Oratio 11

οὕτως ἡδονήν, οὐ μόχθον τὸ τῆς οἰκείας προκά- μνειν τέθεινται, τὴν μὲν ἀπαλλαγὴν τῶν πόνων οὐ [*](1 τὸ om CAPUIMo Mor inser Re | καὶ πᾶν U 2 οὖν inser I2 | προτρέπονται UI sed in hoc ουσι suprascr. m3 4 ἐθίζοντες Ρ sed ἐ in rasura 3 litterarum m2, BMCa 5 θ in ὥσθ’ in ras I2 6 ὑπαρχόντων supra ὑπάρχων Μο2 8 ποιῶν in ποιοῦν corr Α 11 ἐκπέμπον supra εἰσπέμπον Mo2 12 δὲ e δὴ corr Ι2 et coni Mor 16 τοῦ] τὸ U 17 σμ in ἐκοσμήθησαν in ras I2 ἐκομίσθησαν Ca 18 et 19 τῷ scripsi ex UIBMCa praeeuntibus Re Anim et Sinteni τὸ CAPMo edd 20 ἐκλείποντες CMo ἐκλειπόντες Α 21 voce desinit manus librarii in Mon. 101 fol. 269v, τέθεινται — τῶν add m2 sed a τέθεινται rursus incipit Mon. 113 fol. 196 media in linea post ἀγνοοῦντες (supra p. 458, 6))

150. Περὶ δὲ τοῦ δήμου τί μεῖζον εἴποι τις ἂν ἢ ὅτι τῇ βουλῇ πρέπων ὁ δῆμος καὶ οὔτε ἐκείνην ἑτέρου χρῆν προεστάναι τοῦτόν τε οὐδεμιᾶς τῶν πασῶν ἑτέρας εἶναι. οὕτως ἡ μὲν ἡγεῖται χρηστῶν, ὁ δὲ ἀρίστοις ἕπεται , καθάπερ δεξιὸς χορὸς κορυφαίῳ βελ- τίονι.

πρῶτον μὲν γὰρ γυνή τέ ἐστιν ἑκάστῳ καὶ παῖδες καὶ ἡ κατ’ οἶκον κατασκευή· ταῦτα δὲ εὐλά- βειαν παιδεύειν δύναται καὶ τὸ τὴν ἡσυχίαν διώκειν, ὥσπερ οἷς οὐδὲν τούτων ἐστί, στάσεις τε ὀξεῖς ἐμβαλεῖν καὶ ξιφῶν ἅψασθαι καὶ τέρψιν ποιήσασθαι τὸ φθειρόμε- νον καὶ συμφορὰν ὅτῳ τύχοιεν προσβαλόντες ἐπ’ ἄλλον ἀποδραμεῖν, ὅ πολλὰ μὲν κατ’ Αἴγυπτον, πολλὰ δὲ ἐν Ἰταλίᾳ τολμᾶται τῶν μὲν ἅπαν ῥῆμα θορύβου μένων πρόφασιν, τῶν δὲ ἐν ταῖς τῆς βουλῆς ἀκαιρίαις [*](R 322) τρυφώντων.

ὁ δὲ παρ’ ἡμῖν δῆμος τὰ | παί- δων μιμεῖται πρὸς γονεῖς, καὶ γὰρ ἡ βουλὴ πρὸς τοῦ- [*](14 1.78. apud Athen. XII p. 552b (fr. LXXIII 143 Thalh.)) [*](2 τῶν om APUI sed in hoc rasura 3 fere litterarum, Mor 3 κεκοσμη in κεκόσμηνται in ras I2 4 περὶ τοῦ δῆμον titulus in marg CABMo 5 πρέπον UIMo 6 χρῆν e χρὴ corr I2 ἐχρῆν Mo | τε scripsi e ΒΜ δὲ reliqui libri edd | οὐδὲ μιᾶς Μ 7 ἡμῖν Μο | τῶν χρηστῶν BMCa 8 χορὸς inser I2 9 τε inser Mo2 10 παρασκευὴ BMMoCa 12 ἐστὶν APU ἔστι Μο | στάσιν C sed στάσεις suprascr. m2, Ι sed supra ἱν rasura, UBMoCa | ὀξεῖς C sed ύ supra εῖς suprascr. 13 ψυχῶν Μο 14 τύχοιεν scripsi cum Cobeto Misc. crit. 141 τύχοι libri edd | προσβαλόντες m2 supra προσβαλόντας Μ et Re προσβάλλοντες Mor προσβαλόντας C sed ας in ras m2, APUBCa προσβάλλοντας ΜοΙ sed in hoc β΄ λλ in ras m2 et acutus supra o erasus 15 δ’ Re 18 ἡμῶν Μο 19 τοὺς γονεῖς UI)

