ἦν ἔργον τῆς κώπης οὐδέν, ἀλλ᾿ ἡ μὲν χεὶρ τηνάλλως ἦν ἐπὶ τῆς λαβῆς, αὐτὴ δὲ ἠκολούθει τῇ νηί; ὁ δὲ ἔρρεγχεν ἀσυντελὴς. ταῦτα ἂν ἦν ἀπολογία τῷ κυβερνήτῃ.

καὶ στρατηγὸς δὲ ἤδη δειλὸν στρατιώτην τὸν αὑτοῦ χείρους τῶν ἄλλων τινὰς καὶ ὁμοίους αὑτῷ ποιοῦντα λαβὼν ἀπέκτεινε. καὶ οὗτος τοίνυν κρινόμενος πολὺς ἂν ἦν ῥέων κατὰ τοῦ [*](12 cf. p. 393,1) [*](1 ἀπώλλυ Ρ sed ὢ ex ὁ corr m2 2 τίς ἐστι libri τις ἐστὶ Re Ι μόνον] ὁ Mor 4 φλωρἐντιος Ρ sed ι in ras m2) [*](7 οὖν om CA 8 ἑαλώκει ἄν scripsi ἑαλωκέναι libri edd 9 αὐτοῦ CV Mor 10 τἀληθῆ in marg Α 17 τηνάλως CIB) [*](18 ἔρρεγχεν scripsi ἔρεγχεν libri edd Ι ἀσυντελεῖς Ι 19 στρατιώτης V Ι ἢ V 20 αὑτοῦ Ρ sed ‘ in ras m2, Re αὐτοῦ reliqui libri Mor 21 αὑτῷ Ρ sed ’ ex ’ corr m3, Re αὐτῷ reliqui libri Mor Ι λαβὼν scripsi βαλὼν libri edd 22 ἂν οm CAIV in marg add P2 Ι κατὰ τοῦ Ρ sed ἆτά τοῦ in ras m2)