Refutatio Omnium Haeresium (= Philosophumena)
Hippolytus
Hippolytus. Hippolytus Werke, Volume 3. Wendland, Paul, editor. Leipizg: Hinrichs, 1916.
ὑποκάτω γάρ ἐστι τῆς ὀγδοάδος, ὅπου ἐστὶν ἡ Σοφία ἡ μεμορφωμένη καὶ ὁ κοινὸς τοῦ πληρώματος Καρπός, ὐπεράνω δὲ τῆς ὕλης, ἧς ἐστι δημιουργός. ἐὰν <οὐν> ἐξομιωθῇ τοῖς ἄνω, τῇ ὀγδοάδι, | ἀθάνατος ἐγένετο καὶ ἦλθεν εἰς τὴν ὀγδοάδα. f. 74v ἤτις έστίν, φησίν, »Ἱερουσαλὴμ ἐπουράνιος‘· ἐὰν ἐὰν δὲ έξομοιωθῇ τῇ ὕλῃ, τουτέστι τοῖς πάθεσι τοῖς ὑλικοῖς, φθαρτὴ ἔσται καὶ ἀπώλετο.
[*](2 δεξιά] vgl. Iren. Ι 5, 1. 6, 1 S. 42. 51 Η., oben zu S. 109, 21 — 3 Psal. 110, 10; Proverb. 1, 7. 9, 10, vgl. VII 26, 2 — 4f vgl. Iren. I 2, 3 S. 16 f — 5-8 Clem. Exe. 37. 38 S. 118, 26 ff St. — 7 Daniel 7, 9. 13. 22; Bousset, Kyrios Christos S. 15 9—12 Clemens Ecl. proph. 26 S. 144, 10ff St. citiert Stelle und unterscheidet διπλῆ τε ἠ δύναμις τοῦ πυρός, ἠ μὲν πρὸς δημιουργίαν καὶ πέπανσιν καρπῶν . . . . . ἠ δὲ πρὸς ἀνάλωσιν — 9f Deut. 4, 24; Exod. 24, 17, vgl. S. 136, 10 — 11f vgl. S. 136, 24f — 13 Gen. 2, 2 κατέπαυσε τῇ ἡμέρᾳ τῇ ὲβδόμῃ — 13 — 16 vgl. Iren. I 5, — 18 Hebr. 12, 22 (vgl. S. 158, 12))[*](1 ἄνοδον Gö.: ὀδὸν Ρ ὁδόν ἐπὶ μετάνοιαν Bunsen 2 δεξιὰ ἢ δημ. der καὶ δύναμιν — φόβου zusammenfaßt 6 < > Gö (vgl. Ζ. 13 und Epiph. Iren. I 5, 3 τὸν τῆς μεσότητος τόπον 4 εἰς τὸν ὑπερουράνιον τόπον, τουτέστιν ἐν τῇ μεσότητι, aber von der Achamoth): + ύπερουράνιος Cruice, ὐπουράνιος Μöller, Kosmol. S. 441 (Iren. I 5, 4) 7 ἐκτομὰς Ρ 7f τούτου] τοῦ θεοῦ Bunsen 8 φασιν Gö. 12 Lücke Gö. (vgl. Clemens), falsch Möller S. 441 13 f εὑδομὰς Ρ Scott (vgl. S. 159, 20tf): ἡμέρα μορφωμένη Ρ, ἡμέρα ἠ μεμ. Cruice 16 ἦς Gö.: ἥ P + οὖν 19 ἐστι Bunsen Roeper 19f ἐστι καὶ Brooke, Texts and Studies Ι 4 S. 40)“Ωσπερ οὖν τῆς ψυχικῆς οὐσίας ἡ πρώτη καὶ μεγίστη δύναμις γέγονεν * * * εἰκὼν διάβολος, ὁ ἄρχων τοῦ κόσμου τούτου· τῆς δὲ τῶν δαιμόνων οὐσίας, ἥτις ἐοτὶν ἐκ τῆς ἀπορίας, ὁ Βεελξεβου᾿λ * * * ἡ Σοφiα ἄνωθεν ἄπὸ τῆς ὀγδοάδος ένεργοῦσα ἴως τῆς ἑβδομάδος. οὐδἒν οἶδεν, λέγουδιν, ὁ δημιουργὸς ὅλως, ἀλλ᾿ ἔστιν ἄνους καὶ μωρὸς κατ᾿ αὐτοὐς, καὶ τί πράσεις ἢ ἐργάξεται, οὐκ οῖδεν. ἀγνοοῦντι δὲ αὐτῷ, ὅ τι δὴ ποιεῖ, ἡ Σοφία ἐνήργησε πάντα καὶ ἐνίσχυσε, καὶ ἐκείνης ἐνεργούσης αὐτὸς ὤ̣ετο ἀφ᾿ ἑαυτοῦ ποιεῖν τὴν κτίσιν τοῦ κόσμου· ὅθεν ἤρξατο λέγειν· »'ελὼ ὁ θεός, καὶ πλὴν ἐμοῦ ἄλλος οὐκ ἔστιν«.