γνοίη δ’ ἄν τις τοῦ δήμου τὸν τρόπον, εἰ τὴν ἐξέτασιν ἀπ’ αὐτῶν ποιοῖτο τῶν δυσχερῶν. ἃ γὰρ ᾐτιάθη, ταῦτα αὐτοῦ τὴν ἐπιείκειαν ἐμφαίνει, καὶ τὸ ἔγκλημα αὐτῷ τὰ τῶν ἐγκωμίων δύνα- τᾶι. ἐπειδὴ γὰρ πόλιν οὖσαν ἔδει τι καὶ ὑπομεῖναι τῶν ἐνοχλούντων τὴν γῆν, τὴν τοῦ μὴ κωλύσαι τὸ συμβάν, οὐ τὴν τοῦ δεδρακέναι τι δεινὸν μέμψιν ἐδέ- ξατο.

οὕτω φύσει πονηρίας ἀφεστηκὼς νιστὴς ἀξιοῦται τῶν κακούργων. συμβόλαια τοίνυν ἐλευ- θέρως συγγράψασθαι καὶ φυλάξασθαι πιστῶς τίς δῆμος ἐγγὺς τῷ παρ’ ἡμῖν; φωνῆς δὲ τόνος οὐ παρειμένος πρὸς ἀηδίαν, βάδισμα δὲ εὔσχημον, ἀμπεχόνη δὲ οὐκ ἐρραθυμημένη, πρὸς δὲ τοὺς ὑπερέχοντας ὕπειξις, πρὸς [*](15 συμβόλαια] τὰ ἐπὶ ἐκποιήσει καὶ δανείῳ γινόμενα ματεῖα συμβόλαια καλοῦνται· ἃ δὴ καὶ ὀνομά- ζονται. λέγεται δὲ καὶ τὰ συναλλάγματα καὶ τὰ σημεῖα (cf. Phot. lex. s. ν.) Mo) [*](2 προσπεσεῖν om Μο 6 ἐπὶ Ι sed ’πὶ in ras m2 ἐν U 7 προαστείων Μο | ἂν τὸν τοῦ δήμου τρόπον Μο 9 γὰρ inser Mo2 12 τῆ γῆ UI | κωλῦσαι ut Μ? cf. p. 272, 5 13 τί ΑΡΙΒΜΜο 16 φυλάξασθαι] συγγράψασθαι Ca φνλάξαι Re Anim, fortasse recte coll. Isocr. or. XVII 20 p. 362 e φυλάττειν τὰς συνθήκας, at cf. p. 476, 2 17 τῶν τῶν (των U) παρ’ ἡμῖν ἐγγὺς UI τῷ Re τῶν libri sed ν in Μ erasum, et Mor | οὐκ ἀνει- μένος ΒΜο et supra οὐ παρειμένος Μ et γρ in marg Mor, fortasse recte 18 βάδισμα — 19 ὕπειξις citat Plan fol. 99 18 δὲ] ἐς Plan | μ in ἀμπεχόνη inser Μ2, όνη in ras Β2 19 ὔ in ὕπειξις in ras Μ2)

φιλανθρωπίᾳ τοίνυν τοσοῦτον περίεστιν, ὥστε ἃ πρὸς τοὺς οἰκείους ἑτέροις παραλείπεται, ταῦτα τούτῳ περὶ τοὺς ξένους πέπρακται. τῶν γὰρ παρ’ ἄλλοις πολιτευομένων δεῦρο ἀνασπασθέντων ἐπ’ αἰτίαις ὧν ἡ δίκη θάνατος, ἀγο- μένων ἐπὶ τὰς σφαγὰς ἔπεσε μὲν ὁ δῆμος εἰς δάκρυα καὶ περιέρρεον τὸ βασίλειον σὺν ἱκετηρίᾳ, τὴν δὲ τοῦ τότε κρατοῦντος ζέουσαν ὁρμὴν αἰ τούτων δεήσεις ἐστόρεσαν.

οὐκοῦν οἱ μὲν ὑπὸ τοῦ πρὸς ἔλεον ῥέπειν ἱκέτευον, ὁ δ’ ὡς ἀξίοις καὶ τὰ τοιαῦτα λαβεῖν ἐχαρίζετο, καὶ εἶχον τοὺς μὲν πολίτας αἱ πόλεις, οἱ δὲ τὴν τοῦ καὶ δεδεῆσθαι καὶ τετυχηκέναι δόξαν, ὁ δὲ τὴν ἀπὸ τοῦ νικῆσαι τὸν θυμὸν εὔκλειαν.

157. Οὐ μὴν ἔστιν εἰπεῖν, ὡς ἡ χρηστότης ἐπι- [*](4 Plat. Prot. p. 3261) 10 Her. VI 21 1 ἀστειοσύνη — 2 πάντων citat Thom. Μ. p. 43, 4 ὥσπερ ἀστεῖος, οὕτω καὶ ἀστειοσύνη, ὡς ὁ αὐτὸς (Λιβάνιος) ἐν τῷ Ἀντιοχικῷ ἀσι. κτλ | δικαιοσύνη Cobet Mnem. V 108 (Coll. 104) 1 ἡ δία] ἡδεῖα Iacobs 4 γρ εὐθυμίᾳ Mor in marg 6 τοσοῦτο BCa τοσούτω UI | ὥσθ’ Μο 8 παρ’ in ras I3 ἐπ’ U 10 εἰς om Mor, inser Toup ad Longin. p. 329 et Koen ad Gregor. Corinth. de dial. att. § 20 p. 63 ed. Schaefer 11 τὸ βασίλειον e τῶ βασιλεῖ corr I2 | ἱκετηρίαις Cobet Mnem. V 108 (Coll. 104) 12 ὀργὴν Re Anim et Cobet 1. 1. at cf. Ι 554, 24 R | τούτ in τούτων in ras Μο2 13 ὑπὸ scripsi e BMMoCa coll.l p. 299, 19 ἐπὶ CAPUI edd „malim aut ἀπὸ aut ἐκ aut ἔθει aut ἐπιτηδεύσει“ Re | τὸ P sed ὸ in ras m2, UI 14 ὅδ᾿ ΡΙΒΜ 16 τὴν in τὸν corr Α | καὶ om Μο)

τοῦτο μὲν γὰρ Περσῶν ἐπιόντων οὐκ ἠξίωσαν φεύγοντες σωθῆναι, ἀλλ’ ἔμειναν ἐχόμενοι τῆς πατρί- δὸς ἀκριβέστερον ἢ Λακεδαιμόνιοι τῶν ἀσπίδων, τοῦτο δὲ τὸν ἐκ Σελευκείας τύραννον ἐξαίφνης ἀναφύντα τε καὶ δεῦρο | εἰσπεσόντα κατήνεγκε ταῖς τῶν ἐνοικούν- [*](R 324) τῶν χερσί, καὶ δεξιαὶ τὰ ἐν τοῖς ἐργαστηρίοις ὄργανα ἀφεῖσαι στρατιώτας ζῶντας ἐν αἵματι καὶ φόνοις ἀφώ- πλισαν.

159. Κωλύει δὲ οὐδὲν ἴσως, ὅπως ἔσχε τὸ τῆς ἐπαναστάσεως διελθεῖν. οὕτω γὰρ καὶ ἡ τῶν νενικη- κότων ἀρετὴ μᾶλλον φανεῖται.

Ἴλην ἔχων ὁπλιτῶν ταξίαρχος ἐν Σελευκείᾳ διέ- τρίβε τῷ λιμένι τὸν εἴσπλουν ἀπεργαζόμενος βαθύν. εἰδὼς δὲ παρ’ ἡμῖν οὐ καθημένην στρατιὰν καὶ τῷ τε περὶ τὸν ὅρμον πόνῳ κεκοσμημένος καὶ τῇ τῶν κωλυ- σόντων ἐρημίᾳ τὴν ἐλπίδα λαβὼν τυραννίδος ἐρᾷ. καὶ οὐκ ἔμελλε καί, ἦν γὰρ ἁλουργὶς ἀγάλματι περικειμένη, [*](6 Xen. Laced. 12, 4 [Plut.] apophth. Lacaen. p. 241 F § 16 et 17 cf. II 86, 1 R 7 De Eugenio cf. or. 19 p. 644, 17 sq. et or. 20 p. 661, 1 sq. R 10 II. τ 214 18 [Dem.] or. XIII § 19 p. 171,23) [*](1 δ’ Re | ἀνδρείαν ΜΒ (sed ι supra ει suprascr. m2) MoCa et ex ἀνδρίαν corr P2 2 ὁπλιτικῶν corr ex ὁπλιτῶν I2 ὁπλ ο cum rasura 2 litt post λ et rasura in o U πολεμικῶν Cobet 1. 1. cf. Thuc. II 39, 1 ταῖς τῶν πολεμικῶν μελέταις, at cf. etiam p. 490, 6 5 ἐχόμενον Μο 6 ἀκρὶ et ον in ἀκριβέστερον in ras I2 7 τὲ inser Ι2 8 „malim κατήνεγκαν“ Re ἡ πόλις ante κατήνεγκε excidisse conicio 10 αἵμασι Ρ αἵμασι Re 12 δ’ Re 13 γὰρ οm Mo 15 ι in ἵλην in ras P4 16 ἐργαζόμενος Μο 17 τῷ e τό corr Μ2 | τε om Μο 18 o in ὅρμον in ras Ρ2 20 ἔμελλεν ἦν ΒΜΜο)