Ἔστιν οὖν ἡ κατὰ Οὐαλεντῖνον τετρακτὺς »πηγὴ τῆς ἀενάου φύσεως ῥιζώματα ἔχουσα« καὶ ἡ Σοφία. ἀθ᾿ ἧς ἡ κτίσις ἡ ψυχικὴ καὶ ὑλικὴ αυνέστηξκε νῦν. καλεῖται δἐ ἡ μὲν Σοφία πνεῦμα, ὁ δὲ δημιουργὸς ψυχή, ὁ διάβολος δὲ ὁ ἄρχων τοῦ κόσμου, Βεελξεβοὺς <δ᾿< ὁ τῶν δαιμόνων.
ταῦτά ἐστιν ὅ λέγουσιν· ἔτι <δὲ> ἀριθμητικὴν ποιούμενοι τὴν πᾶσαν αὑτῶν διδασκαλίαν, ὡς πρόειπον, (τοὺς)ς ἐντὸς πληρώματος αἰῶνας τριάκοντα πάλιν έπιπροβεβληκέναι αὑτοῖς κατὰ ἀναλογίαν αἰῶνας αίῶνας ἴν ᾖ τὸ πλήρωμα ἐν ἀριθμῷ τελείῳ συνηθροισμένον.
ὡς γὰρ οἱ Πυθαγορικοὶ διεῖλον εὶς δώδεκα καὶ τριάκοντα καὶ ἑξήκονα καὶ λεπτὰ λεπτῶν εἰσιν ἐκείνοις, <ὡς> οὕτως οὗτοι τὰ ἐντὸς πληρώματος ὑκοδιαλροῦσιν. ὑποδιῄρηται δέ καὶ τὰ ἐν τῇ ογδοάδι, καὶ προβεβλήκασιν [*](2 ἄρχων τοῦ κόσμου τούτου] Job. 12, 31. 14, 30 — 5 — 9 vgl. Iren. Ι 5, 3 S. Η.; Clem. Exe. 49, 1 S. 123, 3 St. — 9 Jes. 45, 5 ἐξὼ κύριος ὁ θεός, καὶ οὐκ ἔστιν ἔτι π[λὴν ἐμοῦ θεός 6 (vgl. Deut. 4, 35. 32, 39); Iren. Ι 5, 4 αὐτὸν νενομικέναι μόνον εἶναι θεὸν καὶ διὰ τῶν προφητῶν εἰρκχέναι· ἐγὼ θεός, πλὴν έμοῦ οὐδείς — 10 Pyth. Vers, s. zu S. 6, 10. 150, 13. Iren. I 1, 1 S. 9 Η. — Ifi προεῖπον) C. 21—29 (S. 150, 21 ἀριθμητικὴν τὴν διδασκαλίαν τὴν ὲαrτῶν κατεβάλοντο) 20 δεδήλωται] s. VI 28, 3. 4 — ὑποδιαιροῦσιν vgl. Tert. Adv. hacr. 4 S. 221, 15 Kr.) [*](2 úcke Miller: γέγονεν, εἰκὼν <πατρός, δημιουργός, οὕτως τῆς ὑλικῆς δύναμις, δημιουργοῦ εἰκών>, διάβολος Bernays vgl. Excerpta ex Theodoto δημιουργός, οὕτως έκ ὑλικῆς> Hilgenfeld S. 468, γέγονεν εἰκὼν <τοῦ υἰοῦ, οὕτω τῆς ύλικῆς οὐσίας δύναμις> Cruice nach Iren. Ι 5, 1 Ε Cruice <ἔστι δ> ἠ Cruice, <ὧν ἦν> Bunsen; Ζ. 12—14 bestätigt die Annahme einer Lücke 4 εὑδομάδος Ρ 5 οὐδὲν οὐδεν <γὰρ> 7 δὲ Ρ 10 > ö. τῆς Ρ: τις ö. 11 ῥίζωμα τὲ ῥίξωμα Ρ 14 + Roeper + δὲ Miller 15 αὐτῶν Ρ 16 τοὺς stand in Ρ, ς noch kenntlich 16f έπιπροβεβηκέναι Ρ, verb. Gö. 17 αὐτοὺς so Ρ 19 καὶ λεπτὰ — 20 < > Gö. 20 + ὡς Gö. 21 καὶ2])
αὕτη γάρ ἐστιν Ἱερουσαλὴμ ὴ ἔξς Σοφία, καὶ ὁ νυμφίος αὐτῆς ό κοινὸς τοῦ πληρώματος Καρπός. προέβαλε καὶ ὁ δημιουργὸς ψυχάς· αὔτη γὰρ οὐσία ψυχῶν· οὑτός ἐστι κατ’ αὐτοὺς Ἀβοραὰμ καὶ ταῦτα Ἁβραὰμ τὰ τέκνα. ἐκ τῆς ὑλικῆς οὐσίας οὖν καὶ διαβολικῆς ἔποίησεν ὁ δημιουργὸς τοῖς ψυχαῖς τὰ σώματα.
τοῦτό ἐστι τὸ εἰρημένον· καὶ ἔπλασεν ὁ θεὸς τὸν ἄνθρωπον, χοῦν ἀπὸ τῆς γῆς λαβών, ἐνεφύσησεν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ πνοὴν ζωῆς· καὶ ἐγένετο ό ἄνθρωπος εἰς ψυχὴν ξῶσαν«. οὗτός ἐστι κατ' αὑτοὺς ὁ ἔσω ἄνθρωπος, ὁ ψυχικός, ἐν τῶ σώματι κατοικῶν τῷ ὐλικῷ, ὅ ἐστιν ὑλικός, φθαρτός, τέλειος ἐκ τῆς διαβολικῆς οὐσίας πεπλασμένος.