προσπεσόντες δὲ ἐν ταῖς φόρων] πορείαις τοῖς ἀγροῖς καὶ δι’ ἧς ἐχώρουν ἅπασαν φθείραντες περὶ δείλην ὀψίαν αὐτάγγελοι τὴν πόλιν κατειλήφεσαν, ὥσπερ ἀρκοῦν ὀφθῆναι. ἔμελλον δὲ ἄρα φάλαγγι μὲν οὐκ ἐντεύξεσθαι στρατιωτῶν, τόλ- μαις δὲ ἀνδρῶν φοβερωτέραις ὁπλιτῶν.

ὡς γὰρ [*](R 325) εἶδον τὸν τύραννον εἰς τὸ βασίλειον θέοντα | καὶ τὰ τῶν δεσποτῶν ἁρπάζοντα, τὴν ἀτοπίαν τῶν μένων εἰς παράκλησιν λαβόντες οὐκ ἠξίωσαν νύκτα ἀναμείναντες βουλεύσασθαι, ἀλλὰ τοῦτο μόνον ἡγη- σάμενοι βουλήν, οὐ δέχεσθαι, καὶ προβαλόμενοι τὰ στήθη μὲν ἀντ’ ἀσπίδων, τοὺς μοχλοὺς δὲ ἀντὶ των καὶ πᾶν τὸ εἰς χεῖρας ἰὸν ἀρκοῦν νομίσαντες ὅπλον, τὸ σκῆπτρον αὐθημερὸν ἀπεκρούσαντο, τοὺς μὲν πρώτους οἷς εἶχον αὐτοὶ κατενεγκόντες, ἔπειτα τοῖς ἐκείνων ὅπλοις κατὰ τῶν ὑπολοίπων χρησάμενοι.

συνεπελάβοντο δὲ καὶ γυναῖκες τοῦ ἔργου οὐχ ὅσον κραυγῇ καὶ ὀλολυγῇ καὶ λίθοις ἀπὸ τοῦ στέγους, τοῦτο δὴ τὸ Πλαταιᾶσιν, ἀλλ’ ἄντικρυς εἰς χεῖρας [*](11 Τyrt. fr. 15, 3 sq. Xen. de re equ. 10, 15 18 Thuc. II 4, 1) [*](2 φόρων ΑΡ sed in hoc punctis del, UCa Re om reliqui libri, sed in marg C s γρ φόρων πορείαις et in I vox supra lineam inter ταῖς et πορείαις inserta sed postea erasa, Mor cancellavi ἅτε ἐν φώρων π. coni Re 3 φθείραντες e BMCa auctore Re φθείροντες reliqui libri Mor 6 γὰρ] δὲ Ca 8 αὐτοπιστίαν Mor αὐτοψίαν τῶν δρωμένων Gasda | 10 τες in ἀναμείναντες in ras I2 11 δέξασθαι Mor | καί om Μο | προβαλόμενοι scripsi e CP auctore Re προβαλλόμενοι reliqui libri edd 12 μὲν om Μο 16 λοιπῶν Μο 17 συν- επέλαβον — 491, 1 ἐλθοῦσαι citat Plan fol. 99 17 συνεπε- βάλοντο Ca 18 κραυγὴ scripsi (Mus. Rhen. 32, 93) coll. Thuc. 1. 1. τῶν γυναικῶν καὶ τῶν οἰκετῶν ἅμα ἀπὸ τῶν οἰκιῶν κραυγῇ τε καὶ ὀλολυγὴ χρωμένων λίθοις τε καὶ κεράμῳ βαλλόντων Ὀργῆ libri Plan edd | τέγους Μ)

163. Τοιαύτη μὲν ἐν τοῖς ἐπείγουσι τῶν κινδύνων ἡ πόλις σώζουσα τὰ τολμήματα τῶν προγόνων | ἐν [*](R 326) τῇ φύσει. σκοπῶμεν τοίνυν, εἰ καὶ τὰς ἄλλας ἀρετὰς Ἀθηναίων ἐφύλαξεν, οὓς ἐδέξατο συνοίκους.

164. Οὐκοῦν μέγιστον μὲν κατ’ ἐκείνων ἐγκώμιον, ὅτι κοινὴν καταφυγὴν ἀνέῳξαν τοῖς δεομένοις τὴν αὑτῶν, καὶ συνέρρεον πανταχόθεν Ἀθήναζε ξένοι, ἡμεῖς δὲ καθ’ Ὅμηρον μακρῷ ταύτῃ πατέρων ἀμείνους· οὐ γὰρ ἔστι πόλις, ἦς οὐ δεδέγμεθα μέρος. ἀλλὰ πλείους μὲν ἀφ’ ἑκάστης οὐκ ἔστιν εἰπεῖν, οὐ πολλῷ δὲ ἐλάτ- τους τῶν καταμεινάντων ἑκασταχοῦ τοὺς δεῦρο μετα- στάντας δεδέγμεθα, τοὺς μὲν τρυφῆς ἐπιθυμίᾳ, τοὺς δὲ κατ’ ἐμπορίας λόγον, τοὺς δὲ κατ’ ἐπίδειξιν ὧν ἐπίστανται, τοὺς δὲ ὡς ἐπὶ πενίας ἀπαλλαγῇ.

ἄγει δὲ τοὺς μὲν ὑπεροψία τῆς ὑπαρχούσης ὡς ἐλάττονος, τοὺς δὲ ἀέρων ἔρως τε καὶ φυγή· φεύγουσι μὲν γὰρ τὸν αὑτῶν, ἐρῶσι δὲ τοῦ παρ’ ἡμῖν. ὥσθ’ οἱ καθ’ [*](9 Dem. Phil. II 9 p. 68, 2 10 Thuc. II 39, 1 12 II. δ 405) [*](1 ἰοῦσαι Α sed in marg γρ ἐλθον͂σαι, Ρ Re 2 τῶν et λόγων Ca 4 εἰς ἡμέραν δευτέραν BMCa 5 μέντοι BMCa 11 αὐτῶν UB 13 οὐ om MCa Mor | ἐδεδέγμεθα MCa Mor δεδἐσμεθα Μο | πλείονας ΒΜ 14 ἐφ’ Μο 15 τῶν om Μο 17 ἐμπορίαν λόγων Gasda coll. or. I p. 110, 1 ἐξ ὅσουπερ ἐμπορία λόγων, fortasse recte, at cf. Her. III 139, 1 ἀπίκοντο κατ’ ἐμπορίην et Isocr. trapez. (or. XVII) 4 p. 359 3, ἐξέπεμψεν ἅμα καὶ κατ’ ἐμπορίαν καὶ κατὰ θεωρίαν et p. 492, 2; 508, 12 20 ἀέρος Β om Μο 21 αὐτῶν Μο edd)

δὴ καὶ εἴ τις γνώμην ἔχοι τὴν γῆν ἐπιέναι κέρδος ποι- ούμενος οὐ τὴν ὄψιν τῶν πόλεων, ἀλλὰ τὴν μάθησιν τῶν παρ’ ἑκάστοις τρόπων, τούτῳ τὴν πλάνην ἡ πόλις ἀφαιροῦσα τὴν σπουδὴν πληροῖ. καθήμενος γὰρ ἐπὶ τῆς ἡμετέρας ἀγορᾶς εἰς ἁπάσης πόλεως πεῖραν ἀφί- ξεται· τοσούτοις τοῖς ἑκασταχόθεν διαλέξεται.

καὶ οὐ τοῖς ταύτην ἀνθῃρημένοις τῆς αὑτῶν εἰς ἐλάττωμα [*](R 327) κέκριται τὸ | μὴ τὴν αὑτῶν οἰκεῖν, ἀλλ’ οἱ κατα- μείναντες οἴκοι τούτους ζηλοῦντες αὑτοῖς ἐπιτιμῶσιν οὐ μεταστᾶσιν. οὕτω κοινὴ μετουσία τῶν ἀγαθῶν τῇδε πρόκειται. καὶ οἵ τε ξένοι στέργουσιν ὡς οἰκείαν ἣν ἀντὶ τῆς οἰκείας εἵλοντο, οἵ τε πολῖται τῶν ξένων οὐκ ἀξιοῦσι πλεονεκτεῖν, ἀλλ’ ἀσπάζεται τὰς ἀρετὰς τῶν ἐπελθόντων ὥσπερ ἀμέλει τὰς τῶν ἐκγόνων, μουμένη κἀν τούτῳ τοὺς Ἀθηναίους.

ὥσπερ γὰρ ἐκεῖνοι τοῖς ἐκ Πύλου μετέδωκάν τε τῶν παρὰ σφίσιν ἀρχῶν καὶ ἐπὶ τῶν μεγίστων ἐχρήσαντο, οὕτως ἡμεῖς [*](18 Ηer. V 65 Paus. II 18, 9) [*](1 ὑπολιπόμενοι C sed οι supra ι scr. s, ΑΡ Re, quod cor- rexit Sintenis ἀπολειπόμενοι MCa 2 παραπολίτας Μο τοσούτων Μο 3 τοῖς τῆς scripsi coll. 1. 9 τοῖς UIBMoCa M sed in hoc οι in ras τῆς reliqui libri edd 4 οἱ in ἔχοι in ras I2 ἔχει UMMoCa 5 οὐ] εἰς Ca 6 τρόπον Μο | τούτων Μο 10 ἑαυτῶν Ι αὐτῶν Ca 11 αὐτῶν UBMCa et in αὑτῶν corr Ι2 16 οὐκ et ιοῦσ in ἀξιοῦσι in ras I2 | ἀλλ’ et δσπάζε in ἀσπάζεται in ras Ι2 ἀλλὰ Μο 17 ταῖς Μο | κ in ἐκγοόνων in ras Ρ2 ἐγγόνων Α Re cf. Plat. III 595 Α τραχείας χώρας ἐκγόνων 18 κἂν Re ἐν Mor 19 πολέμου Μο | τὰ τῶν Μο 20 ς in οὕτως in ras Ι2 οὕτω καὶ U)

169. Τῶν δὲ ὡς ἡμᾶς μεταστάσεων ἄνωθέν τε ἀρξαμένων καὶ οὐ πεπαυμένων, οἶμαι δὲ οὐδὲ παυσο- μένων εἰκότως εἰς πλῆθος ἐπέδωκεν ἡ πόλις. καὶ γέγονεν αὐτῇ τοῦτο γνώρισμα ἐναργέστατον τὸ τοὺς ἐνοικοῦντας εἰς ἀριθμὸν ἀγαγεῖν εἶναι μόνου τοῦ Πυ- θίου, ᾧ δὴ καὶ τὴν ψάμμον ὁ χρησμὸς ἠριθμῆσθαι λέγει.

τοσαύτη γὰρ οὖσα καὶ ἐπὶ τοσοῦτον προ- βαίνουσα τῆς γῆς ἅπασα καθ’ ἕκαστον μέρος ἐφαμίλ- λως ἀναμεμέστωται, κἂν τὰ πρὸ τῶν πυλῶν ἐξετάσῃς κἂν τὰ εἴσω πρῶτα κἂν τὰ παρ’ αὐτά, | κἂν εἰς τὰ [*](R 328) μέσα προβῇς κἂν εἰς τοὺς στενωποὺς μεταβῇς κἂν εἰς τὰ πέρατα κύκλῳ τὸν ἐξετασμὸν μετενέγκῃς, πάντα ἴσῃ τῇ πολυανθρωπίᾳ βρύει, καὶ τοσοῦτον ὂν τὸ ἐν [*](9 Her. I 47. Schol. ad Arist. Ach. 3. Suid. s. v. ψαμ- μακοσιογάργαρα 12 Arist. Ran. 1084) [*](1 τὲ inser Ι2 om ACPU Mor τ’ Re | ων in ξένων in lacuna 2 litterarum C2 2 ὥστε Mo | ἔτι om Mo ὡς 4 περὶ τοῦ (om CB) πλήθους in marg CI2B | εἰς Α εἰς UMo 5 „malim καὶ οὔπω“ Re 11 ἅπασα — 12 ἀναμεμέστωται citat Plan fol. 99 12 ἀναμεμέστωται C sed prius ε in ras m2, et Ι sed να in ras et γρ ἀπο suprascr. m2 ἀπομεμέστωται ΒΜΜοCa Plan | τά πρώτων Mor corr Koen. Greg. Corinth. p. 197 Sch. | ἐξετάσῃς — 15 κύκλω om Ca 13 κὰν alterum scripsi καὶ libri edd | αὐτὰ scripsi auctore Re αὐτὰς libri edd | inter αὐτά et κἂν leguntur verba οὐ λέπει in CAU sed in hoc praeter o erasa, et Mor, quae cancellaverunt Re et Iacobs in Ι est rasura 3 vel 4 litterarum δήπουθεν in ras Ρ2 14 prius εἰς om Μο | τοὺς om ΙΜο 16 ἴσῃ in marg P2 | πολὺ in πολυανθρωπία in ras P2 φιλανθρωπία Α | τὸ ἐν μέσω bis, sed alterum atramento rubro deletum Β)

τὰς μὲν οὖν Ἀθήνας Ἀθηναῖοι φόβῳ τῆς δαιμονίων ἐμβολῆς ἐκλιπόντες τοὺς δήμους ἐνέπλησαν, καὶ ἦν τῇ πόλει πλῆθος ἡ τῶν ἀγρῶν ἐρημία, πὰρ ἡμῖν δὲ τῶν ἀγρῶν πολλοὺς τῶν ἀστικῶν ἐφελκομέ- νων, ὥσπερ κεκενωμένων, ἡ πόλις εἰς πλῆθος ἀνθεῖ καὶ οὕτω διὰ πάσης ἡμέρας ἐπ’ ἀγορᾶς ἴσον, ὥστε πληθούσης ἀγορᾶς οὐχ ἔν τι μέρος τῆς ἡμέρας τῇδε δηλοῖ καὶ σφόδρα ἔν τι δηλοῦν ἑτέρωθι· τὸ γὰρ ὡμα- λισμένον οὐδὲν ἐξαίρετον τῆς ἡμέρας μέρος ἀκοῦσαι συγχωρεῖ, ἀλλ’ ἢν εἴπῃς πλήθουσαν, πάντα τὸν χρό- νον δεδήλωκας.

ὥσπερ γὰρ τῶν ποταμῶν ὁπόσοις οὐ σχίζουσι τὸ ῥεῦμα πέτραι τινὲς κατὰ τὸ μέσον [*](14) ἀνεστηκυῖαι, διὰ μιᾶς συνεχοῦς ὄψεως ὁ πόρος πρό- [*](R 329) εἰσιν, | οὕτως ἐνταῦθα τῶν βαδιζόντων ἡ πυκνότης οὐδὲν ἐν μέσῳ ψιλὸν ἐᾷ φανῆναι, ὥστε τῷ πρῶτον ἐπιστάντι καὶ θεωμένῳ δόξα ἂν παρασταίη εἶναι μέν τινας ἵξω τῆς πόλεως ἑορτὰς καθ’ ἑκάστην πύλην, νόμῳ δέ τινι τὴν πόλιν εἰς ταύτας κενοῦσθαι μεριζο- μένων τῶν οἰκητόρων κατὰ τὴν βούλησιν.

ἐνὶ δ’ ἄν τις δυσχεράναι τὴν πόλιν, ὅτι τοῖς ἐπειγομένοις [*](2 Thuc. II 14 et 52) [*](1 ἴσον in ἴσον corr I3 2 οὖν inser Ι2 3 ἐμβολῆς inser I2 om U 4 καὶ — ἐρημία citat Plan fol. 99 | ἡ om Μο | ἀνδρῶν Ca 5 ἀστυκῶν UI 6 κεκενωμένη coni Re 7 πα cum rasura 1 litterae U | ἡμέρας Ι sed ας in ras m3 η ρας cum rasura 2 litterarum U | ἐπ’ ἀγορᾶς inser I2 | ὥστε διὰ πλ. Μο 12 ὥσπερ — 16 φανῆναι citat Plan fol. 99 13 τὸ (2) om Μο Plan inser Ι2 14 ἑ στηκυῖαι Ca | ὁ πόρος om Μο 18 ω et ης in ἔξω τῆς in ras I2 | ἑορτὰς ἔξω τῆς πόλεως Μο 20 τὴν om ΒΜ | ἐνὶ — 496, 3 νεώς citat Plan fol. 99)

174. Καὶ τοίνυν τοῖς μὲν τὸ πλῆθος ὁρῶσι, τὴν δὲ τῆς γῆς φορὰν οὐκ εἰδόσι φόβος ἂν γένοιτο περὶ τῆς τροφῆς ἦς δεῖ τοσούτοις. τῷ δὲ τὴν μὲν ἀκούοντι, τὸ δὲ οὐκ εἰδότι θαῦμα ἂν παρασταίη, τῇ ἀναλοῦται τροφῇ. οὕτω τῇ τε γῇ πρέπων ὁ ὄχλος ὁ παρ’ ἡμῖν τῷ τε ὄχλῳ τῆς γῆς ἡ φύσις, δι’ ἣν οὐδεπώποτε τὸν Ξένιον ἠναγκάσθημεν ἀδικῆσαι Δία διὰ τῆς περὶ τοὺς ξένους ὠμότητος, καίτοι τὸ δειγμα τῆς Ῥώμης ἔχοντες, ἣ τὴν τῶν ἀναγκαίων σπάνιν, ἡνίκα ἂν τοῦτο συμπέσῃ, τῇ τῶν ξένων ἐλάσει πρὸς ἀφθονίαν μεθίστησιν.

ἡμᾶς δὲ | οὐ κατέ- [*](R 330) κλεισεν εἰς τοιαύτην ἴασιν ἡ γῆ, οὐδ’ ἔστιν ὅτε τοῦ πλήθους αὑτὴν ἀπεστέρησεν ἐπὶ τῷ τὸ λειπόμενον σῶσαι, παλαιόν, οἶμαι, νόμον αὑτῆς τηροῦσα ξένων συμφορὰς λύειν, οὐ ποιεῖν, ἐπεὶ καὶ τὸν παῖδα Ἀγα- μέμνονος μετὰ τὸν φόνον τῆς μητρὸς διὰ τῆς ἄλλης [*](12 ep. 1439. Themist. or. XVIII p. 222 a. Ambr. de off. III 7. Amm. Marc. XIV 6, 19 cum nota Valesii. Symm. ep. II 7.) [*](4 περὶ τῆς τῶν καρπῶν φορᾶς titulus in marg CABMo 7 τὸ] τῶ Β et in το corr U | παρασταίη om Re 8 υ in ἀνα- λοῦται in ras Ρ2Ι2 ἀναλοῦνται Β | τε om Mor | ὁ inserui ex UI om reliqui libri edd 9 τῆς om M 10 οὐδεπώποτε ex οὐδέποτε corr I2 οὐδὲ πώποτε ΑΒΜ | ἠναγκάσθημεν τὸν ξένιον U et litteris β et α suprapositis I2 | ἀδικῆσαι] ἀναγκάσαι Μο | Δία διὰ scripsi e BMCa cum Valesio ad Amm. XIV 6, 19 p. 27 δία reliqui libri διὰ edd 11 ς in τῆς erasum I | ὠμότητι Ι sed ι in rasura 2 litterarum m2 12 ῥώμης in marg Ι | τῆ et 13 σπάνει Mo 13 τῶν om Μο 15 γῆι C 16 αὑτὴν ex αὐτὴν corr Ι2 αὐτὴν MoCa ἀυτὴν U | τῷ inser M2 17 αὑτῆς ex αὐτῆς corr Ι2 αὐτῆς BMMoCa αυτῆς U 19 μετὰ] πρὸς Μο | τὸν φόνον] τῶν παίδων Ca)

176. Ἀλλ’ ἐνταῦθα μὲν οὐκ οἶδ’ ὅπως ἐξηνέχθην ὑπὸ τῆς περὶ τὸν Πελοπίδην ἡδονῆς, ἐπανακτέον δὲ τὸν λόγον ἐπὶ τὴν τῆς δυνάμεως βάσανον, ἦς ἒν μὲν ἱκανὸν τεκμήριον τὸ τοῖς ἐνοικοῦσιν ἀρκεῖν, ἕτερον δὲ νῦν ἐπιθήσω σαφέστερον.

177. Τοῦ γὰρ Περσικοῦ τούτου πολέμου ῥαγέντος, ἐφ’ ὃν ἐκ παλαιῶν ἡ Περσῶν ἀρχὴ παρεσκευάζετο [*](R 331) χρόνων καὶ τῆς χρείας | ἀντιπαρασκευὴν ἀπαιτούσης ἀξιόμαχον καὶ πρό γε τῆς παρασκευῆς χωρίον ἐπιτήδειον δέξασθαι πάντα ὅσα πόλεμος τοσοῦτος ποθεῖ, ἥδ’ ἐστὶν ἡ παρελθοῦσα τὴν χρείαν τῇ περιουσίᾳ καὶ συναγα- γοῦσα τὰς δυνάμεις εἰς τοὺς ἑαυτῆς κόλπους καὶ τὴν στρατιὰν ἀθρόαν, ἡνίκα καιρὸς ἐκάλει, προπέμψασα.